- 6 hafta önce
Zengezur mu TRIPP mi? ABD nereden çıktı?
Kim kazandı, kim kaybetti?
"Trump-Putin tiyatrosu" Alaska'da
T24 yazarı Hakan Aksay yorumladı.
Kim kazandı, kim kaybetti?
"Trump-Putin tiyatrosu" Alaska'da
T24 yazarı Hakan Aksay yorumladı.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Bu dizinin betimlemesi TRT tarafından Sesli Betimleme Derneğine yaptırılmıştır.
00:30Bu dizinin betimlemesi TRT tarafından Sesli Betimleme Derneğine yaptırılmıştır.
01:00Bu dizinin betimlemesi TRT tarafından Sesli Betimleme Derneğine yaptırılmıştır.
01:29Denizistan'ın büyük zakteriyle sonuçlanan yani Azerbaycan topraklarının önemli bir kısmının Karabağ'ın işgaliyle sonuçlanan ama devamında adım adım Azerbaycan'ın kendi topraklarını almasıyla biten bir savaş.
01:43Savaş 20'de aslında topraklarının büyük bir bölümünü aldı Azerbaycan.
01:4823'de tek günlük bir operasyonla olayı bitirdi.
01:51Bitirdi ama barış anlaşması yapılmamıştı.
01:54İşte o barış anlaşmasına bu Washington'daki toplantıyla çok yakınlaşmış olunuyor.
01:59Zaman olarak değil belki o biraz zaman alabilir çünkü Ermenistan anayasasındaki değişiklik talepleri var ama artık bundan sonra savaşın olma ihtimali çok çok azalmış oluyor.
02:12Bir anlaşma paraf edildi orada Karabağ'da her iki taraf açısından da bir takım güvenceler oluşturulmuş oldu.
02:22Ama burada enteresan bir tablo çıktı.
02:25Yani bu kadar uzun süren bir kriz yani 35 neredeyse 40 yıla yaklaşan bir kriz içinde
02:32çok da fazla ortalarda olmayan bir ABD'de bir anda çıktı bir depar yaptı ve bayrağı aldı.
02:39En öne geçti nasıl oldu bu?
02:41Yani bir AGİT grubu vardı.
02:43Biliyorsunuz Avrupa Güvenlik İşbirliği Teşkilatı savaşın başlarında denilebilir.
02:4892'de böyle bir şey kuruldu.
02:49Burada bir grup ülke var ama işin başında yine ABD, Fransa ve Rusya var.
02:55Ve bunların üçü de aslında şu ya da bu şekilde Ermenistan'ı destekliyordu.
03:00Yani Azerbaycan'dan yana tavır koygulardı.
03:03Zaten onun da etkisiyle son dönemde Aliyev, Azerbaycan lideri Aliyev defalarca
03:08bu grubu artık dağıtalım dedi ve dağıttılar.
03:10Ve Washington'da bunu dağıttılar ama benim sorum yine ortada kaldı.
03:15Yani bu kadar zaman içinde çok fazla bir şey yapmayan ABD nasıl oldu da her şeyin başı oluverdi?
03:22Yani şimdi bu barış anlaşmasına yani savaşın bitirmesine giden yol birdenbire Trump'ın eseri oldu.
03:30Trump herkesi birleştirmiş oldu nasıl olduysa ve onun dışında bu tartışmalı Zengizir meselesi var.
03:37Ermenistan'ın güneyindeki bölge ve bu bölgeyle ilgili anlaşmada yine Trump'ın sayesinde çözülmüş oldu.
03:47Daha fazlası Trump'ın adı verildi.
03:50O Zengizir koridoru değil zaten.
03:52Ermeniler zaten ona Siyonik diyor.
03:54Ama oraya bir Trump'ın adı verildi.
03:57Ne deniyor?
03:57Pek de ezberlemek niteliğinde değilim ama.
04:00Trump barış ve refah koridoru oldu.
04:03Bazıları da hemen bunun kısacası da trip.
04:06Bazıları da hemen bunu kullanmaya başladı.
04:07Ben bunu hemen kullanmaya başlayacak değilim.
04:10Buna alışmamak için bir süre direniş yaban diyeceksiniz ki
04:13Tavşan daha küsmüş dağın haberi olmamış olsun olsun daha büyük tavşan küçük olabilir ama tavşanlığında bir onuru var.
04:22Yani Trump'ın dediği her şey pat diye olmuyor dünyada ama o toplantıya bakarsanız
04:27Washington'daki toplantıya bakarsanız aman aman Trump'a ne iltifatlar?
04:32Ya demek istemiyorum çok ya çekmek demek istemiyorum çok.
04:35Kaba belki bulanlar olabilir ama ne iltifatlar?
04:38Ve her iki lider de hem Azerbaycan hem Erdemistan lideri biri lafı aldı ötekine bırakmadı vesaire.
