📌 Ukrayna'dan Rusya'ya büyük saldırı
📌 Erdoğan "müzakereler mükemmel" dedi ve liderleri Türkiye'ye davet etti
📌 Savaşa karşı Nâzım
🎙 T24 yazarı Hakan Aksay yorumladı.
📌 Erdoğan "müzakereler mükemmel" dedi ve liderleri Türkiye'ye davet etti
📌 Savaşa karşı Nâzım
🎙 T24 yazarı Hakan Aksay yorumladı.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Savaş da devam ediyor, barış daha doğrusu ateşkes görüşmeleri de.
00:18Ama çok daha net gördüğümüz savaşın son derece kanlı, acımasız bir şekilde devam ettiği.
00:24Ateşkes görüşmelerine gelince İstanbul'da ikinci Rusya-Ukrayna görüşmeleri yapıldı.
00:30Yapıldı da ne oldu, ne çıktı diyeceksiniz.
00:33Valla çok bir şey çıkmadı gibi.
00:35Fazla da kötümser olmak istemiyorum ama iyi taraflarını da çıkmayan şeyleri de az sonra vereceğiz.
00:41Zaten ana gündem maddemiz bu sayılır.
00:44Ama bu görüşmelerden hemen önce Ukrayna'nın Rusya'ya şu ana kadar yaptığı en kapsamlı, en geniş saldırılar var.
00:52Rusya'ya ciddi zararlar veren o konuyla gireceğiz konuya.
00:56Sonra savaş, barış görüşmeleri ya da ateşkes görüşmeleri ikinci İstanbul zirvesi diyelim ona ele alacağız.
01:04Daha sonra da bu İstanbul zirvesi sonrasında Erdoğan'ın yaptığı açıklama mükemmel.
01:11Kimse böyle bir şey demedi.
01:13Mükemmel geçti İstanbul zirvede.
01:15Hatta Türkiye'nin resmi açıklaması bir de şey.
01:18Kötü sayılmaz yani olumsuz demeyelim falan.
01:21Erdoğan çıktı mükemmel dedi.
01:24Bu niye dedi ve daha sonra liderleri niye davet etti Türkiye'yi, Putin'i, Zelenski'yi, Trump'ı.
01:30Onu ele alacağız ve tabi basından birkaç örnek vereceğiz.
01:34Gerek bu konuyla ilgili gerek bu konunun dışında ilginç birkaç haber, yorum unsurları da var.
01:40E bitirirken de Nazım'ı hatırlayacağız.
01:42Çünkü Nazım'ı hatırlamamak olmaz.
01:44Bugün 3 Haziran, bugün Nazım'ın günü, Nazım'ın öldüğü gün Moskova'da törenler yapılıyor.
01:52Türkiye'de, Avrupa'da, pek çok yerde Nazım'ın günü bugün günlerden.
01:57Dolayısıyla bizde kısaca da olsa hem de bu savaş-barış bağlamında Nazım'ı hatırlayacağız.
02:03Evet gelelim bugünün konusuna Ukrayna-Rusya savaşı, İstanbul görüşmelerine gelmeden Rusya'ya yönelik Ukrayna'nın yaptığı en büyük saldırılara bir bakalım şimdi.
02:15Ukrayna daha önce de Rusya'nın saldırılarına cevap verirken zaman zaman güçlü drone atakları yapmıştı.
02:31Rusya'yı, Rusya'nın değişik yerlerine vurdu, Moskova'da hatta Kremlin'in üzerinde bile etkisiz hale getirilen şeyleri oldu, drone'ları oldu.
02:39Drone konusunu İHA'lar, SİHA'lar bunlar çok geliştirdiler.
02:42Yani Ukrayna'da çok gelişkin bir şey oldu bu, savunma sanayinin önemli bir kazanımı oldu bu.
02:51Artık dışarıdan alınanların falan pek lafı edilmiyor.
02:54Drone'larla bir sürü yeri vuruyorlar.
02:56Bizim 1000 kilometre menzilli, 2000 menzilli falan söylüyorlar öyle.
03:00Biz askeri uzman değiliz ama şu ana kadar hiç böyle bir şey olmamıştı.
03:05Neden bahsediyorum?
03:06Bu görüşmelerden, İstanbul görüşmelerinden yani dünkü görüşmelerinden hemen önce harifesinde bir gün önce Rusya'da büyük olaylar oldu.
03:17Çok büyük olaylar oldu.
03:20Önce tren yollarında iki felaket oldu.
03:25Kurs'ta ve Briansk'ta.
03:27raylar çıktı, orada bir şeyler, bir sabotaj eylemi oldu.
03:31O muydu, başka bir şey mi dendi.
03:33Sonra Ruslar Ukrayna izinden bahsettiler.
03:37Ölen şeyi geldi, açıklaması geldi.
03:39En az 7 kişi öldü.
03:41Bu sayı artabilir de.
03:43Sivillerden ölenler var.
03:45İki yerde ve ardından Rusya'nın stratejik askeri bölgelerine, üstlerine, havaalanlarına, askeri havaalanlarına birdenbire çok kapsamlı şeyler, saldırılar geldi.
03:59Çok şaşırtıcıydı.
04:00Bakın şimdi koca Rusya haritası.
04:02Dünyanın en büyük ülkesini görüyorsunuz ve bakın.
04:05Nerelerde?
04:06Yani bir, Rusya'nın tepesinde en kuzeyde bu Olenye falan deniyor.
04:11Murmansk son zamanlarda turizm, o kuzey ışıkları falan filan orada var.
04:16Kırmızıyı görüyorsunuz.
04:17Moskova yakınları da İvanova var.
04:19Daha aşağılarda var.
04:21Daha ileride var.
04:22Böyle bakın orası Sibirya.
04:24İrkuzk şehri var orada.
04:25Binlerce kilometre ötede.
04:27Yani Rusya'nın çok değişik yerlerinde.
04:29Diyeceksiniz ki sen ne demek istiyorsun?
04:31Bu dronelar nerede?
04:32O kadar da gider mi canım?
04:344000 kilometreye gidiyor drone.
04:36Hayır, hayır.
04:37O Ukrayna'dan gitmiyor.
04:39O Rusya'nın içinden atılıyor.
04:42O zaman kim atıyor bunu?
04:43Ukraynalılar.
04:44Hangi Ukraynalılar bilmiyoruz.
04:46Şimdi savaşın en başlarında söylemiştik.
