- 2 gün önce
Tarafsız olmak mümkün değil mi?
"Türk turistler Moskova'da Nâzım'a gidiyor"
Kiriyenko: Beceriksiz başbakan değil usta "aparatçik"
T24 yazarı Hakan Aksay yorumladı.
"Türk turistler Moskova'da Nâzım'a gidiyor"
Kiriyenko: Beceriksiz başbakan değil usta "aparatçik"
T24 yazarı Hakan Aksay yorumladı.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Bugün farklı bir program olacak. Salı günü de anons etmiştik.
00:15Sizden gelen bazı sorular, görüşler, eleştiriler, bazen de aynı programla ilgili
00:21işte sen Rusçusun, Putincusun, hayır sen Trumpçı, Zelenskici ya da işte Batıcısın falan.
00:26Bunlar ilginç yorumlar. Gerçekten bazen bir cümleyi dinleyenler ikinci, üçüncü cümleye geçmeden hop diye bizi enseliyor.
00:33Falancacıyız ya da filancacıyız. Tarafsız olamaz mıyız sizce?
00:37Şimdi geçen hafta bir seyirci çok ilginç bir tarzı da söylemiş.
00:42Mahan Bey diyelim ona. Belki takma isimdir ama.
00:47Sizde diyor Amerikancılık seziyorum. Nasıl seziyorsunuz? Bunu sorsanız ben size söyleyeceğim.
00:52İşte o program bu program. Size söyleyeceğim program.
00:56Ve şu soruyla da karşılaşıyorum. Çok sık.
01:00Yani hayatımın çünkü kırk küsur yılı Sovyetler Birliği ve Rusya ile ilgili olduğu için.
01:05Siz Rusya'yı seviyor musunuz?
01:08Evet seviyorum. Yani hayatımın yirmi altı yıl orada geçti.
01:12Kırk küsur yılı da hep böyle orayla ya orada yaşayarak ya gidip gelerek ya uzaktan çok yoğun her gün izleyerek.
01:18Ve sevdiğim bir yer doğası, insanı, kültürü vs. her şeyi onaylamak anlamına gelmiyor ama zaten ondan sonra şu soru geliyor.
01:27Ha Rusya'yı seviyorsun. O zaman sen Putin'cisin. Neden?
01:30Ben Türkiye'yi de seviyorum.
01:32Yani illa Erdoğan'cım olmam gerekiyor.
01:35Böyle kalıpları bir tarafa bırakalım. Birbirimizi daha iyi anlayacağız.
01:37Şimdi gittiğimde Sovyetler Birliği'nde ilk kez gittiğimde seksen birdi.
01:42Yine dokuz yüz seksen bir ve Brejnev vardı.
01:46Eskileri bir hatırlayalım şimdi.
01:47Brejnev. O gitti.
01:49On sekiz yıldan sonra öldü ve yerine Andropov geldi.
01:54Ondan sonra da Andropov da bir buçuk yıl falan sürmedi bile.
01:57Çernenkayı geldi.
01:58O da bir yıl bile sürmedi.
02:00Şimdi bakın bunların hepsi farklı Sovyetler Birliği'ydi.
02:03Her gelen bir öncekini böyle karalamasa bile onun yöntemlerini değiştiriyor.
02:09Bunu şundan bahsediyorum size.
02:11Hangi Sovyetleri hangi Rusya'yı savunacaksınız?
02:14Ben Rusya'yı savunuyorum.
02:16Hangisini?
02:17Devam edelim.
02:18Onlardan sonra gelen Gorbaçov.
02:20Gorbaçov şimdi çok farklı bir sosyalizm şeyi çıkardı.
02:24Yani sosyalizmde işte farklı şeyler, ilişkiler olacak.
02:29Güler yüzlü bir sosyalizm olacak falan.
02:30Bak şimdi Yeltsin dönemi oldu.
02:35O da şeyi değiştirdi.
02:37Ve Gorbaçov'un bir sürü anlayışını değiştirdi.
02:40Ve aynı zamanda Sovyetler o arada yıkıldı.
02:42Ve yeni dönem Putin, Yeltsin'in yerine gelen, evet Putin'i o getirdi ama daha sonradan bir baktık.
02:50Yeltsin'in bütün politikaları değişti.
02:52Tekrar ediyorum hangi Rusya'dan bahsediyorsunuz?
02:55Hangi Rusya'yı savunmak ya da hangi Rusya'yı karşı olmak?
02:58Ya bu öyle statik bir şey değil.
03:00Farklı görüşler olabilir.
03:02Şimdi
03:03Şöyle söyleyeyim.
03:06Tabii ki bizim gerginleştiğimiz konu güncel konular.
03:09Güncel konu deyince de 4 yıla yaklaşık bir süre savaş var.
03:13Ukrayna savaşı var.
03:14Ukrayna savaşıyla ilgili de
03:16görüyorum.
03:17Bazı arkadaşlar, tanıdıklar, dostlar.
03:19Onlar da baştan çok fazla anlayamamıştı.
03:21Giderek onların da tavrı değişiyor.
03:24Ukrayna savaşı Rusya'nın bence, bakın Rusya'yı da seven ve orada yıllarını geçiren birisi olarak Rusya'nın ciddi bir sorunu haline geldi.
03:34Ukrayna savaşı ve bence Kremlin yönetiminin de ciddi bir hatası oldu.
03:38Yanlış bir istihbarat oldu.
03:40Artık bunu bugün biliyoruz.
03:42Ya da en azından pek çoğumuz bunu kabul ediyor.
03:45Yani birkaç günde bitebilir.
03:47Bir hafta, bir ayda bitebilir falan.
