- 1 week ago
- #kmjs
Malalakas na lindol, sunod-sunod na tumama sa Pilipinas! Isa sa mga tinamaan, ang Davao Region na niyanig ng magnitude 7.4 na lindol nitong Biyernes.
Hinding-hindi ka raw magsisi kapag natikman ang parang maliliit na talaba sa samar— ang sisi!
Samantala, dalagita mula Palawan na nginangatngat at kinakain ang kanilang dingding at tila pati isipan ay inaanay, kumusta na nga ba makalipas ang walong buwan?
Habang ang isyu ng mga substandard na imprastraktura, muling umalingawngaw sa pagbagsak ng piggatan bridge sa Alcala, Cagayan at pagguho ng mga gusali sa Cebu matapos ang lindol
Okra, ginagawang juice o ‘okra water’ na mainam daw para sa may diabetes?!
At tulay, kinakakatakutan daw sa Negros dahil may na-caught on camera na may nakiangkas na diumano multo?
Panoorin ang video. #KMJS
“Kapuso Mo, Jessica Soho” (One at Heart, Jessica Soho) is the Philippines' top-rating news magazine program, hosted by one of the most-awarded broadcast journalists in the country, Jessica Soho. It features human interest stories, food, news personalities, travel, trends and pop culture.'KMJS' airs every Sunday, 8:15 PM on GMA Network. Subscribe to youtube.com/gmapublicaffairs for our full episodes. #KMJS
Hinding-hindi ka raw magsisi kapag natikman ang parang maliliit na talaba sa samar— ang sisi!
Samantala, dalagita mula Palawan na nginangatngat at kinakain ang kanilang dingding at tila pati isipan ay inaanay, kumusta na nga ba makalipas ang walong buwan?
Habang ang isyu ng mga substandard na imprastraktura, muling umalingawngaw sa pagbagsak ng piggatan bridge sa Alcala, Cagayan at pagguho ng mga gusali sa Cebu matapos ang lindol
Okra, ginagawang juice o ‘okra water’ na mainam daw para sa may diabetes?!
At tulay, kinakakatakutan daw sa Negros dahil may na-caught on camera na may nakiangkas na diumano multo?
Panoorin ang video. #KMJS
“Kapuso Mo, Jessica Soho” (One at Heart, Jessica Soho) is the Philippines' top-rating news magazine program, hosted by one of the most-awarded broadcast journalists in the country, Jessica Soho. It features human interest stories, food, news personalities, travel, trends and pop culture.'KMJS' airs every Sunday, 8:15 PM on GMA Network. Subscribe to youtube.com/gmapublicaffairs for our full episodes. #KMJS
Category
😹
FunTranscript
00:00:00Wala na raw masasaya pa sa magkasintahang Rachel at Michelle mula Talaingod sa Davao del Norte.
00:00:10Matapos kasi ang mahigit isang dekadang pagsasama.
00:00:15Itong biyernes sa wakas, aharap na sila sa Dambana.
00:00:19Pero bago pa man magsimula ang seremonya, may nangyaring abirya.
00:00:24Habang nagmamarcha kasi ang groom na si Rachel, papuntang altar, biglang lumintol.
00:00:45Nagatayo lang po ako. Nakatingin ako sa ibabaw kasi naratol na ba?
00:00:50Ang bride na si Michelle na natili raw kalmado.
00:00:53Nag-ano lang ako doon sa poste ng simbahan, sabay dasal na, sana uminto na yung lindol.
00:00:59Habang ang mga bisita, nagtakbuhan palabas ng simbahan.
00:01:04Mga bata, mga bata!
00:01:10Babala, babala, baba!
00:01:11Baposin ay wito na!
00:01:15Nag-iiyakan na, naghahanapan na ng mga anak. May isang aninang kami na hinimatay.
00:01:21Ang pader ng simbahan parang kinakalampag.
00:01:30Ang hindi kasi nila inasahan sa araw ng kanilang pag-iisang dibdib, sakturing araw at oras,
00:01:47kung kailan lilindulin ng magnitude 7.4 ang Davao.
00:01:53Panic na, tapos nakuha na mi sir kung madayon pa ba ang kasal o gdini.
00:02:04Sabi ng pare, sa labas na lang daw ituloy yung kasal.
00:02:08Baka may inaasahan pang mga aftershocks sabi ko.
00:02:10Kahit saan sir, basta matuloy.
00:02:12Si na Rachel at Michelle pumuesto na lang sa harap ng simbahan
00:02:17at doon nagpalitan ng kanilang wedding vows.
00:02:21Kahit pa paano, natuloy din.
00:02:23Kahit pa may mga pagsubok na dumating.
00:02:26Kahit na may malakas na lindol.
00:02:29Sira-sira iyong simbahan.
00:02:30Sa mga karatig bayan naman, parang katapusan nga ng mundo.
00:02:50At ang epicenter ng lindol.
00:03:02Pupuntahan natin mismo sa bayan ng Manay sa Davao Oriental.
00:03:07Hindi lang isa, hindi dala-dalawang malakas na lindol
00:03:11ang tumama dito sa bayan ng Manay sa Davao Oriental kahapon.
00:03:17Ilang schools po damaged sa podari?
00:03:19Ang pagpapatuloy ng espesyal naming ulat
00:03:27tungkol sa lindol na tumama sa Mindanao
00:03:30sa aming pagbabalik.
00:03:40Hindi pa man tuluyang nakababango ng ating mga kababayan
00:03:44sa pagtama ng magnitude 6.9 na lindol sa Northern Cebu
00:03:49noong lamang nakaraang linggo.
00:04:02Isa na namang malakas na lindol ang naminsala.
00:04:06Sa pagkakataong ito, sa Davao Region naman, sa Mindanao.
00:04:16At mas malakas pa ito, magnitude 7.4.
00:04:20Ang mga transformer sa poste ng kuryente sa kalsadang ito sa Davao City
00:04:30sumabok.
00:04:33Ang mga paninda sa palengking ito, parang winawas-iwas.
00:04:49Halos yanigin naman ang eskwelahang ito, kung saan may pasok pa man din ang maraming estudyante.
00:05:04Sa tagong city sa Davao del Norte,
00:05:13navidyohang paggewang-gewang ang flyover.
00:05:16Tawang dagat, niubas!
00:05:17Pati ang dagat sa Mati City sa Davao Oriental,
00:05:22biglang umatras.
00:05:24Ang Office of the Civil Defense,
00:05:26agad nag-issue ng tsunami alert.
00:05:28Oo, nimbalik ng dagat, nimbalik na.
00:05:30Mabuti na lang at hindi naging ganon kamapaminsala ang pagbalik ng tubig.
00:05:36Kung tusugol ang lakas ng lindol,
00:05:39ramdam din sa ilang karatig rehyon,
00:05:42gaya sa San Miguel sa Surigao del Sur sa Caraga Region,
00:05:47kung saan may mga nawasak na mga bahay.
00:05:51Nagkabitak-bitak din ang kalsada.
00:05:53Lord! Ako mga anak! Lord!
00:05:55Ang mall na ito sa Butuan City.
00:05:57Jesus! My God! Lord!
00:06:00Hindi-unting pumakalas ang ilang mga bahagi.
00:06:03Kalo yung kaloy!
00:06:05Jesus!
00:06:09Jesus Allah! Mama!
00:06:11Hawak yun ah!
00:06:13Hawak, hawak.
00:06:14At parang patikin pa lang yan.
00:06:17Sampung oras lang kasi,
00:06:19matapos ang magnitude 7.4 na lindol,
00:06:23nasundan ito ng isa pa.
00:06:26Magnitude 6.9 naman.
00:06:29At hindi raw ito aftershock lang,
00:06:31kundi lindol talaga.
00:06:33At ang tawag sa pangyayaring ito,
00:06:36Doblet Earthquake.
00:06:37Isang araw matapos yanigin ng Doblet Earthquake ang Mindanao,
00:06:44lumipad ako pa Davao.
00:06:46Doblet,
00:06:47hindi lang isa,
00:06:48hindi dala-dalawang malakas na lindol
00:06:50ang tumama dito sa bayan ng Manay sa Davao Oriental kahapon.
00:06:55Yung una,
00:06:56umaga.
00:06:57At magnitude 7.4.
00:07:00Yung pangalawa,
00:07:01gabi.
00:07:01Magnitude 6.9.
00:07:03Pero ang nakapagtataka rito,
00:07:06konti lang yung nakikitang damage.
00:07:08At least dito sa munisipyo.
00:07:09Sabi na mga taga rito,
00:07:11dahil daw,
00:07:12hindi pa masyadong commercialized yung kanilang bayan
00:07:14at kukonti pa lang yung mga matataas na istruktura.
00:07:18Gayunman,
00:07:19marami pa rin gusali,
00:07:20mga tahanan,
00:07:21ang nagtamo ng pinsala.
00:07:23Salamat sa Diyos na minor injuries lang
00:07:27yung tinamo ng mga residente ng Manay.
00:07:29Kahit sila po yung talagang napuruhan
00:07:32ng malakas na pagyanig ng lupa.
00:07:34Na-discharge na lahat, Dok, ano ho?
00:07:36Yung iba nag-voluntarily discharge
00:07:39kasi maybe they want to go to their houses na.
00:07:43Magandang tanghali po.
00:07:44Sa aking paglilibot,
00:07:46nadatnan ko ang wasak-wasak na bahay na ito
00:07:49pagmamay-ari ng pamilya ni Nanay Vilma.
00:07:52Kumusta po kayo?
00:07:53Sa awa ng Diyos, malungkot.
00:07:55Oo.
00:07:56Mukhang malakas po yung tama na lindol sa bahay niyo, no?
00:07:58Opo.
00:08:00Nandoon ako sa likod, naglalaba.
00:08:02Um, tapos ho?
00:08:03Yung mama ko, andyan, nakaupo.
00:08:04Um.
00:08:05Pag ganoon na nang nag-shake na yung lupa,
00:08:08tumakbo ko pa ganito,
00:08:10hinanap po yung aking mama.
00:08:11Kasi dalawa na lang kami dito sa bahay.
00:08:13Nag-ano na yung mga taas.
00:08:15Hindi naman siya na sagasaan.
00:08:18Hindi siya natamaan po nung mga bato?
00:08:19Opo.
00:08:20O, nasa na po yung mama niyo?
00:08:21Andoon na pinabakwit na namin doon sa bundok.
00:08:24Oo.
00:08:25Yun na po pa pinakamalakas na naranasan niyo?
00:08:28Opo.
00:08:28Kasi pa yung...
00:08:29Palagi naman naglindol dito,
00:08:30pero yun ang talagang pinakamalakas.
00:08:32Hindi na po pwedeng tirhan itong bahay niyo?
00:08:34Oo.
00:08:34Sa isang iskwelahan,
00:08:37naabutan po ang inspeksyon na isinagawa ng apat na cabinet secretaries.
00:08:43Sina DPWH Secretary Vince Dizon,
00:08:46BSWD Secretary Rex Gatchalian,
00:08:48DepEd Secretary Sani Angara,
00:08:51at Mindanao Development Authority Secretary Leo Magno.
00:08:55The initial assessment is at least for structural issues,
00:09:00infrastructure issues.
00:09:01The roads are possible,
00:09:03the bridges are possible.
00:09:04Right now, at least goods and relief can flow into the affected areas,
00:09:08especially in Davao Oriental, from Davao.
00:09:11Nagbiyahi po kami from Davao City to here.
00:09:14Considering na malakas yung lindol,
00:09:16wala ho masyadong visible na damage.
00:09:19Bakit ho kaya?
00:09:20Despite the two doblet daw ho,
00:09:22dalawang malakas na lindol.
00:09:23I cannot say.
00:09:24Pero bakit ho...
00:09:26I cannot say.
00:09:27Well, awa ng Diyos.
00:09:28Awa ng Diyos.
00:09:29Okay tayo dito.
00:09:31Okay ho pagkakagawa kaya ng mga structure?
00:09:34It's possible or maybe it's also because the effects of the quake
00:09:37were not as strong as the one in Cebu.
00:09:39But we will leave that up to the Philvox and the experts.
00:09:43Tama ho ba isipin na dahil handa yung mga tao
00:09:47o sanay na sila sa lindol, this part of Mindanao,
00:09:50kaya wala ho masyadong casualties and damage to property?
00:09:54Katulad naman sinabi ni Sec Vince kanina,
00:09:57hintayin siguro natin kung ano yung tama talagang assessment.
00:09:59Pero siguro, dahil na rin,
00:10:01bihaya ba ng Diyos?
00:10:02Nagpapasalamat kami na hindi masyadong malaki ang damage.
00:10:06Ilang schools po damage sa otari?
00:10:08Over 100 in Manay, Ma'am Jessica.
00:10:1038 are totally damaged.
00:10:12I think the next week is important for assessment.
00:10:14Makita talaga ano yung usable pa, ano yung inina-usable.
00:10:17Secretary Gachalian, ilan po ang affected na families, individuals?
00:10:20Ang total affected as of this morning was 83,000 families.
00:10:24Pero ang nasa loob ng evacuation center, around 7,000.
00:10:27Pero the numbers are moving kasi may iba lumalabat,
00:10:29umuwi na sa mga tahanan nila.
00:10:30May mga bahay na nasira,
00:10:31pero they were really preemptively evacuated.
00:10:34We have around 100,000 family food packs.
00:10:37Kahapon dinidistribute na yun,
00:10:39and then ngayon tuloy-tuloy pa rin.
00:10:42Hindi bababa sa pito ang namatay.
00:10:58Kabilang na ang tatlong mga minero
00:11:01mula sityo gumayan Barangay Kingking
00:11:04sa Pantukan Davao de Oro
00:11:06na ayon sa ula na tabunan
00:11:08habang nasa minahan na nalanslide.
00:11:11Isa sa kanila ang 28-anyos na anak ni Clarita na si Noriel.
00:11:17Mahapon ramang ko sa hapon,
00:11:19nagkawang ko sa akong anak.
00:11:20Nakabati ko sa kuan nga.
00:11:22Kanyang kuan daw ako daw ang anak na
00:11:24datugan daw nga itong nagkarakara kong
00:11:28apas diri.
00:11:28Para nalang kumakakita sa akong anak.
00:11:31Naghininila ko di hagtaman.
00:11:33Ano niya nagkita.
00:11:34Naglimbag-limbag ko.
00:11:38Nang mapinanggaod yun,
00:11:39nasa sa kinikahanan mo.
00:11:41Ang unang dali ko makadawat nga.
00:11:44Makakuha akong nasa kinuha ko sa kuan.
