Category
🗞
NewsTranscript
00:00Υπότιτλοι AUTHORWAVE
00:30Σήμερα είναι μια ξεχωριστή εκπομπή.
00:35Έχουμε προσκεκλημένο το μεγαλύτερο μουσείο της χώρας.
00:41Το πιο σημαντικό στην ιστορική μνήμη είναι το Εθνικό και Ιστορικό Μουσείο,
00:48αλλά και η Εθνολογική και Ιστορική Εταιρεία Ελλάδος.
00:52Είναι δύο παράλληλοι ουσιαστικά θεσμοί στον ίδιο χώρο, θα έλεγα.
00:58Και είναι χαρά και τιμή για την εκπομπή να έχουμε προσκεκλημένες δύο επιμελήτριες
01:04που έχουμε εισεργαστεί και στο παρελθόν αρκετές φορές.
01:08Την κυρία Νατάσα Καστρίτη και την κυρία Ρεγίνα Κατσιμάρδου.
01:11Σας ευχαριστώ πολύ και σας καλωσορίζω στην εκπομπή.
01:14Αφορμή είναι μία έκθεση που ξεκίνησε βέβαια από το Δεκέμβριο του 2023
01:22από τη μεγάλη συσύγχρονη Ελλάδα και αναφέρεται στους πρόσφυγες,
01:26αλλά και στα ιστορικά γεγονότα που ουσιαστικά είναι αυτά που συνέχεια ενισχύουν τους πρόσφυγες
01:35που έρχονταν ή πολλές φορές και έφευγαν από τον ελληνικό χώρο.
01:38Ελληνικός χώρος ήταν βέβαια και πολλές άλλες περιοχές που δεν είναι σήμερα ελληνικός χώρος
01:43και αυτό πράγματι είναι πολύ σημαντικό. Έγινε μια πολύ σημαντική έκδοση σε δύο μέρη.
01:48Αυτό το γκώδες βιβλίο είναι πραγματικά το δεύτερο μέρος και νομίζω αξίζει να υπάρχει σε κάθε βιβλιοθήκη.
01:57Είναι μια εξαιρετική δουλειά, η οποία την έχετε κάνει εσείς.
02:00Θέλω, αφού σας καλωσόρισα, να μιλήσουμε για αυτό το μουσείο, να αναφερθείτε λίγο στο έργο.
02:13Δηλαδή είναι από το 1882-1884, η εταιρεία και το μουσείο κινούνται παράλληλα 150 χρόνια πια.
02:22Κυρία Καστρίτας, ξεκινήσουμε από εσάς.
02:24Μπορείτε να μιλάτε και οι δύο, να αναφέρεστε σε κάποια συγκεκριμένα γεγονότα.
02:28Πόσο σημαντικό είναι να εργάζεται κάποιος σε ένα τέτοιο μεγάλο φορέα.
02:34Ναι, είναι πολλά τα χρόνια που είπατε και εσείς. Είσαι 150 κοντά.
02:38Είναι πάρα πολύ σημαντικό η Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος,
02:44φορέας έκφρασης, ο οποίας ουσιαστικά είναι το μουσείο, ιδρύθηκε το 1882
02:48και έχει συνδέσει την πορεία της με πολλές πτυχές της διαμόρφωσης νεότερης ελληνικής ιστορίας μέχρι σήμερα.
02:59Στην ουσία το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο είναι η πρώτη δημόσια παρουσία της ιστορικής και εφηνολογικής εταιρείας
03:05με τα εγκαίνια μιας μεγάλης έκθεσης που αφορούσε «Κυμήλια του Αγώνος» τον Μάρτιο του 1884.
03:14Και μάλιστα τα κυμήλια που εκτέθηκαν στην έκθεση αυτή αποτέλεσαν και τον πρώτο μεγάλο πυρήνα των αντικειμένων του μουσείου.
03:22Που ήρθαν στην κατοχή του μουσείου.
03:24Ακριβώς. Έκτοτε και για πάρα πολλές δεκαετίες και μέχρι σήμερα συνεχίζουμε να συλλέγουμε από έγγραφα, φωτογραφίες, όπλα, σημαίες, χαρακτικά
03:35και πάρα πολλά άλλα αντικείμενα που συνδέονται με γεγονότα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.
03:41Και θυμάμαι κάποιες ιστορίες μου έλεγε παλιότερα και ο Γιάννης Μαζαράκης Ενιάν,
03:46ο οποίος συγχωριζόμαστε πολλά χρόνια και μου έλεγε κάποια αρχεία που σας παίρνουν διάφοροι άνθρωποι
03:53που πρέπει να κάνετε καταρχήν έρευνα, το αρχείο του Ξάνθου μου έλεγε συγκεκριμένα μια ιστορία,
03:57φοβερή που βρήθηκε σε κάποιο υπόγειο τέλος πάντων, νομίζω στη Σάμμα μου, και πώς έγινε όλη αυτή η διαπραγμάτευση
04:05με την κυρία, πώς πραγματικά ήρθε στα χέρια σας, είναι πραγματικά φοβερό αυτό, έτσι, είναι ερευνητικό έργο αυτό.
04:11Το ενδιαφέρον είναι, ειδικά με τα κυμήλια και τα έγγραφα που αγοράζουμε τα τελευταία χρόνια,
04:17είναι ότι πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν τι έχουν στην κατοχή τους.
04:19Η κυρία κατεβαίνει, φαντάζομαι, δεν ξέρω η αλήθεια, γιατί ήταν αρκετά μεγάλη σε ηλικία, το 1991.
04:28Κατεβαίνοντας το υπόγειο και ψάχνοντας κάποια πράγματα, στο σπίτι της είδε ότι είχε κάποιο υλικό που της φαινόταν πολύτιμο.
04:37Ένας γερμανός της είπε, περί την ως πρόκειται, και έτσι επευθύνθηκε πια στο μουσείο για να το αγοράσει, όπως και έγινε.
04:46Ναι, και έχουμε το αρχείο Ξάνθου σε τέσσερις τόμους.
04:51Ναι, τέσσερις, σωστά.
04:53Και ένα μικρό τεύχος με επιστολές της γυναίκας του Ξάνθου προς τον ίδιο.
04:58Και έχει πολύ ενδιαφέρον, μακάρι να βρίσκονται από έστω και τυχαία γεγονότα, τόσο σημαντικά ιστορικά τεκμήρια και να έρχονται στο μουσείο.
05:07Ο οποίος έρχεται και από τυχαίο ατύχημα στις κάλες της Παλαιάς Βουλής, έτσι.
05:11Όχι, στο ίδιο το κτίριο της Παλαιάς Βουλής. Ήταν ακόμη η Παράγκα, το ξύλινο παράπηγμα που ήταν δίπλα στο σημερινό κτίριο της Παλαιάς Βουλής.
05:22Νομίζω από μια καπνοσύριγγα πήρε φωτιά το ξύλινο αυτό κτίριο και στον πανικό πάνω έπεσε από τη σκάλα.
05:31Και ήταν αρκετά βέβαια μεγάλος ηλίκη και τραυματίστηκε θανάσιμο.
05:34Ναι, ναι, ναι. Κατάλαβα, κατάλαβα.
05:36Πάντως πίσω από κάθε αντικείμενο και κάθε αρχείο, γιατί λειτουργούμε όντως και αρχείο και βιβλιοθήκη στο χώρο μας,
05:42και κάθε αντικείμενο του μουσείου έχει και τη δικιά του ιστορία.
05:46Πέρα δηλαδή από την ιστορία με την οποία συνδέεται στο πλαίσιο της ευρύτερης ιστορίας,
05:52έχει το δικό του ιστορικό. Το πώς βρέθηκε, πώς εντοπίστηκε, έχει και αυτόν ενδιαφέρον από μόνο του.
05:57Και βέβαια συλλέχθηκαν και πολλά, και του αγώνα έτσι, και ίσως και παλαιότερα κείμενα, έγραφα.
06:04Φαντάζομαι ότι υπάρχουν και συλλογές.
06:06Και συνεχίζει ακόμα. Και σήμερα βέβαια πλέον στις μέρες μας είναι πιο συνηθές να καταφεύγουμε σε αγορές.
06:15Οι δωρητές έχουν αρχίσει να ασπανίζουν.
06:18Αλλά το μεγαλύτερο μέρος ουσιαστικά του σώματος των αντικειμένων, των συλλογών, των τεκμηρίων και των αρχείων
06:27έχει κατατευθεί στο μουσείο από δωρές. Στο σύνολο των 150 χρόνων.
06:32Ναι. Και είναι σημαντικό αυτό. Γιατί κάποιος, πέρα από τα σχολεία που θα έρθουν να δουν συγκεκριμένα πράγματα,
06:41που θα περάσουν από τις κεντρικές αίτουσες, το κομμάτι το άλλο είναι αυτό με το αρχείο με τα έγγραφα,
06:46το οποίο το προσεγγίζουν, φαντάζομαι, και ερευνητές, έτσι.
06:50Κυρίως.
06:51Σχεδόν σε καθημερινή βάση μας επισκέπτονται ερευνητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό και ερευνούν διάφορα θέματα.
06:59Ναι, αν και δυστυχώς και η εμπειρία η δικιά μου έτσι, η πανεπιστημιακή, λέει ότι όλο και λιγότεροι ασχολούνται με περιόδους,
07:08την τουρκοκρατία ή ξέρω εγώ που είναι από απόσταση σήμερα πολύ μεγαλύτερη, πιο πολύ με τη σύγχρονη ιστορία.
07:14Με αφορμή το, τα 200 χρόνια έγινε πολλή δουλειά για το 1921.
07:19Δηλαδή, πιστεύω ότι η ιστοριογραφία και η βιβλιογραφία γενικότερα για το 1921 πήγε πολύ καλά.
07:26Τώρα δεν ξέρω αν θα συνεχιστεί αυτό, αλλά ήταν μια καλή αφορμή.
07:28Και λόγω του κορονοϊού στράφηκα πολύ στον τομέα των εκδόσεων.
07:32Σωστά.
07:34Θα δούμε.
