00:00Biz Boeing'le iki buçuk yıldır aslında bakıyorum mesela son Boeing'in siyosu Stefani işte tebrik için bir mektup atmış.
00:09İki buçuk yıldır ekiplerimizin sürdürdüğü görüşmelerin nihayete erdirilen seviniyorum diyor.
00:15Şimdi biz aslında bir buçuk yıl önce Boeing'le fiyat konusunda anlaşmıştık.
00:23Şimdi Boeing'in geniş gövde uçakları demin bahsediyordum ya 350'ler Airbus'lar 330-340 kişilik uçaklar 787'ler de 300 kişilik uçaklar burada da böyle bir farklılık var.
00:35Birebir aynı ürünci.
00:36Aynı değil yani onun için de bizim hepsini bir üreticiden almamız Türk Hava Yolları'nın menfaatine hiçbir zaman olmadı.
00:42Yoksa biz Airbus Boeing dengesini gidiyoruz diye bir olay çok o kadar yok yani.
00:47Olması da lazım bazen bakıyorsunuz bir üreticide grevler oluyor, teslimler gecikiyor, diğer üretici başka bir sıkıntı oluşuyor mesela tedarik zincirinde.
00:58O nedenle iki üreticiyle gitmek her zaman Türk Hava Yolları'nın menfaatine olmuş aslında.
01:04Ve dediğim gibi bir buçuk yıl önce Boeing'le aslında teslim takvimleri fiyat konularında anlaşmıştık.
01:12Açık kalan konu motor konuları Hakim Bey.
01:15Yani bu konu aslında bir buçuk yıl önce neredeyse finalize edilmiş gibi miydi?
01:20Gibiydi.
01:20Şimdi motorla ilgili mesela orada dar gövde motorları bir tane sadece CFM'den alıyorsunuz.
01:29Ama geniş gövde de Rolls-Royce var ve BOE-GE var.
01:34General Electric.
01:34General Electric var.
01:35Şimdi bizim Hakan Bey şöyle baktığımızda yolcu başına ortalama karımız 22-23 dolar.
01:42Şu anda.
01:42Şu anda yani 85 milyon yolcu taşıyoruz.
01:46İşte 22 milyar dolar gelirimiz geliyor.
01:49Masraflar çıktıktan sonra, ödemeler yapıldıktan sonra kalan rakam yolcu başına 21-22 dolar.
01:58Ayat ortalaması 7 dolar.
02:01Tabii ayat ortalamasına baktığımızda batan havayolları var, low costlar var, bütün hepsi karıştığında ortalama bu civarda gidiyor.
02:08Şimdi motor anlaşmalarında Hakan Bey şöyle, motorlar alıyorsunuz, motoru aldığınızda iki anlaşma yapılıyor burada.
02:19Uçağın kanadına takılan motorun fiyatı var.
02:22Bunun bir pazarlığı yapılıyor.
02:23Ne kadar indirim yapacaksın liste fiyatı.
02:25Ve çok çetin pazarlıklar yıllarca sürüyor.
02:28Tabii elinizde şeyler olması lazım, kaldıraçlar olması lazım.
02:33Karşı tarafı pazarlığa zorlamak için.
02:35Tek satıcıysa çok fazla şeyiniz kalmıyor.
02:38O zaman uçak tipiyle onu zorluyorsunuz.
02:40Ne diyorsunuz mesela CFM?
02:42Kıpırdamıyor.
02:43Diyorsunuz ki bak Airbus alırım, orada alternatifim var, Prat Mitney.
02:47Onun için yani uçak tipiyle de zorluyorsunuz bazen motor üreticisi.
02:52Şimdi bir kanat kanada takılacak motorun pazarlığı yapı.
02:59İki, bu motor nasıl bakımı yapılacak?
03:02Yani bir aldığınız motor 5 yılda bir bakıma gider.
03:05Her bir bakım dar gövde uçaklarda 7-8 milyon dolara bağlı olur.
03:10Bir motorun bakımı.
03:125 yılda bir bu bakımı yapılıyor.