00:11:49Sikit yun mam.
00:11:50Makakuha ang tag-anak nga pinangga.
00:11:53Pinangga na ako nang amaod yun na katabang sa akong.
00:11:57Ang kasamahan namang minero ni Noriel na si Johnny
00:11:59suwerting nakaligtas.
00:12:01Tulit lang mag-linob.
00:12:02Pati yung suga.
00:12:03Kapanampit ko, gino, gino, tabang.
00:12:06Araw ng udagan, makatago.
00:12:08Sos, ito nung sagitaguan.
00:12:09Nag-ward down.
00:12:11Nalubong, bulo na ko nabilin.
00:12:12Risky ko, hindi.
00:12:13Kalot.
00:12:14Tunang ko nakamata.
00:12:15Salamat po sa ginugitagabang ko kinabuhi.
00:12:18Secretary Dizon, okay pa ho ba kayo?
00:12:20Sunod-sunod po itong mga linggo.
00:12:21Nag-uusap nga ho kami tatyoy.
00:12:23Parang never na ho kami nasa opisina ngayon.
00:12:25Nag-ingaral kami.
00:12:27Oo, kasi sunod-sunod.
00:12:28Pero tuli-tuli lang ho tayo.
00:12:30It's part of the job naman po.
00:12:31Napaka nindi tayo tinatantanan ng mga sakuna.
00:12:33Aside from man-made calamities.
00:12:35Ganun po tayo. May man-made.
00:12:37May natural pero.
00:12:39We have to be very fast in the response.
00:12:41Woo!
00:12:43Grabe, linog!
00:12:44Ba-ba-ba-ba-ba-ba!
00:12:47Anong leksyon para sa ating mga kababayan?
00:12:50Kasi alam na natin, we're in the Pacific ring of fire.
00:12:53Expect natin itong mga ganito.
00:12:54Pero napaka-unusual po nitong September and October natin.
00:12:58Kaya nga po, laging handa tagaga.
00:13:00From the local governments to the provinces and also yung mga kababayan natin.
00:13:05Kaya nga handa. Kasi anytime.
00:13:07Malaking bagay yung kooperasyon ng mga mamamayan sa kanilang local government units.
00:13:10Pag sinabing lumikas, likas tayo.
00:13:12Wala nang patigasa ng ulo na wala pa naman yung sakuna.
00:13:15Structural, kailangan siguro yung standards natin, medyo paitingin natin to withstand stronger earthquakes, stronger typhoons, I think that's one of the lessons.
00:13:24Bless kurakot na po.
00:13:25Oh, definitely.
00:13:26Sa lahat na po.
00:13:27100%.
00:13:28Across the board yun.
00:13:29Across the board dapat yun.
00:13:30Thank you po.
00:13:31Thank you ma'am.
00:13:34Ngayong sunod-sunod ang mga kalamidad sa ating bansa, lalo pang dapat pag-usapan ang ating paghahanda at kaligtasan, pati na ng mga itinatayong istruktura.
00:13:53Lalo pat halos araw-araw may mga lindol na nangyayari sa ating bansa.
00:13:59At sa parte ng ating mundo o ang tinatawag na Pacific Ring of Fire.
00:14:06Hanggang ngayon, wala pang makapagsasabi kung kailan tatama ang mga lindol.
00:14:13Kaya ang tangi lang nating pwedeng magawa, maghanda.
00:14:17Hinding hindi ka raw magsisisi kapag natikman ang parang maliliit nilang talaba sa summer na kong mga lindol.
00:14:35Hinding hindi ka raw magsisisi kapag natikman ang parang maliliit nilang talaba sa summer na kung tawagin, sisi.
00:14:49Tuwing low tide, ito raw ang maririnig mo sa bahaging ito ng dagat ng Zumaraga sa summer.
00:14:58Tiktik ng bakal, kabilya at tiko sa isang napakalaking bato na lumilitaw lang sa dagat tuwing mababaw ang tubig.
00:15:15Pero wala raw sila ritong itatayo.
00:15:19Ang pakay ng mga residente, manguha ng isang klase ng talaba na nakakapit sa mga bato.
00:15:25Mas maliliit man ang mga ito, hindi naman daw nakakabitin ang sarap.
00:15:31Mga rock oyster o kung tawagin dito, sisi.
00:15:35Ang mga residente ng Zumaraga, kung hindi pangingisda, naniriti o paniniktik ng sisi ang hanap buhay gaya ni Niña.
00:15:48Punta na pa ako sa paninit. Ito po yung dala ko. Bila o tsaka sukuwat.
00:15:54Ito po yung guantes. Ginawa ko po ito para hindi ako masugatan.
00:15:57Dahil halos apat na kilometro rin daw ang layo ng bato mula sa dalampasigan, si Niña nagbaon na ng kanin.
00:16:06Para pag nagugoto ma ako, may kakainin ako doon.
00:16:09Walang pambiling ulam, doon na lang ako mag-ano ng sisi, magkikilaw.
00:16:17Walang sariling bangka si Niña, kaya nangihiram pa siya sa kapitbahay.
00:16:22Ito net, kaya din ang bugsay.
00:16:30Narin na nga din na. Malakat na kita.
00:16:36Hello? Opo.
00:16:52Makalipas ang halos 20 minutong pagpalaot, narating nila ng kanyang mga kasama ang lulubog lilitaw na isla na kung kanilang tawagin, gamay guti.
00:17:14Sunod na silang naghanap ng pwesto.
00:17:17Bawat isa, may dalang titik o yung tawag nila sa matulis na bakal na pang tiktik sa sisi.
00:17:27Habang ang iba, gumagamit ng duklat o kahoy o bakal na parang panungkit.
00:17:34Hirap, susugatan ka, naano ko lang ng ano, dagat, binabanlawan.
00:17:43Kahit determinasyo kayo makakuha makaray, parang may pambili kami ng bigas.
00:17:48Kahit buntis, naniniktik pa rin para magka pera. Nag-iipon po ako para po sa panganak ko.
00:17:54Dahil abala sa pagtitiktik sa bato, hindi na nila namalaya ng oras.
00:17:59Hanggang abutan na sila ng gutom, kaya kumain na muna sila.
00:18:12Kasi ito yung lang inuulam namin, fresh naman po.
00:18:16Nanamis-tamis ang laman, lalo na pag mataba siya, ganito pataba.
00:18:28Para po siyang nyug pero medyo maalad-alad.
00:18:32Pagkatapos, naniktik ulit sila ng bato.
00:18:35Makalipas ang halos tatlong oras, kota na.
00:18:52Ang mga sisi na nakolekta ni Naninya, ginawa niyang ginamos na sisi.
00:18:59Hinugasan niya muna ito ng limang beses.
00:19:03Tatanggalin po yun natin yung natitirang shell.
00:19:06Sasalain po natin para mawala yung tobig.
00:19:17Inilagay sa palanggana at saka niya binudbura ng asin.
00:19:21Ibabad ng 3 to 4 disc po.
00:19:30Para ano yung asin niya, matonaw po.
00:19:33Maloto yung sisi para maganda po ilagay sa bote.
00:19:38Ang gamit ng mga bote ni Minya,
00:19:41recycled ang kanyang pantake plastic na tinalian ng goma.
00:19:44Ang bote-boteng burong sisi na gawa niya,
00:19:47na ibibenta niya 80 pesos sa suki niyang si Gavina,
00:19:51na inire-resell naman sa halagang 100 to 120 pesos.
00:19:56Binibinta sa National Trade Fair ng Mandi.
00:19:59Hinding-hindi talaga ako magsisisi sa sisi.
00:20:01Naturally, kung mahayaan mo lang siya,
00:20:038 months to 1 year.
00:20:05Pero kung from the natural sources,
00:20:07lano siya year round.
00:20:09Kapag high tide naman daw,
00:20:10pahirapan ang pag-harvest ng sisi.
00:20:13Kaya ang LGU o Local Government Unit ng Yabog,
00:20:16nakaisip ng paraan
00:20:18para may makuha pa rin ang mga maninigtik.
00:20:20Maglalagay kami ng mga artificial,
00:20:22kung kritsya eh,
00:20:23kung saan kakapit yung mga sisi.
00:20:24Kahit high tide,
00:20:26pwede nilang kunin yun at mag-harvest.
00:20:28Ang ginamos na sisi.
00:20:29Maaari rin daw mabilis
00:20:31sa mga nakahilerang kubong ito
00:20:33sa gilid ng tulay ng yabong.
00:20:35Sisi!
00:20:36Sisi!
00:20:37Sisi!
00:20:38Sisi!
00:20:39Sisi!
00:20:40Madalas hanapin is yung sisi pong ginamos.
00:20:43Araw-araw may supply.
00:20:46Ang ginamos na sisi,
00:20:47suka at kalamansi lang ang katapat.
00:20:50Talo-talo na.
00:20:52Medyo maalat at saka maasim.
00:20:54Masarap po siya sa sausasaging.
00:20:56Malambot,
00:20:59natutunaw sa lalamonan.
00:21:01May ilang sisire na nakukuha
00:21:04sa mababatong bahagi
00:21:05ng dalampasigan,
00:21:07katulad ng mga nakukolekta
00:21:09ni Gudelia.
00:21:10Kung wala kaming ulam,
00:21:11dito po kami nangunguha
00:21:13ng pang-ulam na sisi.
00:21:22Kung hindi niya raw ito ibinibenta,
00:21:24ipinansasahog sa kanyang tinola.
00:21:27Sibuya,
00:21:28sililabuyo,
00:21:29at saka yung kamates,
00:21:30at saka loya.
00:21:31Nung kumulo,
00:21:32inihalo na niya ang sisi.
00:21:35Pwede na pong hanguin.
00:21:37Dito na po.
00:21:47Kakaiba siya kasi hindi siya simpleng tinola.
00:21:49Malinamnam siya.
00:21:50Masarap din daw itong gawing kinilaw.
00:21:55Jami,
00:21:56sarap.
00:21:57Mulasap mo talaga yung laman niya.
00:21:58Ayos.
00:21:59Ito po ay rich din sa vitamin B12,
00:22:01iron,
00:22:02zinc,
00:22:03and omega-3 fatty acids
00:22:04na nakakatulong po sa ating
00:22:06blood, heart,
00:22:07and brain function.
00:22:08Dapat po natin tandaan
00:22:10na maging cautious po
00:22:11sa way of cooking po nito
00:22:13at kung saan po natin ito
00:22:15sinosource out.
00:22:16Mga sis,
00:22:19huwag ismulin ang sisi.
00:22:21Dahil sa sarap nito,
00:22:23hinding hindi ka raw
00:22:25magsisisi.
00:22:38Parang dinaanan ng bagyo
00:22:40ang bahay na ito.
00:22:41Nagkalat ang mga piraso ng tela.
00:22:46Ang sahig at sawaling dingding,
00:22:49butas-butas.
00:22:52Pero hindi ito gawa ng anay o insekto
00:22:55o ng malakas at malaking tao.
00:22:58Ha?
00:22:59Bakaan na!
00:23:00Bakaan na!
00:23:02Bakaan na!
00:23:03Bakaan na!
00:23:07Kundi ng isang butot-balat na.
00:23:23Siya ang 17-anyos na si Aurora.
00:23:25Hindi niya tunay na pangalan.
00:23:28Bakaan na!
00:23:29Bakaan na!
00:23:30Bakaan na!
00:23:34Kinailangan daw itong gawin.
00:23:36Dahil anuman ang mahawakan ni Aurora,
00:23:39kinakain niya.
00:23:41Kahit sahig, kakainin niya.
00:23:43Kahit dingding, kahit damit,
00:23:45kahit kumot, kahit kulambu.
00:23:47Ngat-ngat kahingat-ngat.
00:23:48Yung mga sahig na po iyan, ma'am,
00:23:50na tabla, ma'am.
00:23:51Gawa niya po iyan, ma'am.
00:23:52Pag nagawala siya, ma'am,
00:23:53binatuklap niya.
00:23:54Bilang isang magulang,
00:23:56matiyas mo ba yan?
00:23:57Magkita ang anak mong ganyan.
00:23:59Tukulang na ang itali mo
00:24:01ang buong katawan ng bulupot ng tali
00:24:03para makita muna nasimte.
00:24:08Ano ba ang parang gusto niyang takasan?
00:24:12Ano ang umaanay sa kanilang tahanan
00:24:16at sa isipan ni Aurora?
00:24:18Tumuli na ang miminga,
00:24:20katete miminga!
00:24:28Ang dalaga,
00:24:29taga Rojas sa Palawan,
00:24:31ang mga sira at butas sa kanilang bahay,
00:24:34bakas ng makailang ulit niyang tangkang pagtakas.
00:24:39Yung wala pa po siyang tali,
00:24:42ito po, binali niya rin.
00:24:43Sinubukan niya rin pong lumusit dito
00:24:45at nakita rin po siya ni mama.
00:24:47Ito po,
00:24:48nginat-ngat nga rin po.
00:24:49Pati nga po,
00:24:50ito yung pako eh.
00:24:51Buti nala nga po,
00:24:52hindi na putol.
00:24:54Punit-punit ang mga kumot at tuwalya
00:24:57dahil may at may araw niyang
00:24:59nginangat-ngat.
00:25:04Kaya labagman sa kanilang kalooban,
00:25:06nagdesisyon ang kanyang pamilya
00:25:08na itali na ang kanyang mga kamay at paa.
00:25:13Ito po kasi yung labid po,
00:25:14hinila niya po nakaralan bigla
00:25:16kaya pagka nagkaroon po siya ng sugat.
00:25:25Isang madaling araw,
00:25:26si Aurora nakawala sa pagkakatali.
00:25:28Ang sakong kanyang nadampot,
00:25:42kanyang nginat-ngat.
00:25:43Ang noo'y natutulog sa kabilang kwarto,
00:26:00ang kanyang nakababatang kapatid na si Ethan,
00:26:03na alimpungatan.
00:26:12Pari ka, te.
00:26:13Mula nung nawala sa katinuan ang kanyang ate Aurora,
00:26:22tila nabaligtad daw ang kanilang mundo.
00:26:25Nagiinit po ng sabig pa rin,
00:26:30hindi po malamig kay ate bago mamaya po i-give na naman po ako.
00:26:35Para po ipaligo ko sa kanya.
00:26:39Bagyan ko po ng sabon kasi po para makakuha yung dumi.
00:26:59I'm going to put a spoon in order to make it easier.
00:27:04This is Ethan's Spoon Panlaba.
00:27:08Let's take a look at something.
00:27:11Go on, go on.