07:35Αναζοπυρώθηκε πάντως το ενδιαφέρον για την περίοδο αυτή.
07:38Ναι.
07:39Και έτσι βλέπουμε ανθρώπους και νεότερες ηλικίες που έρχονται συχνά και μελετώνουν τέτοιου είδους.
07:43Είναι σημαντικό και νομίζω ένα άλλο ίσως μέρος το οποίο νομίζω εσείς το κάνετε είναι και η συνεργασία με τα σχολεία.
07:50Είναι πολύ σημαντικό αυτό το κομμάτι.
07:52Βέβαια, τα παιδιά θέλουν μια ιδιαίτερη προσέγγιση σήμερα.
07:54Είναι οι εποχές που είναι το ίντερνετ και όλο αυτό τέλος πάντων.
08:01Πρέπει να βρίσκουμε πάντα τρόπους με τους δασκάλους και τους καθηγητές.
08:05Ζάμε πολλές φορές όταν δείχνουμε και το μουσείο.
08:07Πρέπει να αρχίσεις να προσεγγίζεις ψηφιακά πράγματα που τα κάνεις εύκολα.
08:13Πρέπει να βρεις τον τρόπο να τους κινήσεις το ενδιαφέρον.
08:16Και κάπως να βρεις μέσα τα οποία χρησιμοποιούν σήμερα.
08:20Όχι απαραίτητα οθόνες.
08:22Δηλαδή, εμείς έχουμε στείσει το τελευταίο καιρό ένα εκπαιδευτικό, μια δράση σε still escape room.
08:29Με γρίφους, το οποίο το στοχεύσαμε σε ηλικίες που είναι δύσκολες, γυμνάσιο λυκείο.
08:35Που συνέχοντας τους χάνεις στη φάση της ξενάγησης.
08:38Είναι πολύ μεγάλο.
08:40Η συμμετοχή τους, δηλαδή, είναι εντυπωσιακή και όλων των μαθητών.
08:44Ανεξαρτήτως, επειδή δεν έχεις ανάγκη από...
08:47Πρέπει να παρατηρήσεις το μουσείο, λεζάντες, αντικείμενα και να λύσεις γρίφους.
08:51Δεν χρειάζεται να ξέρεις πράγματα.
08:52Δεν τους κάνουμε τεστ στις γνώσεις τους.
08:56Συνήθως έρχονται πολλές φορές και μας λέμε.
08:58Τα παιδιά που τελειώνουν και το τερματίζουν πρώτα ή το λύνουν το γρίφο πρώτοι
09:02είναι και οι μαθητές που δεν είναι και τόσο καλοί.
09:04Και τους βλέπουμε να συμμετέχουν όλοι.
09:06Στις ηλικίες, ξαναλέω, δύσκολες.
09:07Είναι αυτές που στη δεύτερη ή τρίτη αίθουσα τους έχεις χάσει στην ξενάγηση.
09:12Νομίζω ότι δεν είναι ότι δεν έχουν ενδιαφέρον.
09:14Πρέπει λίγο να υπάρξει, να βρεις τον τρόπο με τον οποίο θα τους μιλήσεις.
09:19Ναι, αυτό, αυτό.
09:21Όλο και πιο δύσκολο γιατί και εμείς έχουμε χρόνια που μας χωρίζουν.
09:25Ναι, πρέπει να τους τραβήξουν ενδιαφέρον.
09:29Ήθελα να πω, το μουσείο αντιμετώπισε υπερβολικές δυσκολίες
09:34μέσα στις εμπόλεμες καταστάσεις που αντιμετώπισε αυτή η χώρα.
09:38Υπήρχε σεβασμός από τις ξένους κατακτητές Β' Πόλεμος.
09:43Στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο, εντάξει, η εμπλοκή μας ήταν μετά το 2017.
09:49Έχετε τέτοιες εικόνες για το αν χάθηκαν πράγματα από το μουσείο,
09:55αν διατηρήθηκε έτσι η περιουσία του.
09:59Αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι το μουσείο από την πρώτη στιγμή της ίδρυσης του
10:03αντιμετώπισε το πιο σημαντικό πρόβλημα, που ήταν η στέγασή του.
10:08Έτσι, λοιπόν, ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος μας βρίσκει στο Πολυτεχνείο,
10:15εκεί όπου ήταν ήδη εγκατεστημένο το μουσείο από το τέλη της δεκαετίας του 1880.
10:25Τότε υπάρχει έτσι κι αλλιώς μια, θα λέγαμε, οριζόντια μέρημνα του κράτους,
10:32στα πέντε μεγάλα μουσεία, να συγκεντρώσουν τα αντικείμενά τους,
10:36να τα πάνε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και εκεί να προστατευτούν όλα μαζί.
10:42Ήδη έχουμε δει φωτογραφίες, ας πούμε, να κυκλοφορούν από σκάματα μέσα στο Αρχαιολογικό Μουσείο,
10:48όπου τα άφηκαν κούρι ή άλλα γάλματα για να προστατευτούν από τους όποιους βομβαρτισμούς.
10:54Εκεί, ανάμεσα σε αυτά, ήταν και εγκυβωτισμένα τα κοιμήλια του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου.
11:02Εγκατασταθήκαμε στο Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής από τα τέλη της δεκαετίας του 1950,
11:08τέτοιου είδους προβλήματα δεν έχουμε αντιμετωπίσει πάλι.
11:11Σίγουρα όμως, τα 150 χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από την ίδρυσή του
11:15και μέχρι και την οριστική εγκατάστασή του, όπως καταλαβαίνετε, πράγματα όντως χάθηκαν.
11:22Βέβαια, και από τις μετακινήσεις.
11:25Απ' την όχη καλή χρήση.
11:28Το βασικό σώμα έχει διασωθεί.
11:29Αλλά, ναι, και δεν είναι μόνο οι περιπτώσεις αυτές της κατοχής των ξενοκαταπτύπτων.
11:36Είναι και αυτός ο χρόνος που περνάει.
11:38Πόλους.
11:38Το μουσείο, βέβαια, τότε δεν είχε το Μάγεθας που έχει σήμερα.
11:41Ναι.
11:41Στην στιγμή που εγκαταστάθηκε στο Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής και μετά αναπτύχθηκε πολύ.
11:46Αλλά μέσα στον χρόνο χάνονται πράγματα, ναι.
11:49Και νομίζω ότι δεν το αντιμετωπίζουμε μόνο εμείς αυτό.
11:51Ναι.
11:52Και η συντήρηση, βέβαια, σε ένα κομμάτι άλλο είναι η συντήρηση.
11:55Ε, βέβαια.
11:56Πολύ μεγάλο κομμάτι.
11:57Έχουμε πάρα πολλά αντικείμενα, διάφορα αντικείμενα.
12:00Δεν είναι ότι είμαστε ένα μουσείο τέχνης που έχουμε μόνο έργα τέχνης.
12:03Έχουμε τα πάντα.
12:04Διάφορα υλικά.
12:07Διαφορετικές βαθμίδες φθοράς.
12:11Αυτό...
12:11Υπάρχει δραστηριοσυντήρησης με πολύ καλούς συναδέλφους που δουλεύουν μέσα.
12:18Αλλά δεν προλαβαίνεις.
12:20Δηλαδή πάντα τένεις προτεραιότητας τα αντικείμενα τα οποία θα εκτεθούν.
12:23Σωστά.
12:23Θα δημοσιευτούν.
12:24Τα έγγραφα που θα δείχνουμε.
12:25Πρέπει να πω.
12:26Και είναι τεράστιο τελικό.
12:28Τεράστιο.
12:29Μάλιστα.
12:30Ας πάμε σε αυτές τις δύο μεγάλες εκθέσεις λοιπόν.
12:332022 και 2023.
12:34Α. Παγκόσμιος πόλεμος.
12:35Τα γεγονότα μέχρι τη μικρά στις θετική καταστροφή.
12:38Και οι πρόσφυγες από την Ελληνική Επανάσταση.
12:40Σύγχρονη Ελλάδα.
12:41Πραγματικά εξαιρετική ιδέα.
12:45Πώς οργανώθηκε όλο αυτό.
12:48Καταλαβαίνω τις ώρες δουλειάς.
12:50Ναι ήταν πολλές.
12:52Όπως κάθε φορά.
12:55Για να αρχίσουμε να πούμε ότι ήταν.
12:58Το Μουσείο της Κελλιώστα έκανε μια εκθέση με αφορμή την επέτειο μνήμης των 100 χρόνων από τη μικρή στις θετική καταστροφή.
13:04Αλλά ο κορονοϊός επειδή είχε συμπέσει, ήταν ένα χρόνο πριν το 2021, τα 200 της Επανάστασης, ο κορονοϊός όλα πήγανε προς τα μπρος θα λέγαμε χρονικά.
13:17Οπότε δεν μπορέσαμε να υλοποιήσουμε μια μεγάλη έκθεση καθώς είχε πάρει παράταση η μεγάλη επαιτειακή του 2021.
13:25Και αποφασίσαμε να χωρίσουμε αυτό το project σε δύο μέρη.
13:30Οπότε το 2022 γενιάσαμε στο χώρο υποδοχής του Μουσείου μια φωτογραφική κυρίως έκθεση για τη Μικρασιατική Εκστρατεία.
13:39Και τον επόμενο χρόνο γενιάσαμε στο περιστήλιο που γίνονται συνήθως οι περιοδικές μας εκθέσεις, το δεύτερο μέρος, το οποίο το αφηρώσαμε στους πρόσφυγες.
13:49Αλλά η σύνδεση με το 2021 επεκτείνεται στο γεγονός ότι η ιδέα για το πώς θα διαχειριστούμε αυτό το κομμάτι ξεκίνησε όταν δουλεύαμε το 1821.
14:00Και όταν συναντήσαμε πολλές μαρτυρίες προσφύγων του 1921, που οι περιγραφές τους όταν εγκατέλειπαν τις αιστείες τους, ήταν πολύ οι ίδιες με αυτές που θυμόμασταν που είχαμε διαβάσει για το 1922.
