Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 10. Küresel Bakü Forumu'nun açılışındaki konuşmasında Ermenistan'a yönelik mesajlar verdi. Aliyev, "Başka bir ülkenin kolonisi haline gelmiş konumdalar. Şu anda bir şansları var, bir komşu gibi davranmaya başlayabilirler. Biz başka bir savaş istemiyoruz" dedi. https://haberglobal.com/dunya/aliyevden-ermenistana-mesaj-bir-sanslari-var-biz-baska-savas-istemiyoruz-236635
00:00Gerçekten katılım seviyesi ve Global Bakü Forumu'nun entelektüel seviyesinin gerçekten önde gelen uluslararası konferanslarla aynı seviyede olduğunu görüyorum.
00:14Elbette çok fazla eş başkanların ve yönetim kurulunun çabasıyla oluyor bu.
00:25350'den fazla katılımcı var, 60'dan fazla ülkeden ve aralarında 15 tanesi hem şu anda hem de geçmiş dönemde başbakanlık ve devlet başkanlığı yapmış kişiler dolayısıyla çok yüksek seviyeli tartışmalar yapılıyor ve yeni yaklaşımlarla ilgili konuşmalarda yine çok değerli olacak uluslararası gündemle ilgili olarak.
00:51Şimdi Forum'un programına da baktım her zaman olduğu gibi son derece kapsamlı bölgelerle ilgili konular Orta Doğu, Afrika, Batı, Balkan bölgesi gibi alanlardaki konular işleniyor.
01:08Ve aynı zamanda şunu da söylemek istiyorum, Nizami Gancavi Uluslararası Merkezi'ne şükranlarımı sunmak istiyorum.
01:20Çünkü Nizami Gancavi çok önemli bir Azerbaycanlı şairi anıyorlar.
01:30Onun adına kurulmuş bir yer burası.
01:33Kendisi Ganca şehrinde doğdu, yaşadı ve vefat etti.
01:43Azerbaycan'ın en eski şehirlerinden biri burası ve onun bilgeliği, onun yeteneği, Azerbaycan halkının da bilgeliğini ve yeteneğini yansıtıyor.
01:58Evet, şimdi bazı başlıklarla ilgili görüşlerimi sunmak isterim.
02:03Sizlerin de tartışma konunuz olacak başlıklar bunlar.
02:09Çok taraflılıkla ilgili bir panel olduğunu gördüm.
02:13Bunu görmek beni çok mutlu etti.
02:16Azerbaycan Bağlantısızlar Hareketi'ndeki başkanlığını tamamlıyor bu sene biliyorsunuz.
02:212019'da başlamıştı ve 120 üye devletin oy birliğiyle 2023'ün sonuna kadar uzatıldı.
02:31Bir sene daha eklendi.
02:33Şimdi biz aslında Bağlantısızlar Hareketi'ni yeniden canlandırmaya çalıştık tabiri caizse.
02:41Çünkü çok güzel gelenekleri olan bir hareketti ama zaman içerisinde birazcık pasif bir hal almıştı.
02:50Ve dolayısıyla biz de uluslararası etkinlikler düzenledik.
02:54Üç tane zirve düzenledik.
02:57Aynı zamanda Covid'le ilgili Birleşmiş Milletler Genel Kurulu özel oturumu yaptık.
03:03Ve pandemiyle mücadele konusunda önemli bir veri tabanı oluşturduk ki bunu da Dünya Sağlık Örgütü yakın zamanda kullandı.
03:15Ve zirvelerimizden birinin konusu pandemiyle mücadeleydi.
03:20Sesimizi duyurduk.
03:24Aşının eşit olmayan dağılımı ile ilgili olarak pandeminin ilk aylarında.
03:30Ve Covid sonrası gelişmelere değindik.
03:36Bir yandan da mali ve insani yardım yaptık.
03:4080'den fazla ülkeye çoğu da Bağlantısızlar Hareketi'nin üyesi olan ülkeler.
03:4710 milyon dolarlık doğrudan bir bağışımız oldu Dünya Sağlık Örgütü'ne.
03:53Koronavirüsle mücadeleye destek olmak için.
03:56Aynı zamanda kurumsal olarak da Bağlantısızlar Hareketi'ni geliştirmeye çalıştık.
04:06Ve ilk defa bizim girişimimizle, yani 60 yıllık tarihi içerisinde bu hareketin parlamenter ağ oluşturuldu.
04:16Bunun açılış toplantısı Bakü'de yapıldı.
04:19Ve aynı zamanda Yusalı'da kuruldu.
04:24Ve bunun da sekreteriyası Bakü merkezli.
