00:00Có bao giờ bạn tự hỏi, vì sao một khối sắt thô cạch, xù xì lại có thể biến thành một cây kim nhỏ bé, tinh xào, sắc bén đến lạ kỳ?
00:09Không phải phép màu, không phải số phận, mà là bàn tay, là ý chí, là thời gian, là niềm tin không lay chuyển vào chính mình.
00:19Trong những ngày mỏi mệt nhất, câu ca giao của cha ông vẫn thỉ thầm bên tay ta như một lời nhắn nhủ vĩnh cửu.
00:26Có công mài sắt, có ngày nên kim. Đó không chỉ là một câu nói, đó là chiết lý, là con đường, là lời hứa giữa con người và giấc mơ.
00:37Hôm nay, hãy cùng tôi đi sâu vào từng lát cắt của câu ca ấy, để hiểu vì sao giữa một thế giới chóng vánh, người Việt vẫn tin vào sức mạnh của sự bền bỉ.
00:47Một hành trình bắt đầu từ sắt và kết thúc bằng ánh sáng.
00:51Mở đầu, tiếng vọng từ lòng kiên trì.
00:55Trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam, những câu ca giao, tục ngữ không chỉ là sự đúc kết kinh nghiệm sống, mà còn là bài học đạo lý thấm đẫm chiết lý nhân sinh.
01:06Trong số đó, câu ca giao, có công mài sắt, có ngày nên kim, đã trở thành một biểu tượng cho tinh thần kiên trì, nhẫn nại và lòng quyết tâm vượt qua gian nan thử thách.
01:16Câu ca giao ngắn gọn, nhưng lại mang một sức mạnh tinh thần to lớn, đã đồng hành cùng bao thế hệ người Việt trong hành trình chinh phục chi thức, vượt qua khổ đau, vươn tới ước mơ và thành công.
01:28Hình ảnh cụ thể, mài sắt nên kim là một liên tưởng giàu hình tượng.
01:33Thành sắt to lớn, cứng rắn, nặng nề tưởng như không thể nào biến đổi, lại có thể hóa thành cây kim nhỏ bé, tinh xào nếu có sự bền bỉ, chăm chỉ, nhẫn nại.
01:44Chính vì thế, câu ca giao không chỉ dừng lại ở một lời khuyên, mà là một biểu tượng sống động cho nghị lực của con người, nghị lực để biến điều không thể thành có thể.
01:54Phần 1. Giải nghĩa câu ca giao, chiều rộng của trí tuệ dân gian.
01:59Hình ảnh ẩn rụ đầy sức gợi.
02:02Thanh sắt, đại diện cho những gì to lớn, thô cạch, tưởng chừng không thể tinh tế hóa, chính là hình ảnh ẩn rụ cho khởi đầu gian nan, thử thách và những giới hạn của con người.
02:13Chiếc kim, biểu tượng của sự tinh xào, nhỏ nhắn, hiệu quả, đại diện cho thành quả, cho đích đến sau cùng.
02:21Hành động mài ở đây không đơn thuần là quá trình vật lý, mà là biểu trưng của sự lao động, kiên trì, cố gắng không ngừng nghỉ.
02:29Thông điệp, thành công là kết quả của kiên trì.
02:33Người Việt xưa không có nhiều tài liệu giáo dục hay sách lý luận dài dòng, nhưng mỗi câu ca giao như thế là một chiếc lý sống được chưng cất.
02:41Câu nói trên không hô hào, không đao to búa lớn, mà nhẹ nhàng, mộc mạc như chính hơi thờ của cuộc sống, nhưng lại chứa đựng sức mạnh dẫn dắt cả một đời người.
02:51Vẻ đẹp của chiếc lý sống dân gian
02:53Sự giản dị, hình tượng cụ thể, ngôn ngữ gần gũi khiến câu ca giao dễ nhớ, dễ hiểu và đi sâu vào lòng người.
03:02Nó gắn liền với bối cảnh lao động, đời sống sản xuất, đặc biệt là trong nền văn hóa nông nghiệp,
03:08nơi người nông dân gắn bó với cây lúa, con trâu và từng giọt mồ hôi đổ xuống đất mẹ.