14:14Ήταν δηλαδή ανάλλαζες το όνομα ανθρώπων που φεύγουν από τη Χίο, διαβάζες ανθρώπους που φεύγουν από τη Σμύρνη.
14:22Οπότε σκεφτήκαμε και έγινε βέβαια και η σύνδεση του γεγονότος ότι το ελληνικό κράτος από τη στιγμή που διαμορφώνεται,
14:28διαμορφώνεται ουσιαστικά πληθυσμιάκα με μια συρροή ομοεθνών πληθυσμών, είτε από μέρη που απελευθερώνονται,
14:35είτε συνέχεια βέβαια από μέρη τα οποία αναγκάζονται να εγκαταλείψουν λόγω διαφόρων πολεμικών, όπως το μικρασιατικό.
14:44Αλλά μέσα στη διάρκεια 100 χρόνων, μέχρι να φτάσουμε στις συνθήκες της Λοζάνης και ουσιαστικά στο μεγαλύτερο ποσοστό να διαμορφωθούν τα ελληνικά σύνορα,
14:52ο πληθυσμός της Ελλάδας διαμορφώνεται από συρροή ομοεθνών προσφύγων.
14:55Και αυτό θέλαμε να δείξουμε, όπως επίσης πόσο ίδιες είναι οι καταστάσεις για τους ανθρώπους αυτούς ως συνθήκες που αντιμετωπίζουν.
15:03Ναι, βέβαια, βέβαια. Και ξεκινώντας έτσι από την Ελληνική Επανάσταση, Χίος, Κάσος, Ψαρά, Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο,
15:13προσθέτω εγώ λέω σκλαβοπάζαρα της Αλεξάνδρειας, εξαγορά, εχμαλώ τον πολέμου.
15:16Έχουμε πια και μία, νομίζω, διδακτορική διατριβή κάποιας ιστορικού μπουνερτυχείο.
15:24Δηλαδή, γεγονότα τα οποία είναι συγκνωνιστικά. Εσείς κάνατε και τον παραλληλισμό.
15:30Ξεκινάμε όμως από αυτές τις εποχές. Ξεκινάτε και έτσι στο βιβλίο εδώ, έτσι.
15:34Δηλαδή, από τυχείο ξεκινάει. Κάσος, ψαρά, είδα, βάζετε κάποιες μαρτυρίες.
15:39Είναι σημαντικό αυτό. Και μία μικρή περίληψη για να καταλάβει κάποιος, αν το ξεφυλίσει, τι συμβαίνει με τους πρόσφυγες σαν τις εποχές, έτσι.
15:47Ακριβώς επειδή εμείς θέλαμε να δώσουμε έμφαση κυρίως στην εμπειρία του πρόσφυγα, η οποία βλέπαμε ότι είναι κοινή διαχρονικά,
15:54ο στόχος μας ήταν να μιλήσουν οι ίδιες οι μαρτυρίες.
15:59Χρονολογικά θέλαμε σίγουρα να βάλουμε κάποια μικρή περιγραφή για να είναι κατανοητή για τον επισκέπτη.
16:06Γιατί διαλέγουμε αυτό το συγκεκριμένο χρονικό ορόσημο.
16:11Απ' την άλλη όμως θέλαμε να δώσουμε έμφαση στις μαρτυρίες.
16:16Γι' αυτό ξεκινήσαμε από την Ελληνική Επανάσταση με τη λογική ότι μία από τις αιτίες που οδηγούν τους ανθρώπους
16:23στο να εγκαταλείψουν τις αιστείες τους είναι οι πολεμικές συγκρούσεις.
16:26Η Ελληνική Επανάσταση με το που ξεσπάει οι άνθρωποι στις περιοχές όπου δεν πετυχαίνει να εγκαθιδρυθεί η Επανάσταση
16:40αναγκάζονται να φύγουν για να γλιτώσουν από τα αντίπινα αναζητώντας έτσι ασφαλίστερα σημεία διαβίωσης.
16:47Από τα νησιά που είναι και πιο εύκολα, προσβάσιμα, από τους στόλους, μεγάλους στόλους.
16:51Από τα νησιά, από τη Μακεδονία, από διάφορες περιοχές και βέβαια παράλληλα βλέπουμε και τον τρόπο με τον οποίο γίνονται δεκτοί οι άνθρωποι αυτοί
16:59και γιατί από τους πλουθισμούς της περιοχής εκείνης όπου καταλήγουν.
17:05Που πάλι δεν διαφέρει και πολύ από αυτό που αργότερα 100 χρόνια μετά θα αντιμετουπίσουν οι μικρές ιάτες ας πούμε όταν έρθουν.
17:12Ναι, γιατί φύγανε από τα ψαρά, ας πούμε πήγανε στην Ερέτρια, πήγανε στην Αίγινα, έχουμε το σπίτι του Κανάρη στην Αίγινα.
17:18Δηλαδή πήγανε σε διάφορα σημεία που ήταν πιο ασφαλή.
17:20Πήγανε από το χείο, πήγαν στα ψαρά και από τα ψαρά μετά αναγκάστηκαν να φύγουν για να πάρουν.
17:24Πώς με τον Εμπραήμ έφυγαν, πήγανε στην Αίγινα.
17:25Η Αίγινα, όταν ήμουν κι εγώ επιμελητής του Δήμου εκεί 2-3 χρόνια, μου είπαν ότι είχε φτάσει σε 100.000 πληθυσμό.
17:31Ναι, ναι, ναι.
17:32Το 1828-29.
17:33Έχει συγκεντρώσει και πάρα πολλούς πρόσφυγες και από την Αθήνα.
17:35Και από την Αθήνα.
17:36Ναι.
17:37Εκείνη που γίνεται και η δουλειά και ο Χάου καταγράφει και στην Αίγινα πολύ.
17:42Και είναι συγκλονιστικό έτσι όπως το περιγράφεται και εδώ, το πώς, ξέρετε, και αυτό επιμένω σε αυτή την εκπαιδευτική προσπάθεια που να γίνεται τα παιδιά στο σχολείο πρέπει να καταλάβουν.
17:54Εγώ καμιά φορά τους λέω πώς ήταν το παιδί του 21, του αγώνα και πώς είστε εσείς σήμερα που είστε τα τυχερά παιδιά που έχετε τα πάντα.
18:02Ζήτησε μια εποχή χωρίς πολέμους για την Ελλάδα, έτσι προς το παρόν.
18:06Αλλά αυτά τα παιδιά και ρωτούν τα παιδιά για τα ορφανοτροφίου της Αίγινας, τους εξηγώ κάποια πράγματα δηλαδή, ρωτούν και καταλαβαίνουν.
18:15Δεν μπορείτε να καταλάβετε όμως, αν δεν βάλετε στο μυαλό σας πώς ζούσαν εκείνα τα παιδιά της εποχής.
18:21Ναι, νομίζω όχι μόνο τα παιδιά, όλοι μας. Μιλάμε για περιπτώσεις και για χρόνια που ήταν και αργότερα, δηλαδή μετά το 21, να συνεχίσει οι πολεμικές συγκρούσεις στον ελλαδικό χώρο και γενικότερα τις περιοχές όπου υπήρχαν ελληνικοί πληθυσμοί.
18:37Συνέχεια δηλαδή, δεν συζητάμε τώρα για την περίοδο από το 2013 και μετά που είναι συνεχώς.
18:42Μετά από την Ελληνική Επανάσταση, κάνετε και την χρονική σειρά των πραγμάτων.
18:52Κρητική Επανάσταση, δύο επαναστάσεις, 66-69, 1895-1898 και μετά πηγαίνετε στο Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897.
19:04Εκεί έχουμε στοιχεία μετακινήσεις, πραγματικά έχουμε προσοχές.
19:06Κρήτη είναι ένα μέρος που μετά το τέλος της Ελληνικής Επανάστασης μένει εκτός ελληνικών συνόρων.
19:13Το ενδιαφέρον είναι ότι από το 1840 και μετά έχουμε συνεχή επαναστατικά κινήματα.
19:19Η Επανάσταση του 66, μάλιστα, οδηγεί στην προσφυγιά 20.000 και πλέον Κρήτες,
19:27που έρχονται στην Αθήνα είτε πηγαίνουν προς τα νησιά όπως η Μήλος.
19:33Έχει πολύ ενδιαφέρον η μετακίνησή τους.
19:38Βέβαια να πούμε ότι οι άνθρωποι μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα,
19:42με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, μόλις συσυχάζουν έτσι λίγο οι συνθήκες,
19:47επιθυμούν να επιστρέφουν στις αισθείες τους.
19:51Αλλά έχει πολύ ενδιαφέρον ο τρόπος επίσης πώς τα γεγονότα αυτά επηρεάζουν τις ζωές τους.
20:01Και ο τρόπος αντιμετώπισης εδώ των προσφύγων.
20:05Για παράδειγμα, η τακτική που εφαρμόζεται αργότερα από την ΕΑΠΑ
20:09για την υποδοχή των προσφύγων του 1922 στην οργάνωσή τους,
20:13έχει εφαρμοστεί πολύ νωρίτερα, στη διάρκεια, λίγο μετά την Επανάσταση.
20:20Στην Ελλάδα, ο Σάμμιελ Χάουλ ήταν ιδρύει τον προσφυγικό οικισμό
20:24στα εξαμήλια της Κορίνθου.
20:27Μπαίνει σε μια διαδικασία να συγκεντρώσει ποσά για τη συντήρηση των προσφύγων
20:32από Εράνου στην Αμερική, στη Βοστόνη, τα οποία εκείνος οργανώνει,
20:36αλλά να μην να δώσει με μορφή επιδομάτων στους πρόσφυγες τα χρήματα,
20:40αλλά να φροντίσει να οργανώσει και να αγοράσει καρπούς, σπορούς για τις καλλιέργειες
20:46ώστε να μπορέσει να τους εντάξει ένα σύστημα παραγωγής
20:49ώστε να συνεθίσουν να ζουν να παράγουν και να μπουν σε μια διαδικασία
20:53και να μην ζουν με επιδόματα, ας πούμε.
