- 20 saat önce
Brezilya'daki bilek güreşinde son 2 gün
Ankara "Bir kez vazgeçtim, bir daha olmaz" diyor
Orta Doğu hareketli; Türkiye için “taşeron” riski
Barçın Yinanç ve Buse Söğütlü yorumladı
Ankara "Bir kez vazgeçtim, bir daha olmaz" diyor
Orta Doğu hareketli; Türkiye için “taşeron” riski
Barçın Yinanç ve Buse Söğütlü yorumladı
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Merhaba, bugün 19 Kasım, Çarşamba. Ben T24 Dış Haberler Editörü, Buse Söğütlü, Dış Politika Analisti, Barçın İnanç'la birlikte bir Dış Politika ile İşli Dışlı programına daha karşınızdayız.
00:11Bu arada siz bu yayını saat 14'te izliyorsunuz ama biz sabah saatlerinde çekiyoruz. Bu notu da belirttikten sonra programa başlayabiliriz.
00:19Türkiye'de çok gündem olmayan ama diplomasi çevrelerinin çok yakından takip ettiği bir çekişme yaşanıyor.
00:25O da Türkiye ve Avustralya arasındaki COP31 ev sahipliği çekişmesi.
00:30Şu anda Brezilya'da COP30 zirvesi devam ediyor ve bitişine iki gün kaldı.
00:36Dolayısıyla önümüzdeki yıl zirveye kimin ev sahipliği yapacağı konusu iki gün içinde karara bağlanmak zorunda.
00:43Eğer Türkiye ve Avustralya arasında bir anlaşma, bir uzlaşma sağlanamazsa COP'un merkezi olan Bonda yani Almanya'da yapılacak bu zirve ama Almanya istemiyor.
00:54Öte yandan Orta Doğu'daki önemli gelişmeleri ve bugün Ankara'nın önemli konuğu Zelenski'nin ziyaretini de üzerinden geçeceğiz.
01:02Bu arada tam bu saatlerde SDG Genel Komutanı Mazlum Abdi Orta Doğu Barış ve Güvenlik Konferansı'nda konuşuyor.
01:11Ve tıpkı Şahra gibi kendisinin takım elbise ve kravatla bu konferansta katılmış olması da dikkat çekici diyelim ve başlayalım.
01:21Şimdi normalde çok aynı gruptan, aynı BM grubundan iki ülkenin bu COP zirvelerine adaylığı çok yaygın, çok alışıldık bir durum değilmiş.
01:32Benim bu yayın öncesinde yaptığım araştırmalar biraz bunu söylüyor.
01:36Burada tabii ki Türkiye, Batı Avrupa ve diğer ülkeler grubunda.
01:40Avustralya da öyle. Dolayısıyla bu grupta bir oy birliği gerekiyor.
01:44Önümüzdeki yıl iklim zirvesine ev sahipliği yapacak ülkenin belirlenmesi için.
01:49Fakat bu uzlaşı sağlanamıyor ve iki gün kaldı.
01:53Neredeyse yani biz COP32'nin ev sahibi belli, Etiyopya.
01:57Fakat önümüzdeki yıl böyle hemen de hazırlıkların başlamasının gerektirmesine rağmen belli değil.
02:04Öncelikle bu çekişmeyi nasıl değerlendiriyorsunuz, niye böyle bir çekişme var, böyle başlayalım.
02:10Buse senin de söylediğin gibi normalde aynı gruptan iki ülkenin aynı anda aday olması alışıldık bir durum değil.
02:17Tabii bu bize ne söylüyor?
02:19Aslında bu tür durumlarda kapı arkasında bir uzlaşma süreci yaşanır.
02:26Taraflar işte kendi ölçülerinde destek sağlarlar ve bir noktada eğer birden fazla aday varsa bir tanesi geri çekilir ve bir tane aday resmiyet kazanır.
02:40Şimdi neden Türkiye bu kadar ısrarlı ve bu zirveyi istiyor?
02:45Şimdi Türkiye 2016 darbe teşebbüsü ardından 2018, 2019, 2020'ye kadar çok saldırdığı ve neredeyse militarize bir şey istedir.
02:58Kış politika takipçisi açıkçası.
03:02Ve bu da sonuç olarak Türkiye'nin uluslararası itibarına darbe oluştu.