00:27:29Aurora's qur Harris
00:27:32Ayaw raw ni Aurora na sinusutan siya ng damit,
00:27:36kaya madalas wala siyang saplot.
00:27:40Para hindi siya ginawin,
00:27:42pirmi siyang kinukumutan.
00:27:45Ti, huwag mo ito ting tanggalin, Ti, ah.
00:27:47Iso.
00:27:49Huwag mo tanggalin, ah.
00:27:51Para hindi kalamigan.
00:27:53Ika.
00:27:54Magloto lang muna ako ng ula, ma'am.
00:27:56Magtoin ikaw, ah.
00:27:57Opo.
00:27:58Okay.
00:27:59My favorite food for me is my
00:28:13mga sinabawan, mga tinola, mga sinigang.
00:28:21I'm hungry, I'm hungry.
00:28:22I'm hungry, I'm hungry, I'm hungry, I'm hungry, I'm hungry, I'm hungry.
00:28:29Humagamba na nabalabolan po, nagtatagutan.
00:28:32Nung umpisa nang maging sakit niyo po ako, nagbago na po siya.
00:28:37Masakit po sakin niyo siya, hindi maka laro ka gaya ng ibang bata.
00:28:41Kaya po yung ati ko po ganyan.
00:28:48Pag nagapakayan po ko, sinasabihan ko po siya na magpagaling na siya.
00:28:53Hindi ko na yan po iniisipin yung sarili ko.
00:28:55Iniisip po po siya ate.
00:28:57Ah, kung paano siya gumaling.
00:29:05Matapos asikasuhin ang kapatid,
00:29:07tsaka palang naghanda si Ethan papasok ng eskwela.
00:29:12Bye-bye, te. Bye-bye.
00:29:15Inihabilin muna ni Ethan ang kanyang ate sa kanyang nanay Marialin.
00:29:20Nangkot po ako kasi yung ate ko po hindi nakakapasok sa eskwela.
00:29:24Ako po palagi araw-araw po.
00:29:27Ganun na lang ang pagpuporsigin ni Ethan na makatapos
00:29:30para maabot ang pangarap niyang maging doktor.
00:29:35Para makatulong din po sa maraming tao.
00:29:37Pag gusto ko rin pong pagaling si ate.
00:29:40Ang kalunos-lunos na sitwasyon ni Aurora
00:29:43ipinarating sa aming programa
00:29:45ng midwife mula sa Rural Health Unit ng Rojas na si Rosana.
00:29:52Ang kondisyon ni Aurora
00:29:55inilapit namin sa kinauukulan.
00:29:58Si Ethan ay binibigyan po siya ng full scholarship po
00:30:04hanggang makapag-college ka at makapagtapos ng pag-aaral.
00:30:07Salamat po dahil binigyan niya po ako ng scholarship po.
00:30:11Matutupad po Nathan lagi po yung sinasabi niyang
00:30:13mag-aaral po daw siya ng doktor.
00:30:15Ma'am lang niya po talagang sinasabi yun.
00:30:17Kaya ate ako po yung magpapagaling kasi doktor na po ako.
00:30:21Sabi ko sana nga matupad.
00:30:22Binisita rin si Aurora
00:30:24ng kanilang health officer.
00:30:33Butot balad na rin siya.
00:30:34Ayon kay Doktora Leipareño, si Aurora malnourished.
00:30:52Ipapacheck up po natin siya sa pediatrician
00:30:55at matitingnan rin po siya sa mental health facility
00:30:58ng Hospital ng Palawan.
00:31:00Nakikitaan natin siya ng tatlong kondisyon.
00:31:03Ang una naming napansin po sa kanya
00:31:05isang tinatawag na neurodevelopmental disorder.
00:31:07Ang kanyang mga kakayanan ay hindi akma sa kanyang edad.
00:31:11Pangalawa, disorganized behavior and disorganized speech.
00:31:14Ito po ay pasok sa schizophrenia spectrum disorder.
00:31:19Posibling meron din daw itong eating disorder
00:31:22na kung tawagin, paika.
00:31:25Pagkain ng mga bagay na hindi akmang pagkain
00:31:29kagaya ng lupa at iba pang bagay
00:31:31na walang nutritional values
00:31:32at sa katawan ng isang bata.
00:31:35Kunti-kunti po muna yung pagkain po niya
00:31:37hanggang po sa makaya po
00:31:39at ma-stabilize po yung kanya pong kalagayan.
00:31:42Ang unang response ay hindi itali.
00:31:45Ang unang response, siyempre,
00:31:47dalin sa doktor para ma-evaluate siya ng mabuti.
00:31:50Isang reason kaya nagpapatuloy itong
00:31:52siguro pagpatali ng mga taong may mental health conditions
00:31:56ay unang-una ignorance.
00:31:57Hindi naman masama yung intention nila
00:31:59pero yun talaga yung alam nilang pwedeng gawin
00:32:02para matulungan siya.
00:32:04Gusto mo na mag-uwi?
00:32:07Ayaw mo pang umuwi?
00:32:09Ayaw mo pang mag-uwi, te?
00:32:12Dito ka lang?
00:32:15Magbagaling ka na ah.
00:32:20Matapos ang mahigit isang linggong pananatili
00:32:23ni Aurora sa ospital.
00:32:27Pinayagan na siyang makauwi ng mga doktor
00:32:29para ipagpatuloy ang kanyang gamutan sa bahay.
00:32:32Sa pagkakatampok ng kwento ni Aurora
00:32:47dito sa KMJS,
00:32:49bumuhos sa kanila
00:32:50ang mga tulong.
00:32:52Ito ang kanilang ipinantustos
00:32:54sa kanyang pagpapagamot.
00:32:56Laging pasalamat ko po ma'am
00:32:58sa KMJS po.
00:33:00Sa lahat-lahat po ma'am
00:33:01na susuporta po sa amin
00:33:03at nagbibigay po ma'am
00:33:04nagpapasalamat po talaga ako ma'am.
00:33:09Gayunman,
00:33:10may panibagong pagsubok
00:33:11ang kanilang pamilya.
00:33:13Ilang buwan kasi
00:33:14matapos na maere
00:33:15ang kwento ni Aurora.
00:33:17Si Ethan,
00:33:18habang nag-iigib ng tubig,
00:33:20na aksidente.
00:33:22Nadulas po siya ma'am.
00:33:23Tapos yung kamay niya po
00:33:25napalo sa bato.
00:33:27Kaya naputol po talaga ma'am
00:33:29yung buto.
00:33:30Dinala po namin siya
00:33:31kaagad sa hospital.
00:33:32Ang braso ni Ethan,
00:33:34kinailangang operahan
00:33:35at lagyan ng bakal.
00:33:36400,000 po ma'am
00:33:38yung nagiging bill po namin
00:33:39sa hospital.
00:33:40Dahil dito,
00:33:41ang dumating sa kanilang
00:33:42mga donasyon
00:33:43na pampagamot sana ni Aurora,
00:33:46inilaan nila
00:33:47sa hindi inasahang gasto
00:33:49sa hospital ni Ethan.
00:33:50Skip po sa dibdib
00:33:52na yung hindi po para sa akin
00:33:55ay napupunta sa akin.
00:33:57Kasi po para po sa
00:33:58ating PWD
00:34:00yung pila na yun
00:34:01nagamit po sa akin.
00:34:03Maswerte na lang daw
00:34:05at may ilan pa rin
00:34:06donasyon na pumasok
00:34:07na ipinambibili nila
00:34:09ng mga gamot ni Aurora.
00:34:14Kaya makalipas lang
00:34:15ang ilang buwang
00:34:17tuloy-tuloy
00:34:17na paggamot.
00:34:19Happy birthday!
00:34:22Sumikap
00:34:23ang pag-asa.
00:34:26Sa pahintulot
00:34:28ng kanyang ina,
00:34:29handa na rin daw
00:34:30si Aurora
00:34:31na ipakita
00:34:32ang kanyang mukha.
00:34:38At magpakilala
00:34:40sa tunay niyang pangalan.
00:34:42Siya si Helen
00:34:46ang dalagang
00:34:48nooy-butot-balap.
00:34:56Nabusog
00:34:57sa pagmamahal.
00:34:58Makalipas ang walong buwan
00:35:09mula sa dating
00:35:1016.5 kilos
00:35:12niyang timbang.
00:35:1330 kilos
00:35:14na siya ngayon.
00:35:16Kung dati
00:35:17itinatalik siya
00:35:19sa kanyang kwarto
00:35:20para hindi
00:35:21makatakas.
00:35:23Ulam
00:35:23siya kanin.
00:35:25Ngayon,
00:35:26mas lumawak na
00:35:27ang kanyang mundo.
00:35:29Ayosin yung siya nila siya?
00:35:30Magkain pa?
00:35:31Oo, magbili tayo
00:35:32pagkain.
00:35:33Malakat na tayo.
00:35:34Malaya na kasi siyang
00:35:35nakakalabas.
00:35:35Matakakalabas.
00:35:42Ateles,
00:35:43sanong ulam?
00:35:44Pabilig kami.
00:35:45Tuwing po lumalakad po ako
00:35:46na katulad po
00:35:47pupunta ng tindahan
00:35:48o mga malingki.
00:35:50Nakakasama ko na po siya,
00:35:51mam.
00:35:52Nakikita ko po
00:35:53masaya po yung anak ko.
00:35:55Masaya lang po ako,
00:35:56mam.
00:35:57Yung anak ko po,
00:35:59mam.
00:35:59Hindi na po siya nakatali.
00:36:02Saan po kami
00:36:03mapupunta
00:36:04kasama po namin,
00:36:05mam?
00:36:05Tapos nagkikita ko
00:36:06kung namin yung
00:36:07banding namin pamilya.
00:36:09Samantalang
00:36:09hindi po namin
00:36:10o nagagawa.
00:36:11Kung dati,
00:36:12si Ethan ang
00:36:13nag-aalaga
00:36:14sa kanyang
00:36:14Ate Helen.
00:36:23Bumabawi na raw
00:36:24ito sa kanya.
00:36:26Ang kanya ng
00:36:26Ate Helen
00:36:27ang nag-aasikaso
00:36:28sa kanya
00:36:29ngayon.
00:36:32Parang
00:36:32bumaligtad na
00:36:33ako yung mundo.
00:36:34Dati ako po yung
00:36:35nag-aigib sa kanya
00:36:37para makaligo.
00:36:38Ngayon po,
00:36:38siya po
00:36:39nag-aigib sa akin
00:36:40para makaligo.
00:36:42Hindi ko po siya
00:36:43binibigyan ng baldi po
00:36:44na malaki
00:36:44kasi
00:36:45ayaw ko po siya
00:36:46na baka mamaya
00:36:47madapa po siya
00:36:47mapilayan.
00:36:48Ang madalas nilang
00:36:57gawing magkapatid,
00:36:59magbasa.
00:37:00Ilipante.
00:37:01Ikaw?
00:37:02Ilipante.
00:37:03Ikaw?
00:37:03Baboy.
00:37:04Si Ethan
00:37:05ang nagsisilbing
00:37:06guro.
00:37:07Yung
00:37:08ate ko po
00:37:08hindi pa po
00:37:09nakapak
00:37:10sa
00:37:11paaralan.
00:37:12Hindi niya pa po
00:37:13alam kung
00:37:14paano magsulat,
00:37:15paano magbasa,
00:37:17kung ano
00:37:17mga pangalan
00:37:18ng mga hugis,
00:37:19mga kulay.
00:37:20Gusto ko po ma'am
00:37:21makapag-aral po siya ma'am.
00:37:23Kahit pa paano po ma'am,
00:37:24hindi naman huli
00:37:24ang lahat siguro ma'am
00:37:25pagdating sa
00:37:26pag-aaral.
00:37:27At kung dati,
00:37:28kinakailangan
00:37:29pang subuan ni Ethan
00:37:30ang kanyang
00:37:31ate Helen.
00:37:32Nalaan niya dito.
00:37:35Dito.
00:37:35Tara.
00:37:36Ngayon,
00:37:37katuwang niya pa ito
00:37:38sa paghahain.
00:37:43Ibutang mo de
00:37:44ang isang
00:37:44isa dire.
00:37:47Ang ano yun?
00:37:48Nabok po eh.
00:37:54Gusto mo pa kanon?
00:37:56Kanon pa?
00:37:58Sinamahan din
00:38:03ang aming team
00:38:03si Helen
00:38:04para sa kanyang
00:38:05follow-up check-up.
00:38:07Magaling na o.
00:38:08Magaling o.
00:38:09Palinit ko ha.
00:38:11Natuwa po ako
00:38:12nung nakita ko siya.
00:38:14Halos dumoble
00:38:15yung timbang niya.
00:38:16Hopefully,
00:38:17in the next year
00:38:18or next few months,
00:38:20mag-normalize na
00:38:21yung takbo
00:38:22ng katawan.
00:38:24Hindi mo alam
00:38:24ang ngalan mo?
00:38:27Alam ngalan?
00:38:29Ngayon po
00:38:31ang pangalawang
00:38:32assessment sa kanya.
00:38:32Hindi na po
00:38:33natin nakikita
00:38:34yung mga sintomas
00:38:35na angkop
00:38:37sa schizophrenia
00:38:38spectrum.
00:38:39Pangalawa po
00:38:40yung PICA disorder.
00:38:41Ito po yung pagkain
00:38:42ang hindi talagang
00:38:43pagkain.
00:38:44Ano po?
00:38:45Hindi na rin po natin
00:38:45yung makita
00:38:46sa pasyente.
00:38:47Lalo na
00:38:48natutukan na
00:38:48yung kanyang
00:38:49physical health.
00:38:50Ang naiiwan na lang po
00:38:51na kinoconsider natin
00:38:53ang condition
00:38:53ng ating pasyente
00:38:54is ang
00:38:55neurodevelopmental
00:38:56disorder.
00:38:57Kasama na po
00:38:58dito
00:38:59ang
00:39:00intellectual disability
00:39:01and language
00:39:02impairment
00:39:03para alam nila
00:39:04what to expect
00:39:05sa kanilang
00:39:06pang-araw-araw
00:39:06po na buhay.
00:39:08Para kamustahin
00:39:09ang lagay ni Helen,
00:39:11sa araw na ito,
00:39:12meron siyang
00:39:13bisita.
00:39:14Walang iba,
00:39:15kundi
00:39:15ang naging tulay
00:39:17para maiparating
00:39:18ang kanyang kwento,
00:39:19si Rosana.
00:39:21Excited po kasi
00:39:22gusto ko rin
00:39:23bisitahin siya.
