- 3 ay önce
Meclis Komisyonu neyi hedefliyor? Komisyonun temel görev ve yetkileri neler? Komisyonun iç politikaya yansımaları... Meclis Komisyonunun kararları bağlayıcı mı, yoksa sadece öneri mi? Meclis Komisyonu'nda gizlilik tartışmaları... Spekülasyonları önlemek için hangi adımlar atılabilir? Uluslararası komisyonlar nasıl işliyor? Diğer ülkelerdeki komisyon örneklerinden hangi dersler çıkarılabilir? Terörsüz Türkiye'de kazanımlar nasıl korunur? Dünya bu sorunları çözmek için hangi adımları denedi? Uzlaşma masasında kritik başlıklar... Barış sürecinde hangi konularda uzlaşma tıkanıyor? Güvenlik bütçesi nasıl kullanılacak? Terörsüz Türkiye döneminde iç kaynaklar nasıl yeniden paylaştırılır? Uluslararası örneklerde kaynak dönüşümü... Türkiye geçiş sürecini nasıl planlayacak? İsrail'in Gazze stratejisi neye dayanıyor? Hamas silah bırakır mı? Gazze'deki krizi nasıl son bulacak? Cüneyt Özdemir 5N1K'da sordu; Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Sevtap Yokuş, EDAM Direktörü Sinan Ülgen ve İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Köroğlu yanıtladı.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sevgili seyirciler yeni bir Beşleyin Birkan programına hoş geldiniz.
00:08Bugün iki konuyu konuşacağız.
00:10Biri Gazze ama daha önemlisi şu anda kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde çalışmalara başlayan,
00:16geçici olarak kurulan Meclis Komisyonu.
00:19Bu Meclis Komisyonu'nun kurulması da çalışması da çok farklı açılardan gündeme geldi, eleştirildi.
00:25Özellikle CHP'nin bu komisyona katılıp katılmayacağı ya da İYİ Parti'nin katılmayıp kendisine ait 3 sandalyenin başka kesimler tarafından paylaşılması oldukça konuşuldu.
00:35Komisyonda yapılan sunumlar, kimi sunumların 10 yıl boyunca erişime kapatılması veya şu anda yapılacak ve de yapılması gerek beklenen şeyler de yine ayrı tartışma konuları, bahşetler olarak karşımızda.
00:48Bana sorarsanız ben çok önemsiyorum.
00:52Özellikle böylesine çetrefilli konuların çözülmesi kolay değil.
00:55Zaman zaman böylesine komisyonların kurulması gerekiyor ve kimi zaman da gerçekten gündem dışında sessizce müzakerelerin ya da yapılan planlamaların hayata geçirmesi elzem gibi gözüküyor.
01:09Bunu söylerken dünyada bu meseleyi farklı ülkelerde çözmüş, çözmeyi başarmış ülkelerdeki deneyimlerden yola çıkarak bunu söylüyorum.
01:16Peki bu komisyon nasıl çalışacak, ne yapacak?
01:19İsterseniz bunu Prof. Dr. Sevtap Yokuş'a soralım.
01:22Kendisi anayasa hukukcusu.
01:23Sevtap Hanım, kurulan komisyonun temel görevi, yetkileri nelerdir acaba?
01:28Bu komisyonla ilgili öncelikle daha önceki çözüm sürecinden bahsetmek istiyorum.
01:34Çünkü önceki çözüm sürecinde özellikle Cumhuriyet Halk Partisi'nden gelen önemli bir itiraz vardı.
01:41Meclisin devrede dışı kaldığı yönünde.
01:44Dolayısıyla bugün mecliste kurulan komisyon aslında bu itirazı da karşılayan önemli bir işe dönüştü.
01:53Bu komisyonun görevi ve niteliği bu bakımdan önemli.
01:59Görev kapsamı aslında bir kanunla belirlenmedi.
02:04Bir meclis kararıyla da belirlenmedi.
02:07Bu tamamen meclisteki bir oluşum ama mutabakatla gerçekleşen bir oluşum.
