- 8 hours ago
- #gmaintegratednews
- #gmanetwork
- #kapusostream
Lalo pong lumilinaw ang tindi ng pananalasa ng Bagyong Uwan. Sa Tuao, Cagayan -- bukod sa malawakang pagbaha ay tumambad din ang mga tinangay naglalakihang troso Bakas din ang matinding pinsalang idinulot ng storm surge sa Aurora na sa pagtatala ng PAGASA ay maaaring kapantay o higit pa ang taas na nilikha kumpara noong Yolanda.
Sa gitna niyan, usap-usapan online kung paanong tila nalusaw umano ang mata ng bagyo nang tumama sa Sierra Madre. Hanggang saan lang ba dapat ang hangganan ng pagiging resilient nating mga Pilipino?
24 Oras is GMA Network’s flagship newscast, anchored by Mel Tiangco, Vicky Morales and Emil Sumangil. It airs on GMA-7 Mondays to Fridays at 6:30 PM (PHL Time) and on weekends at 5:30 PM. For more videos from 24 Oras, visit http://www.gmanews.tv/24oras.
#GMAIntegratedNews #GMANetwork #KapusoStream
Breaking news and stories from the Philippines and abroad:
GMA Integrated News Portal: http://www.gmanews.tv
Facebook: http://www.facebook.com/gmanews
TikTok: https://www.tiktok.com/@gmanews
Twitter: http://www.twitter.com/gmanews
Instagram: http://www.instagram.com/gmanews
GMA Network Kapuso programs on GMA Pinoy TV: https://gmapinoytv.com/subscribe
Sa gitna niyan, usap-usapan online kung paanong tila nalusaw umano ang mata ng bagyo nang tumama sa Sierra Madre. Hanggang saan lang ba dapat ang hangganan ng pagiging resilient nating mga Pilipino?
24 Oras is GMA Network’s flagship newscast, anchored by Mel Tiangco, Vicky Morales and Emil Sumangil. It airs on GMA-7 Mondays to Fridays at 6:30 PM (PHL Time) and on weekends at 5:30 PM. For more videos from 24 Oras, visit http://www.gmanews.tv/24oras.
#GMAIntegratedNews #GMANetwork #KapusoStream
Breaking news and stories from the Philippines and abroad:
GMA Integrated News Portal: http://www.gmanews.tv
Facebook: http://www.facebook.com/gmanews
TikTok: https://www.tiktok.com/@gmanews
Twitter: http://www.twitter.com/gmanews
Instagram: http://www.instagram.com/gmanews
GMA Network Kapuso programs on GMA Pinoy TV: https://gmapinoytv.com/subscribe
Category
🗞
NewsTranscript
00:00June Galerasyon
00:24June Galerasyon
00:25Emil, there are many places in the village of Tuwao,
00:33in the village of Cagayan,
00:35because of the Chico River,
00:37they have a large piece of pieces in Bagyong Uwan.
00:49The police have been in the village of Tuwao, Cagayan.
00:55Pinalikas nila ang mga residente,
00:58gaya ng loolang itong na-trap sa bahay.
01:00Pinasan na siya ng rescuers para maailabas ng kanilang bahay.
01:04Eh, manan, dawawang silo ng cagad!
01:06Sa taas po kami ng bubong.
01:08Sa taas ng baha, napilitang manatili sa kanilang bubong ang ilan.
01:12Bukod sa mga bata, kasama rin nila ang mga alagang hayop.
01:16May mga kambing at mga biik pa na ikinobli sa loob ng cooler.
01:21Bumaha sa bayan dahil sa pag-apaw ng Chico River
01:24kasunod ng pag-ulang dala ng Bagyong Uwan.
01:27Nagmistulang lawa ang lugar
01:29at may mga nasira ring bahay malapit sa ilog.
01:32Samusaring debris rin ang nagkala sa mga karsada.
01:35Pinagtulungan din ang mga rescuer na buhatin ang kabaong na ito
01:39sa gitna ng maputik na daan.
01:41Naantala kasi ang lamay dahil sa bagyo
01:43at kailangan ilipat sa ibang lugar ang kabaong
01:46na ibalik na ang labi sa mga kaanak nito.
01:49Ito na yung pinakamalakas na bagyo na naranasan namin dito.
01:52Nakakala lang namin hindi kami aabot ng tubig dito
01:55pero ngayon sobrang lakas nang ginawa ng Bagyong Uwan.
01:58Ang mga gagamit sa bahay, basa lahat, walang nailigtas sir.
02:02Kasi yung sa loob ng bahay sir, putik lahat sir.
02:07Sa barangay Barangkwag ng parehong bayan, hubo pa na ang baha.
02:11Pero bakas ng dilubyo ang matatanaw kahit saan lumingon.
02:14Naglalakihan ang mga troso na inanod ng pagdragasalang Chico River
02:18na humampas at sumira sa maraming bahay.
02:21Dito yung bahay namin sir, walang naiwan kahit yung gamit namin.
02:25Tapos yung bahay namin, binumpa ng troso, ang laki.
02:29Wala na rin babalik ang bahay ang 12 anyo sa Sizoreng.
02:33Sa kabila ng hirap na inabot,
02:35nagawa pa rin niyang sagipin ang isang tuta na naiwan paghupa ng baha.