00:39:25At may dala po
00:39:27ako sa kanya
00:39:27na pasalubong.
00:39:29One.
00:39:30Two.
00:39:33Hi!
00:39:34Hi!
00:39:34Si Goyan!
00:39:36Si Goyan!
00:39:37Kamusta?
00:39:38Diyan po,
00:39:38tanong tali,
00:39:39tali,
00:39:39si Goyan!
00:39:40Uy!
00:39:40Kamusta?
00:39:41Ako,
00:39:43malaki na siya.
00:39:44Mag-blest ka man na.
00:39:45Mag-blest mo na.
00:39:45Blest.
00:39:46Blest mo na.
00:39:47Ha?
00:39:48Taba mo na.
00:39:49Papay!
00:39:51Oo?
00:39:52Gusto mo?
00:39:53Favorito mo yan,
00:39:54di ba?
00:39:55Namiss na kita.
00:39:57Ha?
00:39:58Ngayon lang ako
00:39:58nakabalik ulit sa'yo.
00:40:02Kasi nagkasakit din ako.
00:40:05Wala na akong buhok,
00:40:06oh.
00:40:08Nagkasakit si tita.
00:40:12Pagaling ka.
00:40:13Underdo po ako ng chemotherapy
00:40:18for six sessions.
00:40:20Kaya,
00:40:21ito po,
00:40:21yung tubo niya ngayon,
00:40:23tumubo na rin yung buhok
00:40:25awa ng Diyos.
00:40:26Kaya,
00:40:26ngayon lang ako nakadala
00:40:27ulit kay Hilin.
00:40:29Matukap sa nangan
00:40:29na aming puntaan ba?
00:40:31Marami akong pinagdaanan
00:40:32kasi, Bi.
00:40:34Hmm,
00:40:34laki na ng pinagbago mo, ha?
00:40:36Okay lang.
00:40:50Basta alagaan lang natin
00:40:52ng maayos si Bi Hilin.
00:40:53Talaga po nalagaan
00:40:54yung sinasabi sa akin.
00:40:56Hindi ko na pa talaga
00:40:56sa ulit yung tatan.
00:41:04Na tama yan.
00:41:05Inilabas din ang aming team
00:41:07ang mag-iina.
00:41:08Buong akala ni Marilyn,
00:41:10ipapasyal lang namin si Helen.
00:41:12Ang hindi nila alam,
00:41:13dadalhin pala sila
00:41:15sa ASMES
00:41:16o sa Andres Soriano
00:41:18Memorial Elementary School
00:41:19kung saan may nakaabang pang
00:41:22munting regalo
00:41:24para sa kanila.
00:41:26Surprise!
00:41:30May handog kami sa inyo, Be.
00:41:32Ano po,
00:41:32so may dala tayong bigas,
00:41:34may mga pagkain
00:41:35na alam po gustong-gusto mo,
00:41:37di ba?
00:41:37O may chinelas din,
00:41:39may diaper.
00:41:40Si Helen,
00:41:41opisyal na rin nilang
00:41:42in-enroll
00:41:43sa kanilang SPED
00:41:44o Special Education Program.
00:41:47Nagulat lang po.
00:41:50Parang hindi ko pa
00:41:51mamakalain, ha?
00:41:52Meron pa na pong
00:41:52ganun mangyayari
00:41:53sa buhay namin.
00:41:54Habang siya po ay
00:41:56nag-aaral na dito
00:41:57sa aming paaralan,
00:41:58i-recommend po namin siya
00:41:59na magkaroon ng
00:42:01assessment
00:42:01ng ating mga
00:42:02medical specialist
00:42:04para po sa mas
00:42:05maayos na
00:42:07intervention
00:42:08o ano pang
00:42:09recommendation
00:42:10ng ating
00:42:10medical specialist
00:42:12para po
00:42:12mapabilis
00:42:13ang pagkatuto
00:42:14ni Ellen Joy
00:42:15dito sa aming
00:42:16paaralan.
00:42:17Takot po ako
00:42:19kung tumanda po kami
00:42:21tapos
00:42:23maiwan po siyang
00:42:24mag-isa.
00:42:30Kung sa akin lang po
00:42:32sana
00:42:32kung pwede po
00:42:33hindi ko po siya
00:42:34ipaiwalay po.
00:42:36Ano nang?
00:42:37Kabayo?
00:42:38Ilipante?
00:42:39Kababoy!
00:42:40Hindi ko po siya
00:42:41iiwan
00:42:42pag tumanda po kami.
00:42:44Sana po palagi
00:42:45kami magkasamili
00:42:46o saan namin
00:42:46maghiwalay.
00:42:51Pangalawang buhay po
00:42:52ngayon ma'am
00:42:52ng anak ko yun
00:42:53kaya hindi ko po ma'am
00:42:54sasayagin yun.
00:42:55Gagawin po namin
00:42:55ang naat ma'am
00:42:56magkasam
00:42:57maging maabuti po siya ma'am.
00:42:59May mga sugat
00:43:01na hindi nakikita.
00:43:03May mga kulungan
00:43:04na hindi bakal
00:43:06kundi
00:43:07sariling katawan
00:43:09at isipan.
00:43:11Pero sa bawat kamay
00:43:12na handang umalalay
00:43:14may liwanag
00:43:16na magbubukas
00:43:18tungo sa
00:43:20kalayaan.
00:43:21Part 8 na po tayo
00:43:34ng ating pagtutok
00:43:35sa mga
00:43:36demano
00:43:37kinurakot
00:43:38na proyekto.
00:43:39Mahaba pa rin po
00:43:41ang listahan
00:43:42at ang ilan
00:43:43sa mga
00:43:43sumbong
00:43:44na nakarating
00:43:45sa amin
00:43:45galing din
00:43:47sa inyo.
00:43:48Ang bangungot
00:43:49ng kahit
00:43:50sinong bumabiyahe
00:43:51nangyari
00:43:52sa Alcala
00:43:53sa Cagayan
00:43:53nitong lunes.
00:43:55Ang tulay
00:43:55kasing nagdurugtong
00:43:56sa sentro
00:43:57ng kanilang bayan
00:43:58ang pigatan
00:43:59ridge
00:44:00piglang
00:44:00bumigay.
00:44:02Guys,
00:44:03wala lang
00:44:03aming rangtay guys.
00:44:06Ang steel
00:44:06arches
00:44:07ng tulay
00:44:08nagkayupi-yupi.
00:44:10Ang sementadong
00:44:11daan naman ito
00:44:11nagkabitak-bita.
00:44:13Takbuhan na ng mga tao
00:44:14siyempre gulat din.
00:44:16Dahil sa pangyayaring ito,
00:44:18mas uminit
00:44:19ang usapin
00:44:19kung ligtas
00:44:20at matibay
00:44:21nga bang
00:44:22ating mga tulay
00:44:23at iba pang
00:44:24infrastruktura
00:44:25lalo pat sunod-sunod
00:44:26na nabunyag
00:44:27nitong mga nakaraang linggo
00:44:29na ang ilang
00:44:30mga pondo
00:44:30para rito
00:44:31kinurakot.
00:44:32Magkanong pera yung
00:44:33inabot mo?
00:44:34Bilyon po yun.
00:44:35May pagkukulang
00:44:36o anumalyang
00:44:37nga rin bang nangyari
00:44:38kung bakit
00:44:39nagkaganito
00:44:40ang tulay
00:44:41sa Cagayan?
00:44:42Na na tulay
00:44:43ng pigatan.
00:44:43Ang pigatan
00:44:45bridge
00:44:45hindi ngayon
00:44:46mapakinabangan.
00:44:48Iikot ma'am.
00:44:483 kilometers yung dinagdag ma'am.
00:44:50Para sa light vehicle
00:44:50lang yun ma'am.
00:44:51Pag yung heavy
00:44:523 to 4 hours
00:44:52yung biyahe na itadagdag.
00:44:54Sobra yung ma'am
00:44:54na hassle.
00:44:55Guys,
00:44:55wala lang aming
00:44:56rangtay guys.
00:44:57Paano kung nandun pa ako
00:44:58sa kalagitnaan ng tulay?
00:45:00Na trauma ako
00:45:00tuloy sa mga tulay.
00:45:02Wala na tulay
00:45:02ng pigatan.
00:45:03Wala puro mga truck.
00:45:05Puro mga truck.
00:45:06Isang araw
00:45:07matapos ang insidente
00:45:08na abutan ng aming team
00:45:10ang apat na truck na ito
00:45:12na hindi pa rin naaalis.
00:45:13Dalawa sa mga ito
00:45:14nakasabit pa
00:45:15sa magkabilang
00:45:16dulo ng tulay.
00:45:20Isa sa mga driver nito
00:45:22si Jonathan.
00:45:23Ang karga ng minamaneho
00:45:30niyang truck
00:45:30to Neto ni Ladang Palay
00:45:32na ibibenta raw dapat niya
00:45:34sa kawayan sa Isabela.
00:45:36Nakasulubong namin
00:45:37yung isang trailer.
00:45:38Nung paglagpas na sala kami
00:45:39ma'am
00:45:39nakarinig ako ng sabog.
00:45:42Bumagsak na yung tulay.
00:45:43Sabay-sabay na kami
00:45:44pababa.
00:45:44Nanghinayang kami
00:45:45sa produkto ma'am.
00:45:46Ngayon wala na kami
00:45:47kikita.
00:45:47Sira na yung truck ko.
00:45:49Ayon sa tala
00:45:50ng mga otoridad,
00:45:50pito ang nasugatan
00:45:52sa insidente.
00:46:20Ang driver naman
00:46:26ng truck na ito
00:46:26na si Jericho
00:46:27nakaratay ngayon
00:46:29sa isang ospital
00:46:29sa Tugigaraw City.
00:46:31Mayroon siyang
00:46:31compression fracture
00:46:33dun sa may vertebra.
00:46:34Meron lang
00:46:34na ipon na dugo
00:46:36dun sa may loob
00:46:37ng signs.
00:46:37Yung pagbagsak po
00:46:38na palo po yung ilong ko
00:46:40dun.
00:46:40Ang tapo dun
00:46:41na ipit po
00:46:41sa may manibela.
00:46:43Hindi ko po siya maalis.
00:46:44Mga 20 to 30 minutes
00:46:45po akong naghihintay
00:46:46dun sa loob
00:46:47na magre-rescuit.
00:46:48Ang tinitignan
00:46:49ngayong dahilan
00:46:50kung bakit
00:46:51bumigay ang tulay
00:46:52overloading.
00:46:54Ang limit kasi
00:46:55ng bridges natin
00:46:5618 to 25.
00:46:58Ang karga niyan
00:46:58is 50.
00:46:59Ay dalawang
00:47:00nagsabay na 50.
00:47:01Plus,
00:47:02meron pang dalawa dun
00:47:03na 10 wheeler.
00:47:04Siguro,
00:47:0430 to 20 tons.
00:47:06So,
00:47:06bari
00:47:06140 tons.
00:47:1033 tons lang to ma.
00:47:11Lagi naman ganito
00:47:12kinakarga namin.
00:47:13Tuloy-tuloy lang kami
00:47:14dumadaan.
00:47:15Wala naman.
00:47:15Pwedeng madaanan.
00:47:16Ito lang mo.
00:47:17Practice.
00:47:18Infridense
00:47:18na something to damage
00:47:19sa property
00:47:19kasi nasira pa yung tulay.
00:47:20Doon sa
00:47:21naputol na parte
00:47:22ng steel frame,
00:47:24talagang putol eh.
00:47:25Kulang na talaga
00:47:26yung strength niya
00:47:27to carry yung load.
00:47:29Pag kami kasuhan,
00:47:30saan kami kukuha
00:47:31ng pambayad,
00:47:32eh dito lang kami
00:47:33nabubuhay.
00:47:34Imbes natutulungan kami
00:47:35ng gobyerno,
00:47:35dinidiyan pa kami
00:47:36sa kahirapan.
00:47:37Giit naman ang ilang residente,
00:47:39kaya raw bumigay
00:47:40ang tulay
00:47:41dahil luma na ito.
00:47:43Pipipinturaan lang
00:47:44yung mga bakal.
00:47:44Yung sa dalawang dugtungan,
00:47:46ma'am,
00:47:46parang maghiwalay dati,
00:47:47ma'am eh.
00:47:47Nilagyan lang ang
00:47:48spalto doon.
00:47:48Hindi,
00:47:49sapat talaga yun, ma'am.
00:47:50Ang Pigatan Bridge
00:47:51na may habang 74.7 meters
00:47:54unang binuksan sa publiko
00:47:56noon pang 1980.
00:47:57Nagkaroon na ng sira
00:47:59doon sa mga
00:48:00bearing pad niya.
00:48:01Kaya taong 2016,
00:48:04sumailalim ang tulay
00:48:05sa tinatawag na
00:48:06retrofitting.
00:48:07Inayos,
00:48:08pinatibay,
00:48:09at ang inilaang pondo
00:48:10para rito,
00:48:1111.7 million pesos.
00:48:14Guys,
00:48:14wala lang aming
00:48:15karantay guys.
00:48:16Listen me now,
00:48:18finger pointing.
00:48:19Lahat po tayo
00:48:19may pagkupula.
00:48:20Sabi ng mga
00:48:21local officials,
00:48:22bakit hindi namin
00:48:23kinulit ang mga
00:48:24taga DPWA
00:48:25para kalitan niyang
00:48:27reals na yan.
00:48:27Yung DPWA,
00:48:29silang technically qualified
00:48:30bakit hindi nila
00:48:31ni-retrofit
00:48:32bago ko nangyari ito.
00:48:33Yung mga rasang kongreso,
00:48:35bakit hindi ito
00:48:36ang pinunduan nila,
00:48:37yung mga videos na ganito?
00:48:39Ang contractor,
00:48:40ang RPF Construction
00:48:42at Iguadiz Construction.
00:48:44Sinubukan namin silang
00:48:45kuhanan ng pahayag,
00:48:47pero wala silang tugon.
00:48:49Samantala,
00:48:50nagbigay naman ang pahayag
00:48:52ang DPWH Regional Office
00:48:54ng Cagayan.
00:48:55Dahil si retrofitting
00:48:56noong 2016,
00:48:57napatibay ang tulay
00:48:58at napahaba
00:48:59ang lifespan nito
00:48:59sa pamamagitan
00:49:00ng paglagay ng carbon fiber
00:49:02bilang proteksyon
00:49:03sa korosyon.