03:49Ukrayna'sı çok rahat alırız.
03:51Niye?
03:51Çünkü 2014'te Kırım çok rahat bir şekilde işgal edildi ya.
03:55Neredeyse kansız.
03:56Çok basit bir hareketle.
03:57Çiçeklerle karşılayacağız.
03:58Olmadı.
03:59Ve bitiremedilerdi.
04:00Bitiremediler uzadı uzadı uzadı.
04:02Yeni insanlar.
04:04Nereye geldik?
04:05Yüz binlerce insan öldü.
04:07Şimdi bir kere biliyorsunuz benim anlayışıma göre bu programı seyredenler 3,5 yıldan fazla artık 4 yıla yaklaşıyoruz.
04:15Ölümler.
04:16Yani şu fotoğrafa bakın.
04:17Savaş, yıkılan şeyler, binalar arka tarafta, askerler ve bir bebek.
04:21Bilmiyorum Ukraynalı Rus hiç fark etmez.
04:24Ya bu bebeğe kim ne anlatabilir?
04:26Hangi ideolojiden bahsediyorsunuz siz?
04:29Hangi politikadan, hangi istisensiniz siz?
04:31Yani liberal misiniz, batıcı mısınız, komünist, sosyalist misiniz, Rusçu musunuz?
04:37Yani her türlü ideolojiye lanet olsun.
04:39Kusura bakmayın burada sertleşiyorum.
04:41Ben de sizlerden, her iki taraftan da çok sert eleştiriler alıyorum.
04:44Şu çocuk, şu çocuğun hayatından daha önemli ne olabilir?
04:48Savaş böyle bir şeydir.
04:50Yüz binlerce insan öldü.
04:52Kolları, bacakları olmayan.
04:53Yani psikolojileri ve bedenleri bozulan milyonlar artık.
04:57E bu savaşın durması gerekiyor.
05:00Olmaması gerekiyordu, durması gerekiyor.
05:02Aynı zamanda yine Rusya konusunda şunu söyleyeyim.
05:04Rusya'nın da bir kere çok kaybı oldu da yani en az Ukrayna kadar belki daha fazla.
05:12Çünkü o saldıran şey güç.
05:14Bu arada demin çocuğu verdik ama yetişkinlerden o kadar çok ölen olduk.
05:20Sivillerden de ama askerlerden de bir mezarlık görüntüsü size göstermek istiyorum.
05:24O mezarlıkta bilmiyorum yani kaç kişi yatıyor bu mezarlıkta?
05:31Kaç, kaç trajedi var?
05:34Ve orada ölenlerin aileleri, yakınları, arkadaşları, dostları yani bilmiyorum yine Ukrayna mı, Rus mı da aldığım hiç önemli de değil.
05:44Bakın orada onlarca da değil yüzlerce galiba çelenklerle falan böyle garip bir şey, görüntü var ama bütün onları tanıyanlar, sevenler akrabalarıyla birlikte alınca korkunç bir trajedi.
05:55Yani savaşın savunulacak bir tarafı var mı Allah'ınızı severseniz?
05:59Şimdi devam edelim konuya.
06:02Bence bu süre içinde Rusya zayıfladı ve başkaları güçlendi.
06:07Amerika güçlendi.
06:08En başta Amerika bir kere Biden gibi zayıf bir yönetimde bir kere batıyı konsolide etti.
06:13NATO hatırlıyor musunuz?
06:14Macron şey demişti, beyin ölümü gerçekleşti, NATO'dan bir şey olmaz.
06:182019'du toparlandı.
06:202022'de, 2023'de NATO toparlandı.
06:23Amerika onları aldı, evirdi, çevirdi.
06:25Ve ABD güçlendi.
06:27O arada ABD hani silah yardımı falan diyorlar ya, o silahların parası geldi bir yerlerden.
06:33En azından ABD bir elinden aldı, öbür eline verdi.
06:36Yine o kazandı.
06:37Şimdi işte ABD petrol ve özellikle de sıvılaştırılmış gazla Avrupa'ya girdi.
06:42Rus petrolü gazı girmiyor veya azalıyor.
06:44ABD kazanıyor.
06:45ABD her aşamada kazanıyor.
06:47Rusya değil.
06:48NATO genişledi bakın.
06:49İsveç'in, Finlandiya'nın NATO'ya gireceğini kimse öyle bilirdi bundan 5 yıl önce örneğin, 6 yıl önce.
06:54Yani böyle, bağımsız devletler topluluğu üyeleri, Sovyetler Birliği'nin diğer eski şeyleri.
07:00Onlar artık Rusya'dan korkuyorlar ya, Ukrayna'ya bunu yapan bize neler yapar?
07:06Yani ilişkiler sürüyor, görüşmeler falan ama böyle.
07:09Yani bir de şunu söylemiştim, tekrarlayayım.
07:11Bakın savaşa verilen, ayrılan, Rusya'nın ayırdığı 100 milyarlarca dolar.
07:17Bunu eğer soft power, Rusya'nın pek sevmediği, pek kullanmadığı şey, hep hard gidiyor.
07:22Soft power'a verseydi, Rus kültürü, Rus anlayışı vs. bunların diğer ülkelerle işe yarar hale getirmesi, Rusya çok kazanırdı.
07:31Dostlarının sayısı da artardı.
07:33Sonuçta hem insanlar ölüyor, hem batı kazanıyor, hem kendisi kaybediyor.
07:36Bundan dolayı mesela Putin-Trump meselesi değil ki, yani 40 küsur yıldır bildiğim bir coğrafya hangi aşamalardan geliyor?
07:44Bunu ben izlemeye çalışıyorum ve bundan dolayı da yorum yapıyorum.
