- 4 gün önce
Okudukları ve gördükleri ile yetinmeyip, gündemin perde arkasını öğrenmek isteyenler Arka Plan'da buluşuyor. Ülke TV ekranlarının güçlü ismi Mustafa Yıldız Arka Plan ile gündemin nabzını tutuyor.
Gazeteci Mustafa Yıldız’ın sunduğu "Arka Plan" programının canlı yayın konuğu, Uluslararası İlişkiler Uzmanı Dr. Cihan Günyel oldu.
Gazeteci Mustafa Yıldız’ın sunduğu "Arka Plan" programının canlı yayın konuğu, Uluslararası İlişkiler Uzmanı Dr. Cihan Günyel oldu.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00İNTRO
00:01İyi akşamlar, Arka Plan'a hoş geldiniz. Ben Mustafa Yıldız.
00:24Bugün de yine haberlerimizle, sıcak gelişmelerle ve satır aralarında kalan detaylarla huzurlarınızda olmayı sürdüreceğiz.
00:33Bugün Arka Plan'da Uluslararası İlişkiler Uzmanı Cihan Günyel konuğumuz olacak. Hoş geldiniz hocam.
00:38Hoş bulduk Mustafa Bey, iyi yayınlar.
00:40Sağolunuz, teşekkür ederiz. Bugün önemli bir ziyaretçi vardı Ankara'da.
00:45Rusya-Ukrayna Savaşı'nda acaba bir ateşkes masası kurulabilir mi? Bu konuşuldu.
00:52Zelenski, Cumhurbaşkanı Erdoğan'la görüşme gerçekleştirdi.
00:56Gelmeden önce verdiği mesajlar vardı.
00:59Adil bir ateşkes olabilir mi? Bunu görüşeceğiz Türkiye'de demişti.
01:03Ardından ikili kameraların karşısına geçti ve Cumhurbaşkanı Erdoğan bir açıklama yaptı.
01:08Şimdi o açıklamayı izleyeceğiz. Üzerine yorum yapacağız.
01:11Üzerine yorum yapacağız.
01:41Bugünkü görüşmelerimizde de İstanbul sürecinin pragmatik ve sonuç odaklı bir anlayışla sürdürülmesi gereği üzerinde durduk.
01:53Her iki taraf içinde savaşın yıpratıcı etkilerinin giderek derinleştiği bir dönemde İstanbul görüşmelerinin diplomatik çözüme yönelik çabalarda önemli bir merhale teşkil ettiğine inandığımızı belirttim.
02:10İstanbul sürecinin daha kapsamlı bir içerikle artık akut hal alan sorunları giderecek şekilde yeniden devreye girmesinin faydalı olacağı kanaatindeyiz.
02:23Bölgede akan kanın durmasını arzu eden tüm ortaklarımızdan da İstanbul sürecine yönelik yapıcı yaklaşım sergilemelerini bekliyoruz.
02:34Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın İstanbul süreci devam etmeli sözü önemli. Siz nasıl değerlendiriyorsunuz hocam?
02:47Aslında burada baktığımızda Sayın Cumhurbaşkanımız bir kavramla bu süreç kavramını daha doğrusu kullanarak aslında belki de önümüzdeki dönemlerde de Ukrayna-Rusya savaşının diplomatik temaslarının belki de İstanbul'da olacağını bize de aslında söylemiş oldu.
03:06Zaten Zelenski'den gelen açıklama da herhalde buna benzer bir açıklamaydı değil mi? Türkiye'yi istiyordu çünkü sürekli masada.
03:12Evet bu zaten hepimizin bildiği bir durum gerçeklik haline geldi. Çünkü şöyle biraz açmak gerekirse baktığımızda Mustafa Bey şimdi Zelenski'nin kendisini eşit egemen bir aktör olarak gören belki de batılı müttefikler arasında tek ülkenin Türkiye olduğunu söyleyebiliriz.
03:32Özellikle Amerika'nın zaten bu bakışa sahip olmadığını biliyoruz ki hatırlarsanız Beyaz Saray'da yaşadığı belki de artık tarihe geçen diplomatik bir fecaat durumda mevcuttu.
03:43Hatta o gün Ankara Büyükelçisi yanlış hatırlamıyorsam Sayın Cumhurbaşkanımızın da Zelenski'yi şemsiye tuttuğu bir ziyaretinden fotoğrafı yayınlamıştı.
03:52Aslında burada da çok mesaj vardı. Türkiye'nin Sayın Cumhurbaşkanımıza olan güvenlerini bir şekilde nasıl ağırlanması gerektiğini ve o şemsiyeyle de hatta bir güvenliğin, bir koruyuculuğun nasıl olacağı ifadesini de vermişti.
04:05Bundan kaynaklı olarak da elbette ki sadece bakın Ukrayna veyahut da Zelenski'nin Rusya'da aynı şekilde görüşmeleri Türkiye'de yapıyor.
04:13Türkiye'nin de önemli bir aktör olarak daha doğrusu bununla beraber Sayın Cumhurbaşkanımızın da masada olmasını istiyor.
