- 1 hafta önce
Sosyal Medya Hesaplarımız...
Facebook : https://www.facebook.com/AkitTVOfficial
Twitter : https://twitter.com/akittv
Instagram : https://www.instagram.com/akittv
Google+ : https://plus.google.com/+akittv
Web Site : http://www.akittv.com.tr
Facebook : https://www.facebook.com/AkitTVOfficial
Twitter : https://twitter.com/akittv
Instagram : https://www.instagram.com/akittv
Google+ : https://plus.google.com/+akittv
Web Site : http://www.akittv.com.tr
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Önemli ve kritik gelişmeyi ekonomist İsmet Çetin Kaya ile konuşacağız.
00:06Sayın Çetin Kaya hoş geldiniz yayınımıza.
00:09Merhaba Tolga Bey, hoş bulduk. İyi yayınlar diliyorum.
00:13Evet, ben de Sayın Çetin Kaya'yı duymak istiyorum stüdyodan.
00:18Politika faizi beklendiği gibi 100 bas puan bir düşüşte, %40,5'ten %39,5'e geriledi.
00:27Peki neler söylersiniz, nasıl görüyor ve değerlendiriyorsunuz?
00:32Evet, Tolga Bey geçtiğimiz Eylül ayında 43'den 40.50'ye düşmüştü.
00:36Bugün de beklentiler üzerine 100 bas puan gerilemiş oldu.
00:40Politika faizi elbette ki hali hazırda geçtiğimiz yayınlarda söylediğimiz gibi şu an Türkiye şartlarına göre yüksek bir faiz oranı olduğunu söyleyebiliriz.
00:49Her ne kadar enflasyonla mücadele çerçevesinde son iki buçuk yıldır yüksek faiz politikası uygulansa da bu faiz oranları Türkiye şartlarında ne esnaf, ne sanayici, ne de işletmeci, ne de bireysel vatandaş olarak bu faiz oranlarıyla sürdürülebilirlik maalesef ki mümkün değil.
01:09Elbette ki daha yüksek oranlarda bir faiz indirimi keşke gelebilseydi ama şu andaki mevcut konjüktürde en son açıklanan Eylül ayı enflasyonuyla beraber %33'e kadar geriledi.
01:21Bilindiği üzere Eylül ayı enflasyonu son 16 aylık baktığımız zaman bir önceki aya göre ilk defa yüksek gelmişti.
01:313.23 seviyelerinde gelmişti.
01:33Bu da son bir yıllık yani son iki aya baktığımız zaman Eylül ayında %33 buçukluk bir enflasyon demekti.
01:40Bu enflasyonun düşüş seyri bu şekilde devam ederse ancak mevcutta şu anda beklentiler nazarında hala enflasyon oranı yüksek.
01:49Daha yüksek seviyelerde bir düşüş bekleniyordu ve atılan adımlar da bu minimalde idi.
01:56Çünkü sert piyasa politikası, para politikası uygulanıyor.
02:02Buna rağmen enflasyon hali hazırda istenilen seviyelere gelemedi.
02:07Merkez Bankası'nın beklentisi ve orta vadeli planda beklenti enflasyonu açıkçası %24 seviyelerindeydi.
02:13Bu revize edildi, %29'lara çekildi.
02:16Şimdi beklentimiz de şahsi olarak bizim beklentimiz %28-29'du yıl sonu.
02:22Ancak görünen o ki %30 seviyelerinde bir yıl sonu enflasyonu bizi bekliyor.
02:28Tabii ki bu politika faizinin enflasyonla entegreli yani enflasyona bağlı olarak indirileceğin açıklamalarıyla beraber
02:37bu faiz oranları önümüzdeki aylardan itibaren şu anda baktığımız zaman Aralık ayında da bir para politikaları kurulu toplantısı var.
02:46Burada da bir faiz indirimi bekliyoruz.
02:48Yılı en azından kapatırken bir faiz indirimi bekliyoruz.
02:52Bu da yıl sonunda şu anda 33 olan enflasyon, yıl sonunda 30 olursa şu anda 39,5'a gerilemiş politika faizi.
