00:00Alam niyo ba na ang unintended pregnancies o hindi planadong pabubuntis ay nagpapataas ng chance sa komplikasyon sa ina at sanggol?
00:09Ayon sa pag-aaral, mas mataas ng 60% ang chance ng pagkamatay ng sanggol kapag magkalapit ng wala pang dalawang taon ang pagitan ng panganganap.
00:19Kaugnay po ng pag-unitan ng National Family Planning Month ngayong 1 po ng Agosto.
00:24Pag-uusapan po natin kung paano makatutulong ang tamang kaalaman at servisyo sa family planning para sa mas ligtas at mas planadong pagbubuntis.
00:33Welcome back po sa show, Ms. Maylimi Rasol-Qiray, ang Division Chief ng Knowledge Management and Communications Division ng Commission on Population and Development.
00:41Magandang umaga po.
00:42Magandang umaga.
00:43Masayang pamilya.
00:45Ayon, masayang pamilya para sa lahat.
00:47Yan, tama yun.
00:48And syempre, ano po ba yung goal ng family planning po natin at bakit po ito mahalaga?
00:52Okay, so ang family planning talaga, it's reproductive agency.
00:57Meaning, yung nais mong bilang, spacing, ng anak mo ay makakamit mo.
01:04Or kung ayaw mo mag-contribute sa population tulad ko.
01:08Ako rin.
01:09Poppies lang ang contribution ko.
01:12Ngayon, okay.
01:13Yun, ay isang quality of life para sa mga Pilipino.
01:16Family planning pa rin sya.
01:18So more than the numbers, quality of life talagang nais natin.
01:20Well, with your assessment, ano, sa ating mga kababayan, talaga bang pinag-aaralan ba nila at talagang naroon yung pagpaplano ng kanilang pamilya, Ms. Mike?
01:30Sa ngayon, more than 9 million Filipinos ang nagpa-practice ng family planning ayon sa Department of Health noong 2024.
01:37That is 42% modern method users according to the National Demographic and Health Survey noong 2022.
01:43So, malayo na pero malayo pa.
01:47Kasi yung mga kalalakihan dyan na nanunood, nais talaga natin, kayo'y mag-plano rin ng pamilya.
01:53Kasi yung nagpa-practice ng nose cuttle vasectomy, sa buong Pilipinas, more than 7,000.
01:59E ilan tayo? 112 million Filipinos na tayo.
02:02Si Drew, di ba?
02:03Yeah, Drew.
02:04Si Drew Aneliano nag-practice.
02:07Kaya yung mga kalalakihan nanunood sa atin, di ba?
02:11Sana kayo naman, no, mag-family planning, kayo naman ang may responsibilidad sa ngayon.
02:16Correct.
02:17At saka hindi lang babae ang pwede, pati lalaki na rin.
02:20Yun na eh.
02:21Maganda nga na na-involve sila eh.
02:26Tapos ang pinaka-popular method ay yung Pil.
02:28Kasi I think it's accessible at libre.
02:32Tapos ang next ay injectable.
02:33Pero yung Pil, kailangan everyday mong iinumin.
02:37Dahil pag hindi everyday, buhay kang bata ka.
02:39Oo.
02:40Okay.
02:40Tapos ang next ka.
02:42Oo.
02:42Oo.
02:43Ano po ba yung ano, yung may mga posibleng complication po ba?
02:46Kapag kunyari, yung sunod-sunod yung anak.
02:49Kasi medyo, lalo na kapag medyo nasa laylayan yung iba nating mga kababayan,
02:54talagang common sa kanila yung sunod-sunod.
02:57Yung kada taon, may ipinapanganak.
02:59So, ayon sa World Health Organization at Department of Health,
03:04two years talaga dapat ng agwat ng mga anak.
03:07Para talagang fully makarecover ka.
03:09Okay.
03:10Oo.
03:10Sa iyong pagbubuntis.
03:12Kasi diba yung kasabihan natin,
03:13pag nabuntis ka, yung isang paa mo nasa hukay.
03:17Correct.
03:17Which is true.
03:18Kasi ang daming nutrients, blood na nawawala sa nanay.
03:22Tsaka for the health of the child na pinanganak niya.
03:25Okay.
03:25Miss May nabanggit mo, malayo na pero malayo pa.
03:28Talking about that, malayo pa.
03:30Ano pa ba yung mga pwedeng gawin, mga interventions of different sectors
03:34para mas maging maganda itong family planning ng bawat pamilya sa ating bansa?
03:38So, sa ngayon, kasi yung nagkakaroon ng one-child gap,
03:41o yung nais nila, dalawa lang anak nila pero tatlo yung nagiging anak nila,
03:45yung mga women na nasa laylayan,
03:48at saka yung mga less educated.
03:50So, yun yung nakikita nating trend.
03:52Kaya malayo pa eh.
03:54Pero, sa ngayon, ang pinapanganak ng mga Pilipino,
03:57ang average ay below replacement rate
04:00o hindi na napapalitan ang nanay at tatay sa population.
04:03So, ibig sabihin yung mga nagiging preference ng mga Pilipino,
04:06on average, less than two children na.
04:09Okay.
04:10Which is, I think, a good development po.
04:13It's a good development if yung resources kasi natin,
04:17at least, kung mas konti yung tao,
04:20mas maraming resources na mai-invest
04:24para sa ating economic development.