03:07Bu sonuç itibarı lükkardan geri dönerek her zaman çok kolay değil.
03:13Nasıl ki ikinci meyveli, ekonomide, biz hastalara doğru gideceğiz dedi.
03:21Türkiye'de dış toplamasında daha makul bir çizgi girmeye çalışıyor.
03:28Şimdi bu anlamda da bir uluslararası itibarını yeniden işte daha iyi bir düzeye çıkarmaya çalışıyor.
03:36Ve görünümlülüğünü arttırmaya çalışıyor.
03:38Neden? Çünkü biliyoruz ki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan üçüncü kez seçimlere hazırlanıyor.
03:45Önümüzdeki seneden itibaren de seçimlere doğru bir gidişat hızlanacak.
03:53Şimdi o nedenle de Cumhurbaşkanı hem Türkiye'nin hem de kendi uluslararası görünürlülüğünü arttırmak istiyor.
04:00Önümüzdeki sene Temmuz ayında bu zirvesi yapılacak.
04:06Sonbaharda da iklim zirvesini ev sahipliği yapmak istiyor Cumhurbaşkanı.
04:11Çünkü buraya çok sayıda dünya lideri gelecek.
04:15Malum Türkiye bir taraftan da küresel güneye de çok yakın durduğunu göstermek istiyor.
04:21O nedenle de böyle bir bastırıyor.
04:24Şimdi bu konunun tabii ikinci bir iç politika boyutu var diye düşünüyorum.
04:31O da nedir?
04:33Özellikle muhalefete yönelik, farklı seslere yönelik, muhalif seslere yönelik,
04:40ulağanüstü bir baskıcı dönemden geçilirken,
04:44içeriye de bakın ben istediğimi yapıyorum.
04:46Uluslararası camiadan da herhangi bir tepki çıkıyor.
04:50Hani bu konuda da ferah olun demeye getiriyor özellikle seçmen kitlesine.
04:58Üçüncü olarak da aslında her ne kadar bu tür zirveler için çok büyük bütçeler ayrılsa da,
05:05bu zirveleri izleyen bir aktivist tanıdığımın söylediğine göre,
05:12bir şekilde zirvenin yapıldığı yere de çok ciddi bir ekonomik kazanç da sağlıyor.
05:20Şimdi örneğin sen bu yayından önce bakıp söylemiştin,
05:25bu zirveye, Brezilya'daki zirveye 56 bin 118 delege kayıt yaptırmış.
05:31Dubai'de kine işte 80 bin delege kayıt yaptırmış.
05:37Tabii sonuç olarak Türkiye'ye de çok sayıda katılımcılar geleceği için,
05:44ihtimalen Antalya'da olacaksa hani oteller dolup taşıyacak.
05:48Tabii gönül ister ki o zamana kadar Türkiye'de yaşanan bu gıda zehirlenmesinden kaynaklı ölümlerin sonu gelmiş olsun çok kısa bir süre içinde.
06:01Ama sürece geri dönecek olursak, bu sefer gördüğümüz kadarıyla aslında Türkiye bir uzlaşmayla bu süreci aslında yönetmek istediğini anlıyoruz değil mi?
06:13Evet.
06:14Bu arada Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurumu'nda dün Brezilya'da bu konu,
06:19bu çekişmeyi nihayete erdirebilmek için bazı diplomatik temaslarda bulunmak üzere gittiğini,
06:24Brezilya'ya gittiğini biliyoruz.
06:26Almanya istemiyor dedik.
06:28Neden Almanya'yla diplomatik temaslarda bulunuyor?
06:31Çünkü bu COP'un merkezi Bon ve eğer bu tür durumlarda uzlaşı sağlanamazsa zirve Almanya'da olacak.
06:38Almanya'da bunun bürokratik bir yük yaratabileceğini ve bu kadar kısa sürede hazırlığa çok da istekli olmadığını,
06:46bu yüzden bir an önce bu konuda bir anlaşma sağlanması gerektiğini düşünüyor.
06:50Evet, Türkiye ve bu konuda böyle bir diyalog ve belki diplomatik temas süreci yürütüyor.
06:59Hatırlayacak olursak 2022'de Türkiye ilk kez COP31 zirvesi için adaylığını resmen ilan etmişti.