04:44Her ikisi de Nobel barış ödeli sadece ve sadece size verilebilir.
04:49Turuncu reis sadece siz de öteki tabii zevkten mest oluyor.
04:54Son derece mutlu.
04:55Böyle bir sahne yaşandı da bu sahneye nasıl gelindi?
04:59Bu konu üzerinde durmaya değer diye düşünüyorum ben.
05:06Azerbaycan, Ermenistan'dan bazı talepleri var barış anlaşması için ve savaşın Eylül 23, Eylül 23'te, 19 Eylül 23'te bitmesine karşın barış anlaşması meselesini erteliyordu.
05:22Ali'ye erteliyordu aslında bunu.
05:25Ermenistan daha istekliydi.
05:27Daha sonra pek çok aşaması oldu.
05:29Görüşme trafiği oldu.
05:31Ve bu görüşme trafiği içinde Türkiye'de önemli bir rol oynadı.
05:37Ara bulunduk rolü oynadı.
05:39Türkiye'nin rolü burada hiç yatsınmaz.
05:41Acaba dedik, acaba dedik.
05:43Geçmiş programlarda da konuştuk.
05:45Yani bu ülkeler kendi arasında bir şekilde bu işi halledebilirler mi?
05:50Özellikle Abu Dhabi'de 10 Temmuz'da yapılan görüşmeme, delegasyonlar, herkes birbiriyle el sıkışıyor, gülümsüyorlar falan.
05:58İlk kez bir aracı olmadan bunlar bir araya geliyorlar.
06:01Aliyevle, Paşinyan ve ekipleri.
06:03Yani bir güven ortamı da oluşmuş durumda.
06:05Acaba bu iki ülke bu kendi arasındaki bu koridor sorununu halledebilir mi?
06:09Şu ya da bu takvimle ve biçimle diye.
06:12Yok, olmuyor.
06:14Kolay kolay.
06:14O güvenin 35 yıllık savaştan sonra kurulması çok kolay değil.
06:18Birisi ara buluculuk edebilir mi?
06:20Örneğin Türkiye.
06:22Yani konuyla o kadar ilgili.
06:23Hemen burdunun dibinde çok da çaba harcıyor.
06:26Özellikle Azerbaycan'ı destekleyerek kendini gösterdi.
06:29Ama son dönemde Ermenistan'la da ilişkiler öyle.
06:32Ama yok.
06:32Hayır, Türkiye öyle bir enerji gösteremedi.
06:35Öyle bir dinamizm gösteremedi.
06:37Bu işi neredeyse altın bir tepside ABD'ye sundu.
06:41Biliyorsunuz son programlarda söylüyoruz.
06:44Tombarak diye bir adam var.
06:45Durmadan o ABD adına bir şeyler söylüyor.
06:47Kendisi emlakçı ama büyük elçilik yapıyor boş vakitlerinde Türkiye'de.
06:51Ve işte Suriye'de olsun, Kafkasya'da olsun bir sürü görüş ifade ediyor.
06:55Hatırlıyor musunuz bu adam?
06:57Ya bu koridor meselesi, Zengezur koridoru.
07:00Amerikalılara verin, siz böyle beceremiyorsunuz.
07:03Biz bunu yaparız her türlü.
07:0499 yıllığını alırız, hallederiz.
07:06Para da kazanırız.
07:07Size de para kazandırırız.
07:08Tabii onlar açısından parakutsal bir değer tabii ki.
07:11Böyle dediği zaman aman aman demiştik.
07:14Aman Allah korusun bizi bundan.
07:16Ama bizim dememizle bir şey olmuyor korktuğumuz.
07:19Başımıza geldi gerçekten ve bu iş ABD'ye verildi.
07:23Bu işin ABD'ye verilmesi edilgen bir dil kullanıyor.
07:26Verildi, kim verdi?
07:28Bunun verilmesinde pek çok görüşme, organizasyon, çeşitli liderler, organizasyonlar, toplantılar.
07:35Ama Türkiye'nin önemli bir yeri olduğunu düşünüyorum.
07:39Önemli bir yeri olduğunu düşünüyorum.
07:41Türkiye'nin bu toplantı grafiğindeki oynadığı rol hiç de adlayın.
07:46Özellikle de barış anlaşmasına epeyce uzak duruyor.
07:50İzlenimini veren Aliyev'in ikna edilmesi herhalde Erdoğan'sız olmazdı.
07:55Hatırlıyorsanız 19 Haziran'da Türkiye geldi Aliyev bir günlüğüne.
08:0020 Haziran'da da Paşinyan geldi.
08:01Bunların Erdoğan'la, Cumhurbaşkanı Erdoğan'la görüşmesine ilişkin çok geniş bilgimiz yok.
08:06Daha sonra işte bunlar 10 Temmuz'da bir araya geldiler.
08:10Herhalde son detayları görüştüler.