03:01Muhtemelendir ki yıl sonu biz 36-38 arasında bir politika faiziyle kapatırız diye düşünüyorum.
03:09Beklentilerde 35,5 değil mi yıl sonu için?
03:13Doğru, 36-38 arasında bir şey bekliyor.
03:17Evet, benim şahsi kanaatim olsa %37 diyebilirim açıkçası yıl sonu enflasyonu.
03:21Tabii ki faizi elbette ki şu anki Türkiye şartlarında yayının başında da söylediğim gibi gerçekten çok yüksek bir faiz oranı.
03:31Çünkü %50'leri de görmüştük.
03:32Bu politika faiz oranı mevduat faizleri biraz daha yüksek.
03:36Her ne kadar Eylül ayında faiz oranı düşse de mevduat faizleri düşmedi.
03:41Çünkü bankalar hala mevduata talepleri giderek arttıkça.
03:45Çünkü mevduat faizinden yatırımcılar yavaş yavaş çıkış sağlamıştı.
03:50Başka yatırım araçlarına yönelmeye başladı.
03:53Ancak bankaların para talepleri devam ettiği için mevduat faiz oranları hala yüksek seviyelerde.
03:59Ve işletme kredileri olsun, bireysel kredileri olsun maalesef %50-55 seviyelerinde.
04:04İnşallah bir an önce bu faiz oranı Türkiye şartlarına %10'lu-15'li seviyelere gerilediğini yakın zamanda inşallah görebiliriz.
04:13Peki yani kontrollü bir gidişat var aslında.
04:17Enflasyonla mücadele devam ediyor.
04:19Ama neden peki yıl sonu enflasyon tahmini %30'dan %32'lere çıktı?
04:24Tahminlerde bozulma meydana geldi.
04:26Yani yine yukarı yönlü enflasyonda bir seyir gözleniyor şu anda.
04:31Şöyle söyleyebiliriz.
04:32Bu her sene tabii ki bekleyen enflasyon yılbaşında daha düşük açıklanıyor.
04:3624 olarak açıklanmıştı bekleyen enflasyon.
04:38Şu andaki bekleyen enflasyon Merkez Bankası'nın 29 seviyelerinde 32 olarak kapanacağını ben düşünmüyorum.
04:4529-31 arasında 30 seviyelerinde 30 olarak kapanır diye düşünüyorum.
04:50Bu sadece şu andaki para politikası sebebiyle çünkü son 2 yıldır harcamalar kısıtlandı.
04:58Gerçi her ne kadar vatandaşın cebinde de çok bir şey harcayabilecek bir şey kalmadığını da söyleyebiliriz.
05:04Ama bu para politikası nedeniyle enflasyonla mücadele çerçevesinde kısıtlı para harcama odaklı politikalar uygulandı.
05:12Ancak bu da henüz elbette ki enflasyonu düşürme tedbirlerinden bir tanesidir.
05:18Ama burada sıkıntı çeken hem bireysel vatandaşlar, hem işletmeler, hem kopiler, sanayiciler, ihracatçılar
05:26bu yüksek faiz politikasına artık yavaş yavaş bir dur denmesi gerektiğini söyleyebiliriz.
05:33Çünkü dayanacak vaziyeti kalmadı.
05:36Özellikle sanayicilerin ve kopilerin dayanacak durumu kalmadı.
05:39Çünkü Concorda Dolar ilan edilmeye başlandı.
05:42Ve geçtiğimiz yıla göre bu sene daha da fazla Concorda Dolar ilan edildi.
05:47Bu 2026, çünkü yeni bir vergi paketi de şu an Torba Yasa Mecliste,
05:52Plan ve Bütçe Komisyonu'ndan bugün kabul edildi.
05:54Meclise gelecek, yasalaşacak.
05:56İlave Sosyal Güvenlik Kurumu yasasıları da gelecek.
05:58Bu da hem vatandaşın hem de işletmelerin beline ağır bir yük binmiş olacak.
06:04Bu da her ne kadar enflasyonla mücadele çerçevesinde faiz politikası uygulansa da
06:09bu da ilave bir maliyettir aslında vatandaşın ve işletmelerin sırtına.
