Türkiye Cumhuriyet Merkez Merkez Bankası(TCMB), politika faizini nisan ayından beri ilk kez yaptığı değişiklikle yüzde 46'dan 300 puan indirerek yüzde 43'e indirdi. Piyasanın ortalama beklentisi 250 baz puan indirim yapacağı idi. Öte yandan gecelik vadede borç verme faiz oranını da yüzde 49'dan yüzde 46'ya indirdi. https://haberglobal.com.tr/ekonomi/son-dakika-merkez-bankasi-faiz-kararini-acikladi-466304
00:00Bir sonuca doğru giden bir yeni ticaret, küresel ticaretin yeniden yapılandırılması meselesi karşımızda.
00:07Bu niye önemli?
00:09Gerçekten çok önemli çünkü bundan sonra küresel ticaretin dolayısıyla küresel ekonominin ve ulusal ekonomilerin hangi oranlarda, hangi şartlarda, hangi koşullarda yürüyeceğini gösterecek.
00:22Şimdi çok enteresan gelişmeler var.
00:25Dikkat edersen mutlaka takip etmişsindir.
00:28Vietnam'da da başladı, diğerlerinde de Trump hep şunu söylüyor.
00:32Filipinler zaten hani ayrı bir vaka.
00:35Ne diyor?
00:37Kısıntısız ve tahtitsiz tam erişim.
00:41Yani tamamen diyor ki piyasaları Amerika'ya açılmasını istiyor.
00:45Hiçbir dış ticaret kısıtlaması istemiyor.
00:48Bu 16. yüzyıl merkantalist yani görüşün en saf halini gösteriyor.
00:54Ama kafa bu.
00:55Şimdi kafa bu olunca ve elimizdeki verilere bakarak şöyle bir sıkıntı var.
01:02Türkiye'nin mevcut %10 seviyesini koruyamama riski var.
01:07Son saatlerdeki gelişmeler biliyorsun Avrupa Birliği için %30'du, %15'du ama onunla beraber gelen ek maddeler var.
01:15Şimdi Türkiye bir taraftan Avrupa Birliği ve Gümrük Birliği üzerinden daha yukarıya çıkar.
01:21Avrupa Birliği konusunu siz daha iyi bilirsiniz.
01:24Bir taraftan BRICS üzerinden biliyorsun asosya üyeyiz öyle anlaşılıyor.
01:30Orada ilave bir tehditle karşı karşıya gümrük vergisi nihayet Rusya ile enerji alışverişimiz bakımından %100'e ulaşabilecek ek yaptırımlar var.
01:42Hadi bu %100 olmaz daha aşağıda olur.
01:44Şimdi dolayısıyla bir üçlü kıskaç içerisindeyiz.
01:47Bu önemli.
01:48Yani Türkiye birkaç hafta içerisinde belki de mektup geldi bilmiyoruz.
01:53Birkaç hafta içerisinde Amerika ile ticaretinde ve diğer başta Avrupa Birliği olmak üzere yeniden ortaya çıkan gündemde bir parça daha sert bir tabloyla karşı karşıya kalabilir.
02:08Bu bir baskı oluşturabilir.
02:09İkincisi şimdi içeriye gelelim.
02:12Bu stopajla ilgili düzenleme elbette çok tartışmalı bir konu.
02:18Bence çok değişik yönlerden bakılmalı.
02:21Bugün hatta bir podcastımda şunu da vurguladım.
02:25Yani böyle dengeli bir şekilde altı ayrı paydaş tarafından bakılmalı.
02:39Eğer yukarı yönlü bir hareket düşünülmüyorsa ki düşünülmediği açıktı.
02:46Tam tersine aşağı yönlü bir hareket düşünülüyorsa bunu dengelemek bakımından stopajlarda yapılan tam bir ters köşe hareketi.
02:53Hatırlarsanız Türk lirası varlıkların cazibesini arttırmak ve dolar başta olmak üzere altın ve diğer varlıklara kaçışı engellemek için daha evvel stopaj sıfırlanmıştı.
03:04Şimdi Şubat'ta 12.30'dan 15'e aradan çok kısa bir süre geçtikten sonra 15'den 17.30'a şimdi beklenti şu.
03:12Bir dakika 20'ye mi gidiyoruz diye bir beklenti olabilir.
03:16Aslında dikkat ederseniz bu Merkez Bankası'nın hareket alanında kısıtlamıştı.
