00:05Zincir mağazalar ve sömürü düzeni adlı yazımızda market çalışanlarının insanlık dışı çalışma koşullarını anlatmıştık.
00:13Orada şöyle demiştik.
00:15Kocaman market bir ya da iki kişiyle dönüyor genel olarak.
00:19Kasaya bakan kişi reyonlarla da ilgileniyor.
00:22Sayımla da, mal indirmeyle de, müşteriyle de.
00:26Hatta temizliği de aynı kişiler yapıyor.
00:28Bunların birkaçının bazen aynı anda yapılması gerekiyor.
00:33Çoğu markette kasalardan sadece biri açık oluyor.
00:37Çünkü diğer kişinin bu işlerden bir ya da ikisini halletmesi gerekiyor.
00:41En acımasız taraflardan biri de, kasalarda sandalye olmaması.
00:46Kasiyerler işlemleri ayakta yapıyorlar.
00:49Çünkü oturmaları yasak.
00:51Yani oturarak çalışmaları.
00:53Çalıştıklarında bile oturmaları istenmiyor.
00:55Bu hafta sosyal medyaya düşen bazı videolarda, oturmaları yasak olan market çalışanlarından birinin kasanın başında yorgunluktan bayıldığı görülüyordu.
01:05Son derece üzücü, kahredici bir görüntü bu.
01:09Sermayenin insafına terk edilmiş gençliğin çırpınışı gibi.
01:12O yazıyı bitirirken söylediklerimizi bu vesileyle yinelemek istiyorum.
01:18Belki yönetenlerin dikkatini çeker.
01:20Marketlerde bir müşteri olarak, bizi bile rahatsız eden bu berbat koşullar neden denetlenmiyor?
01:26Bu çalışma şartları mevzuata uygun mu?
01:30Değilse müdahale etmek gerekmiyor mu?
01:32Bu ezici şartlar altında gençlerin insanca yaşaması, bir gelecek hayali kurması mümkün mü?
01:38Bir sektörde her ay personel değişmesi, orada yapısal sorunlar olduğunu ve bu sorunların insan kaynağını hem fiziken hem de ruhen tükettiğini gösterir.
01:49Bakanlık acilen bu konuyu gündemine almalı.
01:52Gelir beyanı
01:53Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bazı meslek gruplarının ortalama aylık bürüt gelir beyanlarını paylaştı.
02:00Tablo tüyler ürpertici ve düşündürücü.
02:03Mesela restoran, bir aylık gelirini 20 bin Türk lirası olarak gösteriyor.
02:073 kişilik tek öğün yemeğin neredeyse 2 bin lira civarı tuttuğu bir memlekette aylık 20 bin lira gelir.
02:14Çok enteresan.
02:15Kuyumcu
02:1642 bin 360 Türk lirası gelir göstermiş.
02:20Doktor
02:2061 bin 31
02:22Avukat
02:2333 bin 641
02:25Taksici
02:2612 bin 961
02:29Market
02:3010 bin 149
02:31Minibüs şoförü
02:338 bin 954
02:35Erkek kuaförü
02:363 bin 633
02:38Muhtemelen ortalama bir erkek kuaförünün bir ya da iki günlük cirosudur beyandaki tutar.
02:45Markette alelade bir alışveriş bile asgari bin lira gibi bir para tutuyorken, aylık 10 bin Türk lirası komik geldi.
02:52Memlekette en çok para kazanan sektörlerden dizi filmlerde de durum değişmemiş.
02:56Dizi film oyuncuları, aylık 157 bin 265 lira beyanda bulunmuşlar.
03:02Müzisyenler ise 136 bin 900.
03:06Aklı başında ve Türkiye'deki fiyat grafiğini az çok bilen herhangi biri, bu beyanların gerçekle hiçbir ilişkisi olmadığını bilir.
03:13Bu gelir beyan etmek değil, soygunu kamufle etmek.
03:17Buna soygun mu demek daha doğru olur yoksa yağma mı?
03:20Soygun da olsa, yağma da olsa ortada organize bir kötülüğün olduğu aşikar.
03:252020 yılında, alacağım evin değerini yüksek göstermek istedim.
03:31Tapudaki memurlar bile itiraz ettiler.
03:34Paran çok galiba diyerek dalga bile geçtiler sağ olsunlar.
03:38Neden?
03:39Çünkü olabilecek en düşük fiyattan göstermek bir teamül haline gelmiş.
03:43Ev alanda, ev satanda, bu işlemlere nezaret eden memur da mülkün gerçek değerini biliyor aslında.
03:50Fakat buna rağmen evler, sahip olduğu ticari değerin çok çok altına alınıp satılıyor.