07:06Yani diplomatik kaynaklar bize bu sürecin aslında geçen Eylül ayında New York'taki BM Genel Kurulu'nda COP zirvesi ile ilgili bir toplantı yapıldığını,
07:18burada da Türkiye'nin eş başkanlık, Türkiye ve Avustralya'nın üstleneceği bir eş başkanlıkla bu zirvenin yapılması yönünde bir talep ilettiğini,
07:27aslında orada bu talebin de yine Avustralya tarafından kabul edildiğini,
07:31fakat sonra Avustralya Başbakanı'nın Erdoğan'a yazdığı mektupta bu karardan, bu konsensüden geri adım atıldığını söylüyorlar.
07:41Türkiye yine de bunu ortak yürütelim konusunda açık ama eğer bu konuda bir uzlaşı sağlanamazsa da Türkiye tek başına bunu yapmakta kararlı deniyor.
07:57Bu arada dün bir açıklama geldi, o da hani Avustralya eğer Türkiye kazanırsa gruptaki oylamada biz bunu veto etmeyeceğiz dediler.
08:06Bu arada yine bir not, Erdoğan'ın da Avustralya Başbakanı'nın da Brezilya'daki liderler zirvesine katılmadığını söylemek gerek,
08:13Türkiye'ye Cevdet Yılmaz, Cumhurbaşkanı yardımcısı Cevdet Yılmaz düzeyinde temsil edildi.
08:19Bir yandan işte liderlerin katılmamasının bu konuyu öyle çok da özellikle Avustralya tarafından çok da gündemini almadığına dair bir beklenti ya da böyle bir değerlendirmeye yol açtığı değerlendirmeleri var.
08:33Ama bir yandan da Türkiye diyor ki bakın biz Cumhurbaşkanı yardımcısı düzeyinde temsil edildik.
08:39Aslında burada böyle biraz çekişme de olsa gerilimin seviyesi biraz düşük diyebiliriz.
08:45Bu noktada isterseniz Türkiye'nin ve Avustralya'nın ev sahipliği konusundaki artılarını, eksilerini konuşalım.
08:53Siz zaten bu yayının başına da biraz Türkiye ile ilgili kısımdan bahsetmiştiniz.
08:57İsterseniz Türkiye ile devam edelim.
09:00Şimdi aslında belki de iki ülkenin iklim sicilini karşılaştırmak gerekiyor.
09:05Bana sorarsan Türkiye'nin iklim sicili ve iklim zirvelerine dair sicili biraz sorunlu.
09:15Yani biraz belki de az bir nitelendirme.
09:19Çünkü en başından beri Türkiye'nin ilk iklim zirveleri ile ilgili bir kategori sorunu var.
09:26Sınıflandırma sorunu var.
09:28Nedir o?
09:29Türkiye OECD üyesi olduğu için gelişmiş ülkeler kategorisinde gözüküyor.
09:35Halbuki Ankara'nın iddiası tamam ben OECD üyesi olabilirim.
09:40Ama sonuç olarak enerji kullanımında gelişmekte olan ülkeler kategorisinde olmam gerekir.
09:48Çünkü ben kalkınmamı yeni gerçekleştiriyorum.
09:52Görecek kalkınma atağına yeni geçtiğim için benim enerji konusundaki kısıtlamalarım gelişmiş batılı ülkeler oranında olmamalı diyor.
10:03Ve yıllardır bunun mücadelesini veriyor fakat başarılı olamıyor.
10:07Yani kategorisini değiştiremiyor.
10:10Eğer kategorisini değiştirirse iklim fonlarından daha fazla yararlanabileceği gibi gelişmiş ülkeler kategorisinde olduğu için daha fazla yeşil politikalara yönlenme yükümlülüğü altına girmesi gerekiyor mevcut haliyle.
10:30Bu nedenle de sürekli bir sorumlu üye kategorisine girdi aslında Türkiye.
10:37Örneğin Kyoto protokolü kabul edildi.
10:411997'de kabul edildi bu protokol.
10:43Türkiye'nin bu protokolü hani içselleştirip diyeyim hani teoride içselleştirip imzalaması bile neredeyse 10 senesini aldı.
10:54Çünkü protokol dünya çapında 2005'te yürürlüğe girdi.
10:59Türkiye ise 2009'da ancak katıldı bu protokolü.
11:03Yine Paris Anlaşması'na gelirsek Paris Anlaşması 2015'te imzalandı.