03:21Belki Merkez Bankası bunu dolaylı bir haber gönderme mesajı veya mekanizması olarak da kullanmış olabilir.
03:27Çünkü Merkez Bankası özellikle yardımcıları meslektaşlarımızın kafa yapılarını ve genel yaklaşımlarını bildiğimiz için şunu vurgulamakta fayda var.
03:37Doğrudan veya dolaylı son dönemlerde bilmiyorum ülke bana katılır mısın şu mesajı gönderiyor.
03:42Diyor ki parasal politikalarla yapılabilecek olan budur.
03:45Sadece parasal politikalar üzerinden bu çözümü ulaşmak mümkün değildir.
03:50Diğer iki bacağı yani mali politikalarla yapısal reformları tamlaştırmadan, bütünleştirmeden, birliktelikten doğan sinerji ortaya koymadan sonuç alamayız.
04:01Veya alınabilecek sonuç budur.
04:03Ben de ona baştan beri dikkat çekiyorum.
04:05Özellikle servet transferinin ve gelir dağılımının çarpık işleyişinin çok hızlandığı bir dönemde böyle parasal politikalar üzerinden talebi kısıcı stopaj arttırmadığı gibi etkisi sınırlıdır.
04:22Yani ne yaparsanız siz 70 milyonu tutarsanız onlar hakikaten harcamalarını kısar.
04:27Ama 15 milyon, onun içinde 4 milyon, 4 milyonun içinde daha aşağıya gitmeyeyim hepsi elimizde var ama kaymak, duble kaymak, triple kaymak onlar zaten diğerlerinin bıraktığı alanın fazlasıyla telafi ederler.
04:42Dolayısıyla arz üzerinde de çalışmak lazım.
04:45Belki de Merkez Bankası bu tavrı ortaya koyuyor.
04:49Faiz indiriminin gerçekleşmesi çok önemli.
04:54Öyle bakalım. Çünkü sabit bırakılabilir veya arttırılabilirdi.
04:58Tabi arttırılması senaryosu inanılmaz bir senaryo.
05:01Tamamen bir şoktan ziyade kaotik bir gündemi getirirdi.
05:06Pas geçmede gene piyasa beklentilerinin dışında kalırdı.
05:10Biliyorsunuz piyasalar çok acımasızdır.
05:12Bu konuda hiç mertlik falan dinlemezler.
05:15Cezalandırırlar.
05:16Amerika Birleşik Devletleri'ni de biliyorsun.
05:17Trump alışılmamış üslubuyla Fed Başkanı'na çok saldırıda bulundu.
05:24Bugün Fed'e gidiyor.
05:25Gidiyor. Ne oldu?
05:27Biraz piyasalarda oynama olunca hemen geriye çekiliyor.
05:29Bir ileri iki geri.
05:31Dolayısıyla en son biliyorsun şeyi de 2 Nisan'dan sonra 9 Temmuz'u çıkartması da bu şekilde oldu.
05:38Bizim bu işin arka planında teorisini ortaya koyan benim de Amerika'dan meslektaşım, tanışım, Profesör Peter Navarro'yu niye geriye çektiler?
05:48Bassant geldi dedi ki bir dakika arkadaş bunu böyle yapamazsın dedi.
05:51Bassant kim?
05:53Bassant mevcut finansal sistemin en büyük temsilcüsüdür.
05:58Dolayısıyla Fed kim?
05:59Onlara da bakmak lazım.
06:01O açıdan şunu söylemeye çalışıyorum.
06:02Yani Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası da özellikle iş dünyasından gelen daha evvel ehven kimseyi incitmemek için ehven biliyorsunuz güzel bir kelime.
06:17Ehven kredi koşullarıyla çalışmaya alışmış kesimi de bir izar etmemek bakımından ne yapıldı?
06:23Evet. Bir indirime gidildi. Ama bu indirim belki de piyasanın hani böyle yukarıdan atıp daha aşağıya razı olma, pazarlığı yukarıdan açma açılımına bir reaksiyon olarak 450 bips falan değil de biz 300 bips yaparız dediler.
06:40Doğrusu ben kahve şeyimi sana kaybettim bahsimi.
06:44Siz bahis mi, idareye mi girdiniz?
06:47Biz bir an, evet biz bir an, tam binlerimizi paylaştık birbirimizle yayın öncesiyle.
06:51Yani 250'nin üzeri ilkenin de, 256 benim de, evet.
06:55Sizi de tabii memnuniyetle bekleriz uygun bir zamanda.