02:17Şu açıdan iyi bir şey, kapsayıcı olması bakımından iyi bir şey yapıldı.
02:24Bütün partilerin, İYİ Parti dışında ki onlara da sandalye açılmıştı ama kendileri gelmek istemediler.
02:31Bütün partilerin o komisyonda olması önemli gerçekten.
02:35Çünkü biz biliyoruz ki diğer ülke deneyimlerinden bu tür komisyonlar ne kadar kapsayıcıysa yaptıkları iş, yüklendikleri işlev o kadar gerçekçi oluyor.
02:46Ve sonuçta etkisi de o kadar güçlü ve olumlu oluyor.
02:52Kapsayıcılık açısından düşünüldüğünde bu komisyonun oluşumu herhangi bir kanuna ya da meclis kararına dayanmasa da yine de olumlu olmuştur.
03:03Bu açıdan komisyon çok özel yetkilerle belli bir kanun çerçevesinde donatılmasa da yapacağı iş bu kapsayıcılık göz önünde tutulduğunda oldukça önemli ve etkili olacaktır diye düşünüyorum.
03:23Şimdi bu komisyonun ne işe yarayacağı da çok konuşuluyor.
03:26Aslında komisyonun kurulmasını isteyen isimlerden bir tanesi de Abdullah Öcalan'dı.
03:30Neden böyle bir komisyona ihtiyaç duyuldu?
03:33Bu komisyonun üreteceği rapor ya da kararların devlet politikalarına yansıma süreci nasıl tasarlandı acaba?
03:39Komisyonun aldığı bu öneriler sadece tavsiye niteliğinde mi kalacak yoksa doğrudan yasal ve idari düzenlemelere dönüşecek mi sizce?
03:46Öngörülen komisyonun çalışmasına ilişkin öngörülen aslında öneri niteliğinde yani komisyon süreci takip ederek ihtiyaçları belirleyip
04:02ve bu ihtiyaçlar doğrultusunda meclisin kendisinden hangi yasal düzenlemelerin yapılacağına ilişkin bir tür öneride bulunacak.
04:15Bu doğrultuda aslında şimdiden en son toplantısı komisyonun en son toplantısından çıkan sonuçlara bakıldığında
04:25orada bulunan partilerin çeşitli listeleri de yansıdı medyaya.
04:34Bu listeler aslında bugüne kadar bu konuya ilişkin, kafa yoran, düşünce üreten, çalışma yapan kurum, kuruluş ve kişilerle ilgili listelerdi.
04:47Buradan da anlaşılacağı üzere bu gruplar, bu kişiler dinlenerek aslında komisyon bir tür ihtiyaçlar listesini belirleyecek
04:58ve bu ihtiyaçlar doğrultusunda belki de bir yasalaşma süreci istenecek.
05:06Meclisin kendisinden bu yönlü yasa ihtiyaçlarını giderme yönünde bir takım faaliyetler beklenecek.
05:15Böyle bakılınca komisyon aslında bir tür tavsiye niteliğinde karar alabilecek.
05:22Ama zaman içinde komisyon belki başka türlü de bir çalışma usulü geliştirebilir.
05:31Dediğim gibi bütün bunları zaman içinde göreceğiz.
05:35Bu tür süreçlerde belki problem şudur, onu hatırlatmak gerekir.
05:39Bütün bu çalışmalar belirli bir plan dahilinde olmalı.
05:43Yol haritaları çok belirgin olmalı.
05:45Şu ana kadar gözlemlediğimiz bu çalışmaların uluslararası boyutunun, hukuk boyutunun, siyasi boyutunun ve toplumsal boyutunun
05:56çok böyle iç içe geçirilerek, yer yer geçişkenlikleri de sağlayarak iyi bir planlama yapılıp yapılmadığı noktasında bir endişe.
06:06Benim de böyle bir endişem var.
06:08Mesela uluslararası dinamikler nasıl gelişecek bunu bilmiyoruz.
