04:08İşte Maliye Hazine Bakanlığı ve Strateji Bütçe Başkanlığımızın ağırlıklı, kurumsal olarak yürüttüğü bir politika.
04:15Oralarda da 90 milyar dolar depreme para harcadığımız halde, son üç yılda.
04:21Mali disiplini koruyoruz, devam ettiriyoruz.
04:24İşte bu yıl 3.6 bütçe açımızın milli geliri oranı.
04:30Gelecek yıl 3.5 civarında deprem etkisi olmasa 3'ün altında bu rakamlar.
04:36Ama deprem etkisinden dolayı maalesef hem borçlanmada, hem faizde, hem bütçe açığında bir miktar ister istemez bir etki söz konusu.
04:4590 milyar dile kolay gerçekten.
04:47En güçlü dediğimiz ekonomiyi bile sarsacak rakamlar.
04:51Şimdi deprem yaşandığı anda biz medya olarak, toplum olarak ilgimiz yöneliyor ister istemez.
04:59Fakat asıl mali etkisi depremlerin sonraki yıllarda ortaya çıkıyor.
05:04İşte konutlar inşa ediyorsunuz, yolları tekrar yapıyorsunuz.
05:08Okullar, hastaneler, sanayi bölgeleri sadece konut değil.
05:13Yani 450 bin konut teslim edilecek ama bunun ötesinde de birçok yatırımı eş zamanlı olarak altyapı, şehir, altyapıları.
05:20Ve bölgeden alamadığınız vergi var.
05:22Yeniden inşa ediyoruz.
05:23Ama buna rağmen bu ikinci sütunda, mali sütunda da sağlam duruyoruz gerçekten.
05:28Bu sene 2025'in bütçesinde meclisteydim geçen, orada da söyledim.
05:33Harcamalarımız da bir sapma söz konusu değil.
05:36Hatta bir artan faiz harcamalarına rağmen harcama limitimizin altındayız.
05:43Bir takım personel ücret artışlarında öngöremediğimiz bir takım artışlara rağmen harcamalarımız bütçede başlangıçta öngördüğümüzün altında bir miktar.
05:55Ama gelir tarafında orada biraz bu enflasyon muhasebesinden kaynaklanan sorunlarımız var.
06:01Onları da telafi edici bir takım adımlar atıyoruz.
06:04Dolayısıyla bütçe mali tarafta da sağlam duruyoruz.
06:07Deprem harcamalarına rağmen tekrarlıyoruz.
06:10Üçüncü ayağı bu programımızın yapısal dönüşümler.
06:14Hiçbir program sadece para maliye politikası ile olmaz.
06:20Yapısal dönüşümler de çok önemli.
06:22Arz yönlü politikalar da çok önemli.
06:25Bir taraftan talebi kontrol edeceksiniz elbette ama bir taraftan da arzı arttırıcı politikaları uygulamak önemli.
06:32Sonuçta bir arz talep dengesinden bahsediyoruz.
06:35Orada da iki temel konuyu önceliklendirmiş durumdayız.
06:38Bir tanesi gıda, diğeri konut.
06:41Gıda komitemiz var.
06:44Birazdan belki geliriz.
06:45Konuşacağız gıda.
06:45O konuda çalışmalar ve sosyal konut konusunda onlara da geliriz.
06:49Şunu söylemeye çalışıyorum.
06:51Enflasyonda kararlıyız.
06:53Somut olarak bir süreç başlamış durumda.
06:56Noktasal bazen geçen ay yaşadığımız gibi Eylül ayında beklentinin bir miktar üstünde geldi.
07:01Yani bizim normal diyelim gidişatı bozucu yani beklentilerin dışında bir olumsuz bir rakam geldi.
07:10Ama bu bir aylık geçici bir şey diye düşünüyoruz.
07:12Eylül ayı hep böyle geliyor ama Sayın İman.
07:13Ekim ayı daha çok gelirdi doğrusu.