00:49:04Sabi ng banda,
00:49:05mahalagang isaalang-alang
00:49:06na noong mga panahon
00:49:07na iyon
00:49:07ay wala pang mga
00:49:0822-wheeler trucks
00:49:09na isa sa mga dahilan
00:49:10ng pagbagsak
00:49:11ng tulay ngayon.
00:49:13Nitong Merkules,
00:49:14sinuri ni DPWH
00:49:16Secretary Vince Dizon
00:49:18ang tulay.
00:49:18Kung luma na yan,
00:49:20kinalawang na yan,
00:49:20sira na yan,
00:49:21eh talagang bibigyan.
00:49:23So tingin ko,
00:49:23both ang problema dito.
00:49:25Sumobra yung bigat
00:49:26ng mga dumaan na truck
00:49:27na sabay-sabay,
00:49:28pero at the same time,
00:49:29kinurang din tayo
00:49:30sa maintenance.
00:49:31Hindi pa ako makakapagsabi
00:49:32kung sino may kasaranan,
00:49:33solusyon muna tayo.
00:49:34Guys,
00:49:35wala lang aming rangtay, guys.
00:49:37Ang kalsada na ito
00:49:39sa bayan ng Aritao
00:49:40sa Nueva Vizcaya.
00:49:42Katatapos lang gawin
00:49:43nitong nakaraang taon,
00:49:46palyado agad.
00:49:47Ay na,
00:49:48grabe o.
00:49:49Ang dumaan ditong jeep
00:49:51nito lang nakaraang buwan.
00:49:52Lula ng mga aning kamatis
00:49:54ni na Junie
00:49:54na hulog sa bangin
00:49:56na nasa 20 feet
00:49:58ang lalim.
00:49:58Eh,
00:49:59marek naklito yung bagay
00:50:00at dadito yung ulo.
00:50:02Dadito yung
00:50:02ito.
00:50:03Ito yung lakod.
00:50:11Oh my gosh,
00:50:12nakatamakot.
00:50:13Saan si Irving
00:50:13ang sa diyalungan
00:50:14na perdi amin.
00:50:15Perdi amin.
00:50:15Ang gamen di dyan.
00:50:17Ang makita nga
00:50:18dati
00:50:19natibag dyan kalsada.
00:50:20Dapat naglagay na sila
00:50:22ng mga signages
00:50:22para
00:50:23hindi nangyari
00:50:24yung ganitong
00:50:25aksidente mo.
00:50:26Ang assessment ko
00:50:27is nagkaroon
00:50:28nung erosion
00:50:29due to
00:50:30continuous na heavy rate.
00:50:31Meron namang
00:50:32earth retaining structure
00:50:33yung
00:50:34mismong site area
00:50:35natin.
00:50:36Kaya lang,
00:50:36hindi siya sufficient
00:50:38para i-hold yung
00:50:39additional weight
00:50:41nung tubig
00:50:42na nadagdag doon
00:50:43sa saturated soil.
00:50:44Ang kalsada
00:50:45nagkakahalaga
00:50:46ng 38 million pesos.
00:50:49Ang kontratista
00:50:50AMP
00:50:51723
00:50:52Construction
00:50:53Corporation.
00:50:54Nakipag-ugnayan kami
00:50:55sa kanilang opisina
00:50:56pero tumangi silang
00:50:57magpa-interview.
00:50:58Hindi lang tulay
00:51:01ang bumigay
00:51:02nitong mga nakalipas
00:51:04na linggo
00:51:05pati na kumpiyansa
00:51:07at tiwala
00:51:08ng iba't-ibang
00:51:09sektor
00:51:09sa ating lipunan
00:51:11sa mga
00:51:11nasa kapangyarihan.
00:51:13Servisyo
00:51:14sa taong!
00:51:15Huwag gawing negosyo!
00:51:17Sa idinaos
00:51:18na mga rally
00:51:19noong September 21,
00:51:21may ilang mga
00:51:21retiradong
00:51:22general
00:51:23at opisyal
00:51:24ng Armed Forces
00:51:25of the Philippines
00:51:25na di umano
00:51:26kaalyado
00:51:27ng mga Duterte
00:51:28ang nanghimok
00:51:30sa Chief of Staff
00:51:31ng Armed Forces
00:51:32of the Philippines
00:51:32na mag-withdraw
00:51:34ng suporta
00:51:35sa administrasyon.
00:51:36Yung pasimuno
00:51:37ng buhay nato
00:51:38ay nakaupo
00:51:39sa mga tao.
00:51:40May tinatawag tayo
00:51:41ng command response
00:51:42sa BPD.
00:51:43Huwag siyang magtulog!
00:51:44Para naman
00:51:44sa dating senador,
00:51:46DICT Secretary
00:51:48at dati ring
00:51:48Colonel
00:51:49ng Armed Forces
00:51:50of the Philippines
00:51:51na si Gringo Onasan
00:51:52na naglunsad din
00:51:53ng ilang mga
00:51:54kudeta
00:51:55laban sa administrasyon
00:51:57ni Pangulong Corey Aquino
00:51:58ang korupsyon
00:51:59sa gobyerno
00:52:00matagal na raw
00:52:01nakadikit
00:52:02sa ating sistema
00:52:03at kultura.
00:52:04Sir,
00:52:05ano hong masasabi nyo
00:52:06dito po sa takbo
00:52:07ng mga
00:52:08investigasyon ngayon
00:52:09dito sa korupsyon?
00:52:10Maliit pa ako,
00:52:11may mga issue na sa kalsada,
00:52:13ang nipis ng simento.
00:52:14So, siguro
00:52:15cumulative ito
00:52:16na pabayaan.
00:52:17So, ang resulta nyan
00:52:18is sa systems breakdown
00:52:19and institutional damage.
00:52:21Ang pagkukulang talaga
00:52:22sa tingin ko
00:52:23sa gobyerno
00:52:24parang nawala ng tiwala,
00:52:25naging masyadong matakaw
00:52:27sa pera
00:52:28yung mga
00:52:28hinalal
00:52:29at in-appoint
00:52:30na public officials.
00:52:31Ano ang resulta, Jess?
00:52:33Bakit galit yung tao?
00:52:34Yun ang tunay
00:52:34na kalaban natin.
00:52:35Kayo ho,
00:52:36as a retired soldier
00:52:38na alam nyo,
00:52:39ito yung mga
00:52:39nakita nyo noon pa man
00:52:41and then,
00:52:41eto na naman
00:52:42in bigger magnitude.
00:52:44I'm sure
00:52:44na-frustrate ho kayo.
00:52:46Pag na-frustrate kasi
00:52:47yung sundalo,
00:52:48iba ang epekto,
00:52:49diba?
00:52:49Yun ang pag-ingatan natin
00:52:50na huwag maudyukan.
00:52:51Katulad nung nangyari
00:52:52almost 40 years ago.
00:52:54Pag yung mga
00:52:55kababayan natin
00:52:56na nasa kalsada,
00:52:57nag-usap
00:52:57at sa iyong kasundaluhan,
00:52:59anong nangyayari
00:53:00is shortcut.
00:53:00Dahil nagkulang yung institution,
00:53:02hindi gumagana yung korte,
00:53:03walang hostisya,
00:53:04dadalhin sa kalsada.
00:53:05Ano ang silbi
00:53:06ng korte natin?
00:53:07Ang due process?
00:53:07Kung sa kalsada natin
00:53:08o yung pag-aalsa sa militar,
00:53:10ang tawag nila,
00:53:10kundetaw.
00:53:11Hindi may kakailang
00:53:12marami ang naiinip
00:53:14sa bagal
00:53:15ng usad
00:53:16ng investigasyon.
00:53:17Yung ICI,
00:53:18closed door po.
00:53:19Tapos yung
00:53:19investigation sa Senado
00:53:21is suspended.
00:53:22Hindi natin alam
00:53:23kung saan papunta.
00:53:24So, a lot of people
00:53:25are enraged
00:53:26that nothing is moving.
00:53:28Do you think
00:53:28the situation
00:53:29is rife now
00:53:30for a destabilization plot?
00:53:33I'm not in a position
00:53:33to make an assessment
00:53:35because I need
00:53:36more information.
00:53:37Opo.
00:53:37Pero ang payo ko naman,
00:53:39ang sinta
00:53:39ang maubusan ng pasyensya.
00:53:40Sabihin natin,
00:53:41disappointed tayo
00:53:42sa mga nakaupo.
00:53:43Hindi lang ito question
00:53:44ng sino
00:53:45ang ipapalit.
00:53:45Ano ang ipapalit natin?
00:53:46Pero, again,
00:53:48pag tinatanong mo ko,
00:53:49hinug na ba?
00:53:49Sa tingin ko,
00:53:50wag muna.
00:53:51Dahan-dahan tayo.
00:53:52Hindi na rin
00:53:53maikakaila
00:53:53na may epekto
00:53:55sa ekonomiya
00:53:55ang mga naisiwalat
00:53:57na anomalya,
00:53:58pati na
00:53:58sa imahe
00:53:59ng ating bansa.
00:54:00Dahil nanunood
00:54:01yung buong mundo,
00:54:02hindi mo napansin,
00:54:03Jess,
00:54:04naglindol sa Cebu.
00:54:05Wala akong nabalitaan
00:54:06na may foreign aid na naman.
00:54:07Diba dati-dati,
00:54:08isang katutak na
00:54:09Red Cross na aid.
00:54:10Siguro,
00:54:11ang nasa isip
00:54:11ng mga nanunood
00:54:12sa atin
00:54:13na ibang bansa,
00:54:14bibigay tayo ng tulong,
00:54:15kukurakutin lang yan.
00:54:16Nawawala ng confidence.
00:54:17Pero meron pong
00:54:18mga retired
00:54:19na mga military officers.
00:54:21In fact,
00:54:21na-interview ko
00:54:22yung ilan sa kanila
00:54:23who were near
00:54:24the People Power Monument.
00:54:26And they were advocating
00:54:27for the chief of staff
00:54:29to withdraw support.
00:54:30Tignan natin
00:54:30kung maniwala sa kanila
00:54:32yung chief of staff.
00:54:32Are the issues
00:54:33clear enough
00:54:34to warrant
00:54:35a withdrawal of support?
00:54:37Ngayon,
00:54:37o sige,
00:54:38withdrawal of support.
00:54:39And then,
00:54:40what?
00:54:40Balik tayo dun sa katanungan ko.
00:54:42Hindi lang
00:54:42sino ilalagay mo?
00:54:44Anong sistema?
00:54:44Transition government,
00:54:46revolutionary council,
00:54:47yun ang pinag-uusapan ngayon,
00:54:48di ba?
00:54:48Sir,
00:54:49anong maisasagot nyo naman
00:54:50dun sa mga magsasabi?
00:54:51Yan naman si Gringo,
00:54:53magaling lang magsalita,
00:54:54pero ilang beses niyan
00:54:55sinubukang patumbahin
00:54:57ang gobyerno ng Pilipinas.
00:54:58At least,
00:54:59tumayo ako.
00:55:00Husgahan mo na
00:55:00kung mali ka mo.
00:55:01Hindi.
00:55:02Sabi mo,
00:55:02power grabber,
00:55:03kudeta,
00:55:03di ba?
00:55:04And we reach
00:55:04not only our careers,
00:55:05our family,
00:55:07our lives.
00:55:08Saya na pa,
00:55:08ang dami po kasing
00:55:09some standard
00:55:10infrastructure ngayon.
00:55:11Pinayagang kasi natin,
00:55:12nung nag-upgrade
00:55:14yung China,
00:55:17mahiinang bakal nila.
00:55:18Yun ang ginamit natin
00:55:19sa tulay.
00:55:20Nung ginamit natin
00:55:21sa tulay,
00:55:22pwede pa.
00:55:23Dahil limitado
00:55:24ang tonelada
00:55:24ng mga container van.
00:55:26Eh,
00:55:26siyempre,
00:55:27nag-upgrade din sila.
00:55:28Hindi na kaya
00:55:29nung substandard.
00:55:30Forward planning,
00:55:31anticipation.
00:55:32Aba't pinalusot
00:55:33ng customs.
00:55:34Hindi lumalabas yun,
00:55:35sir,
00:55:35yung substandard na stila.
00:55:37Ano mo,
00:55:37bakit gano'y?
00:55:38Yes?
00:55:39Boring ang subject na yan.
00:55:40Hanggang tamaan ka
00:55:41pag yung truck mo
00:55:42at kamag-anak mo
00:55:44yung dinaganan
00:55:45ng tulay
00:55:46na nag-iba,
00:55:47ayun,
00:55:47magre-react ka.
00:55:48Tila na susubok nga ngayon
00:55:50ang katatagan
00:55:51ng pamahalaan
00:55:52dahil sa investigasyon
00:55:54ng mga proyektong
00:55:56di umano
00:55:56kinurakot
00:55:57at sa kakayahan
00:55:59nitong harapin
00:55:59ang sunod-sunod
00:56:01na mga kalamidad,
00:56:02lalo pat na
00:56:03isisiwalat din
00:56:04ang kahinaan
00:56:06ng ating mga
00:56:07infrastruktura.
00:56:08lalo pat na
00:56:14pakalakas
00:56:15ng lindol
00:56:16na tumama
00:56:16sa Davao
00:56:17at ilang pang bahagi
00:56:18ng Mindanao
00:56:19nito lang
00:56:20biyernes.
00:56:227.4
00:56:24magnitude.
00:56:25Lalo!
00:56:26Lalo!
00:56:27Lalo!
00:56:28Kung babalikan naman
00:56:30ang naunang lindol
00:56:32sa Northern Cebu
00:56:33noon lamang nakaraang linggo,
00:56:36makikita ang malawak
00:56:38na pagkasira
00:56:39ng mga bahay
00:56:40at mga gusali.
00:56:41Pati na
00:56:44ang ipinatayo
00:56:45ng gobyerno
00:56:46na sports complex
00:56:47sa bayan
00:56:48ng San Rinihio.
00:56:50Gumoho
00:56:50ang gusali
00:56:51habang may ginaganap
00:56:53pa namang paliga
00:56:54ng basketball.
00:56:55Pagkatapos
00:56:56ng unang lindol,
00:56:57yung manig pa ulit
00:56:58kaya tumakbo kami palabas.
00:57:00Ang kongkretong pader
00:57:02sa itaas na bahagi
00:57:03ng exit doors
00:57:04nagiba
00:57:05habang ang malalaking
00:57:07tipak ng simento
00:57:09at mga bakal
00:57:09sa pader
00:57:10nagpagsakan
00:57:11sa mga naglalabasang tao.
