SPECIAL REPORT - Paano naisakatuparan ang flood control insertions_ _ 24 Oras - video Dailymotion

Jedi

SPECIAL REPORT - Paano naisakatuparan ang flood control insertions_ _ 24 Oras

Transcript

00:00Mabusisi ang pag-aproba sa budget ng gobyerno na dapat lang, hindi po ba?

00:06Dahil galing sa buwis na pinagpaguran ng bawat Pilipino,

00:10tulad ng kalta sa sahod at VAT, na yan po yung dagdag sa presyo na mga bilihin.

00:15Ang problema, halos bawat hakbang na pinagdadaanan ng budget,

00:21e nagiging pagkakataon din umano para maisingit o magsingit ang pondo ang ilang nasa gobyerno.

00:30Pagkatapos, sila rin umano ang kukubra ng porsyento.

00:35Himayin kung paano sa special report ni Maki Pulido.

00:44Saan nagsisimula ang korupsyon? Sa mga flood control project.

00:48Sa NEP pa lang ba, Mayor, ay nagbabantay ng kontraktor?

00:52Oo naman, meron na. Meron na sa buwatan ng mga kontraktor, pati mga DPWH.

01:02NEP o National Expenditure Program ang panukalang budget na inihahanda ng Department of Budget and Management o DBM.

01:10Lahat ng mga department at ahensya nagsusumite sa DBM na mga gusto nilang proyekto at budget.

01:18Dahil may sabuatan umano ang mga politiko, DPWH at mga kontratista, dito pa lang daw, nakakapagsingit na,

01:27sabi ng ilang civil society groups na nagbabantay ngayon sa budget deliberations.

01:31Yung ibang congressman or kontraktor na matatalino or mautak, siguro ang gagawin na nila ay para hindi mahalata na through insertion,

01:39sa NEP pa lang, isasama na nila yung project.

01:42Ang NEP, isusumite ng DBM sa kamera. At dito, may naggaganap umano ulit na hokus-pokus.

01:49Sa rules ng kamera, kung pumasa na sa plenaryo ang isang panukalang batas, tulad ng national budget, hindi na pwedeng amyandahan.

01:56Pero sa kamera, kahit pumasa na sa second at third reading, binigyan ng otoridad ang tinatawag na small committee para galawin ito.

02:04Ito raw, ang ikalawang insertion.

02:07Ang small committee noong 2025 budget ay sinako Bicol Partylist Representative Zaldico,

02:12dating chair ng House Committee on Appropriations, dating Marikina Representative Stella Kimbo,

02:18dating House Majority Leader Manuel Dalipe, at dating House Minority Leader Marcelino Libanan.

02:23Sa 2025 budget, ayon kay Nabotas Representative Toby Tshanko,

02:29si Zaldico ang proponent ng mahigit 13.8 billion pesos na flood control project sa iba't-ibang distrito.

02:37May tawag si Tshanko sa ilang paraan kung paano nakakapag-singil ng pondo sa budget.

02:42Ang parking at ang sagasa.

02:46Ayong parking po, Your Honor, is nakiusap ka dun sa District Congressman,

02:52kumayag yung District Congressman.

02:54Yung sagasa po, Your Honor, is wala kang magagawa sa ayaw mo't sa gusto.

02:59Mula sa kamera, ipapadala ang panukalang budget sa Senato para sa panibagong round ng deliberasyon at pag-amienda.

03:06Para mapag-isang House at Senate version ng budget,

03:09bubuo ng bicameral conference committee.

03:11Sabi ni Tshanko, hanggang dito, may naggaganap na pangmamadji.

03:16Kaya makikita mo siyang insertion kasi siningin tapos pumunta doon sa ibang distrito na hindi naman re-request ng congressman.

03:27Kung pasado na sa kamera at Senado, lalagdaan na ito ng Pangulo at tatawagin ang General Appropriations Act o GAA.

03:34Sabi mismo ng Congressional Policy and Budget Research Department ng Kamara,

03:39ang ending ng proseso, nagiging higit na mataas ang budget ng DPWH sa GAA kung ikukumpara sa unang hinihingi sa net.

03:48Ganyan ang nangyari noong 2021 hanggang 2025.

03:51At itong 2025 nga, halos 900 billion pesos na hinihinging DPWH budget sa net.

04:00Naging mahigit, isang triyong piso pagdating sa GAA.

04:05Sa oras na isang line item na, pwede nang simulan ng DPWH ang bidding para sa proyekto.

04:11Na ayon kay Baguio City Mayor Benji Magalong, kadalasan ay moro-moro.

04:15Even before the bidding, alam na kung sinong panalo.

04:19Ang unang qualification ng mananalong bidder is,

04:23sino ba ang pinaka-malaking magbigay ng porsento?

04:28Ang next na parameter, sino sa inyo makapagbibigay ng pinaka-malaking advance?

04:33Iba't iba ang modus ng bigayan ng kickback.