11:08Türkiye imzalamayı reddetti.
11:10O dönem ben hatırlıyorum Almanya, İngiltere, Fransa Türkiye'yi de dahil edebilmek için ikna operasyonları yaptılar.
11:19İşte bir takım teşvikler getireceğiz vereceğiz dediler.
11:22Dolayısıyla aslında Türkiye'nin iklim zirveleriyle sorunlu bir geçmişi var.
11:27Yine enerji politikalarına baktığımızda iklim aktivistlerinin çok büyük eleştiri hedefinde.
11:35Doğrudur, yenilenebilir enerjiye çok fazla yatırım var.
11:41Türkiye enerji kaynaklarını çeşitlendirmeye çalışıyor.
11:45Ama bir tarafta nükleer var, bir tarafta kömürden ayrılma süreci yavaş değil.
11:51Ve genelde iklim zirvesi nedeniyle yükümlülük altında olduğu eylem planlarına sunulduğunda da
11:58iklim aktivistleri bu konuyu takip edenleri çok tatmin eder eylem planları olmuyor bunlar.
12:06Ama avantaj tarafına gelecek olursak Türkiye bir mağduriyet avantajı var diyebilirim.
12:15Çünkü Türkiye COP26 için aday olmuştu.
12:22Fakat 2019'da dönemin İngiltere Başbakanı Boris Johnson daha sonra The Guardian'da yer alan habere göre
12:30Türkiye'yi İskoçya lehine geri çekilmeye iddia etti.
12:35Hatta işte bir takım teşvikler vaadinde bulundu.
12:40Ve hatta dedi ki ileriki adaylıklarını ben desteklerim dedi.
12:44Dolayısıyla Türkiye ihtimalen bu sefer, ya geçen sefer ben geri adım attım,
12:49size kandım bu sefer kanmayacağım diyecektir diye düşünüyorum.
12:53Tabii Türkiye'nin bir başka avantajı coğrafi konumu Avustralya'ya oranla katılımcıların ulaşmasının daha kolay ve daha ucuz olduğu bir gerçek.
13:08Bunu da çokça kullanacaktır diye tahmin ediyorum.
13:12Evet, bu konuda Avustralya kısmında bana kalırsa benzer konu başlıklarında artılar eksiler var.
13:21Çünkü Avustralya yine 2022'deki başvurusundan sonra dedi ki Brezilya'daki zirve yağmur ormanlarına odaklanacak.
13:32Pasifik'teki zirvede denizlere odaklansın ve bizim Pasifik adaları deniz seviyesinin yükselmesiyle ilgili ciddi bir risk taşıyor.
13:41Ve bu adım hem komşulara bağlılığımızı göstersin hem de iç siyasette bir pozitif imaj yaratsın istediler.
13:50Zaten Avustralya Başbakanı'nın seçim vaatlerinden de biriydi bu kupotuz bir sahipliği.
13:57Ve böylece de hem Avustralya'nın konumunu güçlendirmek hem de dünya gündemine bu bölgenin bu sorununu taşımak gibi bir ajanda var.
14:05Tabii bir de Çin'in Pasifik bölgesindeki etkinliğinin artmasına dair de bir endişe var.
14:14O yüzden de bu konum güçlendirme ve stratejik önemi arttırma hamleleri daha büyük önem kazanıyor.
14:20Ama işte bir maliyet hesabı yapıldığında da bir dezavantaj ortaya çıkıyor.
14:26Türkiye yakın, geliş gidişi kolay, Avustralya uzak ve Avustralya'daki zirvenin yapılmasının planlandığı Adelaide bölgesi çok ön hazırlıklarını gerektiren bir yer.
14:40Mesela Birleşik Arap Emirlikleri'ndeki COP28'e toplamda 644 jetle gitmiş delegeler.
14:46Fakat deniyor ki yani bu Adelaide'deki havalimanı en fazla 10 tane jeti kaldırabilir vaziyette.
14:53Dolayısıyla bu bir maliyet gerektiriyor.
14:55Bu bir vergi yükümlülüğü de gerektiriyor vatandaşlara.
14:59O yüzden hani bu konuda paramız çarçur edilmesin.
15:03Zaten bu bir siyasi imaj kampanyası.
15:07Bunu da elimizin altına almaya gerek yok diyorlar.
15:11Diğer yandan da şöyle bir tartışma var.
