Balıkesir’in Sındırgı ilçesinde meydana gelen 6.1 büyüklüğündeki deprem, sığ odaklı olması nedeniyle geniş bir alanda hissedildi. Jeoloji Mühendisi Ali İlker Bulut, depremin Simav fay hattının bir segmentinde gerçekleştiğini belirterek bölgede jeotermal ve magmatik hareketliliğin yüksek olduğunu söyledi. Bulut, artçıların 6 ay ila 1 yıl sürebileceğini, 4.8–5.0 büyüklüğünde yeni sarsıntıların yaşanabileceğini ifade etti. Uzman, “6 büyüklüğündeki bir deprem yıkım yaratmaz, asıl risk zemin ve yapı kalitesinde” uyarısında bulundu.
00:00Bunun birinci konusu bir sığ depremle karşı karşıya olmamız.
00:04Yani sizin de ifade ettiğiniz gibi 5.99 kilometrelik o sığ alanda bu depremin olması,
00:10yani yüzeye yakın bir alanda olması ve 6 büyüklüğünün üstüne çıktığında biz büyük depremler diye ifade ediyoruz.
00:15Büyük deprem literatüründe bir depremle karşı karşıya olmamız,
00:18bundan sonraki sürecin tamamı da sizin çok etkilenmenizle ilgili olan konu,
00:22işte bulunduğunuz jeolojik yapının ne durumda olduğu, o bölgeye uzanan jeolojik yapının ne durumda olduğu ile ilgili.
00:28Dolayısıyla kayalık olan alanlarda daha az ve hızlı geçerken,
00:33işte alevyonel ya da genç çökellerin bulunduğu alanlarda daha uzun süren bir süreç olduğu için hissedilebilirliği daha yüksek ve daha geniş alanlarda olabiliyor.
00:41İşte bugün hissedilen bölgelere baktığımız zaman hepsinin sahil bölgeleri olduğunu aslında görüyoruz.
00:46İç Anadolu bölgesinde çok fazla hissedilmediğini, daha çok sahil kesiminde hissedildiğini görüyoruz.
00:50Bu da yine alevyonel alanların sahil kesimlerinde daha çok yayılmasıyla ilgili olarak
00:55bu alanda daha uzun sürdüğünü ve daha hissedilebilir olduğunu gösteren bir süreç.
00:59Yani derinlik, jeolojik yapı ve depremin büyüklüğü burada 3 ana etken.
01:03Tüm depremler aslında 96 yılında Bayanırık ve Eskihan Bakanlığı'nın yaptığı potansiyel deprem bölgeleri diye ayrılan bir haritada,
01:10haritalanmış boşluk bölgeleri.
01:12Bunların hepsi büyük deprem üretme ihtimali olan, periyotları belli olan ve bu süreçte üretmesi beklenen alanın haritalanıp
01:19buna göre bir deprem risk haritasının oluşturulduğu, sonra deprem yönetmeliklerini oluşturduğu bir tarihdanın devamından bahsediyoruz.
01:25Yani bilinmeyen aslında bir konu yok.
01:27Ancak biz bahsettiğiniz 99 depreminde sosyal medyanın bu kadar yoğun olmamasıyla,
01:32bu kadar çabuk habere ulaşılamamakla ilgili bir süreç var.
01:356 Şubat depremleri burada tuz biber ekti çünkü insanlar bu medya üzerinden bu alanla ve görsellerle ulaştı ve
01:42her şeyi gördük, aslında felaketini yaşadık ve birebir şahit olduk.
01:46Yoksa biz yıl içinde 18 bin, 24 bin deprem her yıl yaşayan bir ülkeyiz, 1 ile 7 büyüklüğü arasında.
01:52Ama şu süreçte bakın Sındırgı'da sadece, işte 10 Ağustos'tan 27 Ekim'e kadar neredeyse bununla ilgili 12 bin deprem oldu.
02:01Büyüklü, küçüklü.
02:02Bugünkü depremlerle birlikte ve bu süreçle birlikte çok yoğun bir aktivasyona gireceği belli olan bir var.