02:39Nanginginig po, naaawa po ako.
02:42Tapos kinuha ko na po.
02:44Halagaan mo na lang.
02:47Matsyaga namang hinugasan ni Rose Ann ang mga putikang damit na mga anak,
02:51na ilan lang sa kakaunting gamit na naisalba.
02:54Paano na kami magsisimula?
02:56Yung tindahan namin, sir, wala na.
02:58Wala na pangkabuhayan.
03:01Buti na hangiti pa kayo o tinatang?
03:03Okay lang, sir. Okay lang, okay lang, miti.
03:06Pagsubok lang ni Lord yan.
03:08Sa panahon ng matinding sakuna,
03:10muling nakita ang bayanihan ng mga Pinoy.
03:12Dumating sa barangay ang mga gustong tumulong kahit sa simpleng paraan.
03:17Tempo namin sila ng mga ekstra ang dami ko na din po namin na sa soot.
03:20Pero kahit pa paano makasunong sa kanila.
03:24Sabi ng mga taga rito, ngayon lang nila naranasan ang ganitong kalamidad.
03:28At ngayon lang din sila pinadapa ng naglalakihang troso.
03:32Tila himalang lahat sila nakaligtas.
03:34Talagang yung mga bahay ay tinamaan ng mga troso na galing sa taas.
03:41Galing Kalinga and Mountain Province.
03:43Galing sa Pasil River at saka Chico River.
03:46Ang drainage ng mga yan galing sa Mountain Province and Kalinga.
03:51Nakita po niya yung level ng tubig halos hanggang dibdib na ng mga residente.
03:55Nalubog din sa mataas na baha ang Tuguegaraw City.
03:58Alos abot na mga bubong.
04:04Kinailangan ng magbangka ng rescuers para mailigtas ang mga residente.
04:08Ang ilan nga sa kanila, sa bubong na dumaan para mailikas sa hanggang dibdib na baha.
04:14Dip-dip pa ng ilang residente sa paglikas ang kanilang mga alagang hayop.
04:18Nasa isang libong residente ang nagsipaglikas dito sa bayan ng Tuwao.
04:28Malaking problema ang kinakaharap ngayon.
04:30Noong mga wala nang babalikang tahanan,
04:33dalawang posibilidad na pwedeng mangyari sa kanila.
04:36Manatili sa mga evacuation center o makitira muna sa kanila mga kamag-anak.
04:41Emil.
04:42Maraming salamat, June Veneracion.
04:45Sa lalawigan naman ang Aurora, tumamba din ang matinding pinsalang idinulot ng storm surge.
04:52Sa pagtatala na nga ng pag-asa ay maaaring kapantay o higit pa ang taas ng daluyong na nilikha ng bagyong uwan kumpara noong Yolanda.
05:00Mula sa kasiguran, nakatutok live si Ian.
05:04Ian.
05:05Vicky, sa pagbubukas nga nung nasirang kalsada ay narating na ng ating team itong Northern Aurora.
05:15At dito nga Vicky, ay tumambad sa atin ang malawak na pinsala na dulot ng bagyong uwan.
05:22Napatag na ng heavy equipment ng DPWH ang nawasak na portion sa pagitan ng barangay Gupa at vitale sa Dipakulaw Aurora.
05:33Kaya kahit mahirap, nadaraanan ito ng mga sakyan at utorsiklo.
05:37Pero sa iba pang bahagi ng Dipakulaw, maraming nabuhal na puno at mga bosteng itinumba ng hangin at storm surge ang nakahambalang sa kalye.
05:46Nabalot ng malaking bato ang dating nakabermuda grass na tahanan ng pamilya Quirino.
05:52Ang dating ginarayo nilang bahay sa gilid ng Pacific Ocean.
05:56Hindi na rin nila makilala ngayon.
05:58Paano rin sila magsisimula?
06:00Lalo't pagpapasko pa naman, wala rin naisalbang gamit kahit para lang sa kanilang tatlong maliliit na anak.
06:06Sa ngayon po, hindi pa po namin alam kasi siyempre po.
06:10First time po namin magpapasko po na wala po bahay.
06:19Maaawa po ako sa mga anak po po.
06:22Pero papasalamat naman po sa Panginoon kasi kahit papaano po ay kahit wala po yung bahay, ligtas naman po kami.
06:30Hindi ko alam kung talaga sa kung saan po talaga ako magsisimula.
06:33Kasi kahit sa inaasahan kong pananim man, kahit konti nga lang na pang taguid ko sana, nawala pa po.
06:40Ang padre de familia na si Samson, muntikan pang mapahama ng tangkayng isalba ang mga gamit.
06:46Nakita raw ito ng kanyang anak na labis ang trauma ngayon.
06:50Ipinakausap ng kanyang ina ang bata sa amin pero hindi niya mapigilan ang pagluha.
07:00Sa Janet, sinamantala ng mga residente ang malakas na tubig na rumaragasa mula sa mundok para labahan ang mga nadumihang damit at gamit.
07:08Sa Dinadyawan, Dipakulaw, natanyag sa White Beach, nawasak din ang bahagi ng National Road.
07:15Isang bakho nga ang nahulog sa hukay na nilikha ng storm surge.
07:19Halos lahat daw ng apatampung resort dito nawasak sa malakas sa storm surge at hangin.
