00:00Ito naman ah mga ka-RSP, kasalukuyan may mga kababayan po tayong merong psychiatric disorders.
00:06Kapilang na ang anxiety at panic related conditions.
00:09At isa nga sa mga sintomas na naranasan ng mga ganitong kondisyon ay ang panic attacks.
00:15At kaugnay po nito, makakasama po natin si Bernadette Manalo,
00:18arsena na isang psychiatrist. Magandang umaga po sa inyo.
00:21At welcome po sa Rise and Shine, Pilipinas.
00:23Good morning.
00:25Good morning.
00:25Alright. Dok, paano po ba naiiba yung panic attacks sa simpleng kabah o yung overthinking o yung stress?
00:34Alam mo kasi, ang panic attacks ay parang pakiramdam mo, no?
00:39Mabilis yung tibok ng puso mo at parang kinakabahan ka.
00:45Ito ay madi-distinguish natin pag sinabi mong panic attacks.
00:49Pwede lang siyang isang cause ng worry mo.
00:51But when it is a disorder already, nasisira na yung functions mo as an individual.
00:59Well, Doktora, ano po ba yung mga trigger na maaaring mag-push para atakihin ng panic attacks sa tao?
01:09Pwede din nakaroon ka ng trauma, extreme fear, pwede din kasi siya dahil sa mga neurotransmitters sa otak natin,
01:21o kung mayroong stressor na nakakapag-cause ng anxiety or panic attack.
01:28Dok, ano po ang immediate steps na po pwedeng gawin ng isang individual na nakakaranas po nitong panic attack?
01:35Ang importante kasi, no, maglagkakaroon ka ng breathing.
01:41So, minsan meron tayong paper bag, no?
01:45We're in nakalagay doon at parang makahinga sila ng mas maigi.
01:49You can go into one place para huminga ka lang ng malalim.
01:56Or you can drink water or make sure lang na medyo clear, no?
02:02Yung paligid mo para hindi ka magkaroon ng trigger.
02:06Well, Doktora, pangkaraniwan na napapansin po natin sa mga taong ina-attake o panic attack, no?
02:13Eh, yung hindi makahinga, parang umiiyak.
02:15Meron po bang mga physical symptoms itong panic attacks?
02:21Actually, ang pakirabdam mo, no, parang nagpa-plato kasi siya.
02:27Tataas siya ng konti hirap kang huminga, tapos kinakabahan ka, parang feeling mo mga heart attack ka, no?
02:33Ah, kaya yung ibang mga pasyente na pupuntin sila sa ER, feeling nila meron silang heart attack o meron nangyari sa kanilang masama.
02:43Ah, and then nakita naman, normal naman ang lahat ng findings.
02:47Oh, I, Dokt, how long ano na maaaring maranasan ito ng isang tao na or mag-a-attack itong panic attack sa isang individual?
02:55Depende. Ah, usually mabilis lang naman siya, ah, in a few seconds, tapos magpipik siya ng konti and then go down, no?
03:07So, ah, it's a short, no, ilang seconds, no, na feeling mo na, parang feeling mo mamamatay ka or feeling mo, pakiramdam mo na, ah, mawawalan ka ng hilingan.
03:18Mm-hmm. Well, Dokt, meron po ba kayong payo sa mga kaibigan o kapamilya kung paano tumulong sa mga panic disorder?
03:28Basta, assure mo lang na mamawala din naman siya. Ah, importante din dito na, ah, your comforting presence can actually help also. Ah, then go to the ER or go to the psychiatrist para maagapan ka agad.
03:45Ayan. Ito, isa sa nanonood sa atin, Sir Ryan, para sa bayan. Sabi niya, eh, pag daw nakita mo yung crush, bibilis yung tibok ng puso mo, mabapanik atak ka daw.
03:55Iba yan daw, ano? Iba yan daw. Iba yan daw.
03:59That's a love attack. Ah, love attack yan.
04:02That's a panic attack.
04:03Well, may difference ba? Kasi pwedeng pekein ng isang tao ito eh, para makaiwas sa responsibility.
04:09Halimbawa, nako-corner na, ang technique niya eh, iiyak, nagpa-panik attack, para makawala siya sa responsibility na yun.
04:17So, ano bang difference na talagang kailangan i-diagnose na panic attack at yung arte lamang, overacting?
04:23Yan nga may hirap eh, kasi panic attack can be mimic kasi and can be used as a defense na hindi ito tuloy or pwede naman kasing mamimic siya ng ibang tao.
04:37But, panic attack kasi sa feeling na parang mamamatay ka na or pakiramdam mo talaga, masamang-masama ng pakiramdam mo that you have to go to the ER.
04:47Okay. What's the worst thing that could happen, Doc, kapag pinanikatang isang individual?
04:52Ang isa doon is yung persistent na feeling mo na parang nawawalan ka ng oxygen or pakiramdam mo na ang tibok ng puso mo ay makakartatak ka na.
05:09Kung ito ay hindi maagapan, pwedeng lumala siya, pwede ka mag-hysterics ang isang pasyente at ang hirap nilang i-countdown.
05:21Well, Doktora, para sa mga nanonood po natin ka-RSP na nakaranas na nitong panic attack, ano pong inyong mapapayo para sila i-kumalmas sa pagkakataong sila po yung nagkakaroon ng panic attack?
05:31Alam mo, ang panic kita kasi minsan dumadotin siya na hindi mo expected.
05:37So, ang payo ko dito is make sure that you are safe.
05:42Make sure na i-relax mo na yung sarili mo.
05:46Huminga ka ng malalim. You can do deep breathing exercises habang ikaw ay papunta na doon sa isa yung doctor.
05:55So, always remember, hindi ka mamawalan ng malay. Pakiramdam mo lang yun, but you have to seek help.
06:03Well, maraming salamat po sa inyong oras. Nakasama po natin, Doktora Bernadeth Manala Orsenia, isang psychiatrist. Thank you, Dok.