04:49Defalarca tekrarlamıştık.
04:51Rusya'da çok miktarda Ukraynalı var.
04:52Ukrayna'da çok miktarda Rus var.
04:54Yani bu halklar kaynaşmış.
04:56Bu halklar Türkiye, Türklerle Azerbaycanlılar gibi birbirine çok yakın halklar.
05:00Zaten böyle bir savaşın olması korkunç bir şey.
05:03Bu açıdandı.
05:03Dolayısıyla Rusya'nın içinde yaşayan Ukraynalılar mı?
05:07Yoksa Ukrayna'dan çıktılar, geldiler.
05:10Birileri nasıl olmuş bu şeyler?
05:11Görüntülerini görüyorsunuz.
05:13Korkunç patlamalar.
05:15Şimdi bir pek çok Rus uçağı vurulmuş.
05:17Ukrayna'nın açıklamalarına bakarsanız.
05:2041 tane stratejik Rus uçağı, askeri uçağı vurulmuş durumda.
05:24İşe yaramaz halde.
05:266-7 milyar dolarlık, 6-7 milyar dolarlık zarar verdik biz Ukrayna'ya diyorlar.
05:31Bugün baktım az önce Amerikan'ın bir açıklaması var.
05:3541 uçak demiyor ama 20 kadar net olarak saptanan diyor.
05:4120 stratejik bombardıman uçağı Rusya'nın tahrip edildi diyor.
05:46Nasıl demiştim?
05:47Onun cevabını vermedim.
05:49Şöyle, şimdi kamyonlarla ahşap ev satan, onu götüren kamyonlarla,
05:56görüntü öyle, onların içinde dronlar var ve hatta bugün bir haber daha çıktı.
06:03Bu ahşap evleri yapan, onun firmanın sahibi olan şey, kişi Artem Timofeyev diye saptamışlar.
06:10Güya Moskovski Komsu Moles gazetesinin şeyi, o da güya Türkiye'ye kaçmış, İstanbul'daymış falan.
06:15Bu tür şeyler çok olur.
06:16Onun üzerinde belki de durmaya gerek yok.
06:18Kamyonlarla ahşap şeyler gidiyor.
06:20Orada dronlar var.
06:21Rusya'nın çok değişik haritada gördüğünüz yerleri.
06:24Ondan sonra belli bir saatte uzaktan bunlar patlatılıyor, gönderiliyor dronlar ve o askeri uçakların olduğu yere stratejik bombardıman uçak orada patlatılıyor.
06:35Olağanüstü bir operasyon bu.
06:38Bu operasyona Zelenski komutanlık yaptı deniliyor.
06:43Yani bizzat o vardı şey Kubata merkezinde, Kiev'de o uzaktan idare etti deniliyor.
06:49Ve bu işin hazırlığı 18 aydır sürüyor diyor.
06:53Yani teknik olarak, casusluk olarak işte neyse istihbarat diyelim falan.
06:5718, 1,5 yıldır hazırlanıyoruz diyor.
07:00Doğrudur değildir bilmeyiz.
07:02Verilen zarar 6-7 milyar dolardır daha azdır bilmeyiz ama büyük bir olay, çok büyük bir olay.
07:09Ve bu olay yani görüşmelerden, tarihi olabilecek görüşmelerden bir gün önce oluyor.
07:16Şimdi bu da enteresan.
07:17Niye böyle bir günü seçti Ukrayna?
07:19Ukrayna hem tepki toplayabilir, başta ABD olmak üzere batıdan hem de Rusya görüşmelere katılmayabilirdi.
07:27Çekilebilirdi görüşmelerden.
07:29Ama Rusya bu şeye girmedi.
07:31Çünkü çekilseydi yine Trump'la papaz olunabilirdi.
07:35Çünkü Trump son zamanlarda artık Putin'e karşı tavrını değiştirdi.
07:40Önce oyalıyor mu bizi falan demeye başladı.
07:42Ondan sonra da bu adama bir şey oldu, çıldırdı.
07:45Bütün Ukrayna'yı almak istiyor, böyle iş olmaz.
07:48İşte önlem alabiliriz falan adamları da Rubio falan dışları bakan o da şey diyor.
07:52Artık biz diyor çok ciddi yaptırımlara görüşebiliriz diyor.
07:56Bugünlerde de söyleniyor.
07:57Bu arada Trump şey diyor yani bildiğiniz Trump.
08:002 hafta içinde biz öğreneceğiz diyor.
08:03Trump Putin'in tavrını ve Rusya'nın tutumunu nereye doğru gidecek?
08:072 hafta diyor.
08:08Ben saydım bu 2 haftayı en az 3 defa ya da 4 defa söyledi.
08:122 haftada ne çözecek bu Trump bilmiyorum ama hep böyle zaman kazanıyor.
08:16Sertleşeceğim ama bak sertleşmiyorum ha diyor.
08:19Putin'e kızdığı zaman araya mutlaka Zelenski'yi de katıyor.
08:22Ama bu şey çok önemliydi.
08:24Bazı taldırılar ve bazılarına göre bu Rusya'nın Pearl Harbor'u'ydu.
08:29Milyarlar kaybettiler.
08:31Şey dediler buna örümcek ağ operasyonu.
08:33Bu da havalı hep böyle biliyorsunuz askeri operasyonlara falan böyle çok acayip isimler verirler.
08:40Şimdi bu işe Rusya bir şey demeden geldi masaya oturdu.
08:45Masada da ne çıktı onu biraz sonra söyleyeceğim.
08:47Çok bir şey çıkmadı ama.
08:49Ama Putin çok çok rahatsız oldu.
08:52Hemen olağanüstü toplantıyla Milli Güvenlik Konseyi'ni topladı.
08:57Ve orada intikam kararı alındı.
09:00Bunu tahmin etmek zor değil.
09:03Ama intikam soğuk yenen yemek olarak bu Rusya'da çok sık hatırlanır.
09:08Biraz daha sonraya bırakılır.
09:09Hadi gidelim biz bu şeye İstanbul'a gidelim.
09:12İstanbul görüşmelerini yapalım dediler.
09:15Ondan sonra biz gösteririz dediler.
09:17Aslında yani gösterme göstermeme şimdi çok ciddi.
09:20Şu ana kadarki en büyük darbe Rusya'yı yedi de.
