- 7 months ago
Elizabeth Holmes była synonimem kobiety sukcesu. Młoda właścicielka prężnie rozwijającej się firmy, która miała zrewolucjonizować badania krwi. Nazywano ją nowym Stevem Jobsem w spódnicy. Niestety okazało się, że tak naprawdę była zwykłą oszustką.
Category
🤖
TechTranscript
00:00Jeszcze 8 lat temu Elizabeth Holmes była nazywana nowym Steven Jobsem w spódnicy.
00:06Pojawiała się na okładkach najważniejszych biznesowych czasopism, udzielała wywiadów,
00:10spotykała się z najbardziej wpływowymi ludźmi z pogranicza biznesu i polityki,
00:15a wartość jej firmy osiągnęła niewiarygodne 9 miliardów dolarów.
00:20Wszyscy byli przekonani, że mamy do czynienia z genialną wizjonerką,
00:24która całkowicie odmieni to jak postrzegamy badania krwi.
00:28Miały stać się tanie, szybkie, łatwo dostępne i całkowicie bezbolesne.
00:3330 maja, a więc wczoraj, ta sama Elizabeth Holmes zameldowała się w więzieniu,
00:39gdzie spędzi najbliższe 11 lat i 3 miesiące.
00:43Co wydarzyło się w międzyczasie, że ta genialna kobieta sukcesu trafiła za kraty.
00:48Intro i już tłumaczę, bo historia jest naprawdę niesamowita.
00:58Elizabeth Holmes urodziła się 3 lutego 1984 roku w Waszyngtonie.
01:06W normalnej, stosunkowo zamożnej rodzinie.
01:09Od najmłodszych lat marzyła o tym, by zostać wynalazcą i przekraczać granice,
01:13które wydawały się nieprzekraczalne.
01:15Nie będę się jednak skupiał na dzieciństwie Elizabeth, bo nie to jest w tej historii najciekawsze.
01:21W 2002 roku dostała się na jedną z najbardziej prestiżowych uczelni na świecie,
01:26czyli Uniwersytet Stanforda.
01:28Wybrała kierunek inżynieria chemiczna i radziła sobie świetnie.
01:31Ale po pierwszym roku doszła do wniosku, że woli jednak działać na własny rachunek
01:36i że studia nie są jej do niczego potrzebne.
01:39Jej moctem były słowa jody z Gwiezdnych Wojen.
01:42Rób albo nie rób. Nie ma próbowania.
01:44Do.
01:46Or do not.
01:48There is no try.
01:49Po pierwszym roku opuściła uczelnię, przekonała rodziców, by przekazali jej pieniądze
01:54zaoszczędzone na edukację i założyła własną firmę.
01:58Teranos. Odsłów terapii i diagnosis.
02:01W ten sposób próbowała dołączyć do innych śmiałków, którzy odnieśli ogromny sukces
02:06bez formalnego wykształcenia.
02:08Henry'ego Forda, Billa Gatesa, uwielbianego przez nią Steve'a Jobsa czy Davida Carpa.
02:13Holmes zabrała się jednak za biotechnologię, czyli bardzo specyficzną branżę,
02:18w której wykształcenie i doświadczenie odgrywa zdecydowanie większą rolę.
02:22Do współpracy udało się jej nawet namówić jednego z wykładowców, który posiadał dużą wiedzę,
02:27bardzo cenne znajomości i spory autorytet w środowisku biotechnologicznym.
02:32To właśnie Channing Robertson został pierwszym członkiem zarządu Teranosa.
02:36Początkowo Elizabeth Holmes zupełnie nie dbała o rozgłos i przez pierwsze 10 lat pracowała ze swoim zespołem w ciszy.
02:43Działała zakulisowo, pozyskując kolejnych inwestorów, członków zespołu i pracując nad rozwojem swojego przełomowego wynalazku.
02:50Wynalazku, którym był Edison.
02:53Niewielka, prosta w obsłudze maszyna zdolna do przeprowadzenia kilkudziesięciu badań krwi z zaledwie kilku kropel pozyskanych z palca.