06:13Bunun büyük bir kısmı aynı zamanda istihbarat boyutuyla gizli yürütülüyor.
06:19Ve aslında uluslararası boyut Türkiye'de içeride bizim buradaki çalışmaları şekillendirecek.
06:27Ve oradan gelen rüzgarın bizi nereye doğru iteceğini önceden görebilmemiz mümkün değil.
06:33Ama bunların tamamının iyi bir planlamayla ilerletilmesi gerekiyor.
06:40Seyitap Hanım son olarak bu komisyonun kimi çalışma biçimi de eleştiriliyor.
06:44Özellikle aldığı kararlar.
06:46Biraz önce ben yayına başlarken diyeyim ki dünyadaki çeşitli örneklerine baktığınız zaman aslında bu komisyonun zaman zaman sessizliğe bürünmezsiz de hayırlı bir gelişme demiştim.
06:54Ne düşünüyorsunuz?
06:55Mesela dünyadaki örnekler deyince sizin aklınıza ne geliyor?
06:58Evet aslında dünya örnekleri çok farklı mekanizmalar geliştirmiştir.
07:06Yani diyalogtan tutun da işte müzakerelere kadar ya da işte bu tür komisyonlara kadar o kadar çok yöntem var ki bu tür süreçlerin ilerletilmesinde kullanılan.
07:20Biz şimdilik bu komisyon yöntemini kullanıyoruz.
07:26Bu da azımsanacak bir şey değil.
07:29Aslında iyi yürütülebilirse bir sonraki etap için iyi bir hazırlık olabilir.
07:34Bu aslında sadece bir başlangıç bana göre.
07:37Yani hukuksal boyutta ve siyasi boyutta hatta toplumsallaşma boyutu düşünüldüğünde daha birinci adım.
07:45Ama Türkiye'nin ona bakarsanız bir deneyimi var.
07:51Çözüm süreci deneyimi var Türkiye'nin.
07:54Bence o deneyimin çıktılarının çok iyi kullanılması lazım.
07:59Örneğin bir dönem akil insanlar çok güzel çalışmıştı.
08:03Ve o süreçteki çıktılar, raporlar tekrar ele alınmalı.
08:09O ihtiyaçların tekrar hatırlanması gerekiyor.
08:12Türkiye'de toplumun istediği, elbette toplumsal barışı herkes istiyor.
08:20Ama çeşitli şüpheler de var.
08:23Yani bunun içine süreçte yer alanların samimiyetinden tutun.
08:31Bu ne kadar ilerletilebilir kiye kadar.
08:34Çok soru var toplumun nazarında.
08:38Bütün bu sorunları aşmanın yolu bir kısmı, evet gizli olacaktır elbette.
08:45Nitekim işte komisyonun bir toplantısı gizli tutuldu.
08:48Gizli tutulması da son derece haklıydı.
08:51Çünkü işte MIT'ten bilgi alırken bunun bütün topluma yansıması beklenemez elbette.
08:57Bir kısmı gizli tutulabilir ama bir kısmı da böyle adım adım sürecin ilerlediğine ilişkin güven oluşturma amaçlı ileriki aşamalarda paylaşılmalıdır.
09:11Bunun yanı sıra bu tür süreçlerde demokratikleşme ile barış iç içe geçer.
09:17Böyle bir algı da mevcut.
09:20Ve toplumda böyle bir süreçte demokratik adımlar da bekleniyor.
09:24Bunların hatırlatılması gerekir.
09:27Bu yollar kullanılırken yani demokratikleşmeye dönük adımlarla ilgili topluma güven verilmeli.
09:36Bu yönlerde tabii gizli olmamalı.
09:39Elbette gizli olamaz.
09:41Tam tersine kamuoyu aydınlatılarak olur.
09:45Bence burada toplumla siyaseti buluşturan bu ara toplumsal örgütleri, sivil toplum örgütlerine çok ihtiyaç var.
09:59Onların çok sıkı çalışması gerekir.