07:16Bu sene Eylül ayında yaşadık.
07:18Okulların açılmasıyla.
07:19Dünyada da belki bu şeyler aylar arasında bir kayış da var deniyor.
07:24Öyle analizler yapanlar da var.
07:26Yazında Haziran-Temmuz dengesinde böyle bir farklılık görmüştük.
07:31Ekim ayında da bir miktar bu etki olur ama Ekim ayında Eylül kadar bir etki beklemiyoruz doğrusu.
07:37Yarın göreceğiz tabii enflasyon rakamlarını görünce yıl sonuna dönükte daha sağlıklı bir öngörüde bulunmak mümkün.
07:45Ama genel çerçeveyi burada büyük resmi görmek lazım.
07:49Büyük resim enflasyon aşağıya doğru iniyor.
07:53Yüzde otuzlar civarına gelmiş durumda.
07:56Ve gelecek sene yirminin altını hedefleyen bir programı kararlı bir şekilde hayata geçirmeye devam ediyoruz.
08:02Ve bunu da vatandaşımız belli mal gruplarında zaten görüyor.
08:08Gıdada biraz sıkıntı yaşıyoruz.
08:11Çünkü gıdada hem kuraklığı hem donu aynı yılda yaşadık.
08:16Buna bir de fırsatçılık maalesef ilave oluyor.
08:19Onu da söylemem lazım.
08:21Hiç maliyetlerinde böyle etkiler olmayanlar da bu tür haberler gelince bunu bir fırsat bilip fiyatlara yansıtabiliyorlar.
08:29Bütün bunların ortaya koyduğu bir tabloyla karşı karşıyayız.
08:37Enflasyon aşağıya doğru inmeye devam edecek.
08:40Ve vatandaşımız bunu hizmet sektörleri dahil olmak üzere birçok kalemde daha iyi bir şekilde görecek.
08:47Efendim tam bu noktada şimdi enflasyon dediğimiz şey biraz böyle hani kanser hücresi gibi birçok dengeyi bozuyor.
08:54Ülkemizde biraz böyle gelir dağılımını da bozdu.
08:58Özellikle dar gelirlerin alım gücü çok düştü.
09:02Yani gıda ve kira üzerinden alım gücü düştü.
09:07Şimdi bir bu alım gücünü nasıl düzelteceğiz?
09:11Ama şu dip notu da düşeyim.
09:13Her şeye rağmen bu türbülanstan ancak bu iktidar ve bu yönetim bizi çıkarır diyor sokaktaki vatandaş bize.
09:20Ama bunun bir zaman aralığı var mı efendim?
09:24Şimdi bu bahsettiğiniz etki tüm dünyada var.
09:29Bir taraftan da hani biraz şeyden Türkiye'den başladık ama biraz dünyaya da bakmak gerekir diye düşünüyorum ekonomiyi konuşurken.
09:37Şu anda dünyada ekonomik olarak baktığınızda çok zor bir dönemden geçiyor dünya.
09:43Dünya ekonomisi tarihsel ortalamalarının oldukça altında bir büyüme performansı sergiliyor.
09:51Ticarette ciddi korumacılık tartışmaları, tarife tartışmaları yaşanıyor.
09:57Belirsizlik endeksi dediğimiz bir endeks var.
09:59Dünya da şu anda zirve yapmış durumda.
10:02Belirsiz bir ortamda dünya ekonomisi.
10:05Bir yandan da jeopolitik gerilimlerin çok yükseldiği bir dönemdeyiz.
10:08İşte Gazze'den Ukrayna'ya birçok çatışma bölgesi haline gelmiş durumda.
10:14İsrail ile İran arasında yaşadığımız 12 gün savaşından tutun başka meselelere kadar.
10:20Dolayısıyla zorlu bir dönemdeyiz.
10:22Pandemi özellikle ekonomilerde yapısal bir tahribat oluşturdu.
