00:00Ngayong araw ng Martes, August 12, ipinagdiriwang po natin ang International Youth Day
00:05at isa sa mga mahaladang usurpin patungkol ng kaharapan at tanhin ng digitalization at social media platforms.
00:12At para sa karagdagang kaalaman yung araw, ating pumakakas dito sa isang actress na si Perez,
00:17Reperian, magandang umaga, Doc, at welcome back to Rise and Shine.
00:20Yes, good morning, one bless me and Sir Audrey and sa lahat ng mga nakikinig at nanonood ng Rise and Shine,
00:25Pilipinas Rise and Shine. Good morning.
00:27Doc, unang-unang tanong, bakit nga ba nagiging sanhinang stress ang social media?
00:33Yes, it can be stressful, lalo na sa mga bata, na sa youth, kasi maraming factors ang nagko-contribute for this.
00:39So number one, pag mas lalo silang engaged in social media platforms nila, ay nakakaano sila,
00:45it may trigger some, yung mga need for validation.
00:50Validation, meaning, pag halimbawa, meron silang post sa kanilang platform, be it Instagram, for example,
00:56validation, meaning, sometimes, nag-didepende doon, how they feel, how they see themselves,
01:04yung self-worth nila, yung value nila sa person, dinidepende nila sa number of likes, shares, comments,
01:11so validation.
01:12Another is yung pressure to fit in, to conform.
01:16Kung ano man yung mga latest na nakikita nila, gusto rin nila, meron sila noon.
01:19Or they feel, parang they feel na they are one with the peers nila.
01:24So there's a pressure to conform.
01:27And another is comparison.
01:29May tinatawag sa mga studies, Ma'am Leslie, Sir Audrey, na comparison theory,
01:33na pag tayo ay kinocompare natin yung nakikita natin sa mga posts ng ating mga friends, peers,
01:40at parang may question tayo, eh bakit sila may ganito, ako wala?
01:43So, or it may lead them to feel na parang may lack sa kanila, may kulang,
01:49kasi nila pa nila na-achieve kung ano man yung nakikita nila doon sa mga posts ng kanilang peers or friends.
01:55Then, it may also lead them to feel anxious, lonely, lalo na pag walang nagko-comment,
02:02walang sumasagot sa kanilang mga posts, so marami siyang impact sa kanilang mental health.
02:07So, ulitin ko lamang, ang pagkakaintindi ko sa sinabi ni Doktora,
02:13na kapag ang isang bata, media, nasyadong reaction.
02:17Because, oo, kung baga, nagkakaroon siya ng pakiramdam na parang hindi ako importante.
02:23Hindi ako kinikilala, even ng aking mga kaibigan kamag-anak.
02:26So, hindi effective yung ginagawa kong pagpapapansin.
02:30So, ito'y nagkakaroon ng pressure sa bata.
02:32Yes, or they may somehow,
02:34Tama yun, tama yun, Sir Audrey, or they may feel na worthless sila.
02:38Yung self-esteem nila babagsak.
02:40They feel na they are not loved, they are not appreciated.
02:45Walang naka-appreciate sa kung ano man ang pinost nila na picture or artwork or drawing nila.
02:50So, parang nakabatay doon ang kanilang value sa kanilang sarili.
02:55So, which is very dangerous.
02:56Ang tingin nila is based lang doon sa mga number of likes, shares, comments.
03:03Yung value nila.
03:04Yeah, kung doon naka-angkla, yung kanilang tingin nila sa kanilang sarili.
03:08Na, I'm a good person or talented talaga ako.
03:12Kasi marami ang nag-comment, nag-likes.
03:14Kung wala masyado, hindi ako magaling.
03:16Maaaring yun ang initial thinking nila of themselves.
03:20So, kaya always be careful.
03:22Sana ay hindi natin binibase ang ating value as an individual, as a person,
03:27based doon sa ating mga posts and comments and engagements.
03:30So, siguro dapat ginagaydan ng parents.
03:33Of course.
03:33So, oh, God bless you.
03:34Kasi nahirap yung ganyan eh, lalo na kapag yung mga kabataan.
03:37Medyo iba na rin kasi mag-isip yung mga kabataan.
03:39And vice versa.
03:41Halimbawa, marami ka namang natatanggap na likes at heart.
03:43Diba? Pero mali naman yung sinasabi mo.
03:46Yes.
03:46So, yung pag-shape ng iyong character, nababago.
03:50Nakadepende sa approval ng ibang tao.
03:53Correct. Correct yun.
03:54Kaya sana, we don't seek that approval based doon sa mga engagement natin sa social media.
04:00Kaya tama yung sinabi nyo kanina na monitoring and guidance from the parents and family.
04:05And of course, school.
