- 19 dakika önce
Kategori
🛠️
Yaşam tarzıDöküm
00:00Bu cumartesi programından herkese mutlu hafta sonları diliyorum.
00:07Ben Dr. Sonay Öztan Gökhan.
00:09Efendim bugün çok değerli konuklarımla çok önemli konular konuşacağız.
00:14Eğer çaylarınız kahveleriniz hazırsa biz başlıyoruz.
00:19Evet Haktan Hocam gelmişler. Hoş gelmişler.
00:22Hoş bulduk. Merhaba.
00:23Profesör Dr. Haktan Karaman nasılsınız hocam?
00:25Teşekkür ederim. Sizlerle yeniden bir programla karşılaşmak çok güzel.
00:29Çok teşekkür ederim. Sizin ağrı üzerine çok önemli çalışmalarınız olduğunu çok yakından takip ediyorum ve biliyorum bu arada yoğun programınızdan bize zaman ayırıp geldiğiniz için ayrıca teşekkür ederim.
00:39Benim için büyük bir keyif.
00:41Sağ olun. Hocam algoloji tam olarak nedir? Hangi şikayeti olan hastalar bu bölüme başvurmaları lazım?
00:49Evet çok güzel bir soru çünkü halkımızı da aslında bu konuda aydınlatmak gibi bir misyonumuz olmalı.
00:55Algoloji demek kronik ağrılarla ilgilenen bir bilim dalıdır.
01:01Tıpta bir başı başına uzmanlık alanıdır.
01:04Yandal uzmanlığı olarak geçer.
01:06Şöyle ki hangi durumlarda ağrı çeken insanlar doktora gitmelidir ağrı tedavisi amacıyla?
01:12Bunu biraz açmam gerekirse aslında ağrı duyusu vücudumuzda bütün canlılarda sadece insanlarda değil bütün canlılarda canlılığı devam ettirebilmek adına koruyucu bir duyudur aslında.
01:27Yani nahoş bir duyudur ama sonuçta bize bir sorun olduğunu gösterir.
01:32İşaret mi veriyor bize?
01:33Bir sinyal veriyor.
01:34Bende bir sorun var.
01:35Evet mesela işte elimize iğne battığı zaman bir daha iğne ile karşılaştığımız zaman dikkatli olmamız gerektiğinde bizi bilgilendirir.
01:43Böyle bir bakış açısı geliştirir ve dolayısıyla ağrı sayesinde aslında hayatımızı devam ettirebiliriz.
01:50Düşünün bazen çok nadir böyle insanlar vardır.
01:54Hiç ağrı duyuları yoktur mesela.
01:56Onların yaşamlarını devam ettirebilmeleri neredeyse imkansızdır.
02:01Çünkü elleri yakıldığı zaman haberleri olmayacak.
02:04Bir tarafları kırıldığı zaman haberleri olmayacak.
02:06Yani ağrının aslında çok tabii.
02:09Hiç farkına varmayacak.
02:10Dolayısıyla ağrının böyle önemli bir görevi vardır.
02:13Ağrı duyusunu bir tarafa bırakalım.
02:15Şimdi hastalık bağlamına bakalım.
02:18Evet şimdi ağrı bu sinyal ama ağrı sinyalini bırakıp da başlı başına bir hastalık durumu olabiliyor mu?
02:26Şimdi onu da ben ikiye ayırmak istiyorum izninizle.
02:30Bizim akut ağrı dediğimiz yani altta yatan bir nedene bağlı olarak ortaya çıkmış bir duyu olarak akut ağrı farklı bir şeydir.
02:41Bir de müzminleşmiş kronikleşmiş ağrı farklı bir şeydir.
02:45Akut ağrı mesela örnek vermek gerekirse hani tipik örnek olsun diye söylüyorum.
02:50Karnımda müpembir ağrı hissetmeye başladım.
02:53Geçeceğini düşündüm fakat geçmedi.
02:56İşte genel bir ağrı sağ tarafıma sağ karın bölgeye lokalize oldu.
03:01Bu beni ne yaptı?
03:03Hiç bilgim yok.
03:04Sağlıkçı değilim doktor değilim vesaire.
03:06Ama bu ağrı dayanılmaz boyutlara gelince hem endişe de oluşturdu.
03:10Doktora gittim.
03:11Doktor ağrım olduğundan dolayı beni kabul etti.
03:15Gerekli tetkikleri yaptı ve evet sende de akut apandisitsin.
03:20Evet.
03:20Senin hızlıca ameliyat olman lazım.
03:22Aksi taktirde hayatını kaybedersin.
03:24Ne oldu?
03:25Burada ağrı çok önemli bir yaşamsal varoluşsal bir sinyal verdi.
03:31Ve onun sayesinde doktor beni kabul etti.
03:34Onun sayesinde ameliyat oldum zamanında ve hayatımı kurtarmış yoluma devam etmiş oldum.
03:40Böyle durumlarda mesela biz ağrının kesilmesini istemeyiz.
03:44Çünkü orada bir uyarıcı özelliği vardır.
03:48Dolayısıyla o ağrının kesilmesi istenen bir şey değil.
03:51Çünkü kesilirse apandisiti patlamış olur.
03:55Kişinin haberi olmaz.
03:56Ondan sonra zehirlenme diyelim.
03:59Öyle bir duruma girer ve kişi hayatını kaybetmiş olur.
04:02Öyle durumda hasta kendi kendine evde herhangi bir ağrı kesiciyle falan geçirmeye çalışmayacak.
04:06Geçirmemeli.
04:07Yani akut ağrılarında bir anda başladı.
04:09Bilinmeyen, aniden başlayan ağrı.
04:11Bir anda başladı ve eşik eden başka bulgular.
04:14Yani buna her türlü örneği verebiliyoruz.
04:16Mesela bademcik iltihabı boğaz ağrısı yapar vesaire.
04:19Ama doktorların esas amacı burada alta yatan sorunu çözmeye çalışmaktır.
04:24Bu sorun çözüldüğü zaman zaten ağrı da eşittir, tedavi olmuş olacak.
04:28Fakat bizim algoloji bilimi yani kronik ağrı bilimi bunlarla ilgilenmez.
04:33Bizim ilgilendiğimiz artık sinyal özelliğini yani alarm özelliğini kaybetmiş ağrılarla ilgileniyoruz.
04:39Yani o ağrının olmasına aslında hiç gerek yok.
04:42Bizim için bize kazandırdığı bir durum söz konusu değil.
04:46Dolayısıyla boşu boşuna bu ağrıyı çekmenin hiçbir anlamı yoktur.
04:49O halde bunu tedavi edelim.
04:52İşte algoloji bilimi buradan doğmuştur.
04:54Mesela yine halkımızın anlayacağı şekilde basitleştirerek bir örnek üzerinden gitmek gerekirse.
05:00Mesela migren diyelim.
05:03Yarın akşam arkadaşlarımla işte sinemaya gitmek üzere plan yaptık.
05:08Fakat tam da o saatte migren krizim tuttu.
05:12Şimdi ben şunu diyebilir miyim?
05:14Ah iyi ki de migren krizim tuttu.
05:16Ağrı oldu.
05:17Yoksa beynim patlayacaktı da haberim olmayacaktı demiyoruz.
05:21Hemen burada ilk işimiz ne yapıyoruz?
05:23İşte migrenin özgü ilaçları kullanarak o hata bir an önce baskılayıp geçirip ondan sonra işte sinemaya gitmek.
05:30Dolayısıyla kronikleşmiş ağrılar insanların yaşam fonksiyonlarını olumsuz derecede etkileyen ağrı türleridir ve hiçbir özelliği yoktur.
05:40Yani kişiye kazandırdığı eziyet dışında hiçbir özelliği yoktur.
05:44İşte biz bu ağrıları tedavi etmeye çalışıyoruz.
05:47Bu ağrılarda hani böyle bir böyle şeye oturtmak gerekirse genellikle işte 3 aydan daha uzun süredir devam eden ağrılara biz kronik ağrı diyoruz.
05:57Ve bu ağrıları artık alta yatan nedenle ya hiç bağlantısı kalmamıştır ya da olan bağlantısı ağrının kesilmesi o alta yatan nedeni olumsuz yönde.
06:09Yani benim hayati tehdit olarak algılatmayacağım bir durumda bir bağlantı vardır.
06:14Yine bu genç kızlardaki menstrual ağrılar da mı kronik ağrıya giriyor?
06:17Şimdi şöyle onlar atak ağrılarıdır.
06:20Yani orada da alta yatan bir sorun vardır ama orada mesela ağrıyı tedavi etmek bize bir şey kaybettirmeyecek.
06:26Dolayısıyla kişinin yaşam konforunu olumlu yönde etkileyeceği için ataklar halinde de oluyorsa bile burada ağrıyı kesmek önemli bir şeydir.
06:36Migren dediniz. Migren çok önemli. Migrenim yıllardır ben de çeken birisi olarak söylüyorum.
06:41Var mı hocam çözümü son zamanlarda migrenine?
06:43Şöyle aslında migren kronik ağrı deyince aklımıza gelen ilk hastalıklardan biridir ve uzunca bir süredir işte bunun nedenleri üzerine çok bilimsel anlamda kafa yoruldu.
06:56Niye ortaya çıkıyor? Ne oluyor da bu insanda oluyor öbür insanlarda olmuyor diye bilinmezliklerle dolu bir hastalıktı.
