Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Bakü'deki Bağlantısızlar Hareketi Zirvesi'nde konuştu. Aliyev, "Yeni dünya düzeni yeniden şekilleniyor. Soğuk savaş sonrası en büyük doğu-batı çatışması yaşanıyor" dedi. Aliyev ayrıca, "Fransa'nın sömürgeci yaklaşımının son bulması gerekiyor" diye konuştu. https://haberglobal.com/dunya/aliyev-fransanin-somurgeci-yaklasiminin-son-bulmasi-gerekiyor-235228
00:00Hadise milyarla insanın hayatını son koymuştur.
00:05Hayç edemem, həmin insanların hatirəsini bir dəgəli sükütlə yad edək.
00:16Azərbaycanın liderliğiyle Bakü'de bağlantısızlar hareketinin temas grubu zirvesi var
00:22ve deprem felaketi için saygı duruşunda bulunulduğunu gördük.
00:30Bu hadisə ilə bağlı dərin kədərimizi ifadə edirik
00:37və bütün qurbanların ailələrinə başsalığı verir.
00:42Təsərat alanlara tezliklə şəfad edirik.
00:47Sesiamızın açılışına başlamazdan əvvəl biz gündəliyimizi qəbul etməliyik.
00:54Gündəliyimiz artıq təqdim edilib nümayəndə heyətlərinə.
01:04Burada hər hansı bir eytiraz yoxdursa, gündəliyilə bağlı eytiraz yoxdur.
01:14Təşəkkür edirəm.
01:15Summit-in zirvə toplantımızın gündəliyi qəbul edilmişdir.
01:26İcazənizlə, Koşulmama Hərəkatının sədri qismində mən öz çıxışımı birinci edəcəm.
01:32Hörmətli dövlət və hökumət başçıları, hörmətli nümayəndə heyətlərin rəhbərləri, xanımlar və canavlar,
01:44Mən sizin bir daha bu tədibirdə vizirvə toplantısında salamlayıram.
01:54Qeyd etdiyim kimi, 2019-cu ildə Azərbaycan Boşulmama Hərəkatı ölkələrinin yextil qərarı ilə 2019-2022-ci illər üçün sədirliyinə başlamışdır.
02:05Sədirliyimiz yextil qərarla daha bir il müddətinə uzadıldı.
02:12Biz, Azərbaycanın sədirliyinə göstədikləri dəstəyə görə üz dövlətlərə minnətdarıq.
02:20Koşulmama Hərəkatının sədri olaraq məqsədimiz ədaləti və beynəlxalq hüququ müdafiə etməkdir.
02:26Pandemiya başlamasından dərhal sonra biz ona qarşı global səyləri səfərbərmək təşəbbüsü ilə çıxış edən məhz bizim hərəkat oldu.
02:34Biz 2020-ci il may ayında Koşulmama Hərəkatının dövlət və hökumət başçıları səviyyəsində onlayn zirvə toplantısının keçirilməsini irəli sürdüyü.
02:46Qınla yanaşı, zirvə toplantısında məlumat bazası hazırlamaq üçün Koşulmama Hərəkatının işçi qrupunun qaradılması qərar oldu.
02:53Ün Dünya Səhiyyə Təşkilatı pandemiya ilə mübarizədə məhz həmin məlumatı, ehtiyaclıların müəyyət etmək üçün baza kimi istifadə etdi.
03:02Həmin zirvə toplantısında BMT Baş Asambleyəsinin liderlər səviyyəsində xüsusi səviyyəsinin çağrılmasını təklif etdim.
03:10Bu təklif BMT üzdödlər arasında böyük əstək qazandı.
03:15Xüsusi sesiya 2020-ci ilin teqabr ayında keçirildi və tədbirdə 70-dən çox dövlət və hükumət başsızı çıxış etdi.
03:22Xüsusi sesiya da beynəlxalq həmrəliyin artırılmasının zərurliyi vurgulandı.
03:27Koşulmama Hərəkatının koronavirusla barizədə liderliyi qəbul edildi.
03:31Biz bəzi varlı ölkələrinin həyata keçirdiyi peyibat millətçiliyiydi.
03:362022-də 70-dən fazla devlet başkanı tarafından bu konuya değinildi.
03:44Bu özel oturumda daha fazla uluslararası dayanışma gerektiğinin altı çizildi.
03:51Ve koronavirüse karşı mücadelədə daha fazla birlik olmamız gerektiği söylendi.
03:57Ve tabi bazı varlıklı ülkelerde aşılanma oranlarının çok daha yüksek olduğunu gördük.
04:05Diğer ülkelerde ise ne yazık ki bu bir engel haline geldi.
04:09Ve tabi ki evrensel olarak bütün ülkelerin buna erişimi olması gerekiyordu.
04:16Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda da onaylandığı üzere.
04:22Ve pandemi ile mücadele konusundaki eylemler bir kere daha sorumluluğun önəminin altını çizdi.
04:30Azerbaycan koronavirüsü ilə ilgili mali ve insani destek verdi 80-dən fazla ülkeye.