07:49Yani her şeyden önce insan faktörü.
07:51Yani ben bakın sizi ilgilendirmeyebilir, benim sorunum olabilir, geçmişte komünistim.
07:57Sonra bir karar aldım, ben herhangi bir ist olmayacağım, herhangi bir partinin ideolojinin liderin adamı da olmayacağım.
08:03Yani onun için aranızda komünistler, sosyalistler olabilir, milliyetçiler olabilir, liberaller olabilir.
08:09Hiç fark etmez.
08:10Ben insan odaklı bakmaya çalışan birisiyim en azından onu yapmaya çalışıyorum.
08:14Ve bu savaştan da bahsederken bunlardan özellikle söz ediyorum.
08:19Şu da var, savaş, savaş dedim.
08:20Rusya gerçekten çok savaşan bir ülke.
08:23Tarih böyle getiriyor, şartlar böyle getiriyor ama bazen de kendi tercihleri de var.
08:27Düşünsenize, yani 1. Dünya Savaşı, 2. Dünya Savaşı, iç savaşlar ki iç savaşlar ta geçmiş zamandan başlamış 17'den sonra.
08:37Çeçen Savaşı da bir iç savaş aslında.
08:40Bir de Sovyetler Birliği müdahaleleri var.
08:42Çekoslovakya, Macaristan, Polonya, Afganistan korkunç bir şey.
08:46Sovyetleri de yıkıma götüren bir şey.
08:48Bu ara Angola var vs.
08:50E şey var, Gürcistan'la savaştı.
08:53Suriye, şu anda devam eden Ukrayna Savaşı.
08:58Yani bunlar gerçekten aşırı derecede elinin altında bulunan, çabuk başvurulan bir şey olunca sonuç olumlu olmuyor.
09:07Lidere de bağlı tabii ki liderlerin tercihi.
09:09Dediğim gibi Brezhnev başkaydı, Andropov başkaydı, Gorbacov başka.
09:13Gorbacov savaşları engellemeye çalıştı.
09:16Beceriksizliği, Sovyetler Birliği'nin yıkılmasında önemli olu vs.
09:21Ama savaşları, Gorbacov'u beğenmeyenler, onun el sıkıştığı Regan'ı, artist bozuntusu, bundan da devlet yöneticisi mi olur, onları da beğenmediler.
09:31Ama bu Regan, bu Bush geldi ekrana ama ben Regan'dan bahsediyorum.
09:36O ikisinin katkısı ama daha sonradan Bush da oldu tabii.
09:40Onunla da devam ettiler barış anlaşmalarına, silahsızlanma şeyine.
09:44Bakın dünya 30 yıl nükleer savaş korkusu olmadan yaşadı.
09:49Şimdi her gün nükleer savaştan bahsediyoruz.
09:51Her programda ben bunu anlatıyorum.
09:53İyi bir şey mi, keyifli bir şey mi?
09:55Her an tepemizde bir bombalar patlayabilir.
09:57Maalesef böyle yani liderler de yani şöyle söyleyeyim.
10:01Yeltsin birilerini seçti.
10:03Başbakan olarak denedi, değiştirdi, durmadan değiştirdi.
10:06Eğer Putin değil başka bir olsaydı bilmiyorum.
10:08Ya da bugün Putin'den sonra anayasaya göre, Rusya Anasası'na göre kim gelebilir başa herhangi bir durumda?
10:13Mişustin, Mişustin'in savaşı seven, devam ettirecek bir isimi hiç sanmıyorum.
10:18Tahminim.
10:19Ya da Rusya'nın en önemli liderlerinden biri Moskova Belediye Başkanı Sobyanin.
10:24Bugüne kadar savaşı savunan bir demecine rastlamadım.
10:27Evet Putin'e bağlılık falan diyor.
10:29Ekonomiyle uğraşıyor, şehri iyileştirmeyle uğraşıyor.
10:31Yani liderlerin tercihi de burada son derece önemlidir.
10:35Bunu vurgulamak istiyorum.
10:38Şimdi şunu da söyleyeyim bu arada sadece liderler değil.
10:41Bakın Rus elitleri yani Putin'in çevresinde kümelenmiş olanlar,
10:46bürokrasiden, bakanlıklardan olanlar, çeşitli şirketlerin yönetimleri, sahipleri
10:50bunların bütün hayatı, en azından bütün hayatı demeyeyim de
10:55tatilleri, sahip oldukları ikinci, üçüncü, beşinci evler, yatları, tatil anlayışları,
11:01çocuklarını gönderdikleri, okumaya gönderdikleri yerler, hepsi batıydı bunların biliyor musunuz?
11:07Avrupa, ABD, İngiltere, şeyler, Almanya, Fransa,
11:12hep hayatlarını orada sürerlerdi hayatının keyifli anlarını.
11:15Bu ne iki yüzlüktür? Şimdi batı düşman ama oradaki şeyler zarar ettiler ve eminim bunlar,
11:21kafalarının içine giremeyiz tabii ama bunların yaklaşımı farklı.
11:26Şu an korkudan hiçbir şey demiyor olabilirler.
11:28Böyle batılaşan en azından eğlence, eğitim vs. de batılaşan Ruslar savaş başlayınca bir korku içinde sindiler.
11:36Bugün akıllarından ne geçiyor, ne istiyorlar, ne kadar savaşın devamını istiyorlar bunu ben bilmiyorum.
11:42Şimdi batıya gelelim. Sütten çıkmış ak kaşık mı batı? Hiç değil.
11:48Yani bir kere ben birazcık kendi geçmişten bahsettim.