08:12Ve nihayet 8 Ağustos'ta artık son aşama kaldı.
08:15Son sahne.
08:16Yani o dünyanın kralına, imparatoruna, turuncu imparatora o tacın giydirilmesi, Nobel'e dahiksiniz vesaire.
08:24Ve biz her şeyi sizin öncülüğünüzde yapıyoruz ve dengezür falan da sizin olsun.
08:29Siz işletin bunu vesaire.
08:31Ve 99 yılını.
08:32Üstelik o arada dikkatimi çeken bir şey.
08:36Trump bu iltifaklardan iyice artık gülmekten yüz kasları ağrıyan Trump.
08:4099 yılını ama bir 99 daha uzatacağız değil mi diyor.
08:45Yani insaf, el insaf.
08:4799 nedir bu süre ya?
08:5099 ve üzerine bir 99 istiyor.
08:52Üstelik bir de bu koridor Trump rotası oldu.
08:56Trip oldu.
08:57Trump'ın tripu oldu.
08:58Bu da enteresan bir şey gerçekten.
09:00Türkiye bunu sırtlayamadı.
09:03Bir ara buluculu olamadı.
09:04Son zamanlarda zaten hep böyle söylüyorduk.
09:06Son yıllarda Türkiye'nin çabaları bağımsız bir politika orada geliştiremiyordu.
09:10Büyük ölçüde aman Bakü'yü kırmayalım, Ali'yi kırmayalım diyordu.
09:15E tabii böyle iki devleti bir araya getirmesi, barış anlaşması yaptırması zordu.
09:20Son zamanlarda ilişkiler iki taraflı da iyileşti ama Türkiye bu işi sırtlayamadı.
09:24Ya da bir şekilde nispeten çok pahalı olmayan bir faturayla herhalde ABD'ye bir tepsi içinde sunmak.
09:31Türkiye'nin daha kolayına geldi.
09:33Böyle bir ortamdan işte Zengezür denilen yer yani bir aşağı yukarı 43 kilometrelik bir alan buraya şimdi yol yapacaklar.
09:42Amerikalılar yol yapacaklar çünkü başka kimse yol yapamaz biliyorsunuz.
09:46Ondan sonra altyapı, fiber vesaire bunları yapacaklar.
09:49Sadece bunları mı yapacaklar?
09:50Hiç sanmıyorum.
09:52Uydu bağlantıları, radarlar vesaire oraya girecek ABD.
09:5599 yıllığına girecek ve girdikten sonra da kolay kolay kimse çıkaramayacak onu ABD'nin bir bölgeye girmesi ne demek onu göreceksiniz.
10:04Hani bazıları diyecek ki aa Rusya vardı hep başından beri zaten 2020'de de Rusya aracılık etmişti.
10:10E Rusya daha mı iyiydi?
10:11Onu bir şey diyemem.
10:13Ama yağmurdan kaçarken doluya tutulmak böyle bir şey.
10:16Yağmur ve dolu derken şunu da kastettiğimi belki düşünmekte yarar olabilir düşünmenizde.
10:22Rusya daha zayıf bir ülke.
10:24Rusya gelgitli bir ülke.
10:25Bakın şu Ukrayna Savaşı'nda bile ne kadar zarar görüyor, zayıflıyor.
10:30Zaten büyük ölçüde de bu bölgelere uzanamaması, orada zayıflaması bu savaş inadından kaynaklanıyor ama ABD daha güçlü.
10:37ABD'yi artık buradan kolay kolay kimse çıkaramaz öyle görünüyor.
10:43Bu bir anlaşma değil demiştik, paraf edildi ama Minsk Küreci de dağıtıldı ama sonuçta bu anlaşma da yapılacak.
10:51Belki bir iki yıla uzanabilir.
10:53Ermenistan'daki seçimler önemli, önümüzdeki yıl Haziran ayındaki seçimler, anayasada yapılacak değişiklikler vs.
10:59Ama bir süreç yani en fazla son aşaması Mart 2025'de başlayan süreç ABD açısından çok başarılı bir şekilde tamamlandı.
11:09Kimler kazandı, kimler kaybetti isterseniz onu şöyle bir kısaca bir özetleyeyim.
11:17Yani kazananlar deyince çok bir cümlede tekrarlayayım.
11:21Evet ABD ve Trump kazandı.
11:23Hem de böyle son anda kazandı.
11:25Çok fazla ter dökmediği işte kazandı.
11:27Çünkü dünyada büyük bir Trump rüzgü besliyor.
11:30Böyle tabii ona bağlı olarak hem Azerbaycan hem de Ermenistan Rusya'yla sorunlar yaşıyor.
11:36Anı kolluyorlardı.
11:38Azerbaycan'ın sorunlarını biliyorsunuz.
11:40Hem uçak düştü, özür dilemedi, tazminat almadı.