04:39Ve bunlar ya ikili kanallar aracılığıyla ya da Dünya Sağlık Örgütü aracılığıyla gerçekleşti.
04:47Azerbaycan bu hareketin kurumsal gelişimini güçlü bir şekilde destekliyor.
04:55Ve parlamentolar dışı toplantı yapılıyor.
05:00Ve Haziran 2020'de ilki gerçekleşti bunun Bakü'de.
05:04Ve burada Temmuz ayında da Şuşa anlaşması gerçekleşti.
05:13Ve buradaki daimi sekreterye Bakü'de yer alacak.
05:20Ve bizim amacımız burada sürdürülebilirlik sağlamak.
05:24Aynı zamanda da bizden sonra başkanlığı yürütecek olan taraflara güçlü bir yapı bırakmak.
05:33Ve Belgrad'da yapılan toplantıda da üst düzey bir toplantı önerisi yapmıştım.
05:41Üye olmayan devletler arasında ve COVID-19 sonrası dönemle ilgili bir çalışma yapalım demiştim.
05:50Ve böylelikle de gelişmekte olan global konuları da ele alabileceğimize inanıyorum.
05:58Ve uluslararası güvenlik mimarisine baktığımızda son 10 yıllardır devam eden güvenlik yapısı artık çok büyük bir değişiklik gösteriyor.
06:11Ve burada şunu fark ediyoruz ki artık çok taraflılık tehlike altında ve aynı zamanda egemenlik ve toprak bütünlüğü konularında ve devletlerin iç işlerine müdahale konularında bazı sıkıntılar olduğu gözleniyor.
06:28Alınan kararlar uygulanmayabiliyor veya çifte standart uygulamaları görebiliyoruz.
06:37Yeni dünya düzeni yeniden şekilleniyor.
06:40Ve şu anda dünya en ciddi doğu batı karşılaşmasını yaşıyor soğuk savaşın ardından bu yana.
06:50Ve bunun dünyanın her tarafında yankıları olduğunu görüyoruz.
06:54Ve Birleşmiş Milletler'den sonraki en büyük uluslararası kurum olarak NAM'ın çok önemli bir rol oynaması gerekiyor.
07:03Ve aktif bir şekilde yeni dünya düzeninin oluşumuna katılım sağlaması gerekiyor.
07:08Ne yazık ki şu anda neokolonyalizme karşı bir artış olduğunu görüyoruz.
07:18Ve tarihi olarak bir dekolonizasyon sürecinden geçtikten sonra NAM'ın da yine bu noktada insanlığın şu an karşılaştığı bu utanç verici durumla mücadele etmesi gerekiyor.
07:35Ve burada Mayotte adası üzerinde de Fransa'nın hala sömürgeciliğinin olduğunu görüyoruz.
07:48Bununla da mücadele etmemiz gerekiyor.
07:52Ve biz Fransız hükümetini yeni Kaledonya'da ve yine Fransa'nın deniz aşırı bölgelerdeki alanlarındaki insanların haklarına saygı göstermeye davet ediyoruz.
08:07Ve bunlar Fransa kolonisinin imparatorluğunun hala kalan parçaları olarak karşımıza çıkıyor.
08:17Fransa'nın bu geçmişten gelen sömürgeci yaklaşımı ve kanlı müdahalelerinin artık son bulması gerekiyor.
08:30Bunlar dünyanın farklı yer önlerinde, Güney Asya bölgesinde de devam ediyor.
08:35Ve bir diğer konu da Birleşmiş Milletler'in sistematik reformları.
08:41Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi geçmişi anımsatıyor hala.
08:46Mevcut gerçekliği yansıtmıyor.
08:49Güvenlik Konseyi'nin içeriği genişletilmeli.
08:53Daha fazla temsiliyet olmalı.
08:56Ve coğrafi olarak da daha adil olmalıdır.
08:59Ve burada bu hareketin başkanlığını yürüten kişinin de orada bir koltuğu olmalı.
09:11Ve biz burada üye devletlerin bu konuyla ilgili tartışmaları başlatmalarını ve çözüm önerilerini Birleşmiş Milletler'e sunmalarını diliyoruz.
09:22Ve aynı zamanda Afrika'nın da Güvenlik Konseyi içerisinde daimi bir koltuğu olmalı.
09:29Pandeminin 2030 sürdürülebilir kalkınma amaçları üzerinde de olumsuz etkileri oldu.
09:35Bu konuda global çabalar tazelenmeli.
09:39Çünkü 2030 gündemini yakalayabilmek için şu an gerisinde kaldığımız hedeflere, amaçlara ulaşmak için hızlanmamız lazım.
09:50Ve burada küresel olarak da önlemler alınması gerekiyor pandemi sonrası dönemde.
10:01Ve Güney Güney İşbirliği'ni de biraz daha güçlendirmemiz gerekiyor.
10:08Egemenlik, ulusal mülkiyet, ulusal sahiplik konularına odaklanmamız gerekiyor.