10:01Bu tür ihtiyaçları tabandan yukarıya doğru bildirmek komisyonun da işini kolaylaştıracaktır.
10:06Dünya örneklerinde de gördüğümüz gibi bu tür komisyonların işlevini hatırlayarak işte Güney Afrika örneğini verdim.
10:15Hakikatleri Araştırma Komisyonu çok çok o süreçte Güney Afrika'nın barışa ulaşmasında çok büyük katkısı olan bir komisyon olmuştur.
10:24Belki onlar da başlangıçta bu kadar etkisi olabileceğini düşünmemişlerdir.
10:29Ama sonradan ortaya çıkardığı iş çok büyüktü.
10:31Çok belirleyiciydi.
10:33Bizde oluşan komisyon bir başlangıç komisyonudur.
10:38Ama iyi başlanırsa bu komisyon da sürece çok büyük bir katkı sağlayabilir.
10:43O yönde desteklenmesi ve cesaretlendirilmesi gerektiğine inanıyorum.
10:48Sevtap Hanım çok çok teşekkür ederim.
10:50Bir başka konuğumuz Sayın Sinan Ürgen.
10:53Ekonomi ve Dış Politiği Araştırmalar Merkezi'nden.
10:56Sinan Bey size de yine aynı konuyu sormak istiyorum.
10:59Türkiye'nin terörle mücadelede elde ettiği kazanımları böyle uzun vadede sürdürülebilirliğin nasıl sağlanabilir?
11:05Dünya örneklerinden yola çıkarsak en büyük tehlike ne sizce bu süreçlerde?
11:10Türkiye'nin bu çok değerli ve önemli girişimi aslında olayın sadece Türkiye içindeki atılacak adımlarla sınırlı olmamasından dolayı oldukça zorlu bir sürece işaret ediyor.
11:26Dünya örneklerine baktığımızda da bu tip sınır aşan, sınır ötesinde varlığı olan terör örgütleriyle müzakere etmek ve bunu bir silahsızlanma sürecine dönüştürmek her ülke için zorlu olmuş.
11:44Mesela bunların örneklerden bir tanesi Fransa.
11:47Fransa ile İspanya arasında yıllar boyunca devam eden bir ETA gerilimi vardı.
11:52En sonunda bu bir gözüme bağlandı ama bu kadar uzun devam etmesinin Fransa'da ve İspanya'da örgütün varlığını sürdürebilmesine dayanıyordu.
12:05Şimdi Türkiye'nin karşılaştığı sorun da biraz buna benziyor.
12:10Çünkü burada bu sürecin ilerleyebilmesi ve kesin olarak bir gözüme bağlanabilmesi için meselenin aynı zamanda PKK'nın organik yapısı içerisinde yer alan,
12:23başta Suriye'deki PYD'nin mukadderatı geleceği de bu süreçte çok yakından ilgili.
12:30Ve şu ana kadar PYD'nin ne yönde hareket edeceğine dair de çok net bir mesaj alabilmiş değil kamuoyu.
12:40Çünkü başta Mart ayında PYD-YPG'nin Şam yönetimiyle yaptığı bir anlaşma vardı.
12:47Bu bir Türkiye bakımından da olumlu değerlendirildi.
12:50Ancak ondan sonra geçen süreçte bu anlaşmanın hayata geçilmesine dair bir takım zorlukların ortaya çıktığı görüldü.
13:01Burada da iki temel mesele var.
13:03Bir tanesi YPG-PYD'nin zaten zaman içerisinde oldukça ciddi bir kapasiteye ulaştığı da görüldüğü için
13:12onların elindeki silahların ne olacağı meselesi.
13:17Ve ikincisi de bununla bağlantılı olarak silahlarını bırakmasa bile ki ilk baştaki talep silahların bırakması ve
13:24silahlarını bırakması ve dolayısıyla PKK'nın bütün örgütleriyle beraber aslında bu sürece bu şekilde dahil olmasıydı.
