00:00Bukod sa dengue, mahigpit din binabantayan ng Health Department ang banta ng malaria.
00:04Ngayong malamig na ang panahon at napapadala sa mga pagulan.
00:08Yan ang ulat ni Bien Manalo.
00:11Kabilang ang bahay ni Gina Briones sa barangitan Dang Sora sa Quezon City
00:15sa mga nalubog sa baha sa paghagupit nitong mga nakarang bagyo.
00:20Pinasok din ang tubig ang kanilang bakery na kanilang pangunahing pinagkukunan
00:24ng pang-araw-araw na pangangailangan.
00:27Pero ang lubos niyang ikinababahala ang pagdami ng pinamumugaran ng mga lamok
00:33dahil sa mga baha na posibleng magdala ng nakamamatay na dengue at malaria.
00:37Yung mga flower base namin dito, pinapaltan namin araw-araw
00:41kasi alam naman namin na doon nag-stock up yung mga mga naeg tapos magiging lamok.
00:49And then, nag-spray ko po kami sa mga ilalim ng bahay.
00:54Kini-check namin yung mga madidilim na ano, kini-check po namin yun.
00:57I-spray po kami.
00:59Todo ingat din ang kanyang ginagawa, lalot may mga maliliit siyang apo.
01:02Yung mga apo ko po, meron po silang oplosion na nilalagay para protectahan yung pagkagat ng lamok.
01:10Tapos sa gabi, nakapadyama po sila.
01:13Bukod sa nakamamatay na dengue, isa rin sa mga binabantayang sakit na dulot ng mga lamok, ang malaria.
01:19Ang malaria ay isang nakakahawang sakit na dulot ng plasmodium parasite at naipapasa sa pamamagitan ng kagat ng infected anophilis mosquito.
01:29Ilan sa sintomas nito ay pagkakaroon ng lagnata, panginginiga, matinding pananakit ng ulo, matinding pagkapagod at pagkawala ng malay.
01:37At kung hindi agad maagapan, posibleng magdulot ito ng malubang sakita gaya ng aninya, kumbulsyon at maaari pang humantong sa pagkasawi ng pasyente.
01:47At ngayong Nobyembre, ginugunita ang Malaya Awareness Month na layong imulat ang kamalaya ng publiko kung paano makakaiwas sa naturang sakita.
01:56Samantala, patuloy pa rin nakaalerto ang Department of Health sa banta ng dengue ngayong malamig na ang panahon at napapadalas na rin ang mga pagulan.
02:04Paalala naman ang kagawaran sa publiko na panatilihin ang kalinisan ng kapaligiran para makaiwas sa mga sakita.
02:12Yun pong kampanya para paalalahanan ang ating mga kababayan na magsuot ng long sleeves o ng pantalon at saka ng mga insect repellent lotions or sprays para hindi makagat ng lamok, gumamit na rin ng kulambo.
02:24At para paalalahanan ang mga nakakaramdam ng may lagnat na mataas ang temperatura, 40 degrees pataas, o kaya mga panalakit ng ulo at panalakit ng siyan na kumunsulta ng maaga para maagapan.
02:36Sa kalimang tamaan ng malaria, may outpatient malaria package ang PhilHealth na haabot sa mahigit isang libong piso.
02:43Sa klaw nito ang diagnostic malaria smears, rapid diagnostic test, gamot at consultation, patient education at counseling.
02:52BN Manalo para sa Pambansang TV sa Bagong Pilipinas.