03:00Holmes od dzieciństwa panicznie bała się igieł i postanowiła zrewolucjonizować to, w jaki sposób przeprowadzane są badania krwi.
03:08Wymyśliła sobie, że wspólnie z zespołem Teranosa opracuje miniaturowy sprzęt, dzięki któremu badania staną się bardzo szybkie, bezbolesne, łatwo dostępne i tanie.
03:18Z naszej perspektywy nie jest to wielki problem, ale w Stanach Zjednoczonych wszelkie usługi medyczne są piekielnie drogie.
03:25Typowe urządzenia wykorzystywane do badania krwi, te wszystkie wirówki itd. są naprawdę duże i wymagają przeszkolonego, kompetentnego personelu.
03:34Upchnięcie całej tej maszynerii w niewielkiej, prostej w obsłudze i przenośnej skrzynce naprawdę wywróciłoby rynek do góry nogami.
03:42Oczywiście od samego początku nie brakowało sceptyków, którzy uważali, że jest to fizycznie niemożliwe.
03:48Ale geniusze i wizjonerzy tak już mają, że robią to, co z tetryczałym, żyjącym przeszłością z Gredą wydaje się niemożliwe.
03:56Elizabeth Holmes i jej zespół szczerze wierzyli, że Edison naprawdę będzie działał.
04:01Przynajmniej na początku, bo później bywało z tym różnie.
04:05Ale nie wyprzedzajmy faktów.
04:06Jak już mówiłem, Holmes była bardzo cheryzmatyczna i potrafiła przekonać do swojego pomysłu nawet najbardziej sceptycznych ludzi.
04:13Dzięki temu udało się jej namówić do współpracy takie osobistości, jak byli sekretarze stanu George Shultz i Henry Kissinger, potentat medialny Rupert Murdoch, czy były szef Pentagonu, generał James Mattis.
04:26Zaangażowanie tak znanych osób solidnie uwiarygodniło Terranosa w oczach potencjalnych inwestorów, czy firm zainteresowanych współpracą.
04:34Co bardzo ważne, w tamtym czasie Edison, mówiąc delikatnie, nie działał najlepiej i Elizabeth zdawała sobie z tego sprawę.
04:42Mimo to upartwie przekonywała zarząd oraz inwestorów, że wszystko idzie w dobrym kierunku i mocno koloryzowała osiągnięcia jej zespołu.
04:50Stosowała bardzo powszechną w Dolinie Krzemowej i nie tylko zasadę fake it till you make it.
04:56Co można przetłumaczyć jako oszukuj, dopóki się nie uda.
05:00W tamtym czasie Elizabeth prawdopodobnie szczerze wierzyła w sukces swojego projektu i uznała, że cel uświęca środki.
05:07Potrzebowała pieniędzy, dzięki którym, jak sądziła, uda się popchnąć badania do przodu i dopracować Edisona.
05:14Ten sposób działania mógł się sprawdzić, ale nie przyniósł oczekiwanego przełomu.
05:19Więc z chwilowego, tymczasowego rozwiązania zmienił się w długofalową, obowiązującą w firmie strategię.
05:25Elizabeth brnęła w kolejne kłamstwa tylko po to, by nie zniechęcić kontrahentów i utrzymać ich oraz ich pieniądze przy firmie.
05:33Bardzo istotnym wydarzeniem w całej tej historii było dołączenie do Terranosa niejakiego Ramesha Saniego Balwani.
05:40Starego znajomego, a później także partnera Elizabeth Holmes, którego poznała jeszcze podczas studiów.
05:46Był on 20 lat starszym, zamożnym biznesmenem, jednak całkowicie niedoświadczonym w prowadzeniu startupów technologicznych.
05:53Stanowiło to spory problem, ponieważ Sani w zasadzie z marszu został dyrektorem operacyjnym i wprowadził do firmy rządy twardej ręki.
06:01Dla pracowników oraz członków zarządu Balwani był zwykłym, zatrudnionym przez Elizabeth specjalistą.
06:07Szefowa nikogo nie poinformowała, że z nowym dyrektorem operacyjnym łączy ją coś więcej niż relacje czysto biznesowe.
