00:00Sa pagpapatuloy po ng usapin sa mga aksyon at programa ng NAPSI at mga departamento at sangay ng gobyerno laban sa kahirapan,
00:07alamin po natin ang mga hakbang na ginagawa ng NAPSI para mapalawak ang partisipasyon ng nakatatanda sa mga inisyotiba ng gobyerno.
00:14Tututukan po natin ang convergence o yung pagsasama-sama ng mga programa at stakeholders
00:18sa patuloy na pagpapaunlad ng mga komunidad at pamayanan.
00:22Dito pa rin sa National Anti-Poverty Commission Action Laban sa Kahirapan.
00:30Makakakwentuhan po natin ngayon dito sa ating programa si Council Member Efren Manangan mula sa NAPSI,
00:39Senior Citizen Sectoral Council upang talakayin po kung paano nakikipag-ugnayan ang Senior Citizen Sectoral Council sa gobyerno.
00:46Magandang umaga po sa inyo, sir.
00:48Magandang umaga, Ms. Diana.
00:49Alright, sir, mahalaga po ang isinusulong po ng National Anti-Poverty Commission at ganoon na rin po ng Sectoral Council ng ating mga senior citizen.
00:58Amen. Ano po yung mga, paano po ba yung mga pamamaraan at mga programa pang pa pwede natin gawin para po sa ikabubuti po ng ating sektor ng mga nakatatanda, sir?
01:07Yeah, sa NAPSI, mga ginagawa namin, pumukamit kami ng, siyempre, nasa, lalo na yung mga laylay ng mga senior citizens, no?
01:18Gumagawa kami ng mga, kung ano ba yung ikabubuti sa kanila, gumagawa kami ng mga memorandum of agreement,
01:25o, inaakit namin yan sa Kongreso kung kailangan, sa mga LGU, kung ano yung tulong na pwede nilang ibigay sa mga senior citizens.
01:35Talking about the tulong, ano, at assistance sa ating mga senior citizens, ano po ba yung mga pangunahing pangangailangan pa po ng ating pong mga nakatatanda?
01:43Nako, maganda yung tanong mo na yan, Ms. Diane. Ang mga pangangailangan, siyempre, unang-una, yung sa kalusugan, yung mga gamot, no?
01:52Libre kasi karamihan sa mga senior citizens, di talaga naman, ano na yan, maintenance medicine, na?
01:58So, yun ang aming number one, yung healthcare, no? Para matugunan yung mga pangkalusugan ng aming mga senior citizens.
02:09At hindi mura, ha? Ang mga gamot na ito para sa ating mga nakatatanda?
02:14Well, that, ano, how can the different sectors help out para ito sa mga pangangailangan ng ating pong mga senior citizens, sir?
02:21Yes, lalo na, of course, makakatulong yung mga iba-ibang sektor, lalo na sa mga, unahin natin, yung mga ahensya ng gobeno, like yung sa PhilHealth.
02:29Yung PhilHealth kasi, andyan na yung mga libre namin, yung mga laboratory na, sabi nga nila, mayroon para sa lahat, no?
02:36So, yung mga gamot, yung DOH naman, nagbibigay naman ng, yung mga maintenance medicine, binibigyan na kami ng mga diskwento ngayon, dapat.
02:46Pati na yung, isasama na rin yan tayo, mga supplemental na health.
02:50So, yun yung mga, ano namin. Ang pinaka-importante sa lahat yan, yung continuous at saka yung, kumbaga sa, ano, abot kaya na, abot na lalapit,
02:59nandyan na sa barangay, nandyan na sa, ano, kasi, ang mga sinyo, mahihirapan na bumiyahe yan, mahihirapan, kumbaga sa, ano, eh, so, ang, inaano namin nga,
03:08wino-workout namin sa NAPSI, eh, bawat barangay sana magkaroon na, yung mga, doon na dalhin sa mga komunidad.
03:17How about pension? Ano po ang panukala po ng inyong sektor?
03:21Ano po, magandang tanong mo sa pension ngayon, isinalang uli namin, kasi sa 28th Congress, yung Universal Social Pension.
03:30Kasi, supposed to be, tapos na kami ngayon dyan, eh, gawa na.
03:36Kung, kung na-aprobahan lang nung nakaraan yung 19th Congress, sa Senado,
03:40lahat na sana ng mga senior citizen ngayon na 60 years old din nabab, eh, makakatanggap na.
03:46Yung, yung unang-una, 1,000 ang nilalakad namin, pero parang aprobahan yung isinusog ng kongreso,
03:55eh, hindi pa rin na-aprobahan nung nakaraan ang Senado, kasi, ah, hindi naupuan.
04:02Ngayon naman, ah, isinalang uli yan sa 28th Congress, salamat na lang kami kay Congresswoman Mila,
04:09siya yung chairperson, at siya rin lang nagsusog niyan.
04:12Yung house bill niya, yung Universal Social Pension, at yan ang prioridad namin ngayon.