07:03Tabii tıpta gelişen araştırmalar, bilimsel çalışmalarla beraber bu konuda da önemli bir yol aldığımızı düşünüyorum.
07:13Yani migren hala hazırda aslında bugün için tam olarak tedavisi olan bir hastalık değil.
07:22Aslında zaten kronik hastalıkların çoğu böyledir.
07:24Tansiyon, şeker hastalığını falan da düşünürsek böyledir.
07:27Biz ağrıya bakışımız da böyledir.
07:30Yani biz o hastalığı, ağrı burada artık bir hastalıktır.
07:34Bu ağrı hastalığını eğer kontrol altında tutabiliyorsak bunu tedavi olarak kabul ediyoruz.
07:41Dediğim gibi tıpkı işte tansiyon hastası birinin tansiyon değerlerini normal sınırlarda tutmak, ilaçlarla ya da şeker hastalığı için de aynı şeyi söylemek mümkün.
07:50Normal sınırlarda tutmak nasıl bir tedavi olarak kabul edilirse ağrı için de bu söz konusu.
07:57Tamam bazı ağrılarda kronikleşmiş, bazı ağrılarda belki kökten diyebileceğim bir çözümü bu hasta için oluşturabilmek mümkündür.
08:06Ama bazı hastalarda gerçekten çok zordur.
08:09Hatta imkansız boyutlarında olabilir.
08:11Çünkü hasta geldiği zaman hemen söze şöyle başlıyor.
08:15Ben 30 yıldır işte atıyorum bel ağrısı çekiyorum, baş ağrısı çekiyorum.
08:19Tabi bu hasta böyle birden keşke imkanı olsaydı böyle sihirli değil, dokundurup bütün ağrılarını bir anda kaybedebilseydik.
08:26Böyle bir şey mümkün değil ama o hasta için bizim verebileceğimiz en güzel tedavi onun ağrılarını yaşanabilir düzeye çekmek.
08:35Kabul edilebilir bir hale getirebilmek.
08:37Sıfır bile değil.
08:38Yani evrensel olarak o hastanın kriter olarak söylüyorum, bu hastaların ağrılarının %50'sini bile ortadan kaldırabilmek önemli bir başarı olarak kabul ediliyor ve tedavi olarak kabul ediliyor.
08:50Böyle hani yeni başlamış, erken dönemdeki ağrıların belki tamamını ortadan kaldırmak mümkün ama uzunca bir süredir böyle dediğim gibi 10 yıldır, 20 yıldır, 30 yıldır ağrı çekmekte olan hastaların ağrılarını kontrol edilebilir düzeye çekmek onlar için hayati bir rol taşır.
09:07Bel fıtıkları ve boyun fıtıklarını çok görüyoruz.
09:10Bunlar hastalar genellikle ameliyattan da zaten çekiniyor ve ameliyatı çok fazla arzulamıyorlar.
09:16Bir algoloji uzmanı olarak bunlarda yapılabilecek ağrıya çözümler var mıdır?
09:22Neler yapıyorsunuz?
09:22Şimdi aslında toplumda en sık görünen yani bir insanı en çok doktora götüren neden ağrıdır.
09:30Ağrı derken de en sık neden birincisi baş ağrısıdır, ikincisi bel ağrısı, üçüncüsü işte boyun ağrısı, boyun fıtığı vesaire diyebiliriz.
09:37Şimdi bel ve boyun fıtığı üzerinde gidecek olursak eskiden bel ve boyun fıtıklarının neredeyse tamamı ameliyat gibi düşünülürdü.
09:46Hala halk arasında öyle bir inanış vardır.
09:48Yani bu geçmişten saplı kalan bir şey olarak, bilgi olarak.
09:53Aslında gerçek öyle değil.
09:54Mesela bel fıtığı üzerinden söyleyeyim, bel fıtığı olan hastaların aslında ortalama olarak söylüyorum, %97'si ameliyat olmasına gerek olmayan, ameliyatsız bir şekilde iyileşebilen hastalardır.
10:09Ancak ortalama olarak söylüyorum, %3'ünün gerçekten ameliyat ihtiyacı vardır.
10:14Bu çok önemli bir bilgi.
10:17Tabi, yani ben bel fıtığı oldum, eşittir işte ben gideceğim ameliyat olacağım gibi bir insanlar kafasından hazırlık falan yaparlar.
10:24Ameliyatla hocam zaten normal yaşama dönmeleri çok uzun sürüyor hastaların.
10:28Ve yarım adam gibi derler ya halk arasında onun gibi oluyorlar.
10:32Tabi ki keşke sadece orada kalmış olsa.
10:34Ameliyatın sonraki dönemlerde de uzun yıllar sonrasındaki dönemlerde bile komplikasyonları ortaya çıkabiliyor.
10:42Dolayısıyla biz hemen hastayı eşittir, bel fıtığı, ameliyat demememiz gerekir.
10:48Bunları da en son çare olarak, ameliyat olarak düşünülmesi lazım.
10:52Peki bu hastalar ne yapmalı?
10:54Bu hastaların aslında büyük çoğunluğu işte basit istirahat ve ağır kesici içeren, kas keşetici içeren, reçeteli ilaçlarla çoğu toparlanıyor aslında.
11:04Yüzde yirmilik bir grup bizim girişimsel işlemlere uygun olan, gerekli olan hastalardır.
11:13Algolojinin uyguladığı girişimsel yöntemler.
11:15O algolojinin uyguladığı girişimsel yöntemler aslında ben şöyle söyleyeyim.
11:21Gerçekten tıbbın en büyük nimetlerinden biri olarak ben görüyorum.
11:24Çünkü insanlar şiddetli ağırlarıyla geliyorlar, günübirlik bir işlem uygulandıktan sonra ağırlarını işte tabii ağırın durumuna göre kişi bazlı konuşmak gerekir.
11:37Ağırlarından ya tamamen kurtulmaları mümkün oluyor ya katlanılabilir düzeye indirmek mümkün olabiliyor.
11:44Burada algologların yaptığı işlemler bizim minimal invaziv diye isimlendirdiğimiz işlemlerdir.
11:51Hastalar ameliyathane koşullarında işleme alınıyorlar.
11:56Ameliyathane derken böyle bir korku olmasın insanlarda.
11:58Uyutuluyor mu?
11:59Yok.
11:59Uyutuluyor.
12:00Gereksilme olan hastalar değil.
12:02Bunlara hafif sedasyon dediğimiz böyle hafif sakinleştireceği böyle gerginliğini azaltıcı ilaçlar vererek ama bilinçli kalmalarına da özen göstererek ameliyathane ortamını alıyoruz.
12:15Lokal anestezi altında işte hareketli röntgen cihazı diye söyleyebileceğimiz floroskopi eşeğinde işte hastanın problemine özgü olarak bir takım böyle kapalı yöntem diye halk arasında anlatılır.
12:30Kolay olsun diye ben de o ifadeyi kullanayım.
12:32Kapalı olması için ne olması lazım?
12:35Kesmemek lazım.
12:36Peki nasıl içine gireceğim?
12:37İşte küçük iğneler ya da kanüller dediğimiz yollarla içeri girip film cihazı altında nereye girdiğimizi görerek ve ne yaptığımızı görerek orada yapacağımız işlemler.
12:48Yani 10 dakikalık işlemle yarım saatlik işlemler arasında değişen işlem süresi var.
12:54Çok güzel hocam ya. Sonra hasta bunu girişimsel tedavilerden sonra ameliyathane işlemleri gibi olmadığı için direkt normal yaşantısına devam edebiliyor mu?
13:02Tabii tabii tabii.
13:03Yani hastalar ameliyat oldukları zaman bizim ameliyat sonrası dönem nekaat dönemi dediğimiz o dönemde gerçekten zor bir süreç oluyor.
13:13Pansumanları hemen ayağa kalkınması gerekiyor falan.
13:17Argonüjinin uyguladığı yöntemler de öyle değil.
13:20Yani günübirlik işlem yapıldıktan sonra belki maksimum bir sonraki gün dinlenmesini isteriz ama ondan sonra yavaş yavaş normal yaşantısına adapte olmasını isteriz.
13:29Hatta hocam sizi bulmuşken çok zor sormak istiyorum hemen zamanınızda kısıtlı.
13:33Şimdi hastaların avuçlarında avuç dolusu ilaçlar var.
13:36Bu işlemlerden sonra hastalar bu ilaçları bırakmak zorunda kalıyorlar mı?
13:40Tabii. Zaten şöyle çünkü analizik ilaçlar.
13:43Yani ağrı kesici ilaçlar aslında iki ucu keskin bıçak gibidir.
13:48Yani ağrılarını mesela deyin ki güçlü ilaçlar vardır.
13:51Ağrılarını kesiyor.
13:52Hasta bundan dolayı memnun ama hastadan götürdükleri de vardır.
13:56Yani basit o ağrı kesici ilaçlar dediğimiz ilaçlar işte ya sindirim sistemi üzerinde olumsuz etkileri, mide kanaması vs. gibi durumlara yol açabiliyor.
14:07Ya böbrek yetmezliğine kadar giden durumlara yol açabiliyor.
14:10Ya da parasitamol tarzı ilaçlar işte karaciğerde problem yaratabiliyor.
14:14Kısa kullanımda belki bu sorunlarla karşılaşmıyoruz ama hastanın 10 yıldır ağrısı var.
14:1910 yıl boyunca bu ilaçları kullandığı zaman mümkün değil.
