00:00Samantala, para sa karagdagang update, makakausap po din natin ang tagapagsalita ng Office of Civil Defense na si Sir Juni Castillo.
00:08Sir, magandang gabi po sa inyo.
00:11Magandang gabi, Audrey. Magandang gabi sa ating mga kababayang nanonood.
00:16Well, Sir Juni, kanina po, nung nakapanayan po namin kayo sa special coverage kaninang umaga,
00:21inuulat niyo po na nasa 66 ang mga naitalanang nasawi. Meron po bang nadagdag dito?
00:27So, Audrey, ito yung pinakahuling datos natin sa NDRRMC updates.
00:34From 66, ngayong alas 6 po ng hapon, ito po ay meron ng reported deaths sa atin na 85.
00:42So, 85 po, yan yung reported deaths sa atin that are being verified and validated.
00:47And then, meron naman pong missing na 75,
00:51which ngayon po, yung ating mga search, rescue, and retrieval, no,
00:56ay under that ongoing yung operations.
00:59And then, meron din pong 17 injured na ating mga kababayan po, no,
01:04dito sa iba't-ibang regiyon na dinaanan ng Bagyong Tino.
01:07Well, Sir, alam na po natin yung pinsala nito sa iba't-ibang lugar, no,
01:10pero ang pinakahuling tinahak po nito ay ang Palawan.
01:13Gaano po kalawak yung pinsala naman na naitala sa Bagyong Tino sa Palawan?
01:20So, for Audrey, yung nakuha natin mula doon sa ating OCD, Mimaropa Regional Office,
01:27meron nga pong mga power interruptions na nangyari doon sa iba't-ibang munisipyo,
01:30lalo na yung mga sa mga barangay areas doon.
01:34And then, meron din ongoing operations silang ginagawa doon sa dalawang electric cooperative.
01:39Ito po yung Paleco at saka yung Besselco.
01:44In the meantime, yung mga walang mga supply ng kuryente, no,
01:49sabi naman ng OCD, kausap pa lang ng PDRRMO,
01:53yung mga MDRRMOs nila kung saan ang gamit pong kuryente po, no,
01:58ay itong mga power generators at meron namang mga linya din po ng komunikasyon na nakakausap pa nila.
02:06Pero po yung doon sa mga Rapid Damage and Needs Assessment Team at saka yung mga debris clearing, no,
02:14may mga challenges pa rin sila dahil may mga areas na umuulan pa din.
02:17Pero ang sinasabi naman sa ating doon, ang ating OCD Regional Office at ganoon din ang PDRRMO,
02:23ay bukas ng umaga makakapag-full blast na sila noong RDNA, no,
02:27yung pag-alam sa kabuang impact doon at ganoon din yung pag-debrick clearing.
02:31So far, wala namang pang mga untoward incident na mga reported dito sa mga bayan nila, no,
02:40especially itong El Nido, no, where this is a major tourist area.
02:44So, so far po, wala pa namang naiuulat doon na mga untoward incident po.
02:50Well, sir, sa lalawigan po ng Cebu, pinakamarami yung naitalang nasa Wino.
02:56Well, a few weeks ago, tinambahan po ito ng magnitude 6.9 na lindol.
03:00Ngayon, Bagyong Tino na naman.
03:02So, ano po yung mga nakahanda nating tulong para sa mga nangangailangan nating mga kababayan doon upang makabangon?
03:11Yung una pong ginagawa natin dito, no, itong pagkatapos nga lang nitong Bagyong Tino,
03:18um, yung una po yung mga augmentation, no, doon sa ating mga debris clearing and civil works cluster,
03:25kasi nga po kailangan linisin, no, yung mga pinsalang dulot nung bagyo.
03:30And then tama nga po, ano, kakadaan lang nung lindol sa kanila,
03:33and then undergoing the early recovery, and then ngayon meron naman pong ganito, ano.
03:37In terms of the food and non-food items, meron na rin pong mga nakahanda na mga replenishment, no,
03:45para doon sa mga naunang preposition food at saka non-food items.
03:49So, ang ginagawa na lang po talaga, kasama yung ating mga lokal na pahamalaan,
03:54ay inaalam natin, no, ano yung mga pangangailangan or augmentation, no,
03:59that they are need from the regional and the national government offices.