20:57Είναι κάτι που εφαρμόστηκε στη συνέχεια, 100 χρόνια μετά και από την ΕΑΠΑ.
21:01Ξέρετε, διαμετωπίστηκε τώρα, πάμε λίγο πίσω πάλι στην Επανάσταση,
21:04αυτό το αυτό, αυτόχτονες ετερόχτονες που ξεκίνησε ο Καποδίστιας να λέει ότι θα κάνει εκλογές
21:09για να ψηφίσουν και οι δύο και σφόδρα αντίθετα οι πρόκριτοι και όλοι αυτοί εναντίον του
21:14γιατί να ψηφίσουν αυτοί, γιατί δεν τους ελέγχουμε φυσικά εμείς, εννοείται.
21:19Και ο ίδιος νόμος αυτός που δεν προχώρησε τότε, το 1829,
21:24είναι ο νόμος του Όθωνα μετά που ψήφισαν οι αυτόχτονες και οι ετερόχτονες,
21:27το 1844 και 43-44 με το Ζήνταγμα.
21:30Και είναι φοβερό ότι οι ετερόχτονες εντάχθηκαν, όπως είπατε και τις προηγουμένες,
21:35σαν πρόσφυγες, τους αντιμετωπίσαν και άσχημα πολλές φορές.
21:38Άσχημα κυρίως, ναι.
21:39Έτσι, ότι εσείς τη δουλειά έχετε εδώ, εμείς κάναμε την επανάσταση,
21:43εμείς είμαστε κυρίως Ελλάδα, όπως και αυτοί που ήρθαν τη Μικρασία πολύ αργότερα.
21:47Ναι, καλά.
21:48Όπου και οι ίδιοι, ενώ αποκτούν γρήγορα πολιτικά δικαιώματα,
21:52στην ουσία κατηγορούνται από την βασιλική κυβέρνηση ότι είναι οπαδοί του Βενιζέλ.
21:58Οπαδοί του Βενιζέλ, ναι.
21:58Εντάχθηκαν γρήγορα, γι' αυτό ακριβώς το λόγο.
22:00Φοβερό, φοβερό πραγματικά.
22:02Αυτό με τους αυτόχνος και το ετερόχτονες έχει ιδιαίτερη σημασία,
22:05γιατί εδώ αντιμετωπίζουμε βλέποντας την έκθεση έτσι όπως την έχετε ανοίξει και την έχετε δουλέψει,
22:12βάζεται, καταλαβαίνει, όλη την ελληνική ιστορία και πόσο δύσκολα πέρασε αυτός ο κόσμος.
22:19Μετά, ανατολική ρομιλία, βαλκανική πόλεμη, άλλο ένα κομμάτι τρομερό.
22:23Το οποίο δεν είναι και τόσο γνωστό της ανατολικής ρομιλίας ίσως.
22:25Βερβώς.
22:26Ή επίσης και του Καφκάσου αργότερα.
22:29Και καταστάθηκαν εδώ.
22:30Αυτά ήταν στη διάρκεια της, μετά τη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου και το χωρισμό των Βαλκανίων,
22:37με την Μεγάλη Βουλγαρία και την προσάρτηση της Ανατολικής Ρομιλίας στη Βουλγαρία
22:43και την προσπάθεια που έγινε εκεί για την αποποπή του ελληνικού στοιχείου.
22:48Είναι σχεδόν παράλληλα αυτά με το Μακεδονικό Αγώνα, όπως ξεκινάει.
22:51Εκεί δεν έγιναν τα λαγή.
22:52Εκεί δεν έγιναν τα λαγή.
22:54Ναι, δεν υπήρχαν βουλγαρία εδώ.
22:55Στην Ανατολική Ρομιλία το ελληνικό στοιχείο ήταν πάρα πολύ έντονη η παρουσία του.
23:00Δεν ήταν ο μεγαλύτερος πληθυσμός, κυρίως βουλγαρικός στοιχείο ήταν αυτό το οποίο.
23:08Περισσότερο ήταν οι Βουλγαροί.
23:09Αλλά είχαν σε μεγάλες πόλεις με πολύ μεγάλη άνθεση οι ελληνικές κοινότητες.
23:18Περιουσίες και χρήματα.
23:20Και βεβαίως οι πληθυσμοί αυτοί τρόποντινά και πολιτικά χρησιμοποιήθηκαν
23:23σε ό,τι αφορά την επιρροή που θα ήθελε να έχει και το ελληνικό κράτος στις περιοχές αυτές.
23:27Και αντίστοιχα ξεκίνησε μια έντονη προσπάθεια εκβουλγαρισμού των πληθυσμών αυτών
23:34που κατέληξε τελικά στην εκδίωξή τους.
23:38Μάλιστα.
23:39Το 1906 όταν καταστρέφεται η Αγχίαλος έρχονται κάποιες χιλιάδες ανθρώπων από εκεί
23:46και οι περισσότεροι εγκαθίστανται στην περιοχή που λέμε σήμερα στη Μαγνησία Νέα Αγχίαλος.
23:53Αρκετοί από αυτούς επιστρέφουν στις περιοχές τους μερικά χρόνια έτσι μετά το 1910
24:01για να ξαναγυρίσουν πίσω με την εθελούσια ανταλλαγή που θα γίνει το 1919.
24:08Αλλά ξαναγυρνώντας στους βαλκανικούς να πούμε ότι είναι κομβικό σημείο τελικά
24:15γιατί βλέπουμε ότι από εκεί ξεκινούν διάφορες μετακινήσεις και από την ελληνική πλευρά
24:22και μάλλον προς την ελληνική και από την ελληνική πλευρά προς την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
24:28Και σε ό,τι αφορά τη σχέση της Ελλάδας με την Οθωμανική Αυτοκρατορία
24:32η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα βρίσκεται στους νικητές.
24:39Έχουμε...
24:39Μια από το πρωτοπαγκόσμιο.
24:40Ναι, όχι μόνο και στο πλήσιο στους βαλκανικούς πολέμους.
24:44Πάρα πολλοί μουσουλμάνοι αναγκάστονται να εγκαταλείψουν την περιοχή της Μακεδονίας και της Στράκης.
24:51Φοβούμενοι περισσότερο αντίπεινα.
24:53Μάλιστα.
24:54Έτσι σειρέων κατά χιλιάδες προς την πλευρά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
24:59Εκείνοι αισθάνονται ότι κάπως πρέπει να τους αποκαταστήσουν.
25:03Και στο πλαίσιο και ενός σχεδίου επίσης εκαθάρισης από ξένα στοιχεία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
25:08μετά το 1914, ξεκινούν στην ουσία τον εκτυπισμό χριστιανών.
25:14Δράση αντίδραση.
25:15Πρέπει να αντιδράσουν για να γίνουν και αυτοί πιο ισχυροί σαν χώρα,
25:22να έχουν μόνο το Οθωμανικό στοιχείο και είναι τα αντίπινα όπως λέμε ουσιαστικά.
25:28Με αυτό που συνεχίζεται και θα πούμε σε λίγο.
25:31Ελληνική Επανάσταση, Χίος, Κάσος, Ψαρά, Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο,
25:37Σκλαβοπάζαρα της Αλεξάνδρειας, Εξαγορά, Εχμαλώτων, Πολέμου.
25:45Δεκατοσένατος αιώνας και αρχές του εικοστού
25:58είναι αιώνες γεμάτες συγκρούσεις, επαναστάσεις,
26:02Κρητική Επανάσταση 1866-1869 και 1895-1898,
26:08Ελληνοτουργικός πόλεμος 1897,
26:11Ανατολική Ρωμιλία και Βαλκανική πόλεμη.
26:13Οι πρόσφυγες πηγαίνουν και έρχονται κυριολεκτικά.
26:16Οι διώξεις τώρα συνεχίζονται.
26:18Υπάρχει μια ανταλλαγή εχμαλώτων,
26:20τα περιγράφτηκε εδώ πέρα βέβαια αναλυτικά,
26:221914-18.
26:24Ξεκινάει μάλλον μια συμφωνία να γίνει,
26:27αλλά την κόβει ο πρώτος παγωγόνιος πόλεμος, ουσιαστικά.
26:31Ίσως δεν ξέρω αν ήταν καλύτερα τα πράγματα.
26:34Πάντως οι διώξεις από την Οθωμανική Αυτοκρατορία συνεχίζονται,
26:37γιατί έχει συρρυκνωθεί πολύ η Αυτοκρατορία
26:39και πρέπει κάπως να τη δράσει για να κρατήσει
26:41τουλάχιστον το δικό της εθνικό στοιχείο
26:43πιο συγκροτημένα νομίζω.
26:46Και αυτό που είπατε και εσείς,
26:47νομίζω ότι είναι το πιο σωστό
26:49και αυτό που στέκει τέλος πάντων.
26:52Τι γίνεται από εκεί και πέρα.
26:53Από το 1914, πλέον τα πράγματα
26:56χειροτερεύουν για το ελληνικό στοιχείο.
26:59Έχουμε μεγάλο κομμάτι,
27:01και πριν ακόμη το ξέσπασμα
27:02του πρώτου παγκοσμίου.
27:06Βρισκόμαστε, δηλαδή,
27:07λίγους μήνες πριν,
27:08που έχουμε την καταστροφή της Φώκεας
27:09και άλλων περιοχών εκεί γύρω
27:12από τον Αδραμητινό Κόλπο
27:14και τα Δαρδανέλια.
27:16Πληθυσμοί καταφεύγουν προς τα νησιά
27:18του Βορειοανατολικού Αιγαίου.
27:21Το ενδιαφέρον εδώ είναι ότι
27:23με το ξέσπασμα
27:25του πρώτου παγκοσμίου πολέμου
27:27σταματούν οι όποιες συζητήσεις
27:30για πιθανή ανταλλαγή
27:32ανάμεσα σε μουσουλμάνους και χριστιανούς
27:34που διατυπώνεται από την πλευρά των Οθωμανών.
27:37Αυτό έχει ένα ενδιαφέρον.