03:14Trong đời sống đó, chỉ có kiên nhẫn và nhẫn nại mới có thể giúp họ vượt qua nghèo khó, thiên tai và dựng nên cơ đồ, tính kế thừa và lan tỏa.
03:24Từ đời này sang đời khác, cầu ca giao vẫn nguyên giá trị.
03:28Trong xã hội hiện đại, nó không chỉ dành cho người lao động chân tay, mà còn áp dụng cho cả học sinh, sinh viên, người làm nghiên cứu, nghệ sĩ, kỹ sư hay doanh nhân.
03:38Mọi hành trình thành công đều khởi đầu từ khó khăn và phải có công mải rũa.
03:43Phần 2. Những mảnh ghép cuộc sống. Câu chuyện đời thường của nghị lực.
03:48Câu chuyện của người học trò nghèo.
03:51Hưng, một cậu bé ở vùng quê nghèo Hà Tính, sống cùng bà ngoại trong ngôi nhà lá siêu vẹo.
03:57Không có bàn học, em kê ba viên gạch làm ghế, dùng chiếc nắp song cũ làm bàn.
04:02Mỗi ngày, sau giờ phụ ngoại chăm lợn, gánh nước, em lại học đến khuya dưới ánh đèn dầu.
04:08Thì vào đại học, em đậu thủ khoa ngành y đa khoa.
04:12Sau này, Hưng trở thành bác sĩ tim mạch, mang trái tim nhân hậu chữa lành trái tim người khác.
04:18Câu chuyện ấy minh chứng hùng hồn cho sức mạnh của nghị lực, cho lời dạy giản dị mà sâu sát.
04:24Có công mài sát, có ngày nên kim.
04:27Bà cụ bán vé số và khát vọng cho cháu.
04:29Bà mười, quá phụ nghèo ở quận 8, thành phố Hồ Chí Minh, nhận nuôi cháu nội từ khi nó mới 2 tuổi.
04:37Mỗi ngày, cụ đạp xe hơn 20 km, bán vé số từ sáng đến tối.
04:42Đứa cháu tên Hải được bà nuôi ăn học tới nơi tới trốn.
04:46Từng bị bạn bè cười chê vì nghèo, nhưng Hải vẫn học giỏi.
04:50Mười năm sau, Hải danh học bổng du học Canada.
04:54Trong buổi lễ tốt nghiệp, khi được hỏi về người có ảnh hưởng lớn nhất, Hải chỉ giớm nước mắt nói.
04:59Là người phụ nữ bán vé số suốt đời, bà tôi.
05:03Thomas Edison, nhà phát minh vĩ đại.
05:06Thomas Edison, cha đẻ của bóng đèn điện, từng bị thầy giáo nhận xét là đần độn không thể học được gì.
05:13Ông thử nghiệm tới hơn 10.000 lần để tìm ra chất liệu làm dây tóc bóng đèn.
05:18Khi được hỏi cảm thấy thế nào khi thất bại hàng nghìn lần, ông đáp, tôi không thất bại, tôi chỉ tìm ra 10.000 cách không hiệu quả.
05:27Edison không đơn thuần sáng tạo, mà còn là biểu tượng của sự bền trí.
05:32Câu chuyện của ông là minh họa sống động cho câu ca giao Việt Nam.
05:36Một nghệ sĩ gốm bên dòng sông Thu Bồn
05:38Ông ba, nghệ nhân gốm ở làng Thanh Hà, Hội An, cả đời gắn bó với đất và lửa.
05:44Khi thị trường ngưng tiêu thủ, nhiều người bỏ nghề, ông vẫn âm thầm giữ lò.
05:49Ông nói, lửa mà tắt là nghề mất.
05:52Sau 30 năm, sản phẩm ông lọt mắt dưới siêu tập nước ngoài.
05:56Một phái đoàn Nhật mua lại hàng chục tác phẩm để đưa về trưng bày ở Kyoto.