04:27Tabii ki çabalarımızı sürdüreceğiz.
04:30Yani başkanlık dönemimiz bittikten sonra da bu senenin sonunda çabalarımız devam edecek.
04:35Çünkü çok büyük bir ihtiyaç olduğunu görüyoruz.
04:38Böylesi bir hareket için günümüz dünyasında, günümüzün bölünmüş dünyasında.
04:46Aslında Doğu ile Batı arasında soğuk savaştan bu yana olan en büyük karşılaşmayı görüyoruz.
04:55Dolayısıyla Bağlantısızlar Hareketi'nin burada da önemli bir rolü var.
04:59Köprüler kurmak alanında yeni yaklaşımlar ortaya koymak için çatışma çözümünde.
05:07Ve tabii ki bir yandan da Bağlantısızlar Hareketi'nin bandun ilkeleri dediğimiz temel ilkeleri,
05:15her zaman barışın tesisi, toprak bütünlüğü, egemenlik ve sınırların korunmasına odaklanır.
05:24Bu ilkeler de bizim için her zaman önemli olacak.
05:29Ve şimdi tabii ki programa baktığımızda, işlenecek konularla ilgili kendi deneyimlerimizden de bahsetmek istiyorum.
05:40Çatışma çözümü özellikle.
05:42Şimdi çatışma çözümünün iki yöntemi olabilir.
05:44Barışçıl veya barışçıl olmayan.
05:46Biz Ermenistan'la olan çatışmamızı barışçıl bir şekilde çözmeye çalıştık.
05:54Ki çok ciddi bir insani kriz oluşturmuştu Ermenistan'ın işgali.
05:59Bir milyondan fazla Azerbaycanlı evsiz oldu, mülteci oldu.
06:05Ve Ermenistan etnik temizlik politikası uyguladı.
06:12Azerbaycanlılara karşı Karabağ'dan uzaklaştırdı bu kişileri ve gerçekten çok fazla acı yarattı.
06:22Bir milyon Azerbaycanlı için.
06:25Şimdi bizim barışçıl çözüm çabalarımıza rağmen ve Ermenistan'ı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarına uymaya davet etmemize rağmen ki bu karar sonucunda hemen ve koşulsuz şartsız çekilmeleri istenmişti Ermenistan'ın Azerbaycan topraklarından.
06:47Ama onlar buna uymadılar ve uluslararası hukuka karşı da bir saygısızlık göstermiş oldular.
06:541992'de bu çatışma ilk başladıktan hemen sonra OECD bir grup oluşturdu, Men's grubu ama 28 yıl içerisinde hiçbir sonuç elde edilemedi ne yazık ki bu grubun çalışmalarından.
07:13Ve bize şöyle görünüyor ki aslında müzakerenin sonucunda bu durumu dondurmak istediler.
07:22Yani bu çatışma her zaman donmuş bir şekilde kalsın istediler ama biz buna katılmıyorduk.
07:31Dolayısıyla da kendimizce doğru olanı yaptık.
07:37Müdafaa hakkımızı kullandık 51. maddesine göre Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin.
07:46Biz kendi topraklarımızı korumaya çalıştık.
07:49Bu da bizim meşru müdafaa hakkımızdı.
07:51Şimdi biz bunu barışçıl olarak yapmaya çalıştık.
07:54Başaramadık.
07:55Çünkü Ermenistan tarafından yapıcı bir yaklaşım göremedik.
07:59O yüzden de güç kullanarak kendi topraklarımızın özgürlüğünü kazandık.
08:05Ve şimdi 2,5 yıldır yaklaşık olarak 10 bin kilometre karelik çok büyük bir alanı yeniden inşa etmeye çalışıyoruz.
08:15Çok büyük bir yıkım olmuştu ki Nizam Ganca ve Uluslararası Merkezi temsilcileri Şuşa'yı ziyaret ettiler.
08:23Orada bir panel toplantısı gerçekleştirdiler ve Şuşa'da Fuzuli'deki yıkımı gördüler.
08:29Bu gerçekten barbarlığın bir göstergesi.
08:33Yani burada şehir, kültür ve çevreye karşı bir yıkım uygulanmış durumda.
08:43Şimdi Azerbaycan halkının tabii ki bir intikam isteme hakkı var.
08:51Bunu anlıyorum ama benim mesajım şu.
08:53Biz bunu muharebe alanında zaten yaptık.
08:58Biz savaş suçu işlemedik, soykırım suçu işlemedik Ermenistan'ın yaptığı gibi.
09:04Biz muharebe alanında zaten intikamımızı aldık ve artık barış zamanı.