09:23Ondan önce son zamanlarda son aylarda Rusya eskisine göre biraz daha hızlı ilerliyor.
09:27Hep yavaş yavaş yavaş diyorum ya.
09:29Şimdi geçenlerde bir şey çıktı.
09:30Son iki yıl içinde yani 23-24 ve bu yılın ilk ayları.
09:35En hızlı ilerlemeyi Rusya bu yılın Mayıs ayında kat etti diyorlar.
09:39Yani o bile şey milimetrik gidiyor ama en azından şu anda artık Donbass'ta çok daha fazla.
09:44Valla o Donetsk bölgesinde özellikle 4 tane yeni bölge var ya onlardan Donetsk'te daha fazla gidiyorlar.
09:51Lugansk'ın zaten aşağı yukarı %97'si ellerinde.
09:55Diğerlerinde adım adım ele geçirmeye çalışıyorlar.
09:58Ve son zamanlarda özellikle Sumskaya Oblas veya Sumı bölgesi orada yeni yeni yerler alıyorlar.
10:05Yani orayı Rusya 5. olarak ya da Kırım'ı da sayarsak 14'ten 6. olarak topraklarına katmakta oldukça istekli.
10:13Ara sırada Ukrayna'nın 2. kenti Kharkov, 1. kenti Kiev ve özellikle de Odessa'yı Karadeniz'deki Odessa'yı da uzaktan vuruyorlar.
10:23Yani böyle bir şey var karşılıklı saldırılar sürüyor ama bu olayın intikamı diye çok büyük bir şeyle karşılaşacağız yakında.
10:31Dolayısıyla bu olayın devamı gelecek.
10:33Peki Amerikalıların tutumu ne?
10:36Şimdi baktım sosyal medyaya falan.
10:38Ya bu olayı kesin Amerika yaptırmıştır.
10:41İngiltere yaptırmıştır.
10:43Şeye aklıma getirdi.
10:44Rusların Karadeniz filosunun en az 3'te 1'i falan tahrip edildi.
10:48Yani Ukrayna filosu olmayan bir ülke onları bombalaya bombalaya götürdü.
10:53Kimdi o şeyleri veren?
10:55O koordinatları nerede olduğunu vesaire.
10:57Belki şey olarak da silah olarak da elbette batıydı.
11:00Şimdi burada da iki şey var.
11:02Amerika yaptırdı mı yoksa kızdı mı?
11:04Hani Trump barış diyordu ya aylardan beri.
11:07Çok kızdı.
11:08Trump kızar şimdi Ukrayna'ya falan.
11:09Pek böyle bir kızgınlık şeyi görmedik.
11:12Aslında bir de şey var.
11:13Orada bir haber var.
11:15Güya Amerika'nın ABD'nin savunma bakanı Pete Hexet bu işi biliyormuş.
11:23Bunu da ben uydurmuyorum.
11:24Ben çıkarmadım bu haberi.
11:27Bunu Amerikan medyası söylüyor.
11:29CNN söylüyor.
11:31Biliyordu diyor.
11:31Yani o hazırladı o yaptı yönetti demiyor da biliyordu.
11:34Sustu diyor.
11:35Gözünü kapatı.
11:36Ben bir şey göz yumdu falan filan diyor.
11:38Böyle yani bu iş şey.
11:40Ha bir de şu şeyleri dedik ya köprülerin uçulması tren yollarındaki şey.
11:45Orada Kurs'ta ve Brians'ta var.
11:48Brians'taki şeyi incelemeleri yapmışlar.
11:50Orada plastik patlayıcı bir bomba kullanılmış.
11:53O da işte S4 deniliyor galiba.
11:56S4 bu da Amerikan şeyi malı.
11:59Tabi Amerikan malı olur.
12:00O alır öteki alır beriki alır bilmeyiz ama böyle biraz bulanık ortada bulanık şeyler var.
12:06Ne olduğunu bilmediğimiz şeyler var.
12:08Bildiğimiz tek bir şey.
12:09O da Ukrayna'nın şu ana kadarki en ciddi hasarını verdiği bir de psikolojik etkisi de var artık.
12:15Yani Rusya'nın her yerinde bir şeyler olabiliyor artık.
12:19Savaş eskiden Ukrayna'daydı.
12:21Ruslar daha rahatlı.
12:22Şu anda her yer Moskova vurulabilir.
12:24Sibidye vuruluyor.
12:25İşte Kuzey'de bir yer vuruluyor falan.
12:27Yani bu savaşı bitirmek lazım artık.
12:29Bunu herkesin kabul etmesi lazım.
12:31Bu savaş bitmeli.
12:32Ölenlerden dolayı ve güvenliğin artık hiçbir yerde kalmamasından dolayı.
12:36Ama savaş bitiyor mu?
12:37Bitmiyor.
12:38O zaman ikinci maddeye gelelim.
12:40İstanbul görüşmeleri, ikinci görüşmeler ne getirdi?
12:43Savaşı bitiriyor mu?
12:45Yoksa görüşme oldu bitti.
12:47Savaşa devam mı?
12:48Evet ikinci İstanbul görüşmeleri birincisine göre Türk tarafının en azından kendisini daha çok toparlayıp hem Cumhurbaşkanı hem Dışişleri Bakanı hem başka şeyler İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul.
13:04Çünkü biraz tartışmalı da olmuştu.
13:05Yani Vatikan dediler.
13:08Rusya istemedi tabii ki.
13:10Vatikan da olabilir dediler.
13:11Başka bir yer bulunan bir Hindistan, Brezilya falan filan bunlara da adı geçti.
13:15En çok da körfez ülkelerini saydılar.
13:18Suudi Arabistan olabilir, Katar olabilir.
13:20Ummanın adını saydılar.
13:22Yani Birleşik Arap Emirlikleri yok.
13:24İstanbul, İstanbul Rus tarafı da istedi.
13:26Ukrayna da istedi.
13:27Ve sonuç olarak tekrar İstanbul.
13:29Bu Türkiye açısından tabii ki öyle büyük bir diplomatik zafer falan demeyeyim ama iyi bir başarı.
13:34İyi bir başarı.
13:35Yani orada Türkiye'nin ve İstanbul'un da zaten İstanbul'un artık şey durumu değişti.
13:40Savaştan sonra son 3 yıldan fazladır İstanbul daha da fazla bir transit noktası oldu.