04:04In terms naman kasi doon sa mga kababayan natin na nasa loob pa rin nung mga evacuation sa centers doon,
04:12so natutugan na naman po yung pangangailangan nila sa pagkain at ganon din doon sa mga non-food items.
04:18Well, Sir Junice, sapat pa po ba ang ating quick response fund sa harap ng magkakasunod na kalamidad na tumama sa bansa?
04:26Opo, sa ngayon, no, hindi pa natin nakikita ng kukulangin ito.
04:32Sapat po ang ating quick response fund.
04:34At gaya nga po ng sinasabi ng ating mahal na Pangulo,
04:37kung kakailangan na yung mag-replenish dito, ay magagawa naman po ito.
04:41And in fact, during po nung mga magkakasunod na lindol, no,
04:44nag-replenish na rin doon ang ating quick response fund, no,
04:47na ito ay ginagamit naman ng mga iba't-ibang ahensya natin, no,
04:50ng response clusters, no, ito ang ginagamit for the mga food and family food packs, no,
04:57sa mga non-food items, kabilang na din yung mga kagamitin din, no,
05:02for the health cluster at saka iba't-iba pa pong cluster.
05:06So, hindi pa po natin nakikita ng kukulangin ito.
05:08Well, Sir Junice, ongoing pa po ang pagharap ng pamahalaan dito sa efekto ng bagyong Tino.
05:16Pero, may isa pa pong bagyo na inaasahang tatama sa ating bansa.
05:21Ano pong ginagawa ang paghahanda ng pamahalaan, lalo na na may chance itong maging super typhoon?
05:28Tama, Audrey, no, kaya nga po yung paghahanda,
05:31actually, isinagawa na natin, no, to kahapon,
05:34nagsagawa na ng pre-disaster risk assessment meeting at saka ng scenario building, no,
05:39dahil ang utos nga ng ating mahal na Pangulo,
05:41pagsasabihin pa ito, no, yung pag-responde natin at ganun din yung paghahanda.
05:46Lalo pa po, nakikita nga natin, na ang nabanggit nyo na nga po, Audrey, no,
05:50na ito ay maaaring maging super typhoon at napakalawak po nung sakop nitong bagyong ito.
05:58Kung ang bagyong Tino po ay 600 kilometers ang diameter,
06:03ito pong susunod na bagyo,
06:05ito po ay 900 kilometer yung lawak nito, yung diameter.
06:10Kaya ibig pong sabihin, kahit pinapakita na maaring sa Luzon ang tataang tahap nito,
06:16ay hindi rin po dapat mag-i-iis sa walang bahala ito ng mga kababayan natin.
06:26Unang-unang po, ang sinasabi natin, yung kung saan, kailan, at gaano kalakas yung ulan at hangin
06:33natatama dun sa ating lugar.
06:35Dapat po malaman natin yun, ano, saan, kailan, at gaano kalakas yung ulan at hangin natatama sa atin.
06:42Para po, mas makapaghanda tayo, alam natin kung anong gagawin.
06:45Pangalawa po, we are just looking at 2 to 3 days na paghahanda para dito.
06:50Yung Webes, Biernes, kasi yung Sabado, maaring maramdaman na po yung hagupit,
06:57o lalo na yung outern rainbonds, itong bagyo.
07:01So, ibig sabihin po, hindi natin dapat ang tinitingnan lang itong mata ng bagyo.
07:06Yung mata ng bagyo, nasa gitna lang po yun, at saka yung mga landfall.
07:09Pero yung lawak nito, again, 900 kilometers.
07:12So, dapat po talaga maghanda tayo, at hindi natin laging iniisip na dahil hindi naman tayo binahadate,
07:20ay hindi na natin kailangan lumikas.
07:22Kung tayo po ay nasa delikadong lugar, yung Hazard Hunter PH po, laging ipinapaalala yun.
07:28Meron pong mga listahan ng mga barangay na rain-induced landslides at saka flooding areas.
07:34Dapat po malaman at makita natin yun para makapaglumikas po tayo kung kailangan po.
07:40Well, maraming salamat po sa inyong oras, Sir Judy Castillo, tagapagsalita ng Office of Civil Defense.
