00:00While helping the DSWD to the affected families of Bagyong Uwan,
00:05we will talk with the Department of Social Welfare and Development Secretary Rex Gatchalian.
00:11Secretary, good evening.
00:13Good evening.
00:15Good evening.
00:16Good evening.
00:17Good evening.
00:18Good evening.
00:19Good evening.
00:20Good evening.
00:21Thank you for having me.
00:22Sir, una sa lahat, kamusta po yung assessment po ng inyong tanggapan, lalo na po sa katanduanes na dinalaw nyo?
00:31Kamusta po yung mga pangangailangan nila at natutugunan ba yung mga pangangailangan ito, lalo na po sa mga evacuation center?
00:39Sir, pwede ako kumatras muna one step kasi narinig ko yung pinag-uusapan nyo noon ni Asek Aboy.
00:46Alam nyo, meron para ma-prevent yung mga good doers natin, yung mga good samaritan natin na ma-scam.
00:53Halimbawa gusto nyo mag-donate.
00:54Pumunta kayo sa DSWD webpage.
00:56May makikita kayo doong link called Kaagapay Portal.
01:00Ang Kaagapay Portal ay hindi na pupunta sa DSWD donation,
01:04kundi na doon nakalista yung mga accounts na mga ibat-ibang local government units
01:09na apektado nitong mga ibat-ibang mga disaster.
01:12Nandun rin nakalista yung mga ibat-ibang mga accredited na NGOs ng DSWD
01:19who are in the disaster field also.
01:21So meaning, ito yung mga pwede nyong tulungan
01:25at nandun na rin nakalista yung mga GCash accounts nila.
01:29Nandun na rin nakalista yung mga bank details nila.
01:32Ang ginawa namin doon sa Kaagapay Portal, it's a safe environment
01:36wherein ang mga katransact nyo lang ay ang mga local government units
01:40at mga NGOs na accredited ng DSWD.
01:45So sigurado kayo na yung inyong tulong makakapunta sa tamang mga benepisyaryo.
01:50Again, hindi siya nang pupunta sa DSWD.
01:53Kung hindi, cunurate lang namin o nilista lang namin lahat
01:57ng mga accredited ng mga NGOs who are helping in the disaster field,
02:02pati na rin yung mga local government units na apektado na itong mga disaster.
02:06So it's a safer place to donate.
02:08Hindi nadadaan sa DSWD.
02:10Nakalista na doon yung mga GCash accounts nila.
02:13Nakalista na rin doon yung mga bank accounts nila.
02:15You can transact with them directly.
02:17Ako, Secrex, kaagapay nyo ang CICC pagdating sa pagpapalaganap na informasyon na yan.
02:23Hindi lang natin dapat paalalahan na yung mga kababayan natin na ano yung dapat iwasan.
02:28Dapat paalalahan na din natin sila kung saan dapat pumunta.
02:31At katuwang nyo, sabi ko nga, Secrex, ang CICC sa pagpapalaganap na dalhin natin sa kaagapay portal ng DSWD itong mga kababayan natin.
02:39Sige, punta tayo Secrex dun sa pagdalao nyo po sa Catanduanes.
02:45Kamusta po? Ano po yung nakita ninyong mga pangailangan po ng ating mga kababayang nasa lanta ng Bagyong Iwan?
02:52Well, kapon na sa Catanduanes kami, ngayon na sa Aurora ko as we speak.
02:57Ito yung dalawa sa mga medyo na puruhan nitong Bagyong Iwan dahil sila yung nasa Eastern Seaboard natin.
03:03Yesterday sa Catanduanes, napag-agreehan namin ng local government unit yung mga ways forward.
03:10Bago tumama yung bagyo, meron tayong 20,000 to 30,000 ng family food packs doon na nagamit na nila.
03:15Ang request nila kung pwede pa para lahat mabigyan ng apektado, mabigyan ng food packs, another 50,000 food packs.
03:22Which we agreed to and as we speak right now, padating na ngayon yun sa Catanduanes.