13:45Ve görüşmeler hem iş dünyası açısından hem siyaset hem askeri şeyler anlaşmazlıklar vesaire İstanbul'un önemi Türkiye açısından da genel bir şey artıştan mümkün ama İstanbul daha bir zirveye çıkıyor.
13:58Ve Türkiye tabii iktidar olarak da bunu sonuna kadar kullanmak yolunda kaldı ki bu işin içinde Putin var, Zelenski var ama bu işin içinde Trump da var.
14:08Yani hem Rusya ile 23'ün Nisan ayından sonra Mayıs ayından sonra birazcık soğuyan ilişkileri toparlama karşılıklı öyle bir şey de olabilir.
14:17Bir paslaşma Putin Erdoğan hem de tabii Trump geldi gelecek şimdi de öyle diyor.
14:22Yani bu görüşmelerde bir şey çıkacak gibi olursa atlar gelirim diyor.
14:26Trump Trump çok şey ya o çok istekli herkesten daha çok bu görüşmelerin ateşkes ya da barış getirmesi bile bir ilerleme olsun.
14:35Ben de şu Nobel ödülümü alayım artık diyor.
14:38Yani bu kadar bu işte uğraştık alayım artık diyor.
14:41Şimdi görüşmelerde ne oldu İstanbul'da?
14:46Şimdi kendimi zorlayarak çok karamsar görünmemek için zorlayarak şunu söyleyeceğim.
14:51İyi olan ne?
14:53Görüşme.
14:54Yani görüşmenin kendisi.
14:56Savaşan taraflar oraya gidiyor.
14:57El sıkışmıyorlar ama görüşüyorlar bir masanın etrafında buluşuyorlar.
15:01Bu görüşmenin olması önemli bir.
15:03İki buna bağlı olarak görüşme süreci devam edecek diyorlar.
15:06Bu ne demek?
15:07Tekrar görüşeceğiz.
15:08Yani muhtemelen bu ayın 20'si ile 30'u arasında falan tekrar görüşecekler.
15:13Ha bu da iyi.
15:15Bir başka şey esas daha iyi olan geçen sefer de benzeri laflar etmiştik.
15:19Ve ne demiştik?
15:20En önemli şey bine bin yani 2000 kişinin karşılıklı esir değişimi idi.
15:25Burada yine ona benzer bir şey çıktı.
15:27Yani konunun insani tarafı önemliydi yine.
15:30Ve yine en az o civarda bir değişim olsun dendi.
15:34Onun ayrıntıları dendi.
15:35Özellikle 18-25 yarısı arası çocukları en başta bırakalım dendi.
15:41İşte başka şeyleri yaralılar, ağır yaralılar var, hastalar var.
15:45Onları hiç böyle karşılıklı rakamlar eşitlemeden kim varsa hepsini verelim falan dendi.
15:50Ne kadar uygulanır bilmiyorum.
15:52Ve yine insani bir konu.
15:55Cesetlerin değiştirilmesi.
15:56Hani ölen askerlerin naaşı da diyebilirsiniz buna.
15:59Ve orada Rusya hafif de bir şeyle üstünlük vurgusuyla isterseniz 6000'e 6000 yapalım dedi.
16:09Ne demek?
16:10Bizim elimizde en az 6000 ceset var.
16:13Biz Ukraynalıları çok öldürdük biz çünkü çok daha güçlüyüz.
16:16Var mı sizde bir 6000 ceset?
16:18Korkunç bunları söylerken gerçekten için bir tuhaf oluyor ama yani 6000'e 6000 ceset ya da neyse o da insani bir şey.
16:26O insanlar ölse bile, ölmüş olsa bile onların yakınları var, anaları, babaları var, eşleri var, çocukları var, varolu var.
16:33Onları toplumsal, ahlaki ve dinsel tabii ki şeylere göre insanlar toprağa vermek istiyor.
16:41Yani dolayısıyla o buzluklarda kalmamalı alanlarda, sokaklarda, çatışma alanlarında hiç kalmamalı.
16:48Şimdi hiç kalmamalı derken şimdi 30 günlük koşulsuz ateşkes Trump'ın dediği ve hemen olmasa bile bir süre sonra Zelenski'nin desteklediği öneri.
16:59Rusya yine buna ayak diriyor 30 gün değil diyor ama diyor isterseniz şimdi bu sefer söyledi 2-3 günlük ve bazı bölgelerde o da bütün şeylerde değil çatışma alanlarının bazı bölgelerde kendine göre stratejik plan yapıyor.
17:10Bazı yerlerden de diyor işte ölüleri almak için falan ortada yatan ölüleri cesetleri almak için falan burada şey kendini tutamadı Zelenski.
17:20Ulan dedi ahmaklar böyle bir cümle.
17:23Ölüleri almak için 2-3 gün ateşkes diyorsunuz biz de insanları öldürmemek için ölü haline getirmemek için 30 gün minimum şey diyoruz dedi.
17:36Ruslar ahmaklar dedi.
17:38Dediği şey içerik olarak yanlış değil ama ahmak demesi onun sinirlerinin çok gergin olduğunu ve tam da bu diplomatik trafiğin sürdüğü bir anda kendine hakim olamaması anlamına.
17:50Geliyor bunu Peskov da söyledi bugün ve doğru aslında yani bütün dediklerine katılmam ama bu dediği doğru şimdi başka ne oldu şimdi bunlar işin iyi tarafından insani tarafında bir şeyler oluyor görüşmeler tamam devam edilsin deniliyor vesaire ama taraflar konseptlerini getirdiler.
18:08Ne getirdiler ben nasıl şey görüyorum barışa nasıl gidilir ateşkes nasıl yapılır Rus tarafı işte o memorandum böyle çıkardılar kocaman bir şey verdiler ve Ukrayna tarafı da kendi anlayışını şey yaptı verdi.
18:22E keşke vermez olsalardı yani şimdi uzlaşma için gidiyorlar ama bakıyorsun iki tarafında konsepti birbiriyle hiç ilgisi yok.
18:29Aynı konularda taban tabana zıt konularda tutumlarda davranıyorlar bakın neler mesela işte Ukrayna işte bir kere diyor bana karışamazsın hemşerim ben NATO'ya girerim AB'ye girerim tarafsız olma falan şeyim olmaz.