11:43Ardından bu dediğim yılın sonunda olmuştu.
11:46Geçen yılın sonunda 25 Aralık'ta.
11:49Ve bu yılın 27 Haziran'ında da Azerbaycanlılara yönelik Yekaterinburg'da ciddi bir müdahale oldu.
11:57İki kişi öldü.
11:58Onun devamında da hala sürüyor.
12:00Yani birbirlerinin vatandaşlarını ya da birbirlerinin uyruğunu taşıyan kişileri ülkeden çıkarma, baskı yapma.
12:06İki taraf da alttan almıyor.
12:07Ve bu işte nereye gidecek belli değil.
12:09Bakın son günlerde tam da 8'inde, 8 Ağustos'ta Rusya Sokar'ın da Azerbaycan şirketinin de kullandığı Ukrayna'daki depoları buldu, vurdu.
12:24Gaz depolarını vurdu, kompresör alanını vurdu.
12:28Buna tabii ki Azerbaycanlılar en üst düzeyde Aliyev'den tepki gösterdiler.
12:32Aliyev'den dün ve önceki günde açıklamalar geldi.
12:35Biz dedi Ukrayna'ya yardım edeceğiz.
12:372 milyon dolar daha edeceğiz.
12:39Geçmiş yıllarda da kısmi böyle insani yardım yapmıştı.
12:4240 milyon dolar kadardı.
12:43Şimdi 2 milyon daha hem de Rusya'nın vurduğu enerji hatlarını, Enerji Bakanlığı'na verecek.
12:48Artı bir önemli açıklama daha yaptı ardından.
12:51Yani biz dedi bu Ukrayna'ya silah verilmemesi, bu ambargo konusunu da gözden geçireceğiz.
12:56Azerbaycan ne verebilir Ukrayna'ya?
12:58Ama açıklamalar çok ciddi.
13:00Ukrayna kullanılıyor belki burada ama Rusya ve Azerbaycan arasında neredeyse bir savaş ortamı var.
13:07Bunun çağrılarını yapanlar da var aslında her iki ülkede de.
13:10Özellikle Rusya'da.
13:11Oraya da girişelim diyorlar.
13:13Eğer savaş hani biterse az sonra savaş, Alaska görüşmesine de geleceğiz.
13:17Herhalde Rusya oraya var gücüyle abanacak gibi görünüyor.
13:21Evet Azerbaycan da kazançlı diyebiliriz.
13:24Yani %100 her konuda istediği belki olmadı ama tabii ki güçlendi.
13:28Bu arada Azerbaycan lideriyle Trump arasında çok iyi ilişkiler çıktı.
13:32Orada görmüşsünüzdür, duymuşsünüzdür belki.
13:34Trump bir ara soruyor.
13:35Sen kaç yıldır iktidardasın?
13:3722 yıldır.
13:38Ooo çok iyi güçlü lider.
13:39Böyle yani ne kadar kalırsan o kadar güçlüsün.
13:42Trump'ın kafası da böyle bir kafa.
13:44Ermenistan da kazançlı çıktı sayılır.
13:46Çünkü Paşinyan ülkeyi Rusya'dan, Rusya'nın alanından çıkarıp, boyunduruğundan kendince çıkarıp batıya götürmek istiyordu.
13:55Fransa'nın çabaları yetersiz kalıyordu.
13:57Şimdi bakalım bunu nereye kadar sürdürecek?
14:00En azından barışın ve ekonomik gelişmenin ulaşım hatları, ticaret, enerji vs.
14:06bunu kendi halkına anlatabilmesi lazım.
14:08Ve bunun için belki önemli bir puan kazanmış oldu ama Paşinyan'ın tepesinde hala kara bulutlar var.
14:14Hala darbe tehlikesi, Rusya destekli Karafetyan ve başkalarının ona muhalefet organize etmesi.
14:20Bek çok tehlikesi var.
14:21Bakalım bunu başarabilecek mi elbette burada?
14:24Türkiye ve Azerbaycan'ın destekleri dışarıdan nasıl olur olur mu bilmiyorum ama batı artık daha net bir destek verecek.
14:30Onu korumak için Rusya'ya karşı, başka güçlere karşı.
14:33Dolayısıyla Paşinyan'ın da bir kazançlı çıkma durumu var.
14:36Türkiye'de tabii ki istediği bazı şeyleri aldı.
14:39O koridor, koridorun oluşturulması, ulaşım hatları vs. uzun vadeli kazanç.
14:43Ama demin dediğim gibi Türkiye çok şey kazanabilecekken çok azla yetindi ve ABD'nin gölgesinde kalayım ben daha iyi dedi.
14:51Bu ciddi bir sorun diye düşünüyorum.
14:54Bir adı pek fazla geçmeyen bir kazanan daha var.
14:56Çok çok altını çizerek vurgulamak istiyorum.