00:57:18Anim ang nasawi
00:57:19sa insidente
00:57:20kabilang
00:57:21ang collecting agent
00:57:23ng Bureau of Fire Protection
00:57:24na si Alier Vincent,
00:57:26mister ng guro
00:57:27na si Tracy.
00:57:29Meron sigurong
00:57:30dapat managot dun sir
00:57:31dahil nga sa nangyari.
00:57:32Tapos sabi pa nilang
00:57:33na evacuation
00:57:34at safe place
00:57:35daw po yun.
00:57:39Sabi pa niya noon
00:57:41na 8.30
00:57:41na aalis na ako.
00:57:43Ikinis niya po ako
00:57:45tsaka yung anak namin.
00:57:47Sabi niya,
00:57:47bukas gigisi ako
00:57:48ng maagang
00:57:49kasi paghahanda ako
00:57:50yung anak natin
00:57:52ng ulam.
00:57:53Hindi na raw
00:57:54natupad pa ni
00:57:55Alier Vincent
00:57:56ang kanyang pangako.
00:57:57Isa kasi siya
00:57:58sa mga natabunan
00:58:00ng guho
00:58:00at namatay.
00:58:01Napaka bigat na po
00:58:03kasi nung naka
00:58:04ano sa kanyas
00:58:05sa likod.
00:58:06Blood loss din po siya.
00:58:08Nagsigawan kami sir
00:58:09tapos
00:58:09hindi talaga
00:58:11namin matanggap sir.
00:58:16Ito po yung
00:58:17sapatos na ginamit
00:58:18ni kuya
00:58:19nung naglaro siya
00:58:20ng basketball.
00:58:21Hindi ko kayang
00:58:22tanggapin nga sir.
00:58:23Maraming dugo ito.
00:58:26At saka yung
00:58:27ano,
00:58:28medyas na yun.
00:58:31Inuuna niya kami
00:58:34lalo na ako
00:58:36bago yung sarili niya.
00:58:38Tayo tanong ko nga rin
00:58:39po sa kanya na
00:58:40bakit ka pa ba
00:58:43humalis?
00:58:48Isa pa
00:58:49sa mga nasawi
00:58:50sa pagguho
00:58:51ng sports complex.
00:58:53Ang referee
00:58:55sa paliga
00:58:55ng basketball
00:58:56nung tumama
00:58:57ang lindol.
00:58:59Si Jude,
00:58:59anak
00:59:00ni na Agapito
00:59:01at Gemma.
00:59:02Ito nga gabi sir,
00:59:03naghulat me nga mo pauli,
00:59:05huwag mangig mauli.
00:59:06Pumunta ang aking
00:59:07asawa sa gym sir,
00:59:09akong dipasubay.
00:59:10Giputos na siya
00:59:11nga akong bata
00:59:12sa ano,
00:59:13bag.
00:59:14Pag-ablilid to,
00:59:15makapagid na ako siya
00:59:16maili
00:59:16kaya na
00:59:17kuwan mang iya,
00:59:18kuwan na
00:59:18pirat ba
00:59:20yan ang ba.
00:59:21Pero ang iya
00:59:21uniform ako,
00:59:22gud.
00:59:23Hindi ko mukha
00:59:23daw sa sigitan.
00:59:25May lakaw mo
00:59:25kudayang gud
00:59:26kaya
00:59:26sakit na
00:59:27mag-ayaw.
00:59:27Ang San Romeo Sports Complex
00:59:41and Evacuation Center
00:59:42pinunduhan
00:59:43ng hindi bababa
00:59:44ng 80 million pesos
00:59:46para sa Phase 1
00:59:47at Phase 2
00:59:48ng proyekto.
00:59:49Sinuri ng isang
00:59:51structural engineer
00:59:52mula sa University
00:59:54of San Carlos
00:59:55ang gumuhong
00:59:56sports complex.
00:59:58Sa tingin ko,
00:59:59ang pinaka
01:00:00primary na cause
01:00:01na nag-collapse yung wall
01:00:03is yung
01:00:04lateral stability
01:00:05ng wall.
01:00:06Medyo manipis talag
01:00:07kasi ang maganda
01:00:08sana dyan,
01:00:09yung pinaka-column niya
01:00:10dapat naka-extend siya
01:00:12hanggang sa bottom
01:00:12ng roof truss.
01:00:13Pero ang nangyari
01:00:14dito is
01:00:15yung pinaka-column
01:00:17is hanggang sa
01:00:18doon lang na level
01:00:19sa roof beam.
01:00:20Kung natumbasa na
01:00:21yung wall doon
01:00:21sa labas,
01:00:23medyo mas minimal
01:00:24siguro yung casualty.
01:00:26At saka
01:00:26makikita natin
01:00:27na biyak siya
01:00:27kasi parang
01:00:28hindi na lagyan
01:00:29ng hustong dowel ito.
01:00:35Dito dapat
01:00:36ang bakal
01:00:36isatawid siya
01:00:37mula sa segment na ito
01:00:38hanggang doon
01:00:40nakatusok siya.
01:00:41Dito naman sa labas
01:00:42makikita natin
01:00:43na yung bakal
01:00:44ng beam
01:00:44hindi siya
01:00:45naka-properly
01:00:46angkor doon
01:00:47sa kolom.
01:00:48Bagamat
01:00:48sadyang malakas
01:00:49ang lindol
01:00:50na tumama
01:00:51sa northern Cebu,
01:00:53hindi rin garantiya
01:00:54na kakayanin
01:00:55na magusali
01:00:56ang pagyanig
01:00:57ng lupa.
01:00:58Pero ayon
01:00:58kay Engineer
01:00:59Gita Mundok,
01:01:00may mga
01:01:01istrukturang
01:01:01dapat kinakaya
01:01:03ang partikular
01:01:04na magnitude
01:01:05ng lindol.
01:01:07Sa kaso
01:01:07ng San Rimeo
01:01:08Sports Complex
01:01:09and Evacuation Center,
01:01:11dapat kinaya
01:01:12raw nito
01:01:12ang hanggang
01:01:13magnitude 8
01:01:15na lindol.
01:01:16Pero sa nangyaring
01:01:17trahedya
01:01:18o 6.9
01:01:19magnitude
01:01:20na lindol,
01:01:21hindi ito
01:01:21umubra.
01:01:22Sa tingin ko,
01:01:23talaga
01:01:24merong
01:01:24substandard
01:01:25na
01:01:25hindi nasunod
01:01:26yung mga
01:01:27provision
01:01:28ng structural code
01:01:29regarding sa
01:01:29anchorage
01:01:30at sa provision
01:01:31to stabilize
01:01:32the non-structural
01:01:33elements.
01:01:34Dapat
01:01:35yung
01:01:36structure talaga
01:01:37hindi siya
01:01:37maku-collapse
01:01:38even for
01:01:38moment magnitude
01:01:398 and above.
01:01:40It's a sad thing
01:01:41to note that one.
01:01:41We are having
01:01:43greater expectations
01:01:44sana sa mga
01:01:45projects na ganito.
01:01:46Dapat ito sana
01:01:47matibay siya.
01:01:50Kasi we are
01:01:51using taxpayers' money.
01:01:53Million-million talaga yun.
01:01:55Sinubukan
01:01:55ang aming team
01:01:56na kuhanan
01:01:57ng pahayag
01:01:57ang contractor
01:01:58ng sports complex,
01:02:00ang Gonzolado
01:02:01Construction
01:02:01and Development
01:02:02Corporation.
01:02:03Pero tumanggi sila.
01:02:04The infrastructures
01:02:05are supposed
01:02:06to save lives.
01:02:08It should be able
01:02:09to withstand
01:02:10those calamities.
01:02:12Samantala,
01:02:13dahil din
01:02:13sa nangyaring
01:02:14lindol sa Cebu,
01:02:16ang dalampasigan
01:02:17sa San Rimiyo
01:02:18nagbago
01:02:19ang topogropiya
01:02:20o forma
01:02:21ng lupa.
01:02:22Medyo extensive
01:02:23yung nangyaring
01:02:24liquefaction,
01:02:25bumaba yung mga lupa.
01:02:27Dahil saang lugar
01:02:28ay malambot,
01:02:29ang water level
01:02:30ay pumupunta
01:02:31na sa lupa
01:02:31so nagkaroon talaga
01:02:32ng subsidence.
01:02:33Dahil dito,
01:02:35payo ng mga eksperto,
01:02:36huwag magtayo
01:02:37basta-basta
01:02:38ng mga estruktura
01:02:39malapit sa dagat
01:02:41o bahagi ng tubig
01:02:42o alinmang tubigan.
01:02:45Milyones din
01:02:46ang pinsala
01:02:47ng lindol
01:02:47sa pagkasira
01:02:49ng Tambongon
01:02:49Integrated School.
01:02:54Malaki yung mga bitak-bitak
01:02:56so hindi din siya
01:02:57maaring pasukan
01:02:58ng tao
01:02:58kasi delikado.
01:03:00Pati ang itinatayo
01:03:01pa lang
01:03:02na activity center
01:03:03ng eskwelahan
01:03:04hindi rin nakaligtas.
01:03:06Excited kaming lahat
01:03:07na matapos ito
01:03:08pero yun nga,
01:03:09dumating yung earthquake,
01:03:11hindi talaga siya
01:03:11nagamit.
01:03:12Yung mga engineers,
01:03:13mostly,
01:03:14ang sabi nila,
01:03:15yung lahat ng buildings ito,
01:03:16yung 15 buildings
01:03:17is for demolition po.
01:03:19Hindi po siya safe
01:03:20for occupancy po.
01:03:22Ang kalapit
01:03:23na Argawanon Integrated School
01:03:25naman,
01:03:26suspendido pa rin
01:03:27ang pasok.
01:03:28Sana nga,
01:03:28government natin
01:03:29ay magbigay ng pondo
01:03:31para ma-rehabilitate
01:03:33ng mga classrooms.
01:03:34Parang,
01:03:35ang daming major reset
01:03:36ang kailangan natin
01:03:37sa bansang to.
01:03:38Major talaga.
01:03:39Ang hirap na nga natin,
01:03:41kinurakot mo pa yung
01:03:42flood control.
01:03:43Nakakainis talaga.
01:03:45Yun lang,
01:03:45huwag tayo maubusan
01:03:46ng pasensya
01:03:46dahil pag nag-usap
01:03:48yung sundalo
01:03:48at yung nagrarally.
01:03:51Abay,
01:03:51ang tawag doon,
01:03:52critical mass.
01:03:54May sasabog.
01:03:55Yun ang iwasan natin.
01:03:56Wala na rito
01:03:57yung pinklawan ni DS.
01:03:59This is an all-Pilipino effort.
01:04:02Pag corruption
01:04:02ang pinag-usapan,
01:04:04mahirap ka
01:04:05kahit na anong
01:04:06political color mo.
01:04:08Sooner or later,
01:04:09tatamaan ka.
01:04:11Kapag gusali
01:04:12o tulay
01:04:13ang bumagsak,
01:04:14kaya pa nating itayo.
01:04:16Pero kapag tiwala na
01:04:18ng publiko
01:04:18sa gobyerno
01:04:19ang nayanin.
01:04:20At tuluyang
01:04:25gumuho,
01:04:26hindi tayo
01:04:26mananahimik,
01:04:28hindi tayo
01:04:29magtatago
01:04:30dahil tungkulin
01:04:31nating maningil
01:04:32ng gobyernong
01:04:33para sa tao
01:04:35at hindi yung
01:04:36nakamamatay
01:04:37ng tao.
01:04:45Marami sa ating
01:04:47mga ulam
01:04:47hindi kumpleto
01:04:49kung wala
01:04:49ang gulay na ito.
01:04:51Sahog sa Sinigang
01:04:52at syempre
01:04:53sa Pinakbet.
01:04:57Pero marami,
01:04:58hindi raw nila ito bet.
01:05:00Malapot kasi
01:05:01at malaway.
01:05:02Madalas,
01:05:03hindi ko talaga
01:05:04siya gusto.
01:05:05Huwag nyo naman
01:05:06okrayin
01:05:07ang okra.
01:05:08Ang driver
01:05:12mula
01:05:13San Jose
01:05:13del Monte
01:05:14Bulacan
01:05:14na si
01:05:15Oligario
01:05:15paborito
01:05:16raw ito.
01:05:17Hindi nga
01:05:18niya lang ito
01:05:18pinapapakaraw-araw
01:05:20niya rin ito.
01:05:23Nilalakla,
01:05:23paniniwala
01:05:24kasi niya.
01:05:25Ito raw
01:05:26ang makapagpapagaling
01:05:27sa kanyang
01:05:28diabetes.
01:05:29Naiirita ka
01:05:30kasi gawa ng
01:05:31unang-una
01:05:31mahapde,
01:05:32kumikirot,
01:05:33ang daming panglanggam.
01:05:34Bumapayit na po ako.
01:05:35Hindi ko rin po alam
01:05:36kung bakit.
01:05:37Hanggang sa
01:05:37nagpacheck up ako,
01:05:38yung nga po,
01:05:39mataas nga po
01:05:39yung sugar ko.
01:05:41Ang kanyang
01:05:42araw-araw
01:05:42na iniinom
01:05:43yung tinatawag na
01:05:44okra water.
01:05:46Pangit ko sasabihin
01:05:47kung tubig na parang
01:05:48may sipon eh.
01:05:48Kailangan mo
01:05:49tiisin yung
01:05:50lahat mo.
01:05:51Hindi naman siya
01:05:51nakakamatay.
01:05:52At hindi lang daw
01:05:54si Oligario
01:05:54ang sumusubok nito.
01:05:56Dumarami na raw
01:05:57kasi ang nakukumbinsi
01:05:58sa di o mano
01:06:00healing powers nito.
01:06:01Nangitim na po ito.
01:06:03Parang nalulusaw na po
01:06:04yung laman niya.
01:06:05Kumilom na po siya.
01:06:06Hindi po natuloy
01:06:07yung pagputol.
01:06:09Naramdaman ka agad
01:06:10ng katawan ko
01:06:11yung pagbabago
01:06:11kasi parang
01:06:12kang nag-cleansing.
01:06:13Okay nga bang
01:06:14gamot sa sakit
01:06:15ang tinatawag nilang
01:06:17okra water?
01:06:20Ang okra water
01:06:22na siyang araw-araw
01:06:23ngayong iniinom
01:06:24ni Oligario
01:06:25tubig lang daw
01:06:26na pinagbabara
01:06:27ng hiniwang okra.
01:06:29Ang mga okra
01:06:29ang gamit ni Oligario
01:06:31pinipitas niya
01:06:32sa community garden
01:06:33ng kanilang barangay.