04:19Şimdi hem Sayın Cumhurbaşkanım savaş başladığından beri çözüm, barışın gelmesi için tekrardan ve bu masanın kurulması için sürekli olarak öncelediği dış politika yaklaşımlarından birisi oldu ki.
04:34Şimdi dört kere İstanbul'da toplanıldı. Bunun şöyle bir önemi var Mustafa Evi bana soracak olursanız.
04:39Bugün Trump da olsa önceki Biden yönetimi de olsa Rus ve Ukraynalı heyetleri hiçbir araya getiremedi.
04:45Trump sürekli tek başına görüştü. Hatta Zelenski'ye baktığımızda Beyaz Saray'da çok kötü ağırladığı neresi kovdu ve hiçbir şekilde her iki taraf bir araya gelmedi.
04:56Ama tarafların savaş başladığından beri 2022 Şubat'ından itibaren dört kere bir masada bir araya geldiler.
05:04Bir masa kuruldu ve dördü de İstanbul'daydı ve dört görüşmede bizim ülkemizde yapıldı.
05:09Yani süreç içerisinde gelişen nokta şu ki İstanbul, Türkiye ve Sayın Cumhurbaşkanımız da burada kilit bir rol oynayacak bunu gösteriyor.
05:20Özellikle son dönemlerde şuna bakmak gerekir.
05:23Trump'ın dünyadaki en iyi şu an için anlaşabildiği belki de tek lider hele batılı müttefikler içerisinde Sayın Cumhurbaşkanımız.
05:31Bugün Şahra'nın baktığımızda bir meşru olarak kabul edilmesi, artık yönetici olarak Amerika'ya gitmesi, ağırlanması, Suriye'deki gelişmeler.
05:41Hatta baktığımızda Filistin'de, Gazze'de yaşanan süreçte Türkiye'nin garantör rolü ve Türkiye'nin sayesinde aslında baktığımızda yine Hamas'ın bir anlamda süreci kabul etmesi,
05:53Kafkaslar'daki gelişmeler en kısa anlamda baktığımızda bile Türkiye'nin sürekli burada başarısı var ki.
05:59Bence Zelenski de bunu görüyor.
06:01Tamam Trump masada olması gereken aslında Amerika'ya en başat aktör.
06:06Ama nasıl sorunu çözebiliriz?
06:08Belli ki Sayın Cumhurbaşkanımızın o liderlik vasfı ve Trump'la olan ve Trump'ın da gerçekten de karşısına alıp beraber sürekli övmesinin yanında beraber de Suriye örneğin veyahut da Filistin politikalarını belirlediği lider.
06:24Bundan kaynaklı olarak da Zelenski bu gerçekliği görmüş durumda.
06:27Yani batılı liderler Fransa, Almanya, İngiltere hatta belki bir nebzeye kadar Trump'ın çok fazla şunu biliyoruz haz almadığını da biliyoruz onları çok aktör olarak da konumlandırmıyor.
06:40Zelenski Avrupa'ya girip Avrupalı mevkidaşlarıyla hatırlarsanız Putin'le Ağustos ayında görüştükten sonra Avrupalılar bir çıkartma yaptı ama Trump hepsini karşısına aldı.
06:49Bir ilkokul çocuğunu karşına alan hoca nasihat verir gibi karşısında tuttu.
06:55Şu bir gerçek Zelenski de bunu fark etmiş durumda.
06:58Birincisi Sayın Cumhurbaşkanımızın ve Türkiye'nin son dönemlerdeki birçok çatışma sorununu çözmesi.
07:05İkincisi Sayın Cumhurbaşkanımızın yine Trump'la olan baktığımızdaki ilişkisi.
07:10Bu noktada da Zelenski'nin de yaklaşımı eğer bir barış masası olacaksa burada Sayın Cumhurbaşkanımızın olması ve onun çerçevesinde ancak Trump'ın da bu masaya geri dönmesi noktasında okunduğunu söyleyebiliriz.
07:24E tabi burada da şunu yine belirterek Ukrayna Türkiye'nin Ukrayna'ya eşit egemen bir aktör olarak bakışını biliyor.
07:31Rusya da aynı şekilde eşit egemen aktör olarak Türkiye'nin bakışını biliyor ve güven veren bir Türkiye'den bahsediyoruz.
07:38Her iki tarafta gelip masada Türkiye'de İstanbul'da oturup sorunları görüştüler.
07:43Yani şu an savaş itibariyle dört göre görüşme var ve bunu sadece Türkiye'ye sağladı Mustafa Bey.
07:47Yani bu çok önemli bir gelişmeydi.
07:50Şimdi isterseniz hocam Dizivo'nun önüne de geçelim.
07:53Burada Zelenski'nin de söylediği bazı cümleler var.
07:56O cümleler de önemli.
07:57Şimdi Zelenski diyor ki hocam izleyicilerimizle de paylaşmak isterim.
08:01Rusya'yla savaşa ilişkin olarak Türkiye'nin ilkeli tutumu Ukrayna için çok önemlidir diyor.
08:09Şimdi burada haritada aslında baktığımızda hocam bir gerçek de ortaya çıkmıyor mu?