02:08Neden Balıkesir Sındırgı?
02:09Niye böyle?
02:10Bu alanda...
02:11Niye Balıkesir Erdek değil?
02:12Niye Balıkesir X değil de oradan mı en hızlı ya da aktif olan fay hattının geçtiği yer?
02:18Şimdi 6 Şubat depremleri büyük depremlerdi ve bölgede ciddi bir sıkıştırmaya, bir deformasyona sebebiyet verdi.
02:24Bunu yatsınmamız mümkün değil.
02:25Bizim altımıza biliyorsunuz Avrasya, Afrika levhası bizim Anadolu levhasının altına girip bizi yukarıya doğru itiyor.
02:31Bütün konu böyle başlıyor ve burada kırılmalara, en yumuşak yüzeylerde kırılmalara, genişleme, yükselme ve alçalma bölgelerine sebebiyet veriyor Ege bölgesinde.
02:39İşte bu faylardan biriydi Simav fayı ve Sındırgı bunun bir segmenti.
02:43O gün meydana gelen deprem bu bölgede işaretlenmiş alanlardan, potansiyel alanlardan biriydi.
02:50Ancak sürpriz olan noktası ne?
02:51Bölgenin aktivasyonu açısından diğer bölgelere baktığımızda, işte 6 Şubat depremlerin yaşandığı alana baktığımızda aslında geniş bir zaman aralığında bu kadar çok deprem yaşamadığımızı görüyoruz.
03:01Bu da çok kısa bir aralıkta, çok yoğun bir deprem aktivitesiyle ve 3,5'ler, 4'ler, 4,2'ler, 5,1'ler gibi hissedilebilirliği de yüksek depremleri ardından yaşadık.
03:11Keza dünkü depremden sonra bakın atçılara tamamı ciddi hissedilebilir boyutta.
03:15Yani 3,5'un üzerinde depremler.
03:17Bunun Türkiye ile mi ilgisi var?
03:18Yani Türkiye'nin jeolojik yapısı, zemin yapısıyla mı ilgisi var?
03:22Burada tabii jeolojik yapı işin içine giriyor.
03:26Niye? Bu bölge magmatik olayların da gerçekleştiği bir bölge.
03:29İşte yer altı kaynaklarıyla, jeotermal sularla meşhur bir alandan bahsediyoruz.
03:33Hemen üstünde yine sizin yayınınıza katılıp ifade ettiğimiz Kütahya'da depremler oluyor, Simav'da.
03:38Bu da buna benzer depremler.
03:40Yani jeotermal bir hareketlilik var, alanda su buharları var, kabukta incelmeler var, zaman zaman denge ve basınç değişiklikleri var.
03:476.1'lik depremden sonra hatırlayın, yer altı sularında değişiklikler olduğunu ifade etti.
03:52Sizin de o bölgede görev yapan arkadaşlarınız su akışlarında azalmalar, çoğalmalar, ısınmalar ya da soğumalar olduğunu ifade etti.
03:58Dolayısıyla oranın jeomanyetik de bir durumu var.
04:01Mağma bir aktivitesi var.
04:03Yer kabuğunun diğer bölgelere göre daha ince olduğunu düşündüğümüz gibi daha ileride çalışmalarla daha net bilgi olarak önümüze gelecektir.
04:10Bu bağlamda biraz artçıları bu yüzden fazla ve kırıklar fazla.
04:15Daha da devam edecek mi?
04:16MT haritasında görsek mesela, MT haritasına baksanız bölgeye, diri faylar ve diri olmayan yani jeolojik faylar dediğimiz faylar o kadar yoğun ki bu bölgede, küçük kırıklar var.
04:25Ve bu dağılımın baktığınız zaman o alan üzerinde olduğunu da görüyorsunuz.
04:29Devam eder mi artçılar?
04:30Bir önceki depreme bakıyoruz, devam ediyor.
04:33Peki bu artçı sayılmıyor değil mi?
04:35Yok bu artçı değil.