06:00Cái kim nghệ thuật, ông mài từ bùn đất và sự thủy chung với nghề.
06:04Người cha mất một chân, người con làm giáo sư.
06:09Ông hậu, cựu chiến binh bị cụt một chân, sống bằng nghề sửa xe đạp ở Thái Bình.
06:14Suốt 20 năm, ông không để con thiếu tiền đóng học.
06:17Mỗi ngày, ông sửa xe đến 9 giờ tối, gom từng đồng lẻ.
06:21Con trai ông, Thành, đậu đại học, rồi du học Úc.
06:24Hiện anh là giáo sư toán tại Đại học Sydney.
06:27Anh từng nói, tôi là chiếc kim, nhưng cha tôi là người thợ cả, đã mài tôi từ thanh sắt thô sơ.
06:33Cô gái cầm điếc, giành huy chương quốc tế.
06:36Nguyễn Thị Nga, sinh ra không nghe, không nói được.
06:40Bị bạn bè trêu trọng, nhiều lần em muốn bỏ học.
06:43Nhưng cô giáo kiên nhấn dạy bằng ánh mắt và ký hiệu.
06:46Mẹ em theo từng chiếc khăn tay đi bán.
06:48Sau 10 năm, em giành huy chương vàng cuộc thi mỹ thuật dành cho người khuyết tật ở Hàn Quốc.
06:53Từ lạng thinh, em nói bằng màu sắc.
06:56Từ thiệt thòi, em vươn lên bằng nghị lực phi thường.
06:59Người lái đỏ không lương, dạy chữ cho trẻ em đường phố.
07:03Thầy Bảy, một cụ ông 72 tuổi ở thành phố Hồ Chí Minh.
07:07Mỗi tối dạy chữ cho trẻ em bán vé số, đánh giày.
07:10Ông dùng một góc vỉa hè, kê ghế nhựa và tấm bảng gỗ.
07:143 năm trôi qua, hơn 30 em đã biết đọc, biết viết.
07:17Thầy bảo, tôi chỉ giúp các em cầm được chiếc kim cuộc đời.
07:21Mai nó thế nào là ở chính các em.
07:23Người phụ nữ bán rau và giấc mơ đại học.
07:26Cô Hạnh, một người phụ nữ bán rau ở chợ Long Biên, Hà Nội.
07:30Một mình nuôi hai con nhỏ sau khi chồng mất sớm.
07:33Sáng 3 giờ đi chợ đầu mối, chưa về nấu ăn, tối kiểm tra bài cho con.
07:3820 năm sau, cả hai con cô đều tốt nghiệp đại học,
07:42một người trở thành kỹ sư xây dựng tại Nhật Bản.
07:45Khi được hỏi điều gì khiến cô kiên trì đến vậy, cô chỉ cười.
07:48Tôi tin, mai mãi thì sát sẽ nền kim.
07:52Người khuyết tật và chiếc xe lăn trì thức.
07:55Anh Nam, người khuyết tật bẩm sinh, không thể đi lại được, sống ở huyện Diễn Châu, Nghệ An.
08:00Không chấp nhận số phận, anh học tin học từ một máy tính cũ, tự học lập trình từ sách mượn ở thư viện.
08:07Sau 8 năm, anh trở thành freelancer chuyên thiết kế website cho doanh nghiệp nhỏ.
08:11Câu chuyện của anh là minh chứng rằng ý chí có thể vượt lên trên thân thể.
08:16Cậu bé đánh giày và học bổng Harvard.
08:19Mình, sinh ra ở ngoại thành thành phố Hồ Chí Minh,
08:22từng là một cậu bé đánh giày, sống nhờ vỉa hè và lòng tốt của người đi đường.
08:26Nhưng em mang trong mình một khát khao mãnh liệt được học.
08:29Vừa làm vừa học, cuối cùng em thi đậu vào một trường trung học phổ thông chuyên
08:33và dành học bổng toàn phần Harvard.
08:36Một chiếc giày cũ em đáy sạch từng ngày,
08:38cũng như chiếc kim thương lai, em đã tự tay mài từ tuổi thơ cờ cực.
