Atatürk'ün son anlarını CNN TÜRK'te gözyaşlarıyla anlatmıştı! İşte Dr. Orhan Çekiç'in ağzından tüyleri diken diken eden o anlar...

CNN TÜRK

Bugün 10 Kasım. Cumhuriyet'in mimarı Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün ebediyete intikalinin üzerinden 87 yıl geçti. 6 yıl önce 10 Kasım 2019'da Atatürk Araştırmacısı Doktor Orhan Çekiç, Atatürk'ün son günlerini gözyaşları içinde CNN TÜRK'te anlatmıştı. CNN TÜRK Özel Haberler Müdürü Fulya Öztürk'ün yaptığı o röportajı ve tüyleri diken diken eden o anları bir kez daha hatırlayalım...

Transcript

00:00Donavahçe Sarayı'na getirilişi inanılmaz bir hüzünlü doludur, ayrıca bir dramdır.

00:09Çünkü buraya Savarona'dan geldi, oturamıyordu.

00:15Neden o duruma kadar beklediler?

00:18Yani neden oturamaz hale gelene kadar Savarona'daydı? Kendi istedi.

00:22Niye istedi? Hatay olmadan, Hatay bitmeden, Hatay kurtulmadan dönmem dedi.

00:27Dolayısıyla 1 Haziran'da çıktığı Savarona'dan 26 Temmuz'da ayrılacaktır.

00:35Çünkü 5 Temmuz'da Hatay kurtulacaktır.

00:38Bir lider düşünün, Fransa'yı düşünün, o yılları düşünün.

00:4515 senedir hayır diyen bir Fransa'yı 56 günde Savarona'da Sedyen'in üzerine yatarken dize getirdi.

00:53Hatay'ı kurtardı.

00:54Çocuklar şimdi benim tedavime başlayabilirsiniz dedi.

00:59Paşam dediler, nasıl taşıyacağız?

01:01O kadar geciktik ki, ısrarla size 20 gündür gidelim diyoruz.

01:05O zaman oturabiliyordunuz.

01:07Şimdi oturamıyorsunuz bile.

01:09Şu divan var ya dedi, o divanı getirin bir deneyelim.

01:12Çalışanları sokun dedi kameralarına.

01:15Kimse görmesin.

01:17Bir prova yapalım.

01:17Taşınabilecek miyim acaba provası.

01:21Ve Kılıç Ali, Salih Bozok, Saik adlı bir sivil polis ve Cevat Bey.

01:304 kişi kanepeyi omuzladılar.

01:32Ortasına oturdu, oturamadı.

01:36Çünkü 42 kiloya düşmüştü.

01:41Kemik yığınıydı.

01:42Kemikleri batıyordu, kaykılıyordu sağa sola.

01:45Canı yanıyordu.

01:47Uzattılar o zaman.

01:49Uzandı.

01:50Savarona ortasında bir döndüler.

01:52Evet, dönüle biliniyor.

01:53Savarona'dan bir motora geçmeleri lazım.

01:56Çünkü Savarona donma bahçeye yanaşamıyor.

02:00Deniz sığır.

02:01Onun için bir motorla, acar motoruyla taşınması lazım.

02:03Sorun da oydu zaten.

02:05Bir ip merdivenden inecek sonuç olarak.

02:08O ip merdivenden, büyük bir itinayla, hiç şüphe yok.

02:12Ama önde doktorlar, yanında Hasan Rıza Soyak Genel Sekreteri,

02:17Salih Bozok bir tarafında, Kılıç Ali bir tarafında.

02:19Özenle indirmeye çalışıyorlar ama canı çok yanıyordu.

02:24Hafiften hıçkırıklar başladı.

02:27Ve hıçkırmalar doktorlardan başladı.

02:34Bu esnada, kendisinin donanmaya kattığı iki denizaltı.

02:42Saldıray ve Yıldıray.

02:44Savarona'nın altındaydılar.

02:46Altında olduklarını anlıyoruz.

02:48Suyun üstüne çıktılar.

02:49Bütün Dolmabaçı'nın ışıkları söndürülmüştü.