07:25Si Larry Ramirez, na presidente ng mga resort association ng Dinadyawan, nasakta ng hampasin ng dalampakan na alon ang kanilang resort
07:34pag ng hapon itong linggo kaya tumama ang binti niya sa Batong Hagnan.
07:38Umabot daw sa ikatlong palapag ang storm surge.
07:42Kaya sa resort niya lumikas ang maraming manggagawa na tulong daw ang kailangan ngayon.
07:47Yung mga ibang nagtatrabaho, eh talaga po, kailangan din nalang naman sana nila ng konting tulong.
07:54Kung hindi man sa ating pamahalaan, eh sa mga taong may mga puso at kumakatok kami sa inyong puso, na sana kami naman po'y tulungan.
08:03Sa resort ni Larry na natili ang ilang kilalang storm chasers gaya ni Jordan Hall, kung saan buhang kung harawang bumis buhay na sandali, makunan lang ang taas ng storm surge ni Juan.
08:17Sa dinalungan ang bayan kung saan naglandfall ang bagyo, napinsala ang Treaty Falls sa Dalampasigan dahil sa lakas ng hangin at alon ng bagyo, pinaharawang komunidad sa poplasyon at maraming nasirang tahanan sa coastal areas.
08:31Ano po, umuugong po yung kapiligiran, tapos ano po, nababasag po yung salamin na po doon.
08:37Evacuation?
08:38Opo.
08:38Yung ulan, kagandahan din po na hindi ganun kalakas. Pero kung maikukumpara ko po sa nangyari ng pipito, ito po yung hangin niya is mataas.
08:50Sa bayan ng kasiguran, maraming bahay sa coastal area rin ang nasira ng daluyong.
08:55Maraming tahanan din ang nawasak ng malakas na hangin, gaya ng kina, Nanay Josie.
09:01Ang kasalukuyang pong malakas na ang bagyo ay lumipat na po ako sa malaking bahay na kapitbahay namin. Hindi ko na po inintindihan bahay ko.
09:13Maraming poset puno rin ang nabuwal. Napinsala rin ang bubong at baraks ng mga pulis sa kasiguran police station dahil sa bagsik ni uwan.
09:21Sa pambihirang pagkakataon, naging tulugan ng ilang pulis ang bakanteng detention cell.
09:27Ang storm chasers ng pag-asa, umiikot sa aurora para itala ang taas ng laluyong o storm surge.
09:34Maaring kapantay o higit pa raw sa storm surge ng Superbagyong Yolanda, ang nilikha ng Superbagyong Uwan na umabot sa 5 to 7 meters.
09:445 to 7 may kukumpara natin dun sa Yolanda na nga eh. Kasi ang Yolanda, more or less 6 meters, more or less 6 meters siya eh.
09:52Pwede natin sabihin, Yolanda-like pala ito. Pwede na rin siya. O, pwede ko na sabihin.
09:57Or maang, masabi mo, 5 to 7 pa, mas mataas pa.
10:00Mare, kasi yun eh, level lang ng surge yun. Hindi pa natin kinukonsider yung wave talaga. Kasi kung sasama mo yung alon, mas mataas.
10:09Sa Dilesag naman, ilang bahay sa may baybayin ang nasira ng storm surge.
10:14Anong gamit nyo po yun? Isalba nyo?
10:16Wala nga po. Talagang, lahat yan, ano, litong-litong na yata yun ang mga alon.
10:24Kapit yung mga gamit namin, basta. Wala talaga sa amin natira dyan.
10:31Isinasagawa pa rin ang assessment ng Lokal na Pamalaan. Wala pa naman ay ulat na nasaktan.
10:36Vicky, bagamat nakapag-preposition ang LGU ng Aurora ng Ayuda sa iba't ibang mga lugar dito,
10:47tulong na pa rin ang hinihiling ng ating mga kabuhayan kapag nakakausap natin sila,
10:52lalo na Vicky, yung mga nawalan ng tahanan at nawalan din ng mga kabuhayan,
10:58mahaba pa raw ang laban nila, kaya sana ay dumating ang tulong sa kanila.
11:02Yan ang latest mula rito sa Kasiguran, Aurora. Balik sa'yo, Vicky.
11:07Maraming salamat sa'yo, Ian Cruz.
11:10Binaha ang ilang kalsada sa Maynila dahil sa Paco Pumping Station.
11:14Nasira kasi ang floodgate nito at aabuti ng labing apat na araw ang pag-aayos.
11:20Pinaimbestigahan na yan ng Department of Public Works and Highways at nakatutok si Oscar Oida.
11:24Abal na nasa pagpapatuyo ng gamit ang mga taga-barangay 662 sa Paco, Maynila.
11:34Pero matapos-tapos ang kanilang paglilinis mula ng bahain sila linggo ng gabi.
11:40Dalawang araw na po kami hindi nakakapasok.
11:43Yan po, linis na naman po. Kakatapos nang maglimas, maglinimas po ulit.
11:46Pagod na kami. Nagkaroon na nga ang alipungay.
11:51Hamakin mo. Masakit na yun ba yung ano pa?
11:55Minsan hindi na nga kami nakakain.