06:13Sonuçta bir vergi, bir sosyal güvenlik, bir SSK primi arttığı zaman
06:17doğal olarak bu da maliyetlerine yansıtılacaktır.
06:19Bu da enflasyonu aslında bir nebze olsun etkileyen bir faktördür.
06:25Sadece vatandaşın bireysel harcamaları ya da üretim maliyetleri ya da işçilik
06:29ücretleri değil.
06:31Elbette ki devletin uygulamış olduğu yeni vergi paketleri de enflasyonu etkileyen
06:36ana nedenlerden bir tanesi olarak söyleyebiliriz.
06:38Bu noktada politika faizleri düşüyor az da olsa.
06:43Peki vatandaşın kullanacağı banka kredilerindeki faizler ne zaman düşecek?
06:48Ve bu manada hep söylüyoruz işte yatırımın zamanı olabilir, faizler düştüğü zaman
06:54bu fiyatlar artabilir diyoruz.
06:57Bunun tetiğinde olmak gerektiğini belirtiyoruz.
06:59Bu ne zaman sizce gerçekleşecek?
07:01Yani vatandaşımız kredi çekebilecek raddeye o faiz oranlarına ne zaman ulaşacağız?
07:07Şimdi şöyle söyleyeyim Tolga Bey şu anki konjöktürde açıkçası şuna yatırım yapın
07:14buna yatırım demek çok zor.
07:16Neden zor?
07:17Bakıyorsunuz bu sene altın senesiydi.
07:20Son bir aydır altın olmaması gereken seviyelerde olağanüstü bir şekilde arttı.
07:25Yavaş yavaş da bir düzeltme bekliyor ve muhtemelen uzunca bir süre bu seyre devam edecektir.
07:30Çünkü altın pik yaptı yani olmaması gereken seviyeleri yükseldi.
07:34Şimdi faiz şu anki uygulanan bugünkü faiz kararı 1 Kasım'dan itibaren
07:40işte bankadan çık kullanmış olduğunuz ek hesaplar KMH denilen kredi faizleri
07:451 Kasım'dan itibaren geçerli olacak.
07:48Bu ekstralere yansıyacak.
07:50Vatandaşın genel manada kredi kullanabilmesi
07:54ben normal şartlarda 2026'ın 2. yarısından itibaren yavaş yavaş öngörebiliyorum.
08:00Çünkü sadece bu tek başına piyasayla ya da ekonomiyle ilgili önümüzde
08:062027, 2028 ve 2029 seçimler var.
08:12Bir seçim ekonomisi mutlaka ki olacaktır.
08:14Bu dar para politikasından 2027'den yavaş yavaş 2026'ın 2. yarısından itibaren
08:20kemer gevşetme, 2027'den itibaren de kemerler daha çok gevşetme politikasına geçilecektir diye düşünüyorum.
08:28Tabii ki bu 2000 seçimler sonrasında tekrardan vatandaşın sırtına bir külfet olacak mı?
08:34Onu önümüzdeki yıllarda göreceğiz.
08:36Çünkü burada sadece dediğim gibi piyasanın şartları geçerli değil.
08:41Siyasi konjöktür de geçerli, diğer faktörler de geçerli, uluslararası piyasalar da geçerli.
08:46Son zamanlarda baktığımız zaman Trump için ekonomik savaşları var.
08:50Bu bile altın piyasasını etkileyen argümanlardan bir tanesi.
08:552025'i maalesef ki bu faiz, yüksek faiz de kapatacağız.
08:59Öyle gözüküyor.
09:002026'nın 2. yarısından sonra bu şekilde devam ederse %25, %28 seviyelerini görebiliriz diye düşünüyorum.
09:09Bu faiz politikası devam ettiği sürece.
09:13Bu noktada altın dediniz.
09:14Altın evet beklenmedik noktalara çıktı.
09:17Pik yaptı.
09:17Sonrasında yine gerilemeye başladı.
09:21Tüm dünyada aslında bu olay gerçekleşti.
09:24Öyle değil mi?