08:15Yani Rusya'yla Ukrayna'yla Türkiye çok yakın yani coğrafya olarak da yakın.
08:20Komşular aslında deniz üzerinde.
08:21Komşu diyebileceğimiz ülkeler fakat bakıyorsunuz hiç bu coğrafyeli alakası olmayan Fransa topa giriyor.
08:27İspanya işte topa giriyor.
08:29Almanya topa giriyor.
08:31Yine Zelenski diyor ki mesela hocam Türk diplomasisinin gücüne ve Moskova'da anlaşılabilir olmasına güveniyorum.
08:39Bunu da ayrıca değerlendirelim bence.
08:41Türkiye'ye Ukrayna'nın bağımsızlığını egemenliğini desteklediği için teşekkür etmek istiyorum.
08:45Hocam şimdi burada İstanbul sürecinin yeniden başlatılması diye bir ifadesi de var Sayın Cumhurbaşkanı.
08:54İstanbul sürecinin acaba sekteye uğratılmasına yönelik de bazı çabalardan mı endişe duyuyor bu üçlü ya da hatta Trump'ı da katabiliriz buna ne dersiniz?
09:05Elbette o endişeye hemen şu örneği verelim Mustafa Bey.
09:09Hatırlarsanız Şubat ayı 2022'de Şubat ayında askeri harekatı başlayıp Rusya'nın savaşa evrildiğinde bir ay sonra Mart ayı yanlış hatırlamıyorsam 29 Mart'ta aslında her iki taraf İstanbul'la görüşmüştü.
09:22Barış ve ateşkes için anlaşmıştı.
09:25Daha sonrasında Zelenski Ukrayna'ya gittikten sonra ateşkesten vazgeçmişti.
09:29Sonra şunu anladık ki daha doğrusu Putin'in yaptığı açıklamalarda 2024 yılı yanlış hatırlamıyorsam dönemin İngiltere Başbakanı Johnson araya girmesiyle Zelenski'yi arayıp barış masasına oturmamasını daha doğrusu anlaşmayı imzalamaması noktasında telkin verdiğini ve Ukrayna'nın da buna uyduğunu.
09:49Hocam peki bunu lütfen uluslararası ilişkiler açısından bize değerlendirir misiniz?
09:54Neden yani bir ülke başka bir ülkeye neden savaşa devam et der?
09:59Niçin der? Tabii ki çok basit bir cevabı var.
10:02Bu arada o ülke barış masasında otururken.
10:04Evet demek ki şu var varılan anlaşma çerçevesinde buna karşı çıkan ülkenin kendi çıkarlarının veyahut da kendi isteklerinin tersine bir gelişme olduğu içindir.
10:15Şimdi şunu biliyoruz özellikle Brexit süreciyle İngiltere Avrupa Birliği'nden ayrılıp yeniden tekrardan o eski günlerindeki büyük nasıl söyleyelim uluslararası ilişkilerinde başa faktör olma yolunda giderken örneğin Polonya ve Ukrayna'yı çok stratejik olarak kendisine nasıl söyleyelim belirlediği iki ülkeydi.
10:34Şimdi burada Ukrayna'yı baktığımızda kaybediyor olması demek bir anlamda aslında şuraya da geliyordu Mustafa Bey.
10:41Şimdi sadece Rusya değil belki de Türkiye'nin etki sahasına girmesini istemediği için.
10:46Şimdi Karadeniz, Karadeniz üzerinden enerji hatlarının bugün özellikle belki baktığımızda burada şöyle göstermek gerekir.
10:54Azerbaycan, Gürcistan üzerinden, Ermenistan üzerinden Karadeniz'den geçip Avrupa'ya giden bir enerji hattından bahsediyoruz.
11:03Şimdi bunların her birinde Türkiye'nin etki sahası kurması demek örneğin İngiltere'nin çok işine gelmeyecek bir durum.
11:08Diyebilirsiniz yani nasıl yani ne olabilir hocam?
11:11Burada diyelim enerji hattlarının işletilmesi, hangi şirketin bunların Türk firmaları olması veyahut da İngiliz olmayan ya da 3 ülkenin örneğin beraber alacağı bir karar olsa siz o zaman bypass etmiş oluyorsunuz ki.
11:25Bunun gibi birçok konuda da yine baktığımızda aslında İngiltere'nin işine gelme durumlar olduğunu söyleyebiliriz.
11:33Ama İngiltere'nin ben burada daha çok biraz jeostratejik teoriler daha çok Amerika dış politikasını belirliyor.
11:40Özellikle şu vardı Ukrayna ve Gürcistan'ın NATO üyesi yapılıp burada şunu da belirtmek istedim çok önemli bir nokta olan Kırım.
11:50Kırım'ın da NATO üyesi olmasıyla aslında dikkat edilirse haritada Rusya'nın çok kısa bir hatta Karadeniz'de sıkıştırılması, çevrelenmesi.
12:02Şimdi bu da sadece yetmiyor.