13:31Ama ikinci alternatif de silahlarını bırakmasa bile Suriye'nin devletin hakimiyetine girmesi,
13:40Suriye devlet yapılanması içerisindeki o hiyerarşik yapı içerisinde Suriye silahlı kuvvetlerine katılmasıydı.
13:48Ancak işte tam buralarda ciddi zorluklar ortaya çıkıyor.
13:51Çünkü anlaşıldığı kadarıyla YPG yönetimi buna bir şart getirmiş durumda.
13:57O şartta evet biz hani silahlarımızla beraber bu Suriye devlet yapılanmasının içerisinde entegre oluruz.
14:05Ama ancak bu bölgede kalmak şartıyla yani kendi bütünlüklerinin ve hiyerarşik yapılarının bozulmasını istemiyorlar.
14:14Bu da tabii devlet yönetimi bakımından, burada Suriye bakımından konuşuyorum.
14:19Çok kabul edilebilecek bir durum değil.
14:21Çünkü bir anlamda bir örgütün otonom olarak hareket etmesine izin vermek oluyor bu.
14:28Tam bu noktada tıkanmış durumda görüşmeler.
14:31Bu tabii Türkiye'deki süreci de olumsuz etkileyecektir.
14:35YPG, PYD arasında Şam hükümeti arasında bir mütabakatın var olmaması ve YPG'nin bugünkü durumda devam etmeye çalışması,
14:45Türkiye'deki süreç bakımından da bir handikaptır.
14:47Terörün sıfırlandığı bir Türkiye'de teröre ayrılan bütçelerde farklı konularda, farklı alanlarda kullanılabilecek.
14:55Sinan Bey ne düşünüyorsunuz? Dünyada bu nasıl olmuş mesela? Neler yaşanmış?
14:59Şimdi tabii ki Türkiye'de terörün sonlanması Türkiye'nin yıllardır terörle mücadele adına ayırmış olduğu ve başka yerlerde kullanabileceği
15:09maddi kaynaklar bakımından çok büyük bir avantaj teşkil edecektir.
15:13Bu özünde Türkiye'nin savunma bütçesi bakımından da bir faktör.
15:21Dolayısıyla Türkiye'nin savunma bütçesini terör tehdidinin yok olması nedeniyle
15:27en azından iç kaynak dağılımını daha ehven şartlarda yapılmasını sağlayacaktır.
15:36Türkiye'nin yıllardır teröre ayırdığı bir bütçe var ama buna yalnızca terörle ayrılan, terörle mücadeleye ayrılan bütçe olarak bakmamak lazım.
15:44Türkiye'de terörün devam ettiği algısının oluşması ve tabii ki yıllar boyunca maalesef bu çabanın devam etmek zorunda olması
15:56Türk ekonomisinin başka alanlarını da olumsuz etkilemiştir.
16:00Zaman zaman turizm çok olumsuz etkilenmiştir yapılan bir takım işte terör hadiselerinden dolayı.
16:06Türkiye'de yatırım sadece yabancı yatırım değil yerli yatırım bakımından da böyle bir handikap söz konusudur.
16:14Terörün olduğu zamanlarda, terörün olduğu bölgelerde ekonomik dinamizme kavuşmak çok daha güç olmuştur.
16:23Dolayısıyla terörün sonlanmasını sadece devlet bütçesi üzerindeki olumlu etkisi üzerinden değerlendirmemek lazım.
16:31Tabii ki burada bir olumlu etki olacak ama daha genel olarak Türk ekonomisi bakımından bu çok olumlu bir süreci işaret eder.
16:40Türkiye'nin genel olarak ekonomideki güvenlikle bağlantılı risk puanını düşürecektir.
16:47Dolayısıyla yatırım ortamının iyileşmesine katkıda bulunacaktır.
16:50Bugüne kadar terörün daha yoğun olduğu bölgelere de ekonomik faaliyetin daha rahat olmasına, oraya yeni yatırımların teşvik edilmesini kolaylaştıracaktır.
17:05Ama tabii şunu da altını çizmek lazım.
17:08Türkiye'nin bu terörden arındırılma süreci umarım başarılı olur.