03:29Matatapos yun, siguro within the next three days, madidistribute na rin yun.
03:34So we're okay with food.
03:35Ngayon, napag-usapan rin namin sa kanilang mga lokal na pamahalaan na papasok na yung emergency cash transfer ng pamahalaan.
03:42Yan yung para sa mga totally and partially damaged ang kanilang mga tahanan.
03:47So ang naging agreement namin, in one week's time, isasubmit ng mga pamahalang lokal ang mga listahan ng mga totally and partially damaged
03:56para agad-agad naman ma-process ng DSWD yung financial assistance.
04:01Alam natin na magkapatid yan, food first, sabi nga ng Pangulo, pero financial assistance right after
04:08para yung mga pamilya makapamili ng kanilang mga kakailanganin.
04:12Nandun rin sa Katanduanes yung mga iba pa nating mobile equipment, yung mobile kitchen natin, yung mobile command center natin,
04:21para tumulong sa ground operations.
04:23Ngayon naman, nasa Aurora tayo, and bago tumama yung bagyo, meron tayong pre-positioned na 40,000 food packs dito.
04:31Ang nagamit nila, dahil ang affected families nila, 25,000, so marami pa tayong sobra na pagkasundoan namin,
04:38magkakaroon ng pangalawang wave ng distribution na magsisimula na ngayon hanggang sa ma-umit natin yung 25,000 na pangangailangan.
04:48So, okay na rin tayo pagdating sa pagkain. Kanina nag-visit kami sa isang lugar na severely affected,
04:55nandun rin yung mobile kitchen natin na nagsaserve ng hot meals.
04:58And just like Katanduanes, napagka-agreehan namin na in one week's time, magsasubmit na ng listahan ang mga local government units natin
05:06para sa agarang panahon, masimula na yung financial assistance.
05:09Sek, base sa inyong pagkipag-ugnayan sa mga virus disaster response and management teams,
05:16whether you're nandun sa Katanduanes, sa Bicol, ngayon sa Aurora, gaano karaming family food packs na po ang inyong dispatch sa mga oras na to?
05:25Nationwide, it's coming close to 1,000,000 na sa 900,000 na both for a response sa Bagyong Tino at sa Bagyong Yuan.
05:341,000,000 to think it's in a span of 2 weeks. So, mga 900,000 to be exact.
05:40Ang total request na natanggap namin, lumaki na yung numero na yan, 865,000.
05:45Kaninang umaga, tinignan ko ulit, nasa 900,000 na.
05:47Ang total new request sa amin, pati yung new request, yung naunang request at yung pending na request na bago,
05:54ang mga nasa 1.2 million. So, mga 300,000 pa ang hahabuli natin.
05:59Pero mga new request na to, kasi alam naman natin, as we go by, nagre-request yung mga local government units ng augmentation
06:05kasi may mga lugar na sila na napapasok at na-de-decide nila na kailangan pa ng second round or third round ng tulog.
06:12Sec, marami pong mga local government unit mula po dun sa mga apektadong regyon ang nagpapasalamat po sa DSWD
06:21dahil tila hindi po nauubos po yung inyong stockpile kapag meron silang request for augmentation.
06:28Natutugunan na agad at gaya nga nang nasabi nyo, bago pa magsimula yung dalawang bagyo, meron ng preposition.
06:36So, pakipaliwanag po kung bakit tuloy-tuloy po at tila hindi po na aantala o nauubos po yung supply ng mga family food pack
06:46na kinakailangan po ng mga apektadong lugar.
06:49Tama yan. Una sa ang direktiba ng ating Pangulo when I joined the cabinet, sabi ng ating Pangulo Ferdinand R. Marcos Jr.,
06:56ang paghahanda sa sakuna, hindi nang ngayari pag nadya na yung sakuna.
07:00Kailangan 365 days a year tuloy-tuloy yung stockpiling effort natin.
07:05So, makailan, well, so yun ang effort natin na ginagawa.