27:40Ωστόσο, η Ελλάδα μπαίνει
27:42στον πρώτο παγκοσμίο πόλεμο
27:44το 1917
27:45και αυτό που αντιμετωπίζει κυρίως
27:47είναι
27:48οι εκτοπισμοί
27:50από την πλευρά των Βουλγάρων.
27:53Στην περιοχή,
27:55ανάμεσα στην καβάλα και τη δράμα
27:57που τη διαχειρίζονται οι ίδιοι.
27:59Επίσης, έτσι,
28:01επιχειρούν μία
28:03κατάσταση εκβουλγαρισμού
28:06του πληθυσμού.
28:08Καταπιέζουν τους ντόπιους πληθυσμούς
28:09και τους εξαναγκάζουν σε φυγή.
28:13Ωστόσο...
28:13Ωστόσο, πολύ γρήγορα
28:20τελειώνει ο πρώτος παγκόσμιος
28:22και εκεί πλέον οι διαφορές μεταξύ Βουλγάρων και Ελλήνων
28:25θα λέγαμε σε επίπεδο μετακινήσεων πληθυσμού
28:27λύνονται
28:28τον Απρίλιο του 1919
28:31με την υπογραφή
28:32μιας σύμβασης
28:34αμοιβαίας και εθελούσιας
28:37μετανάστευσης, όπως την έλεγαν,
28:39μεταξύ
28:40Ελλήνων μάλλον και Βουλγάρων.
28:44Και παρά το γεγονός
28:44ότι αυτό υπογράφεται το 19,
28:46στην ουσία η διαδικασία αυτής
28:49της εθελούσιας ανταλλαγής
28:50θα ξεκινήσει
28:53περίπου ταυτόχρονα
28:54με τη μεγάλη έλευση των προσφύγων
28:57από τη Μικρά Ασία.
28:58Οπότε ταυτόχρονα στην Ελλάδα εκείνη την εποχή
29:00καταφεύγουν και ελληνικοί πληθυσμοί
29:03από τη Βουλγαρία
29:04αλλά και από την Ανατολική Θράκη
29:06και την Μικρά Ασία.
29:10Φανταζόμαστε λοιπόν ελληνικούς πληθυσμούς
29:11οι οποίοι είναι ικανότάτες στο εμπόριο
29:14έχουν περιουσίες που δεν τις έχουν πια μαζί τους
29:16περισσότεροι, πρέπει να έχουν πάρει ελάχιστα πράγματα
29:19και έρχονται σε μια χώρα
29:20που αντιμετωπίζουν εχθρική στάση
29:22από τους ντόπιους πληθυσμούς
29:24και πρέπει να ξεκινήσουν από το μηδέν.
29:26Ενώ είναι άνθρωποι ικανότατοι και εργατικότατοι έτσι.
29:28Εργατικότατοι είναι σίγουρα
29:30και το απέδειξαν και ικανότατοι είναι.
29:33Το αντικείμενο τους είναι
29:34στην περίπτωση
29:36των πληθυσμών που έρχονται
29:38από τη Βουλγαρία είναι κυρίως αγροτικοί πληθυσμοί.
29:42Στη Μικρά Ασία
29:43μετά τη συνθήκη της Λοζάνης
29:44στην Σύμβαση της Ανταλλαγής των Πληθυσμών
29:46έχουμε διαφόρων.
29:48Έχονται και αστικοί πληθυσμοί
29:51και αγροτικοί πληθυσμοί.
29:55Σίγουρα είναι μια
29:56χρονική περίοδος πάρα πολύ δύσκολη
29:58γιατί μιλάμε για ένα κράτος,
30:00το ελληνικό κράτος, το οποίο βγαίνει από ένα πόλεμο
30:02με μια ήττα.
30:04Πολύ σημαντική ήττα.
30:05Είναι οικονομικά διαλυμένο
30:09και πολιτικά διαλυμένο.
30:13Και πολιτικά.
30:14Και καλείται να αντιμετωπίσει
30:17την εισροή προσφύγων
30:19ήταν 1,5 εκατομμύρια περίπου
30:20μόνο αυτοί που ήρθαν από τη Μικρά Ασία.
30:24Συν...
30:24Και έχουμε πιο πριν
30:27και αυτούς που έρχονται από τον Κάφκασο.
30:30Συνέχεια.
30:30Το 19 είναι το Κάφκασο.
30:33Είναι φοβερό. Από παντού δηλαδή.
30:35Αυτή ήταν μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση
30:38η οποία τελικά
30:39νομίζω ελάχισαν αυτή.
30:43Και η Ανατολική Θράκη 22-24.
30:44Που επέζησαν.
30:45Ναι. Ανατολική Θράκη.
30:47Συνέχεια από το...
30:49Από το 12-13 και μετά
30:50ιδιαίτερα η Μακεδονία και η Βόρεια Ελλάδα
30:53έχει υποδεχθεί πάρα πολλούς πρόσφυγες.
30:56Ο Ναός της Αχυροποίητου στη Θεσσαλονίκη
31:00αν προσθέσουμε και τους ανθρώπους που χάσανε τις αισθείες τους
31:04από τη Μεγάλη Πυρκαγιά στη Θεσσαλονίκη στο 17
31:06ήταν ένας χώρος που υποδέχονταν πρόσφυγες και αστέγους
31:10συνεχώς από το 15 μέχρι το 22.
31:16Διάφορα κύματα.
31:19Γιατί αυτοί οι άνθρωποι κατέλεαν όπου έβρισκαν αρχικά.
31:22Ένα μέρος της έκθεσης αφορά και την προσωρινή τους εγκατάσταση
31:27σε λιμάνια, σε ερχοστάσια, σε όπου μπορούσαν τέλος πάντων
31:29σε υπαίθριους χώρους.
31:33Να πούμε κάτι που δεν έχουμε πει μέχρι τώρα
31:36και που είναι σημαντικό
31:37ότι η έκθεση παρακολουθεί επίσης με αναφορές
31:40και τις πορείες των μουσουρμανικών πληθυσμών
31:43προς την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
31:46Παράλληλα σε κάθε σημείο
31:49γιατί προφανώς δεν κινούνταν μόνο οι ελληνικοί πληθυσμοί
31:52ακολουθούσαν την αντίθετη μάλλον εδώ
31:56και οι μουσουλμάνοι.
31:58Και οι πληθυσμοί αντιμετωπίζαν και τα ίδια προβλήματα
32:01που αντιμετωπίζαν και δική μας...
32:03Και εδώ βλέπω ότι έχετε κάνει χρόνολογια
32:05και έχετε πρόχειρες εγκαταστάσεις.
32:07Έχετε στέγαση.
32:08Έχετε υγειονομική περίθαλψη.
32:09Δηλαδή ξεχωρίζετε πραγματικά κομμάτια
32:11της καθημερινής του ζωής
32:13και της υποχρεωτικότητας βέβαια
32:15που έπρεπε να έχουν για να παρακολουθούν.
32:18Εξαιρετικό φωτογραφικό υλικό,
32:19κείμενα.
32:22Πραγματικά είναι...
32:23Έχετε βάλει σε σειρά πάρα πολλά πράγματα
32:25τα οποία μπορεί όλος να διαβάσει
32:28σύντομα και να καταλάβει.
32:29Μετά οι προσφυγικές κατοικίες.
32:31Ναι.
32:32Το τι αντιμετώπισαν αυτοί άνθρωποι.
32:34Το πώς έζησαν στον χώρο που ήρθαν.
32:35Έτσι δεν είναι.
32:36Το πώς έζησαν και το πώς το αποτύπωσαν
32:38στις δικές τους εμπειρίες
32:40και στα δικά τους λόγια.
32:42Γιατί αυτό που θέλαμε ήταν να μην
32:44τα ιστορικά και τα πολιτικά γεγονότα
32:47που έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε
32:49ότι αποτελούν και τη ραχοκαλιά της ιστορίας.
32:53Θέλαμε να δείξουμε ότι
32:55αφορούν ένα ευρύτερο πλαίσιο.
32:57πίσω από το οποίο βρίσκονται μεγάλοι όγκοι πληθυσμών.
33:02Και βέβαια αυτό που θέλαμε να δείξουμε
33:03και οι πορείες αυτών των ανθρώπων
33:05είτε έρχονται εδώ το 1921
33:06είτε το 1866
33:07το 1912-1913
33:11είτε το 1922
33:13την ίδια διαδικασία ακολουθούν.
33:16Βέβαια το 1922 αυτό το οποίο ήρθε
33:17ως κύμα προσφύγων
33:18είναι κάτι το οποίο άλλαξε ριζικά
33:20την εικόνα του πληθυσμού της Ελλάδας
33:23ακόμα και την εικόνα του χάρτη της Ελλάδας
33:25ό,τι αφορά την κατανομή των περιοχών
33:27έτσι η Βόρεια Ελλάδα
33:29άμα δούμε ένα χάρτη που έχουμε μέσα
33:31όπως αναπτύχθηκαν οι οικισμοί
33:33ουσιαστικά
33:34κατοικήθηκε
33:37με τους πρόσφυγες.
33:39Ναι βέβαια.