09:09Kasım 2020'de savaş bittikten sonra bu yüzden barışçıl müzakere başlatmak üzere bir girişimimiz oldu.
09:17Ve Ermenistan'la barış anlaşmasının temellerini oluşturabilecek 5 tane ilki ortaya koyduk.
09:23Ve uluslararası aktörler de, ki onlar da kolaylaştırıcı rolü oynamaya çalıştılar bu süreçte.
09:31Umarım Ermenistan'ı ikna edebilirler bu şansı kaçırmamaları için.
09:36Çünkü bağımsız bir ülke olma fırsatını kaçırdılar.
09:40Tamamen başka bir ülkenin kolonisi haline gelmiş durumdalar adeta.
09:46Şu an belki başka ülkelerin de hatta kolonisi haline gelecekler.
09:50Dolayısıyla bağımsız geleceklerini inşa etme fırsatını kaçırdılar bize karşı gösterdikleri saldırgan tutum sebebiyle.
09:59Şu an artık bir fırsatları var, bir şansları var.
10:03Bir komşu gibi davranmaya başlayabilirler kendi komşularına karşı.
10:09Yani biz başka bir savaş olsun istemiyoruz.
10:12Barışın tesis edilebileceğine inanıyoruz.
10:15Azerbaycan ile Ermenistan arasında geçtiğimiz Ekim ayında varılan anlaşma, yani toprak bütünlüğü ve egemenliğe karşılıklı saygı gösterme anlaşması aslında bize şunu gösteriyor.
10:28Barışı tesis etmenin önünde hiçbir engel yok.
10:31Ve Azerbaycan'daki Ermeni azınlıkla ilgili olarak, Azerbaycan çok farklı etnistelerden kişileri barındıran bir ülke ve bizim anayasamızda herkesin haklarını koruyor.
10:46Azerbaycan'daki gerçek durumu bilen herkes de zaten şunu söyleyebilir ki, Azerbaycan çok yüksek seviyede dini ve etnik hoşgörüsü olan, toleransı olan bir ülkedir.
10:58Farklı dini ve etnik gruplardan kişiler barış içerisinde yaşıyorlar.
11:06Dolayısıyla Azerbaycan'ın Karabak bölgesinde yaşayan Ermenilerin hayatları bence işgal zamanlarına göre çok daha iyi olacak.
11:19Şimdi her çatışmanın kendi geçmişi vardır, kendi dinamikleri vardır ve kendi sonu vardır.
11:29Ama önemli olan şu, ülkeler arasındaki anlaşmazlıkların uluslararası hukuka dayalı olarak çözülmesi lazım.
11:38Güç kullanarak egemenlik ve toprak bütünlüğü değiştirilemez.
11:44Azerbaycan'ın duruşu da budur ve bu duruşumuz sadece kendimize karşı gösterdiğimiz bir duruş değil.
11:53Dünyadaki tüm çatışmalara karşı yaklaşımımız bu.
11:57Panellerden bir tanesinin de enerji ve ulaşım koridorlarıyla ilgili olduğunu görüyorum.
12:03Enerji dönüşümü konusu var.
12:05Şunu hatırlatmak isterim, geçtiğimiz sene Haziran ayında pek çok etkinlik gerçekleşti.
12:11Azerbaycan ve Avrupa Komisyonu bir mutabakat anlaşması imzalamıştı biliyorsunuz.
12:17Enerji alanında stratejik ortaklık konusunda.
12:19Bu da Bakü'de Sayın Ursula von der Leyen ve ben'im aracılığımda bir etkinlikte imzalanmıştı.
12:28Şu an uygulanıyor bu anlaşmanın şartları.
12:32Azerbaycan doğalgaz arzını artırdı.
12:35Avrupa'ya ve aynı zamanda toplam doğalgaz ihracatımızı da artırdık.
12:4319 milyar kubik metre bir ihracatımız vardı.
12:50Şimdi 24 milyar kubik metreküp'ün üzerine çıkacağız ve bunun yarısı Avrupa'ya gidecek.
13:01Ve bu da Avrupa'daki tüketicilerin doğalgaza erişimine yardımcı olacak.
13:07Çünkü şu anki jeopolitik durumdan ötürü böyle bir ihtiyaçları var.
13:11Ve yatırımlarımızı da artırdık doğalgaz sahalarımızda.
13:18Ve şimdi aynı zamanda ihracat boru hatlarımız üzerinde de çalışıyoruz.
13:25Ve boru hattının son kısmı 31 Aralık 2020'de açılmıştı.
13:33Ama şimdi 2 sene kadar bir zaman geçti.