08:43Phần 3, Chiết lý đời, cách nhìn đa chiều về mài sắt và nền kim.
08:48Từ tưởng phương Đông, lấy kiên trì làm gốc.
08:51Trong nho giáo, lão giáo và Phật giáo,
08:54sự bền trí và nhẫn nại luôn là nền tảng cho sự khai mở tâm hồn.
08:59Tu thần, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ bắt đầu bằng việc tu tâm
09:04và tu tâm chính là hành trình mài sắt.
09:06Đức Phật đã ngồi dưới gốc bồ đề suốt 49 ngày đêm,
09:10không rời đi, cho đến khi ngộ đạo.
09:13Ấy là một quá trình mài tâm, mài trí và mài cả khổ đau thành giải thoát.
09:18Phương Tây, khởi nghiệp, học thuật và sự kiên định.
09:22Steve Jobs từng bị đuổi khỏi công ty mình sáng lập,
09:24Apple, nhưng sau đó quay trở lại và làm nên một cuộc cách mạng công nghệ.
09:29J.K Rowling viết Harry Potter trong những đêm đói nghèo
09:33bị từ chối bởi hàng chục nhà xuất bàn.
09:36Nhưng họ không ngừng viết, không ngừng mài,
09:38vì họ tin rằng mỗi ngày một chốt, cái chưa thành sẽ thành.
09:43Chiết lý giáo dục, học là hành trình không ngừng nghỉ.
09:46Từ lối học của cụ Nguyễn Hiền thời xưa,
09:49lấy lá chuối làm giấy, than củi làm bút,
09:51đến mô hình giáo dục khai phóng ngày nay,
09:53điểm chung vẫn là không có con đường tắt.
09:56Học là phải học đều, học thật, học bền.
09:59Cầu ca rào chính là tinh thần của học thuật trần chính.
10:03Mai sát trong tâm hồn, hành trình chuyển hóa nội tâm.
10:07Không chỉ là lao động, mai sát còn là hành trình vượt qua chính mình.
10:11Là người nóng tính, biết kiềm chế.
10:13Là người hay than vãn, học cách biết ơn.
10:16Là người dễ nàn lòng, học được sự kiên trì.
10:19Chuyển hóa ấy là chiếc kim quý giá nhất,
10:21dù không ai nhìn thấy, nhưng sẽ làm cuộc đời ta đổi khác.
10:25Phần 4. Sự kết hợp giữa cảm xúc, tự sự, miêu tả và tư duy chết lý,
10:31hơi thở con người trong câu ca rào.
10:33Cảm xúc từ trải nghiệm người thật, việc thật.
10:37Ai trong chúng ta cũng từng ít nhất một lần đứng trước ngưỡng cửa của sự nàn lòng.
10:42Là đêm thi trượt, là cánh cửa học bồng khép lại,
10:45là việc bị từ chối sau phỏng vấn,
10:48là những đứa con học hành mãi chẳng tiến bộ.
10:50Trong muôn vàn lý do để bỏ cuộc,
10:53câu ca rào có công mài sát, có ngày nên kim,
10:56như một người bạn chầm lặng, vỗ về ta bằng sức mạnh của sự kiên nhẫn.
11:01Nó không gào lên như khẩu hiệu,
11:03nó thì thầm như lời mẹ dặn con,
11:05như tiếng lòng người xưa gửi vào mạnh đất tương lai.
11:09Tự sự, tiếng nói nội tâm của một hành trình.
11:12Thủa nhỏ, tôi từng ghét môn toán,
11:15còn số lạnh lùng khiến tôi sợ hãi.
11:17Nhưng rồi, nhờ một người thầy không bao giờ chán nàn khi tôi trả lời sai,
11:21tôi bắt đầu thấy những phép tính có nhịp điệu,
11:24những công thức như lời ca.
11:26Tôi từng được điểm 1, rồi điểm 4, rồi 6.
11:30Và khi lần đầu tiên đạt điểm 10, tôi hòa khóc.
