00:00Samantala, ilang mga dam ang nagpakawala ng tubig bilang pagtugon sa matinding pagulan na dala ng bagyong uwan.
00:07At kabilang sa mga unang nagbukas ng kanilang gates ay ang Magath Dam.
00:11Kung ganyan, makakapanayin po natin ngayon ang regional manager ng Dam and Reservoir Division
00:15ng NIA Magath River Integrated Irrigation System na si Engineer Carlo Ablan.
00:22Engineer, magandang umaga po sa inyo.
00:24Hi, yes sir. Good morning po. Good morning pa lahat.
00:28Lala na po sa manasin tinig at nanonood sa inyong programa.
00:32Alright, sir. Ilang gates po ng Magath Dam ang nakabukas po ngayon? At kailan po ito binuksan, sir?
00:40Ayun, sir. Yung speed opening natin as of 8.
00:49So, umabot na tayo sa 1, 2, 3, 4, 5.
00:536, 8 a.m.
00:58Aabot na tayo sa apat na gate, 2 meters ang opening.
01:03So, magkakaroon na tayo at 8 a.m.
01:05Magkakaroon na tayo ng 4 gates, 2 meters each.
01:13At may total opening na 8 meters, sir.
01:15Well, kailan po ito binuksan, sir?
01:18Kasi, kung maalala, ilang araw pa lamang po, lunis pa lang, alam na po natin na tatama yung bagyong uwan sa ating area.
01:27So, kailan po ito binuksan, sir?
01:30Ayun, sir. Nagbukas tayo ng ating gate noong November 6 at 9 a.m.
01:34Nag-exert tayo ng alas 3 ng November 6 ng isang metro.
01:40And then, tuloy-tuloy na po ito hanggang ngayon, sir.
01:44Okay. Engineer, ano po yung mga river basins na pinaka-apektado po ng pagpapalabas ng tubig?
01:50Ayun, sir. Yung ating river basin, paglabas po ng Magkat, mayroon din tayong sa dadaanan,
01:57Dimalig River, Sigpo River, Pintakan, Ilagan River, Pinakanawan ni Ilagan River.
02:04And lalabas na ito sa Cagayan River Basin.
02:07But, itong mga river basins na nagko-contribute din, aside from Magkat,
02:12ito yun, yung mga Dumatata River, Ganano River,
02:15siya si River, Adalam River, and same, dito yun river, the Bubu River from Jones,
02:20and then the Buluan River.
02:22And yun, downstream, mayroon din tayong pinakanawan di Tumawini River,
02:27and pinakanawan di Cabagan River,
02:31and mayroon din tayong pinakanawan di Tuguega Rao just before ng Buntun Bridge.
02:36Aside from that, mayroon din tayong Chico River,
02:39and then Lasam River, Pared River, and then Dumon River.
02:43Down stream na po ito ng Tuguega Rao, and palabas na po ito ng Apariya, sir.
02:48So, yun, yung mga river systems na within, sa kalakhan ng Cagayan River, sir.
02:55Okay, sir, dito po sa Magkat Dam,
02:58Gaano po karami, pakiulit lamang po yung tubig na pinapakawalan sa ngayon,
03:03at magbabago pa po ba ito sa mga susunod na oras?
03:06Ah, yes, sir.
03:09As of ngayon, alas 7, kanina, ito yung latest natin, 187.50 na yung ating elevation.
03:19Nag-start tayo at 182.24, 10 p.m. kagabi.
03:24So, dyan, makikita natin na almost 5 meter na itinaas,
03:27and then we have this inflow, 9,811 cubic meters na po,
03:32at 7 a.m. yung ating inflow.
03:34And yung pinakakawalan lang natin, as of 7 a.m. is 1,000 cubic meter.
03:40So, ito, madadagbigan pa po ito.
03:42Expect natin kasi nakapag-release na tayo at 5.30 a.m. kanina
03:46ng dam discharge, ng dam discharge warning number 3.
03:50Ito po yung rapid increase, which is,
03:52ito na po yung red alert natin dito sa Magkat Dam.
03:55Nag-umbisa po tayo magbigay ng babala sa publiko
03:58and even sa mga disaster risk reduction management,
04:01lalo-lalo na po sa OCD region 2 kaninang 5.30.
04:04And then, naglabas uli kami ng babala kaninang alas 7.
04:09Ngayon, sir, aabot tayo ng mabubuksan po yung 7 meter gate natin,
04:157 na gate natin,
04:18at 4 meters opening hanggang mamayang 2.30 ng tangali.
04:23And then, dahan-dahan po yan,
04:25every 30 minutes po yung pagdadagdag natin.
04:29So, aabot tayo sa 5,047 Cms.
04:32And we expect, meron tayong inflow or forecasted inflow
04:36na maximum of 13,000 cubic meter per second.
04:42That depends again, bababa pa yan,
04:45bababa o tataas pa po yan,
04:47the 13,000 cubic meter per second,
04:49which is mas malaki kesa sa typhoon na emong dati
04:53na nagkaroon lamang ng 10,000 cubic meter per second.
04:57So, this typhoon U1,
04:59this is again the first time na mangyayari dito sa Magaddam
05:02na magkakaroon tayo ng inflow na ganun kalaki.
05:05If darating yung ating forecasted inflow
05:08na 13,000 cubic meter per second,
05:11plus minus po po tayo dun, sir.
05:13Okay, para po again,
05:15para po sa mga kaalaman ng ating mga kababayan na naapekto,
05:17hanting nagbubukas po ng gates,
05:20itong floodgates, itong Magaddam,
05:22hanggang kailan po uli ito, sir?
05:27Yun, sir,
05:28tuloy-tuloy po yung ating pagbubukas hanggat sa,
05:32ayun, mabilis sa pagtaas
05:34nitong elevation ng ating Magaddam.
05:38Ayun nga, ulit ko,
05:39mula kanina ng 10,
05:4110,
05:41baka nating 2.24 lang tayo,
05:45ngayong umaga,
05:45nasa nating 2.50 na tayo.
05:47So, ganun kabilis,
05:49yung pagtaas ng ating reserve wall.
05:51So, tuloy-tuloy lang po yung ating opening
05:53na 7 gates at 4 meters
05:57na magkakaroon ng 28
05:58and then total discharge
06:00or out of 5,000 CMS, sir.
06:04Alright, maraming salamat po sa inyong oras.
06:06Engineer Carlo Ablan,
06:08ang Regional Manager ng NIA Maris.