11:50Komünist olmaktan vs. her dönem ABD'ye eleştirel baktım.
11:54Onun için kimdi? Mahan Bey, lütfen.
11:57ABD her dönemde ve çok değişik liderler, yani geçmiş liderleri de alalım.
12:01İsterseniz Nixon'a, Ford'a gidelim.
12:03Ama ben daha yakına geleyim.
12:05En azından şurada gördüklerinize bakalım.
12:07Obama'ya bakalım, Biden, Trump.
12:09Yani stilleri değişik, bazılarını sempatik de bulabilirsiniz.
12:13Yani ABD'nin dünyada bir önceliği var arkadaş.
12:16Yani ABD bir numara, her zaman bir numara olacak.
12:20Sadece ekonomik düzey, askeri şeyle falan değil.
12:22Oradaki insanlar bir numara.
12:23E biz ikinci, üçüncü sınıfız.
12:25Niye öyle?
12:26Her konuda kendilerini düşünürler, okyanus ötesi şeylere rahat bakarlar, operasyon yaparlar,
12:31Orta Doğu'yu karıştırırlar falan.
12:33Nedir bu?
12:33Dolayısıyla burada da Ukrayna Savaşı'nda da ABD olumlu bir rol oynamadı, kışkırtıcı bir rol oynadı.
12:41Biden Zelenski'yi kışkırttı.
12:43Defalarca kışkırttı.
12:45Hem de öyle.
12:46Sovyetlerin yıkılması aşamasına dönelim.
12:49Hatta daha öncesine dönelim.
12:50Yani şimdi NATO vardı ve ona karşı bir Varşova Paktı örgütü, askeri örgütler.
12:58Varşova Paktı kendisini lağvetti.
13:00NATO niye lağv etmedi?
13:01Yok.
13:01NATO, ABD'nin liderliğinde bütün dünyanın askeri gücü olacak.
13:05ABD sopasıyla dünyayı adam edecek.
13:09Böyle.
13:10Ve Gorbachev ve Bush, tekrar onlara geliyorum.
13:13Onların görüşmelerinde o Doğu Almanya, Batı Almanya meselesi, silahsızlanma, Sovyetlerin yıkılışına giden yol.
13:20Aldattılar Gorbachev'u aldattılar.
13:22Gorbachev'u da o dönemin Dışişleri Bakanı Şevard Naze'yi de aldattılar.
13:26Gorbachev'un beceriksizliği de oldu.
13:28Daha sonradan bu aldatma sürdü.
13:30Buradan başladı.
13:31İşte Yeltsin ve Clinton.
13:33Şu meşhur görüntülerini Yeltsin'in ayık mıydı, sarhoş muydu bilmiyorum.
13:38Bir espriler yapıp Clinton'ı çok güldürdüğü anları falan bilirsiniz.
13:41Onları idare etti.
13:43Yani onu da batıya çekti büyük ölçüde şeyi.
13:46Yeltsin çok önemli bir dönem.
13:48Yugoslavia'da anlaşmazlığına kadar batıcıydı.
13:52Dolayısıyla ilginç.
13:53Geçenlerde bir Rus istedik.
13:55Kremlin'e yakın bir Rus uzman.
13:57Burada da vermiştik.
13:58Dimitri Trenin başa geldiğinde Putin de batıcıydı diyor.
14:02Sonradan baktı ki diyor batı hiçbir şey anlamıyor.
14:05Batı hep genişliyor.
14:06Şunu da ekleyeyim.
14:07Bilmem kaçıncı kez.
14:08Sovyetler Birliği ve Rusya döneminde en az 3 kez benim bildiğim.
14:12Kruşev döneminde yani Stalin'den sonra ve Brejnev'den önce.
14:18Yeltsin belki de az önce gördüğünüz fotoğrafa yakın bir dönemde.
14:22Clinton'a ve Putin ilk başlangıcında iktidarının.
14:26Bizi NATO'ya alın dedi.
14:27Malhem NATO'yu kaldırmıyorsunuz bizi NATO'ya alın dedi.
14:30Tabi ki bazıları diyor ki bana yani NATO olur mu canım koskoca Rusya NATO'ya sığmaz.
14:34Zor olur onu idare etmek falan.
14:36Evet elbette haklısınız.
14:37Ama şimdi kolay mı hayatımız?
14:39Nükleer savaş tehlikesi yani farklı bir yaklaşım yok.
14:42Hep böyle bir düşman gerekiyor NATO'ya ve kuşatma ilerleme.
14:46Yani NATO'nun şeyleri batının hataları çok çok fazla.
14:50Ve savaşın başlamasında da kışkırtıcı rolü çok fazla.
14:53Ukrayna yönetimleri de aynı şekilde.
14:56Zaten pek çok Ukrayna yönetimi Ukrayna'nın bir sürü sorununu çözmedi.
14:59Rüşvettir şeylerdir ekonomik sorunlardır falan ve ilişkilerde ben geçmiş yazılarıma baktım.
15:05Bundan 12-13-14 yıl önceki yazılarım.
15:07Ukrayna Finlandiya gibi ama şimdinin değil o zamanın Finlandiya'sı gibi tarafsız olmalı.
15:14Kavgaya girmemeli kendini güçlendirmeli falan bunlar bir sürü şeylere girdiler.
15:17İçeride de gerçekten çok rüşvetlerin at oynattığı bir yerdi.
15:23Sonunda gelinen nokta çok kötü ve herkesin Rusya'nın da batının da Ukrayna'nın da hataları var.
15:29Sonuçta ne oldu?
15:30Trump diye bir adam çıktı ve bugün daha başa gelmeden ve geldikten sonra işte şu fotoğraftaki net görüldüğü gibi hani parmağıyla gösteriyor.