14:59İsrail, ABD kazanmışsa İsrail de kazanmış demektir.
15:02Zaten Suriye'deki olağanüstü etkinliğini görüyorsunuz.
15:05Orta Doğu'daki olağanüstü etkinliğini şimdi bugün şey vardı basın özetlerinde İsrail basını Azerbaycan diyor.
15:14İsrail ile Suriye'yi barıştıracak falan.
15:19Böyle şeyler dönüyor ortada.
15:21Yani işbirliği çoğalacak zaten Azerbaycan'la çok iyi ilişkileri var.
15:24Dolayısıyla İsrail o bölgede çok ani büyük ataklar yapabilir.
15:28Ne yapabilir bilmiyorum ama bu konuya da dikkat etmek gerekiyor.
15:31Kaybedenler değil miyim aslında?
15:33Çünkü bazıları bunu herkesin kazançlı olabileceği bir proje olarak sunuyor.
15:37Evet ekonomik olarak o şeyden Avrupa ile işte Asya'ya Hazar üzerinden Türk dünyası Çin'e Hindistan'a uzanabilecek hatlar.
15:48Bu açılardan herkes kazanabilir.
15:50Yani win-win şeyi projeleri iyi.
15:52Bunun Türkiye'nin de bunun düşünmesi gerekiyor.
15:54Diğer ülkelerinde ama böyle olacak.
15:57Bu tabii işin bir de şey var.
15:59Stratejik tarafları var, geopolitik tarafları var.
16:02O açıdan Rusya elbette konum kaybediyordu.
16:04Zaten son zamanlarda iyice kaybetti.
16:07Yani artık o Azerbaycan-Ermenistan anlaşmazlığı üzerinden orada at oynatması imkansız demeyeyim ama zorlaştı.
16:14Yani bugüne kadar hep Rusya'nın ara bulucu ile bu iş gidiyordu.
16:19Artık Rusya yerine ABD var.
16:20Böyle bir şey.
16:21Rusya çok ciddi kaybetti.
16:23Belki Rusya'dan daha da fazla kaybetti diyebileceğim bir ülke var.
16:27Hangisidir?
16:28Evet, İran.
16:29Haritaya bir bakın.
16:30Zengizör'ün nerede olduğuna bir bakın göreceksiniz.
16:32İran'ın hemen burnunun dibinde.
16:35Böyle bir şey.
16:36Dolayısıyla İran'ın da ciddi ölçüde bir kaybı olduğunu söyleyeyim.
16:41Rusya tabii biraz daha sessiz karşıladı son zamanlarda.
16:44İşte biz başlattık bu şeyleri.
16:47Yirmiden beri epey çabamız var falan gibi.
16:49Biraz gülümseten açıklamaları var Rusya dışılarının ama İran'dan çok sert açıklamalarda geldi.
16:55Çok hızlı açıklamalarda geldi.
16:56Dini lider Ali Hemeni'nin danışmanı Ali Ekber Velayet'i biz dedi ulusal güvenliğimiz açısından böyle bir şeye Zengizör meselenin bu hale gelmesine izin veremeyiz dedi.
17:07Amerikalıların oraya askeri olacak olarak da girecekleri belli.
17:10Tabii İran'ın tepkisi bu kadar çabuk ve sert olur muydu bilmiyorum ama olacağı kesindi.
17:16E tabii şu da var tabii ki askeri olarak Amerikanlar girecek oraya.
17:20Birkaç yüz kişi mi gönderecek bin kişi mi daha fazla mı uyduları radarları şunları bunları.
17:25E diğer taraftan Ermenistan'da yani aynı ülkenin içinde bir de gümrü var.
17:29Gümrü üstünde de Rus askerler var.
17:31Sizce bu ne kadar ileri gidebilir ne kadar bir arada olabilirler yani biraz enteresan bir konu.
17:37Avrupa'yı bir cümlede de olsa vurgulayım Avrupa'nın etkinliği artık iyice azaldı.
17:41Ya bu işe giremediler.
17:43Trump sokmadı başkaları da sokmadı kendileri de işte şimdi Alman lider Merts açıklama yapıyor biz siz olmaz vesaire.
17:49Ama Avrupa o anlaşma sürecinden Kafkasya'dan silinmiş gibi görünüyor tabii o da çabalarını sürdürecek.
17:56Tam olarak silinen kimse yok Rusya'da silinmedi.
17:58Öyle erken yorumlar yapanlar var Rusya bitti Kafkasya'da yok.
18:01Bitmedi hatırlarsanız Gürcistan'da da 2008 savaşı Gürcürüz savaşı ondan sonra bambaşka bir tablo vardı.
18:10Ondan önce de bambaşka bir tablo ama son yıllara bakın yine Gürcür iktidarıyla Rusya arasında ciddi bağlar var her şeye karşın.