04:36Pwede raw na ang contractor magbibigay sa proponent o politiko

04:39o kaya taga DPWH ang kukolekta para ibigay sa politiko.

04:44Ang kinutelas, before this committee, kung gano'n nakalaki ang binalang pera ni Sally Santos sa office mo.

04:53Mula po noong 2022, billion na po.

04:58Pwede rin ang politiko na mismo ang contractor o kaya ang taga DPWH, contractor na rin.

05:04Kaya bibigyan na lang niya ng SOP ang politiko at babayaran ang nirentang lisensya ng construction company.

05:10Si Engineer Bryce Erikson po at si JP Mendoza, nagpapairam na po sila ng lisensya sa akin.

05:17So ako naman po, nagtiwala po dito sa dalawa na to na humana po ng lisensya na gagamitin po sa mga proyekto nila.

05:27E iisipin ko po ba na isa po official ng DPWH na nire-respeto ay gagawa po ng ghost project.

05:35May porsyento rin ang congressman na pinaradahan ng inserted project na kung tawagin ay parking fee o pass-through.

05:45Dahil sa hatian sa pera ni Juan, may mga ghost project o kaya substandard na flood control project.

05:51Dahil swerte na kung may matirang 30% para ipatupad ang isang proyekto.

05:57Maraming scheme eh, kasi bulky yung peso.

06:00Kumisan, ang gusto na ng funder is, i-convert mo na into, deliver mo na into dollars, euros, kung anong denomination.

06:11Trivia time!

06:13Alam nyo ba kung gano'ng kapigat ang isang bilyong piso?

06:16Ang bawat isang perang papel, tinatayang nasa isang gramo ang bigat.

06:20Kung tig isang libong piso yan, kailangan ng isang libong piraso ng 1,000 peso bills para makabuo ng isang milyong piso.

06:28Kaya ang isang milyong piso, tinatayang nasa isang kilo ang bigat.

06:33At ang 1 billion pesos, nasa humigit kumulang isang tonelada.

06:38Talagang heavy gut.

06:40Ayon sa People's Budget Coalition, insertions ang pinalit ng mga nasa gobyerno

06:44nang tanggalin ang pork barrel noong panahon ng Aquino administration.

06:48Nagsimula raw lumobo ang insertions noong 2018.

06:52Yung pork barrel din, nakalista yung amounts.

06:54Yung insertions, hindi siya obvious.

06:56Sa ngayon, you really have to do like some forensic accounting.

06:59Ngayon siya lumalabas kasi nga parang lumabasin mong lahat ng data.

07:02Para raw mangyari ang ganitong kalawak na korupsyon,

07:05ayon kay dating BPWH Secretary Rogelio Simpson,

07:08sangkot lahat ng sangay ng gobyerno.

07:10Lahat sila ang mga.

07:12Lahat meaning legislative,

07:15executive,

07:16lower house, senate,

07:18executive.

07:19Let's face it,

07:21niwanag naman, di ba?

07:22Nagtuturoan na ngayon.

07:24The contractor was the linspin

07:27na pinagsama lahat yan.

07:30Kaya sabi ni Magalong,

07:31isa itong highly organized crime syndicate sa ating gobyerno.

07:36Tinuro niyang isa sa mga mastermind

07:39ay si Congressman Zaldi Co.

07:41Pamilya ni Co ang may-ari ng SunWest Inc.,

07:45isa sa labing limang kontraktor na naka-corner ng 20%

07:49ng total budget para sa flood control projects

07:52sa nakalipas na tatlong taon.

07:54Dati nang sinabi ni Co na nag-divest na siya ng interes sa kumpanya.

07:58Hirap na hirap silang banggitin ba yung isa sa mga mastermind nila dyan,

08:02si Zaldi Co.

08:02Hirap na hirap pa silang banggitin.

08:04For some reason,

08:05for some reason,

08:08hindi ko rin alam kung bakit takot na takot

08:10baka meron pa mas mataas sa kanya.

08:13Hindi naman basta-basta gagalaw yan.

08:15Nagulat naman daw si Co na nabanggit ni Magalong

08:17ang kanyang pangalan

08:18nang hindi sinasabi kung ano ang ginawa niya.

08:21Muli rin niyang itinangging nasa likod siya

08:23ng anumang katiwalian.

08:24Nabalitaan na raw niyang makakasama si Magalong

08:27sa independent commission na mag-iimbestiga

08:29ng flood control project.

08:31Pero nagsasalita na si Magalong laban sa kanya

08:33patay sa chismis at haka-haka.

08:37Mahaba at masalimuot ang magiging investigasyon

08:40sa kontrobersya sa flood control projects.

08:43Kaya dapat maging mapagmatsyag

08:45sa ating pagbabantay sa kaban ng bayan.

08:49Para sa GMA Integrated News,

08:51ako si Mackie Pulido,

08:52nakatutok.

08:53104 lora.

SPECIAL REPORT - Paano naisakatuparan ang flood control insertions_ _ 24 Oras

Category

Transcript

Be the first to comment

Recommended