14:22Yani onun böbrekleri, karaciğeri veya mide bağırsak sistemi kesinlikle etkilenecektir.
14:27Ama işte dışarıdan bir dokunuşla onun katlanılabilir düzeye getirebilirse bu ilaçları kullanmasına gerçekten gerek kalmayacak.
14:36Hocam zamanınız çok kısıtlı.
14:37O kadar güzel bilgiler verdiniz ki efendim sevgili izleyiciler mutlaka ağrılarınız varsa özellikle de kronik ağrılarınız varsa algoloji uzmanına başvurmanızı önemli tavsiye ediyoruz.
14:49Çok teşekkür ediyoruz.
14:50Ben teşekkür ederim.
14:51Bana bu fırsatı sunduğunuz için.
14:52Sağ olun.
14:53Şimdi de üroloji ve androloji uzmanı operatör doktor Yaşar Başağı'yı dinleyeceğiz efendim.
15:02Erektil disfonksiyon nedir?
15:05Hangi durumlarda bir sağlık sorunu olarak değerlendirilir?
15:08Yaş, stres, kronik hastalıklar ve yaşam tarzı erkek sağlığını nasıl etkiliyor?
15:13Tedavi seçenekleri neler?
15:15Ne zaman doktora başvurmak gerekir?
15:17Üroloji ve androloji uzmanı operatör doktor Yaşar Başağı erkek sağlığına dair merak edilenleri az sonra Sonay Gökhan'la bu cumartesi de anlatıyor.
15:27Hocam hoş geldiniz.
15:31Nasılsınız?
15:32Merhaba hocam.
15:33Çok teşekkürler.
15:34Sağ olun.
15:34Sağ olun.
15:38Hocam, şimdi normalde çok konuşulması halk arasında zor bir konu bu konu.
15:46İnsanlar bu konuyu konuşmaktan çok çekiniyorlar.
15:48Her erkeklerin cinsel problemleri ve cinsel olarak bu cinsel sorunlarının giderilmesiyle ilgili ilgileniyorsunuz.
15:56Siz androloji olarak biz bu konuyu soracağız size.
16:02Hocam androloji nedir?
16:04Öncelikle nazik davetiniz için çok teşekkür ediyorum.
16:07Biliyorsunuz ki biz aslında birer ürologuz ama bir yanda olarak androloji pratiği yapıyoruz.
16:12Ürologi biliyorsunuz ki böbreklerden idrar yolunun çıkışına kadar tüm erkek demek adında ürogenital sistemin sorunlarıyla, cerrahi sorunlarıyla uğraşan bir bölüm.
16:23Androloji de bunun bir yandalı.
16:25Aslında erkekteki cinsel sağlık ve üreme sağlığıyla ilgili yandalı olarak adlandırılıyor.
16:31Biri boşaltım sistemi, biri üreme sistemi diyebilir miyiz erkeklerde?
16:33Diyebiliriz. Rahatlıkla rahatlıkla rahatlıkla diyebiliriz.
16:36Erkekle ve kadında boşalma sistemi ve kadında sadece erkekte üreme sistemi diyebiliriz.
16:41Biz önemsiyoruz, şunun için önemsiyoruz aslında.
16:44Biliyorsunuz ki artık 2025 yılının sonlarındayız ama Sayın Cumhurbaşkanımız 2025 yılını aile yılı olarak ilan etti.
16:52Biz de bu konuya çok değer veriyor ve önemsiyoruz.
16:54Burada biz biliyoruz ki aile kavramı, aile müessesesi Türk kültürü için yıllar boyu, tarihler boyu hep önemli olmuştur.
17:02Bugün de çok önemlidir, yarın da çok önemli olacağını biliyoruz.
17:05Aile hayatı içerisinde de cinsel hayatın ve üreme sağlığının çok önemli bir yeri var.
17:09O nedenle de bunların ayıp olmadığı, konuşulması gerektiği, bunun da bir sağlık sorunu olduğunun anlaşılması gerçekten çok kıymetli.
17:17Bu konuda da 2025 aile yılı bizim sürekli üzerine vurgular yaptığımız ve peşinde koştuğumuz, bu kavramı yaydığımız önemli bir yıl oldu.
17:25Evet.
17:25Ya insanlar bunlardan çekinmemeli.
17:27Yani nasıl ki bir sağlık sorunumuz varsa erkeksel olarak da sağlık sorunumuz olabilir.
17:32Erkeklerde en sık görülen cinsel sorunlar neler hocamız?
17:35Cinsel problemler.
17:36Halk arasında bilinen ismiyle iktidarsızlık yani elektrile disfonksiyon, sertleşme sorunları ve yine halk arasında bizim erken boşalma, erken gelme olarak bildiğimiz prematür ejekülasyon.
17:47İki temel cinsel sağlık sorunumuz.
17:49En azından bir arkadaşımın problemi diye bile gelebilir hastalarımız değil mi?
17:53Hocam bu hangi durumlarda elektrile disfonksiyon yani sertleşme problemini görüyoruz?
18:00Aslında elektrile disfonksiyonu özellikle 40 yaş sonrasında çok ciddi manada görmeye başladık.
18:0640 yaş çok erken değil mi hocam?
18:07Çok erken.
18:08Ben öğrenciyken şöyle deniriz de 60 yaş üzeri erkeklerde %50 oranında görülür.
18:13Ben üroloji asistanı oldum ondan sonra o zaman 50 yaş üstü erkeklerde %50 görülür denmeye başlandı.
18:20Biz üroloji uzmanı olduk ilerliyoruz.
18:22Şimdi 40 yaşlara kadar geldi.
18:24Çünkü hayat tarzı değişiklikleri, sedanter yaşam, stresli hayat, zararlı alışkanlıkların maalesef çok artmış olması.
18:31Burada bu hastalıkların sık görülmesinin en önemli nedenleri.
18:34Ama klinikte biliyoruz ki şeker hastalığı, diabet, prostat kanser cerrahileri geçirmiş olmak veyahut da kalp damar sağlığının bozuk olmuş olması.
18:42Burada elektrile disfonksiyonun en sık sebepleri olarak karşımıza çıkıyor.
18:45Bunlar hepsi birbirini indikliyor zannediyorum değil mi hocam?
18:46Kesinlikle. Bir cinsel sağlık genel sağlığın çok önemli bir parçası aslında.
18:50Peki bu elektrile disfonksiyonu olan erkeklerde modern tıpta hangi tedaviler uyguluyorsunuz?
18:56Öncelikle şunu çok iyi bilmemiz gerekiyor.
18:59Bir hasta bu sorunla karşımıza geldiği zaman bunun bir psikolojik altyapısı var mı yoksa fiziksel bir sorun mu bunu ayırt etmemiz gerekiyor.
19:06Fiziksel sorunsa da burada altta yatan faktörleri, biraz önce saydığım hastalıkları çok iyi ortaya koymamız ve onlarla mücadele etmemiz gerekiyor.
19:14Peki daha sonra neler yapıyoruz?
19:17Birinci sorun her zaman hayat tarzı değişikliği. Bu çok kıymetli bir konu.
19:21Burada herhangi bir hekime başvurmadan dahi benim verebileceğim beş tane önemli öneri var.
19:26Burada hayat tarzı değişikliğinde öncelikle beslenme tarzını akdeniz tipi diyete çevirmek ve beslenmemize dikkat etmek.
19:34Egzersiz alışkanlığını hayatımıza eklemek.
19:36Kiro negatif etkisi o zaman.
19:37Kesinlikle, kesinlikle.
19:39Daha sonra zararlı alışkanlıklardan vazgeçmek ve bunları kesinlikle terk etmek.
19:44Bütün kullanımı, başka zararlı alışkanlıklar bundan her birinin çok kötü olduğunu biliyoruz.
19:48Çok atlanır ama uykuya çok dikkat etmek.
19:51Çünkü erkeklerde testosteron salınma açısından uykunun çok önemli bir yeri olduğunu biz biliyoruz.
19:57Bu hastaların buna da dikkat etmesi çok önemli.
19:59Bir de biraz önce saydığım kronik hastalıklarımızın kontrolüne çok dikkat ediyor olmak çok önemli.
20:04Çünkü biz hayat tarzı değişikliği yaptığımız zaman hem bu hastalıkların zararlı etkilerinden kurtulmuş oluyoruz.
20:10Bir yandan da bu hastalıklar için alınan ilaçlar da elektrikli disfonksiyon yapıyor.
20:16Bu olumsuz etkilerini de bir miktar uzaklaşmış oluyoruz.
20:18Hocam insanlar mesela kalp hastalarında ya da kolesterol ilaçlarının cinsel hayatlarını negatif yönde etkilediği için kullanmıyorlar.
20:27Ya da şeker ilaçlarını.
20:28Geldikleri zaman hemoglobin hampirüceleri onlarda on birlerde seyreden bir hastanın zaten herhangi bir şekilde sağlıklı olması söylenemez.
20:36Halbuki o ilaçlardan dolayı değil yani diabetin ana sebebinden dolayı sorunlular.
20:43Bir miktar ilaçlar da etkiliyor ama ilaçları öyle kafamıza göre kesmek değil de hekim kontrolünde bu ilaçlara gereksinimi azaltmak veya sıfırlamak yani hayat tarzımıza dikkat etmek gerekiyor.
20:54Elbette herkesi hayat tarzı değişikliğiyle maalesef çözemiyoruz.