15:14İşte ülkedeki İklim ve Enerji Bakanı çok destekliyor.
15:18Hatta Brezilya'daki temasları da, İklim Zirvesi'ndeki temasları da o yapıyor.
15:22Ama tıpkı Boris Johnson'ın İngiltere'deki, İskoçya'daki COP ev sahipliği konusundaki isteksizliği gibi
15:30Başbakan'ın bir isteksizliği, çok da gerek olmadığına dair bir hamlesizliği yönünde eleştiriler var.
15:39Yani tabii ki bir yandan da şöyle eleştiriler var Avustralya'ya yönelik.
15:44Ülkede karbon emisyonları çok yüksek ve dünya sıralamasında birinci sırada üçüncü büyük kömür tedarikçisi.
15:53Dolayısıyla biraz Avustralya'daki gündemin hem bölgesel bir önem hem de ülke içindeki politik atmosferinin bir sonucu olduğunu söyleyebiliriz.
16:04Sen galiba tespit etmiştin değil mi?
16:10Brezilya'da Türkiye ile Avustralya standlarının yan yana olduğunu, yani ikisi bir dostane, bir rekabet içinde gözüküyorlar.
16:19Ben açıkçası Türkiye'nin geri adım atmayacağını düşünüyorum.
16:23Bir şekilde bu meselenin Türkiye'de kalmasını daha olası görüyorum.
16:28Perde arkasında Almanya, şunu söyler mi bilmiyorum yani bu çok spekülatif bir şey tabii ama
16:35Almanya diyor ki ya ben bu kadar kısa sürede böyle bir şeyi organize edemem, etmek de istemiyorum.
16:41Eğer bana düşerse hani ben bunu Türkiye'ye outsource etmeyi tercih ederim der mi?
16:48Emin değilim ama hani fiziken eğer Almanya istemiyorsa en yakınındaki ülkeye ihaleyi vermesi
16:57normal olacaktır diye düşünüyorum ama bu tamamen spekülatif.
17:01Yani normalde Almanya'nın böyle bir hakkının olmaması gerekiyor.
17:06Bu arada ben son bir not düştmek istiyorum Brezilya'daki iklim zirvesine dönük olarak.
17:12Geçtiğimiz birkaç gün evvelinde Brezilya'da zirve devam ederken büyük kapsamlı gösteriler gerçekleşmiş.
17:22Özellikle yerel halkın katılımıyla.
17:26Ben haberlerde şu ifadelerle dikkat çekmek istiyorum.
17:31Çünkü benim de dikkatimi çekti.
17:33COP26 yani 2021'de Glasgow'da yapılandan sonra ilk kez bu çaplı gösteriler olduğuna dikkat çekiyorlar.
17:43Neden?
17:44Çünkü ondan önceki üç zirve bu tür gösterilere imkan tanımayan ülkelerde yapıldı.
17:53Mısır, Dubai ve Azerbaycan.
17:56Eğer tabii bu mesele Türkiye'de kalırsa demokratik, çok da demokratik kategorisinde olmayan ülkeler zincirinde
18:08yeni bir halka eklenmiş olacak gibi gözüküyor deyip ben kendi adıma notlarımı zirveyle ilgili burada noktalayayım.
18:17Bu arada Brezilya Devlet Başkanı bu protestolardan sonra ne mutlu ki burası protestoların,
18:22özgür protestoların yapılabildiği bir ülke diye de bir açıklama yaptı.
18:25Eğer zirve COP31 Türkiye'de olursa burada neler yaşanacak göreceğiz diyelim.
18:31Ve Orta Doğu gündemine geçelim.
18:32Bu hafta Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde ABD Başkanı Trump'ın Gazze planı onaylandı.
18:41Bu Gazze'nin geleceğine dönük adımlar konusunda önemli bir diplomatik an.
18:47Rusya ve Çin çekimser kaldılar.
18:49Burada uluslararası istikrar gücünün hamasın silahsızlandırılması ve Gazze'den tamamen çıkarılması konusundaki rolüne atıf var.
18:59Yeni bir Filistin polis gücü kurulması öngörülüyor ve geçiş yönetimi içinde Board of Peace Barış Kurulu başında Trump'ın olduğu plana göre böyle olacak.
19:10Ama BMJK'da bu şekilde tartışılmadı.