01:06:35Ayan po.
01:06:36Kapipitas lang po.
01:06:37Press the press po.
01:06:38Tatanggalin natin
01:06:38ng buntot
01:06:39at saka yung ulo
01:06:40kasi yan yun
01:06:40yung nabubulok eh.
01:06:41Tapos i-slice natin
01:06:42ng mga dalawa
01:06:43para lumabas
01:06:44yung katas niya.
01:06:45Lagyan natin ng tubig.
01:06:46Overnight siguro
01:06:47babad natin
01:06:48bago natin inumin
01:06:49para mas lumabas
01:06:50yung mismong
01:06:51lapot
01:06:51ang galing sa okra.
01:06:53Kaya mukha siya
01:06:53iniinom ko po siya.
01:06:54Parang tubig lang
01:06:55na may ano
01:06:56may lapot-lapot
01:06:58ng konti.
01:06:59Taong 2022
01:07:00nang si Oligario
01:07:01bigla raw
01:07:02nang ayayat
01:07:03at nalaman niyang
01:07:04meron pala siyang
01:07:05type 2 diabetes.
01:07:07Hindi po talaga
01:07:08namin lahi
01:07:08ang diabetes
01:07:09na kuha ko po
01:07:10sa lifestyle.
01:07:11Kakainom ng soft drinks
01:07:12at malakas din po
01:07:13ako sa kanin.
01:07:14Dahil sa taas daw
01:07:15ng kanyang
01:07:16blood sugar level
01:07:17umabot sa puntong
01:07:18nahirapan na siyang tumayo.
01:07:20Nagkaroon din siya
01:07:21ng mga sugat-sugat
01:07:22sa paa
01:07:23na matagal
01:07:23naghilom.
01:07:24Dati po ako
01:07:25nag-insulin
01:07:25parang lalo
01:07:26akong bumapayat.
01:07:27Advice po sa akin
01:07:28ng mga kaibigan ko
01:07:29magbabad daw po kami
01:07:30ng okra sa tubig.
01:07:31Ginawa po namin
01:07:32kung up-laro
01:07:32it.
01:07:32At makalipas lang
01:07:39ang ilang buwang
01:07:40tuloy-tuloy
01:07:40na pag-inom
01:07:41ng okra water
01:07:42ang blood sugar
01:07:44daw ni Oligario
01:07:45bumaba.
01:07:46Umabot po
01:07:46ng 572.
01:07:47Napababawa ko
01:07:48ng 240,
01:07:49250.
01:07:50Dahil po sa okra
01:07:51medyo talagang
01:07:52gumanda po
01:07:53ang pakiramdam ko.
01:07:56Sa 7 hektaryang
01:07:58farm namang ito
01:07:59sa Tarlac City,
01:08:0113 tons
01:08:02ng export quality
01:08:03na okra
01:08:04ang kanilang
01:08:05nahaharvest
01:08:06kada araw.
01:08:07We ship it
01:08:07daily,
01:08:08everyday
01:08:08papuntang Japan
01:08:09o sa Korea.
01:08:11Ang head sorter
01:08:12sa farm
01:08:12at stroke survivor
01:08:14na si Marietta,
01:08:15kahit halos
01:08:16araw-araw
01:08:17na raw niyang
01:08:17kaharap
01:08:18ang mga okra,
01:08:19hindi pa rin
01:08:19daw siya
01:08:20nagsasawa rito.
01:08:21Okra water
01:08:22din daw kasi
01:08:23ang iniinom niya
01:08:24para sa kanyang
01:08:25type 2 diabetes din.
01:08:27Na-diagnose po ako
01:08:28nung 36 years old
01:08:30pa lang po ako.
01:08:31Hindi ko po
01:08:31gaano pinapansin yun,
01:08:33pinabayaan ko po po yun.
01:08:35Hanggang sa
01:08:36aksidente rao
01:08:37na natusok
01:08:38ng barbecue stick
01:08:39ang kanyang daliri.
01:08:40Nangitim na po ito,
01:08:42parang nalulusaw
01:08:43na po yung laman niya.
01:08:44Sabi po ng doktor
01:08:45sa akin,
01:08:46pag namatay yung kuko mo,
01:08:47puputulin natin
01:08:48yung daliri mo.
01:08:49Doon po ako natakot.
01:08:51Doon na raw
01:08:51sineryoso ni Marietta
01:08:53ang paggamot
01:08:54sa kanyang diabetes.
01:08:55At dahil kaharap
01:08:56na nga niya
01:08:57araw-araw
01:08:58ang mga okra,
01:08:59naisip niyang
01:09:00subukan ang pag-inom
01:09:01ng okra water.
01:09:03Pagkagising sa umaga,
01:09:04iinomin ko po yun.
01:09:05Noong una po,
01:09:06talagang
01:09:06hindi po kaya
01:09:08ng sigura ko.
01:09:09Pero nasanay rin po ako.
01:09:10Makalipas lang daw
01:09:12ang isang buwang
01:09:12pag-inom nito,
01:09:14bumuti raw
01:09:15ang kanyang lagay.
01:09:16Nung magpacheca po ako,
01:09:18bumaba na po yung
01:09:19blood sugar ko.
01:09:20Nag 120 po,
01:09:21hanggang
01:09:22bumalik na po
01:09:23sa normal
01:09:23sa katagalan.
01:09:24Pati ang parang
01:09:25nabubulok na raw
01:09:27niyang sugat
01:09:27sa daliri,
01:09:28unti-unti ring
01:09:30naghilom.
01:09:31Hindi po natuloy
01:09:31yung pagputol.
01:09:33Kaya laking pasalamat
01:09:34ko po sa Diyos.
01:09:35Ang pag-inom
01:09:36ng okra water,
01:09:37hindi lang daw
01:09:38gamot sa sakit.
01:09:39Di umano,
01:09:40mabisa ring
01:09:41pampapayat.
01:09:42Kung noon,
01:09:43120 kilos daw
01:09:45ang timbang
01:09:46ni Joe Marie.
01:09:47Ngayon,
01:09:47halos kalahati
01:09:48ang kanyang ipinaya.
01:09:5070 kilos
01:09:51na lang daw siya.
01:09:52Karamihan sa atin talaga,
01:09:53hindi natin
01:09:54siya gusto
01:09:55dahil nga doon
01:09:55sa panlasa.
01:09:56Pero kung
01:09:57susuriin mo
01:09:58yung health benefits niya,
01:09:59it's more than that.
01:10:00Taong 2018,
01:10:02na-diagnose
01:10:03ng depression
01:10:04ang estudyanteng
01:10:05si Joe Marie.
01:10:06Ayaw sa playing
01:10:07basketball,
01:10:08naputol yung tatlong ligament
01:10:09and nagkaroon po
01:10:10ng operation for that.
01:10:11Dahil sa tinamong injury,
01:10:13kinailangan niya raw
01:10:14magbawas ng timbang.
01:10:16Kaya,
01:10:16nag-research daw siya
01:10:17ng weight loss treatment
01:10:19hanggang meron daw
01:10:20nag-recommenda sa kanya
01:10:22na uminom
01:10:22ng okra water.
01:10:24May mga kaibigan akong
01:10:25nagbigay sa akin
01:10:26nung medicinal value of
01:10:27drinking the okra water.
01:10:29Parang kumain ka na
01:10:30ang palayan na
01:10:30ang ano ng mukha mo.
01:10:32Titiisin mo talaga.
01:10:33Madula siya.
01:10:33Tsaka malaway,
01:10:34isang pitchel.
01:10:35Inuubos ko yun
01:10:36sa isang araw.
01:10:37Ang okra,
01:10:37mayaman din ito
01:10:38specifically sa
01:10:39mga sustansya
01:10:40katulad ng vitamin C,
01:10:42K,
01:10:43folate,
01:10:43magnesium at calcium.
01:10:45At itong mga sustansyang ito
01:10:46ay importante
01:10:47para sa ating mga puso,
01:10:49sa ating immune system
01:10:50at overall health.
01:10:51Pero paalala ng eksperto,
01:10:53bagamat nakakatulong daw
01:10:55ang okra water
01:10:56sa pagpapababa
01:10:57ng blood sugar levels.
01:10:59Dahil meron itong insulin,
01:11:02hindi raw ito sapat
01:11:03para gamutin
01:11:04ang diabetes.
01:11:05Wag na wag natin
01:11:06itigil ang ating mga gamot,
01:11:08lalo na
01:11:09kung hindi naman tayo
01:11:10sigurado
01:11:11sa iniinom
01:11:12o kinakain natin
01:11:13na nakakapagpaganda
01:11:15ng blood sugar natin.
01:11:16Importante
01:11:17yung pag-follow up niya.
01:11:18So, Doktor,
01:11:18mataas to
01:11:19sa tinatawag na
01:11:20oxalates
01:11:21na posibleng
01:11:22maka-form
01:11:23ng stones
01:11:24doon sa mga prone.
01:11:26Hindi ito
01:11:26para sa lahat.
01:11:27Hindi natin
01:11:28masasabi yung
01:11:29antas
01:11:30o yung dami
01:11:31ng sustansya
01:11:32napupunta ron
01:11:32sa tubig
01:11:33galing sa okra.
01:11:34So,
01:11:34mas mabuti na
01:11:35kainin ng buo
01:11:36yung okra
01:11:37para mas makuha rin
01:11:38natin ng buo
01:11:38yung sustansya nito.
01:11:40Bago okrayin
01:11:41ang okra,
01:11:42isipin muna
01:11:43baka ito
01:11:44ang gulay
01:11:45na magpapahaba
01:11:47ng buhay.
01:11:48Bagamat
01:11:48hindi ito
01:11:49certified
01:11:50na milagrosong
01:11:51gamot
01:11:52tulad ng maraming
01:11:53bagay
01:11:53patungkol sa ating
01:11:55kalusugan
01:11:55sa disiplina,
01:11:57tamang pagkain,
01:11:58ehersisyo
01:11:59at pananalig din
01:12:01tuon
01:12:02nagsisimula
01:12:03ang paggaling.
01:12:08May tulay
01:12:09sa negros
01:12:10occidental
01:12:11na kinatatakutan
01:12:12ng mga rider.
01:12:14Lalo pa
01:12:15nung nahulikam
01:12:17ang diumano
01:12:18na kiangkas
01:12:20na multo.
01:12:22Mahilig mag-selfie
01:12:23si Mika.
01:12:25Pero hindi raw siya
01:12:27makangiti
01:12:28nung nakita
01:12:29ang isa
01:12:29sa kanilang mga selfie.
01:12:31Habang binabaybay
01:12:33ang madilim
01:12:34na tulay na ito
01:12:35sa kanilang bayan
01:12:36ng Kandoni
01:12:37sa negros occidental.
01:12:40Hindi lang kasi siya
01:12:43ang nalitratuhang
01:12:44nakaangkas
01:12:45sa motor.
01:12:47Meron pang
01:12:48tila
01:12:49sumama.
01:12:52Nasiak talaga
01:12:53bakit
01:12:54ganon?
01:12:55Tatlo kami,
01:12:56di dalawa lang kami.
01:12:59Titigang maigi
01:13:01ang litrato.
01:13:04Sino
01:13:05ang naki-joyride
01:13:07sa magpinsan?
01:13:08Ang selfie
01:13:14kuha raw ni Mika
01:13:15habang binabaybay
01:13:17nila ni Lineth
01:13:17ang kahabaan
01:13:18ng haba bridge.
01:13:20Si Lineth
01:13:21inutusan
01:13:21ng maghatid
01:13:22ng pensyon
01:13:23sa kanyang lola.
01:13:25Nasama niya ako.
01:13:26Ako nag-drive
01:13:27tapos si Mika
01:13:28ang nakaangkas.
01:13:29Selfie kaipi.
01:13:31Selfie ako
01:13:31para
01:13:32may my day sana.
01:13:34At laking gulat nila
01:13:35sa lumabas
01:13:36sa litrato.
01:13:37At may hinala sila
01:13:46kung sino
01:13:47ang misteryosong
01:13:49photobomber.
01:13:51Ang kaibigan nilang
01:13:52si Jasmine
01:13:53na
01:13:53pumanaw na.
01:13:55Akala ko kasi
01:13:56siya yun eh.
01:13:59May parang kapatid
01:14:01ko na rin yun.
01:14:02Si Jasmine
01:14:07nagkasakit
01:14:08at namatay
01:14:09taong 2023.
01:14:11Ang kuno
01:14:11may ano
01:14:11may TV siya.
01:14:13Kasi
01:14:13ginaabot siya
01:14:14magkasakit-sakit
01:14:15may ayaw iya
01:14:16yan.
01:14:16Nga nang iya
01:14:17may agi
01:14:18balaka
01:14:18tuslok-tuslok.
01:14:20May tingin nila
01:14:21si Jasmine
01:14:22nga yung
01:14:22kapatid.
01:14:22Siya git na niya.
01:14:29Ayaw ko yan nga doon.
01:14:31Nandaw galik yung silig
01:14:31goe.
01:14:32Sa suni nga yabok,
01:14:32laba yabok nga
01:14:33na huwag pa
01:14:34maamo na o.
01:14:35Doon nagpang ano nga
01:14:36ako ng balahibot.
01:14:36So nabatsyagan ko
01:14:37ganyan nga.
01:14:38Ngayon ko ang bata
01:14:39ko siya git ni mo.
01:14:40Gusto niya guro
01:14:41pang amuyuan sa'e.
01:14:42Kaya two years na ako
01:14:43na hindi dumadalaw
01:14:44sa puntod niya
01:14:45kasi busy din
01:14:46sa pag-aaral.
01:14:48Wala ng time.
01:14:50Ngunit ang mga nakatira
01:14:51malapit sa tulay
01:14:52duda sa hinala
01:14:54ng magpinsan.
01:14:56Ang kaluluwaraw kasi
01:14:57na nagpaparamdam
01:14:59at nagpapakita
01:15:00sa tulay
01:15:00di umano
01:15:02mahigit isang dekada
01:15:04na sa kanilang
01:15:05nanggagambala.
01:15:07Isa
01:15:08sa madalas
01:15:08daw nitong
01:15:09pagpakitaan
01:15:10ang nagbabantay
01:15:11sa tindahan
01:15:12malapit sa tulay
01:15:13na si Elisa.
01:15:19Tatlong beses
01:15:20na raw itong
01:15:20nagpakita sa kanya.
01:15:22Alas otso
01:15:23ng gabi
01:15:23nung undas
01:15:24may nagtirek
01:15:24ng kandila dito.