17:12Ama savunma bütçesi olarak baktığımızda dünya bugün başka bir jeopolitik ortama girdi.
17:19Dolayısıyla bugün ülkeler, NATO ülkeleri ki Türkiye'de tabiatıyla NATO'nun en önemli ortaklarından, üyelerinden bir tanesi,
17:27şu anda tam tersine savunma bütçelerini arttırmaya yönelik bir programlamaya girdiler.
17:34Bugüne kadar derken işte Haziran 2025 NATO zirvesine kadar ortaklar arasındaki mütabakat savunma bütçelerinin milli gelirinin en az %2'si olmasıydı.
17:49Şimdi Haziran ayında yeni Amerikan başkanı Trump'ın da baskısıyla üye ülkeler bu oranı %5'e çıkardılar.
17:58Bu çok ciddi bir artış.
18:00Bundan Türkiye'de etkilenecek.
18:01Dolayısıyla terörün devam edip etmemesinden bağımsız olarak her ne eğer terör sonlanırsa buradan bir kaynak maddi maddi kaynak bakımından bir tasarruf elde edilse de
18:15özünde Türkiye'nin her hal bekarda savunma bütçesini arttırması gerekecek bu yeni jeopolitik ortamda.
18:22Özellikle Rusya'nın çok daha yakın ve tehdit yakın bir tehdit olarak NATO ülkeleri tarafından görülmesi nedeniyle Ukrayna Savaşı sonrasında.
18:32Dolayısıyla evet terörden dolayı terörün sonlanmasından dolayı kamu kaynaklarında bir savunma bütçesine ayrılan bir tasarruf elde edilebilir.
18:41Ama bu kalem maalesef diyeceğim genel olarak savunma bütçesinin artış zorunluluğunu getirdiği bu jeopolitik ortamda genel olarak savunma bütçesi artacaktır her halükarda.
18:55Sayın Sinan Ülgen çok çok teşekkür ederim. Sevgili seyirciler gelin isterseniz Gazze'ye gidelim.
19:00Gazze'de felaket bir soykırım yaşanıyor ve bu soykırıma bütün dünya gibi kimi İsrailliler de tepki gösteriyor.
19:06Şu anda Netanyahu'nun başında olduğu azınlık hükümeti Gazze'ye girip işgal etmeyi planlıyor.
19:11Ve asıl hem savunma bakanı hem genel kurmay başkanı hem de İsrail muhalefeti bunun doğru bir karar olmadığını ve olmaması gerektiğini savunuyorlar.
19:20Oysa Benjamin Netanyahu ve aşırı sağcıların kurduğu şu andaki koalisyon azınlık hükümetinde kararları gayet net bir şekilde aldıkları gibi bir izlenim var.
19:32Aslına bakarsanız Benjamin Netanyahu biraz da kendisiyle ilgili soruşturmalardan kaçmak için rehine gibi aşırı sağcılara teslim olmuş durumda.
19:41Ve de şu anda ama nereden bakarsanız bakın Filistin'deki Gazze'deki durumsa iyi değil.
19:47Açlıktan ölüyor insanlar. Çocuklar açlıktan ölüyor.
19:51Gelen görüntüler korkunç.
19:53Hani en kötü distopya filmine bakın ondan bile daha beter görüntülerin Gazze'den buraya geldiğini görüyorsunuz.
20:00İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Köroğlu şu anda yayınımızda.
20:05Ahmet Bey İsrail'in Gazze'yi işgal planına geçici bir işgal mi planlıyor yoksa tamamen oraya girip hani Hamas bahanesiyle 2 milyon insanı başka ülkelere göndermeyi mi hedefliyor?
20:16Şimdi tabi İsrail Gazze meselesi her geçen gün çok farklı yeni aşamalarla devam ediyor.
20:25Bu İsrail'in Gazze'yi işgal planından önce aslında belki bu Hamas'ın tabi silahı bırakma meselesi gündemi nasıl geldi diye bu New York Deklarasyonu'na da bakmak lazım.