11:58Ang sinasabing sanhi ng pagbaha sa kanilang lugar,
12:01ang bumigay na floodgate ng Paco Pumping Station
12:04na humaharang sana sa tubig na nagagaling sa Ilog Pasig.
12:10Kaya kahit gumagana ang mga pumping station dito,
12:13e tila nawawala naman daw ng saisay.
12:15Pabalik-balik din ang tubig, i-release mo sa Pasig River, babalik din naman ulit.
12:21Kaya asahan na raw ang pagbaha sa mga low-lying area sa 36 na barangay
12:26na sineservisyoan ang Paco Pumping Station tuwing high tide.
12:30Matapos mag-inspeksyon kanina,
12:32sinabi ni DPWA Secretary Vince Dizon
12:35na pa-iimbestigahan niya kung ano ang nangyari.
12:38May suspecha na baka may tumama na barge
12:42kasi may mga barge akong nakita doon.
12:44Pero ang sabi ng taong nag-ooperate dito,
12:47wala naman daw tumama.
12:49So ang suspecha ng konsultant ng koreyano,
12:53sobrang taas ng pressure dahil sa pagpasok ng tubig galing sa Pasig.
12:58Siguro nga, dahil yun na yung simula ng surge sa dagat,
13:02pumasok na dito sa Pasig,
13:04hindi kinaya ng gate yung immense pressure.
13:07Pag titiyak ni Dizon,
13:10inaasikaso na nila ang pagpapagawa ng nasirang floodgate
13:13na posibleng umanong umabot ng labing apat na araw.
13:16Kasama naman sa warranty period pa ng contractor ito,
13:19two-year warranty,
13:212024,
13:25paglang na turnover ito,
13:27so isang taon pa lang.
13:28So,
13:29wag ang gastos ang gobyerno,
13:30gagawin ng contractor ito.
13:32Sabi niya,
13:3314 days,
13:33pinapabilisan natin
13:34at magdasal na rin tayong lahat
13:37na wag ang panibagong bagyo
13:38habang ginagawa natin ito.
13:40Sa ngayon,
13:41makikipag-ugnayan daw sila sa MMDA
13:43para maglagay muna
13:45ng mga mobile pumps sa lugar.
13:47Sa sunog-apog pumping station naman
13:49sa Gagalangin, Tondo, Maynila,
13:52naglinis sa mga tauan ng DPWH.
13:55Noong 2023,
13:56nasira ito dahil sa problema sa siltation
13:58at grabing basura
14:00at hindi na ito napakinabangan mula noon.
14:03Napapakilabangan pa naman daw
14:05ang floodgate nito
14:06at mayat-maya ay gumagamit sila
14:08ng mobile pumping station
14:09kung kinakailangan.
14:11Sabi ni Dizon,
14:13babaguhin na ang plano
14:14ng pumping station
14:15para magamit na ito sa wakas.
14:18Para sa GMA Integrated News,
14:20Oscar Oida,
14:21Nakatutok,
14:2224 oras.
14:25Tuluyan ng nabuwal
14:26ang dike na pananggalang dapat
14:28sa Paco River
14:29ng mga taga-Ubando, Bulacan.
14:30Pinalalaan niyan
14:31ang epekto ng bagyong uwan
14:33sa bayan
14:33at nakatutok si Dano Tingkungko.
14:39Bangungot na mahirap malimot
14:41ang nangyari sa boundary
14:42ng Barangay Lawa at Paco
14:44sa Ubando, Bulacan
14:45gabi nitong linggo.
14:49Ang bita kasi sa diking
14:50pananggalang dapat sa Paco River
14:52tuluyang nasira.
14:53May mga crack dito.
15:09Ano yan?
15:10Kahapon lang?
15:11Ito ito.
15:12Noong bagyong emo.
15:14Okay.
15:14Itong bagyong uwan
15:16talagang
15:17hanggang sa nasira.
15:20130 hanggang
15:22150 meters
15:24ang haba ng dike
15:25na tuluyang nabuwal
15:26matapos ang bagyo.
15:28Maaraw na ngayong hapon
15:30ang balikan namin
15:30ang dike
15:31pero bakas pa rin
15:32ang pinsalang
15:33iniwan ng bagyo.
15:34Hindi lang sa dike
15:35kundi sa mga bahay
15:36na binaha.
15:37Tulad ng bintanang ito
15:38sa bahay ni Naglo
15:39na tatlong dekada
15:40nang nakatira
15:40sa tabi ng ilo.
15:41Ang lakas ng alon
15:43halos
15:43one inch na lang
15:45yata dun sa
15:46ibabaw ng dike
15:48tapos
15:49ang lakas ng
15:50hampas
15:51ano yung sunod-sunod yun
15:52halos
15:52nananalay tayo na lagi dito
15:54tumama pa nga
15:55sa bintana namin
15:56nabasag yung bintana
15:57sa lakas ng impact.
15:58Pagka ano naman
15:59walang bagyo
16:00normal lang
16:00parang nakatira na
16:02sa may karsada
16:03ngayon lang nangyari yan.
16:05Mula kahapon
16:05ininspeksyon ng DPWH
16:07at mga lokal na pamahala
16:08ng Ubando
16:09at Valenzuela
16:10ang dike.
16:10Ayon sa alkalde
16:12ng Ubando
16:12naglaan na sila
16:13at ang city government
16:14ng Valenzuela
16:15ng pondo
16:16para ayusin ang dike.