09:24Çünkü şöyle bir başlıkta görmüştüm.
09:27Soru da görmüştüm.
09:27Altın 3. Dünya Savaşı'na mı hazırlanıyor?
09:31Acaba o konjöktüre mi hazırlanıyor diye onun üzerindeki oyunlar diye bir başlıkta görmüştüm aslında.
09:37Altın neden bu denli bir pik yaptı?
09:39Şu anda bir düşüşe geçti aslında.
09:41Ve sonrasında ne olacak?
09:43Niçin oldu?
09:44Şöyle söyleyeyim.
09:45Bence uluslararası piyasalarda bir altın manipülasyonu oluştu.
09:51Altın evet TL bazında arttığı gibi gözükse de aslında ons bazında yani artmış oldu.
09:56Dolar bazında artmış oldu.
09:57Son yıllarda baktığınız zaman bizim dolar seviye yani dolar kurumuz mal yani çok artan bir seviyelerde aslında olması gereken seviyelerde değil.
10:07Normalde dolar kurumuzun biraz daha yüksek olması gerekiyor benim kanaatimce.
10:12Çünkü çok düşük kaldı diğer enflasyon karşısında da olsun altın karşısında da olsun.
10:16Burada altının bir uluslararası bir manipülasyona uğradığını ben düşünüyorum.
10:23Çünkü burada Trump zaten görevi gelmeden önce de altını olan kazanır demişti.
10:28Bu Trump'ın yapmış olduğu ekonomik savaşlardan bir tanesi.
10:31Yani Amerika Birleşik Devletleri'nin kendi kasasında mevcut altın ton bazında çok daha fazla olduğu için borçlanmalar da bu şekilde olduğu için muhtemelendir ki altın yavaş yavaş küçük küçük de olsa bir satımla başlayıp şu an baktığım zaman piyasalardan bahsediyorum.
10:50Ben banka nezdinde bahsetmiyorum.
10:525.850-5.900 liralarda bu 6.400 lirada kadar görmüştü.
10:59Bu muhtemelendir ki benim kanaatimce 5.500 lira sevgilene kadar bir düzeltme gelir altında.
11:05Şu anda altın kısa vadeli her zaman söylediğimiz gibi altın kısa vadeli kesinlikle bir yatırım aracı değildir.
11:11Yani bir borsa gibi düşünülmemelidir.
11:13Borsa da o şekilde düşünülmemelidir ve altın yastık altıdır, uzun vadelidir.
11:17Enflasyona karşı kendini koruma aracıdır.
11:20Ve baktığınız zaman diğer yatırım araçlarına karşı da çok uzun vadede kazandıran bir yatırım aracıdır.
11:28Kısa vadede düşünülmemek lazım.
11:29Ve şu seviyelerden de açıkçası altın alınmamalı.
11:36Çok küçük altın olabilir.
11:37Hani çeyrektir, yastık altın alınması korumak için alınabilir ama yüklü miktarlarda alınması çok riski olarak söyleyebilirim ben açıkçası.
11:46Yani şu anda mesela bu yükseliş pik yapmadan önce hafif yükselti belirtileri olduğu zaman vatandaşlar almıştı, yükseldi, yükseldiği zaman da alanlar oldu.
11:58Birden bir düşüş sergiledi.
11:59Şimdi bu vatandaşın aklına şöyle bir soru oldu.
12:01Ben zarar mı ettim?
12:02Yani uzun vadeli yatırımcı ve kısa vadeli yatırımcı olarak baktığımız zaman hangisi zarar etti bu konuda?
12:08Şöyle söyleyeyim siz bir altın aldınız, bir külçe altın aldınız.
12:13Yani bir kilodur, bir külçe altın.
12:14Altın olarak bakacaksınız ona.
12:15Altının külçesine örnek veriyorum 5 milyon TL'ye aldınız.
12:19Altının kilosu 5,5 milyon TL'ye çıktı.
12:215,5 milyon TL'ye aldınız, 5 milyon TL'ye düştü.
12:23Bunu o şekilde görmeyeceksiniz.
12:25Benim bir kilo altınım var mı?
