00:00May magaginagawa ng hakbang ang pamhalan upang muling makabangon ang ekonomiya ng bansa dahil sa pinsalang dulot ng mga nagdaang bagyo.
00:09Si Claesel Pardilla sa Detalye.
00:13Matumal ang bentahan ng leche flanisol nitong mga nakaraang linggo, kung kailan malakas ang ulan at panay ang baha.
00:22For issue yun kasi lalo na dito sa lugar namin binabaha kami so mahirapan yung mga customer na pumunta dito.
00:28Yung mga nagpapa-deliver, nag-order online, nahihirapan din silang magpa-pick up dito.
00:34Kaya alalay lang kami sa pagliluto.
00:36Pero higit isang buwan bago magpasko at umaaliwalas na ang panahon.
00:42Nakakabawi na raw siya ng kita.
00:44Mula kasi sa limandang lenerang leche flan, dumuble na ang order niyang nakukuha.
00:49Pumipick up na siya at lalo na itong magpapasko talagang libo-libo na talaga ang gawaan.
00:58Wala ng tulugan.
00:59Nito lamang Hulyo hanggang Setiembre, bumagsak ang kabuang kita ng Pilipinas sa apat na porsyento.
01:07Naitala naman ang isa sa pinakamababang halaga ng piso kontra dolyar nitong Merkoles na umabot sa 59 pesos at 17 centavos.
01:17Ayon kay Pangulong Ferdinand R. Marcos Jr., bumagal ang ekonomiya dahil marami ang nawala ng kabuhayan
01:25o hindi nakapasok sa trabaho dahil sa mga nagdaang bagyo.
01:29Idagdag pa ang taripa na ipinapataw ng Estados Unidos.
01:33You have to also remember the situation, the global situation.
01:38We are not the only ones suffering the shocks that come from the new trade structure that has been imposed on the rest of the world.
01:47And so we are all adjusting to that.
01:49Kaya yung mga growth rate na lahat ng grupo all around the world is falling.
01:59Mula 17 percent, tumaas sa 19 percent ang ipinapatong na buwi sa mga produkto ng Pilipinas patungo ng Amerika.
02:08Ang epekto, mas nagiging mahal ang presyo ng produkto ng Pilipinas habang nagiging matumal ang demand.
02:14Sa oras na tumamlay ang Philippine export, mas kaunti ang pumapasok na dolyar kaya humihina rin ang piso.
02:22Pero tiwala si Pangulong Marcos, makakabangon ang ekonomiya ng bansa bago matapos ang taon.
02:30Marami tayong measures na ginawa because the public spending now will be increased
02:36and to make sure that by the end of the year that the levels of public spending are according to our original plan.
02:45So mababawi natin yung nawala sa third quarter.
02:50Sabi ng isang ekonomista, hindi imposible ang target ng administrasyon.
02:55Inaasahan kasi ang pagtaas ng produksyon ng mga produkto at servisyo tuwing Pasko na magtutulak sa ekonomiya.
03:02Ayan na, one of the biggest, if not the biggest, when it comes to yung mga sales, spending,
03:12yung mga benta, yung mga kita ng maraming tao, maraming industriya, maraming negosyo,
03:20sa loob ng isang taon.
03:21Pabiyay sila sa mga probinsya, uuwi, nagastos para sa mga handaan, mga regalo,
03:26lahat na lang nang pwedeng gastusin para sa holidays, Christmas, New Year.
03:33Kaya taon-taon yan, sasalubunin niya na remittances.
03:37Kaya medyo supportado din yung, supportado rin, yung peso dahil doon.
03:45Makatutulong din ang rehabilitasyon sa mga hinagupit ng bagyo.
03:49Yolanda, laki-laki ng damage. Pero tignan mo, dumagu yung ekonomiya pagkatapos maraming tulong na dumating,
03:58nag-rehabilitation, yung rebuilding, reparation. Tapos yung ekonomiya natin, lumagu pa rin.
04:06Dahil kasi, what's holding everything together, yung good governance.
04:13Pero ang maghikayat sa mga investor na mamuhunan sa Pilipinas at magpapayabong sa ekonomiya
04:20ay ang seryosong paglilini sa gobyerno at magpuksa sa korupsyon.
04:26Tangkilikin yung mga bansa, mga produkto, mga kumpanya, mga industriya na nag-adhere sa ESG standards.
04:34Holistic yun, hindi lang yun sa governance.
04:36That's environment, sustainability. It all starts and ends with good governance.
04:40Anti-corruption, anti-leakage, strong institutions of law, strong rule of law.
04:48Kamakailan lamang, inatasan na ni Pangulong Marcos ang mga ahensya ng gobyerno
04:53na gamitin mabuti ang natitirang pondo ng bansa at ilagay ito sa mahalagang investment
04:59tulad ng edukasyon, kalusugan, agrikultura at digitalization.
05:05Kelaizal Pordilia, para sa Pambansang TV, sa Bagong Pilipinas!