20:58O zaman bir takım ilaçlar devreye giriyorum.
21:00Veyahut da burada cinsel sağlıkta cinsel organımızı iyileştiren bazı yenileyici, regeneratif tedaviler artık günümüzde çok popüler.
21:09Bunlardan faydalanabiliyoruz ama her hastada bunlar etkin değil.
21:13Mutlaka ve mutlaka hafif orta dereceli bir şikayetimiz varsa buralardan faydalanabiliyoruz.
21:19Bunlar da yeterli olmuyorsa cerrahi tedavilerimiz var.
21:21Bazı özel cihazlarla ki bunlar halk arasında mutluluk çubuğu olarak bilinir.
21:26Biz penil implant diyoruz.
21:27Penil implantlarla da çok küçük operasyonlarla hastalarımızı yeniden sağlıklı cinsel yaşama kavuşturabiliyoruz.
21:33Bu penil implantlarının hocam yılı var mı?
21:35Belli bir sene kullanımı sonrasında bozulması gibi öyle bir şey problemi var mı?
21:39Tabii ki bu cihazlar implant edilirken hep hastalarımızın birkaç çekincesi var.
21:46Birincisi sizin sorduğunuz bunların bir ömrü var mıdır?
21:49İkincisi önemli soru vücudun dışında herhangi bir şey var mı?
21:52Hissiyatın değişecek mi?
21:53En önemli şeyi vücudun dışındaki halk bunu çok merak eder ve soruyorlar.
21:58Evet evet vücudun tamamen içine yani damar sisteminde herhangi bir şey olmayan vücudun içerisinde yerleştirdiğimiz özel penil implantlar dışarıdan bakıldığında hiçbir şey belli olmuyor.
22:08Hastanın hissiyatı tamamen aynı şekilde devam ediyor ve cihazların her birisinin belli yıl garantisi oluyor.
22:15Ama klinik pratiğimizde biliyoruz ki yaklaşık 20-25 yıldır rahatlıkla güvenli kullanılabilen değiştirilmesi gerektiğinde de rahatlıkla değiştirilir.
22:23Yaşı var mı?
22:24Yaşı kesinlikle yok çünkü bazı anatomik problemler var.
22:27Evet.
22:27Hem çok genç hastalarda gereksinim varsa bu cerrahi uygulanabilir hem çok yaşlı hastalarda da eğer ki gereksinim varsa genel sağlık koşulları bu cerrahilere el veriyorsa ki çok büyük ameliyatlar değil kesinlikle rahatlıkla yapılabilir.
22:42Hocam, piramatür ejakülasyon da hangi tedavileri uyguluyoruz?
22:48Çok özür diliyorum.
22:50Piramatür ejakülasyon da yine erken boşalma hastalığı diyelim.
22:56Erken boşalma hastalığı aslında özellikle genç erkeklerin en büyük cinsel sağlık problemi.
23:01Burada da çok büyük karmaşalar var.
23:04Aslında tanımlamada çok ciddi manada önem arz ediyor.
23:08İşte bazı kaynaklara göre bir dakika bazı kaynaklara göre ilk üç dakika içerisinde cinsel ilişkinin sonlanmasında biz erken boşalma ismini verebiliyoruz.
23:17Ama burada tabii ki kişinin beklentileri ve partnerinin beklentileri eşinin beklentilerinin çok önemli olduğunu biliyor ve vurguluyoruz her zaman.
23:25Tabii ki burada çeşitli tedaviler var.
23:29Öncelikle yine sebebi araştırmaya çalışıyoruz.
23:31Bunun da alt dipleri var.
23:33Yaşam boyu var olan aşırı hassasiyetle giden alt dipleri olabildiği gibi sonradan bazı hastalıklara ikinci gelişen veya psikolojik nedenlerle ortaya çıkan bazı alt dipleri var.
23:45Eğer ki çok kaygı yoğunluğunda kaygı yoğunluğunun bariz olduğu kişinin sosyal ve psikolojik hayatını etkileyen önemli bir form varsa burada bazı davranış ve psikolojik tedaviler çok önemli bir yere sahip.
23:57Ama bizim yaptığımız tetkiklerde altta yatan bir hassasiyet durumu saptanırsa burada boşalmanın hem biz veri toplama fazı deriz ilk fazı.
24:08Bir de daha sonra atılım fazı dediğimiz eksplisyon fazı vardır, iki fazı vardır.
24:14İki fazdan yönelik tedaviler yapılabilir.
24:16Hem burada hassasiyet azaltıcı bazı girişimler var hem de pelvik fizyoterapi dediğimiz buradaki atılımı kontrol eden bazı kastan eğitilmesiyle kontrol sağlanabilir.
24:26Cerrahi olarak bir işlemi var mı hocam?
24:28Cerrahi işlemler de var. Buradaki sinirlerinin sayısının azaltılması veya buradaki sinirlerin bazı kriyoterapi ismini verdiğimiz soğuk lazerlerle doldurularak etkinliğinin azaltılmasında önemli bir yer.
24:40İnsanların çok merak ettiği şeylerden birisi de bu cerrahi işlemden sonra peki erken çok aşırı şekilde geç hale getirebilir mi veya duyu yok edebilir mi?
24:51Sinirlere özellikle hasar verebilir mi?
24:53Şöyle ki buradaki tabi cerrahide veyahut da cerrahi dışı desensiz edici dediğimiz yani hissiyatı azaltan tedavilerde her işleminin başında sensitif ve selektif kelimeleri gelir.
25:06Yani selektif dediğimiz zaman belli sinirlerin seçilmesi ve korunması, aşırı hassasiyete yol açan sinirlerin haraplanması yani cerrahi dışı yöntemlerle geçici olarak dondurulması veya cerrahi yöntemlerle bunların alınması önemli bir yere sahiptir.
25:21Çünkü selektif yapmazsanız buradaki hissiyatı tamamen öldürebilirsiniz ama mutlaka zaten bunu yapan hekim öncelikle koruyacağı sinirleri çok iyi belirlemesi gerekir.
25:35Daha sonra müdahale edeceği sinirlere yönelmesi gerekir.
25:38Tabi burada her zaman söylüyoruz çok geniş bir tanı aracına ihtiyacımız var.
25:42Buradaki hangi sinirlerin aktif olduğu, hangi sinirlerin korunursa daha başarılı olacağı, sinir tiplerinin önceden öngerilmesi gibi çok da çok uzunca teknik konuları var.
25:54Bunların da ortaya konulmasının çok önemli olduğunu biliyoruz.
25:56Peki bu tür hastalar neler yapmamalı günlük yaşantılarında? Neye dikkat edecekler? Ne yapmayacaklar?
26:03Benim klinikte gördüğüm aslında çok fazlalıkta asıl klinik pratim primatör jekülasyon ve penil implant diyebilirim primatör jekülasyon çok önemli bir kısmını oluşturuyor.
26:12Ve burada gördüğümüz en önemli durum başta da bahsettiğim kaygı meselesi.
26:16Kısır döngüye girmek. Hastalarımız genelde kısır döngüye giriyorlar.
26:20Bir problem yaşadıklarında cinsel problem, bu erken boşalma da olabilir, sertleşme sorunu da olabilir.
26:25Öncelikle içine kapanıp bununla ilgili kaygı duymaya başlıyorlar.
26:29Bunu eşleriyle konuşmuyorlar, kendileriyle yüzleşmiyorlar ve kendi içinde çözmeye çalışıyorlar.
26:35İnternetten bazı işte ne olduğu belli olmayan ürünler, macunlar, spreyler, kremler alarak bu sorunu çözmeye çalışıyorlar.
26:42Ama bunların içerisinde de ne olduğunu bilmediğim için...
26:45Genel sağlıklarını da aslında tehlikeye sokuyorlar değil mi hocam?
26:47Onları kullandıkları zaman herhangi bir kalp kriziyle veya farklı bilemiyorum genel problemlerle.
26:52Mesela bazı böyle spreyler kullanılıyor. Bunların çok ciddi alerjenik etkileri var.
26:58Burada cinsel organ üzerinde çok büyük erozyonlar ve biz çok uzun zamanlar bunu kesinlikle düzeltmek için uğraştığımız kalıcı his kayıpları o zaman oluşturan ve ciddi problemler oluşturan hastalarımız her zaman maalesef olabiliyor.
27:11Yani bu çevreden sağdan soldan bu korunları çözmek yerine bir uzmana başvurarak bunların çözümleri olduğunu bilerek daha sonra da sağlıklı adımlar atarak ve sürekli eşleri ve partnerleriyle iletişim halinde kalarak sorunun çözümüne odaklanmaları gerekiyor.
27:27Artık o kadar ileri bir teknolojilerimiz var ki sadece normal şartta bizim problemimizin ne olduğunu ilk önce kendimizle biz itiraf edebilirsek ardından partnerimizle birlikte gelen hastalarınız nasıl geliyor bilmiyorum.
27:43Eşleriyle mi geliyorlar? Kim getiriyor sizi hastalarınıza?
27:45Yalnız olacağım.
27:46Aslında şöyle tabii ki burada benim en sevdiğim hasta grubu eşiyle birlikte gelen hasta grubudur.
27:55Çünkü bir erkek eşiyle birlikte geldiğinde şunu biz çok iyi anlıyoruz.
27:58Bir tedavi ederken aslında bir kişiyi değil bir çifti tedavi etmeye çalışıyoruz.