20:36Çünkü bildiğiniz üzere Birleşmiş Milletler'de bir zirve yapıldı ve orada devletler New York Deklarasyonu diye bu 2 hafta kadar önce oldu.
20:49İsrail'e karşı işte Filistin Devleti'nin tanınmasına yönelik bir takım kararlar aldılar.
20:54Bu kararlardan bir tanesi de Hamas'ın silah bırakma projesine yönelikti.
20:58Hatta bu Türkiye'de bunu imzaladı diye iç kamuoyuna da belli tartışmalar oldu ama şunu söyleyebiliriz ilk defa Arap ülkeleri de bu New York Deklarasyonu'na birlikte Hamas'ın silah bırakmasını ve yönetimi oradaki Filistin yönetimine devretmesini,
21:14Gazze'deki yönetimi Filistin devletine devretmesi noktası bir karar almış oldu.
21:19Önemli bir durumdu.
21:21Daha sonra bu İsrail'in işgal planı devreye girdi.
21:24Hemen bir hafta kadar sonra da İsrail gazi işgal planı açıklamış oldu.
21:28Şimdi tabii İsrail'in gazi işgal planı güvenlik ekipleri tarafından, İsrail tarafından alındı.
21:35Fakat bu tabii çok büyük tepkilerin nedeniyle oldu.
21:39Hatta belki ilk defa dünyada kamuoyunda işte siyasi unsur arasında, büyük güçler arasında çok net bir şekilde İsrail'e karşı eleştirel bazı söylemler geliştirildi.
21:51Hatta uygulamalara gidildi.
21:54Bunlardan mesela en önemli bir tanesi kararı İsrail'in açıkladığı gün hemen Almanya'nın İsrail'e karşı silah satımını durdurduğunu açıklamasıydı.
22:02Çünkü bu kararı kabul edilemeyeceğini, işgal planının çok sıkıntılı bir süreç olduğunu vurgulamış oldu.
22:08Aynı zamanda iç politikada da gerek siyasi olsun, gerekse askeri kendi içlerinde İsrail'in almış olduğu bu karara karşı çok ciddi tepkiler doğmuş oldu.
22:18Bu kararın tabii aşamaları var.
22:20Yani İsrail bunu aşamalar olarak açıkladı.
22:22Hatta burada işgal planı olarak değil, işgal kelimesini kullandı, kontrol kelimesini kullandı ki bu tepkiler zayıflatılsın diye.
22:29Bir de bunu tabii aşamalar olarak, işte önce Gazda City, yani Gazda City'nin kontrol altına alınması,
22:35bütün işte o Gazda'lilerin, Filistin'in orta bölgelerine yerleştirilmesi,
22:40daha sonra aslında orada siyasi, ideolojik olmayan bir nötr, bir yönetim kurulması gibi aşamaları içeriyor plan.
22:48Her türlü ne olursa bu tabii çok büyük tepkiyle karşılandı.
22:52Bunun çok uygulanma ihtimali yok çünkü büyük tepkiler çekiyor şu anda İsrail'in bu işgal planı.
22:57Fakat tabii İsrail de bütün bu küresel tepkilere karşı başından beri olduğu gibi çok ciddiye almıyor, dikkate almıyor.
23:06En azından kısa vadede İsrail işgal planından geri duracak gibi değil.
23:10Fakat tabii diğer süreçler, yani iç ve dış dinamikler, tepkiler bunu belirleyecek.
23:16Ahmet Bey biraz önce söyledim, yani bu Benjamin Netanyahu'nun bu kararına hem askerleri,
23:21yani Savunma Bakanlığı hem de muhalefet tepkili sokakta da çeşitli protestolar yapıyorlar.
23:28Büyük de baskı var farklı ülkelerden. Filistin'i tanıyorlar.
23:31Yani İngiltere'si, işte en son Avustralya'sı bu hafta tanıdı.
23:35Sizce bu uluslararası baskının bir sonucu olur mu? Ne düşünüyorsunuz?