06:17W 2013 roku Elizabeth Holmes wyszła wreszcie z cienia i rozpoczęła intensywną ofensywę medialną.
06:24Od wielu lat jej idolem i wzorem do naśladowania był Steve Jobs, co widać było gołym okiem.
06:30Tyrannos miał być takim medycznym Applem, a Elizabeth upodobniła się do swojego idola nawet wizualnie.
06:37Występowała publicznie w charakterystycznym czarnym golfie, jej prezentacje wyglądały bardzo podobnie do tych założyciela Apple, a do tego świadomie zmodyfikowała swój głos.
06:47Zaczęła mówić zdecydowanie niżej, co w założeniach miało podnieść jej powagę i wiarygodność.
06:53Podobno bardzo długo pracowała nad tym trikiem.
06:56Moim zdaniem brzmiało to co najwyżej dziwnie i niepokojąco.
07:01Szczególnie w połączeniu z bardzo specyficzną mimiką i prawie całkowitym brakiem mrugania.
07:07Jak dla mnie, Elizabeth Holmes była jeszcze większym androidem niż Mark Zuckerberg.
07:12People don't even know that they have a basic human right to be able to get access to information about themselves.
07:23Wystarczy powiedzieć, że najwyżej oceniany komentarz pod jednym z jej wystąpień dostępnych na YouTubie brzmi
07:29zrobiła lepszą robotę grając Steve'a Jobsa niż Ashton Kutcher, czyli aktor, który wcielił się w niego w filmie Jobs z 2013 roku.
07:38W tym samym roku Terranos podpisał bardzo lukratywny kontrakt z siecią aptek Walgreens, która planowała dodać do swoich salonów tak zwane punkty odnowy.
07:47W nich każdy chętny mógł z wykorzystaniem Edisona wykonać wszystkie niezbędne badania krwi.
07:52W roku 2014 Elizabeth Holmes została najmłodszą, bo zaledwie 30-letnią miliarderką na świecie.
07:59Oczywiście wśród tych, którzy zapracowali na posiadany majątek samodzielnie, a nie otrzymali go w spadku albo w prezencie od bogatych rodziców.
08:08Terranos był wówczas wyceniany na 9 miliardów dolarów, a Elizabeth jako posiadaczce 50% udziałów przypadało jakieś 4,5 miliarda.
08:17W tamtym czasie szefowa Terranosa była absolutnie wszędzie.
08:21Regularnie odwiedzały ją najróżniejsze media, udzielała wywiadów, uczestniczyła w sesjach zdjęciowych i spotykała się z bardzo wpływowymi ludźmi.
08:30Magazyn Forbes umieścił ją nawet na liście 100 najbardziej wpływowych osób na świecie.
08:35Pozornie wszystko szło świetnie, ale pracownicy zajmujący się pracą nad Edisonem oraz analizą otrzymywanych wyników mieli coraz więcej wątpliwości.
08:44Bo prawda była taka, że genialne i rewolucyjne urządzenie do badania krwi w zasadzie nie działało.
08:51Jeżeli Edison w ogóle wyświetlił jakiś konkretny wynik i nie wywalił błędu ani się nie zapalił, to przeważnie był to wynik nieprawdziwy.
09:00Bardziej spostrzegawczy pracownicy nie mogli zrozumieć, jakim cudem tak fatalnie działające maszyny miały wkrótce rozpocząć pracę w aptekach Walgreens.
09:09Jednocześnie atmosfera panująca w firmie zaczęła się wyraźnie zagęszczać.
09:14Elizabeth odcięła się od reszty zespołu i w zasadzie nie dało się już z nią normalnie porozmawiać.
09:19W siedzibie Terranosa pojawili się ochroniarze i prawnicy, a szeregowi pracownicy znajdowali się pod stałą obserwacją.
09:26Ba, popadająca w coraz głębszą paranoję Holmes kazała nawet zamontować kuloodporne szyby.