13:39Ve daha da genişletmemiz gerekiyor.
13:42TANAP'ın 16'dan 32'ye TAP'ın da 10'dan 20 metreküp'e çıkması gerekiyor.
13:50Çünkü Avrupa'da artan bir talep var.
13:54Yoksa böyle bir yatırım yapmazdık.
13:57Ve Rusya-Ukrayna savaşı başladığından beri 10 Avrupa ülkesinden hatta daha fazlasından doğalgaz arzı ile ilgili talepler aldık.
14:10Bunun üzerinde de çalışıyoruz.
14:11Ve tabi Avrupa Komisyonu'nun Azerbaycan'a güvenilir bir ortak demesi tesadüfi bir şey değil.
14:22Biz her zaman güvenilir bir ortak olduk.
14:27Doğalgaz, petrol, elektrik gibi pek çok ihracatımız var batıdaki pazarlara, Avrupa pazarlarına.
14:35Ve geçtiğimiz sene Aralık'ta Bükreş'te de çok önemli bir etkinlik oldu.
14:42Azerbaycan, Gürcistan, Macaristan bir anlaşma imzaladılar.
14:47Yeşil enerji ile ilgili olarak.
14:50Ve Avrupa Komisyonu Başkanı da buna şahitlik etti.
14:53Buna bağlı olarak da offshore rüzgar tarlalarından bir geçiş hattı oluşturacağız.
15:03Bunun bir kısmı da Karadeniz'in altından geçecek.
15:06Fezibilite çalışmaları yapılıyor şu anda.
15:09Bu projenin ilk yürütme kurulu toplantısı Bakü'de gerçekleşti.
15:14Şubat ayında.
15:16Ve bu gerçekten çok büyük bir değişiklik yaratacak Avrupa enerji haritasında.
15:22Hali hazırda zaten petrol boru hatları ve doğalgaz boru hatları ile Avrupa enerji haritasını değiştirdik.
15:30Şimdi elektrik hatları ile birlikte de yeşil enerji aktarımı sağlanacak.
15:369. Global Bakü Forumundan bu yana Azerbaycan'ın çeşitli sözleşmeler ve mutabakat anlaşmaları imzaladığını da söylemek isterim.
15:53Dünya'nın önde gelen enerji firmalarıyla ve 25 gigawattlık yeşil enerji üretimini destekleyecek.
16:06Bu hem güneş enerjisi hem rüzgar enerjisi olarak Azerbaycan'da.
16:10Bu da çok önemli bir gelişme.
16:12Azerbaycan'ı son derece önemli bir tedarikçi ve oyuncu haline getirecek.
16:17Ve şu anda zaten offshore rüzgar potansiyelimizin, Hazar Denizi'ndeki potansiyelimizin onayı gerçekleşti.
16:39107 gigawattlık bir potansiyel var ve onshore olarak da 40 gigawatt var.
16:46Yani enerjinin, dünyanın geleceği bu, Azerbaycan'ın geleceği bu.
16:51Enerji dönüşümü çok hızlı bir şekilde gelişiyor burada.
16:55Söylediğim gibi geçen sene Haziran'da buluştuğumuz günden bu yana böyle gelişmeler oldu.
17:02Aynı zamanda ulaşım koridorlarından da bahsetmek istiyorum.
17:07Geçen sene Azerbaycan'ın transitleri %75 arttı ve modern ulaşım altyapısına artık hiçbir zaman olmadığı kadar ihtiyacımız var.
17:21Demir yolu, kara yolu bağlantıları ve aynı zamanda Hazar Denizi'ndeki en büyük nakliyat filosu ve yine hava yolu aracılığıyla da dünyanın ulaşım güvenliğine çok büyük katkı sağladık.
17:39Çünkü pek çok ülkenin artık ulaşım güvenliğine ihtiyacı var.
17:44Yeni rotalar arıyorlar ve bu rotalardan biri de Azerbaycan'dan geçiyor.
17:48Eminim ki bu konular ve yine başka konularla ilgili çok ilgi çekici tartışmalar olacaktır program kapsamında.
18:00Ve her zaman olduğu gibi konuklarımızın çok değerli fikirleri ve tavsiyeleri geleceğimizi planlamamıza yardımcı olacak.
18:09Yönetişimimiz için tavsiyeler ortaya çıkacak.
18:12Dünya liderleri için de çok faydalı olacaktır bunlar.
18:15Ve son olarak da inanıyorum ki dünyamızı daha güvenli bir hale getirebileceğiz.
18:21Çok teşekkür ediyorum ve iyi bir toplantı diliyorum.
İlk yorumu siz yapın