16:17Hindi niya bababa
16:18sa 25 million pesos
16:20ang kailangan
16:21para lang sa sheet pile
16:22na unang ilalagay
16:23sa nasiram bahagi nito.
16:25Nagpasa na po kami
16:26sa DP
16:27para sa return
16:28ng mga dike.
16:30Nakipag-usap na po
16:31ang Bulacan 2nd
16:32Engineering Office
16:34at ang Local Government
16:35Unit ng Ubando
16:37para po
16:38matugod na na
16:40magpulo yun
16:41na pong masaray
16:42ang sabi ng DG.
16:44Katuwang din po
16:45ang city of Valenzuela.
16:48Para sa GMA Integrated News,
16:50Danating Kung
16:50Nakatutok 24 Horas.
16:52Problema hanggang ngayon
16:55ang kawalan ng kuryente
16:56sa ilang lugar
16:57na nasalanta ng bagyong uwan
16:59at posibleng abutin pa
17:01ng isang buwan
17:02bago ito maibalik.
17:05Iba't ibang paraan na raw
17:06ang kinokonsideran
17:07ng Energy Department
17:08para mapabilis
17:09ang pagkukumpuni
17:10sa mga napinsala.
17:12Nakatutok si Bernadette Reyes.
17:13Sa ngayon,
17:18tinatayang mahigit
17:19labing pitong milyong
17:20mga indibidwal
17:21o 3.4 million
17:23ng pamilya
17:24ang wala pa rin kuryente
17:25dahil sa pananalasan
17:27ng bagyong uwan.
17:28Kabilang dyan
17:28ang mga nasasakupan
17:30ng Camarines Norte
17:31Electric Cooperative
17:32at Camarines Sur
17:33Electric Cooperative
17:341, 3, at 4.
17:36Ayon sa Department
17:37of Energy,
17:37posibleng umabot
17:38ng isang buwan
17:39bago tuluyang
17:40maibalik ang supply
17:41ng kuryente
17:42sa mga naapektuhang lugar.
17:44Alam ko po,
17:45medyo matagal-tagal yan.
17:48Pero malaki din yung damage.
17:49Have patience lang sana.
17:51Sabi ng DOE,
17:52inuunan ni nang
17:53ibalik ang kuryente
17:54sa mga hospital,
17:55evacuation center,
17:57water distribution facility
17:58at mga command centers.
18:00Pinag-aaralan na rin
18:01ang pagpapadala
18:02ng mga linemen
18:03mula Mindanao
18:04at ang paggamit
18:05ng mga planta
18:06sa regyon.
18:07Ayon sa
18:07National Grid Corporation
18:09of the Philippines,
18:10mahigit 10 transmission lines pa
18:12sa Luzon at Visayas
18:13ang hindi pa rin
18:14nagagamit ngayon
18:15kasunod ng pananalasan
18:16ng Super Typhoon 1.
18:18Bukod dito,
18:19siyam na planta pa
18:20ang nire-restore.
18:21Asahan namang
18:22mas malaki ang bill
18:23sa kuryente
18:24ngayong Nobyembre.
18:25Tumaas kasi
18:26ng 15 centavos
18:27kada kilowatt-hour
18:28ang singil
18:28sa kuryente
18:29ng Miralco.
18:30Katumbas yan
18:31ng 30 pesos
18:32na dagdag sa bill
18:33para sa mga
18:34kumukonsumo
18:34ng 200 kilowatt-hours
18:36kada buwan
18:36at 76 pesos
18:38na patong sa bill
18:39sa mga kumukonsumo
18:40ng 500 kilowatt-hours.
18:42Para sa GMA Integrated News,
18:44Brinadette Reyes,
18:45Nakatutok, 24 oras.
18:47Ilang araw
18:48ng usap-usapan online
18:49kung paano
18:50tila nalusaw-umano
18:51ang mata
18:52ng bagyong uwan
18:53nang tumama
18:54sa Sierra Madre.
18:55Sabi ng mga eksperto,
18:57landfall
18:58ang nagpapahina
18:59sa isang bagyo
19:00pero may epekto pa rin
19:02ang mga bundok.
19:03Sabi naman
19:03ng isang grupo,
19:04makakatulong yan
19:05kontrabaha
19:06kung hindi kalbo.
19:08Ang estado
19:09ng mga gubat
19:10ng Sierra Madre
19:10sa pagtutok
19:11ni Chino Gaston.
19:16Hindi na iwasan
19:17ang pananalasan
19:18ng bagyong uwan
19:19sa North Luzon.
19:22Pero,
19:22paniwala ng marami,
19:24mas marami pa
19:25ang nawalang buhay,
19:26bahay at kabuhayan
19:27kung wala.
19:28Ang mga kabundukan
19:29sa Luzon,
19:30particular
19:31ang bulubundukin
19:32ng Sierra Madre.
19:34Iingatan ko kayo
19:35hanggang dulo,
19:37basta iingatan
19:38nyo din ako.
19:38May mga nagpost pa
19:39sa social media
19:40na tila ba
19:41diwata
19:42ang Sierra Madre.