07:10365 days a year, tuloy-tuloy tayong nagsa-stockpile.
07:13Sa katunayan, bago nagsimula itong mga earthquake, yung vulkan, yung mga bagyo,
07:18ang national stockpile natin nationwide, yung 3 million family food packs,
07:23spread across 1,000 different warehouses of local government units.
07:29Nakakalat yan.
07:30Gusto ko lang inote na nung nagsimula ang ating Pangulo,
07:34ang national stockpile nun hindi lumalagpas ng 500,000 family food packs,
07:39nasa halos 300,000 lang.
07:41Pero sa pamumuno ng ating presidente at ganyan ang kanyang vision,
07:45ngayon na sa all-time high,
07:473 million family food packs bago nagsimula itong mga disaster na ito.
07:51Kaya ang nangyayari, kaagad-agad tayong nakaka-responde while the disaster is happening.
07:56And then, meron tayong dalawang repacking center,
07:58kung saan additional 25,000 a day ang kanilang napoproduce.
08:02So, habang may stockpile na tayo, nagpoproduce rin tayo.
08:05Ngayon, ang tanong ano pa yung innovation ng Pangulo natin?
08:09Under our president's direction,
08:13in-automate pa natin itong dalawang repacking center sa Pasay at sa Cebu.
08:17Kung dati-dati, mano-mano lahat ng aktividades doon,
08:21nakakapag-produce lang tayo ng 15,000 to the most.
08:24Ngayon, umaabot nga tayo 25,000 a day na family food pack in each of those repacking centers.
08:32So, in a whole day, that's 50,000.
08:35So, habang may national stockpile, tuloy-tuloy pa tayo magproduce.
08:39Kaya nga, yung word nyo na tila parang tuloy-tuloy, tinaubusan,
08:43yan ay dahil sa programa ng ating Pangulo na prepositioning.
08:47Tawag nga namin dyan, buong Bansa Handa Program
08:49ng ating Pangulo Ferdinand R. Marcos Jr.
08:52Ako, alam namin gaano ka-responsive at ka-effective ngayon ng DSW-2.
08:56Siyempre, sa pamuno ng ating Secretary Rex.
08:59Kaya hindi ko na itatanong, ako natutuwa naman ba yung mga pangailangan nila.
09:03Pero gusto ko sana, kamusta na yung mga kalagayan ng ating mga kababayan natin
09:08na nasa evacuation centers?
09:11Well, marami nang sa pagpunta ko sa Catanduanes o dito sa Aurora,
09:15halos lahat, may konti na lang na nasa camps,
09:18pero marami sa kanila nag-de-camp na.
09:20Kaya nga, ang next priority steps na natin will be cash assistance.
09:23Kasi sa kanilang pag-uwi sa kanilang mga tahanan,
09:25nadadatnan nila yung mga gamit nila na basang-basa
09:28o nawala na, inagos.
09:30So we have to help them rebuild their lives.
09:32At ang utos nga ng ating Pangulo,
09:34hindi aalis ang DSW-2 sa kanilang mga tabi
09:37hanggang sa makabangon muli ang mga probinsa
09:39at ang mga residente na naapektohan itong sunod-sunod na mga disaster.
09:43Ang assurance namin, hindi lang naman relief eh, pati recovery.
09:47Sabi nga, DSWD is not just in the line of providing material things,
09:53but we're in the line of bringing back hope.
09:55Yung pag-asa na maibalik natin ang kanilang mga pamumuhay sa normal na estado,
10:00yan ang goal natin.
10:02Lalo-lalo na, alam natin, in the two weeks time,
10:05magde-December na naman, magpapasko.
10:07So talaga minamadali ng ating Pangulo yung trabaho ng DSWD
10:10para, maski pa pano naman, eh, bumanda ng kaonti.
10:14Alam natin, hindi natin maibabalik yung normal agad-agad,
10:18pero yung maging komportable man lang sila sa pagsapit ng December.