18:17Diplomatik ilişkiler olmasa da yani Rusya bazen ikinci üçüncü roundlarda maça asılabiliyor ve çok şey yapabiliyor.
18:25Evet bugün daha güçsüz Ukrayna savaşı var ama yarın ne olur belli değil.
18:28Biz onun için bu bölge Amerika'nın girmesiyle çok daha riskli bir duruma geldi diyorum.
18:34Bir şey daha ekleyeyim bir cümleyle Çin.
18:37Çin de kaybetmiş oluyor.
18:38Çünkü ABD orada güçlenince ABD zaten asıl asıl karşıt olarak Çin'i görüyor.
18:43Dolayısıyla o hatlar nereden nereye gidecek?
18:46Hani bir ara Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da savunduğu yani o hat üzerinden Londra'dan Zengezur üzerinden diyor Londra'dan Pekin'e kadar uzanacak falan.
18:55Şimdi Pekin kazanacak mı yoksa o hatlarda bir takım üretüşler mi yapılacak?
19:00Bütün bunları göreceğiz.
19:01Dolayısıyla kazananlar kaybedenler böyle bir gerilim var.
19:05Bu gerilimi yavaşlatmak için tabii bütün olanlar da bu Ermenistan'ın sınırları içinde bu Siyunik ya da işte Zengezur ya da şimdiki yeni adıyla Trump kripli.
19:17Paşinyan tabii ki biraz kaygılı.
19:19Zafer kazanmış görünüyor ama kaygılı.
19:22Hemen ilk günlerde bir açıklama yapması benim dikkatimi çekti.
19:24Ya Rusya'da bu işin içinde olsun.
19:25Mesela o şey içinde bu hat içinde dedi Trump şey rotası içinde demir yollarını yapsın ona o verelim falan.
19:33Hadi Rusya'yı da idare edecek.
19:35Yani Rusya ne der bilmiyoruz.
19:37Bir sessizlik var orada.
19:39Dün Pezeşkian'la İran Cumhurbaşkanı'la görüştü.
19:42Onu da yetiştirmeye çalışıyor.
19:44Kolay değil.
19:44Bunlar kolay değil gerçekten.
19:47Ve Azerbaycan'ın Rusya'yla olan gerginliğinin artması da çok yönde etki edebilir.
19:51Ermenistan'ın iç şeyindeki gelişmeler de çok etki edebilir.
19:56Bu arada tabii ki Trump Aliyevi çok sevdi.
19:59Birdenbire iltifatlar falan ama bir şeyi hatırlatayım.
20:02Bu Trump bundan çok değil.
20:06Yani geçen yılın seçimlerden önce.
20:09Ekim ayında.
20:11Yani Ekim ayında seçimlerin arifesinde şöyle diyordu.
20:14Ya Karabağ'da da var işte 120 bin kadar Hristiyan'ın haklarını korumak lazım.
20:20İşte Azerbaycan onları püskürttü.
20:22Bunları korumak lazım falan.
20:24Şimdi o zaman Ermeni lobisinde püsköp büyüttü.
20:26Şu anda İsrail'le onun bir desteğiyle ilerliyor ya.
20:30Uluslararası alanda pek çok koşulda, pek çok durumda Azerbaycan.
20:34Şu anda İsrail lobisinin desteğiyle Azerbaycan birdenbire yükseldi.
20:38Ve Aliyev'de Trump'ın sevdiği birisi haline geldi.
20:42Denklem böyle karışık ama gelişmeler daha önümüzdeki aylarda, yıllarda özellikle
20:48o hattın Hazar üzerinden daha ilerisine uzatma aşamasında Rusya ne yapar, İran ne yapar,
20:53diğer ortaklar veya katılımcılar o hattın çevresinde olanlar ne yapar bunları bilmiyoruz.
21:00Ama Amerika'nın girmesi her şeyi değiştirdi.
21:03Çok kısa olarak son maddemizde de Alaska görüşmesine bakalım.
21:07Evet Alaska görüşmesi yani KJ'de de söylüyoruz.
21:12Trump'la Putin tiyatrosunun bu cuma sergileyeceği bir şeye dönüştü artık, bir oyuna dönüştü.
21:19Çünkü aylardır sürüyor bakın.
21:21Aylardır Trump çok fazla üzerine gitmiyor Putin'in.
21:25Aylardır Putin çok iyi idare ediyor Trump'ı.
21:28Yani ne yaparsa yapıyor ve sonunda onu idare ediyor, oyalayabiliyor.
21:31Bazen Trump uzun süreden sonra kuşkulanıyorum beni idare mi ediyor, beni yalan söylüyor bana falan ama savaş bitmiyor.
21:39Üstelik Rusya daha da fazla asılıyor.
21:41Trump şimdi biliyorsunuz geçenlerde 50 gün vermişti, sonra bir ara kızdı.