04:06Kasi sila din kasi sometimes, sa mga teachers,
04:10should be yung character development nila, personality development,
04:14hindi dapat nakawaano lang doon, no?
04:16Naka-angkla doon sa kanilang engagement or post sa social media.
04:21May mga nakawakan na po ba kayo, Dok, na mga ganitong cases?
04:25Pwede mo may kwento sa amin?
04:26Usually, kasi ang presentation nila sa clinic is,
04:28ang impact kaagad is physical.
04:30Hindi pa naman kaagad pumupunta doon sa mga anxiety.
04:34Kasi mas ang concern nila is kulang sa tulog.
04:37Kasi we know na pag nag-gadget tayo, lalo na kung may gadget sa rooms,
04:42and then kahit gabing-gabi na nag-browse pa rin, nanonood,
04:47or nag-ano ka pa rin, nanonood ng mga posts ng iba,
04:50it can cause yung sleep deprivation,
04:54which is very concerned din sa mga bata.
04:57Kasi pag kulang sa tulog, tulog pa naman very important sa mga bata.
05:01Kasi doon na sisiklit ang growth hormone.
05:04Pag nakakatulog na sila, pag madilim na.
05:06So, yung light din kasi from the gadgets can activate the central nervous system.
05:11Kaya parang gising sila, activated lagi.
05:14Kaya hirap matulog, walang growth hormone.
05:16Kaya sometimes stunted ang kanilang growth.
05:18Hindi sila, ano ano, pag-gising, walang focus, concentration.
05:23Brain function is affected.
05:24Kaya pagpasok sa school, hindi sila nakafocus.
05:27Walang concentration or hirap sila to memorize or solve mga math problems.
05:32Usually physical and sometimes also, doon pumapasok na.
05:37Yung anxiety, because kinocompare.
05:40Bakit siya? Pareho kami ng course, pero meron na siyang ganito, ganyan.
05:44Sa mga gano'n, sana we avoid comparison.
05:47Or in a positive way, kung magkocompare man tayo,
05:50sana we look at the posts ng iba as motivation, as inspiration natin.
05:56Kung nagawa niya ito, I'm sure kaya ko rin gawin.
05:59So let's shift our mindset sana sa mga nanonood na use it positively.
06:04Kaya di ba may kasabihan, use social media for us and not against us.
06:10Okay, bigyan ko kayo ng example, doktora, nang nabasa ko na mental health problem.
06:14Hindi lang sa Pilipinas, maging sa mga kabataan sa ibang bansa.
06:17For example, nag-post sa social media ng mga peke.
06:22Kaya niya, nagtatravel around the world, hindi naman pala totoo.
06:26And then, nabuko, napahiya.
06:28So may bullying na mangyayari.
06:30Correct.
06:31Pang-aasa na nagkakal-health problem.
06:32Risk factors, risks ito.
06:35Kung tayo ay talagang extremely, lagi tayong naka-babad.
06:39It can affect their mental health.
06:41So cyberbullying is one.
06:43Another is na nababawasan ang kanilang real life.
06:46So mga bata, yung rules to faith friends with their family,
06:50sometimes, ang risk doon, kahit kumakain kayo,
06:53nasa, naka-phone, tabawasan.
06:56There are predators, mga bata, kaya kailangan i-monitor
06:59kasi hindi nila kilala yung mga kausap nila.
07:02So they may give mga private info.
07:04Correct.
07:05Hindi nila alam.
07:06Akala nila kalaro lang nila sa mga games.
07:08Bata din.
07:09Yung pala matanda na.
07:11Yes, so maraming mga risks also.
07:13Nakakatakot yan.
07:14Nakakatakot.
07:14So tama yung sinabi, Sir Audrey,
07:16cyberbullying is also a concern.
07:18At kailangan aware ang mga magulang
07:20kung ano yung mga sites na bine-visit ng kanilang mga anak,
07:23sino ang mga kalaro,
07:25ano yung how long ang kanilang time spent on social media
07:29kasi anything in excess.
07:31Ganun naman in life.
07:32Anything in excess,
07:34anything na extreme to the point na
07:36hindi na sila nakaka-focus sa pag-aaral,
07:38hindi na sila nakakain ng maayos,
07:41hindi na nakakatulog,
07:42should be avoided.
07:43Sana itong conversation natin with Dr. Ramey
07:48naging eye-opener sa lahat ng mga magulang
07:50para makakuha kayo ng advice.
07:53Pumunta lamang po sa mga espesyalista
07:55kagaya ng Dr. Ramey.
07:56Again, maraming salamat po sa pagpapangulang.
07:58At pagpapakagi sa inyong kalamahan,
08:00Dr. John May Preres,
08:02Riferial, isang psychiatrist po.
08:03Maraming salamat po.
08:04Thank you, Sir Audrey and Ma'am Leslie
08:05and good morning sa lahat.