11:33Thầy không nói gì, chỉ nhẹ nhàng bảo,
11:35em mài được chiếc kim đầu tiên rồi đó,
11:38còn nhiều chiếc kim khác nữa,
11:40nhưng em sẽ làm được.
11:41Cậu cà rào không chỉ là một lời nhắc,
11:44đó là ký ức, là niềm tin,
11:46là hành trình trưởng thành của biết bao con người.
11:49Miêu tả từ lát cắt hình ảnh đến biểu tượng tâm hồn.
11:53Hãy tưởng tượng hình ảnh một người ngồi mài thanh sát suốt ngày đêm,
11:57mồ hôi lấm tấm, đôi tay chai sạn, ánh mắt kiên định.
12:01Mỗi lần quệt qua đá mài là một phần sát bị bào đi,
12:04như bao lần ta bị tổn thương, mất mát.
12:07Nhưng cũng chính quá trình đó,
12:09thanh sát vụn về hóa thành chiếc kim,
12:11nhỏ bé nhưng sắc bén, tinh tế.
12:14Đó chính là hình tượng tâm hồn con người
12:16được chui rèn qua gian khó.
12:18Không có chiếc kim nào tự nhiên mà bén,
12:21cũng như không có con người nào đạt đến thành công
12:23mà không qua thử thách.
12:26Chiềm nghiệm chiếc lý sống sâu xa
12:27Cầu cà rào dạy ta biết trân trọng thời gian,
12:31trân trọng lao động
12:32và biết hướng đến tương lai
12:33với một lòng tin vững bèn.
12:35Trong thời đại vội vã hôm nay,
12:37nhiều người tìm kiếm lối tát,
12:39mong đổi đời sau một đêm,
12:41quên rằng giá trị chân thật
12:42cần sự nuôi dưỡng lâu dài.
12:45Cầu cà rào là lời nhắc đầy nhân văn,
12:47mọi thành quả xứng đáng
12:48đều phải đánh đổi bằng mồ hôi,
12:50lòng kiên định và cả nước mắt.
12:52Phần 5
12:53Liên hệ thực tiễn, mở rộng vấn đề
12:55Trong học tập,
12:58học sinh hôm nay không thiếu điều kiện,
13:00nhưng thiếu kiên nhẫn.
13:01Nhiều em giỏi nhưng mau chán,
13:03thông minh nhưng thiếu bển trí.
13:06Cầu cà rào cần được dạy không chỉ bằng lời,
13:09mà bằng gương sáng,
13:10từ cha mẹ,
13:11thầy cô,
13:12xã hội.
13:13Là việc cổ vũ học sinh kiên trì học ngày học đêm,
13:16rèn luyện kỹ năng từng chút.
13:18Là khích lệ các em làm bài sai thì sửa,
13:21ngã thì đứng lên.
13:22Trong lao động sản xuất,
13:24nông dân trồng lúa,
13:25công nhân đứng máy,
13:27kỹ sư xây cầu,
13:28ai cũng đang mài thanh sắt đời mình.
13:30Sản phẩm tốt là chiếc kim sắc bén của ngành nghề.
13:34Muốn nền kinh tế phát triển,
13:35không thể thiếu người kiên nhẫn tích lũy,
13:38nghiên cứu,
13:38lao động bền bỉ qua 5 tháng.
13:41Trong khởi nghiệp và sáng tạo,
13:43nhiều start-up thất bại sau 1-2 năm
13:45vì thiếu sự kiên định.
13:47Những người như Elon Musk,
13:49Steve Jobs hay Nguyễn Hà Đông
13:50đều từng thất bại,
13:52từng bị cười chê,
13:53nhưng họ tiếp tục mài sắt.
13:55Từ gara,
13:56từ căn phòng trọ nhỏ,
13:58họ biến ước mơ thành sự thật.
14:00Giới trẻ cần hiểu,
14:01không có thành tựu nào là ngẫu nhiên.
14:04Trong giáo dục đạo đức,
14:05nhân cách,
14:06gian luyện nhân cách cũng như mài sắt,
14:08đau nhưng cần thiết.