12:06Siz Gürcistan'ı NATO üyesi yaptığınızda bakın Ermenistan, Azerbaycan ve oradan Türkiye Cumhuriyeti'ne doğru giden bir hattı açmış oluyorsunuz.
12:14Bu jeostratejik teoriler içerisinde aslında Amerika'nın belli ki İngiltere'nin de istediği bir şey.
12:19Yani Rusya'yla Çin'i olabildiğince çevrelemek ve bu enerji hatlarına ulaşarak tamamen kendi kontrolü altına almak.
12:28Aslında büyük strateji buydu.
12:30Savaşın ana nedenlerinden birisi de bu.
12:33Rusya'nın bu çevrelemeye kendisini baktığımızda tamamen daha doğrusu bu çevrelemeyle beraber bir daha o büyük belki de aktör rolünü.
12:42Avrupa'dan kopuyorsunuz, Kafkasya'dan kopuyorsunuz, Karadeniz'de kopuyorsunuz bir de Türkiye Cumhuriyeti'ne belki Orta Asya bölgesinde çevrelenmiş oluyorsunuz.
12:50Putin'in de uyarısı yok muydu hocam?
12:52Ukrayna savaşında ilk başladığında eğer NATO'ya alma adımını atarsanız biz bunu savaş sebebi sayarız ve diğer ülkelerin de aynı şekilde katılması ile ilgili aynı şeyi söylemişti.
13:04NATO'nun genişlemesi ile ilgili de yanılmıyorsam NATO'da söz vermişti genişlemeyeceğiz diye.
13:08Sözlü verilmiş, taahhütü kağıda dökülmemiş maalesef sözler yerinde tutulmayabiliyor.
13:15Soğuk savaşı sonrasında.
13:15Sorba çoğu döneminde herhalde yanılmıyorsam NATO söz vermişti demirperde ülkelerinin NATO'ya katılmaması yönünde ama o söz tutulmadı.
13:24Doğuya doğru genişlemeyeceğiz demişlerdi ve o hat içerisinde buradaki haritada baktığımızda Çekya, Slovakya, Macaristan, Romanya, Bulgaristan, Letonya, Litvanya, Polonya, Estonya içine aldı.
13:37Ve burası tarihsel olarak da Balkan coğrafyası ile beraber Rusya'nın etki sahası.
13:42Şimdi bu ülkeler teker teker 99'da 2004'de çok büyük aslında katılım üyelikleri oldu.
13:47Daha sonrasında mesela örneğin 2008'de Hırvatistan derken 2017'de yanlış hatırlamıyorsam işte Makedonya'nın da girmesiyle beraber biz Rusya'nın tamamen Balkanlarda ve Doğu Avrupa'da etki sahasının yitirildiğini gördük.
14:01Peki arada kim kaldı? Ukrayna kaldı. Şimdi Ukrayna'nın tabii bir de stratejik olarak Ukrayna'yı da kaybettiğiniz an bakın Rusya'nın hiçbir şekilde belki de Avrupa'ya yakınlığı da kalmıyor.
14:11Zaten Kırım'ın burada baktığımızda en büyük beşinci filosu Karadeniz filosu burada konumlu Rusya'nın.
14:20Şimdi tamamen çevrelemiş oluyorsunuz. Yani burada Kerçboğazı'nda Azak Denizi olarak geçiyor ki bu kıyı şeridi içerisinde de sizin en önemli hem Balkanlardan kopmuşsunuz Avrupa'dan kopmuşsunuz.
14:33Dünyaya açılan kapısı Karadeniz üzerinden Türk boğazlarından geçer. Süveyş kanalı ve Cebeli Tarık üzerinden de Atlantik okyanusu ve Pasifik okyanusuna açılan Rusya'dan bahsediyoruz.
14:44Tamamen önünü kapatıyorsunuz Mustafa Bey. Bu durumda da tabii elbette ki bu politikalara karşı da Rusya'nın işte o kırmızı alarmı elbette.
14:52Şimdi arkadaşlardan şeyi rica edeceğim. Bu savaşa dair bir haritamız daha vardı. Onu da rica edeceğim.
14:58Şimdi burada sizin az önce bahsettiğiniz o stratejinin de Rusya tarafından nasıl uygulandığını bir anlamaya çalışalım hocam.
15:06Şimdi bu kırmızı yer ne? Bu kırmızıyla gösterilen yer hocam.
15:10Bu kırmızıyla gösterilen yerler şu anda hem çatışmanın olduğu hem de çoğunluk olarak gerçi burada dikkat edilirse Donetsk bölgesi de bir şekilde.
15:18Harkov, Karkif bölgeleri. Burada Rus kuvvetlerinin biz hem kontrolünde olan bölgeler var hem de stratejik olarak almak istediği yerler.
15:27Şimdi burada her son bölgesini aldığınızda zaten Kırım'ı 2014 yılında biliyorsunuz ilhak etmiş.
15:33Kırım neresi hocam? Şimdi Karadeniz'e kıyısı var değil mi?
15:37Evet. Şimdi Kırım'ın tarihsel olarak Ruslar için bir hayal kırıklığı da vardır.