09:31Odważniejsi naukowcy, którzy dopchali się jakoś do Elizabeth albo Balwaniego byli zbywani albo nawet ostro rugani za niepotrzebne wtykanie nosa w nieswoje sprawy.
09:41Erika Ching, która była świadkiem jak ewidentnie błędne wyniki badań trafiają do pacjentów, zdecydowała się odejść z firmy.
09:48Po prostu nie chciała przykładać ręki do oszukiwania ludzi.
09:52Firma uznała ją wtedy za poważne zagrożenie i wynajęła prywatnych detektywów, którzy podążali za nią krok w krok
09:58i pilnowali, by nie kontaktowała się z innymi pracownikami ani mediami.
10:03Holmes i Balwanie bez sentymentów zmienili firmę w bezduszną korporację i świadomi ogromnego ryzyka starali się nie dopuścić do jakichkolwiek wycieków informacji.
10:13A było co ukrywać, ponieważ cała operacja polegająca na wykorzystaniu Edisonów w aptekach była jedną wielką mistyfikacją.
10:21Żeby zachować pozory, Elizabeth i Balwanie zdecydowali, że tymczasowo, dopóki technologia nie zostanie dopracowana,
10:28próbki krwi nie będą badane w aptekach, tylko w laboratorium firmy.
10:32Teoretycznie w aparaturze opracowanej przez Teranos.
10:35W praktyce firma wykorzystywała lekko zmodyfikowane urządzenia Siemensa.
10:40Jednak te urządzenia potrzebowały większych próbek krwi, więc naukowcy rozcieńczali je, by uzyskać odpowiednią ilość płynu i badali je w takiej formie.
10:49Oczywiście w tajemnicy.
10:51Ani większa część personelu, ani tym bardziej zarząd i inwestorzy nie mieli pojęcia o tym procederze.
10:58Prawdziwe problemy zaczęły się w roku 2015, kiedy tematem zainteresował się reporter Wall Street Journal John Carreiro.
11:08Skontaktował się z kilkoma byłymi pracownikami firmy, którzy mimo strachu podzielili się swoją cenną wiedzą.
11:14Trzeba pamiętać, że Teranos wymuszał na pracownikach podpisywanie tzw. NDA-ek, czyli umów o zachowaniu poufności.
11:22Złamanie takiej umowy wiązało się z otrzymaniem pozwu sądowego, a Teranos dysponował najlepszymi prawnikami.
11:28Carreiro dowiedział się m.in. o fatalnej atmosferze panującej w firmie, mobbingu, wykorzystywaniu urządzeń Siemensa oraz o tym, że Edison gwarantuje niezawodność testów na poziomie 12%.
11:41To naprawdę poważna sprawa. Edison to nie był gadżet. To nie był komputer, który miał działać stabilnie, ale niestety coś poszło nie tak i czasami się zawieszał.
11:51To było urządzenie medyczne. Generowało wyniki badań, na podstawie których lekarze podejmowali dalsze decyzje dotyczące leczenia pacjentów i przepisywali leki, których pacjenci wcale nie powinni brać, albo wysyłali ich na dodatkowe badania, które nie były potrzebne.
12:07Jak udowodniło śledztwo w latach 2013-2016, Teranos wysłał do pacjentów z Arizony prawie 8 milionów wyników badań.
12:16Wśród nich znalazły się fałszywie pozytywne diagnozy HIV, nowotworów czy poronień.
12:22Teoretycznie badania przeprowadzane za pomocą aparatury Siemensa powinny być bardziej wiarygodne, ale rozcieńczanie krwi powoduje obniżenie stężenia analitów.
12:31A to sprawia, że konwencjonalna maszyna ma poważne problemy z ustaleniem dokładnego wyniku.
12:36Oczywiście firma próbowała się bronić i zablokować publikację reportażu.
12:41Byli pracownicy Teranosa i lekarze, którzy zdecydowali się na rozmowę z dziennikarzem, byli zastraszani, a Holmes i Balwani zatrudnili jednego z najlepszych, najsłynniejszych prawników w Stanach Zjednoczonych.
12:52Davida Boyce'a.