01:15:26Dito ko siya nakita
01:15:26na nakatayo
01:15:27o nakatingin siya
01:15:28sa ilalim ng tulay.
01:15:34Namatay yung kandila.
01:15:37Nawala din siya.
01:15:40Noong pangalawa
01:15:41ko siyang nakita
01:15:42noong February
01:15:43mga alas otso
01:15:44noong gabi
01:15:45umiiyak
01:15:48parang tinatawag
01:15:50niya ako
01:15:51parang may gusto
01:15:52siyang sabihin
01:15:52na hindi niya
01:15:53masabi talaga.
01:16:02Sa kalagitnaan
01:16:03ng interview
01:16:04ng aming team
01:16:05kay Elisa
01:16:06Tama na po.
01:16:09Nagulat sila
01:16:10ng si Elisa
01:16:11Tapos na po
01:16:12mamaya.
01:16:14May parang
01:16:14kinakausap
01:16:15na hindi naman nila
01:16:17nakikita.
01:16:19Malapit na nga po.
01:16:21Huwag kayo mag-alala.
01:16:22Sino kausap mo atin?
01:16:24Ano sinasabi niyo sa'yo?
01:16:26Nandun sa ilalim
01:16:27talaga.
01:16:32Kinikalabutan talaga
01:16:33F.C.
01:16:34Nasa ilalim po siya.
01:16:37Nakatingin dito.
01:16:42Andun siya ho.
01:16:44Nakatayo.
01:16:46Nakaputi.
01:16:47Mahaba yung buhok.
01:16:48Sa totoo lang po
01:16:53nung dati
01:16:54hindi po talaga
01:16:54ako naniniwala
01:16:55pero ngayon
01:16:56totoo po
01:16:57naniniwala po talaga
01:16:58ako.
01:16:59Ang mga pagpaparamdam
01:17:01nagsimula raw
01:17:02noong may nangyari
01:17:03ritong aksidente
01:17:04taong 2014.
01:17:08Binabaybay raw
01:17:08ang tulay
01:17:09ng magkapatid
01:17:10na Mary at Renee
01:17:11hindi nila
01:17:12mga tunay na pangalan
01:17:13noong ang kanilang motor
01:17:14na aksidente
01:17:15sa tulay.
01:17:19Si Renee
01:17:20nagtamunang sugat
01:17:21at pinutulan
01:17:22pa ng binti
01:17:23pero ang kapatid niyang
01:17:25si Mary
01:17:26na isang nursing student
01:17:28dead on the spot.
01:17:34Isa sa mga nag-alay
01:17:36ng dasal sa tulay
01:17:37si F.Jude.
01:17:38Ako yung
01:17:39nanguhanan
01:17:40na natira
01:17:41ng mga skal
01:17:42doon
01:17:42na aksidente.
01:17:44Mula noon
01:17:45tila nagkasunod-sunod
01:17:47na raw
01:17:47ang nangyaring
01:17:48sakuna
01:17:48sa lugar.
01:17:52Di naman nga
01:17:52napatay nga
01:17:53lalaki
01:17:54estudyante
01:17:54bungguanay
01:17:55siya lang
01:17:55isaya
01:17:56di rin
01:17:56naglabog
01:17:57nga buhi
01:17:57niya.
01:17:57Mas lalo raw
01:17:59lumakas
01:17:59ang kanilang kutob
01:18:00na ang hindi
01:18:01di umano
01:18:02matahimik
01:18:03na kaluluwa
01:18:03sa tulay
01:18:04ang naaksidenteng
01:18:05nursing student
01:18:07doon
01:18:07na si Mary.
01:18:09Lalo't
01:18:10malaki raw
01:18:11ang pagkakahawig
01:18:12nito
01:18:13sa babaeng
01:18:13nakuha
01:18:14ng nakiangkas
01:18:15kinanika
01:18:16at
01:18:16Lineth.
01:18:17Nang nakita ko
01:18:18yung picture
01:18:19na yun
01:18:19I cannot deny
01:18:20na parang
01:18:21may kahawig.
01:18:24That's my
01:18:24personal opinion po.
01:18:26Ang larawan
01:18:27ni Mary
01:18:27ipinakita
01:18:28ng aming
01:18:29team
01:18:29kinanika
01:18:30at
01:18:30Lineth.
01:18:31Siya talaga
01:18:34yung
01:18:34nasa picture.
01:18:36My God.
01:18:40Kamukha
01:18:40nga niya.
01:18:45Kamukha
01:18:46yung
01:18:46naaksidente
01:18:47dito
01:18:47kesa sa aming
01:18:48misfriend.
01:18:49Para mabigyang
01:18:50linaw
01:18:51ang misteryo
01:18:52sa tulay
01:18:52ng haba
01:18:53hinanap
01:18:54ng aming
01:18:55team
01:18:55ang pamilya
01:18:56ni Mary.
01:18:57Naniniwala
01:18:58kaya sila
01:18:59na kaluluwa
01:19:00ni Mary
01:19:01ang nagpaparamdam
01:19:02sa tulay.
01:19:05Kasama
01:19:06si Nanika,
01:19:07Lineth
01:19:07at Elisa,
01:19:09pinuntahan din
01:19:09ang isang
01:19:10faith healer
01:19:11ang lugar.
01:19:13Anong
01:19:14mga lihim
01:19:15kaya
01:19:15sa tulay
01:19:16ang kanilang
01:19:17madidiskubre?
01:19:18Dito sila
01:19:19sa kahoy
01:19:19nakatira.
01:19:20Ibrier.
01:19:21Kailangan
01:19:22may mamamatayan.
01:19:23Diyan sa kabila.
01:19:27Nakatayo.
01:19:28Mamiiyak.
01:19:30Parang
01:19:30kasing edad
01:19:31nitong
01:19:31dalawa.
01:19:34Makiangkas
01:19:36sa pagbaybay
01:19:37sa kasagutan
01:19:38sa kinatatakutang
01:19:40tulay
01:19:41sa Negros
01:19:41Occidental.
01:19:50Sa aming
01:19:52pagbabalik.
01:19:53Para malaman
01:20:00kung ang
01:20:01babaeng
01:20:01nakiangkas
01:20:02nga ba
01:20:03kinanika
01:20:03at Lineth,
01:20:04ang sinawimpalad
01:20:06na nursing
01:20:06student
01:20:07sa tulay
01:20:07na si Mary
01:20:08tinunto
01:20:10ng aming
01:20:10team
01:20:11ang kanyang
01:20:12pamilya.
01:20:12Pero tumanggi
01:20:13silang
01:20:14magpa-interview
01:20:14sa kamera.
01:20:15Gayunman,
01:20:16nanindigan silang
01:20:17hindi nito
01:20:19kamuka
01:20:19ang babaeng
01:20:20nakiselfie
01:20:21diumano
01:20:22kinanika
01:20:23at Lineth.
01:20:28Samantala,
01:20:29sa pag-asang
01:20:30makausap
01:20:31ang diumano
01:20:31hindi
01:20:32matahimik
01:20:33na kaluluwa,
01:20:34si
01:20:34nanika,
01:20:35Lineth
01:20:35at Elisa
01:20:36binalikan
01:20:37ng tulay
01:20:37kasama
01:20:38ang faith
01:20:39healer
01:20:39na si
01:20:40brother
01:20:40Junel.
01:20:41Pwede man
01:20:41kung may
01:20:42mag-volunteer
01:20:42na hawakan
01:20:43kong kamay
01:20:44niya
01:20:44tapos
01:20:45sa kanya
01:20:45kung mismo
01:20:46ipaparamdam
01:20:46pwede man
01:20:47yun.
01:20:51Ipaparamdam
01:20:52siya.
01:20:53Hmm.
01:20:56Bukas ako
01:20:57ngayon
01:20:57ng third eye
01:20:58ko.
01:20:59Panaramdaman
01:20:59ka?
01:21:11Maraming nakakasilinti
01:21:15diyan.
01:21:16Mostly
01:21:16sa mga
01:21:17moto.
01:21:20Every year
01:21:21kailangan
01:21:22may mamamatayan.
01:21:23Diyan sa kabila.
01:21:27Ang tatawo.
01:21:29Umiiyak.
01:21:30Parang
01:21:30kasing edad
01:21:31nitong
01:21:32dalawa.
01:21:35At bakit
01:21:36ka nagpapakita
01:21:37sa akin?
01:21:37Yung umiiyak.
01:21:38Yung umiiyak
01:21:39na babae.
01:21:41Lumalaban.
01:21:58Hindi kaya,
01:21:58hindi kaya.
01:21:59Bigat, sir.
01:22:00Ayon sa
01:22:01faith healer
01:22:02na si
01:22:02brother
01:22:02Junel.
01:22:03Ang
01:22:03nahagip
01:22:04daw sa
01:22:04selfie
01:22:05ni
01:22:05Nanika
01:22:06at
01:22:06Lineth.
01:22:07Kasi
01:22:07dalawa
01:22:07man
01:22:07kanina
01:22:08ang
01:22:08nagsagot
01:22:09nung
01:22:09tinawag
01:22:10ko
01:22:10na
01:22:10yung
01:22:11kung
01:22:12sino
01:22:12umangkas
01:22:13dalawa
01:22:13man
01:22:13ang pumunta
01:22:14kaso
01:22:14yung
01:22:15uli
01:22:15siguro
01:22:16yung
01:22:16nakukuha
01:22:16na
01:22:16na
01:22:16picture
01:22:17kaibigan
01:22:17nyo.
01:22:18Punta
01:22:19pa lang
01:22:19kayo
01:22:19dito
01:22:20may
01:22:21umangkas
01:22:21sa inyo
01:22:21kaso
01:22:22siguro
01:22:22nakita
01:22:23ng
01:22:23kaibigan
01:22:24nyo
01:22:24na
01:22:25parang
01:22:26gano'n
01:22:27gano'n
01:22:27kayo
01:22:27mag-accident
01:22:28diba
01:22:29o
01:22:29baka
01:22:29napag
01:22:29trip
01:22:30sa
01:22:30daan
01:22:30kaya
01:22:31sumingit
01:22:31sa inyo
01:22:32yun
01:22:32na yung
01:22:32siguro
01:22:33nakita
01:22:33sa
01:22:33camera
01:22:34si
01:22:35jasmine
01:22:35yun
01:22:35pasensya
01:22:36kasi
01:22:37hindi
01:22:38na kami
01:22:38dumadala
01:22:39sa
01:22:39puntod
01:22:39mo
01:22:39salamat
01:22:40dahil
01:22:41tinulungan
01:22:42mo
01:22:42kaming
01:22:43mapalayo
01:22:43sa
01:22:43disgrasya
01:22:44Kung
01:22:45ito
01:22:45check
01:22:45nyo
01:22:45po
01:22:46yung
01:22:46color
01:22:47banding
01:22:47or
01:22:47transition
01:22:48po
01:22:48nung
01:22:49light
01:22:49to
01:22:49shadow
01:22:50merong
01:22:50orange
01:22:51tint
01:22:51na
01:22:51naging
01:22:51exist
01:22:52po
01:22:52dun
01:22:52sa
01:22:52dalawang
01:22:53tao
01:22:53na
01:22:54nasaharapan
01:22:54nung
01:22:54sinasabi
01:22:55nilang
01:22:55volto
01:22:56pero
01:22:56yung
01:22:56orange
01:22:57tint
01:22:57po
01:22:57na yun
01:22:57hindi
01:22:58siya
01:22:58naging
01:22:58exist
01:22:58dun
01:22:59sa
01:22:59pangatlong
01:23:00tao
01:23:01dun
01:23:01sa
01:23:01highlights
01:23:02nung
01:23:02mata
01:23:02nung
01:23:02pangatlong
01:23:03tao
01:23:03na
01:23:03hindi
01:23:04nag-align
01:23:05dun
01:23:05dun
01:23:05sa
01:23:05motion
01:23:06ng
01:23:14palagi po
01:23:26tayong
01:23:26pumapis
01:23:27sa
01:23:27Panginoon
01:23:27kasi po
01:23:28siya yung
01:23:28may
01:23:28alam
01:23:29saka
01:23:29siya yung
01:23:29daan
01:23:30natin
01:23:30marami
01:23:38sa ating
01:23:39mga
01:23:39yumaong
01:23:40mahal
01:23:40sa
01:23:40buhay
01:23:41na
01:23:41wala
01:23:41sa
01:23:42mundo
01:23:42na
01:23:43hindi
01:23:43sila
01:23:44handa
01:23:44kaya
01:23:45raw
01:23:45may
01:23:45angkas
01:23:46o
01:23:46pasan
01:23:47silang
01:23:47bigat
01:23:48ng
01:23:48loob
01:23:49at
01:23:53sa
01:23:53kanilang
01:23:54paglalakbay
01:23:55sa
01:23:55kabilang
01:23:56buhay
01:23:56mananatiling
01:23:57may
01:23:58nakalaang
01:23:58tulay
01:23:59para
01:24:00maipadama
01:24:01sa
01:24:01kanilang
01:24:01mga
01:24:02naiwan
01:24:02na
01:24:03nandyan
01:24:04lang
01:24:04sila
01:24:05at
01:24:05patuloy
01:24:06na
01:24:06nagmamahal
01:24:08kailan
01:24:08pang
01:24:15pang
01:24:16ilan
01:24:17na ba
01:24:17yan
01:24:17patay
01:24:18ang kinakain
01:24:19buhay
01:24:20naman tayong lahat
01:24:21ang kinakabahan
01:24:22kapag
01:24:23kinakabahan
01:24:23huwag mong kalimutan
01:24:32yan ang gustong mangyari
01:24:34ng kalaban
01:24:35pula
01:24:38na yan
01:24:38may isa pa
01:24:40kain
01:24:41isang ano
01:24:42isang kagayam
01:24:43kapag
01:24:57nagpapakita
01:24:57daw si
01:24:58pochong
01:24:58may
01:25:00mamamaday
01:25:01let us
01:25:16break
01:25:17thank you for
01:25:28watching
01:25:29mga kapuso
01:25:30kung nagustuhan
01:25:31niyo po
01:25:31ang videong
01:25:32ito
01:25:32subscribe
01:25:33na
01:25:34sa
01:25:34GMA
01:25:35Public
01:25:35Affairs
01:25:35YouTube
01:25:36channel
01:25:36and
01:25:37don't forget
01:25:38to hit
01:25:38the bell
01:25:39button
01:25:39for our
01:25:40latest
01:25:40updates
Recommended
1:06:18
4:37
Be the first to comment