02:52Zifiri karanlıkta girecekti.

02:53Çünkü onun o halde...

02:54Kimse görmemeli.

02:55...Mehmed'e görünmek istemiyordu.

02:57Mehmetçiğe öyle görünmek istemiyordu.

03:00O hep Sakarya'daki, büyük taavvurdaki Mustafa Kemal Paşa olarak askerine görünmek istiyordu.

03:06Bunun için ışıkları söndürmek adına birinin hemen atlaması gerekiyor.

03:09Hasan Rıza Soyak.

03:11Kulübelere koştu.

03:12Işıklar söndürüldü.

03:13Mehmetçik bahaneyle uzaklaştırıldı.

03:16Kanepeyle kucakladılar.

03:19Fakat o yükselen...

03:22Savarona'nın hemen altından yükselen o iki denizaltının bütün mürettebatı güverteye çıkmışlar.

03:30Esas duruştaydılar.

03:31Onları gördü.

03:32Elini kaldırdı.

03:34Allah aşkına...

03:34Öyle bir sağ olup patladı ki...

03:39Keşke sağ olabiliydi.

03:43Dolayısıyla...

03:45...kendi subaylarına son bakışıdır bu.

03:50Kucakta...

03:51...bu gördüğü...

03:52Buradan göremiyor seyircilerimiz ama biz bir asansörün önündeyiz şu an.

03:56Bu asansör son ay içerisinde yapılabilmişti.

04:02Gizlice yapılmıştı.

04:05Buradan sokulacaktı.

04:06Nitekim kucakta...

04:06Bu asansör değil mi hocam?

04:07Evet.

04:08Halil dönebilir misin acaba?

04:10Gösterelim.

04:10Mustafa Kemal Paşa'mızın kullandığı...

04:13Evet.

04:13Onun için özel yapılan bir asansör.

04:16Yürüyemeyeceği bilindiği için...

04:18...Domavahşı'ya geldiğinde yürüyecek halinin kalmadığı bilindiği için...

04:20...alel acele yapılmıştı.

04:22Kucakta buraya sokuldu.

04:25Üst kata bile yürüyemeyecek haliydi çünkü.

04:27Sonuçta iki kat biliyoruz Dolmavahşı.

04:2971 numaralı oda ve odadan bir daha çıkamadı.

04:32Odaya...

04:33Hocam burada 56 gün mü kaldı?

04:35Burada evet 1 Haziran günü çıktı.

04:3726 Temmuz'a kadar.

04:3856 gün.

04:39Neden 56 gün?

04:41Çünkü 56 gün doğumadan Hatay'ı kurtarmıştı.

04:45Ve Hatay'ı kurtarırken...

04:47...izninizle baktım ne varsa iki dakika oraya muhakkak temas etmek istiyorum.

04:51Savorona'nın çok ünlü bir yat olmasına rağmen kliması bile yoktu.

04:58Dolayısıyla o dönemin yatları sıcaktan bunalıyordu.

05:02Herkes onu Dolmavahşı'de...

05:03...Dolmavahşı taşınması önce denizde, Savorona'da geziyor, tozuyor zannederken...

05:08...o biraz rüzgar alabilsin diye seyir halindeydi Savorona.

05:11Kamerası tavanlara kadar buz kalıplarıyla doluydu.

05:17Güvertede yattığı yerde hükümeti yönetti.

05:19Ama yattığı yerin çevresinde, kırkın üzerinde leğenler vardı.

05:23İçlerinde buz kalıpları.

05:25İçişleri Bakanı Şükrü Kaya'ya dedi.

05:27Şükrü Bey, şu leğeni görüyor musun?

05:30Evet paşamım dedi.

05:30Nedir bu?

05:31İçinde dedi buz kalıpları var.

05:33Çocuk dedi, benim karnımda da bağırsaklarım, işte bu buz kalıpları bu leğende nasıl yüzüyorsa, öyle yüzüyormuş.

05:42Sen dedi bir İçişleri Bakanı'sın, burada duracak halin yok.