19:13Evet siz Gazze'deki bu son gelişmeler, Gazze ile ilgili son gelişmeler ve Türkiye'nin buradaki konumuyla ilgili ne düşünüyorsunuz?
19:23Şimdi birincisi Rusya ile Çin'in çekimser kalması çok dikkat çekici.
19:30Çin ve Rusya'nın çekimser kalmaları Amerika ile yaptıkları farklı alandaki pazarlıkların bir parçası olabileceği yorumları var.
19:41Yani burada çekimser kalma karşılığında başka bir alanda bir taviz almış olabilecekleri değerlendirmesi yapılıyor.
19:47Onun dışında Birleşik Milletler Güvenlik Konseyi kararı çeşitli açılardan eleştiriliyor.
19:55Uluslararası istikrar gücünün misyonu, konumu niteliği çok net tanımlanmamış diye eleştirilmesi söz konusu.
20:03Onun dışında İsrail tabi çok kızgın bu kararla ilgili olarak çünkü özellikle Arap ülkelerinin bastırmasıyla sonradan anladığımız kadarıyla karara iki devletli çözüme dair bir takım ima yani bu çözümü ima eden bazı ifadeler dahil edilmiş karara.
20:27Tabi özellikle Hamas bu kararı reddettiğini açıkladı.
20:33Bu kararın uygulanması ne kadar mümkün olacak bunu zaman gösterecek.
20:39Şimdilik ama kötümser olmamız için pek çok neden var gibi gözüküyor açıkçası.
20:46Her ne kadar Türkiye işte biz Gazze'de taşının altına elimizi sokarız dese de ben biraz fazla aceleci davrandığını düşünüyorum Ankara'nın.
20:58Bu anlamda her ne kadar işte dışarı bakanı verdiği demeçlerde işte biz Amerika'yı şöyle yönlendirmeye çalışıyoruz, böyle yönlendirmeye çalışıyoruz.
21:08Özellikle İsrail'in saldırganlığının durdurulması, içgalin bitmesi ve Filistin lehine yönlendirmeler yapma çabası varsa da ben bu etkimeşimin daha çok Amerika'dan Türkiye üzerinde daha güçlü olduğunu ve daha yönlendirici olduğunu düşünenlerdenim.
21:31Amerika Birleşik Devletleri kafasında bir planı uygulamaya sokmuş durumda ve bu planın kabul görmesi için de hem Arap ülkeleri hem Türkiye gibi nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan ülkelerin desteğine ihtiyacı var.
21:48O nedenle hem Arap ülkelerini hem de Türkiye'yi ben biraz kullandığını düşünüyorum ve ortaya çıkan bu planın da ne kadar Filistinlilerin hayrına olacak bu konuda da kuşkuluyum.
22:02Burada tabi Amerika'ya şu krediyi vermemiz gerekiyor ki evet Gazze'de akan kan durdu bu çok önemli ama sonrasına dair planlar ne ölçüde Gazze'lileri ve Filistinlileri önceleyen bir plan ona dair çok büyük soru işaretleri var.
22:23Gazze'yi ikiye bölüp İsrail'in kontrolü altında olacak bir yere uluslararası istikrar gücünün yerleştirilmesi, imarın buradan başlaması, geri kalan bölgeye ise Hamas'ın sıkıştırılması gibi bir plana Türkiye'nin alet olmak isteyeceğini zannetmiyorum.
22:45Ama dönüp dolaşıp Tom Barak'ın söylediği meşruiyet meselesine geliyoruz.
22:52Türkiye'deki antidemokratik uygulamalara yönelik sessizlik karşısında Türkiye'de Amerika'nın bir takım planlarına görünürde destek olup Amerika'nın işini kolaylaştırabilir gibi bir sonuca varıyorum ben zaman zaman.
23:10Evet Orta Doğu'nun bir diğer önemli gelişmesi de Beyaz Saray'a bir hafta arayla yapılan ikinci önemli ziyaret oldu.
23:21O da Suriye Arabistan Veliat Prensi Muhammed Bin Selman'ın Trump'la oval ofiste görüşmesi.
23:27Öncelikle tabii ki ekranda da gördüğünüz üzere şaşalı bir karşılama töreni düzenlendi.
23:34Hatta böyle uçak gösterileri yapıldı.