21:4510-12 gün dedi, işte onun da zaten bitmesi gerekiyordu.
21:49Sekizinde o sıralarda da işte Azerbaycan-Ermenistan şeyi anlaşması ve o aralarda Putin'den yine akıllı kurnaz nasıl isterseniz bir hamle geldi.
22:00Ya görüşelim biz. Peki görüşelim tabii Trump öyle bir görüşmeye.
22:04Hayır demez. Bu görüşmeye Zelenski gelecek mi? Hayır.
22:07Zelenski çok kaygılı. Çünkü bu ikisi Zelenski olmadan bir araya gelirse yani Ukrayna topraklarını paylaştırma gibi bir şeylere de girişebilirler.
22:15Onun için birden bir açıklama yaptı Zelenski.
22:17Toprak şeyi yok. Biz vermeyiz toprakları falan.
22:20Amerika'dan da buna açıklamalar geldi.
22:23Ne demek? Şimdi toprak değişimi olabilir.
22:24Sen diyelim ki şeyi verirsin, Donetsk ve Lugansk'ı verirsin.
22:29Zaten önemli ölçüde Rusya almış.
22:30Belki Rusya'nın elinden Zaporojye ve Herson'u alabiliriz ya da bunlardan birini alabiliriz ama Rusya da ona karşı çıkıyor.
22:37Ya herkes kendi burnunun bir doğrultusuna gidiyor.
22:40Onun için ne çıkacak bilmiyorum. Ben çok umutlu değilim.
22:42İşte Putin'in şeyleri var.
22:43İşte havada bu işi durduralım.
22:45Sadece kara da sürsün, denizde de olmasın falan.
22:48Ya yapılması gereken ilk adımı aylar önce Trump söylemişti.
22:51Bir aylık ya da her ne kadarsa, belki daha fazla, bir ateşkes.
22:56Şu insanlar ölmesin, bunu yapın.
22:58Yok, öyle bir şey yok.
22:59Şimdi yeni bir tiyatro izleyeceğiz.
23:01Bakalım niye Alaska?
23:03Yani şimdi Putin'in danışmanı uşa, kovşa ediyor.
23:06Bu çok mantıklı vesaire.
23:07İki ülke birbirine yakın.
23:08Ne yakını ya?
23:09Şimdi iki lider de 8-9 saat uçacak oraya gidecek.
23:12Alaska.
23:13Tabii Alaska'nın önemi var.
23:14Eskiden Rus toprağıydı.
23:15Bundan çok önce, 1867'de Rusya büyük bir hata yaptı.
23:20Kimlerine göre orada Türkiye parmağı da var.
23:22Osmanlıların Kırım Savaşı'nda biz Rusları çok yorduk.
23:25Bu arada kasaları da boşaldı ve orayı 7.2 milyon dolara sattılar.
23:31Amerikalılara sattılar.
23:32Şu anda kafalarını taşlara vuruyorlar.
23:34Ne demek şimdi?
23:347.2 milyon tabii bugünün parasıyla kimine göre 150, kimine göre 350 milyon dolar ama bedava.
23:40Hem de o kadar büyük bir alan.
23:42Bence bunu Rusya falan istemedi.
23:44Rusya'yı dayattı.
23:45Amerikalılar dayattı.
23:46Ve Trump onu istedi ve bundan dolayı da o Alaska oldu.
23:50Alaska Amerika'nın bir parçası sonuç olarak.
23:53Bazı Rus yayınlarında aman dikkat Putin'i tutuklayabilirler falan.
23:56Yani o öyle bir ihtimal.
23:58Çok az bir ihtimal.
24:00Onun garantisini veriyor abi.
24:01Ayrıca Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin o Mart 23'te aldığı karar var biliyorsunuz.
24:07Putin'in tutuklanması kararı Ukrayna savaşı ve çocuk kaçırılması vs. gerekçesiyle.
24:11Ona rağmen Putin'in gittiği yerler olmuştu.
24:15Şimdi Alaska'da böyle bir şey olacak.
24:17Böyle bir görüşme olacak.
24:20Bu arada konuşmaları da yapıyorlar.
24:22O da bana çok neşeli geliyor.
24:23Alaska aslında biz birbirimize çok yakınız diyor.
24:25Evet tepeden yakınlar.
24:27O Bering Boğazı falan filan.
24:28Yani o kadar yakınlar ki.
24:29Yani bizim İstanbul Boğazı'nı alın.
24:32Onu iki katından biraz fazla.
24:34Yani 3.8 km'den daha az.
24:40Yani sıkı bir yüzcü yüzer geçer bir ülkeden diğerine.
24:44Ama orada başka şeyler de var.
24:46Rus-Amerikan ilişkileri, ticari ilişkileri ve özellikle daha tepelerdeki,
24:50Arktik'teki bazı işbirliği projeleri de görüşecek.
24:53Bütün dertleri şey değil.