05:45Hemen Ankara'ya gidiyorsun, üstelik partinin genel sekreterisin.

05:49Ben bu cumhuriyeti kendime kurmadım dedi.

05:51Mutlaka karşı tedbir alacaklardır, siz de karşı tedbirinizi alın.

05:55Ben burada bakan falan görmek istemiyorum dedi.

05:57Beni burada bırakın, siz meclise koşun, gereken tedbirleri almaya çalışın.

06:02Cumhuriyeti koruyun, kollayın.

06:04Önce millet, önce cumhuriyet, önce devlet ve biz, önce gelecek olan nesiller o halindeyken dahi bunu düşünüyor idi.

06:13Bu arada hocam, Mustafa Kemal Paşa'mızın kullandığı o asansörü bir büyüğümüz şimdi kullanacak odaya çıkmak için.

06:21Her yaş grubundan insan akın akın geliyor.

06:24Çok gerçekten bir refakatçi, Dolmabahçe Sarayı çalışanı o amcamızın kolundan tuttu.

06:34Şimdi o asansörle Mustafa Kemal Paşa'mızın odasına çıkartacak.

06:39İnanılmaz bir sevgi, tükenmeyecek, bitmeyecek, sonsuz bir sevgiden bahsediyoruz.

06:44Orhan Hocam, şunu da merak ediyorum, cephedeki savaşçılarındaki müthiş başarısı asla tartışılamaz.

06:56Bir de Mustafa Kemal Paşa'nın bilmediğimiz o yönlerini, mesela çoğu insan bilmez, 11 kitabı vardı değil mi?

07:03Mustafa Kemal Paşa'nın geometri kitabı, nutuğu yazdı.

07:06Kendi yazdı.

07:07Yani yoksa okuduğu kitap sayısı 4.000...

07:09Kendi yazdı.

07:10Evet, evet.

07:12Aslında...

07:12Bilmeyen yönlerinden biraz konuşalım mı hocam?

07:15Bilinmeyen.

07:15Bilinmeyen yönlerinin işte en çok...

07:18Az bilinen ya da...

07:19Evet.

07:21Bir tanesi, yazdığı kitaplar konusundaki önce yaptığı araştırmalar bir defa.

07:27Nereden geliyor?

07:29Hüseyıllarından geliyor.

07:30Yani, St. Joseph mezunu bir arkadaşı var, Ali Fuat Cebesoy.

07:35Fransızcayı onunla beraber çalışarak ilerletti.

07:38Çünkü o normal bir ortaokuldan gelmişti.

07:41Mustafa Kemal önce sivil bir ortaokulda okudu.

07:44Sivil bir mülkiye mektebinde okudu.

07:46Mülkiye ortaokulu, rüştüyedir bu.

07:49Ama o asker olmak istiyordu.

07:50Annesinin haberi olmadan, o bildiğimiz üzere askeri okulun sınavına...

07:54...duer duyma sınavı, sınava girdi ve rüştüye, askeri rüştüyeye döndü.

07:59Ama o askeri rüştüyeye girdiği andan itibaren o okuduğu kitapların...

08:03...işte bugün Donbavahçe'de yayınlanmakta ve sergilenmekte olanlarını biliyoruz.

08:084600 küsur kitaptır.

08:09Bu kadar kitap okuyan bir insanın zaten...

08:12...hem çevresini, hem insanını, hem ulusunu, hem halkları, hem bütün dünyayı...

08:19...çok daha farklı algılaması zaten beklenen bir şey.

08:22O yüzden çağının bütün liderlerinin çok ötesindeydi.

08:25Çünkü tam o Türkiye'yi yönetirken aynı anda Almanya'yı Hitler diye bir adam yönetiyordu.

08:31Ve adam Kavgam diye bir kitap yazmıştı.

08:34Bak onun yazdığı kitap Mein Kampf adını taşıyordu.

08:37Kavga edeceğim ve bana iyi oy verin, başbakan yapın, Avrupa'nın yarısını Almanya yapacağım demişti.

08:44Almanya'nın başındaki Hitler.