14:10Trẻ nhỏ cần được học nhẫn nại,
14:12không sống buông thả,
14:13không đòi hỏi kết quả ngay.
14:15Bài học đạo đức không đến từ bài giảng khô cứng,
14:18mà từ chính hành động mỗi ngày,
14:20đi học đúng giờ,
14:21giúp đỡ người khác vượt qua lỗi lầm.
14:23Trong y học,
14:24thể thao,
14:25nghệ thuật,
14:26các bác sĩ phải học hàng chục năm,
14:28luyện hàng ngàn ca mổ,
14:30vận động viên phải tập hàng nghìn giờ
14:31trước khi giành huy chương.
14:33Họa sĩ vẽ cả trăm bước trước khi được công nhận.
14:36Không có chiếc kim nào xuất hiện
14:38mà không qua mài rũa,
14:39tồi luyện.
14:40Trong chính trị,
14:41xã hội,
14:42hành chính.
14:43Một đất nước muốn phát triển
14:44không chỉ bằng khẩu hiệu,
14:46mà cần chính sách kiên trì,
14:48cán bộ tận tụy,
14:49người dân đồng lòng.
14:50Câu ca giao cũng là bài học cho cả tập thể,
14:53có tầm nhìn dài hạn,
14:54bền bỉ thi hành,
14:56kiên định với con đường đúng đắn.
14:58Câu ca giao vẫn còn mãi.
15:02Trong một thế giới thay đổi chóng mặt,
15:04nơi con người dễ bị cuốn vào cơn lốc
15:06của sự vội vã,
15:07của những cú click,
15:09những phím tắt thành công,
15:10thì câu ca giao
15:11có công mãi sắt,
15:13có ngày nên kim
15:14như một cây đèn dầu nhỏ
15:16giữa đêm đen.
15:17Nó không chói nòa,
15:18nhưng ấm áp và vững vàng.
15:20Nó gợi nhắc ta nhớ về cội nguồn,
15:23nơi ông bà,
15:24cha mẹ
15:24từng dạy con cháu
15:25về sự cần cù,
15:27bền bỉ.
15:28Nó cho ta sức mạnh
15:29để tiếp tục
15:29mài rũa chính mình,
15:31thành sắt thô sơ
15:32nhưng đầy tiềm năng.
15:34Hãy giữ lấy câu ca giao ấy
15:35như một lá bùa hộ mạnh.
15:37Mỗi khi muốn buông xuôi,
15:39hãy nhắm mắt,
15:39thở sâu và thỉ thầm.
15:41Có công mài sắt,
15:42có ngày nên kim,
15:44rồi đứng dậy,
15:45tiếp tục mài thanh sắt
15:46cuộc đời mình.
15:47Bởi vì,
15:48chiếc kim hôm nay bạn mài
15:49có thể chính là ánh sáng dẫn đường
15:51cho một ngày mai rực rỡ hơn.
15:54Không có thành công nào
15:55đến ngay trong một đêm,
15:57nhưng mỗi ngày bạn kiên trì
15:58là một nhát mài.
16:00Mỗi lần bạn không bỏ cuộc
16:01là một bước gần hơn đến kim.
16:03Có công mài sắt,
16:05có ngày nên kim,
16:07không chỉ là lời khuyên,
16:08đó là kim chỉ nam.
16:10Nếu bạn đang trên con đường
16:11mài sắt của riêng mình,
16:13đừng quên,
16:14ánh sáng đang chờ
16:15ở cuối hành trình.
16:16Hãy chia sẻ video này
16:18nếu bạn thấy mình
16:19đang mài sắt mỗi ngày.
16:21Hãy để lại bình luận,
16:22tôi vẫn đang mài
16:23nếu bạn chưa thành công
16:24nhưng chưa bao giờ ngừng cố gắng.
16:27Và đăng ký kênh
16:28để đồng hành
16:29cùng những câu chuyện
16:30truyền cảm hứng khác.
16:31Vì có thể hôm nay
16:32là một khối sát,
16:34nhưng ngày mai
16:34bạn sẽ là ánh kim.