33:40Και είναι σημαντικό αυτό διότι
33:42απέκτησε και μια ομοιογένεια
33:43τρομερή ομοιογένεια
33:44ειδικά μέρη υπηρεώσης, Μακεδονία, Θράκη
33:47αλλά εδώ ένα σημείο που μου έκανε εντύπωση
33:51είναι ότι αναφέρεται
33:51πέρα από την σύμβαση
33:54υπηρεανταλλαγής των πληθυσμών που έγινε
33:56τον Ιανουάριο του 1923
33:57λίγο πριν την υπογραφή
33:58η τερική στήκη της Λοζάνης
33:59αναφέρεται αυτή την επιτροπή
34:01από κατάσταση προσφύγων
34:03την ΕΑΠ
34:04Εδώ είναι σημαντικό
34:06τα άτομα που συμμετείχαν σε αυτή
34:08τους καταγράφετε φυσικά
34:09ο Χένρι Μόργεν Τάου ας πούμε
34:11ο οποίος είναι ένας απίστευτος φιλέλληνας
34:14ένας απίστευτος άνθρωπος
34:15που βοήθησε να το έκανε αγώνα ζωής
34:18όλο αυτό να πετύχει
34:19να βρεθούν τα χρήματα
34:21να ενισχυθεί η χώρα
34:22γιατί πώς θα μπορούσε να αποκαταστήσει η Ελλάδα μόνη της
34:25να πάρει κάποια δάνεια
34:27τη συνέχεια του λοιπόν
34:29η συνέχεια μετά
34:30εγώ έβλεπα
34:31μελετώντας την ιστορία σε κάποιο
34:33την σύγχρονη ιστορία
34:34είδα ότι ο γιος του μετά
34:36ανέλαβε στο Β' Απαγκόσμιο Πόλεμο
34:39να υποβάλει ένα σχέδιο στο Ρούσβελτ
34:41για την Γερμανία
34:42πως έπρεπε να γίνει μια αγροτική χώρα
34:44και να μην πάρει ποτέ ξανά όπλα
34:45να μην ξανά αυτή αξιόπλα ποτέ
34:47πεθαίνει ο Ρούσβελτ
34:49χάνεται το σχέδιο Μόργεν Τάου
34:51του Junior Μόργεν Τάου
34:52και η Γερμανία ξανά
34:55Τις χαρίστηκαν όλα
34:57και ξανά επανεξοπλίστηκε
34:59και εξοπλίζεται
35:00Αυτό που έχει πολύ ενδιαφέρον
35:03με το κομμάτι της αποκατάστασης
35:04που ασχολήθηκαν αυτοί οι άνθρωποι
35:05είναι ότι τελικά επέλεξαν
35:07να δώσουν μια συνέχεια
35:10στη ζωή των ανθρώπων αυτών
35:11δηλαδή παρά την τομή της αλλαγής
35:14τόπου κατοικίας
35:16και όλη της τραυματικής εμπειρίας
35:18μέχρι να φτάσουν εδώ
35:19και να εγκατασταθούν κάπου μόνιμα
35:21επέλεξαν να εγκαταστήσουν
35:23αγροτικούς πληθυσμούς
35:24σε αγροτικές περιοχές
35:25σε αστικούς πληθυσμούς
35:26σε αστικές περιοχές
35:27Φοβερή δουλειά
35:28Αυτό σε γενικές γραμμές
35:30δωρείται από τις πιο πετυχημένες δράσεις
35:32της επιτροπής αυτής
35:34Δηλαδή κατέγραφαν
35:35τι επάγγελμα έκανε ο καθένας
35:36εκεί
35:37αυτό που περιγράφεται εδώ δηλαδή
35:38πάρα πολύ ωραία
35:40και πού θα μπορούσε να πάει
35:41έτσι δεν είναι
35:41Και αναπεριοχές
35:43Δηλαδή οι άνθρωποι
35:45από ένα συγκεκριμένο χωριό παραθήματος
35:47χάρη μπορεί να ασχολούνταν
35:48με τα καπνά
35:50να πάνε σε μια περιοχή της Βορείου Ελλάδος
35:53όπου ήδη καλλιεργούνταν καπνά
35:54ώστε να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους
35:57και κάπως ομαλά να ενταχθούν
35:59στην κοινωνική ζωή
36:01Και νομίζω ότι σε πολύ μεγάλο βαθμό
36:02το κατάφεραν παρά τις δυσκολίες
36:04και παρά τις όποιες αβλεψίες
36:07γιατί δεν ήταν πάντα πολύ εύκολη
36:08τελικά αυτή η προσαρμογή
36:09Και αυτό είναι και το εντυπωσιακό
36:12γιατί είπαμε πριν ότι οι συνθήκες
36:13ήταν πάρα πολύ δυσκολές
36:14το 1922 για το ελληνικό κράτος
36:16για να υποδεχθεί αυτούς τους ανθρώπους
36:18και να αντιμετωπίσει όλο αυτό το νόγκο
36:20αλλά τελικά το αποτέλεσμα
36:23ήταν εντυπωσιακό
36:25παρά τις δυσκολίες που υπήρχαν
36:28γιατί πιστεύω
36:29δέκα χρόνια μετά
36:31το 1922
36:33ήταν ήδη διαφορετική η εικόνα
36:36Ναι, δι' αυτή ήταν και ικανότητα
36:37οι άνθρωποι είχαν εκεί μεγάλες περιουσίες
36:38είχαν φτιάξει μεγάλες περιουσίες
36:40βλέπουμε και τα έργα που γυρίζτηκαν
36:43και αυτό το Σμπερν ήταν εξαιρετικό
36:45πραγματικά εξαιρετική προσέγγιση
36:46φτιάξαν περιουσίες
36:49και εδώ ουσιαστικά αρχίζαν
36:51από την αρχή αλλά έφτιαξαν μεγάλες περιουσίες
36:53πολλοί από αυτούς
36:54ήταν τόσο δαιμόνοι και έμποροι
36:56και πολύ εργατικοί άνθρωποι
36:58Ναι, ουσιαστικά η εικόνα της Ελλάδας
37:00όπως την ξέρουμε σήμερα δεν θα ήταν η ίδια
37:02αν δεν είχε συμβεί το ίδιο
37:03είναι λίγο τραγικό αυτό
37:06αλλά πιστεύω ότι η σημερινή Ελλάδα
37:08χρωστάει πάρα πολλά
37:10σε αυτό το κύμα προσφύγων που ήρθε
37:11το 1922 εδώ
37:13από παντού, από την καθημερινότητά μας
37:15από το φαΐ μας, από τις συνήθειές μας
37:17από τον τρόπο που διασκεδάζουμε
37:19τα πάντα, δηλαδή έχει αλλάξει ο τρόπο ζωής
37:22στην Ελλάδα
37:22Ναι, και όταν καταγράφετε όλα
37:24και τη μουσική ακόμα
37:25και τον αθλητισμό
37:26Ναι, το αθλητισμό
37:28Ναι, τα μεγάλα σωματεία
37:30ο Πανιόνιος, ο Απόλλων στην Αθήνα
37:32η ΑΕΚ, ο ΠΑΟΚ, η Θεσσαλονίκη
37:34Ναι, ήταν σωματεία προσφύγων
37:36δηλαδή όλα συνεισέφεραν
37:38και στη μουσική
37:39η ροή που άλλαξε και το ρεμπέτικο
37:41και όλα στις γειτονιές του Πειραιά
37:43από μέναν τα περιγράφετε πολύ ωραία εδώ πραγματικά
37:45Αυτό είναι ένα βιβλίο
37:46το οποίο μπορεί κάποιος
37:48όταν έρθει να δει την έκθεση
37:49να το αγοράσει φανταζόματε
37:50δεν είναι, αυτό το μουσική
37:51και είναι πολύ σημαντικό
37:53πολύ σημαντικό
37:54είναι εξαιρετική δουλειά
37:55Θέλω να μιλήσουμε έτσι λίγο
37:57έτσι πλησιάζοντας προς το τέλος
37:58για αυτή την περιβόητη
38:00ανταλλαγή περιουσιών
38:02η οποία βέβαια
38:03ίσως να μην είχε τα αποτέλεσματα
38:05που θέλαμε το 1930
38:06με την τελική συμφωνία
38:08που έκανε ο Βενιζέλος
38:09με τον Κεμάλατα Τούρκ
38:11Μουσταφά Κεμάλ
38:12τέλος πάντων
38:13Νομίζω πια ότι
38:15τελικά
38:17εγώ το λέω μερικές φορές
38:18και μάλιστα ένας
38:19Τούρκος καθηγητής
38:21κάπου ενοχλήθηκε
38:23όταν είπα ότι
38:23η μεγάλη Τουρκία
38:25η τουρκική δημοκρατία
38:26έγινε και με χρήματα
38:27των Ελλήνων προσφύγων
38:28που έμειναν εκεί
38:28και πειράχτηκε
38:30γιατί πειράζεις
38:31αυτή δεν είναι η αλήθεια
38:32αυτή είναι η αλήθεια
38:33Δεν δόθηκαν αυτά τα χρήματα
38:35Αντίστοιχα μου λέει
38:36Αυτό είναι το σημαντικό
38:38ότι εδώ ήταν πολύ λιγότερα
38:39τα χρήματα
38:40που έπρεπε να δοθούν
38:42τα περιουσιακά στοιχεία
38:43των Τούρκων που ήταν εδώ
38:44Έτσι ήταν πολύ λιγότεροι καταρχήν
38:46Εδώ μίλαμε για δύο εκατομμύρια
38:47και πέταγκοσιμύρια
38:48Το καταγράφεται εδώ
38:50Λένε ότι ήταν
38:51ένα-δύο δισεκατομμύρια
38:54των Τούρκων
38:55και ήταν γύρω στα
38:56παραπάνω από
38:5711, 12, 13 δισεκατομμύρια
38:59ελληνικές περιουσίες
39:00αν υπάρχει μια αποτίμηση
39:01από κάποιους
39:02Είναι πάντως ένα σημαντικό κομμάτι αυτό
39:05της ανταλλαγής των περιουσιών
39:06Είναι ένα σημαντικό κομμάτι
39:08που δεν λύθηκε
39:10έκλεισε και με τον τρόπο που έκλεισε
39:11και νομίζω ότι αυτό είναι κάτι που
39:13κόστισε και στους ίδιους τους πρόσφυγες
39:16Μάλλον η κατάληξη αυτή
39:20ακόμα και αν τελικά όντως αισθάνονταν
39:21πιο κοντά στη βενιζελική πολιτική
39:23νομίζω ότι από το 1929 και μετά
39:25αισθάνθηκαν ότι απογοητεύτηκαν
39:28Απομακρύνθηκαν