23:37Bu Muhammed Bin Selman'ın İstanbul'da öldürülen gazete Cemal Kaşıkçı cinayetinden sonra Beyaz Saray'a yaptığı ilk ziyaret.
23:47Tabii bunun hani İsrail'le bitirdik İsrail'e devam edelim.
23:51Bunun yani bu görüşmenin özellikle savunma ve yatırım anlaşmaları konusunda önemli bir gündemi vardı.
23:57Birincisi F-35 satışı Suudi Arabistan'a.
24:01İkincisi de Suudi Arabistan'ın İbrahim Anlaşmalarına katılması gündemi.
24:07Yani oval ofiste ikili görüştükten sonra Trump F-35 satışının onaylandığını ve ilk ülkenin savunma anlaşmasına vardıklarını açıkladı.
24:18Fakat İbrahim Anlaşmaları konusunda işte Suudi Arabistan'ın İbrahim Anlaşmalarına burada katılabileceği yönde söylentiler vardı ama
24:26Muhammed Bin Selman önce Filistin'de iki devletli çözümle ilgili açık bir yol haritası istiyoruz dedi.
24:35F-35 konusunda da burada tabii İsrail'in onay vermediği, bunu onaylamadığı, buna çok soğuk baktığı yönünde haberler de çıkmıştı zaten.
24:45Bir diğer önemli konu burada Trump ve bir ABC muhabiri ve Muhammed Bin Salman arasında bir Cemal Kaşıkçı diyaloğu geçti.
24:55Bu da dikkat çekiciydi.
24:58İşte basın toplantısı sırasında gazeteci yani siz burada geldiniz ama burada insanlar size öfkeli Cemal Kaşıkçı cinayetini sizin yaptırdığınıza dair bir ABD istihbarat raporu var.
25:09Bir de tabii 11 Eylül'de yakınlarını kaybedenler sizi bu novel ofiste görmek istemiyor dedi ve Trump bunun üzerine senin lisansın nerede siz yalan haber yapıyorsunuz diye biraz kızdı.
25:21Fakat Muhammed Bin Salman bence çok dikkat çekici bir yanıt verdi.
25:25Dedi ki bu korkunç bir hataydı ve biz bunun acısını paylaşıyoruz.
25:32Hiçbir şey olmadan hiçbir yasa dışı bir şey olmadan Kaşıkçı'nın öldürülmesi bizim için çok acı verici oldu ve soruşturma sürecinde yürüttük.
25:41Bir daha böyle bir şey olmaması için de sistemimizi iyileştirdik dedi.
25:46Bu diyaloglar dikkat çekiciydi.
25:49Tabii Suudi Arabistan özellikle Trump'ın gazete planının uygulamaya konması açısından çok kilit bir ülke.
25:56Fakat senin de dediğin gibi İbrahim anlaşmalarına katılıma bu aşamada onay vermemiş olması çok dikkat çekici.
26:06İsrail'in bu konuda özellikle küplere bineceğini tahmin etmek zor değil diye düşünüyorum.
26:14Evet öncelikle sizi uğurlayalım.
26:17Sonra da biz gözden kaçmasın ve radarla devam edeceğiz.
26:21Haftaya birlikte stüdyoda devam etmek üzere diyelim.
26:24Gözden kaçmasın bölümümüzde geçen hafta biraz böyle Irak seçimleri devam ediyordu biz yayındayken.
26:33Dikkat çekici sonuçlar çıktı biraz ondan bahsedelim.
26:37Ankara'nın da desteklediği Sudan'in imar ve kalkınma ittifakı.
26:42En çok sandalyeyi kazandı ama bu hükümet kurmak için yeterli olmayacak.
26:48Ve Sudan'i hükümet kurmak için diğer partilerin desteğine ihtiyaç duyacak.
26:52Burada diğer büyük Şii partileri ve koalisyonlarıyla hazır ittifakları yok Sudan'in.
26:59Dolayısıyla bu hükümet kurma sürecinin biraz uzun sürebileceği söyleniyor.
27:04Biliyorsunuz 2021 seçimlerini de bu süre bir yıla almıştı.
27:09Ve işte zaten Sudan'den sonraki Şii bloklarda kendisinin başbakanlığına karşılar.
27:14Dolayısıyla burada bir ittifak arayışı, ittifak zemini bulmak biraz zor görünüyor.
27:19Diğer tartışma katılım oranı ile ilgiliydi.