15:42Kırım harbiyle bu güvenlik algısını batıdan gelen tehdit algısı titikleyen bir durumu.
15:48Fakat şöyle belki göremiyoruz ama şunu söylerler bir uluslararası işler artık böyle nasıl söyleyebilirim?
15:55Yerantayı alabiliriz daha genişi lazımsa yerine alalım.
15:57Cümlesi gibi de bunu söyleyebiliriz Mustafa Bey. O da deriz ki Kırım'dan bir birliği attığınızda Moskova'ya kadar gider.
16:04Yani dümdüz Moskova'ya doğru giden tamamen aslında engelsiz bir coğrafyaya da sahip.
16:10Bugün Kırım'a sahip olan herhangi bir ülke buradan Moskova'yı çok rahat tehdit edebilir anlamına geliyor ki bir güvenlik endişesi oluşturuyor.
16:19Tabii bu kırılmayla beraber işte aslında bu politikanın bir güvenlik savunma askeri politikası olduğunu da unutmamak gerekiyor.
16:26Şimdi Rusya'da aslında biraz da Kırım'ı dikkat edilirse bu noktada içine alabilecek şekilde üst tarafı almak.
16:33Ama diğer taraftan da Odessa'ya doğru da bir hamle yapmak.
16:37Şimdi Odessa'ya doğru da hamle yaptığınızda aslında Moldovya'ya doğru gitmiş oluyorsunuz.
16:42Bu sefer de Avrupa'ya doğru mu gitmiş oluyor?
16:44Avrupa'ya evet.
16:45Bu sefer daha farklı bir anlamda çıkıyor.
16:46Avrupa'ya doğru şöyle siz bana doğru geliyorsunuz ama ben de size doğru bir karşı baz hareketle size karşı bir baskı oluşturmak istiyorum.
16:56Burada Transdiniester bölgesi var.
16:59Biraz ayrılıkçı ve Rusya'ya yakın bu bölge.
17:02Eğer ki bu bölgeye de hakimiyet kurarsa Odessa üzerinde Moldovya'yla ve Transdiniester bölgesine de ulaşmış olacak.
17:09Bir noktada da bir başka bu sefer de Rusya'nın stratejisini görüyoruz.
17:13Yani şimdi tarihsel olarak sizin yüzyıllarca etki sahası kurduğunuz bölgelerde artık NATO'yu görüyoruz.
17:21Yani Macaristan'dan Romanya'ya baktığımızda hatta şimdi Yugoslavia'nın dağılmasıyla beraber Karadağ'ın, Hırvatistan'ın, Sulebenya'nın da NATO üyesi olduğunu gördük.
17:32Yani bunların her biri şöyle düşünmek gerekiyor belki de bu bizim için de geçerli.
17:37Bizim de tarihsel etki sahalarımız ve hep bir mücadele var.
17:40Ama Rusya'yı bu kadar dışında bırakırsanız ve en son nihayetinde Gürcistan ve Ukrayna üzerinden bir şekilde siz NATO üyeliği tasarlarsanız tamamen Rusya'yı dışarıda bırakacak hamleleri yapmış oluyorsunuz.
17:53Yani o büyük grand stratejiyi hayata geçirmeye çalışıyorsunuz ki bu sefer de aslında yapısal belki de savaşın en zor kısmı da bu barış masasına otururken bu büyük stratejilerden vazgeçecek misiniz, geçmeyecek misiniz?
18:06Bir de tabii meselenin bir diğer boyutu şu hale geldi Mustafa Bey siz de biliyorsunuz.
18:12Şimdi bir tarafta NATO üyesi Avrupalılar Ukrayna'yı desteklerken aslında Çin'in de biraz bu stratejiyi gördüğü için Çin'in teknoloji transferi ettiği, destek verdiği, Kuzey Kore'nin asker gönderdiği, İran'ın da baktığımızda işte örneğin drone gönderdiği.
18:27Yani bir uluslararası sistemde batı ve batı karşıtı batıya itiraz eden güçler arasında bir uluslararası sistem çatışmasının belki de mikro ölçeğini izliyoruz.
18:39Şimdi bu durumda kim kaybederse bu sefer de uluslararası sistemini sanki kaybedecekmiş.
18:43O zaman yalnız işte o da bir savaşa belki evrilebilir.
18:46Öyle bir sıkıntı da var.
18:47Tekrar arkadaşlardan diğer genel haritamızı rica edeceğim.
18:51Hocama bir soru soracağım.
18:52Soru şu hocam.
18:54Şimdi Rusya Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra belli oranlarda toprak kaybetmiş oldu.
19:02Farklı ülkeler çıktı.
19:03İçerisinden işte ona yakın ülke çıkmış oldu.
19:07Fakat şimdi geldiğimiz noktada Ukrayna Savaşı başladıktan sonra şöyle bir şey de tartışılıyor.
19:13Yani ona ne kadar katılırsınız ne kadar katılmazsınız bilmiyorum.
19:16Rusya'nın mevcut topraklarının da çok geniş olduğu, bu toprakların da hatta bölünmesi gerektiği,
19:22biraz daha küçülmesi gerektiği noktasında.