19:44Mga nagpunto pang
19:45tila na lusaw
19:46ang mata ng bagyong uwan
19:47nang tumama
19:48sa Sierra Madre
19:49batay sa
19:50satellite image nito.
19:52Pero,
19:52pinahihina nga ba
19:53talaga
19:54ng mga bundok
19:55ang isang bagyo?
19:56Medyo tama raw
19:57ang pananaw na yan
19:58ayon sa pag-asa.
20:00Pero,
20:00ang nagpapahina
20:01talagaan nila
20:02ng bagyo
20:03ay ang pagtama nito
20:04sa kalupaan
20:05o landfall.
20:07Regarding naman
20:07sa structure
20:08ng bagyo,
20:09kung saan
20:10napapansin nga po
20:11ng iba,
20:11buong-buo yung mata
20:12niya dito sa
20:13may Philippine Sea
20:14pero pagtama
20:14dito sa kalupaan
20:15ng Sierra Madre
20:16nabasag yung
20:17kanyang sirkulasyon.
20:18Definitely,
20:18may effect din po
20:19yung matataas
20:20na mga lugar,
20:21yung mga mountainous
20:22areas
20:22ng Sierra Madre,
20:24ng Carabalho
20:25and Cordillera
20:25Mountain regions
20:26dito po sa
20:27structure
20:28o itsura
20:28ng isang bagyo
20:29kaya madalas
20:30hindi na natin
20:30nakikita
20:31yung ikot
20:32o yung sentro
20:33o mata ng bagyo
20:33kapag tumama
20:34na ito sa kalupaan.
20:36Sa ginawang simulation
20:37ng mga
20:38atmospheric scientists
20:39ng UP,
20:40may bundok man
20:41o wala ang Luzon,
20:42halos pareho lang
20:43ang paghina ng bagyo
20:45kapag nakarating na
20:46sa lupa.
20:47Ayon sa kanya,
20:49lumalakas kasi talaga
20:50ang bagyo
20:50sa dagat
20:51dahil sa
20:52nag-ievaporate na tubig.
20:53We simulated
20:5440 plus na bagyo
20:56na dumaan
20:56sa Luzon.
20:58So,
20:58ginawa namin
20:58is dun sa isang simulation
21:00nandiyan si
21:00Sierra Madre.
21:02Another simulation,
21:03flee natin namin
21:04si Sierra Madre.
21:05So,
21:06ang tanong ngayon
21:07ay kung malakas
21:08yung effect
21:08ni Sierra Madre.
21:09So,
21:09ibig sabihin,
21:11dun sa flattened,
21:12hindi kaanong
21:13hihina yung bagyo.
21:14Dun sa nandiyan
21:14si Sierra Madre,
21:15hihina yung bagyo.
21:16And it turns out
21:17na medyo same lang
21:19yung paghinan
21:21ng bagyo.
21:22Hindi man ganoon galaki
21:23ang epekto
21:24sa mismong
21:25pagpapahina
21:25ng bagyo,
21:26malaking tulong
21:27naman ito
21:28sa pagsalon
21:29ng ulang
21:29ibinubuhos
21:30ng bagyo
21:30kung hindi
21:31pakalbo
21:32ang mga gubat
21:33nito.
21:34I just save
21:34Sierra Madre
21:35and Network Alliance
21:36kung sira na
21:37ang mga gubat.
21:38Mas malaki
21:39ang tsansa
21:39ng pagguho
21:40ng lupa
21:40at tuloy-tuloy
21:42nadadaloy
21:43ang ulang
21:43magpapabaha
21:44sa kapatagan.
21:46At bagaman,
21:47nakakatuwaan nila
21:48ang mga meme
21:49at contact
21:50na nagdidiin
21:51sa papel
21:52ng Sierra Madre.
21:53Sanaan nila
21:54hindi lang
21:54sa social media
21:55ang mga hakbang
21:56para protektahan
21:57ang Sierra Madre.
21:58Kalat-kalat
21:59yung iba't iba
22:00mga acquiring companies,
22:02nickel companies,
22:03mga mining companies.
22:05Actually,
22:06sa Nueva Vizcaya nga
22:07ay merong
22:08nakakuha
22:11ang permit
22:12ng isang
22:12mining corporation.
22:14The same way
22:14ay yung ongoing
22:16na pagtatayo
22:17ngayon ng Kaliwaddam
22:18na talagang
22:19malawakan
22:20na tinututulan
22:21ito
22:21ng mga partners
22:22sa aming
22:23mga katutubo.
22:24Gusto na men
22:25sa organization
22:27na mag-translate
22:28yung creativity
22:29sa social media
22:30into warm bodies
22:32na naglalobby
22:33sa DNR,
22:35nag-community organizing,
22:40nagsasama-sama
22:41para mag-tree planting.
22:43Mas tingko
22:44yun yung challenge
22:45doon sa marami
22:46mga netizens.
22:47Sa datos
22:48ng GMA News Research,
22:49patuloy na lumiliit
22:51ang kagubatan
22:51ng Sierra Madre
22:52na napapaloob
22:53sa sampung lalawigan
22:54ng Luzon.
22:55Ang mahigit
22:561,800,000
22:58ektarya
22:58nitong gubat
22:59noong 2003
23:00nabawasan na
23:01na mahigit
23:02130,000
23:04ektarya
23:04batay sa survey
23:06noong 2020.