03:1430 yılda demek ki 6 kere bakımı yapılıyor.
03:16Bir bakım anlaşması, bir bakım projeksiyonu yapmak lazım.
03:19Bir bakım anlaşmanız olması lazım.
03:20Yoksa motor arızalandığında,
03:22abi bu motorumuz arızalandı,
03:24bakalım kim yapacak piyasadan teklif alıp
03:26üreticilere, bakım şirketlerine gittiğinizde çok geç oluyor.
03:30O nedenle öncesinden konacak motor 15 yıl boyunca kim bakacak,
03:35kaça bakacak, Türk Hava Yolları bunu kendime yapacak,
03:38kendi yapacaksa tesis kuruyor.
03:40Mesela biz Rostos'ta, Rostos motorlarının bakımı için bir tesis kuruyoruz.
03:44300 milyon dolar yatırım yapıyoruz.
03:45Kesinlikle bir süre önce anlaşması imzalandı.
03:47Evet.
03:48Çok önemli bir şey.
03:48350 motorlarının bakım tesisini.
03:51Türkiye'de olacak bu bakım tesisini.
03:53Onu hemen hatırlatalım.
03:55Şimdi bir başka modelde Hakan Bey,
03:58motoru alıyorsunuz,
03:59üreticiye diyorsunuz ki,
04:01her uçuş saati başına ben sana para ödeyeyim,
04:03bakımlarını sen yap.
04:06Ne olursa,
04:07yani kuş mu girdi?
04:09Kuş girmeleri sigorta kapsamındadır.
04:11Onun dışındaki işte 5 yılda bir gelen bakımlar,
04:15bunlar bir de o bakımlarda tabii içeride nereye kadar hasar gördüğünü o zaman tespit ediliyor.
04:206 milyon 10 milyona çıkabiliyor motor bakımında mesela.
04:24Şimdi dar gövde motorlarının tanesi 30 milyon dolar Hakan Bey.
04:28Geniş gövde uçaklarının motorları,
04:30A350 milyon dolardan bahsediyoruz.
04:33Bir motor, iki motor 100 milyon dolar.
04:35İki motor neredeyse bir dar gövde uçak şeyi kadar.
04:38Yani bir geniş gövde uçağının liste fiyatı 450 milyon dolar.
04:42Geniş gövde.
04:43Dar gövde uçak 200 milyon dolarlara çıkıyor.
04:45Konuştuğumuz rakamlar bu seviyelerde.
04:47Şimdi orada diyorsunuz ki her uçtuğu saat başına ben sana para ödeyeyim.
04:53Bir şey olduğunda sen bakımını yap.
04:54Tamam diyor.
04:55O da ne yapıyor?
04:5630-15 yıl boyunca kaç kere bu bakıma girer?
04:59Bakımlarda ne para harcarım?
05:00Bunları çıkarıyor ve sizden her uçuş başına parayı alıyor.
05:05Şimdi burada çok endirisen bir rakam söyleyeceğim Hakan Bey.
05:08Şimdi bir motorda bizim 15 dolar saat başına indirim yaptığımızda bunun bize karı 1 dolar oluyor.
05:23Düşünün 21 doların 1 doları buradan geliyor.
05:26Yani 15 dolar pazarlıkta indirirsek 1 dolar geliyor.
05:31Anlatabiliyor muyum?
05:31O zaman 150 dolar indirin 10 dolar gelsin ama tabii karşıdaki de o topladığı paralarla motoru yapması lazım.
05:40O nedenle birçok parametre.
05:42Çok hassas dengeler olan kar marjlarının oldukça daraldığı, rekabetin çok arttığı, uçak seçiminde, motor seçiminde kararların çok doğru verilmesine ihtiyaç olduğu, planlamaların büyük bir strateji yatıyor bunun altında.
05:57Hadi gidelim uçak alalım da şöyle olsun gibi çok basite indirgerek bakmamak gereken çok hassas bir şey.
06:04Yani Ahmet Bey'in bu örnekleri böyle detaylı anlatmasının sebebi o biraz daha rahat anlaşılsın diye.
İlk yorumu siz yapın