00:00Samantala, patuloy ang mga ginagawang hakbang ng pamahalaan upang muling makabangon ang ekonomiya ng bansa
00:06dahil sa pinsalang dulot ng mga nagdaang bagyo.
00:10Si Cleisel Pardilla sa detalye.
00:13Matumal ang bentahan ng leche flanisol nitong mga nakaraang linggo,
00:18kung kailan malakas ang ulan at panay ang baha.
00:22Porwisyo yun kasi lalo na dito sa lugar namin, binabaha kami.
00:25So mahirapan yung mga customer na pumunta dito.
00:28Yung mga nagpapadeliver, nag-order online, nahihirapan din silang magpa-pick up dito.
00:34Kaya alalay lang kami sa pagluluto.
00:37Pero higit isang buwan bago magpasko at umaaliwalas na ang panahon.
00:42Nakakabawi na raw siya ng kita.
00:44Mula kasi sa limandang lenerang leche flan, dumuble na ang order niyang nakukuha.
00:50Pumipick up na siya.
00:52At lalo na, itong magpapasko, talagang libo-libo na talaga ang gawaan.
00:58Wala ng tulugan.
01:00Nito lamang Hulyo hanggang Setiembre, bumagsak ang kabuang kita ng Pilipinas sa apat na porsyento.
01:07Naitala naman ang isa sa pinakamababang halaga ng piso kontra dolyar nitong Merkoles,
01:13na umabot sa 59 pesos at 17 centavos.
01:16Ayon kay Pangulong Ferdinand R. Marcos Jr., bumagal ang ekonomiya dahil marami ang nawala ng kabuhayan
01:25o hindi nakapasok sa trabaho dahil sa mga nagdaang bagyo.
01:29Idagdag pa ang taripa na ipinapataw ng Estados Unidos.
01:33You have to also remember the situation, the global situation.
01:38We are not the only ones suffering the shocks that come from the new trade structure
01:45that has been imposed on the rest of the world.
01:47And so we are all adjusting to that.
01:50Kaya yung mga growth rate na lahat ng grupo all around the world is falling.
01:59Mula 17%, tumaas sa 19% ang ipinapatong na buwi sa mga produkto ng Pilipinas patungo ng Amerika.
02:08Ang epekto, mas nagiging mahal ang presyo ng produkto ng Pilipinas habang nagiging matumal ang demand.
02:15Sa oras na tumamlay ang Philippine export, mas kaunti ang pumapasok na dolyar kaya humihina rin ang piso.
02:23Pero tiwala si Pangulong Marcos, makakabangon ang ekonomiya ng bansa bago matapos ang taon.
02:30Marami tayong measures na iginawa because the public spending now will be increased
02:36and to make sure that by the end of the year,
02:39that the levels of public spending are according to our original plan.
02:46So, mababawi natin yung nawala sa third quarter.
02:50Sabi ng isang ekonomista, hindi imposible ang target ng administrasyon.
02:56Inasahin kasi ang pagtaas ng produksyon ng mga produkto at servisyo tuwing Pasko na magtutulak sa ekonomiya.
03:02Ayan na, one of the biggest, if not the biggest, when it comes to yung mga sales, spending,
03:13yung mga benta, yung mga kita ng maraming tao, maraming industriya, maraming negosyo,
03:20sa loob ng isang taon.
03:21Mabiyay sila sa mga probinsya, uuwi, nagastos para sa mga handaan, mga regalo,
03:26lahat na lang nang pwedeng gastusin para sa holidays, Christmas, New Year.
03:33Kaya, taon-taon yan.
03:35Sasalubungin yan na remitances.
03:37Kaya medyo supportado din yung,
03:40supportado rin yung peso dahil doon.
03:45Makatutulong din ang rehabilitasyon sa mga hinagupit ng bagyo.
03:49Yolanda, alakay-laki ng damage.
03:51Pero tignan mo, dumagu yung ekonomiya pagkatapos maraming tulong na dumating,
03:58nag-rehabilitation, yung rebuilding, reparation.
04:04Tapos yung ekonomiya natin, lumagu pa rin.
04:07Dahil kasi, what's holding everything together, yung good governance.
04:14Pero ang maghikayat sa mga investor na mamuhunan sa Pilipinas
04:18at magpapayabong sa ekonomiya
04:21ay ang seryosong panglilini sa gobyerno
04:24at magpuksa sa korupsyon.
04:26Tangkilikin yung mga bansa, mga produkto, mga kumpanya,
04:30mga industriya na nag-adhere sa ESG standards.
04:34Holistic yun, hindi lang yun sa governance.
04:36E, that's environment, sustainability.
04:39It all starts and ends with good governance.
04:41Anti-corruption, anti-leakage,
04:43strong institutions of law,
04:45strong rule of law.
04:48Kamakailan lamang, inatasan na ni Pangulong Marcos
04:51ang mga ahensya ng gobyerno
04:53na gamitin mabuti ang natitirang pondo ng bansa
04:56at ilagay ito sa mahalagang investment
04:59tulad ng edukasyon, kalusugan,
05:02agrikultura at digitalization.
05:06Kaleizal Pordilia, para sa Pambansang TV,
05:10sa Bagong Pilipinas!