15:38I want you der gibi.
15:40Daha başa gelirken Grönland istiyorum dedi.
15:42Kanada'yı istedi.
15:4351. eyalet dedi.
15:45Şimdi işte Venezuela diyor, Nizerya diyor, onu diyor, bunu diyor.
15:48Böyle bir şey.
15:49Yani bu adamın ve bu ülkenin nesine sempati duyacaksın?
15:53Ben anlayış olarak Rusya'nın sık dile getirdiği, Pribakov zamanında da şimdi de çok kutuplu dünya bunun bir realiti olduğunu düşünüyorum ve normal.
16:03Bir tarafta Çin var, bir tarafta Amerika var, Rusya var, Avrupa Birliği var falan.
16:06Çok kutupluluk iyi de sınırları böyle haldır huldur bozmak, askeri şeyler, operasyonlarla, savaşlarla falan bu yanlış bir şey.
16:15Çünkü yani geçmişe bakarsak o bize aitti dedi.
16:17Ben böyle düşünüyorum.
16:19Hadi o zaman gireyim.
16:20Arabistan'a da gireyim.
16:21Ermenistan'a da gireyim.
16:23İşte Moldova'ya da uzanayım.
16:26Kırım'a vesaire olmaz.
16:28Yani dünyada artık savaşların net bir şekilde yasaklanması gereken bir dönemdeyiz.
16:33Geçti bile bunun zamanı.
16:35Onu vurgulayayım.
16:37E tabii bir de konunun ülke eşiği var artık.
16:39Oraya pek fazla girmeyeyim ama insan hakları, özgürlükler, gerçek seçimler bunların olmasını ve ekonominin geliştirilmesini isteyen birisiyim ben.
16:47Her yerde Türkiye olsun, Rusya olsun falan.
16:50İnsanlar iyi yaşamalı.
16:51Kardeşim 70-80 yıl yaşıyoruz.
16:54O sorun, bu sorun, şeyler, sorunlar, dertler, ekonomi, borç, sağlık iyi yaşasın insanlar.
17:01Bunun için iyi ekonomi.
17:02Yani askeriye, savaşları harcayacağınız şeyleri, şu füzeler vesaire insanlara eğitimi harcayın, sağlığı harcayın.
17:08Benim görüşüm böyle ve son olarak Mahan Bey ve diğerleri tarafsız olmak mümkün mü diye soruyorum ve benim cevabım evet mümkün.
17:18Belki her aşamada değil ama genel olarak mümkün.
17:20Benim yapmaya çalıştığım gazeteci olarak da kabul edersiniz.
17:23Rusya uzmanı olarak da bu.
17:25Eleştirdiğim ve beğendiğim tarafları da var.
17:27Bunları koymaya çalışıyorum.
17:29Aynı zamanda Rusya ile Türkiye'nin ilişkilerinin her dönem gelişmesi için çalıştım.
17:34Dernekler kurdum.
17:35Gazeteci olarak, uzman olarak, ticari ilişkiler, kültürel ilişkiler, belli bir çerçevesi içinde siyasi ilişkiler vesaire.
17:43Böyle yani elbette ki tekrarlıyorum kutuplaşma bizi başka bir yere getirdi.
17:48Hem Türkiye'nin ortamı gerginlik bir sözünden mahkum ediyorsunuz ya da bir sınıfa sokuyorsunuz.
17:52Amerikancı, Rusçu bilmem neci falan.
17:54Kutuplaşma, gerginlik bunlar.
17:56Ya bizdensiniz ya düşman.
17:58Dünyada da böyle.
17:59Trump'ın anlayışı böyle.
18:01Maalesef bizi kötü bir yere getiriyor ama en azından derdimi beni içtenlikle dinleyip anlamak üzere,
18:08polomik için değil, sıkıştırmak için değil, anlamak üzere dinleyenlere sanırım,
18:13derdimi anlatabildim diyorum ve bu umutla ikinci bölüme geçiyorum.
18:17Basın.
18:25İlginç bir şey.
18:27Daha doğrusu ilginç iki şey ve ikisi de Türkçe yayınlardan.
18:32Birincisi Medya Günlüğü.
18:34Arkadaşımız Cenk Başlamış'ın yıllardır başarıyla sürdürdüğü Medya Günlüğü sitesinden
18:40Moskova'da gazetecilik yapan, Türkiye'de okumuş ve Türkçe'ye çok hakim arkadaşımız,
18:47gazeteci arkadaşımız Fuat Safarov durmadan sürekli orada yazılar yazar.
18:51İlginç bir şey çıktı.
18:52Ufacık ama bunu vermek istiyorum.
18:54Türkler Nazım'a koşuyor.
18:58Şimdi Moskova Belediyesi'ne bağlı Turizm Komitesi,
19:02Mos Turizm'dir adı, şeyde görüyorsunuz Nazım'ın,
19:05rüzgara karşı yürüyen adam heykelinin, anıtının altında mezarı vardır.
19:10Vera da orada yatar son eşi.
19:14Şimdi onlar Mos Turizm bir açıklama yapmış.
19:16Demiş ki Rusya'nın başkentine gelen Türk turistler genelde Nazım Hikmet'in
19:20Nova Devici mezarlığındaki kabrini ziyaret ediyorlar.
19:26Bu bir gelenek oldu artık.
19:28Genelde Türkler Rusya'ya iş amaçlı geliyorlar yüzde kırkı falan ama
19:31değişik amaçlarla gelenlerin hepsi kültürel şeylere de ilgi gösteriyorlar.