10:20Ulusal önceliklerin dışarıdan empoze edilmemiş bir şekilde belirlenmesi ve bunların desteklenmesi gerekiyor.
10:29Aynı zamanda su kıtlığı, gıda güvenliği gibi sonular var, zorunlu göç gibi sorunlar var.
10:39Ve bu anlamda küçük adaların biraz daha fazla ilgi görmesi gerekiyor.
10:44Çünkü iklim değişikliğinin etkilerine karşı daha kırılganlar ve varoluşları daha büyük bir tehlike altında.
10:50Covid-19 pandemisinde olduğu gibi Azerbaycan mali ve insani yardım sunmaya devam edecek ihtiyaç sahibi ülkelere bu grup içerisindeki.
11:03Ve Afrika'nın ve küçük adalarda ve gelişmekte olan ülkelerdeki ihtiyaçlara yardımımız devam ediyor.
11:15Ve 1 milyon ABD doları ayırıyoruz bunun için ve inanıyorum ki NAM üyeleri ve uluslararası topluluğun diğer üyeleri Azerbaycan'ın bu girişimini destekleyeceklerdir.
11:27Ve bizi destekleyeceklerdir bu pandemi sonrası iyileşme döneminde olan küçük ülkelere destek konusunda.
11:36Hanımefendiler ve efendiler daha önce de söylediğim gibi Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi bugün etkinliğini yitirmiş durumda.
11:43Mesela bazı kararlar günler içerisinde uygulanmaya başlanmışken Azerbaycan'ın durumunda Ermenistan 4 Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararını görmezden geldi.
12:01Silahlı kuvvetlerini Azerbaycan topraklarından çekmek konusunda 30 yıldır devam eden bu süreç bu.
12:08Ve burada dolayısıyla askeri ve siyasi güvenliğini Azerbaycan'ın kendisinin sağlaması gerekti.
12:21Ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin aslında almış olduğu kararları kendi gücümüzle öğrenmemiz, kendi gücümüzle uygulamamız gerekti.
12:29Ve işgal yılları içerisinde pek çok kültürel ve dini alanında Ermenistan tarafından yağmalandığını gördük.
12:43Ve gerçekten aslında burada yapılan uygulamaların birer örnek olduğunu görüyoruz.
12:51Bir kenti, bir kültürü yakıp yıkmak konusunda örnekler teşkil etti Ermenistan'ın yaptıkları.
12:59Ve daha sonra özgürleşen bölgeler ziyaret edildiğinde buradaki ülkelerin temsilcileri tarafından da burada yaşanan yıkımın ne kadar büyük olduğu görüldü.
13:12Azerbaycan kendi bölgelerini kendi kaynaklarıyla kurtarmak durumunda kaldı.
13:212021 ve 2022'de 4 milyar dolarlık bir harcamamız oldu.
13:27Bu senede en azından 1.7 milyar doları bu amaç için ayırmayı planlıyoruz.
13:33Ve sıfırdan yeniden inşa ediyoruz pek çok bölgeyi modern şehir planlaması ve akıllı köy akıllı şehir yaklaşımlarıyla.
13:44Bu ulusal hükten çok modern, çok yenilikçi bir yaklaşım ve Ermeni işgali sebebiyle Azerbaycan'ın çok büyük kayıpları oldu.
14:00Ve 2. Karabağ Savaşı'ndan bu yana, Kasım 2021'den bu yana da pek çok kaybımız oldu.
14:10Ve bu açıdan baktığımızda Azerbaycan'ın ulusal sürdürülebilir kalkınma hedefleri belirlemesi gerekiyor.
14:20Ve şu anda bunu başlatıyoruz ve burada aynı zamanda madenleri de azaltmayı planlıyoruz, madensizleşmeyi planlıyoruz.
14:32Çünkü buradaki gelişimin önüne geçiyor.
14:36Ve Azerbaycan 18. sürdürülebilir kalkınma hedefini harekete geçirmeyi düşünüyor.
14:45Madensizleşme anlamında ve diğer ülkelerin de desteğini istiyoruz bu konuda.
14:52Ve şöyle bir önerim de var.
14:56Benzer fikirlerde olan ülkelerden oluşan bir grup kuralım.
15:03Madenlerden dolayı sıkıntı yaşayan.
15:06Ve burada tabii ki birbirimizin egemenliği ve toprak bütünlüğünü gözeterek çalışmalar yapmaya çalışıyoruz.
15:21Ve bir kez daha üye devletlere teşekkür etmek istiyorum.
15:26Azerbaycan'ın haklı duruşunu gördükleri için ve geçmişte Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde
15:35alınan kararları uygulama konusundaki çalışmaları sebebiyle.
15:45Ve burada nam üye devletlerinin uluslararası arenadaki hareketinin de güçlenmesini umuyoruz.
15:55Teşekkür ederim.
15:55Evet şimdi yanımızda Sayın Çaba Körüşşi var.
16:12Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun 77. oturumunun başkanıydı.
16:17Kendisi değerli görüşlerinizi duymak istiyoruz.
İlk yorumu siz yapın