19:25Hatta bunun Putin'e dahi sunulduğu, Putin'in işte şimdilik kabul etmediği gibi bazı söylentiler de dolaşıyor batı medyasında.
19:32Bu olur mu olmaz mı mümkün mü?
19:34Yani yoksa Ukrayna Savaşı aslında bu planın da bir parçası mı?
19:39Şöyle bir genel bir bakarsak siz nasıl görüyorsunuz?
19:42Katılır mısınız?
19:43Çok katılmam mümkün değil.
19:45Şundan dolayı Mustafa Bey.
19:47Yani Rusya'nın şimdi birincisi Sovyetler Birliği zamanında Ermenistan'da, Azerbaycan'da veyahut da yine bu bölgede yani Doğu Avrupa'daki ülkeler Almanya'nın Doğu Almanya'ya yani yarısına kadar olan bölgedeki ülkeler zaten kendi devletleriydi.
20:02Yani Polonya bir devletti ama yönetim olarak veyahut da baktığımızda Sovyet yönetimine, Marxist bir yönetime sahip Varjova Pakt'ın üyeleriydi.
20:10Aslında Varjova Pakt'ı ve Sovyetler Birliği dağılınca aslında bunlar bağımsızlığını kazanmadılar.
20:15Zaten baktığımızda Sovyet etkisinden çıkmış oldular ve yönetimleri, Dağbatı yanlısı yönetimlere evrildi.
20:22Şunu da belirtmek gerekir.
20:24Bu ülkelerde kendilerini aslında şöyle tanımlıyorlar.
20:26Sovyet işgali altında geçirmiş olarak tanımlıyorlar.
20:29Ve NATO Avrupa Birliği'nden önce işte Polonya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti hepsi ne yaptı?
20:34Gidip NATO üyesi olmak istedi.
20:36Bir daha Sovyet işgalini yaşamamaktan yana.
20:38Şimdi diğer açıdan şöyle değerlendirmek gerekiyor.
20:41Özellikle Rusya'nın Asya'daki toprakları çok geniştir.
20:45Bunları da çok uzunca yıllardır zaten elde ettiği topraklardır.
20:48Bundan vazgeçeceğini sanmıyorum.
20:51Çünkü hem Avrupa'da hem de Asya'da hem de baktığımızda Rusya yine kutup bölgesinde politika üreten bir aktör.
20:59Evet yani şu anda Çin'le komşu, kutuplarda var olan bir ülke.
21:03Evet.
21:04Neredeyse Amerika Birleşik Devletleri ile diğer taraftan komşu olacak.
21:07Finlandiya bu tarafta baktığımızda konuşuyor.
21:10Ama bu aynı zamanda çok geniş topraklara sahip olmanın da bir dezavantajı da olmuyor mu hocam?
21:17Yani böyle de değerlendiriliyor çünkü o yüzden soruyorum.
21:20İçerideki gücünüz de çok bağlantılı bir durum Mustafa Bey.
21:24Örneğin şöyle bir gerçeklik var.
21:26Biraz geçmişe gidelim.
21:28İngiltere'de bir adı ülkesine olmasına rağmen Amerika'dan, Kanada'ya, Avustralya'ya, Çin'e düşünelim ki çok büyük bir emperyal imparatorluğun başkentiydi.
21:38Ve yüzlerce yılda bu bölgeleri yönetti.
21:42Sizin gücünüz düşmeye başladan zaten Mustafa Bey.
21:45O dönemde aslında toprak kayıplarını yaşıyorsunuz.
21:48Şu anda Rusya'nın baktığımızda coğrafyası da çok zorlu bir coğrafya.
21:53Buralarda da çok uzunca bir zamandır hakimiyetini kurmuş bir Rusya görüyoruz.
21:57Yani Rusya devlet geleneği çok da nasıl söyleyelim çok da basite indirgenecek şekilde değil.
22:03Yani bu şekilde hiçbir düşünce kabul edeceklerini sanmıyorum.
22:07Biz küçülelim diye zaten küçülmeye kalktığı an şöyle bir şey olacaktı.
22:13Rusya uluslararası sistemde yani bizim modern dediğimiz sistemde hep batılılarla ki Rusya'nın özellikle coğrafi büyüklüğü, nüfus yapısı falan her zaman
22:23korkutmuştur batılıları kendisini ufaltmaya kalktığı an o dediğimiz işte grand stratejide çok büyük bir şekilde nasıl söyleyelim çevrelemeyle karşı karşıya kalır ki.
22:33Peki o zaman tam tersini sorayım.
22:35Bunun tam tersi olur mu?
22:36Yani Putin'in şimdiye kadar yaptığı açıklamalar da aslında bu sorduğum soru yönünde.
22:42Ukrayna ile olan savaşa zaten savaş demiyor operasyon diyor.
22:45Ve oradaki Ukrayna'da işgal ettiği bölgeleri de bir etnik kardeşlik nedeniyle işgal ettiğini ifade ediyor.
22:55Tam tersi az önce dedim ya Rusya işte küçülebilir mi diye.
22:58Tam tersi Rusya büyüyebilir mi?