10:23Ayan, pag-usapan pa natin yung pagbangon, Secrex, yung relief,
10:29tapos may cash assistance.
10:31Meron po ba rin pwedeng asahan mula sa DSWD
10:35ang ating mga kababayan in terms of paano po kaya yung livelihood?
10:39Yan, pagtutulungan natin yan.
10:42Alam ko, ang Department of Labor and Employment,
10:44may temporary silang livelihood,
10:46yung mga dole workers nila kung tawagin.
10:48Alam ko, they're also busy going around the disaster areas
10:51para makatulong.
10:52Ito, dito papasok yung instruction ng ating Pangulo
10:56na whole of government approach
10:57kasi hindi naman kakayanin ng isang departamento lang.
11:00Alam ko, ang Department of Agriculture
11:02sa pamunguno ni Secretary Kiko Laurel,
11:04busy na sila na tulungan ng mga mangingisda at ng mga magsasaka.
11:08Tapos, ang Department of Labor naman
11:10para doon sa mga workers ng iba't ibang mga industriya na naapektuhan.
11:13And kami rin, meron kaming sustainable livelihood program
11:16na ipapasok namin during the recovery stage
11:19para yung mga maliliit natin ng mga enterprises,
11:22yung mga maliliit na tindahan, yung mga sari-sari store,
11:25e unti-unti rin natin matulungan
11:27kasi kailangan ma-restore natin yung kabuhay nila
11:30and it will take the whole of government to do so.
11:38Ayan.
11:39Paano naman, Secrex, yung mga pangangailangan po
11:43na halimbawa yung psychosocial interventions po
11:46na mga apektadong individual
11:49kasi pupunan natin yung mga pangangailangan nila
11:52yung material aspect
11:54pero paano po yung nagkaroon po naman ng trauma
11:57dahil po nawala yung kanilang bahay o lumubog sa baha?
12:00Sir, actually, meron kami mga social workers
12:04who are equipped with grief counseling
12:06pero napagkasundoan namin ni Secretary Ted Herbosa
12:09na sila na maghahandle
12:11ng psychosocial and psycho-emotional interventions.
12:14Mas marami silang eksperto dyan.
12:16So, sa pagkikot ko, nakita ko yung mga DOH team
12:19na hindi lang medical assistance
12:20ang itinutulong sa mga evacuation center
12:22kundi yung mental wellness ng bawat individual.
12:25So, na yan naman, nasa sangayan ng ahensya ni Secretary Ted
12:29and sila naman na nakakatutok dyan.
12:31Not just the physical well-being
12:33but also the psychosocial well-being of all our victims.
12:37Sek, ang mainsahin nyo na lang po at paalala po
12:41para sa mga kababayan natin na apektado
12:43ng mga Bagyong Tino at U1 po.
12:46Sa ating mga kababayan na nakatira sa mga iba't ibang disaster zones
12:50hindi lang yung naging biktima ng Bagyong Tino, Bagyong U1
12:54kundi yung mga naging biktima ng Lindol
12:57sa Davao at sa Cebu
12:59pati na rin yung mga naging biktima ng Bagyong Ramil at Popong.
13:02Makakaasa ko kayo na ang pamahalang nasyonal
13:04sa direktiba ng ating Pangulo
13:06ay hindi ko kayo makakalimutan.
13:08Kayo ang prioridad namin, sisiguraduhin namin
13:10na that you get the relief that you need
13:13but also tutulungan namin ka sa inyong recovery.
13:15Huwag ko kayo mag-aagam-agam
13:17na baka nagpatong-patong na mga disaster
13:19at makakalimutan namin kayo, hindi po.
13:21Lahat po kayo priority namin
13:23at sabay-sabay po namin gagampanan
13:25ang pagtulong sa inyo.
13:27Maraming salamat po sa inyong oras,
13:29DSWCD, Secretary Rex Gatchalian.
13:31Good afternoon po, Sec.
13:33Magandang hapon, magandang hapon.