24:54Ukrayna değil.
24:55O da var.
24:56Başka konularda görüşecek.
24:57Bu arada Zelenski yokken belki onun kabul etmekte zorlanacağı bazı şeylerde pazarlıklarda olabilir tabii ki.
25:05Buna bakmak gerekiyor.
25:06Ben çok büyük bir şey beklemiyorum.
25:08Atak beklemiyorum.
25:09Umarım yanılırım ve umarım ateşkes olur.
25:12Savaş bitmese de ateşkes olur.
25:14O insanlar ölmez.
25:16Bunu izleyeceğiz.
25:17Tabii Avrupa da kaygılı.
25:19Avrupa potaya giremiyor çünkü.
25:21Aman yalta gibi olmasın diyor.
25:23Yaltayı defalarca konuşmuştuk programda.
25:251945'te Kırım'da buluştular.
25:28Yani Stalin diğer iki liderle birlikte Sovyetler Birliği, İngiltere ve ABD.
25:33Bugün de Rusya, ABD.
25:35Belki o potaya Çin'de girebilir.
25:37Onlar dünya ülkelerini paylaşacak gibi.
25:39Aman öyle bir şey olmasın.
25:40Ukrayna harcanmasın diye böyle şeyler söylüyorlar.
25:43Ama sonuç olarak bakalım.
25:46Trump da bu arada ilginç bir şey söylüyor.
25:47Ben diyor görüşmede diyor iki dakika olunca diyor anlarım diyor.
25:50Putin barış yapacak mı yapmayacak mı?
25:52Evet anlarsın.
25:53İki dakikada anlarsın.
25:54Onun için sen 7-8 aydır anlıyorsun Putin'i.
25:58Onun için buralara kadar geldi bu iş.
25:59İki dakikada anlarsın.
26:01Ve son bir ek.
26:02Türkiye-Rusya ilişkileri bundan etkileniyor.
26:04Timna dersi de etkileniyor.
26:06Özellikle Rusya kızıyor.
26:07Çünkü demin dediğim gibi ABD'ye bu altın tepside bu Kafkasya meselesini sunan pek çok unsur olabilir.
26:15Ama Türkiye'de var bunların içinde.
26:16Hani bazıları soruyorlar hani İstanbul olacaktı ya da Putin şey demişti Birleşik Arap Emirlikleri olabilir falan yok.
26:22Kimseyle paylaşmak istemedi.
26:24Trump bu iş benim ülkemde olacak yanında başka bir lider de olmayacak dedi.
26:28Ama bu konudan dolayı Putin'in Erdoğan'a zaten biliyorsunuz benim tezim 2023 seçimlerinden sonra kısmen bir mesafe oldu.
26:38Türkiye'ye gitmiyor vesaire.
26:40O soğukluk şu ya da bu şekilde.
26:42Çok aşırı değil belki ama bir soğukluk var.
26:43Şimdi o soğukluk biraz daha bence daha da soğuyacak gibi geliyor.
26:50Hani her şeyden bir sonuç çıkarmak gerekmiyor ama son zamanlarda bakıyorum.
26:55Türkiye karşıtı açıklamalar çoğaldı basında.
26:59Garip bir şekilde Türk Hava Yollarına karşı eleştiri şeyler var.
27:02Son birkaç hafta içinde işte Rusya'dan bazı müşterilerin taleplerine uymuyor falan.
27:07Buradan işte yük almıyor, bagaj almıyor yeterince şu ya da bu gerekçeyle uyarı falan diye bugün de bugünkü komersantın de en ön sıralarında gelen haberlerden biri.
27:17Şu ya da bu şekilde Rus-Türk ilişkileri bu Trump'ın büyük zaferi Türkiye'nin de desteklediği bir şeyden Afgasya'da Rusya'nın oralardan çıkartılıp Rusya ve İran'ın ABD'nin oraya getirilmesi sürecinde Türkiye'nin oynadığı rolden dolayı Putin bunu unutmaz diyoruz.
27:35Bakalım neler olacak bu cuma bu Alaska'da Putin Trump tiyatro tümden neler çıkacak.
27:41Umarım çok önemli bir şey çıkmaz ve umarım tatilimize devam ederiz.
27:45Hava güzel, ortam güzel, doğa güzel.
27:48Umarım devam ederiz.
27:50Umarım savaş biter tabii ki iyi gelişmeler olsun da biz hiç tatil yapmayalım.
27:54Ama bakalım gelişmelere.
27:55Geçen programı bitirdiğim gibi tekrar aynı şekilde bitiriyorum.
27:59Yeni sezonda kısa bir süre sonra önümüzdeki haftalarda görüşmek üzere.
28:04Hoşçakalın.
Önerilen
46:09
|
Sıradaki
58:14
50:57
47:55
36:11
56:21
54:45
40:11
24:28
İlk yorumu siz yapın