12:26Var.
12:27Tamam bitti.
12:28Eğer bu 950 grama düşerse işte o zaman zarar ettiniz demektir.
12:32Bir kilo altınım 1.50 bir kilo 50 grama yükseldiyse kar ettim demektir.
12:37Bunu TL bazında yorumlamak açıkçası çok doğru bir yaklaşım değil.
12:41Yani bunu MT olarak benim bir tane arabam varsa, iki tane olduysa, üç tane olduysa ben elbette ki para kazandım demektir.
12:47Ama benim arabamın değeri 1 milyondan 1,5 milyon TL'ye yükseldiyse ben 500 bin lira para kazandım demek anlamı ifade etmez.
12:55Çünkü ben bu arabayı 1,5 milyon TL'ye sattığım zaman yerine yine 1,5 milyon TL anisini koyacağım.
13:00Önemli olan elinizdeki MTA'nın daha fazla olabilirdiğini sağlıyorsanız o zaman kâra geçtiniz demektir.
13:09Yani TL bazında ya da dolar bazında benim param şu kadar oldu bu kadar oldu bu yaklaşım açıkçası çok doğru bir yaklaşım değil.
13:16Altın aldıysanız kenara koyduğunuz ihtiyacınız olduğu zaman bir yatırıma yeni bir yatırıma yönelmek istediğiniz zaman o zaman bozabilirsiniz.
13:25Burada uzun vade düşünüp diyelim işte 6 bin TL'den gram altına aldı şu anda düştü 5 bin 800 TL zarar ettim mi?
13:33O şekilde düşünürseniz uykularınız kaçar sabaha kadar uyuyamazsınız.
13:38O şekilde düşünmeyeceksiniz önünüze bakacaksınız acele kararlar vermeyeceksiniz sabırlı olacaksınız.
13:45Eğer ekonomide bu şekilde yatırım yaparsanız sabırlı olanlar sabırsız olanların paralarını her zaman alır.
13:51Peki bu noktada şimdi hep söylüyoruz sizlerle her bu faiz kararı açıklandığında konuşuyoruz.
13:57Aynı soruyu iletiyorum ben iletmeye devam edeceğim çünkü merak ediyoruz cebimiz ne zaman rahatlayacak?
14:03Her zaman klasik sorunu soruyorum Ayşe teyze Mehmet amca da bizi izliyor ve merak ediyor ben ne zaman rahat rahat alışveriş yapacağım?
14:12Ay sonunu yani ay başını beklemek zorunda ne zaman kalmayacağım?
14:17Rahat rahat hayatım ne zaman yaşayacağım diye düşünüyor bu enflasyon.
14:21Ne zaman dizginlenecek diye merak ediyor.
14:24Ne zaman dizginleyeceğiz biz bu enflasyon?
14:26Şöyle söyleyeyim Tolga ben 43 yaşındayım 43 senedir ben bu tür tam çocukluğumuzu sayıyorum işte 20 senedir aynı soruları duyuyoruz konuşuyoruz mahallede evde kahvehanede işlerde bunları konuşuyoruz.
14:42Her zaman emeklinin problemi var her zaman çalışanın problemi var her zaman memurun problemi var ben 30 sene önceki açık oturumları da izliyorum onların açık oturumlardan önceki yapılan sokak röportajlarına da bakıyorum o günkü yapılan sokak röportajlarındaki sorunlar bugünkü yapılan sokak röportajlarındaki sorunlarla birebir aynı.
15:01Aynı şimdi burada elbette ki parayı veren ekonomi başında olan ben olmadığım için bu musluklar kimden çıkıyorsa bu soruların cevabını açıkçası onların vermesi gerekiyor.
15:14Çünkü geçmişte de problemler olmuş bundan sonra şu anda da problemler muhtemelen de ki dar gelirliği için bundan sonra da aynı problemler olacak.
15:23Şu anda örnek verelim bir emeklinin ya da bir emeklinin cebine 20 bin lira para giriyor.