12:54Publikację artykułu nie udało się jednak zablokować, a to zapoczątkowało prawdziwą lawinę wydarzeń.
13:00Niedługo po publikacji Teranos otrzymał zakaz przeprowadzania badań krwi na dwa lata.
13:05Kontrahenci i inwestorzy zrozumieli wreszcie, że prawdopodobnie zostali oszukani i zaczęli masowo zrywać umowy.
13:12W wyniku tych zawirowań w czerwcu 2016 roku wycena spółki spadła do okrągłego zera.
13:19Przypominam, że jeszcze dwa lata wcześniej Teranos był warty 9 miliardów.
13:24Jesienią Holmes próbowała ratować sytuację prezentacją nowego urządzenia o nazwie Minilab, ale to były już ostatnie podrygi tego wielkiego niegdyś startupu.
13:34Walgreens i inni partnerzy wytoczyli Teranosowi pozew, który zakończył się kosztowną dla Elizabeth ugodą.
13:41Rok 2018 przyniósł kolejne problemy.
13:44Holmes i Balwani zostali oficjalnie oskarżeni przez amerykańską komisję do spraw papierów wartościowych o pozyskanie od inwestorów 700 milionów dolarów za pomocą wyrafinowanego wieloletniego oszustwa.
13:57W tym samym roku nasz duet został oskarżony o przestępstwa federalne, czyli spisek w celu wyłudzenia oraz oszukiwanie inwestorów, lekarzy i pacjentów.
14:06Elizabeth groziło nawet 20 lat pozbawienia wolności, a firma została definitywnie zamknięta.
14:12Oskarżona nie przyznała się do winy tłumacząc, że jej działań nie należy oceniać jako oszustwa, tylko jako normalną, biznesową porażkę.
14:20Starała się, ciężko pracowała i po prostu jej nie wyszło.
14:24Oskarżyła także swojego byłego już partnera Balwaniego o psychiczne i fizyczne wykorzystywanie.
14:29Miał traktować ją protekcjonalnie i kontrolować wszystkie aspekty jej życia.
14:34Termin rozprawy stale się opóźniał, ponieważ Elizabeth zaszła w międzyczasie w ciąży ze swoim nowym partnerem.
14:39Ostatecznie jesienią 2022 roku sąd uznał ją winną czterech z 11 ustawionych zarzutów i skazał na 11 lat i 3 miesiące pozbawienia wolności.
14:50Ale podczas procesu Elizabeth znajdowała się już w kolejnej ciąży, przez co rozpoczęcie odsiadki udało się trochę odroczyć.
14:58Obrona usiłowała przekonać sąd do zmiany wyroku ze względu na dwójkę małych dzieci, które powinny przebywać z matką, ale to nie zadziałało.
15:06Sędzia uznał, że nie ma przeciwwskazań, by Elizabeth apelowała od wyroku odbywając już karę.
15:12Ramesz Balwani także otrzymał wyrok skazujący i to nawet wyższy niż Holmes.
15:1616 marca trafił do więzienia na 12 lat i 11 miesięcy.
15:21Para otrzymała także nakaz zapłaty ofiarom oszustwa odszkodowania w wysokości 452 milionów dolarów.
15:28I tak dotarliśmy do końca tej historii.
15:31Jeżeli temat Was zainteresował i chcielibyście dowiedzieć się więcej, szczerze polecam dokument
15:36Wynalazczyni Dolina Krzemowa w kropli krwi oraz 8-odcinkowy serial fabularny Zepsuta krew.
15:42Pierwszy znajdziecie na HBO, drugi na Disney+.
15:45Miałem je pobieżnie przejrzeć w ramach przygotowania do materiału, a łyknąłem wszystko w jeden weekend.
15:51Tyle ode mnie, dzięki za Wasz czas i do usłyszenia.
16:01KONIEC!
Recommended
12:10
|
Up next
12:58
10:38
8:32
12:15
11:12
11:54
15:40
19:31
12:48
12:13
10:00
12:41
13:52
11:41
10:59
11:09
12:45
14:38
8:53
11:47
12:04
14:03
11:01
11:47
Be the first to comment