06:59Bir dakika efendim, Eylül'de yanınızda.
07:00Şimdi peki ceopolitik unsurlardan çok açık ve net bahsettiğiniz, Türkiye için, Avrupa Birliği için de.
07:06İçerideki tablo, yani bu okuduğumuz metinden şu an iyimser mi, onu mu anlıyoruz?
07:11Yani iyimser mi bakıyoruz?
07:12Evet.
07:13Eylül'de daha az gelebilir belki.
07:14Aslında duyarlı bir soru sordunuz, doğrudur.
07:18Ben böyle direkt basit ve net sormak istedim ki.
07:20Çok haklısınız.
07:21Çünkü netice itibariyle bütün bu politikalar, parasal politikalar, sofistike yaklaşımlar,
07:27şimdi şunu bir uksanız Metin, yani uzmanı bile, erbabı bile böyle satır aralarına bakıyor.
07:33Esas şuna bakmamız lazım, bunların hepsi birer araç.
07:36Sizin de vurguladığınız gibi nedir sonuç?
07:38Yani gelen nokta nedir?
07:40Biraz evvel onun için söyledim, herkesin ayrı noktayı nazarından bakmak lazım.
07:46Doğru.
07:47Ama genel ve ortak bir değerlendirmede şunu söyleyelim.
07:51Faiz indirimi genelde TL cinsinden, varlıklara veya mevduattan bir yönelişi veya cesaretlendirmeyi değil,
08:01tam tersine alternatiflere bakışı gündeme getirir.
08:04Bankalar biliyorsunuz mevcut mevduatlarının yüzde 65'ini en az TL cinsinden tutmak zorundalar.
08:12Şu anda bunun altına düşecek bir şeyde alarm şeyi yok.
08:17Bazı bankalar hariç.
08:19Bir kısım bankalar bu yüzde 65 TL mevduat oranı tutmak için belki belirli operasyonlar yapabilirler.
08:26Yani mevduat faizini çok hızlı indirmeyebilirler veya ek imkanlar sunabilirler.
08:31Ama genel yapı böyle bir girişimin aslında dolar gibi, altın gibi, gümüş gibi alternatif yatırım araçlarına yönelmenin engellenmesi değil,
08:44bir parça cesaretlendirilmesi yönünde olacağına işaret eder.
08:49Şimdi buradaki temel sorun nedir?
08:51İş dünyası niye 450, 500 vesaire bunları terennüm ediyor?
08:55Diyor ki bunlar düşsün ki kredi maliyetleri, kredi faizleri de düşsün.
09:00Bunun birebir gerçekleşmediğini bankacılık mekanizmasının mevduat faiz arttırımlarında hemen reaksiyon verip indirimlerinde onu yansıtma konusunda biraz bekle gör politikası uyguladığını biliyoruz.
09:16Dolayısıyla netice itibariyle elbette arada bir marj vardır enflasyona göre.
09:23Ama enflasyon ölçümü ve enflasyonun gidişatıyla ilgili bir ortak kanaat yok.
09:28Mesela şunu söyleyeyim, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın biliyorsunuz enflasyon seyir anketleri var.
09:35Son dönemde sadece piyasa katılımcılarına değil, ne yaparın?
09:38Real sektörde hane halkına bakıyor.
09:40Şimdi bu yakın zamanda yayınlanmaya başladı.
09:43Hiç sekmiyor.
09:44Çok enteresan.
09:45Biz bunu ekonomide böyle izlerken biraz şaşırırız ve çok da şüphemiz artar bu kadar tesadüf var mıdır diye.
09:52Ama bu kadar tesadüf olmayacak kadar neredeyse bir trend ortaya çıkıyor.
09:56Henüz trend diyemem teknik olarak.
09:58Bakın nedir?
09:59Piyasa katılımcıları hemen daima, piyasa katılımcıları dediğimiz kim?
10:03İşte İlke'nin arkadaşları, bizim öğrencilerimiz, ekmeğini piyasadan, al satılan, şuradan buradan kazanan kardeşlerimiz.
10:12Bunlar genellikle öngörülerini, tahminlerini hep Merkez Bankası'nın tahminine çok yakın veya onun altında yapıyorlar.
10:21Hiç değişmiyor bu.
10:22Peki ekonomik aktörler dediğimiz kim?
10:25Esnaf, sanayici.
10:27Hani bu fiyat artışında mesela şu kalemi fiyatlandıran ve fiyat artışından sorumlu tuttuğumuz kişiler.
