00:00Bayaan, bukod sa dengue, mahigpit ding binabantayan ang Health Department ng Bantanang Malaria ngayong malamig na ang panahon at napapadalas ang mga pagulan.
00:09Si Bien Manalo sa detalye.
00:13Kabilang ang bahay ni Gina Briones sa barangay Tandang Sora sa Quezon City sa mga nalubog sa baha sa paghagupit nitong mga nakarang bagyo.
00:22Pinasok din ang tubig ang kanilang bakery na kanilang pangunahing pinagkukunan ng pang-araw-araw na pangangailangan.
00:29Pero ang lubos niyang ikinababahala, ang pagdami ng pinamumugaran ng mga lamok dahil sa mga baha na posibleng magdala ng nakamamatay na dengue at malaria.
00:40Yung mga flower base namin dito, pinapaltan namin araw-araw kasi alam naman namin na doon nag-stock up yung mga lamok, yung mga nanaeg tapos magiging lamok.
00:51And then, nag-i-spray ko po kami sa mga ilalim ng bahay. Kini-check namin yung madidilim na ano. Kini-check po namin yun. I-spray po kami.
01:01Todo ingat din ang kanyang ginagawa, lalot na yung mga maliliit siyang apo.
01:05Yung mga apo ko po, meron po silang oplosion na nilalagay para proyektahan yung pagkagat ng lamok. Tapos sa gabi, nakapajama po sila.
01:15Bukod sa nakamamatay na dengue, isa rin sa mga binabantayang sakit na dulot ng mga lamok, ang malaria.
01:21Ang malaria ay isang nakakahawang sakita na dulot ng plasmodium parasite at naipapasa sa pamamagitan ng kagat ng infected anophilis mosquito.
01:31Ilan sa sintomas nito ay pagkakaroon ng lagnata, panginginiga, matinding pananakit ng ulo, matinding pagkapagod at pagkawala ng malay.
01:39At kung hindi agad maagapan, posibleng magdulot ito ng malubang sakita gaya ng anemia, kumbulsyon at maaari pang humantong sa pagkasawi ng pasyente.
01:49At ngayong Nobyembre, ginugunita ang Malaya Awareness Month na layong imulat ang kamalaya ng publiko kung paano makakaiwas sa naturang sakita.
01:58Samantala, patuloy pa rin nakaalerto ang Department of Health sa banta ng dengue ngayong malamig na ang panahon at napapadalas na rin ang mga pagulan.
02:06Paalala naman ang kagawaran sa publiko na panatilihin ang kalinisan ng kapaligiran para makaiwas sa mga sakita.
02:14Yun pong kampanya para paalalahanan ang ating mga kababayan na magsuot ng long sleeves o ng pantalon at saka ng mga insect repellent lotions or sprays para hindi makagat ng lamok, gumamit na rin ng kulambo.
02:26At para paalalahanan ang mga nakakaramdam ng may lagnat na mataas ang temperatura, 40 degrees pataas, o kaya mga panalakit ng ulo at panalakit ng siyan na kumunsulta ng maaga para maagapan.
02:38Sa kalimang tamaan ng malaria, may outpatient malaria package ang PhilHealth na haabot sa mahigit isang libong piso.
02:46Sa klaw nito ang diagnostic malaria smears, rapid diagnostic test, gamot at consultation, patient education at counseling.
02:55BN Manalo para sa Pambansang TV sa Bagong Pilipinas.
02:58Pilipinas