15:28Bu rakamı biz bugün 40 bin lira olarak arttırdığımız zaman ancak diğer kalemler de enflasyon karşısında aynı şekilde arttırıyorsa bu 20 bin lira bugün giren yarın 40 bin lira olduğu zaman çok bir anlam ifade etmiyor.
15:45Yani burada sadece rakamlar değişmiş oluyor.
15:485 sene önce baktığımız zaman asgari ücret 2000 TL idi bugün 22 bin TL.
15:545 sene önceki asgari ücret alım gücü ile bugünkü asgari ücret alım gücü arasında dağlar kadar fark var.
16:00İstanbul şartlarında konuşuyorum bir asgari ücretin %80'i ile bir ev kirası ödenebilir iken şu anda bir asgari ücretin %20 daha fazlasıyla ev bulmakta zorlanıyorsunuz.
16:13Yani bir asgari ücret o zaman yaklaşık ev kirasına gidiyordu ve cebinize para kalıyordu.
16:18Şu anda bir asgari ücret ödüyorsunuz, maaşınızı ödüyorsunuz ve üstüne ilave para ödemeniz gerekiyor.
16:27Yani 5 sene ile şimdisi arasında dağlar kadar fark var.
16:30Bu muhtemelendir ki bu sıkı para politikası bitecek tekrar bir seçim ekonomisine girdiğimiz zaman o sorduğunuz sorunun cevabını bir nebze olsun daha rahat alabiliriz diye düşünüyorum.
16:44Peki o zaman sona doğru yaklaşırken asgari ücret tahminleriniz nedir sizin tecrübelerinizden yola çıkarak ne düşünüyorsunuz?
16:54Şöyle çeşitli rakamlar konuşuluyor aslında geçen seneki rakam düşük kalmıştı asgari ücretli çalışanlar için.
17:01Asgari ücreti ben önce şunu söyleyeyim asgari ücret bir işçiye bir çalışana ödenmesi gereken ücret kesinlikle değildir.
17:07Burada bir anlaşalım.
17:09Asgari ücret ödenmesi gereken minimum ücrettir.
17:11Bu da işçiye ödenecek rakam da değildir.
17:14İş hayatına yine başlamıştır, stajyardır, çıraktır vesairedir.
17:17Yani daha iş tecrübesi yoktur.
17:19Buna işveren bir iş tecrübesi kazandıracak.
17:22Aslında o çalışanın da orada aslında maddi bir beklentiden ziyade iş tecrübesi hakim olması için o iş yerindedir.
17:30Bu kişilere ödenebilecek rakamdır açıkçası bu.
17:32Ancak bizde son yıllarda bu asgari ücret sanki herkese ödenen bir ücretmiş gibi algılanıyor.
17:38Ve asgari ücreti bir endeks olarak düşünmek lazım.
17:41Asgari ücret artışından olumlu etkileneceği işler olacağı gibi asgari ücretin düşük artmasında olumlu etkilenecek vatandaşlarımız da var.
17:50Bu çift taraflı iki ucu keskin bir bıçaklar açıkçası.
17:54Son cümle olsun.
17:55Tahmin olarak bir rakam söylersek %30 seviyelerinde bir asgari ücret artışı olabileceğini söylerim.
18:00O da şu anda 22.104.
18:02%30 artış olursa 28.700 liraya tekabül eder.
18:08%30 olur mu bilmiyorum.
18:10Çünkü kamu maliyesinin bütçesinde 2026 yılı için asgari ücret vergisi için %78'lik bir bütçe hazırlamıştı.
18:1728 günler seviyelerinde olur diye söyleyebilirim aşırı.
18:20Ben teşekkür ediyorum kıymetli yorumlarınız için.
18:22Sağ olun iyi yayınlar.
18:24Teşekkür ediyoruz.
18:25Ekonomist İsmet Çetinkaya bizlerleydi.
18:27Yeni faiz kararını değerlendirdik kendisiyle.
18:30Nokta alıyoruz saat başında.
18:31Tekrar görüşmek dileğiyle.
Önerilen
14:04
|
Sıradaki
35:49
0:48
13:17
15:45
30:11
16:53
15:37
34:26
35:12
11:56
11:59
1:55
İlk yorumu siz yapın