23:00Büyümek mi istiyor Putin toprak olarak?
23:03Ukrayna'yı da içine alıp.
23:05Putin belki görmüşsünüzdür Mustafa Bey videolar var.
23:08Çocuk soruyor Rusya'nın sınırı nereden nereye kadar diyor.
23:12İşte o da şu andaki mevcut sınırlardan bir bahsediyor sonra hayır diyor.
23:16Rusya'nın sınırı yoktur diyor.
23:18Daha büyüktür diyor.
23:18Şimdi bu bir emperyal nasıl söyleyelim bakış açısı ama genel itibariyle zaten Rusya'nın da...
23:24Yaltı yapısı da vardır herhalde yani.
23:25Tabii yani Çarlık Rusya'sıyken de Sovyetler Birliği iken de veyahut da şimdiki durumda da yani Rusya Federasyonu olarak
23:32zaten Rusya uluslararası sistemde her zaman başa faktör olmayı istemiş ama sadece şöyle değil.
23:38Bir yayılma derken illa toprağa da alınmak zorunda değilsiniz.
23:41İşte Sovyetler Birliği döneminde olduğu gibi bir etki sahası kurmak.
23:45Şimdi bugün itibariyle zaten Rusya artık şunu düşünüyor, istiyor daha doğrusu.
23:51Tekrar Balkanlar'da, Doğu Avrupa'da, bugün Orta Asya'da, Türk Cumhuriyeti'nin olduğu bölgede ve yine Kafkasya bölgesinde
24:00Rusya'nın hakimiyet kurduğu, etki sahasına girdiği bir coğrafyayı elbette tezahür ediyor ki
24:06bu da işte o Avrasyacı ideolojinin aslında bir yansıması parçası.
24:11Bundan yana bir şüphe yok ama bu tür etki sahası kurmak Amerika'da bunu tasarlıyordu.
24:17Veyahut da baktığımızda güç mücadelesi veyahut da uluslararası sistem içerisinde aktörlerin zaten kendi etki sahasını kurması istemesi de gayet normal Mustafa Bey.
24:26Ama işte bunlar gelip de bu güç mücadelesine girince bazen çatışmaya da dönebiliyor.
24:32Klasik olarak bir söylemde halkınızın rızasını almak için üretmek zorundasınız.
24:38Yani burada bu ifade üzerinden veyahut da uluslararası kamuoyuna burada aslında Rus kökenliler var, Rusların da yaşadığı bir zulüm var.
24:47Bunun üzerinde de ben kendi nasıl söyleyelim soydaşlarımı korumak için de bir şekilde de bu askeri harekatı yapıyorum noktasına geliyor.
24:56Zaten son gelişmeler şu şekilde belki şunu belirtmek gerekir.
25:002008 yılında yine Gürcistan'ın da Ukrayna ile beraber notu üyesi olabileceği açıklandıktan sonra hatırlar mısınız?
25:08Gerçi hatırlamakta veyahut da aklına gelmemesi de zor olan bir şey.
25:12Sakaş Vili vardı Gürcistan'da başbakan.
25:15Hatta Rus uçakları üstünde uçmuştu tüm basın oradayken.
25:19Sonrasında neyi gördük 2009'da?
25:20Gürcistan'ın Abazya ve Güney Osetya bölgelerindeki ayrılıkçıların yine Gürcistan'dan baskı gördüğünü ifade eden, onların da çağırmasıyla iki bölgeye giren bir Rusya'yı gördük.
25:33Oraları da ilak etmişti.
25:34Benzer şekilde de şimdi Kırım da uygulandı.
25:37Şimdi de diğer bölgelerde uygulamak niyetinde olan bir Rusya var.
25:41Meseleyi de bağlamak açısından da Zelenski'nin bugünkü açıklamalarına ve Sayın Cumhurbaşkanı'nın açıklamalarını da değerlendirmek babında.
25:49Zelenski buraya gelmeden önce Fransa'da Rafale uçaklarıyla ilgili bir anlaşma imzaladı.
25:54Ardından İspanya'ya geçti.
25:55İspanya'dan da destek sözleri alarak ondan sonra geldi.
26:00Şimdi bir de şunu da konuşalım hani mesele eksik kalmasın.
26:03Avrupa'nın, Batı dünyasının bu duruma bakışında kısaca birkaç dakikada değerlendirir misiniz?
26:09Tabii Batı'nın...
26:10Şöyle gelelim isterseniz.
26:11Batı'yla ilgili şunu söylemek gerekiyor.
26:14NATO'nun içerisinde özellikle Amerika, Türkiye, İngiltere, Norveç ve Kanada yoksa Avrupa'nın bir savunması yok.
26:22Bir caydırıcılığı yok.
26:23Yani birlik üzerinden düşündüğümüzde Avrupa Birliği.
26:25Şimdi durum şu.
26:27Ukrayna'yı bir ön cephe yapmış Avrupa ülkeleri görüyoruz.
26:31Bu süreçte...
26:32Ukrayna benim için ölsün anlamında mı söylüyorsunuz bunu?