28:04Değil mi? Aileyi kurtarıyorsunuz aslında.
28:05Bir beklentiyi anlamak, buradaki karşılıklı beklentiyi anlayıp ona uygun çözümler getirebilmek bizim için en keyifli ve en doğru sonucu veriyor.
28:14Peki bu doğal yollarda da tedavi edilebilir mi?
28:18Şöyle ki, primatür jekrasyondan bahsediyorsak evet tedavi edilebilir.
28:24Özellikle bizim bazı özel egzersizlerimiz var.
28:28Bu egzersizleri aslında birçok kanalda biz de paylaşıp anlatmaya çalışıyoruz.
28:32Burada özellikle genç erkeklerde, genç arkadaşlarımızda bu tarz nefes hareketleri ve kegel egzersizleri dediğimiz bazı egzersizlerle kişiler özellikle boşalmanın atılım fazına, ekspozisyon fazına hükmedebilirler ve hakim olabilirler.
28:47Bunu çok önemsiyoruz.
28:48Eğer burada çok ciddi manada destek alamazlarsa yine bizim doğal diyebileceğimiz işte biraz önce bahsettiğim pelvik taban fizyoterapisi gibi alt taraftaki pelvik taban kaslarının eğitilmesiyle de bir takım çözümler elde edebiliyoruz.
29:02Harika.
29:04Peki hocam, bunun dışında cerrahi olmayan yani genç erkeklerde genç özellikle ergenliğe giren kişilerde de bu şekilde problemlerle görüyor musunuz?
29:16Yani 40 yaş sonrası dedik ya genellikle.
29:18Yani özellikle genç erkeklerde cinsel sorun varsa bu erken boşalma kaynaklı oluyor.
29:23Ama bazen 40 yaş altında da sertleşme sorunlarını maalesef görebiliyoruz.
29:28O zaman altta yatan genellikle anatomik bazı problemler oluyor.
29:32Tabii ki çok süre uzun olmadığı için detaylıca bahsedemiyoruz ama burada cinsel organa kanın iyi geliyor olması ve burada çok iyi görülenebiliyor olması lazım.
29:42Sağlıklı bir cinsel yaşam için bunu bozan bazı toplar damar hastalıkları da olabiliyor.
29:47Bu toplar damar hastalıkları eğer ki sertleşme sorunun temelinde yatan problem oluşuyorsa bunlar anatomik problemler.
29:54Bunların çözümleri biraz daha zor oluyor.
29:56Oralarda girişimsel müdahaleler yapmak gerekiyor.
29:58Ama tabii ki genç hastalarımızda her zaman ayırt etmek istediğimiz konu sorun psikolojik midir?
30:05Altta yatan anatomik bir sebep var mıdır?
30:07Bunun çok dikkatli bir şekilde ayırt edilmesi gerekiyor.
30:09Cinsel yolla bulaşan hastalıklar da bunlar da etkili mi hocam?
30:12Kesinlikle kesinlikle kesinlikle her zaman söylüyoruz.
30:15Aslında konuya girerken söylediğim aile müessesesinin önemi de budur.
30:19Aile müessesesinde aslında cinsel sağlıktaki karşılığı şudur.
30:23Monogamik ilişki, tek partnerli ilişki.
30:25İlişki özellikle cinsel yolla bulaşan hastalıkların bu kadar yaygın olduğu bir çağda olmazsa olmazdır.
30:33Çok yaygın değil mi hocam son zamanlarda?
30:34Kesinlikle korunmanın tek yolu var monogamik ilişki, tek partnerli ilişki.
30:37Buna çok özen göstermesi gerekiyor.
30:39Herkesin, toplumdaki herkesin çok özen göstermesi gerekiyor.
30:42Çünkü biz bunu biliyoruz ki özellikle erkeklerde cinsel yolla bulaşan hastalıklar,
30:48bu HPV dediğimiz HPV enfeksiyonları olsun veya diğer bakteriyel enfeksiyonlar,
30:52prostat bezi içerisinde kronik hastalıklar oluşturarak erkeklerin hem cinsel yaşam kalitesini hem de sosyal yaşam kalitesini bozabilecek önemli faktörler.
31:02Ne kadar önemli.
31:04Hocam harika bilgiler verdiniz.
31:05Ağzınıza sağlık diyoruz.
31:06Çok teşekkür ediyorum.
31:07Çok teşekkür ediyoruz.
31:08Sağbetiniz için biz çok teşekkür ediyoruz.
31:09Çok teşekkürler hocam sağ olun.
31:11Evet, bir sonraki konuğumuz klinik psikolog Melis Gökhan Acartürk efendim.
31:21Akran zorbalığı nedir, nasıl ortaya çıkar?
31:24Akran zorbalığına karşı neler yapılmalı?
31:26Çocuklar, aileler ve eğitimciler bu süreçte nasıl bir yol izlemeli?
31:30Klinik psikolog Melis Gökhan Acartürk akran zorbalığına dair merak edilenleri az sonra Sonay Gökhan'la bu cumartesi de anlatıyor.
31:41Evet efendim, şimdi Melis Gökhan Acartürk burada.
31:45Melis benim kızım, bizi tanıyan izleyicilerimiz bilebilir ama biz burada iki profesyonel olarak konuşacağız.
31:51Burada Melis Hanım olarak konuşacağız.
31:54Melis'ciğim hoş geldin.
31:56Hoş buldum.
31:56Şu anda anne, babalar hatta tüm öğretmenlerin de ekran başına geçmesini rica edeceğiz.
32:03Çünkü akran zorbalığını konuşacağız.
32:06Hemen hemen okul döneminde gün geçmiyor ki televizyonlarda bir akran zorbalığı duyuyoruz.
32:11Bu akran zorbalığı tam olarak nedir?
32:14Her tartışma zorbalık mı peki?
32:16Arkadaşıyla küçük bir tartışmada mı zorbalık oluyor?
32:18Hayır aslında şöyle, akran zorbalığını bizim ayırt etmemiz için bazı ufak tefek kriterlerimiz var.
32:24Eğer ki bir güç dengesizliği varsa çocuklar arasında, bir aşağılama durumu varsa, bir rezil etme isteği, ihtiyacı gibi durumlar varsa aslında biz zorbalıktan bahsedebiliyoruz.
32:35Bir de aynı zamanda eğer tekrar ediyorsa, yani şöyle bir çocukla bir çocuk tartışabilir çok normal bir şey.
32:42Ama bu tartışmalar sürekli devam ediyorsa, güçlü taraf sürekli güçsüz tarafı ezmeye çalışıyorsa biz orada zorbalıktan bahsedebiliriz.
32:50Aslında hayatımızın her döneminde olan bir durum zorbalık.
32:53Şimdi benim yaşıtlarımda da var zorbalık, mutlaka senin yaşıtlarında da vardır.
32:58Ama biz çocuklarda bunlardan neden daha fazla bahsediyoruz?
33:01Çünkü çocuklarımızda bir karakter gelişimi söz konusu oluyor.
33:05Bu gelişim sürecinde negatif durumlar söz konusu olunca çocuk kendini tamamen kapatma gibi durumlara geçebiliyor.
33:13Ne bileyim psikolojik rahatsızlıklara geçebiliyor.
33:15Akademik düzeyde rahatsızlıklar, problemler olabiliyor.
33:18O yüzden biz çocukları daha çok konuşuyoruz aslında.
33:21Peki bir çocuğun zorbalığa uğradığını nasıl anlayabilir?
33:24Aile nasıl anlayacak bunu?
33:25Yani çocuğu okula gönderiyoruz, gidiyor geliyor, çocuk öğretmen diyor ki çok sakin, terbiyeli bir çocuk.
33:31Yani bu da bir zorbalığa uğradığı için mi olabilir?
33:33Bunun belirtileri var mı? Nasıl anlayacağız biz çocuğumuzdan?
33:37Yani aslında bunun böyle kriterleri var tabii.
33:40Anlayabilmemiz için ufak tefek şeyler var.
33:42Eğer çocuğumuz okula gitmek istemiyorsa, en önemlisi eğer okula gitmek istemiyorsa mutlaka bir problem vardır diyebiliyoruz.
33:49Biz okulu sevmiyor diyoruz, ailesini özledi diyoruz, anne babasından ayrılamıyor diyoruz.
33:54Belki daha kolay geliyor bize bunu söylemek.
33:56Ya tabii öyle ama eğer okula gitmek istemiyorsa çocuk muhtemelen oradaki o grupla alakalı bir durum yaşıyordur.
34:02Şimdi çocuklar küçük yaşta da olsa bir gruba ait olma ihtiyacı içerisinde oluyorlar.
34:08Eğer bir grupları yoksa ve eziliyorlarsa ya da ne bileyim ezilmiyorlarsa bile bir gruba ait hissetmiyorlarsa okula gitmek istemiyorlar.
34:14Daha yaşları küçük olan çocuklara baktığımız zaman da karın ağrıları, mide bulantıları.
34:21Hatırlarsın benim okul zamanımda da vardı.
34:23Aileleri ararlardı velileri.
34:27İşte çocuğunuzun karnı ağrıyor.
34:28Çocuğunuz kusuyor, midesi bulanıyor, gelin alın.
34:31Aynen öyle.
34:32Öyle durumlardan eğer böyle ufak tefek görebiliyorsak bunlarda durumlar oluyor diyebiliriz.
34:37Ve sık tekrarlanıyorsa bu.
