Gayrimenkul uzmanı Olcay Selvi, son üç yılda aidatların %367 arttığını, bunun enflasyonun çok üzerinde olduğunu belirtti. Aidatların %65’ini personel giderlerinin oluşturduğunu, kötü site yönetimlerinin de artışa neden olduğunu söyledi. Yüksek aidatlar nedeniyle sadece İstanbul’da 117 bin ailenin taşındığını, Türkiye genelinde bu sayının 250 bine ulaştığını aktardı. En yüksek artış %455 ile Muğla’da yaşanırken, bazı sitelerde aidatlar 25 bin liraya kadar çıktı. Bakanlık, aidatlara üst sınır getirmek ve site yönetimlerini denetlemek için düzenleme hazırlıyor.
00:00Özellikle sitelerde son zamanların en önemli gündem maddesi aidatlar, aidat fiyatları kiralarla yarışır hale geldi ve 2022'den bu yana da yaklaşık %400 bir artış gerçekleşti.
00:17Tabi bu oranların da değiştiği yerler var ama zaman zaman belli bazı sitelerde özellikle İstanbul'un bazı çevrelerinde eylemlere varan sonuçlar da doğurdu aidat fiyatlarının yükselişi.
00:30Şimdi bu konuyu konuşacağız.
00:31İstanbul'da, Türkiye'de aidat fiyatlarından dolayı kimler yer değiştirmek zorunda kaldı?
00:38Konunun uzmanına soracağız.
00:39Gayrimenkul uzmanı Olcay Selvi ile birlikteyiz.
00:42Hoş geldiniz diyelim yayınımıza.
00:43Bir tahta hazırladık.
00:45Nedir İstanbul'da ve Türkiye'de olan biten aidatlarla ilgili?
00:50Evet Serdar Bey hoş bulduk öncelikle.
00:52Evet aidat gündemi değişmeyen gündem yeni yılda yaklaşıyor.
00:56Yani bu şu demek yılın son aylarında önümüzdeki yılın aidatları belirlenecek.
01:01Tabi burada çeşitli parametreler var.
01:03Önce bunlardan biraz bahsedelim.
01:052022'den bu yana %367 artmış.
01:09Bu enflasyonun çok üstünde bir rakam.
01:103 yılda ortalamaya vurursak %120 civarında her yıl bir artış demek.
01:16Bu çok ciddi rakam.
01:17Enflasyonun üzerinde bir artış yaşanmış.
01:19Peki bu artışa sebep olan kalemler ne?
01:22En önemli gider.
01:23Biliyorsunuz personel maliyetleri toplam aidatların %65'ini bunlar oluşturuyor.
01:28Bakım, teknik giderler işte ortak alanlardaki çeşitli yani aslında siteyi alırken veya oradan bir ev tutarken çok istediğimiz şeyler sonra önümüze fatura olarak çıkıyor.
01:41İşte ortak alanların planlamasındaki yanlışlar yani benim havuzum ısıtmalı olsun, savunam olsun diye başlayan hikaye birkaç sene sonra bu aidatlar neden bu kadar yüksek diye geliyor.
01:52Tabi burada bu siteleri profesyonel ve ehli kişilerin yönetmemesi aslında en büyük sıkıntı.
01:57Çünkü insanlar aidatın nereye gittiği konusunda bazı endişelere sahip ve sırf bu yüzden sadece İstanbul'da 117 bin aile ev değiştirmiş.
02:07Yani araştırmadaki sorulan soru evinizi neden değiştirdiniz, neden taşındınız sorusuna 117 bin kişinin cevabı İstanbul'da aidat olmuş.
02:16Bu tüm Türkiye'de 250 bin insanın yer değiştirmesine sebep olmuş.
02:20Bu oldukça ciddi bir rakam tabi.
02:22En yüksek artış olarak da %455'de Muğla karşımıza çıkıyor.
02:27Aslında Türkiye'deki ev fiyatlarına da bakarsanız en yüksek şehir Muğla'dır.
02:32Muğla'nın aslında merkezi değil de bildiğiniz gibi Bodrum, Marmaris, Fethiye gibi aslında her biri ayrı bir il olan ilçeleri bu rakamı bu kadar yüksek hale getiriyor.
02:42Özellikle yazlık kesimlerdeki ciddi aidat artışları ve oradaki sitelerdeki lüks hizmetler buna sebep oluyor.
02:49E tabi buna İstanbul'da 349, Ankara'da 361 ve İzmir'de 354 yüzde olarak söyleyelim.
02:58Bunlar da var, bunlar da çok az değil.
03:00Bunlar da çok ciddi artışlar.
03:01Buradaki artışlar da bu insanların hem yer değiştirmesine hem ev değiştirmesine belki hayat tarzı değişikliğine gidiyor.