04:36Ağustos'tan sonra artık bu başka kendi çapınlı bireysel bir deprem oldu.
04:39Bu simav fay hattının üzerindeki sındırga segmentine bağlı bir kol.
04:42Bir depreme artçı dememiz için üzerinden ne kadar zaman geçmesi gerekiyor?
04:46Çok zamanla ilgili bakmayın konuya.
04:48Geometrik yerleşimde yani derinlik ve olduğu noktanın bizimle bağlantılı bir alanda olması gerekiyor.
04:55Dolayısıyla buradaki...
04:5620 gün sonra da bir artçı olabilir mi?
04:58Tabii bu süreç 6 ay ve 1 yılda genelde sönümlenen bir süreç.
05:01Diğer depremlere baktığınızda yoksa bir depremden sonra otomatik bir matematik hesabı yapıp bu bu kadar zamanda sönümlenir diye bir formülü yok bunun.
05:08Buradaki açığa çıkan enerji ne kadar alanın kırıldığı, nasıl bir yüzeyde ne kadar büyük bir yırtılmaya sebep olduğu ve tektonik yapının nasıl sizi hareket ettiğiyle ilgili birçok alanın içine girdiği
05:18ve genelde bizim bir evvelki depremlerden yani burada tarihsel depremler varsa onlar ya da aletsel döneme denk gelen depremler varsa oradaki verileri işin içine katarak ifade ettiğimiz bir süreç.
05:28Dolayısıyla öngörümüz 6 ay ve 1 yıllık süreçlerde yavaş yavaş dönüşleneceği ama arada pikler yapacağı yani 5'e kadar uzanacak 4.8'lik gibi 4.9'luk gibi depremlerle karşılaşacağız gibi gözüküyor.
05:39Şimdi diyoruz ya 6.1 büyüklüğünde bir deprem.
05:43Evet.
05:43Bu rakam olarak baktığımızda bize büyük bir deprem gibi geliyor.
05:485'ten sonrası mı artık tehlike arz ediyor?
05:52Yoksa tamamen senin bulunduğun yere göre mi bu büyüklük?
05:55Çünkü bunu niye söyledim?
05:57Japonya'da biliyorsunuz kaç kez bu ekranda işte bu stüdyoda sizlere aktardık hep birlikte.
06:037 büyüklüğündeki deprem sonrasında da herkes hayatında bir şekilde devam edebiliyor ama bizi 6 bile sarsıyor.
06:09Balıkesir'de olan İstanbul'da hissediyor.
06:11Yani bu tamamen bizim bulunduğumuz konumla alakalı bir durum mu?
06:15Şimdi orada da hissediyorlar ama tabi sizin hazır olup olmamanızla ilgili olan bir konu.
06:206 büyüklüğündeki bir depremi normalde dünya üzerinde televizyonda falan hiç kimse konuşmuyor.
06:25Çünkü o depremin herhangi bir etkisi olmuyor.
06:27Sarsıntı dışında siz güvendiğiniz yapılarda yaşıyorsanız iş yeriniz, sosyal donatı alanlarınız tamamı böyleyse siz bu sarsıntının gereklerini yerine, yani çok kapan tutun gibi ya da beklemek gibi bu süreci geçiriyorsunuz ve hayatınıza devam ediyorsunuz.
06:39Ancak biz maalesef işte yıkımlarla karşılaşıyoruz.
06:42Normalde biz betonerme bir yapıda doğru mühendislik hizmeti almış ve doğru tasarlanmış bir mühendislik yapısında bu tip bir yıkımı beklemiyoruz bu büyüklükteki bir depremde.
06:517'nin üstüne çıktığında ki bizde enerjiler logaritmik büyüyor.
06:54Yani 6 ile 7 arasında 100 kat fark var enerji açısından.
06:57Dolayısıyla 7'nin üstüne çıktığında ciddi yıkımların olabileceğini, bina yeni de olsa işte işçilik hataları küçük kusurlarla ilgili.
07:045 ile 6 arasında o kadar fark yok da 6 ile 7 arasında yıkıcılık farkı var.