04:18Ano po ang mga salient points o mga laman po nitong panukalang ito na makakabuti po sa ating mga nakatanda, sir?
04:25Yes, well, of course, bukod sa lahat na ng mga senior citizen, regardless ng kanilang status sa buhay,
04:33mayaman, mahirap, eh, magkakaroon na ng, ah, ah, ng pensyon.
04:39Kaya, universal, eh.
04:41Dati-dati kasi, indigent lang yan, Ms. Diane.
04:45Yung, kumbaga, ang indigent, kung tutusin mo, kasi ako naging Oscar ng Manila,
04:50eh, ang indigent, mahirap ka pa sa dagaan yan.
04:52Yan ang ibig sabihin ng indigent, pralent, sikli, ganyan.
04:55Yun lang ang binibigyan. Eh, ilan lang yan?
04:58Eh, sa ngayon nga, ang nabigyan nga lang, actually,
05:02apat na libo lang, eh, 12 million ang senior citizen.
05:06Eh, 4,000 lang yung nabibigyan dyan sa ngayon, ah.
05:10Yang indigent na yan.
05:11Pero kaya nga, pag natuloy itong universal pension, eh, lahat na.
05:15Oo. Ano po yung halaga, ng, ano, nang, ah, inyo pong pinapanukala dito sa pagdating sa pension sa mga nakatatanda?
05:23Sa ngayon, actually, nung nangraan kasi sa 500 na sana, para sumapat sa budget, ano?
05:30Pero ngayon, isusulong namin, ah, at least, yung 1,000, more or less.
05:35Although maliit, alam mo naman, Ms. Diane, hindi naman siguro kakayanin sa maintenance lang.
05:39Eh, mamamasahi pa yung senior citizen para lang, ah, unang-una,
05:45ah, para makuha liya ang social pension.
05:47Mm-mm, gagastos pa.
05:48Gagastos pa siya, magna-tricicle pa siya, sana ka-500.
05:52Excuse me, baka naman, ah, kulangin pa yun, sa pamasahi lang, eh, bago niya,
05:56yung sa 500, ah, bago niya makakuha yung 500 na yan, eh.
05:59Lampas na sa 500 yung nagastos.
06:02Sa tricycle lang.
06:02Oo, okay.
06:04Ibang usapin naman, ano, yung ating ilang mga naman nakakatanday, mga senior citizens,
06:09may mga ilan naman, ang gusto rin naman nila ay, kumbaga, makapagtrabaho pa.
06:13Kasi kung kaya naman nila, why not, ano?
06:16So, they also want some opportunities for them to earn.
06:19Ano po yung mga papwede namang mga programa para po sa mga senior citizens,
06:23kung gusto po pa nilang magtrabaho pa, kung kaya pa naman, hindi ba?
06:26Magandang tanong yan, na, actually, sa totoo lang,
06:30di ba, mag-re-retire ka, 60, 65, di ba?
06:33Malakas ka pa nun.
06:34So, yung mga, ang pino-workout nyo, na nilalakad namin,
06:38at gusto namin gawa ng memorandum sa civil service,
06:45eh, mabigyan po ulit sila ng pagkakataon.
06:47Lalo na yung mga professional, mga engineer, mga doktor, teacher, yan.
06:52So, pwede sila lang, magkaroon pa ng pagkakataon after retirement.
06:55Kasi, siyempre, laman naman, pag mag-retire ka, eh, tapos na.
07:00Although, meron ka pa rin mga, siyempre, may pension ka,
07:04kaya lang, pwede pa silang tumulong, supposed to be.
07:07So, yun yun, isang nilalakad namin.
07:09At ngayon naman, sa mga, hindi naman masyadong, ano,
07:14ginawa namin yung mga livelihood program, like,
07:17makikita mo naman yan sa mga McDonald's,
07:19may mga greeter, mga senior citizen yan.
07:22So, nabibigyan pa sila ng pagkakataon na maghanap-guhay.
07:26Okay. Sir, pag-usapan naman natin itong convergence, ano?
07:30Ano yung mga ahensya ng gobyerno,
07:32and on seguro, even other sector,
07:34na maaring magtulong-tulungan
07:36para pas ikabubuti ng sektor ng ating mga nakatatanda?
07:39Ayun. Convergence, ano mo,
07:41pag sinabi mo, yung pinagsama-sama mo sila, no?
07:44Pag nagsama-sama yung mga ahensya,
07:45like mga DOH, DSWD,
07:50Department of Transportation, DOLE, no?
07:54Pag pinagsama-sama mo sila,
07:56mas mabilis yung aksyon.
07:58At kaka, unang-una,
08:00yung gastos para hindi sila mag-over-overlap,
08:03so makikita mo rin kung ano sapat na tulong
08:05na ibibigyan ng bawat isa.
08:06Kasi yung bawat isa niyan,
08:08may kanya-kanya,
08:08bukasya may kanya-kanya mandato.
08:11So, dun yun,
08:12papasok dun yung mga pangangailangan
08:14ng mga senior citizen.
