00:00Samantana pagdating po sa pagkain ng mga bata o mga kids, hindi lang dapat masarap, dapat healthy rin.
00:06Ngayong Nutrition Month, makalagang pagtuunan po ng pansin ang nutrisyon.
00:10Ng mga chikiting, lalo na tayo po sa 2021 Expanded National Nutrition Survey,
00:1614% ng mga batang edad 5-10 sa Pilipinas ay classified po as obese, habang isa sa tatlong bata naman ang underweight.
00:24Kaya ngayong umaga, pag-uusapan natin kung paano gagawin masustansya at budget-friendly ang baon ng mga bata o ng kids natin.
00:33Get ready to prepare baon ideas na pasok sa pinggang Pinoy kasama ang registered nutritionist dietitian na si Angelo Santos.
00:42Good morning and welcome dito sa Rise of Shire, Pilipinas.
00:44Good morning po, good morning. Good morning sa mga nanonood. Ako po si Angelo Santos, isang R&D.
00:49Good morning. Alright, ano ba ang mga important nutrient na dapat kasama sa baon ng kids?
00:56So, kapag pag-uusapan natin yung nutrients, hindi dapat mawawala yung tatlong main components natin,
01:02yung carbohydrates, protein, and yung fats.
01:05Okay.
01:05So, pag-uusapan mo natin yung tatlo, carbohydrates, kasi diba nag-aaral yung ating mga bata,
01:11kailangan nito is as their brain food para hindi sila aantokin, hindi sila paagad mapapagod habang nasa eskwelahan
01:19or habang nakikipaglaro sa kanilang mga kaibigan, ganyan.
01:24And then, next naman natin is yung fats.
01:27So, ang misconception ay ang fats ay masama.
01:30Eh, hindi po yung totoo.
01:31Okay.
01:31Meron po tayong mga tinatawag na healthy fats na nanggagaling po sa avokado, sa mani, sa vegetable oil, and any fat sources
01:41na mahalaga din dahil meron din tayong mga vitamins na kailangan ng fats para magamit natin.
01:48Kagaya po ng vitamins A, D, E, and K.
01:53Kaya hindi po dapat na totally tatanggalin yung fats sa diet, especially ng mga bata at kahit ng mga matatanda.
02:00Then lastly, yung protein, dahil mga bata nga sila or kabataan, mayroon silang rapid growth.
02:09So, mabilis yung kanilang paglaki at kailangan ng protein para ma-sustain yung paglaki nila, pag-develop ng muscles, ganyan.
02:18Kasi, syempre, saan nila kukunin yung muscles nila para sa katawan kung hindi tayo kakain ng protein.
02:25Next naman, pag-uusapan natin yung mga micronutrients na tinatawag natin, dito naman papasok yung calcium, yung iron, mga vitamin C.
02:35Yan po yung mahalaga talaga.
02:37Dahil, first, yung iron para sa red blood cells nila, para mag-develop or makapag-produce ng madaming dugo sa katawan ng mga bata.
02:48Since growing nga sila, kailangan din nila ng supply ng iron.
02:53Tapos yung calcium, piling ko para sa buto yan.
02:55Para sa buto, tama. Dahil lumalaki nga sila. Kasama sa paglaki nila yung buto, kailangan patuloy din yung paglaki ng buto at pagpapatibay nito.
03:07Dahil, habang lumalaki ang bata, bumibigat din at nagdadagdagan yung stress sa mga buto natin.
03:13Okay. Well, Sir Jello, tungkol dyan sa mga nabanggit mo na mga nutrients, yung carb, protein, fats, and micronutrients.
03:21Can you give us an example siguro ng pupwedeng baon yan na hindi naman expensive o pasok sa budget para magka-idea yung ating mga nanay or tatay, mga guardians na magpaprepare ng baon for their kids?
03:33Okay. So, sa pambaon naman natin, syempre hindi naman nawawala sa diet ng mga Filipino ay yung kanin.
03:39So, doon na natin, present na yung carbohydrates natin sa kanin pa lang.
03:45Tapos, pwede tayo magpabaon sa kanila, let's say, ng chicken breast na kahit konti, kahit yung kasing laki lang ng palad natin.
03:55Iyon po ang tinatawag na one serving. Ganyan po ang laki. One serving na po yun ng chicken para sa protina.
04:02Then, kung ito ay ipiprito natin, malalagyan na din ito ng fat.
04:06Tapos, since pabaon natin ito, pwede tayo magdagdag ng prutas for their dessert na matamis naman and para magpatanggal naman ng umay kasi kumain sila.
04:22And, additionally, pwede tayo magdagdag ng kaunting gulay doon sa ulam nila para lang magdagdag din ng kulay.
04:30Like, carrot na may peas and corn. May dagdag kulay sa baon nila.
04:36May sarap na niya na.
04:38Sama ng manok.
04:39Yes. And, dagdag da din ang fiber nila para maganda din yung bowel system or yung pagdumi ng ating mga anak.
04:45Ayun, siguro hindi lamang sa pabaon.
04:47Halimbawa, kung halimbawa kung magulang ay very busy at pera binibigay sa bata, sana pati yung mga kantin sa school may follow ito.
04:54Yes. Tama po.
04:55Pero, syempre, minsan sa mga kantin may binibenta ng mga occasional treats, mga ginger.
05:00Processed food.
05:01Oo. Okay lang ba na minsan may mga occasional treats or fast food, processed food na dapat makain din ng mga baguets?
05:10Actually, yes po. Okay lang yung occasional. Siguro kahit once or twice a week.
05:20Pero, ibahin lang natin ng konti yung pagkaluto. Pwedeng pakuloan muna natin sa tubig and then itapo natin yung tubig para mabawasan yung preservatives and yung soju na sa hotdog.
05:33Okay.
05:33Then, proceed na tayo ng frying para...
05:35Hindi mo magtatalsikan yung kaso may tubig.
05:39Tatanggalin naman po yung tubig.
05:40Ayun.
05:41So, madiyan mababawasan din po yung pagtalsik.
05:44Kung sa mga kantin naman, pwedeng i-discourage lang natin sila ng konti.
05:48Pero, kung gusto talaga nila, hindi naman natin sila pwedeng pagbawalan totally dahil yun nga lang.
05:54Dependent sa administrator na nagpapasok ng kantin doon.
05:58Ito naman.
06:00Siyempre, yung mga bata, minsan picky.
06:02Yes.
06:02Diba?
06:03Naku, ayaw nila minsan kumain ng gulang.
06:05Yes.
06:05What's the best approach para ma-encourage sila to eat their greens?
06:08So, the best approach is to start sa bahay.
06:12Pwedeng, kung habang nagluluto yung magulang, isama natin sa pagluluto yung mga chikiting natin.
06:20Habang nagluluto tayo, parang present sila and pinapatulong natin sila sa pagprepare ng ulam.
06:26Dahil, kung ano yung pre-prepare ng bata, mas mataas yung chance na yun din yung gusto nilang kainin.
06:33Dahil, involved sila sa pagprepare, sa paghahanda.
06:38Then, pangalawa, huwag natin pilitin.
06:40Huwag natin ingud-ngud sa kanila yung pagkain ng gulay kung hindi pa nila kaya or hindi pa nila gusto.
06:47Pero, huwag din nating sukuan yung sa pagbibigay.
06:51Huwag lang natin pilitin na parang, et, kainin mo to, kainin mo to.
06:54Kasi, baka mag-impose naman ng masamang memory or trauma sa kanila na, ay, baka masama ang gulay, ganyan.