19:37Kültür deyince de bir Nazım'ın mezarı geliyor.
19:39İki demişler o da çok önemli.
19:41O da Puşkin Müzesi.
19:43Puşkin Müzesi'ne gidenler, giden Türkler de var.
19:45Orada da ne var?
19:46Truva hazineleri.
19:47Truva ya da Troya hazineleri.
19:50Nedir?
19:50Orada Türkiye'den kaçırılan 1873 yılında
19:53Arkeolog, Alman Arkeolog Schliemann
19:57Türkiye'den bazı şeyleri kaçırdı Truva'dan.
19:59Çanakkale yakınlarında.
20:01O antik kentten aldığı şeyler.
20:03Daha sonra işte savaş çıktı.
20:04Almanya'ya gitti.
20:05Yunanistan, Almanya falan.
20:06Sonra savaş çıktı vesaire.
20:08Ve savaşın son aşamasında da Kızıl Ordu onları aldı.
20:12Ve bir kısmı.
20:13Şimdi Moskova'da Puşkin Müzesi'nde.
20:17Ve bu aynı zamanda bir anlaşmazlık konusu.
20:19Almanya, Türkiye, Rusya arasında.
20:21Ama fark etmez.
20:22Oraya giden Türkler Nazım'ın mezarı ile birlikte
20:24Puşkin Müzesi'ni de ziyaret ediyorlar.
20:27Ve etseler çok iyi olur diyorum.
20:30Ve bu anlamda bunu kısaca vermek de bana büyük keyif veriyor.
20:32İkincisi de Sözcü Gazetesi'nden bana gerçekten bir arkadaşım iletti.
20:36Ve çok keyifli bir yazı.
20:38Tavsiye ederim.
20:39Çünkü çok uzun.
20:40Hepsini veremeyeceğim.
20:41Şimdi BMW'si ile Rusya'ya giden Alman dönüşte herkesi şaşırtan bir itirafta bulundu.
20:47Tabi biraz gazeteci şeyiyle, Türk gazeteciliğinin şeyiyle abartmışlar biraz.
20:52Ama Alman ototamircisi varmış.
20:54Klaus Müller.
20:56Lüks arabasına BMW X5'miş arabası Rusya'ya gitmiş.
21:00Arabayla gezmiş.
21:01Ve epeyce şaşırmış.
21:03Bir sürü şeye şaşırmış.
21:04Yani Rusya'yı ve Rusları keşfetmiş kendince.
21:07Yani bu bir turistik gezi diye düşünüyordum ama
21:10tüm dünya algın bilmem yerle bir oldu diyor.
21:13Bu da yine bizim gazetecilerin abartması.
21:16Olduğu gibi verseler olmayacak sanki.
21:17Neyse bozmayalım şeyi.
21:19Çok ilginç çünkü içinde yazanlar.
21:22Diyor ki Klaus, biz Almanlar mesafeleri kilometrelerle ölçeriz.
21:27Ama Rusya'da bu bir zihniyet meselesi diyor.
21:29Gidiyorum gidiyorum.
21:30Yani binlerce kilometre.
21:32Mesela gidiyorum şeyde Sibirya'da hangi şehir?
21:35Krasnoyarsk benim de bir dönem gittiğim bir yer.
21:38En yakın kentlerden biri İrkuz.
21:40Komşu diyor bahsediyor diyor adam diyor.
21:43800 kilometre insaf diyor.
21:45Evet Rusya dünyanın en büyük ülkesi ve Sibirya'da devasa bir şey.
21:50Ve diyor Rusya'da modern altyapı ve ilkellik geri kalmışlık bir arada diyor.
21:56Yani gidiyorum acayip bir yol diyor.
21:58Çok iyi gelişmiş M11 yolu.
22:00Ondan sonra gibi gidiyorum diyor.
22:02Böyle delik deşik bir yol diyor.
22:03Bu arada şunu söyleyeceğim gazetede yazmıyor.
22:06Derler ki Rusya'da iki tane felaket vardır.
22:10Rusçası ile Duraki-i Darogi derler.
22:14Yani bu ses şeyine uyumunu hissetmenizi istedim.
22:18Aptallar ve yollar Rusya'nın baş belası diyor.
22:22Bunu diyen de Nikolay Gogol bazıları Saltikovşedir'in ya da Karamzin de diyor.
22:26Ama neyse önemli değil.
22:28Yani aptallıktan da çok çektik.
22:29Biz kötü yollardan da çok çektik.
22:31O Alman da gitmiş kötü yolları da görmüş.
22:33Bir de şu diyor.
22:34Benim arabam harika diyor ama bazı yerlerde ilerleyemedim.
22:37Ama Rus diyor.
22:37O kötü ve ucuz arabalarla diyor.
22:39Rüzgar gibi geçiyor diyor.
22:41Hatırlar mısınız?
22:41Türkiye'de de bir dönem çok satılan.
22:43Şimdi yollarda seyrekli olsa rastlıyorum.
22:45Niva vardı.
22:46Niva cepleri.
22:47Tam gibi gidiyor gerçekten.
22:48Ucuz basit bir araba.
22:50Bu BMW'siyle dayanamamış.
22:52Şimdi sonuç olarak bu Alman'ın anıları bayağı uzuyor.
22:56Hatta Ruslara da birazcık keşfetmiş demiş ki.
22:58Ya biz Almanlar mesafeliyiz.
23:01Bir resmi dururuz.
23:02Ama Ruslar hemen samimi olabiliyor.
23:04Hatta demiş bir yerde arabanın silecekleri bozuldu.
23:07Adamın biri tamir etti.
23:08Ondan sonra ne dese beğenirsiniz.