18:46Batı'dan askeri yardım alırım ordumu istediğim sayıda belirlerim sen bana sınırlayamazsın 10 kişi 20 kişi bilmem güvenlik garantisi isterim diyor Batı'dan ondan vazgeçmedi belki yabancı askerler de gelebilir benim sınırımı ya bunlara sen karışamazsın diyor ve tabi tekrarlıyor Trump'ın önerisini kendi kabul ediyor.
19:08Yani bir 30 günlük en az 30 günlük bir ateşkes yapalım bakalım diyor Rus tarafının şey yapmadığı hatta kendi sorumluluğunda tam olarak olmasa bile yaptırımlar da diyor öyle pat diye kaldırılmasını biz istemeyiz ya aşamalı kalkar falan Ruslar öyle hemen şey yapmasın diyor hatta biz tazminat da isteriz diyor dışarıda el konulan Rus varlıklarından şeyler de olabilir falan diyor.
19:30Dolayısıyla böyle bu arada Ruslar Ukraynalılar Rusya'yla zirve daha önce anayasalar yasalarına bile koydukları Putin'le asıl atlığa başa gelmem onu da değiştirmediler ama o talebi ikinci defa öne sürdüler.
19:45Putin Zelenski zirvesi olsun diyorlar kısaca Ruslar ne diyor zirve olsun tamam ama Putin ile Zelenski değil Putin ile Trump olsun diyorlar yani Zelenski ile biz masaya oturmayız.
20:00Şimdi Rus tarafı bir kere tarafsız olacaksınız diyor öyle NATO'lara falan girmek yok oradan yardım almak yok orduyu böyle sonuna kadar geliştirmek yok bizim bir kere 4 artı 1 yani son 22'de katılan 4 bölge anayasamızda sattığımız diyor ve daha önce 14'te aldığımız Kırım bunları diyor tanıyacaksınız Ukraynalılar tanımayız diyor yani bu konuda anlaşmanın imkanı yok.
20:26Bakın hangi maddeye ile alırsak son derece birbirine uzak konularda aynı zamanda Ruslar işte Rusya'nın Ukrayna'daki şeyi kiliseye kadar gitmiş kiliseden elini çek diyor vesaire tazminat mazminat da vermem sana diyor.
20:38Yani hatta bu yaptırımlar falan bunlar da bitsin hatta biz ticaret yapalım diyor ya bende gaz var hemşerim diyor işte şeye batıya Ukrayna'dan da geçerek satıyordum tamam onu da başlatalım madem savaşın bitirmesini falan böyle böyle.
20:51Yani birbirleriyle ilgisi yok sadece bu esir değişimi hastaların şey yapması yaralıların ve değiştirilmesi ve ölen insanların naaşların cesetlerin değiştirilmesi bir de müzakereler tamam devam etsin diye böyle bir şey var.
21:09Yani taraflarının birbirlerinden pozisyonları çok çok uzak yani bu savaş devam edeceğe benziyor daha epey devam edeceğe benziyor.
21:20Tamam diyelim ki bu bir hamle memorandumlar şunlar bunlar konseptler sonra bunlar üzerinden girilecek çünkü bir görüşme zemini de var artık.
21:27Bakın Ukrayna o kadar bir gün önce bombalıyor Rusya'nın her tarafını buna rağmen geliyor bu da enteresan bir hamle ama çok kan akacak çok kan akacak barış görünmüyor yakın bir zamanda görünmüyor.
21:40Trump ne der onu da bilmiyorum ama bu şeyler bu görüşme süreci daha epey sürebilir kesintiye doğrayabilir.
21:48Eskisi gibi Rus tarafına Medinsky başkanlık ediyor Putin'in danışmanlarından ve Ukrayna tarafı bir tık daha yukarıda bakan savunma bakanı Rustam Umarov tarafından onu da böyle Türk yayınlarına bakıyorum.
22:02İşte Kırım Tatar bizden Türk falan ya bunları da artık bırakın ya bırakın adam Türk değil Ukrayna'nın dış işleri bakanı Rusya'nın savunma bakanı Şoygu'ydu Tuva'dan Türktü o da Türktü ne yaptınız yıllarca büyük bir lobi mi yaptınız ne yaptınız yani Şoygu Türktü de ne oldu o Türk bu Türk Gorbachev Türktü Lenin Türktü yani bu vazgeçin bundan artık yani oradan başlıyorsunuz sonra işte Kürtlerin Türklüğü üzerinden devam ediyorsunuz falan.
22:32Nereye gidecek ondan sonra da Bahçeli size anlatıyor kim Türktür kim şeydir yani nerelere gidiyoruz.
22:38Her neyse bir de şeyde dikkatimizi çekti tabii ki Türk tarafı bu işe çok önem veriyor üst düzey bir katılım gösterdi ve Erdoğan da geçen seferden çok daha fazla ilgi gösterdi.
22:51Hadi onu ayrıca ele alalım Erdoğan bu konuda neden farklı bir yorum yaptı mükemmel dedi ve nasıl bir strateji izliyor.
23:02Bu görüşmelerle ilgili yorum yapan herkes ya hiç yeni bir şey yok dedi böyle gidiyor dedi bu iş uzun sürecek falan dedi ya da işte benim dediğime benzer şeyler yani tamam görüşüyorlar tamam insani bir takım şeyler esir değişimi falan ama savaşın bitmesine yönelik bir şey yok dedi.
23:24Aşağı yukarı buralarda gidiyor yani hiç aman ne kadar güzel falan bir tek kişi söyledi.
23:29Cumhurbaşkanı Erdoğan dedik mükemmel mükemmel ilginç ilginç ne ne acaba mükemmel olan bunların Türkiye'ye gelmesi mi İstanbul'da olması mı Dolmavahçe yani nedir mükemmel olan üstelik Türk tarafı adına bir de geniş bir katılım var.
23:48Bir de resmi bir açıklama yapıldı açıklama da bizimkiler şey diyorlar böyle biraz hafif şey yapmışlar ya olumsuz denmez bakın yani kötü de konuşmayalım şimdi olumsuz denmez bu görüşmeleri çok ilginç o da yani.
24:01Yani Türk tarafı aslında iyi bir şey yapıyor ara buluculu konumunda İstanbul'un konumu Türkiye'nin konumu ve şeye de ekip ekip de güçlüydü.