23:07Kung magpapatuloy
23:08ang ganitong
23:09bilis na pagkalbo,
23:10posible umanong
23:11mga lahati
23:12ang kagubatan
23:13sa Sierra Madre
23:14sa taong
23:142031.
23:15At sa 2075,
23:17tinatayang
23:18one-fourth
23:19o 25%
23:20na ng kagubatan
23:21ang matatapyas.
23:22Sa taong 2030,
23:24tinatayang
23:24kasing lawak
23:25ng Metro Manila
23:26ang makakalbong
23:27kagubatan.
23:29Nangunguna
23:29sa pinakamalaking
23:30porsyento
23:31ng nabawas
23:32na gubat
23:32ang mga lalawigan
23:34ng Rizal,
23:34Nueva Ecija
23:35at Cagayan.
23:36Sinisika pa namin
23:37makuna ng bahayag
23:39ang DENR.
23:40Para sa GMA
23:41Integrated News,
23:43Chino Gaston
23:43nakatutok
23:4424 oras.
23:46Sarado ang ilang
23:47kalsada sa Nueva
23:48Vizcaya
23:48dahil sa mga landslide
23:50dulot ng bagyong uwan.
23:52At live mula roon
23:53nakatutok si Rafi Tima.
23:55Rafi!
23:56Vicky,
23:59narito tayo ngayon
24:00sa Nueva Vizcaya
24:01Pangasinan Road
24:02kung saan nga ngayon
24:03ay sarado pa rin
24:03itong kalsadang ito.
24:05Shortcut sana ito
24:06mula dito sa
24:08Santa Fe
24:10papunta sa direksyon
24:12ng
24:13Pangasinan.
24:15Pero ngayon nga
24:16ay sarado ito
24:16dahil sa mga landslide
24:18nakatulad nito.
24:18Napakalaki
24:19nakatulad nito.
24:20Series ito
24:20ng mga landslide.
24:22Isa lamang ito
24:22sa ating mga nadaanan.
24:24Pero pwede lang
24:25dumaan dito
24:25ay mga
24:26motor.
24:26Pero mga
24:27dalawang kilometro
24:28mula rito
24:28ay talagang
24:29cut-off na raw
24:30yung kalsada
24:31at medyo matatagalan
24:32bago ito
24:33mabubuksan.
24:34Kung kaya
24:34sa mga gusto
24:35magtungo
24:36sa direksyon
24:36ng Santa Fe
24:38o kay Dada
24:38ng Dalton Pass
24:39kailangan nyo
24:39nang dumaan
24:40sa Maharlika Highway.
24:41Ito yung talagang
24:42major na thoroughfare
24:43na marami rin
24:44traffic
24:45ng mga malalaking track.
24:46Kaya ito dapat
24:47yung pinakamabilis
24:47na daan
24:48at ito yung
24:49dinadaanan
24:49ng mga maliliit
24:50na sasakyan.
24:51Pero ngayon nga po
24:51ay sarado na
24:52itong kalsadang ito
24:54at hindi patiya
24:54kung ka rin ito
24:55mabubuksan
24:56dahil sa malalaking
24:57mga guho
24:57na katulad nito
24:58at makikita pa
24:59may mga malalaking
25:00bato-tipak ng bato
25:01na nandito pa rin
25:02na nakaharang
25:03sa kalsada.
25:05Ang abiso pa rin
25:06ng mga otoridad dito
25:07motor lamang
25:07ang pwedeng dumaan dito
25:08pero again
25:09tatlong kilometro
25:10mula dito sa aking
25:11kinaroonan
25:12dito sa may barangay
25:13Burarak
25:13ay talagang
25:14cut-off na
25:15hindi na madadaanan
25:16na mga sasakyan
25:17ang kalsadang ito.
25:18Yan pa rin ang latest
25:20mula dito
25:20sa Nueva Vizcaya
25:22Santa Fe
25:23o Santa Fe
25:23Road.
25:26Vicky?
25:27Maraming salamat
25:28sa iyo
25:28Rafi Tima.
25:30Buhay pa
25:31pero inaanod na
25:32at napapalitan
25:33ng galit
25:33ang bukang bibig
25:34noon
25:35na pagiging matatag
25:35o resilient
25:36ng mga Pinoy.
25:37Sa gitna yan
25:38ng mga sakunang
25:39pwede sanang
25:39napigil ng mga proyekto
25:40kung walang kurako.
25:42Nakatutok si Mark Salazar.
25:43Nakasanayan na
25:48ng mga taga Rojas
25:49District
25:50Quezon City
25:51ang malubog
25:51sa baha.
25:52Tatlong beses
25:53pa nga
25:54kada taon
25:54sa mga
25:54nakausap ko rito
25:55sa Gumamela
25:56Street
25:57ng distrito.
25:59Sinisisinil na yan
26:00sa maling
26:00flood mitigation
26:01project na ito
26:02na nagpalalaraw
26:03sa kanilang sitwasyon.
26:05Kasi po
26:05nung time
26:07wala hong harang yan
26:08mabilis lang
26:10umagos ng tubig.
26:12Eh ngayon
26:14magmula
26:14nung sinabing
26:15sarahan yan
26:16ayon ng tubig
26:17hindi na makalabas
26:19eh mas matindi
26:20naman po
26:20ng baha.