23:10Gel eve yemek yiyelim.
23:12Olacak şey değil.
23:13Bizim Almanlar da böyle bir şey.
23:15Almanya'da da bir süre yaşamış birisi olarak çok iyi anlıyorum bu Klaus kardeşimizi.
23:20Teknolojik olarak da çok zıtlıklar diyor.
23:22Her diyor metro vagonunda yüz tanıma sistemi var.
23:24Çok gelişkin o açıdan Rusya.
23:26Ama diyor bir postaneye gidiyorsun diyor.
23:28Şey ilkel toplum gibi diyor.
23:30Acayip diyor şey.
23:31Geri kalmış diyor.
23:33Buzlu sokaklarda topuklu ayakkabıyla gezen Rus kadınları.
23:37Bilmez miyiz?
23:38Antalya'da şeyde plajda da aynı topukluları giyiyorlar.
23:42Böyle böyle.
23:43Ve filozof kamyon şoförleri.
23:44Onlardan bizde de var.
23:45Şimdi bu Klaus yeni bir sefer planlıyormuş Rusya.
23:49Diyor ki burada da artık ben edebiyatı ve kültürünü inceleyeceğim.
23:53Rus halkının ruhunu anlayacağım diyor.
23:55Zor kardeşim Klaus.
23:57Rusya'yı anlamak zor.
23:58Ruslar çok enteresandır.
23:59Ben 40 kısır yılda bir sürü şey anladım ama tümüyle anladım çözdüm demekten kaçınıyorum.
24:05Bu konuda da Ruslar çok sık bir şey söylerler.
24:07Bir şairleri var.
24:08Hem şair hem diplomat.
24:10Tütçev.
24:11Feodor Tütçev.
24:11İşte 1800'lerin başına doğmuş.
24:131870'de ölmüş.
24:14Diyor ki Rusların ve Putin'in de bayıldığı bir sözdür bu.
24:18Rusya akılla anlaşılmaz.
24:20Arşınla ölçülmez.
24:22Kendine özgüdür.
24:23Onu ona Rusya'ya sadece inanılabilir.
24:26Bazıları bunu ona iman edilebilir diye çeviriyor.
24:29Ben bunu da tercih etmiyorum.
24:30Yani Rusya'yı biraz da hislerle anlamak falan gibi.
24:33Biraz karışık ama anlamlı bir söz.
24:36Bu kadar diyelim ve şimdi son bölümde portrede.
24:40Sergiy Kiryon kimdir?
24:42Ondan bahsedelim.
24:44Sergei Kiryenko ufak tefek bir adam.
24:51Genç görünüşlü.
24:5263 yaşında.
24:55Vaktiyle gençken 35 yaşındayken bir dönem başbakan oldu.
24:59Onun için de beceriksiz başbakan dendi ona.
25:024 ay kalabildi hem en genç başbakandı hem de çok kısa sürdü.
25:08Şimdi de çok deneyimli bir aparatçık.
25:10Aparatçık ne demek?
25:11Bu Sovyetler Birliği'nden kalan bir şey.
25:13Parti yetkilileri, görevlileri falan daha sonra devlet aygıtının bir çalışanı olarak da söylene geldi bu aparatçık.
25:21Aslında gri kardinal de denilen yani perde gerisinden Rusya'yı idare edenler Putin'in beyin takımı da denilebilir.
25:29Şimdi bu 63 yaşındaki Kiryenko, Cumhurbaşkanlığı idari müdürü var, müdürleri var.
25:36Birinci sırada pek ortaya çıkmayan Anton Vaino 53 yaşında.
25:40Ama Sergei Kiryenko daha çok görüyoruz, onun yardımcısı.
25:44Sergei Kiryenko, Sukhum'da doğmuş.
25:47Abhazya ama kendisi Rus, babası Rus falan.
25:50Nijni Novgorad'da uzun süre yaşamış.
25:52Gorki, Nijni Novgorad'da Gorki şehri, Gorki'nin şehri.
25:56Orada Gorki'nin müzesi vardır.
25:57Orası da gidenlere tavsiye ederim benim beğendiğim bir yerde.
26:01Babası Nijni Novgorad'da üniversitede çalışmış.
26:06Felsefeci ve bilimsel komünizm öğretmiş babası.
26:10Şimdi kendisi gençliğinde ve artta orta yaşlılığında şey olmuş, özellikle de Rusya'nın liderlerinden 2015'te kuşkulu bir şekilde Çeçen bir katil tarafından öldürülen Boris Nemsov'un yanında liberal olmuş, anti komünist olmuş falan.
26:30Ve böyle bir yükselişi başlamış.
26:32Gençliğinde Nijni Novgorad'ın o Gorki'sinden gidip daha sonra keşfediliyor ve Moskova'ya taşınıyor.
26:42Şimdi Yeltsin'le birlikte epeyce çalışıyor.
26:45Yeltsin onu çok beğeniyor.
26:46Çok genç ama zeki birisi diyor.
26:48Çok kararlı falan.
26:49Ve ona hükümette şeyler veriyor, görevler veriyor.
26:52Aşama aşama gelişiyor.
26:54Enerji Bakan yardımcılığı gibi önemli bir görevi var.
26:56Bir ara Rusya'da peş peşe demin demiştim şeyler değişiyor.
27:00Başbakanlar değişiyor.
27:02Kendisine bir şey arıyor.
27:03Halef arıyor.
27:05Halef-selef ilişkisinde güvenilir birisini arıyor.
27:08Ve o arada Sergei Kiryenko genç ve dinamik bir reformcu diye ama onun döneminde hem sorunlar çok yoğun hem Duma'yla parlamentonun alt kanalıyla ilişkisi iyi değil.