39:29Περίμεναν κάτι καλύτερο
39:31Κλείνει και οριστικά μια
39:33ελπίδα, μια πόρτα
39:36ότι τουλάχιστον θα μπορούσαν να έχουν κάτι
39:38από τις δικές τους περιουσίες
39:41Αυτό νομίζω ότι
39:42πιο πολύ πέρα από το οικονομικό κομμάτι
39:45του τελικά τι ακριβώς σημαίνει αυτό
39:47για τους πρόσφυγες εδώ
39:49είναι νομίζω πιο έντονο
39:52το συναισθηματικό κομμάτι
39:53δηλαδή της αίσθησης ότι τελικά
39:55δεν διεκδικήθηκε τίποτα
39:57για αυτούς τους ανθρώπους
39:58δηλαδή ότι η Ελλάδα και 10 χρόνια μετά
40:00ήταν αδύναμη στο να διεκδικήσει
40:02στεναρά τις αποζημιώσεις
40:04που θα έπρεπε να λάβουν
40:05Ναι και συσσωρεύονται σε αυτή τη χώρα
40:08όλα αποζημιώσεις από καταστροφές που γίνονται
40:10οι αποζημίωσεις αυτές μετά πήγανε
40:12μέσα στις γερμανικές επανορθώσεις
40:14που είναι ένα άλλο κομμάτι
40:14το οποίο ούτε ακόμα έχει λυθεί
40:16παρότι είναι ενεργό και αυτό
40:17είναι πράγματα που σίγουρα
40:21ακουμπάνε στο ότι αυτή η χώρα είναι πολύ μικρή
40:24ίσως δεν έχει διαπραγμάτευση
40:27όσο πρέπει να έχει
40:28αν και αυτή είναι πολύ μεγάλη πολιτική για εμάς
40:31και ξεκινώντας από την Καποδίστρια
40:32εγώ βάζω και τον Κουμουνδούρο μέσα
40:34τον Τρικούπη, τον Βενιζέλο
40:36μεγάλες φυσιογνωμίες που προσέφεραν
40:38αλλά πόσο θα μπορούσαν να λύσουν
40:40ένα τέτοιο θέμα που αναμειγνύονται
40:42μεγάλες δυνάμεις
40:43η Οθωμανική Αυτοκρατορία
40:44που είναι πολύ πιο ισχυρή από εμάς
40:46και σε συμφέροντα και σε πολλά άλλα πράγματα
40:48δηλαδή πρέπει
40:50αυτό λέω πάντα να κάνουμε
40:53μια νυφάλια προσέγγιση της ιστορίας
40:55και να μην έχουμε έτσι
40:57αυτός δεν έκανε αυτό σωστά
40:59ή ακείνος δεν το έκανε
41:00δεν είναι τόσο απλό
41:01Ναι δεν είναι προσωπικό το θέμα
41:03δεν νομίζω ότι μπορούμε
41:05δεν είναι εύκολο να το καταλογίζουμε
41:08σε πρόσωπα μόνο
41:09είναι κάτι πολύ ευρύτερο
41:11σαφώς η Ελλάδα από τότε που δημιουργήθηκε
41:14το νέο ελληνικό κράτος
41:15σε μεγάλο βαθμό η πολιτική της καθορίζεται
41:17από την συνεργασία
41:20ή την εμπλοκή των μεγάλων δυνάμενων
41:23στην περιοχή
41:23και σαφώς και ο γεωπολιτικός παράγοντας
41:26είναι πολύ σημαντικός
41:27βρισκόμαστε σε έναν χώρο πολύ ιδιαίτερο
41:29και αυτό το κράτος
41:32έχει διαμορφώσει κάπως την πολιτική του
41:35σε αυτό το χώρο
41:36όλα παίζουν ρόλο
41:38σίγουρα τα πρόσωπα είναι εκεί για να εφαρμόζουν
41:41μια πολιτική
41:42δεν είναι δηλαδή ότι αν δεν ήταν οχή
41:44θα ήταν ψη, θα άλλαζαν πολλά πράγματα
41:46πώς οι άνθρωποι εργάστηκαν
41:50για όλο αυτό που βλέπουμε
41:52που το πραγματικά είναι κάτι εξαιρετικό
41:54θα το πω και θα το ξαναπώ
41:55πώς οι άνθρωποι
41:58για να βάλουν σε μια σειρά αυτά τα πράγματα
42:00να έχουμε τις εικόνες
42:02εδώ είναι ολόκληρες ομάδες
42:04έτσι δεν είναι εργασίας
42:056-2
42:076-2 βασικά
42:09αλλά με την βοήθεια
42:12και της Άννας της Κάνδια
42:15της Νίκης της Μαρκασιώτη
42:16από το φωτογραφικό μας αρχείο
42:17και της Βένιας της Βογιατζή
42:19να πούμε ότι για εμάς είναι πολύ σημαντικό
42:21ότι πρόκειται για μια έκθεση
42:23που συνεργαστήκαμε και με άλλους φορείς
42:26και συλλόγους
42:27για να δανειστούμε σχετικό υλικό
42:30και να αναδείξουμε τις περιόδους
42:33που θέλαμε να δώσουμε
42:34στις οποίες θέλαμε να δώσουμε έμφαση
42:36οπότε για εμάς ήταν και ένα σημαντικό κομμάτι
42:39επαφής και εξωστρέφειας
42:42και δικής μας και του μουσείου
42:45με άλλους φορείς
42:47και τους ευχαριστούμε όλους
42:49Δεν είναι μια ταυτότητα
42:52στην έκθεση έδωσε η εικονογραφία
42:54της Άννας την Τζόρτζη που είναι πρωτότυπη
42:56είναι και το εξώφυλλο δικό της
42:57φτιάξαμε τέσσερις εικονογραφίες
43:00σύν την αφήσα για την έκθεση
43:02και βέβαια
43:04στην έκθεση του μουσείου πάντα
43:05συμμετέχουν όλοι
43:07το εργαστήριο συντήρηση που στείνει την έκθεση πάνω
43:10σε μεγάλο βαθόμα στα τεχνικά θέματα
43:12το τεχνικό προσωπικό του μουσείου
43:13αυτοί είναι συνάδελφοι με τις οποίες εργαζόμαστε σταθερά
43:16κάθε φορά που κάνουμε μια έκθεση
43:19ναι εντάξει έχει πολλή δουλειά
43:21αλλά είναι κάτι το οποίο
43:22γίνεται μέρος στη ζωή σου
43:26όσο το δουλειάς
43:27αυτή είναι μεταφερόμενη
43:28δεν είναι μεταφερόμενη
43:29θα μπορούσε να γίνει στο μέλλον
43:31καλά όλα
43:33είναι λίγο δύσκολο
43:34κυρίως γιατί
43:36έχουμε αρκετά πράγματα
43:39τα οποία έχουμε αδενιστεί από συλλόγους
43:40δηλαδή για να μπούμε σε μια διαδικασία
43:41είναι στο περιστήλιο
43:44υπήρξε κάποια κουβέντα αρχικά
43:45για να πάει στη Βόρειο Ελλάδα
43:47δεν έχει συνεχιστεί
43:48γιατί έχει πάρει μεγάλη παράταση από εμάς
43:50οπότε δεν ξέρουμε τελικά και αυτό
43:51τώρα λίγη η 20η Ιουνίου
43:54αλλά είμαστε λίγο
43:55επειδή δεν έχουμε πάρει κάποια εντολή
43:56για να την μαζέψουμε
43:58δεν ξέρω αν θα πάρει τελικά και δεύτερη παράταση
44:00οπότε σε αυτή τη φάση δεν συζητάμε
44:04για μεταφορά
44:06έχει αποτυπωθεί όμως ψηφιακά
44:09οπότε θα μείνει και θα είναι προσβάσιμη
44:13μέσω του site μας
44:15από εκεί και πέρα
44:17Κάτι άλλο που θέλω να ρωτήσω
44:19είναι ότι αυτά υπήρξαν και φωτογραφίες
44:21που σας έδωσαν τώρα
44:23δηλαδή απευθήκατε σε ανθρώπους
44:26ή τις είχατε όλες εσείς
44:27δηλαδή ήταν τα αρχαία τα δικά σας
44:29Ειδικά οι φωτογραφίες
44:31μεγάλο μέρος ό,τι αφορά κυρίως
44:33τη μικρασιατική εξτρατεία
44:34είναι από το φωτογραφικό μας αρχείο
44:37γιατί έχουμε ένα πλουσιότατο φωτογραφικό αρχείο
44:39Ωστόσο κάποιες έχουμε πάρει
44:44από την βιβλιοθήκη του Κογκρέσου
44:46Άλλες από
44:49τον Χάρη Κιακουμή που διαχειρίζεται
44:52το αρχείο του Σαρτιώ
44:54για την καταστροφή της Φώκεας
44:57Από τα γενικά αρχεία του κράτους
45:00έχει υπάρξει μια συνεργασία στις φωτογραφίες
45:04υπήρξαν ιδιώτες που μας έδωσαν
45:05κάποιες φωτογραφίες για την έκθεση
45:07με αφορή αυτό και κάποια αντικείμενα
45:09προσφυγικά βιβλιάρια αρκετά
45:11σύλλογοι πολλοί
45:13Αγοράσαμε και φωτογραφικό
45:15από τις τρέχουσες δημοκρασίες
45:16Αγοράσαμε και κάποιο οικό
45:17γιατί το 1922 εκεί υπήρχε μια έξαρση στις δημοκρασίες
45:21Υπήρξε μια συγκέντρωση φωτογραφιών
45:25για τον κατάλογο αυτό και για την έκθεση
45:27Θα σας πούμε όμως το ενδιαφέρον που έχει
45:30είναι ότι άνθρωποι που επισκέπτονται την έκθεση
45:33και είτε τους ξεναγούμε
45:35έχουν κάνει δωρές στο μουσείο
45:36αντικειμένων που σχετίζονται θεματικά
45:39με αυτή
45:41και συνεχίζουν να μας κάνουν
45:43ή αντιλαμβάνω ότι έχουν κάτι στο σπίτι τους
45:45από κάποιον προγονό τους
45:46που ίσως να είχε μια αξία για το μουσείο
45:49και έρχονται σε επαφή μαζί μας
45:51για να τα δωρήσουν
45:53Εκείνος θα το δει και μεθαύριο
45:54θα το δει κάπου
45:56είναι ο κατάλληλος χώρος που το μπορέσουν