26:22Imbis na panagutin
26:23ang maling
26:24flood control
26:24project
26:25natutunan na lang
26:26ng komunidad
26:27na ito
26:27kung paano
26:28mamuhay sa baha.
26:30Kailangan lang
26:30may bangka
26:31sa bawat isang
26:31grupo ng bahayan.
26:33Permanente na rin
26:34itong lubid nila
26:35sa mga poste
26:36para may kakapitan
26:37habang nag-evacuate
26:39sa Rumargas
26:39ang baha.
26:40At
26:41ang kanilang
26:42warning system
26:42gamit ang malalaking
26:43megaphone
26:44sa bawat kanto.
26:46Sanay na po kami.
26:47Awa naman
26:47ng Diyos
26:48lahat ng kapitbahay
26:49namin dito
26:50tulong-tulong.
26:51Wala naman
26:51hindi ano.
26:52Pag dumating
26:54na yung rescue
26:54yung mga
26:55amphibian boat
26:57ginadala na
26:58sa school
26:59o dyan
27:00sa simbahan.
27:03Matagal na
27:04sa kasaysayan
27:05ng Pilipino
27:06ang resiliency
27:06o pagiging matatag
27:08ayon sa isang
27:09sociologist.
27:09Yung lugar natin
27:11ay nasa isang lugar
27:12na kung saan
27:13tayo ang gateway
27:14sa Southeast Asia.
27:15Yung lugar natin
27:16ay nasa isang lugar
27:17na kung saan
27:17yung unang takbo
27:19ng bagyo
27:20tayo yung unang
27:21matatamaan.
27:22So
27:22for recorded history
27:25we are
27:26really resilient.
27:27Even ang mga foreigners
27:28na nanirahan na dito
27:30napin natin
27:30ang kapag-asawa
27:31ng mga Pilipino
27:32Pilipina
27:33nakikita nila
27:34na
27:34we are resilient
27:35and they too
27:36became resilient too.
27:38Nakalakas pa
27:39sa resiliency
27:40ang pagiging
27:41religyoso
27:41ng mga Pilipino.
27:42Ang paniniwala
27:43natin sa
27:44kung may kapal
27:45sa Diyos
27:45sa bathala
27:46na ito
27:47ay nagpapakita
27:48lamang
27:49ng isang mensahe
27:50na may kailangan
27:51tayong baguhin.
27:52Hindi rin bago
27:53sa mga Pinoy
27:53na idaan sa tawa
27:55at ngiti
27:55ang mga pagsubok
27:56pero sabi
27:57ng ilan ngayon
27:58nakakasawa na.
28:02Lalo kung
28:02hindi naman
28:03acts of God
28:04kundi
28:04kasakiman
28:05ng mga tao
28:05ang dahilan
28:06ng tinitiis
28:07nilang sakuna.
28:08Resilience
28:09does not mean
28:09na papabayaan
28:11lang natin
28:11na matalo tayo
28:12kayaan mo na
28:13nadating ulit yan.
28:14Ang resilience
28:14kasama rin dito
28:15yung malaman natin
28:17kung sino
28:17ay pananagutan
28:18sa mga bagay-bagay
28:19na supuso
28:19binapat ginawa.
28:20Sabi ni Dr.
28:21Christopher Berset
28:22ng UP National College
28:24of Public Administration
28:25and Governance
28:26idinidikta ng bata
28:28sa gobyerno
28:29kung paano
28:29tayo magiging resilient
28:30kaso hindi
28:31naman sinusunod.
28:33Ang goal natin
28:34is that
28:34as we spend
28:35more on prevention
28:36and mitigation
28:37and preparedness
28:38let's say
28:39sa baka
28:39mas mababa na.
28:41So ibig sabihin
28:42mas kukunti
28:42yung kailangan
28:44ayudahan.
28:45Pero tila baligtad
28:46ang ginagawa
28:47para umasa tayo
28:48sa mga politikong
28:49namumudmud
28:50ng ayuda.
28:52Kung ganyan
28:52ay hindi masasabing
28:53resilient tayo.
28:54Ang mga disaster
28:55naman din talaga
28:56ay pwedeng gamitin
28:59bilang pahagi
29:00ng politika.
29:02Kapag mas resilient
29:03na yung mga
29:04communities natin
29:05mas kukunti
29:06na lang dapat
29:07yung mga
29:07kailangan
29:08o kakailangan
29:09na ayuda.
29:10Nakagagalit
29:11ang flood control
29:12scandal
29:12pero sa pagputok
29:13nito
29:14parang baharin
29:15hindi mapigil
29:16ngayon
29:17ang paniningil
29:18ng tao
29:18sa pananagutan.
29:21Sana nga
29:21hindi humupa
29:22ang galit
29:23na yan.
29:24Hindi ito
29:25katanggap-tanggap
29:26at dapat
29:26ay talagang
29:28ang mga tao
29:29mismo ay magumpisang
29:30magmonitor
29:31maningil
29:34kung ano
29:34yung dapat
29:35na ibinibigay
29:36na serbisyo
29:36ng gobyerno.
29:38Para sa GMA
29:39Integrated News,
29:41Mark Salazar,
29:42Nakatutok
29:4324 oras.
Recommended
0:46
Be the first to comment