07:08Ama aslında 5 ile 6 arasında enerji farkı olsa da bugünkü mesela bir atom bombası iken enerjisi bu kütleyi hareket ettirebilecek enerji 7'ye çıktığında bu 100-150 atom bombasının aynı anda patlaması gibi bir enerjiye dönüşüyor.
07:21Dolayısıyla 5 ile 6 arasında sizin hissedilebilir bir enerji açığa çıktığı için böyle söylüyorsunuz.
07:26Yok da 5 ile 6 arasında bir fark var enerji adına ikileri hissetmemeniz gibi.
07:31Peki nerede kırıldığınız önemi var mı?
07:33Mesela denizde olması ya da hakikaten o fay hattının kararını...
07:37Hissedilebilirliğiniz açısından mı soruyorsunuz?
07:39Yıkıcılık da.
07:39Denizde olmasının şöyle bir avantajı var.
07:42Şimdi bakın burada fayın kırık kolları üzerinde binalar olduğunu görüyoruz.
07:47Ama denizde olan bir depremin böyle bir yapılanma olmadığı için üzerinde en yakın noktada 30-40 km uzaklıkta oluyorsunuz.
07:54Dolayısıyla size ulaşmasıyla ilgili bir süreç var.
07:56Bizim denize yakın olmamız bizim faydamıza mı yoksa endişe duymamız gerekiyor?
08:01Marmara için mi söylüyoruz bunu?
08:02Marmara'da aslında bize yıkım açısından bir şey oluşturmuyor bu.
08:08Deprem hızı 20 km 2 saniyede 3 saniyede alabilecek hızla ilerliyor.
08:12Depremden sonra özellikle İstanbul'da hem Anadolu'da hem Avrupa yakasına bakıldığında sahile yakın bütün kesimlerdeki evler o yüksek yüksek fiyatlı evler depremden sonra düşürülmek zorunda kaldı.
08:25Çünkü depreme dayanıksız damgası yedi.
08:28Şimdi bu buraya yani biz denize ne kadar yakınsak depreme o kadar da yakın mıyız aslında?
08:33Depremin gücünü en fazla hissettiğiniz alanlarda oluyorsunuz.
08:36Kıyı alanların bir de jeolojik size ters bir etkisi var.
08:39Çünkü aleviyonel alanlar oluyor, çökelme alanlar oluyor, deniz alanları.
08:43Dolayısıyla daha uzun sürüyor deprem.
08:44Eğer binanız buna göre tasarlanmamışsa, gerekli önlemler alınmamışsa bu alanlarda yıkımı daha fazla görürüz.
08:50Gölcük'te gördüğümüz gibi keza ya da Adapazarı'nda gördüğümüz gibi kıyı ve aleviyonel alanlarda daha fazla oluyor.
08:56Ama doğru siz güzel ifade ettiniz binaların fiyatları düşüyor.
09:00Ben aslında burada konuşurken çok temkinli konuşmaya çalışıyorum.
09:04Çünkü verilen bilgi çok başka bir noktaya gidebiliyor.
09:07Bina ve zemin ilişkisi doğru tasarlanmış bir mühendislik yapısında endişe duyulacak hiçbir konu yok.
09:13Bunun nerede olduğunun da çok bir önemi yok.
09:14Bu hiç tartışmasız değil mi?
09:16Sağlam bir binada oturuyorsanız hiçbir sarsıntı...
09:20Gördük işte Japonya'yı siz örnek verdiniz.
09:21Kıyamet kopmadığı sürece yani hiçbir sarsıntı diyorum da...
09:25Orada da bir yıkım oldu hatırlayın işte bir nükleer tesis yıkıldı.
09:28Ama depremin böyle öngörülmez konuları da oldu.
09:31Olağanüstü bir deprem oldu orada.
09:33Öngörelinin üstünde bir tsunami geldi.
09:35Ve tsunami dalgaları ile aslında deprem dalgaları ile yıkılmayan sağlam bir yapı tsunami dalgaları ile hasar görür hale döndü.
İlk yorumu siz yapın