24:09Yani resmi düzeyleri açısından bakın şimdi Hakan Fidan önde geliyor bir de şey bu görüşmeler bir saatten biraz fazla sürdü ama ondan önce iki buçuk saat esas görüşme bence bu Umarov'la Medinski arasında yani birebir görüşme oldu o iki buçuk saat esas mesele orada çıktı zaten ondan sonra bir saatte de şeyde toparladılar falan oralarda da Hakan Fidan vardı son derece aktif birinci görüşmelerde de Hakan Fidan vardı.
24:37Onun yanında İbrahim Kalın da var haber alma MIT yanında şeyde var Genelkurmay Başkanı Metin Gürak da var Deniz Kuvvetleri Komutanı da var Mehmet pardon Ercüment Tatlıoğlu ve Mehmet Samsar da var o da Dışişleri Bakanlığı'nda Rusya Ukrayna Kafkasya eski Moskova Büyükelçisi'ydi o oranın şey temsilcisi yani bayağı güçlü bir kadro ondan sonra o kadro baktı falan.
25:06Biraz durumu idare etmeye çalıştı ondan sonra dedi ki bir şey çıkmadı ama kötü de değil Erdoğan çıktı harika mükemmel mükemmel bu belki Trump'ın etkisi de olabilir Trump da böyle şey yapıyor harika mükemmel falan sonra bir şey çıkmıyor her neyse.
25:21Şimdi Erdoğan'ın elbette böyle gitmesinin farklı bir amacı var o da biliyor o da biliyor şeyleri gelişmeleri diyor ki bir bak ikinci görüşmede oldu haklı haklı ikinci görüşmede oldu ve üçüncü de olacak yirmisinde yirmi beşinde otuzunda neyse olacak.
25:36Demek ki bir yere doğru gidiliyor İstanbul'da gidiliyor benim memleketimde gidiliyor onun içinde en büyük rüyam dedi en büyük hayalim şurada güzel bir aile fotoğrafı böyle işte şey gibi kendi uzun boyu ve ötekilerin boyu hesaplanırsa böyle bir hafif bir tuzluk misali.
25:55Bir tarafına Putin alsın bir tarafına şeyi alsın Zelenski'yi alsın güzel bir fotoğraf çektirsin mi? Hayır bir kişi daha gerekiyor o fotoğrafı Trump Trump'ı davet ediyor hepsi gelsin diyor yani Putin gelecek Zelenski gelecek Trump gelecek ve Erdoğan bunları yanına alacak ev sahibi dünya lideri güzel bir fotoğraf verecek.
26:18Bunu dedikten sonra hop şeyden Trump'tan şey geldi gelirim valla dedim ben gelirim yani işim var ama yani devlet işleri var emlaklar şunlar gelirim gelirim bunun için gelirim ondan sonra bu bu yalnız şey bunun için kim hayır diyor Zelenski diyor mu hayır diyor Zelenski Putin'le de görüşmek istiyor Trump'la görüşmeye hazır Erdoğan'la da ilişkileri fena değil ama diyor ki şey Putin Zelenski ile ben pek görüşmek istemiyorum bir de şey yani savaş sürüyor şu anda barışa yakın değiliz.
26:48Yani bunlar zor bunlar tekrarlanmıştı birincide de olmuştu ama bu sefer Erdoğan daha bir vurgulu çıktı mükemmel dedi şudur budur böylesine bir şey var şimdi bundan sonra ne olacak tartışmalar şu acaba Rusya şimdi intikam hareketi vesaire böyle bir ortalık gerilecek mi?
27:06Trump ne yapacak şu Trump'ın bitmeyen iki hafta içinde anlayacağız Putin'i Putin yirmi beş yıldır ortada iki hafta içinde anlayacağız iki hafta iki hafta daha bu üçüncü defa iki hafta geçti yaptırımlar olacak mı?
27:21Gelecek mi büyük yaptırımlar hem Rusya'ya çok daha ağır yaptırımlar hem de Rusya'dan mesela gaz alan bir sürü ülke Türkiye başta onlara işte yüzde beş yüz bilmem ne vergiler yaptırımlar cezalar falan bunlar olacak mı?
27:34Avrupa ne yapacak şimdi Avrupalılar geldi özellikle İngilizler, Almanlar, İtalyanlar, Fransa yetişemedi galiba uçağı kaçırdı Macron'un adamları.
27:46Geldi ve görüşmelerden önce Ukrayna heyetiyle görüştü şöyle yapın böyle yapın işte şu taktikle gidin falan bilmiyorum Avrupa bu işi bırakmıyor ama Avrupa eğer ABD çekilirse geriye doğru giderse bir yaptırım şeyiyle birlikte bile olsa Avrupa bu işi desteklemekten yana söylemiştik son iki haftadır Almanya bayağı hızlanıyor.
28:07Yeni liderleri Friedrich Merz ile birlikte eşeği de şimdi geri kalmıyor hatta daha ileride İngiltere Rusya ile savaş senaryolarını çalışıyor nükleer vesaire de dahil yani bu iş diyor yani gidecek böyle bir üç yıl beş yıl ne kadar gider bilmiyoruz savaş olacak yani bizde olabilir Baltık'ta çıkabilir orada olur burada olur hazırlanalım diyor ya ortam geril gergin.
28:29Geçen hafta şey denmişti NATO zirvesi olacak yakında oraya Ukrayna çağrılmıyor hayır ondan da değiştiler Ukrayna'yı çağırdılar dolayısıyla ortalık gergin bakalım ne olacak ne bitecek bu gerginlik iyi bir şey doğuracak mı görüşme trafiğinin sürmesi iyi ama adımlar çok az çok az 30 günlük şey başka bu diğer birbirlerine tam zıt olan talepler konseptlerdeki onlarda bir ilerleme olması gerekiyor.
28:58Görüşmelerin kesilmemesi gerekiyor umarım bunlar devam eder sürer diyelim ve ve son maddeye geçelim birkaç tane basından örnek ve nazımla bitireceğiz birazdan.
29:16Evet basında ne var çok kısa geçelim Rusya'nın amiral gemisi en saygın gazetesi Komersant.
29:24Komersant da işte orada Driz de ara sıra hem Komersant'ın radyosuna hem şeye Komersant'a yorumlar yapar bu sefer de ne demiş bakın tırnak için alınmış yani çok da büyük bir iyimserlik taşımıyoruz hiç kimse taşımıyor demiş.
29:44Ana fikir de bu oldu görüşmeler oldu iyi güzel çok da fazla bir iyimserlik taşımıyoruz fazla bir şey olmadı tamam Trump Trump için bir şeyler yapıldı ki ben hala birinci sefer olduğu gibi İstanbul görüşmelerin bütün bu olayın tek bir kişi için tiyatro olduğunu düşünüyorum.