08:45Tam bu esnada Benito Mussolini, İtalya'nın, Mare Nostrum diye bir duyuruda bulundu bütün dünyaya.

08:52Benim Akdenizim dedi.

08:54Alanya, Antalya, İtalya diye Roma Üniversitesi öğrencilerini her gün...

09:00...ya şimdi bakın bir lider, İtalya için kana bularım diyor.

09:05Çünkü eskiden Roma İmparatorluğu'nun toprağıydı, deniziydi bu denizleme geliyor.

09:09Tam buna cevap olarak Ankara'dan Atatürk, yurtta su, cihanda su dedi.

09:15Dolayısıyla neresinden baksanız kıyaslanacak bir hali elbette yok, mümkün değil.

09:20Hocam, gençlerle, çocuklarla konuşurken burada...

09:24...eğer Atatürk'ü görseydiniz ne söylemek isterdiniz diye sorduk.

09:30Ne dediler biliyor musunuz? Bu kadar şeyi nasıl yaptı?

09:3342 yaşında değil mi hocam yanlış bilmiyorsam Türkiye Cumhuriyeti'ni kuruyor Mustafa Kemal Paşa'mız.

09:3842 yaşında.

09:3942 yaşında.

09:4042 yaşında.

09:41Evet.

09:41Ne yazık 57 yaşında, çok genç.

09:44Kaybediyoruz.

09:45Kaybediyoruz paşamızı.

09:47Ama bu kadar başarım.

09:49Kurtuluş Savaşı'ndan çıkılıyor.

09:51Türkiye Cumhuriyeti kuruluyor.

09:52Devrimler, soyadı kanunları, tevhidi tetrisatlar, kanunlar.

09:57Muazzam bunu nasıl yapabildi?

10:00Bir tarihçi olarak siz nasıl son olarak bu yorumunuzu alın?

10:04Tabii ki olağanüstü.

10:05Zaten Atatürk dediğimiz zaman dünya ona olağanüstü bir gözle bakıyor.

10:09Nasıl bakıyor?

10:10İşte bakın UNESCO nasıl bakıyor?

10:12Dünya derken abartmıyorum.

10:15UNESCO, Birleşmiş Milletleri Kültür Kolu.

10:191981 yılının gelmekte olduğunu gördüler.

10:221978 yılında genel kurulu var, toplandılar, bir karar aldılar.

10:26Bu karar bir kere alındı.

10:28Sadece Atatürk için alındı.

10:30Bir daha alınamadı.

10:31Güya her devlet başkanı için yapacaklardı.

10:34Ama çıtayı Atatürk olarak koydular.

10:351978'de dediler ki, 3 sene sonra 81 geliyor.

10:401981 Türklerin Atatürk'ünün doğumunun 100. yıl dönümüdür.

10:45Belli ki Türkler çok özel hazırlanıyorlar olsa gerek.

10:48Ama sakın ha dediler.

10:49Sakın ha diyen 11 ülke önergeyi veriyor.

10:52Birinci sırada Yunanistan.

10:54Sakın ha diyor.

10:55İkinci sırada Rusya.

10:56Sakın ha diyor.

10:57Arkasından İngiltere, Fransa, Amerika.

10:58Herkes 11 ülkeye sakın ha dediler.

11:01Atatürk gibi bir liderin doğumunun 100. yıl dönümünü yalnız Türklere bırakamayız.

11:06Çünkü o insanlığın ortak paydasıdır.

11:08Dolayısıyla bütün devletler, işte onu temsil eden UNESCO yani Birleşmiş Milletler,

11:1478'de bir karar aldılar.

11:161981 yılı dediler, Atatürk yılı olarak ilan edilmelidir ve edildi.

11:21Bütün dünya yıl boyu Atatürk'ü anmalıdır dediler ve öyle anıldı.

11:25Böyle bir liderden bahsediyoruz.

11:27Ne kadar övünsek, az.

11:29O bizim kavuşmalarımıza, yarim mahşere kaldı.

11:44O bizim kavuşmalarımıza, yarim mahşere kaldı.

Kategori

Döküm

İlk yorumu siz yapın

Önerilen