45:59εκείνοι να το εκμεταλλευτούν
46:01όπως πρέπει
46:02Ιδιαίτερα στα προσωπικά αντικείμενα και στα αντικείμενα
46:04της καθημερινής ζωής που έχουμε εκθέσει
46:07είναι πολύ
46:08να το βλέπεις και να λες έχω και αυτό από τη γιαγιά μου
46:11σου λέει ο άλλος
46:11αυτό το γουδήξερα εγώ
46:14ή ξέρω εγώ τη σφραγίδα με τα ετουδάκια
46:17που την έχουν πολύ
46:18και δεν είχαν καταλάβει
46:20Αλλά ας πούμε πριν μόλις
46:23μερικές μέρες
46:24μια κυρία δόρισε στο μουσείο ένα κυλίμι
46:27που ήταν
46:27ένα κυλίμι το μόνο αντικείμενο
46:31μαζί με δύο κατσαρόλες γεμάτες ρύζι
46:32που έφερε η προγιαγιά της
46:34με τα παιδιά της από τη Σμύρνη
46:37και ήταν έτσι η χαρούμενη που κατάφερε να φέρει κάτι και να μείνει κάτι από την ιστορία της στην προσωπική
46:46Σωστά
46:47και επίσης εδώ βλέπω ένα ενδεικτικότερος που λέει πρότυπο ελληνικών εκπαιδευτήριων
46:52ενδεικτικών
46:53θυμάμαι εγώ όταν ήμουν μικρός
46:54εγώ τα πρόλαβα τα ενδεικτικά
46:55λοιπόν τα οποία είναι πάρα πολύ σημαντικά όλα αυτά
46:59και το έχετε σε μικρογραφία και κανονικό
47:01το στήσιμο είναι εντυπωσιακό
47:04το στήσιμο
47:05και εδώ είναι μια τέχνη ολόκληρη έτσι το στήσιμο
47:07δεν είναι απλό
47:08για το στήσιμο πέθυνο είναι η Κλίωη Παπασπύρου
47:11με την οποία συνεργαζόμαστε γενικά σταθερά τα τελευταία χρόνια μαζί της
47:16και είμαστε πολύ χαρούμενοι γιατί όντως αναδεικνύει τα αντικείμενα
47:19και συνδέονται πολύ όμορφα και με τις μαρτυρίες των ανθρώπων
47:23Ξέρετε βλέπετε και εδώ τα αντικείμενα που λέτε
47:26επίσης εδώ οι παραγκούπολεις, οι παράγγες δηλαδή
47:29το πώς ξεκίνησαν αυτοί οι άνθρωποι
47:30δηλαδή επαναβάνω καταγράφεται ότι αυτοί ζούσαν σε παλάτια
47:36αντίστοιχα εκεί έτσι και ξαφνικά έρθαν να μείνουν σε παράγγες
47:39Και επίσης η παράγγες ήταν και ένα χαρακτηριστικό της Αθήνας κυρίως
47:44που για χρόνια αρκετοί από τους μεγαλύτερους
47:49έχουν εικόνα των παραγκουπόλειων στην Αθήνα
47:51Στον Ηλισσό δηλαδή ήταν μέχρι πότε ήταν τελευταίες
47:56που την έχουμε βάλει και φωτογραφία
47:58ήταν νεότερα χρόνια που υπήρχαν ακόμα παράγγες
48:01Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί
48:05όντως αρκετοί από αυτούς ζούσαν πλουσιοπάροχα θα λέγαμε
48:08στις περιοχές τους και παρά τις όποιες δυσκολίες τους
48:11και εδώ κατάφεραν σιγά σιγά με την αισιοδοξία τους
48:14τη δουλειά τους να χτίσουν μια καινούργια ζωή
48:22εξίσου καλή αν όχι η ίδια με εκείνη που άφησαν
48:27αλλά εξίσου καλή και αξιοπρεπή και εδώ
48:30και με τα λίγα ξεκινώντας με τα λίγα
48:33δηλαδή ο τρόπος που στείλουν τα μικρά τους σπίτια
48:37στα μονόχορα ή δίχορα κτίσματα που τους παραχωρήθηκαν στη συνέχεια
48:41έχει πολύ ενδιαφέρον και οι περιγραφές είναι ότι τα έχουν όλα
48:46ακόμα και αν χρειαζόταν παρά τις πρώτες δυσκολίες φυσικά
48:51και τις ασθένειες, τις υγειονομικές δυσκολίες
48:57αυτά με τον καιρό σιγά σιγά αντιμετωπίστηκαν
49:00και έρχεται και νομίζω και άλλα κάτι μικρομουσία
49:01είδα τώρα ένα μουσείο της Φιλιός Χαϊδεμένου
49:04στη Νέα Φιλαδέλφια πραγματικά
49:07Φιλιό Χαϊδεμένου είναι ένα σύμβολο για τις πρόσφυγες
49:13τι αυτός είχε περίπου τα 100 νομίζω
49:15106
49:16και από πολύ νέα ασχολήθηκε και με τη σωματιακή οργάνωση των βουρλιοτών
49:23γιατί ήταν από τα βουρλά
49:24ο όνειρότης όμως ήταν να δημιουργήσει ένα μουσείο
49:27και τελικά τη δεκαετία του 90 το καταφέρνει
49:30στη Νέα Φιλαδέλφια
49:33κάνει και το μνημείο που κοσμεί την κεντρική πλατεία της Νέας Φιλαδέλφιας
49:41και πάντα ο στόχος της ήταν να κάνει γνωστή την ιστορία των προγόνων της
49:47και το κομμάτι αυτό της προσφυγικής μνήμης να μην ξεχαστεί
49:51και τα καταφέρνει
49:53και νομίζω ότι έχει κανεί και όσοι συνεργάτες της και στη συνέχεια αυτοί που το συνεχίζουν σήμερα
49:58πραγματικά έχουν ένα εξαιρετικό μουσείο
50:01Ναι, ναι, ναι, πραγματικά
50:02Δεν μου λέτε κλείνοντας σχέδια μελλοντικά
50:07τι προετοιμάζετε τώρα, κάτι σίγουρα θα υπάρχει στον προγραμματισμό
50:12Ναι, κάτι υπάρχει πάντα
50:18Τώρα το 1925 δεν έχουμε κάτι άμεσα
50:23ότι 26 έχουμε έξοδο μεσολόγη
50:27Οπότε πιστεύω επειδή κλείνουν τα 200 χρόνια της εξόδου θα γίνουν διάφορα πράγματα
50:31και στο μεσολόγη και εδώ
50:33και θέλουμε να ελπίζουμε ότι το μουσείο θα είναι εκεί
50:37όπως ήταν πριν από 100 χρόνια στο μεσολόγη
50:40Η ιστορική και εθνολογική εταιρεία είχε σημαντική παρουσία και τότε
50:43και θέλουμε να πιστεύουμε ότι είτε στο Μωσολόγη είτε στην Αθήνα
50:47θα γίνει κάτι με αφορμή την έξοδο
50:51Κατά τα άλλα το μουσείο συνεχίζει την δράση του καθημερινά
50:54και σε επίπεδο εκπαιδευτικών δράσεων, εκδόσεων
51:00Έχετε αριθμό περίπου ατόμων που έχει επισκεφθεί αυτή την έκθεση από το 2023
51:09Συνολικό όχι, δεν έχουμε
51:12Δεν μπορούμε να απαντήσουμε
51:13Δεν το έχουμε, η ελέγχεια είναι πρώτη φορά το συνειδητοποιώ
51:15ότι πρέπει να το κοιτάξουμε
51:16Πρέπει να έχουν πάντως γιατί κάθε χρόνο βγαίνουν τα πρακτικά
51:19από ό,τι καταγράφονται αυτά
51:20Ναι, γιατί έχουν εισιτήρια, έχουν το ένα, το άλλο
51:22Έχει πεδιαφέρον, εμείς από αυτό που βλέπουμε από το βιβλίο των ερευνητών
51:26γιατί εκεί ανατρέχουμε εμείς συνήθως
51:28είναι ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από ξένους
51:31και από Τούρκους, από Οθωμανούς, από Τούρκους
51:34οι οποίοι έρχονται και γράφουν
51:36και από Κύπριους βέβαια
51:39οι οποίοι και με αφορμή τώρα το 1974
51:41Ναι, ναι, ναι, σωστά
51:43Αλλά υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον
51:45και επειδή η έκθεση είναι δίγλωση
51:47είναι δίγλωση και πάνω, όλες οι μαρτυρίες είναι και ελληνικά και αγγλικά
51:50ευκολύνονται στο να έρθουν και να τη δουν
51:53και γενικά πιστεύω ότι πάει πολύ καλά
51:56Πολύ ωραία, πολύ ωραία
51:57Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την παρουσία σας στην εκπομπή
52:00Εμείς, εμείς
52:01Είναι μια εκπομπή που πάντα έχετε
52:03πώς θα το πω
52:05ελεύθερη είσοδο
52:07ή να μιλήσουμε για οτιδήποτε θέμα νομίζετε εσείς
52:10Νομίζω ότι όσα κάνετε στο ιστορικό μουσείο
52:13πρέπει να τα γνωρίζουν και να τα αγαπούν
52:16και να τα αγαπούν και να τα καλιάζουν όλοι οι Έλληνες
52:19Είναι μια κυβωτός μνήμης και ιστορίας που πρέπει να διατηρηθεί ζωντανή
52:23και σας ευχαριστούμε που είστε εκεί
52:25και βοηθάτε αποτελεσματικά όλη αυτή την προσπάθεια
52:29Εμείς ευχαριστούμε
52:31Ελληνική επανάσταση με κρεασιατική καταστροφή
52:34ανταλλαγές περιουσιών
52:37ένας αιώνας πρόσφυγες
52:39Τι ιστορία έχει αυτός ο τόπος
52:41Πόσο βασανισμένος λαός είναι ο ελληνικός λαός
52:45Μακάρι να μην ζήσουμε στο μέλλον πάλι τέτοιες εποχές και τέτοιες καταστάσεις
52:50Καλό σας βράδυ
52:52Υπότιτλοι AUTHORWAVE