27:23Katılım oranı %56 olarak açıklandı.
27:26Yine bir önceki seçime gidersek burada %43'tü.
27:31Ve yine bir dikkat çekici konu.
27:332021'de tüm bölgelerde düşük seyreden bir katılım oranı varken bu sene özellikle Kürt ve Sünni nüfusun çoğunlukta olduğu yerlerde katılım oranı yükseldi.
27:46Bu da hem Kürtlerin hem de Sünnilerin Irak siyasetine katılım konusunda eskiye oranına daha istekli olduğu değerlendirmelerini beraberinde getirdi.
27:57Yani hükümetin kurulması aylar sürecek, aylar sürmesi bekleniyor dedik.
28:04Burada İran ve ABD'nin etkisi çok tartışılıyor.
28:08Sudan'i zaten seçim öncesinde New York Post, Bloomberg ve New York City'e bazı makaleler yazmıştı.
28:15Bu da işte Amerika'nın desteğini almak istiyor yönünde değerlendirilmişti.
28:21Ve tabii ki bizim yine daha önceki yayınlarımızda Irak seçimleriyle ilgili yaptığımız bir başka değerlendirmede bu seçimin sadece Irak'la ilgili olmanın yanı sıra bölgede İran karşıtı kampanyanın önemli bir tarihi olacağı yönündeydi.
28:40Çünkü İsrail-İran Savaşı'nın ikinci roundunun beklendiği yönünde bazı sinyaller değerlendirmeler var.
28:46Bunun için de Irak seçim sonuçlarının beklendiği yönünde değerlendirmeler var.
28:50Önümüzdeki günlerde Sudan'i nasıl ittifaklar kuracak, yeniden başbakan olabilecek mi, Ankara burada nasıl bir tabır alacak ve İran karşıtı kampanya nasıl ilerleyecek bunları göreceğiz diyelim ve radar diyelim.
29:12Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski bugün Türkiye'ye sürpriz bir ziyaret gerçekleştiriyor.
29:18Bunu dün açıkladı ve Rusya-Ukrayna arasındaki barış görüşmelerinde böyle yeni bir yeni barış görüşmesi turlarının arandığı böyle girişimlerin olduğu yönünde haberler var.
29:31ABD'nin Orta Doğu özel temsilci Steve Witkoff da kendisine eşlik edecek.
29:36Akşamüstü gerçekleşecek görüşme görüşmeler.
29:39Erdoğan'la birebir ve heyetler arası bir görüşme olacak.
29:42Bu ziyareti ve zirveyi takip edeceğiz.
29:47İkincisi 20 Kasım'da yani yarın Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Tufan Erürman,
29:54Güney Kıbrıs Lideri Hristodulis ile ara bölgedeki BM Genel Sekreteri özel temsilcisinin konutunda bir araya gelecek.
30:03Bu bir tanışma toplantısı olacak.
30:07Burada yayınlarımızda da bahsettik.
30:09Erürman'ın 13 Kasım'da Türkiye'ye bir yurt dışı ziyareti oldu.
30:13Geleneklere uygun olarak ilk yurt dışı ziyaretini Türkiye'ye yaptı.
30:17Hem Erürman'ın hem de Erdoğan'ın burada Kıbrıs sorunun çözümüyle ilgili verdiği mesajlar adada olumlu yankılanmış gibi görünüyor.
30:23Mesajların içeriğine de baktığımızda görev süresi boyunca böyle bir gerginlik ya da bir ayrışma olmadan bu sürecin yürütüleceğine dair sinyaller aldık.
30:36Bu görüşmeyi de takip edeceğiz.
30:3921 Kasım'da COP30 Brezilya'da devam eden iklim zirvesi sona eriyor.
30:44Yine Türkiye'nin bu tarihe kadar Avustralya'ya karşı COP31 ev sahipliği yarışını kazanıp kazanamayacağını göreceğiz.
30:55Ve 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü tüm dünyada ve tabii ki ülkemizde kadınlar erkek şiddetine karşı sokaklarda olacaklar diyelim ve bu haftalık yayını kapatalım.
31:09İyi haftalar.
31:14İzlediğiniz için teşekkür ederim.
Önerilen
28:15
|
Sıradaki
37:18
34:47
54:10
35:42
42:52
36:11
2:37
İlk yorumu siz yapın