03:09Çünkü insanlar sitelere niye gidiyorlar?
03:12Çocuğum rahat etsin, güvenlikte olsun diye gidiyor.
03:14Ama bir süre sonra biraz da çocuklar büyüyünce buradan taşınıp böyle mahalle arasında bir yere geçelim, kısa katlı bir yere ki bu aidatları ödemeyelim istiyorlar.
03:23Çünkü gerçekten bazı yerlerde aidatlar 10 bin, 15 bin.
03:27Hatta benim bildiğim bir site için söyleyeyim 25 bin lira aidatı olan site biliyorum ben.
03:32Yani asgari ücreti geçen aidat var sitede.
03:35Tabi bu dediğim gibi planlamada da bazı yanlışlar oluyor.
03:38Siteye çok giriş çıkış olunca oradaki güvenlikçiler, güvenlik sayıları, karşılama, resepsiyon gibi bakım hizmetlerindeki arkadaşların personel maliyetleri oldukça yüksek oldu.
03:48Örnek verelim 2024 yılında 10 bin liralık bir aidat, 2025 yılında ne kadar zam aldığında makul oran bulunuyor?
03:56Yani oradaki zam oranı nasıl hesaplanıyor?
03:59Aslında buradaki zam oranının hesabı hiçbir şey hiçbir yerde tutmuyor.
04:03Çünkü dediğim gibi buradaki zam oranındaki en önemli kalem personel kalemi.
04:07Yani orada yılbaşında asgari ücrete gelecek zam aslında o aidatı en çok etkileyen kısım oluyor.
04:12Ama dediğim gibi baktığınız zaman enflasyonun çok üstünde.
04:15Bunun sebebi de dediğim gibi öne alınamaz bazı masraflar var.
04:19Halbuki sitelerde sonradan eklenebilir bölümlerle site yönetimleri buraları kiraya vererek de gelirler elde edebilirler.
04:27Yeter ki dediğim gibi bu site yönetimleri biraz işin ehli olsun.
04:30Birazcık da sizin az önce söylediğiniz gibi insanları eyleme kadar götürecek hadiseler yaşanıyor.
04:36Bunun sebepleri de özellikle İstanbul'un bazı bölgelerinde site yönetim işlerinin gayrimeşru denilebilecek kişiler tarafından yapılması.
04:45Ve bakanlık da bununla ilgili bir süredir bir çalışma yürütüyor.
04:48Nedir o çalışma?
04:49Şimdi bu çalışmanın neticesine gelelim.
04:51Yani ne yapılmak isteniyor?
04:52Sitelerde üst sınırı ev taksiti veya o sitede bulunan kira ile ortalama kira ile sınırlamak istiyorlar.
04:59Çevre Şehircilik Bakanlığı'nın düzenlenmesi.
05:01Evet bir düzenlenmesi olacak bu.
05:03Genel kurullar bizde şeffaf değil.
05:06Kararlar elektronik ortamda şu anda yani herkes yayınlamak zorunda değil yayınlamıyor.
05:10Yani vatandaş benim sitemde ne karar alındı bunu bilmiyorlar.
05:14Bunların elektronik bir ortamda herkesin ulaşabileceği şekilde yayınlanması planlanıyor yine.
05:20Harcamaların hem vatandaş hem de denetim kuruluşunca görülebileceği şekilde bu ortamda insanlara bildirilmesi gerekiyor.
05:29Bunu yapacak umarım Çevre Şehircilik Bakanlığı.
05:32Ve yılda en az bir kere yetkili bağımsız denetleme kuruluşları her siteyi denetleyecekler.
05:38Buradaki açıklar ortaya çıkartılırsa mahkemeye verilip ceza karşılığında bir ceza uygulanacak.
05:45Bu da planlamada var ve bunlar yapılacak benim bildiğim kadarıyla da.
05:49Site yönetimi yapacak kişilerin özellikle hem mesleki yeterlik şartlarını taşıması hem de sicil kayıt şartlarını taşıması istenecek.
05:58Herkes bu site yönetimi işini yapamayacak.
06:00Yapan kişiler profesyonel ve ehli olacak.
06:03Ve tekrar söyleyeyim yılda en az bir kez de bağımsız denetleme ve devlet kuruluşları tarafından denetlenecekler.
06:09Olcay Selvi'ye çok teşekkür ediyoruz.
06:12Dikkat çekici o noktaya tekrar kameramızı çevirmek istiyorum.
06:16İşte aidat göçüne neden olan aidatların zamlanması sonrası 117 bin aile İstanbul'da yer değiştirdi.
06:24Diğer taraftan en yüksek artışta %455 de Muğla'da gerçekleşti.
06:31Aydatlar kira fiyatlarında bazı yerde geçti.
06:36Hatta asgari ücreti de takipte kalacağız konuyu.
İlk yorumu siz yapın