30:03Trump için tek bir şey seyirci için taraplar bir araya geliyor gidiyor bu esir değişimli falan buraya gelmeden de şey yapabilirlerdi yapabilirlerdi daha önce defalarca yaptılar rakamı yükseltirsin vesaire her neyse.
30:16Trump görüşün diyor ya bunlar da görüşüyorlar işte sonuçsuz tekrar falan filan.
30:20Bunu tekrarlamış ve işte Rusya'nın tavrının değişmediğini bazı konularda prensip duruşunun olduğunu Ukrayna'nın da öyle karşı geldiğine işte Avrupa'nın tutumu Amerika'nın tutumu bunları Trump'ın bir bekleme içinde olduğunu ne karar vereceğinin belli olmadığını söylüyor ama bu ikinci görüşmelerde öyle çok ahım şahım bir sonuç vermedi.
30:43Yani öyle bir şeyden bahsedemeyiz diye Rusya'nın çok da bunlardan böyle bir aklını kaybetmediğini çok daha gerçekçi baktığını yani savaşın devam ettiğini söylüyor.
30:54Savaş devam ediyor savaş devam edecek Rusya ilerliyor çünkü savaş devam edecek.
31:00Evet bir başka şey Batı'dan bir yaklaşım var aslında pek çok Batı gazeteleri yine onlar da çok iyimser olmayan yorumlar yaptılar.
31:11İşte çok bir şey olmadı tarafların tutumu birbirine uzak o Financial Times mesela böyle bir şeyle çıktı vesaire bu New York Times'da sadece şey oldu.
31:20Yani evet çok fazla bir şey çıkmadı da yani yine de görüşme sürecini destekler gibi davranan Rusya'nın Putin'in bir zafer değil de taktik başarısı oldu türünden bir yorum var orada.
31:35Yani savaşa devam ediliyor ama yani bir şey var bir taktik şeyi başarısı var şey tarafının Rus tarafının oyalıyordu yani Trump'ı da oyaladığını da söylemek istiyor burada enteresan.
31:50Böyle bir yorum var şimdi bu konuyu biraz kenarda tutarsak üçüncü sırada Türkiye'den farklı bir konuyla ama Türk-Rus ilişkileriyle ilgili çok önemli bir konu.
32:01Akkuyu'nun kaderi Sinop'a mı bağlı bakın bu konuda pek çok şey çıkmaya başladı son günlerde.
32:07Fatih Altaylı da konuyu getirdi hem köşesinde hem programında.
32:10Sözcü'de de böyle bu konu geniş olarak yer almış meraklıları açıp okusun çünkü ayrıntılı pek çok şey var.
32:18Yani şimdi şu nükleer şey istasyon yapılması konusu Akkuyu çok uzun bir şey zaten Akkuyu Akkuyu olmadan da bu iş on yıllara dayanıyor.
32:30Sonra birine verdiler ötekine verdiler vesaire Akkuyu da dünyanın zamanını aldı ve 23'te bitecek mi bitmedi 24 bitmedi 25'in bitecek mi bitmeyecek mi birinci uniteden bahsediyoruz daha.
32:42Hepsi de değil yani 4 unite vesaire ve birdenbire son zamanlarda işte orada sorunlar çoğaldı işten çıkarmalar işte para gelmiyor bilmem ne falan.
32:51Deniliyor ki Rusya işte ikinci nükleer santral şeyine de Sinop'a da talipti ve bu konuda Ankara'dan Erdoğan'dan şey aldı tamam vereceğiz size veririz falan.
33:07E onunla görüşüyorlar bununla görüşüyorlar yok Kore'dir yok Japon'a şudur budur yani ne oluyor bize vermeyecek misiniz?
33:12E bize vermezseniz biz de bu Akkuyu bitirmeyiz kardeşim deniliyormuş güya biz onların yalancısıyız.
33:20Şeyler de buradan çıkıyor yani bir tür bir şantajvari bir şeyden bahsediyorlar Ruslardan oraya para getiniyor yaptırımlar şeyler falan diye fiili olarak yani o şey 25'te o zaman bitmez 26'da biter mi falan yani zaten bu gerçekten acayip bir projeye dönüştü.
33:36E şimdi bir de Sinop'u kime verecekler illa Rusya mı olmalı olmazsa bu da bitmez mi falan garip bir şey onu da ilgili olanlar şey yapsın okusun baksın o konudaki diğer yayınlara da.
33:49E pek konu güncelleniyor tehlikeli bir konu Türk-Rus ilişkilerinde.
33:54Evet yine şeye bakalım küçücük bir haber için Komersant'ta dönelim son olarak.
34:00Komersant'ta küçücük bir haber çıktı bakın ne diyor?
34:04Rusya Dışişleri Bakanlığı Bakan Yardımcısı Sergei Vershin'in Rusya'nın Türkiye'deki yeni büyükelçisi olacak böyle bir şey çıktı.
34:17Resmi olarak doğrulanmadı.
34:18Hatta Rusya Dışişleri Bakanlığı'nın sözcüsü Maria Hanım'a sordular bunu Zaharova'ya o da bir şey diyemem o şeyin devlet başkanının şeyi yetkileri dahilinde bir şey dedi ama yalanlamadı da Komersant bu işi getirdikten sonra başka yerlerde de çıktı.
34:36Söylentisi de vardı daha önceden bizlerin de duyduğu.
34:40Şimdi ilginç bir konu Alexei Yerkov çoktan biri Ankara'daydı.
34:462017'den biriydi.
34:48Orada büyükelçi hala büyükelçi.
34:51Eğer o gidecekse sonunda gidecekse ve yerine Vershin'in gelecekse bu ne anlama gelir?
34:56Vershin'in kim?
34:58Vershin'in 70 yaşında bir diplomat.
35:02Çok deneyimli bir diplomat.
35:03Yakında 71 olacak.
35:07Afrika'da çok görev yapmış.
35:10İngilizce ve Fransızca'nın yanı sıra Arapça biliyor.
35:13Son zamanlarda Suriye ile epey uğraşıyor.
35:17Ve dışişleri bakan yardımcılar.
35:19Evet Lavrov'un çok yardımcısı var tamam ama o da önemli saygın bir isim.