34:39Yani tabii sık tekrar ediyorsa da bu da bir seçenek olabilir.
34:43Peki bu zorbalığa uğrayan çocuklar neden bunu ailelerine anlatmıyorlar?
34:49Anlatamıyorlar mı?
34:50Yani şöyle her dönemde aslında farklı bir düşünceyle karşımıza çıkıyor bu durum.
34:55Şimdi lise dönemindeki bir çocuk eğer zorbalığa uğruyorsa kız ya da erkek fark etmez.
35:00Şey diye düşünüyor ya, ya beni kötü görecekler işte ben güçsüz görüneceğim aileme karşı.
35:06Hele ki bir erkek çocuk için düşünelim.
35:08Ya güçsüz görüneceğim ya babam duyarsa işte vurdular bana ama eğer babam duyarsa ne olacak?
35:14Sen vuramadın mı diyecek?
35:15Atıyorum.
35:16Belki babası öyle bile düşünmeyecek.
35:18Ama düşünebiliyor erkek çocuklar böyle.
35:20Güçsüz hissetme, işte ne bileyim utanma, aileme karşı yetersiz olacağım.
35:25İşte ne bileyim onların çocukları böyle utanan bir çocuk.
35:29İşte ne bileyim başarısız bir çocuk.
35:31Bazen bu şekilde bile nitelendirebiliyorlar.
35:33Evet, şimdi aileler de şunu istiyor.
35:37Ya yavrum sen okuldaki en başarılı çocukla arkadaşlık yap, en akıllı çocukla arkadaş ol veya bu şeylerden yaramaz çocuklarla hiç kimse arkadaş olmasını istemiyor mesela.
35:50Aileler burada ne yapacak?
35:52Çocuklarını nasıl yönlendirecek?
35:53Ne diyecek?
35:54Şimdi şöyle yaramaz çocuklarla arkadaşlık yapma gibi bir noktadan değil de şimdi arkadaş seçimlerini çocuklara bırakmak da her zaman çok doğru olmuyor.
36:02Bunu da farkındayım.
36:03Ama kontrollü bir şekilde yani başarılı insanlarla, başarılı çocuklarla arkadaşlık yapmalarını istemeleri çok normal.
36:10Ama bu sefer de atıyorum yaramaz çocukla arkadaşlık yapma denildiğinde orada bir yaftalama gibi bir şey söz konusu olabiliyor.
36:17Yani oradaki yaramaz çocuğun da belki ailesi atıyorum ilgi göstermiyor çocuğa, çocuk kendini göstermeye çalışıyor.
36:23Çünkü yaramazlık yapan çocuk mutlaka beni gör diyordur ailesine.
36:27Evet.
36:28Böyle bir noktadan geliyordur.
36:29O yüzden hani direkt yaramazlık yapan çocuklarla görüşmeyin, konuşmayın gibi bir yerden ailelerimizin de vurmaması lazım, söylememesi lazım.
36:37Bu sefer gidip okulda arkadaşına atıyorum sen yaramazsın diyecek.
36:41Onun karakterine direkt bir yaftalama böyle şeylerin olmamasını istiyoruz.
36:44Peki bu çocuklarda özellikle aileler yani bu akran zorbalığı yapan çocuklara nasıl davranılacak, ceza mı verilecek, farkındalıkla mı davranılacak, nasıl yapılacak, nasıl çözülecek?
36:58Ben şöyle düşünüyorum akran zorbalığı yapan çocuklar da mağdur aslında.
37:02Şimdi ne kadar zorbalığa uğrayan çocuk mağdursa akran zorbalığı yapan çocuk da mağdur.
37:06Çünkü o da bir çocuk daha, onun da bir gelişim süreci var.
37:10Şunu savunuyorum ezilen çocuk ezer.
37:12Artık hangi dönemde nerede eziliyorsa ona bağlı bir şekilde ama ailesinde görülmeyen çocuk ister ki eğer görülen bir çocuk varsa onun görülmemesini, ezilen bir çocuksa der ki o da ezilsin, ben eziliyorum, mutsuzsam o da mutsuz olsun.
37:28Çünkü niye biliyor musun?
37:29Aynı zamanda hani kendini kötü hissediyor ya normalleştirmeye çalışıyor.
37:33Yoksa başka türlü başa çıkamayacak çocuk ne yapsın?
37:36O yüzden gidiyor kendinde sahip olamadığı şeyleri başkası da sahip olamasın diye.
37:42Değersiz hissettiği için başkası da değersiz hissetsin de benim değersizliğim belli olmasın diye bir noktadan bakıyor.
37:49Aslında haykırıyor çocuk orada beni görün diye haykırıyor.
37:52Öyle ama şimdi şöyle akran zorbalığı yapan çocuğa da çoğu zaman şey yapamıyoruz ki biz de yani ne bileyim böyle daha tatlı bir noktadan bakamıyoruz.
38:02Çünkü eğer ki bizim çocuğumuza yapılıyorsa biz de el bebek gül bebek büyütüyoruz çocuğumuzu çocuk geliyor vuruyor itiyor gidiyor.
38:09Şimdi veliler de aileler de çıldırıyorlar o noktada.
38:12O durumda aile şunu demez mi?
38:13Sen vuramadın mı?
38:14Yani normal şartta hani ben de kendimden düşündüğüm zaman yani çocuğuma birisi vurduğu zaman yani aferin iyi yapmış ki demem.
38:22Yani senin elin yok muydu orada durduğunda dayak mı yedin şeklinde söylerim ben de.
38:25Ama demedin hiç söylemedin öyle bir şey de yok ya.
38:28O ayrı ama genel olarak ben toplumsal olarak seviyorum.
38:31Ya evet ama bu da şöyle bir şey yapmaz mı bizi?
38:34Bizim hayattaki amacımız sonuçta iyi insan olmak değil mi?
38:37Şimdi zorbalık yapan çocuğa biz zorbalık yapsak bizim ondan ne farkımız kalacak?
38:42Hani o noktada biraz ayrım yapıp bizim iyi noktada kalmamız lazım.
38:46Şimdi şöyle zorbalık yapan çocuğa nasıl davranılmalı diye sormuştun ya.
38:50Şöyle davranılmalı o çocuğu algılamaya çalışılmalı ilk başta.
38:54Neden yaptın?
38:55Bazen farkında bile olmuyor çocuk çünkü bunu yaparken.
38:58Mesela gittiğim işte ben alanda böyle baya çalışıyorum açıkçası.
39:02Çocuklara dokunarak çalışıyorum artık.
39:04Onların mentellerine dokunarak.
39:06Şöyle durumlar oluyor atıyorum şişko patates diyorlar bir tane çocuğa.
39:10Ama farkında değil aslında ondaki o yarattığı problemleri felaketlerin farkında bile değil.
39:16Diyorum ki neden yaptın peki bunu?
39:17E ne olacak ki diyor işte ailemde işte teyzemde benim şişman.
39:21Biz ona şişko patates diyoruz.
39:22Şimdi ne yapıyor çocuk?
39:24Ailesinde olan şeyin direkt tekrarını yapıyor.
39:27Aile ne yapıyorsa onu normalleştirerek getiriyor bir noktaya.
39:30Sonra arkadaşına söylüyor.
39:32E anlatıyoruz bir şeyleri.
39:33Düzelirse düzeliyor.
39:35Düzelmezse zaten hani yapacak bir şey yok o noktada.
39:38Birazcık daha çabalamaları gerekiyor.
39:39En büyük burada sorumluluk aileye mi düşüyor?
39:45Aile ne yapacak o zaman çocuğa?
39:47Aile örnek olacak.
39:48Aile örnek olmak zorunda.
39:50Davranışıyla örnek olacak.
39:50Tabii ki.
39:51Yani şöyle mesela bizim bu ekran kısıtlamalarımız falan var ya.
39:55Evet.
39:55Şimdi ekran diyoruz ki ekran vermeyeceğiz çocuğa işte.
39:58Ama çocukların elinde telefonlar.
40:00E diyor ki işte hocam durduramıyorum ne yapayım diyor.
40:02İşte yemek yemiyor diyor.
40:04Başka türlü ders çalışmam diyor.
40:06Çıldırıyor diyor.
40:07E diyorum ki siz ne yapıyorsunuz evde?
40:08E anne baba herkes evde telefonla oynuyor.
40:11E o şekilde olunca nasıl olsun?
40:13E çocuk direkt görüyor telefonla oynamayı.
40:16E diyecek ki ben de oynayayım.
40:17Aynen o şekilde geri dönüşler oluyor.
40:19Ya da şöyle durumlar da oluyor.
40:21Okullarda mesela erkek çocuklar ilkokul çocuklarından bahsediyorum.
40:25Kız arkadaşlarına bağırıyorlar çağırıyorlar.
40:27Normal bir şeymiş gibi.
40:29Sonra baktığımız zaman arka tablosuna evde bağıran bir baba var.
40:34Anneye saygı duymayan bir baba var.
40:35E ne oluyor ondan sonra?
40:37E çocuk da bu noktada gidiyor.
40:39E kendi arkadaşlarına bağırıyor.
40:40Normalleştirilmiş çünkü konuştuğumuz zaman da diyor ki.
40:43E ne olacak ki?
40:44Babam da anneme bağırıyor.
40:45Biz daha üstünüz.
40:46Hani öyle bir yerden bakarak yapıyor.
40:49Onun bakış açısını almak lazım.
40:49Bir de çocukları şu anda hani kendini koruma amaçlı olarak.