23:38Yani ümitli konuşmak gerekirse vermesini istiyoruz.
23:43Biraz önce ifade ettiğim gibi, çünkü ciddi tepkiler doğdu bu işgal planına yönelik.
23:49Yani Genelkurmay Başkanı'nın kendisi olmak üzere, belli güvenlik güçleri Trump'a mektuplar yazdılar.
23:54Muhalefet partileri bu planı imtihar olarak yorumladılar.
23:59Bunun uygulanması mümkün olmadığını, savaşı uzatacağı ve daha kötü bir noktaya çekeceği
24:04ve İsrail iç politikası için iyi olmayacağıyla ilgili çok net açık eleştiriler getirdiler.
24:09Yine uluslararası kamuoyu dediğim gibi onlar da yani ciddi eleştiriler getirdiler.
24:15Bu planın ciddi sıkıntıları doğuracağını, özellikle Gazze'de zaten devam eden sıkıntılı süreci daha da kötü bir aşamaya getireceğini.
24:22Orada çünkü planın uygulanması demek, bütün yaklaşık bir buçuk milyon insanın tekrardan hepsinin yerlerinden edilmesi demek.
24:29Zaten bu insanlar bir seneyi aşkın sürede sürekli yerlerinden ediliyorlar artık.
24:33Gideceklerden kalmadı ve çok yani şu an Gazze topraklarının yüzde on, on beşine tekabül eden bir şeye sıkışmış durumlar.
24:39Alana sıkışmış durumlar.
24:41Oralardan tekrardan yerlerin oynatılması.
24:43Bunlar çok zor oluyor çünkü imkanlar sınırlı, açlığı konuşuyoruz, yaşlı insanlar, çocuklar filan.
24:50Bunun gibi pek çok nedenden dolayı küresel kamuoyu da bunu şiddetli karşısız yani.
24:55Devletler şiddetli bir şekilde karşılar.
24:58Fransa, İngiltere, Almanya bunlar zaten net bir şekilde bu kararda karşı şey geliştirdiler.
25:05Peki tüm bunlar bir sonuç getirebilir mi?
25:09Getirebilir tabii çünkü biraz belki takip edenler yakından görüyordur.
25:16Özellikle bu işgal kararlarıyla paralel, İsrail'in bu işgal kararıyla paralel ciddi anlamda biraz dünya kamuoyunda,
25:24özellikle medya alanında filan farklı bir dalga görmeye başladık.
25:30Artık Gazze'deki olan bir tane karşı, Batılı, Amerika'daki, İngiltere'deki veya farklı Batılı ülkelerdeki ana akım,
25:40büyük medya organları gazete yazıları çıkmaya başladı.
25:45Televizyonlarda yer verilmeye başlandı.
25:47Gazze'deki dramı artık daha çok dikkat çekiliyor.
25:50Bunlar aslında hep bir farkındalık oluşturdu.
25:53Bir de tabii bunlar belki somut çözüm bulma bağlamında hazırlayıcı sebepler olabilirler.
26:00Şunu dillendirebiliriz.
26:02Aslında Birleşmiş Milletler her ne kadar güvenlik konseyindeki karar mekanizmasından dolayı şu ana kadar çok işlevsel bir şey yapamasa da çok çözümler bitmiş değil.
26:11Bu aralar dillendirilmeye başlıyor ve bence önümüzdeki günlerde çok daha fazla dillendirilecek bazı BM'in yine kendi kararlarından ilhamla belli uluslararası normlar var.
26:23Bunların devreye sokulması planlanıyor.
26:26Az gittik uz gittik bir 5N1K'nın daha sonuna geldik.
26:29Önümüzdeki hafta yeni bir 5N1K'da buluşuncaya kadar ben Cüneyt Özdemir.
26:33Hepinize iyi günler, iyi akşamlar dilerim.
Önerilen
1:39
3:16
8:11
2:45:23
1:37:54
1:47:34
2:26:24
İlk yorumu siz yapın