26:35Biraz aslında o tarafa da giden bir yaklaşım var.
26:38Yani bir cephede Ukrayna askerinin öldü.
26:41Belli bir noktada silah mühimmat verdi.
26:42Şu an gerisinde de Avrupalıların tartıştığı işte hava savunma sistemlerinin kurulması, asker alımları, askeri üretim fabrikalarının kapasitesinin çoğaltılması.
26:53Çünkü şu bir gerçek, bu ülkeler olmazsa bunu geçtiğimiz yıl eski bir önceki dönemin NATO Genel Sekretörü Stoltenberg söylemişti.
27:01Bu sayıda bu dört ülke yani Türkiye, Amerika, Birleşik Devletleri, Kanada, İngiltere yoksa siz Avrupa sağlık güvenliğini, güvenlik mimarisinden korumasından bahsedememişsiniz demekti.
27:11Demişti. Şimdi yaşanan durum şu Avrupalılar bu savaş daha fazla bize doğru gelmeden güç kapasitemizi, caydırıcılığımızı arttıralım.
27:19Ama arada da Ukrayna da biraz mücadele etsin. Biz de zaman kazanalım mantığı içerisinde gibi görünüyor.
27:25Peki o zaman biz şöyle yerimize geçerken son olarak şunu sorayım.
27:27Burada özellikle Fransa'nın dillendirdiği, NATO'nun yeniden yapılanması söylemlerinin bununla bir alakası olabilir mi?
27:38Şimdi hatırlarsınız ki...
27:39Yani Amerika'yı aradan çıkartmak veya diğer ülkeleri aradan çıkartmak gibi.
27:44Şimdi burada yine İngiltere'nin nasıl bir uluslararası sistemde başa taktör olma isteği varsa aslında Fransa'nın da Avrupa Birliği'nin kurucusu olarak Almanya'yla
27:51o da geçmişinden gelerek biraz Avrupa'nın liderliğine oynayan bir Fransa ve Macron görüyoruz.
27:592016 yılında şunu söylemişti Macron. NATO'nun beyin ölümü gerçekleşti.
28:03İşte sonrasında Ukrayna Savaşı başlayınca NATO için tekrardan yeni bir baktığımızda tehdit düşman ortaya çıktı.
28:10Yine Sovyetler Birliği nasıl ki soğuk savaşta kendilerinin mücadele ettiği bir tehditse şimdi de Rusya'yı yerine koyular.
28:18Fakat tabi Macron Avrupa'yı kendi daha doğrusunda Avrupa Birliği'ni daha fazla Rusya'nın özür dilerini Fransa'nın liderliği çerçevesinde
28:28biraz da burada güçlendirerek kendi konumunu Fransa'yı da lider ederek hem Ukrayna Rusya Savaşı'nda hem de aslında uluslararası sistemde
28:37veyahut da küresel sistemde Mustafa Bey başat bir aktör olma rolünü istediğini söyleyebiliriz.
28:45Fakat tabi bunu tam olarak gerçekleştirebilirler mi?
28:48Hala tartışma.
28:49Bir önceki noktada hala aynı şeyi söyleyeceğim.
28:52Siz 1945 sonrası NATO'nun kurulaşı ve günümüze gelen süreçte tüm Avrupa'nın güvenliğini aslında güvenlik şemsesini Amerika'ya bırakmıştınız.
29:02Daha sonrasında Türkiye gibi baktığımızda Kanada, Norveç gibi ülkeler sayesinde de bir caydırıcılığın Avrupa güvenliğini sağlamasında önemli roller üstlendiğini gördük.
29:11Bu da Fransa'nın bir başka yaklaşımı ama çok dezavantajları da mevcut.
29:17Özellikle Avrupa Birliği'nin hala bir caydırıcı kapasiteye kavuşamamış olması ve NATO'ya olan bağımlılık devam ettiği sürece.
29:25Fransa o çok grand stratejileri uygulayabilir mi?
29:29Biraz zor.
29:30Son cümleyi şunu söyleyeyim belki oradan bağlayalım.
29:33Gönüllüler koalisyonundan bahsetmişti Macron.
29:35Ukrayna'ya daha doğrusu bir barış süreci olacak ve oraya İngiltere, Fransa, Almanya'nın olduğu bir gönüllüler koalisyonu hem içeride çok büyük tepki çekti.
29:46Kimse vermek istemedi asker.
29:48Aynı zamanda da Rusya bundan hiç endişe duymadı.
29:50Çünkü bir caydırıcılıkları maalesef yok.
29:53Evet.
29:54Böyle bir durum.
29:54Peki hocam çok teşekkür ediyoruz.
29:56Ben teşekkür ederim.
29:57Hem katıldığınız için hem değerlendirmeniz için.
29:59Sağ olun.
Önerilen
30:22
|
Sıradaki
31:36
16:17
30:35
29:58
29:55
24:32
30:15
19:33
30:53
37:33
12:24
24:48
29:35
32:51
32:00
16:39
19:34
35:04
23:02
1:10:02
1:06:34
49:34
1:33:13
1:38:28
İlk yorumu siz yapın