40:52Değişik spor dallarına.
40:53Spor çok iyi bir şey bu arada.
40:55Ama sadece hani okuda dayak yemeği orada seni döveni döv şeklinde değil de.
41:01Bunu sadece kendini koruman amaçlı mı demek lazım?
41:04Öyle spor dallarına gönderdiğimizde.
41:05Yani boks vesaire bir şeyler.
41:07Evet.
41:07Yani tabii kendimizi koruma amaçlı yapacağımız sporlardandır.
41:11Bunlar çok da güzel sporlar.
41:13Ama şöyle bir noktadan da bakmak lazım.
41:15Şimdi bize biri vurduğu zaman işte ben boks biliyorum seni döverim gibi değil de.
41:20Boks bildiğini söylemek yani tehditkar bir şekilde değil de ufak tefekte öyle belki.
41:25Küçük bir şekilde çıtlatacak o zaman.
41:27Yapılmamalı.
41:27Peki okullarda gerçekten işe yarayan önleyici adımlar var mı?
41:32Ben şu an birebir olarak okullarda çalışıyorum.
41:35Okullara gidiyorum seminerlere ve oradaki öğretmenlerle birebir konuşma imkanım da oluyor.
41:40Rehberlik servislerine bir kere çok ciddi bir yük düşüyor bu noktada.
41:44Rehberlik servislerinin oradaki olayların zorbalık mı yoksa çatışma mı olduğunu ayırt edebilmesi lazım.
41:51Şimdi onlar da çok fazla öğrenciyle uğraştıkları için bazen gözden kaçabiliyor çok normal.
41:56O noktada onlara dikkat edilmeli.
41:58Rehberlik servisinden sonra eğer bunlar şeylerse 5. sınıfa kadar öğrencilerse sınıf öğretmenlerimiz var.
42:06Sınıf öğretmenlerimiz mutlaka bakmalı.
42:09Çocuklar ne yapıyor?
42:10Davranışlarını gözetlemeli.
42:12Onları analiz etmeli.
42:14Onlara da öyle bir olay yük düşüyor.
42:17Onun dışında okul idaresine de tabii ki büyük sorumluluklar var.
42:21Onların da sorumlulukları var.
42:22Onlar da sistemin içerisindeki çocukları algılayıp verecekleri ceza eğer ki bir yanlış yapmışsa
42:28direkt okuldan atalım gibi bir noktadan mı yaklaşıyorlar?
42:31Yoksa yapıcı olarak aileyle beraber iş birliği içerisinde mi değiştirmeye çalışıyorlar bir şeyleri?
42:36Bazen de görüyorum mağdur çocuğu korumadan zorbalık yapan çocuğu koruyanlar oluyor mesela.
42:42O da çok kötü tabii ki.
42:43Yani yapacak bir şey yok o noktadan.
42:45Yanlış.
42:46Aile eğitilirse aslında toplum eğitiliyor.
42:49O şekilde daha doğru bir şey.
42:51Peki bir çocuk zorbalığa tanıklık ediyor.
42:54Görüyor zorba olduğunu.
42:56Bunu nasıl cesaretlendirilebilir?
42:58Nasıl bunu anlatması sağlanır veya ne yapmalı?
43:02Yani şöyle bununla alakalı benim bir örneğim var.
43:06Akran zorbalığıyla alakalı bir seminer veriyordum.
43:10Ve sonrasında bir çocuk yanıma geldi.
43:11Dedik ya hocam dedi ben dedi zorbalığı görüyorum.
43:15Zorbalığa karşı çıkıyorum.
43:17Ama dedi sonra o zorba dedi grup geliyorlar.
43:20Bana dedi saldırıyorlar.
43:21Ben de o yüzden saldırmak istemiyorum.
43:23Herhangi bir şey söylemek istemiyorum.
43:26Onlara karşı çıkmak istemiyorum.
43:28Süreçte kalıyorum.
43:29Yoksa yorum durumu o şekilde bana gelmiyorlar.
43:33Ama şimdi burada önemli olan ona karşı çıkabilmek.
43:36Şimdi kötülüğü havalı bulan da bir kitle var gençler arasında.
43:39Özellikle liseliler arasında kötülük havalı bir şey.
43:42İşlenebileyim sizi daha popüler yapar gibi bir noktadan bakıyorlar.
43:46Benim o noktada cesaretlendirmem.
43:48Şimdi herkes susarken bir anda birinin hayır sen yanlış yaptın demesi havalı bir şey.
43:53Bence çok havalı bir şey.
43:55Şimdi o noktada da bundan bahsettim.
43:56Dedim ki daha havalı bir şey aslında bak dedim sen herkese karşı çıkıyorsun.
44:00Sen dedim adım attığın zaman senin arkandan insanlar gelecek.
44:04Diyecekler ki işte ahmet adım attı.
44:07Ben de onun arkasından geleceğim.
44:09Daha da hani iyi bir noktaya getirecek seni aslında.
44:12Hani böyle bir motivasyon kaynağı gibi oldu.
44:14Kesinlikle eğer ki bir zorbalık görüyorsak bizim buna karşı çıkmamız lazım.
44:19Evet.
44:19Susan dilsiz şeytandır gibi bir noktadan bakıyoruz çünkü.
44:24Peki bugün bir anne bir baba ya da bir öğretmen olarak ekran zorbalığı, akran zorbalığını durdurmak için ilk somut olan adım ne olmalı bu akran zorbalığında?
44:35Akran zorbalığını durdurabilmek.
44:37Bu arada ekran zorbalığını da var.
44:38Ekrana geçeceğim sonrasında da o yüzden oradan kafam karıştı.
44:41Bir sonraki sorum ekran olacak.
44:43Yani şöyle akran zorbalığını durdurabilmek için bir somut adım.
44:47Dediğim gibi ilk başta kendi davranışlarımızdan başlamamız lazım anne babalar olarak.
44:52Eğer ki biz insanları aşağılıyorsak, küçümsüyorsak, arkadaşlarımıza saygı duymuyorsak, ne bileyim ailemize, annemize, babamıza bile saygı duymuyorsak çocuklarımız da aynısını alıyorlar, kopyala yapıştı.
45:04Biz kendi davranışlarımızı eğer düzeltirsek çocuklar da oradan alacaklar, normalleştirerek tavırlarını devam ettirecekler.
45:11Şimdi neden bazı çocuklar kızlara karşı bağırıyor, çağırıyor da bazı çocuklar daha sakin, daha saygılı davranıyor?
45:18Direkt aileden gördükleri şeyleri yapıyorlar.
45:21Normalleştirme, yalanı bazı çocuklar normalleştirir bazıları da bu çok ayıp bir şey diye o noktadan bakar.
45:27Tamamen ailede gördüğümüz şeylerle alakalı.
45:29Eğer aileler çocuklarının zorbalık yapmalarını istemiyorlarsa, sağlıklı bir gelişim süreci yaşamalarını istiyorlarsa, onlar ilk başta kendilerinden başlayarak değişmeye devam etmeliler.
45:40Ama bazen de tam tersi oluyor.
45:42Yani aile çok iyi, işte herhangi bir problem bile yok ama çocuk zorbalık yapıyor.
45:47Evet.
45:48Şimdi o noktada da çocuğa baktığımız zaman arkadaş grubu.
45:51Arkadaş grubu diyor ki ama ben o arkadaş grubuna girmezsem işte yalnız kalacağım.
45:56O arkadaş grubuna girmek için zorbalık yapıyor mesela.
46:00O yüzden orada bilinçlendirmek.
46:02Bak bunu bunu yaptığın zaman sonucu bu bu olabilir.
46:05Allah korusun intihara kadar giden bir süreç ya.
46:08Allah korusun.
46:08O yüzden çocukların karşıdaki kişinin duygularını anlamaya niyet etmesi lazım.
46:14Empati yapabilmesi lazım.
46:15Biz çocuklarımıza mutlaka empati yapabilmeyi öğretmeliyiz.
46:19Karşısındaki kişinin ne hissettiğini anlarsa en azından o noktada yapmama olasılığı artar.
46:26Evet.
46:26Ben biraz da televizyon ekranlarının da bu konuda çok kötü örnek olduğunu düşünüyorum.
46:31Birçok diziler var.
46:33Çatışmanın.
46:35Yani büyük insanlar bunu tabii ki anlayabiliyor ama o çocuklarda çok büyük bir güç gösteri.
46:40Yani başkasına zarar vermek, ezmek onu çok popüler yapan bir şeymiş gibi gösteriliyor.
46:46Peki çocuklara televizyon mu izletmeyeceğiz?
46:49Ne yapacağız?
46:50Şimdi bu pek mümkün olan bir şey değil.
46:53Bunu ne kadar söylesek de inandırıcı da olmaz.
46:56Dijital çağda yaşıyoruz.
46:57Şimdi bütün çocukların elinde bir işte telefon böyle bir şeyler yapıyorlar.
47:02Bunlar 3 yaşında başlıyorlar buna.
47:04Ben 3 yaşında telefonu olan çocuk gördüm.
47:07Belki daha düşük de vardır bilemiyorum.
47:09Evet.
47:09O yüzden şöyle bizim ekranı kısıtlama gibi sınırlar getirmemiz lazım en başta.
47:15Çünkü çok gerçekçi bir şey değil.
47:17Televizyon izlemesini engellemek vesaire gibi de değil sınır.
47:20Şöyle mesela çizgi film izliyor.