04:27So, parang pizza yan, yan yung explanation namin lagi.
04:30Pagka maraming kakain, mas konti yung kukuman nila.
04:34So, ganun din sa population.
04:35Pag mas marami, mas madami resources yung kailangan.
04:38Saka marami na rin ngayong mga Pilipino,
04:42lalo na yung mga parang, anong tawag na ito,
04:44yung dual income tapos no kids.
04:48Para mga ganun din na nang nang nang nito.
04:49Actually, usaring niya ngayon na, no?
04:50Lali na sa generation natin.
04:52Yes, generation natin.
04:54Then?
04:55Pilihan niya na ako.
04:56Pilihan niya na ako.
04:58Agency ka ba?
04:59Hindi ko sure.
05:00Pero, say, about that.
05:02Yung dual income sila, pero hindi na nga sila naga-anak.
05:04I think that's also a trend.
05:05Ganan na sila ngayon.
05:06May study kami, qualitative study.
05:08Na, yung mga Pilipino,
05:11they prefer their economic well-being first.
05:13Yung lifestyle.
05:15So, some travel.
05:16Kaya yan, maraming mga denk.
05:18Tsaka, anecdotally, if you ask Filipinos,
05:21like, yung generation yung,
05:24they prefer, no?
05:26Kasi, tanda na ako,
05:27isunin ako sa generation.
05:29They prefer less children talaga.
05:32And even the young ones,
05:33ayaw na nga magkaanak yung iba eh.
05:35Majority of them.
05:36Pag tinatanong ko nga,
05:37din yung iba kong friends,
05:38may plano ka ba?
05:40Wala.
05:41Ganun na agad sila sa akin.
05:43Oo.
05:43Mas madami na.
05:44Unlike before na parang,
05:46yes, gusto ko magkaroon ng family.
05:48Kasi pag sinabi noon na family,
05:49kailangan talaga may anak.
05:51Pero ngayon,
05:52parang okay na sa kanila,
05:53na family na kayo,
05:54kahit kailan dalawa ng asa.
05:56Oo.
05:56Yung iba naman,
05:57preferred pets.
05:58Diba?
05:58Yes.
05:59May study tayo dyan.
06:00Some preferred pets over children.
06:02Oo.
06:02Oo.
06:03Yun na yung talagang bumukunin.
06:04Ikaw ba,
06:05Ms.
06:05Daya?
06:05Ako,
06:05I have five shih tzus.
06:06Oh my gosh.
06:08Yun ang family ko.
06:09Yes.
06:10May kamilagin ako yun,
06:12meron akong tatlong anak.
06:13Oo.
06:14Dalawang shih tzu at isang asin.
06:16Oo,
06:16tignan mo.
06:17So,
06:17kayo ay,
06:18totoo sa study natin.
06:20Oo.
06:21Pwede kaming ano dyan.
06:22Example.
06:23But ito,
06:23ano yung mga programa po
06:24ng popcorn for this month?
06:25Okay.
06:26So,
06:27ang aming komisyon ay
06:28for National Family Planning Month.
06:30Actually,
06:31natapos na yung community event.
06:32Okay.
06:33So,
06:33we serve women
06:35of reproductive age and men
06:37para mag-accept ng family planning.
06:39Pero ngayon,
06:40tuloy-tuloy tayo nationwide
06:41ng kampanya pa rin
06:42ng family planning.
06:44Meron tayong communication campaign.
06:46So,
06:46pwede kayong mag-visit.
06:48Usap tayo sa family planning
06:49Facebook page.
06:51Kung gusto nyo ng information
06:52tungkol sa family planning
06:53at pili kayo ng hiyang sa inyo.
06:57No?
06:57And pwede rin malaya ako.ph.
07:00Website to.
07:01Maraming information
07:02na pwedeng kunin
07:02pang young people yan.
07:04Pero pwede rin sa mga peri.
07:06Ayun.
07:06May plano rin po ba kayo?
07:08Para dun sa mga,
07:10syempre,
07:10yung sa mga medyo
07:11mas malalayang lugar.
07:12Medyo hindi din alam
07:13masyadong marunong
07:14mag-access
07:15sa digital eh.
07:16So,
07:16paano po kaya yung mga yun?
07:18Paano po sila
07:18mas ma-educate pa?
07:20Ang maganda kasi
07:21sa mga local government units.
07:23May mga barangay
07:24population volunteers
07:25na nag-house to house
07:26at sya ka mga barangay
07:27health workers
07:27regarding that.
07:29So,
07:29maganda yung implementation
07:30natin yan.
07:31Pero dapat yung mga
07:32local officials talaga
07:33natin may programa
07:34at budget
07:35na kundi.
07:35Well, maraming salamat po
07:37sa pagsama sa amin
07:38dito sa Rise and Joy
07:39Milipinas.
07:40Ating punak pa niya,
07:41Ms. May,
07:41from Commission
07:42and Population and Development
07:43sa pagbabahagi po
07:44ng mahalagang impormasyon
07:45tungkol sa family planning.
07:47Thank you for always
07:48being available
07:49sa Rise and Joy.
07:49Thank you, ma'am.
07:50Maglaing mo sa iyong pamilya
07:52para sa lahat.
07:53Thank you, ma'am.