10:28Pandemiden bugüne yani 4-5 yıllık süreçte dünya ekonomisi sadece %15 büyüdü.
10:355 yıldır.
10:35Türkiye ekonomisi aynı dönemde %30 büyüdü.
10:39Bakın dünyanın iki katı kadar büyüdü.
10:42100 ise yani pandemi öncesi dünya ekonomisi ve Türkiye ekonomisi 100 ise dünya ekonomisi 115 oldu.
10:49Türkiye ekonomisi 130 oldu.
10:50Bütün bu süreçlerde Cumhurbaşkanımızın dirayetli yönetimiyle pandemi döneminde tezgahın dağıtılmaması, özellikle tarımın, sanayinin korunması, hizmet sektörlerinde daha çok bu kapanmaların olmasıyla üretim gücünü korudu Türkiye.
11:06Evet, lojistik bozulmadı.
11:08Bozulmadı.
11:09Ve bunun avantajını biz bugüne kadar taşımış olduk.
11:12Şu anda Türkiye bu anlamda önemli bir yere gelmiş durumda.
11:15Ama tekrar ediyorum, dünya eski dünya değil.
11:19Çok farklı bir dünya konjonktüründe yaşıyoruz.
11:21Bizim vatandaşlarımızın da gerçekten bunu görmesinde büyük fayda var diye inanıyorum.
11:27Çünkü gerçekçi olmazsak, gerçekçi politikalar izlemezsek bir yere varamayız.
11:33Farklı bir dünyadayız.
11:34Buna göre davranmamız gerekiyor.
11:36Güvenlik risklerinin yükseldiği bir dünyadayız.
11:39İşte NATO'da %5 savunma harcamasının konuşulduğu bir dünyadayız.
11:43Avrupa demokrasinin beşiği dediğimiz ülkelerin SAFE adı altında yeni savunma sistemlerini konuştuğu,
11:52Almanya'nın savunma harcamalarını bütçe açığının dışına aldığı bir dünyadayız.
11:57Dolayısıyla böyle bir ortamda güvenlik risklerinin yükseldiği, ekonomik korumacılığın yükseldiği,
12:04çatışmaların arttığı bir dünyada Türkiye siyasi istikrarıyla ve öngörülebilir politikalarıyla
12:10aslında pozitif bir ayrışma gösteriyor.
12:15Ancak burada şunu söylememiz lazım.
12:17Pandemi sonrası dünyada sürdürülebilir kalkınma göstergeleri var.
12:22Bütün Birleşmiş Milletler'in koyduğu, işte sosyal adaleti gözeten vesaire.
12:27Tüm dünyada ilk defa bu göstergeler geriye gitti uzun bir zamandan sonra.
12:33Bırakın ileriye gitmeyi, işte yoksulluk, gelir dağılımında bozulma vesaire,
12:37yani çevre konuları buralar geriledi, ileri gitmedi.
12:41Böyle bir konjonktürdeyiz.
12:42Yani bunu görmeden Türkiye'yi analiz etmek haksızlık olur diye inanıyorum.
12:47Peki bizde ne oldu?
12:48Bence bu meselenin en önemli göstergelerinden biri emeğin milli gelirden aldığı pay.
12:55Şimdi pandemi sürecinde bir rakam söyleyeyim.
12:582002'de emeğin milli gelirden aldığı pay 24.8.
13:022016'ya geldiğimizde bu 32'ye çıkmış.
13:06Yani AK Parti döneminde yükselmiş.
13:092022'de pandeminin yaşandığı o süreç, onun etkileriyle 23,4'e kadar düşmüş.
13:16Gerçekten o dönem gelir dağılımında nisbi bir bozulma var.
13:20Bütün dünyada var, bizde de var.
13:22Bugün geldiğimiz noktada, geçen yıl 32.9 olmuş emeğin milli gelirdeki payı.
İlk yorumu siz yapın