47:23Daha böyle işte silahtır bilmem nedir o tarz şeylerden değil de daha böyle naif, daha sakin bir şeyler izletmek belki daha mümkün olur.
47:30Aile de evde çatışma matışma izlemeyecek ama.
47:33Görürse çocuk ben de izlerim onu der.
47:35Telefon, çocukların elinde telefon var ve telefonda her şeye ulaşabiliyorlar.
47:39Özellikle son zamanlarda olan o kötü alışkanlıklar her şey yani çok ciddi bir şekilde telefonlar aracılığıyla insanlar buna ulaşabiliyorlar.
47:48Yani maalesef telefonda da sınırları belirlememiz lazım.
47:52Zaten 1 yaşa kadar artık en azından ilkokul çağında ailenin gözetimi altında telefonla uğraşılması gerektiğini düşünüyorum.
48:00Ve ailesinin yanında atıyorum 2 saat vakit verildi 5. sınıfa giden bir çocuğa.
48:06Ailesinin yanında salonda o telefonunu kullanmalı.
48:09Çünkü bilemiyoruz sosyal medyada o kadar tehlikeler var ki birbirini tehdit etmeler.
48:15Ya bazı yerler var birbirlerinin bilgisini almışlar.
48:18Yapay zeka ile fotoğraf yapmışlar.
48:20İnanılacak gibi şeyler değil.
48:22O noktada çocukları da hani böyle rahatlatmamız lazım.
48:25Bu senin suçun değil.
48:26Çünkü bazen de böyle zorbalığa uğrayan çocuklar benim suçum bu benim yüzümden oldu diye bir yerden yaklaşıyorlar.
48:32Zorbalığa uğrayan çocuğun suçu değil.
48:34O zorbalık yapan çocuğun yetersizliği ile alakalı.
48:38Benim hayatta karşılaştığım gördüğüm kötü şeylerden birisi de çocuk konuşuyor.
48:45Telefondan bir takım resimler atıyor.
48:48Sonrasında karşı kötü niyetli olduğu için o onu sevdiğini sanıyor.
48:52Özellikle genç kızlarda ya da yeni ergenliğe giren kızlarda görüyorum.
48:56Ardından karşı taraftan tehditler başlıyor.
49:00Bunu ailene gösteririm.
49:01Sosyal medyada yayarım.
49:02Kötü niyetli biraz daha yaş grubu da yüksek oluyor.
49:05Özellikle o erkek çocuklarında.
49:07O onu sevgi zannediyor.
49:09Bu konularda ne yapmalı çocuk?
49:11Başına böyle bir şey geldi ve karşı taraf tehdit ediyor.
49:14Aslında suç ama aileye söylediği zaman ne yapacak?
49:18Çocuk onu düşünemiyor.
49:19Sonuçta polise gidemez gibi çocuk.
49:22O akılla neden yaptın olacak?
49:25Suçlanacak.
49:26Ne yapacak çocuk o dönemde?
49:28Şimdi genelde bu kız çocukları için geçerli olan bir durum.
49:31Şimdi ergenliğe geçtiğimiz zaman beyin öyle bir noktaya gidiyor ki hastalıklı gibi bir görüntüde.
49:36Hani MR'lara bakıyoruz falan.
49:39Gerçekten çok farklı bir dönem.
49:40O yüzden şimdi o dönemde verilen kararlar çok mantıklı kararlar olmuyor.
49:44Bunu bilerek ilk başta hareket etmemiz lazım.
49:46Ebeveynler de bunları bilerek davranmalı.
49:49Yanlış bir şeyler yapıldıysa bile o bizim kendi çocuğumuz.
49:53Eğer bir hatası varsa da iyisiyle kötüsüyle bizim onu kabullenmemiz gerekiyor.
49:57Aileye çok büyük bir yük düşüyor.
50:00Çok büyük bir sorumluluk düşüyor.
50:02Ne olursa olsun onu bir kabul edeceğiz.
50:04Çocuğumuzu kabul edeceğiz.
50:05Yaptığı şey kötü bile olsa insanların yanında ona kötü bir şey söylemememiz lazım.
50:11Ergen çocuğa başkalarının yanında kötü bir şey derseniz ters teper.
50:15Ceza verirseniz de ters teper.
50:17Onu doğru bir şekilde sınırlara itmemiz lazım.
50:20Yanlış yaptı evet ama ne olursa olsun o yanlışın karşılığı başka birinin tehditine boyun eğmek değil de ailesine söylemek olmalı.
50:29Yani bunun için ne yapılabilir?
50:32Ailenin ortamı sağlaması lazım.
50:34Eğer aile ortamı sağlayamıyorsa kız çocuğu eğer yanlış bir şey yapmışsa gidip öğretmenlerine belki yetişkinlerden birinden mutlaka akıl almalı fikir almalı.
50:44Bu arkadaşından değil.
50:46Arkadaş arkadaşı yani aynı şeyleri düşünebiliyor çünkü.
50:50Yeni ergenliğe giren kişiler arkadaş arkadaşı yanlış yönlendirebiliyor.
50:54Ama daha üst yaştaki birisi annesi öğretmeni rehber öğretmeni daha doğru karar verecektir.
51:01Ve aslında ben hep şunu söylüyorum her ne hata yapılırsa yapılsın çocuk ailesiyle özellikle annesiyle ya da ailede en güvendiği birisiyle mutlaka paylaşmalı.
51:12Çünkü hiç dışarıdaki hiç kimse bir aile kadar ona önem vermeyecektir.
51:17O yaş grubu bunu anlayamıyor belki ama ileriki yaşlarda mutlaka bunu anlayacaktır.
51:21Her zaman anne haklıdır diyoruz ya gerçekten aynı.
51:26Evet sevgili seyirciler şu anda kısa bir reklam arası vermek zorundayız.
51:31Ardından tekrar buradayız.
51:32Evet meclisciğim bir de bu kötü alışkanlıkları bağımlılıkları konuşmak istiyorum biraz.
51:44Son zamanlarda oldukça fazla görüyoruz.
51:46Özellikle ben bu tütün ürünlerinin veya bu kötü yasaklı maddelerin diyeyim yaşının çok küçük yaşlara düştüğünü görüyoruz.
51:56Ne yapabiliriz bunlarla ilgili?
51:58Şimdi bunlarla alakalı ne yapabiliriz?
52:00İlk başta çocuğumuza bir bakmamız lazım.
52:04Eğer öyle bir hani ne bileyim o yasaklı maddelerle alakalı bir özentilik vesaire durumu var mı?
52:11Arkadaş çevresi.
52:12Çünkü tütün ürünlerini kullanma hep arkadaş çevresinde başlıyor.
52:16Bakalım kullanıyorlar mı?
52:18Ama maalesef.
52:19Bir taneden bir şey olmaz.
52:21Şöyle bir durum var çok üzgünüm.
52:23O yasaklı maddeler vesaire durumlar havalı gelmeye başladı.
52:27Bazı gruplardan dolayı.
52:29Bunlar havalı şeyler değil.
52:31Bunlar özgüveni olmayan insanların kullandığı şeyler.
52:34Bunları ilk başta o çocuklarımıza anlatmamız lazım.
52:37Ama diziler, sosyal medya özellikle şu yabancı platformlardaki diziler var ya o kadar özendiriyor ki.
52:43Yani ben size nasıl anlatsam bilmiyorum.
52:46Gördüğüm o tablolar.
52:47O yüzden bizim o dizilere de aslında bir bakmamız lazım.
52:50Çocuklarımızı izlettirmememiz lazım.
52:52Bazen böyle hani aradan kaçıyor tabi ama sınır koyup onları izlettirmememiz lazım.
52:58Havalı bir şey olmadığını çocuklarımıza söylememiz lazım.
53:01Çünkü şey gibi eğer paran varsa işte o yasaklı maddelere kullanabiliyorsun gibi bir yerden yaklaşıyorlar.
53:06Asla öyle değil aslında.
53:07Doğru değil bu doğru değil ama kız erkek çocukları lisedekiler aa öyle mi o ortamlara girebilmek için onları mı yapmam lazım gibi bir yerden yaklaşıyorlar.
53:17Hayır ben buradaki gençlere, öğrencilere, çocuklara söyleyebileceğim tek şey havalı bir şey asla değil.
53:23Tamamen sizi mahveden bitiren bir şey.
53:25Sonunda ne oluyor?
53:27Siz tek başınıza kadar bütün heyecanınız mahvoluyor.
53:31Yani belki oradaki anlık yükselmeler, inişler, çıkışlar hani belki merak konusu oluyordur ama bir kere başlayan maalesef bırakamıyor.
53:40Hepsi bağımlılık yaratıyor.
53:42Tütün ürünleri de öyle, yasaklı maddeler de öyle.
53:44O yüzden eğer ki arkadaş gruplarında böyle durumlar varsa mutlaka dikkat edeceğiz ve görüştemeyeceğiz.
53:51Çok teşekkür ediyorum.
53:52Ağzına sağlık diyorum.
53:54Teşekkür ederim.
53:55Evet sevgili izleyiciler bugünkü programımızın sonuna geldik.
53:59Diğer programımızda yeni bir yıla geçeceğiz.
54:02Yeni yılda herkesin gönlünde ne varsa gerçekleşeceği harika bir yıl olsun diyorum.
54:08Hepinizi saygı ve sevgiyle kucaklıyorum.
İlk yorumu siz yapın