35:22Ve Türkiye'ye işte 70 yaşında gelene kadar 71 olur.
35:26Çünkü şeyin Temmuz'un sonlarına doğru yanlış hatırlamıyorsam şeyi.
35:29Bu yaşta bir şey yeni bir şey geliyor.
35:33Ve işte 2018'den beri de dışişleri bakan yardımcısı.
35:36Önemli birisi.
35:37Türkiye'ye çok önem veriyor Rusya.
35:39Onu bir kere daha gösteriyor.
35:40Bu olay yalanlanmadığı resmi olarak da açıklanmadı.
35:44Ama komersant bu işi verdiyse ve bu kadar konuşuluyorsa
35:47o zaman olma ihtimali ciddidir diye biz de bundan bahsedebiliriz.
35:52Bakalım bu işin devamı ne olacak diyelim.
35:57Ve savaşı, barışı bu kadar konuştuktan sonra
36:01yine savaş üzerinden, yine barış üzerinden, yine insanların
36:05onurlu bir hayat sürmesi üzerinden
36:09kültür dünyasının, dünya kültürünün üstelik sadece Türkiye'nin de değil
36:14edebiyat dünyamızın en üst ünlü isimlerinden biri
36:18zirvesinden Nazım Hikmet.
36:20Onunla bitirelim çünkü bugün günlerden Nazım Hikmet günü.
36:23Bugün Nazım Hikmet Moskova'da mezarı başında
36:28anıldı.
36:31Dünyanın değişik yerlerinde Türkiye'de dahil başta olmak üzere anılıyor.
36:35Moskova'da NovoDevici'ye kabristanında mezarı.
36:41Nazım pek çoğumuz için önemli.
36:44Yani bir numaralı şair ola geldi çocukluğumuzdan beri.
36:47Hatta Nazım'dan dolayı, yüzünden demek istemiyorum dolayı
36:51diğer şairlerimizi keşfetmemiz falan da çok zaman aldı.
36:55Ama Nazım, Nazım'ın yeri apayrı tabii ki.
36:57Benim hayatımda da apayrı çocukluğum, sol görüşlerle tanışmam,
37:02şiir denilen şeyle tanışmam vesaire bunlar hep Nazım'dan geçti.
37:06Ve bir gün 80'lerin başında kendimi Sovyetler Birliği'nde buluverdim.
37:1080'lerin başında Nazım'ın mezarını gördüm.
37:12Sonra tekrar Pettersuf Leningrad'daydım ama ara sara görürdüm.
37:16Sonra da belli bir süreden sonra Rusya'da o uzun yaşama süresinde Moskova'da
37:213 Haziran'larda oraya gitmeye alıştık.
37:25Ve günün birinde oradaki biraz Türk topluluğunu içine alan, adından fazlası olan
37:30Rus Türk İş Adamları Birliği, Ritip kısaca, onun kurucu başkanı, arkadaşım
37:37Ali İhsan Akıskaloğlu'yla oturup bir gün bir vodka eşliğinde büyük bir projeye başlamıştık.
37:4427-28 yıl önce Nazım Hikmet burada artık birer birer teker teker vesaire değil.
37:52Kitlesel olarak anılsın.
37:533 Haziran doğum gününde mezarı da burada.
37:57Mezar başında gidelim onu analım.
37:59Şiirlerle, konuşmalarla, sanat gösterileriyle, akşam da ondan önce sonra aynı akşam fark etmez.
38:05Sanatçılarla, aydınlarla vesaire.
38:08Ve bunu 98'den bu yana buna başladık.
38:12İş insanı arkadaşlarım bu işin şeyleri oldu, sponsorları oldu.
38:17Ben 10 yıl bu işin organizatörü oldum.
38:20Ve bu yıllarda da artık hala devam eden bir gelenek bu.
38:2327 yıldır devam eden gelenek.
38:25Moskova'daki arkadaşlarımız buna devam ediyor.
38:27Böyle bir gelenek, böyle bir isim.
38:30Türkiye ile Rusya arasında da bir kültür köprüsü veya mezarı gelsin bilmem ne onları da bırakın.
38:35Orada da çok işe yarıyor.
38:37Nazım Ruslara da, Rus-Türk ilişkilerine de katkı yapıyor bu haliyle bile.
38:41Nazım'ı bugün 3 Haziran'da bir kez daha selamlayalım.
38:45Ve hani demin epeyce umutsuz şeyler de söyledik.
38:48Savaşın gidişi falan ama hep öyle olur.
38:50Ama bütün savaşlar sonuçta biter.
38:52Bütün savaşlar barışla biter.
38:53Bütün savaşlar, evet ölenler öldüğüyle kalır diyeceksiniz.
38:56Doğru.
38:57Ama bütün savaşlar ateşkeslerle biter.
38:59Her zaman barış olmasa bile.
39:01Geçmişte de çok savaş vardı.
39:03O savaşlardan biriyle ilgili ve bütün savaşlarla ilgili Nazım'ın yazdığı şiirlerden bir tanesini kısmen de olsa okumaya çalışayım ben.
39:13Umut adlı şiirini, Umut'a çok ihtiyacımız var.
39:16O Umut şiirinden bir bölümü okumaya çalışayım ve öyle bitirelim bugünkü programı Umut'la.
39:23İşler atom reaktörleri işler, yapma aylar doğar güneş doğarken.
39:29Ve güneş doğarken çöp kamyonları, ölüleri toplar kaldırımlardan.
39:35İşsiz ölüleri, aç ölüleri.
39:38İşler atom reaktörleri işler, yapma aylar geçer güneş doğarken.
39:43Ve güneş doğarken ölür bir çocuk, ölür bir Japon çocuğu Hiroşima'da.
39:4912 yaşında ve numaralı ve ne boğmacadan ne menenjitten ölür 1958'de, ölür bir Japon çocuğu Hiroşima'da.
40:00İşler atom reaktörleri işler, yapma aylar geçer güneş doğarken.
40:09Ve güneş doğarken ben bir geceyi, bir uzun geceyi gene uykusuz ağrılar içinde geçirmişimdir.
40:17Düşünmüşümdür hasretliği, ölümü, seni, memleketi düşünmüşümdür.
40:22Seni, memleketi ve dünyamızı, işler atom reaktörleri işler, yapma aylar geçer güneş doğarken.
40:30Ve güneş doğarken hiç umut yok mu?
40:35Umut, umut, umut, umut insanda.