27:19Duma iki defa bunu onaylamayı reddediyor.
27:21Tabii esas davası Yeltsin'le kapışıyor.
27:23Üçüncüde zar zor onaylıyorlar.
27:25Sonra bunun çıkardığı yasaları onaylamıyorlar falan.
27:27Böyle bir gerginlik dönemi.
27:28Bu da pek başarılı bir başbakan değil aslında.
27:31Ekonomi de kötüye gidiyor falan.
27:33Ve sonunda 98 yazında diyor ki kardeşim Rusya hiç iç borcuda dış borcuda ödeyemiyor.
27:40Bu nedir?
27:40Default.
27:41İflas ediyor Rusya.
27:43Büyük bir skandal.
27:44Rusya iflas etti ve bu adamı o zaman gönderiyorlar.
27:47Gerçi ilginçtir.
27:48Yeltsin o zaman da diyor ki ya bir yerlerde kalsın.
27:51Bakan yardımcısı içeride bir yerlerde olsun.
27:53Bu bozulmuş durumda yok.
27:54Ben biraz uzak kalayım falan diyor.
27:56Yakınlaşması Putin döneminde.
27:58Tabii o arada da çeşitli görevlerde ama Putin döneminde Putin'in yakın çevresinde ki Putin'le çok eski tanışıyorlar ve bir iddiaya göre birkaç yayında benim rastladığım bir iddiaya göre Putin'le senli benli konuşan çok az Rus'tan biri.
28:13Geçmişte o daha yüksekteydi Putin daha aşağıdaydı.
28:16Şimdi tam tersi oldu.
28:172000'de Putin daha önceden tanıdığı Kirenko'yu yanına çağırıyor.
28:21Yine orada Cumhurbaşkanı'nın idaresi vesaire bakanlıklar vesaire.
28:26Şimdi orada çok önemli bir görevi var.
28:28Türkiye'yi de ilgilendiren Rosatom.
28:30Yani bizim Akku'yu yapan Rosatom.
28:32Orada 11 yıl başta tabii büyük başarılar bir sürü şeylerde nükleer santraller falan ve büyük yolsuzluk iddiaları da o döneme rastlıyor.
28:43Çok fazla şey de gündemde.
28:45Türkiye'ye gelip gidiyor.
28:46Taner Yıldız'la defalarca bir arada işte burada da bir anlaşma yapıyorlar.
28:50Herhalde Akku ile ilgili bir şey var.
28:54Böyle çok aktif birisi.
28:57Yani şu anda iç siyasette hem Putin açısından yolu temizliyor.
29:03Muhalif güçler işte kimle ne olabilir ittifak yapılacak güçler.
29:07Duma'da ne nasıl olmalıdır.
29:09Reformlar siyasi reformlar nasıl olmalıdır.
29:12Bunun içinde muhalefete baskılamak da dahil.
29:14Ve Cumhuriyetler, bölgeler, Rusya Federasyonu'nun birimleri onların pek çoğunun liderlerinin değiştirilmesinde falan en çok Putin bu Kiryenko'nun sözünü dinliyor.
29:26En azından öyle bir şey var.
29:28Kendisi genç ve çok aktif balık havuyla uğraşıyor.
29:35Diving, dalış şeyleri yapıyor.
29:39Aikido şeyi var.
29:40Orada da Putin judocu bu da Aikido'da öyle ufak tefekli şey sanmayın.
29:46Bakın şu yüzünün ifadesine.
29:48Şimdi böyle birisi.
29:50Niye bundan bu kadar bahsettim?
29:52Çünkü deniliyordu ya hani beceriksiz başbakandı şimdi deneyimli bir aparatçık falan.
29:57Sergey Kiryenko'nun 63 yaşındaki bu deneyimli artık yöneticinin de Putin'in en yakın, en güvendiği insanlardan biri olduğunu ve Putin'den sonra belki Putin'in de işaretini göstererek parmağıyla onu lider yapabileceğini düşünenler var.
30:14Bak yani en güçlü adaylardan biri olduğunu falan söyleyemem ama bazılarına göre de öyle.
30:20Yani bir sürpriz yapabilir.
30:22Zaten Kiryenko'ya ilk başa geldiğinde başbakanlığı döneminde ne dediler biliyor musunuz?
30:26O şey küçük görünüşlü, genç görünüşlü falan.
30:30Kinder sürpriz dediler.
30:31Yani Wunderkind de diyen oldu.
30:33Kinder sürpriz de hatta şöyle komik şeyler de çıktı.
30:36Rusçası işte biraz Rusça biraz şeyce, Latince Kinder sürpriz.
30:40Böyle bir sürpriz.
30:41Sürpriz oldu, başbakan oldu.
30:42Sürpriz oldu, yönetime girdi.
30:44Acaba bir sürpriz olup da hani Putin'in yerine geçer mi ileride Rusya'nın yeni devlet başkanı olur mu?
30:54Belli olmaz.
30:55Böyle bir hikaye.
30:56Evet bugünkü yayınımız biraz farklıydı.
30:59Amerikancılıktan, Rusçuluktan başladık.
31:01Rusya ile ilgili ilginç gözlemlerin olduğu basına değindik.
31:06Ve son olarak da deneyimli bir aparatçık ve belki de gelecekte çok daha yükselebilecek olan
31:13Sergei Kirienko'yu ele aldık.
31:15Haftaya tekrar görüşmek üzere.
31:16Hoşçakalın.
Önerilen
50:57
|
Sıradaki
54:45
58:14
36:11
53:15
56:21
47:55
1:29
İlk yorumu siz yapın