08:15Sa mga mandato nila.
08:17Alright, isa sa mga nabanggit nyo kanina, sir,
08:20ano, yung tungkol sa healthcare.
08:21At ito talaga ang,
08:22kinakaharap naman talaga ng ating mga nakatatanda
08:25kasi hindi mo talaga maiwasan
08:26kapagka nagkakaroon ng edad.
08:28And narayan niya yung mga sakit.
08:30Ano po yung mga particular na mga interventions
08:32or programs na pwedeng gawin ng mga ahensya
08:34concerning health, ano,
08:37para po hindi naman magiging sakit sa ulo
08:39ng ating pong mga nakatatanda,
08:41even their families,
08:42kapagka nagkaroon po ng sakit
08:43yung ating pong mga nakatatanda.
08:44Maganda rin yung tanong na para sa ating mga nakatatanda.
08:48Yun, ang ginagawa dyan.
08:49Like, for example,
08:51yun na lang,
08:51pagbibigay na lang ng bawat sa PhilHealth,
08:55yung libring lab.
08:56Pag nagpa-examine sila,
08:58yung laboratory,
09:00kung maalibre na yan,
09:02malaking bagay.
09:03Yung pagbibigay ng maintenance medicine.
09:06Sa ngayon, sa Maynila,
09:07lahat ng,
09:07actually,
09:08even in Makati,
09:09yan ang tulong ng LGU,
09:12sa mga health centers nila,
09:16meron ng libring,
09:18ano,
09:18libring pa doktor na,
09:19libre pa yung pagbibigay ng gamot.
09:22Monthly yan.
09:24Ang bawat isa dyan,
09:25kagaya ko,
09:26yung na-experience namin sa Maynila,
09:27meron mga,
09:28may booklet na sila,
09:30para,
09:31nandoon na,
09:32nagpa-consulta sila ng ganyan,
09:35at pwede na silang bumalik doon
09:36at ibibigay yung mga gamot na kailangan nila,
09:38at andun din yung libring doktor
09:40na tumitingin sa kanila.
09:41Ayun.
09:42So, malaki ang papel ng mga LGU,
09:44ano,
09:44para sila ay,
09:46magkaroon nitong mga programa
09:48na nakatutok sa ating mga senior citizens.
09:50So, those are some of the best practices
09:52that can be emulated
09:53by other local government units.
09:55Siguro,
09:56mensahe nyo na lamang po
09:57sa ating mga kasama po
09:58sa sektor ng senior citizens here.
10:00At saka,
10:01ganoon na rin po
10:01sa mga iba't ibang ahensya ng gobyerno
10:03na makatutulong po para sa inyo.
10:05Ayun.
10:05Ang magandang,
10:07ano lang namin,
10:07eh, muli,
10:09lalo sa mga sektor,
10:11actually,
10:11nagsasama-sama kami
10:12mga organisasyon din,
10:14no,
10:14at humihingi kami
10:16nang,
10:17nakikiusap kami
10:18sa mga ahensya muli
10:20na huwag kaming pagkaitan.
10:22At andyan,
10:23bukas palan sila
10:24na tumulong
10:26para sa mga senior citizens.
10:28Na,
10:28bawat isa ka,
10:29DSWD,
10:31yung NCSC,
10:32nandyan din,
10:32sa mga pulisya,
10:34no,
10:34yung OSCA naman
10:35sa pagbibigay ng ID,
10:37pagtingin sa mga benepisyo,
10:39kung tinutupad.
10:40So, yun,
10:41eh,
10:42kung matuloy lang yan
10:43at matupad yan,
10:45ang mga senior citizen naman,
10:47ay,
10:47siyempre,
10:48magiging,
10:48maging hawa.
10:50Lalo na sa
10:51pang-araw-araw nila
10:52na matanggap ma lang
10:53yung mga kailangan nila
10:54sa pang-araw-araw.
10:56Lagi ko nga rin sinasabi,
10:57lahat tayo ay tatanda.
11:00Kaya,
11:00dapat talagang
11:01yung mga programa
11:02ay paghandaan
11:03para sa ating mga senior citizens
11:05at bigyang prioridad.
11:06At wala namin naman tayo
11:07kung narutasan tayo ngayon,
11:08kung hindi dahil doon
11:09sa mga nag-nurture din sa atin
11:10ng mga senior citizens
11:11na ngayon.
11:12Sir Efren,
11:12thank you very much
11:13sa inyong oras
11:14dito po sa
11:15action laban sa kahirama
11:16at sa pagbabahagi po
11:17ng inyong mga programa
11:19ng inyong sektora
11:20para rin po
11:21sa ikabubuti
11:22ng ating mga nakatanda.
11:23Nakapanayin po natin
11:24Council Member Efren Manangan
11:25mula po sa NAPSE
11:26Senior Citizen
11:27Sectoral Council.
11:29At ito,
11:29Sir Efren,
11:30samahan niyo ako
11:30at sabay-sabay tayong
11:31umaksyon
11:33laban sa kahirapan.
