Popkultura lubi nas karmić historiami o radioatkywnych zwierzętach, a większość z Was nigdy nie słyszała o czterech radioaktywnych kotach z Kalifornii.
00:00Jeśli przez ostatnie 60 lat nie spaliście pod kamieniem, to znacie historię o Spidermanie, młodym chłopaku ugryzionym przez radioaktywnego pająka.
00:18Tamtą historię wszyscy doskonale znamy, on zdobył supermocę, choć oczywiście autorzy nie wyjaśnili nam, co to w ogóle znaczy radioaktywny pająk.
00:27Ale to jest historia znana, a o wiele ciekawsza historia o radioaktywnych zwierzakach wydarzyła się naprawdę w latach 90., w 1996, konkretnie 1 lutego na terenie elektrowni San Onofri, pod San Diego na południu Kalifornii, znaleziono cztery malutkie kociaki.
00:50Tutaj warto dodać, że ta wielka instalacja przemysłowa była ciekawa choćby dlatego, że znajduje się na samym brzegu morza, praktycznie na plaży i przez dziesiątki lat ludzie się tam kąpali, surfowali z widokiem na ten gigantyczny przejaw ludzkiej pomysłowości.
01:08Przy okazji to budziło wiele zastrzeżeń lokalnej społeczności, było wiele protestów, wiele publikacji prasowych na temat chociażby przechowywania odpadów jądrowych.
01:19Dobrze wiemy, że energetyka jądrowa budzi wiele niepotrzebnego strachu.
01:25Te cztery kociaki zostały szybko przebadane i okazało się, że ich futro jest zanieczyszczone izotopami promieniotwórczymi.
01:34To były zupełnie malutkie zwierzaczki.
01:36Prawdopodobnie urodziły się niedawno, więc zaczęli szukać, gdzie jest matka tych kotów, bo ona także mogła być gdzieś na terenie elektrowni.
01:46Te maluchy znaleziono pomiędzy budynkami biurowymi, ale już w tej strefie chronionej.
01:52Kocia matka musiała ominąć druty kolczaste, kamery, ochroniarzy, dostać się do środka, urodzić tam kotki i pójść polować, ponieważ znaleziono ją martwą.
02:03Ustalono, że to raczej na pewno jest matka tych kociąt ze względu na wizualne podobieństwo i podobne skażenie radiologiczne.
02:13Same kociaki dość szybko próbowali wynieść z tej elektrowni.
02:18Na bramkach okazało się, że skażenie kilkukrotnie przekracza dopuszczalne normy, więc dokonano standardowej procedury mycia, żeby wypłukać z tego futra wszelkie promieniotwórcze izotopy.
02:31Okazało się, że faktycznie udało się kilkukrotnie zmniejszyć poziom skażenia, jednak wciąż było to niewystarczające, żeby one mogły opuścić placówkę.
02:41Koty nazwano od typów promieniowania alfa, beta, gamma i neutron i pozwolono im zamieszkać na terenie elektrowni.
02:51Początkowo sądzili, że zajmie to nie więcej niż 70 dni, kiedy to skażenie, te izotopy promieniotwórcze ulegną rozpadowi, koty staną się niegroźne i będzie je można wypuścić na wolność.
03:05Ostatecznie koty spędziły tam dwa lata i regularnie badano na obecność skażenia i regularnie decydowano, że to jeszcze jest zbyt wczesny moment, żeby one mogły opuścić elektrownię.
03:18W tym czasie po pierwsze stały się one praktycznie etatowymi pracownikami tego miejsca, pracownicy bardzo je polubili, nawet zachował się w lokalnej prasie, gdzie koty stanowiły sensację tamtych czasów.
03:33Zachował się cytat jednej z pracowniczy, która powiedziała, że te koty to jedni z najlepszych pracowników elektrowni jądrowej, ponieważ nigdy nie poprosili o podwyżki.
03:43W tamtych czasach te koty stały się celebrytami na tyle dużymi, że zarówno lokalna prasa, jak i nawet korespondent BBC udawali się do elektrowni pod San Diego, żeby zobaczyć te koty na żywo i opisać swoim czytelnikom, którzy oczywiście spodziewali się tam sensacji.
04:01W końcu radioaktywny kot kojarzy nam się od razu z mutantem, kojarzy nam się z dziwnymi zjawiskami z kreskówek i filmów science fiction, ale ostatecznie nic takiego się nie wydarzyło.
04:15W roku 98 te kotki, zupełnie zdrowe, choć radioaktywne, zostały wypuszczone.
04:23Oczywiście nie na wolność, koty to zwierzęta domowe, znaleziono im w ramach castingu.
04:29Dwa osobne domy, koty były cztery, dwójka różnych pracowników elektrowni jądrowej przygarnęła je pod swoje dachy i tam koty spędziły resztę swojego normalnego kociego życia.
04:41Ta historia pokazuje nam przede wszystkim to, że radioaktywność dla zwierząt i ogólnie dla organizmów żywych nie jest aż tak gigantycznym zagrożeniem, jak często nam się wydaje.
04:53Do dzisiaj wielu z nas ma wyobrażenie miejsc skażonych promieniotwórczością, bardziej podobne do tego, co widzieliśmy w filmach o Mad Maxie, niż tego, co tak naprawdę sobą reprezentują.
05:08Prywatnie miałem okazję odwiedzić strefę wykluczenia wokół elektrowni jądrowej w Czernobylu, na północy Ukrainy.
05:17Warto powiedzieć, że tam skażone promieniotwórczością zostały tereny nie tylko na terenie dzisiejszej Ukrainy, ale także na terenie dzisiejszej Białorusi.
05:26Amerykański badacz James Beasley zbadał zarówno amerykański rezerwat tego typu, Savannah River Ecology Lab, znajdujący się w pobliżu starej instalacji służącej do produkcji materiałów radioaktywnych do celów wojskowych,
05:44jak i strefę wykluczenia wokół Czernobyla, zarówno jej stronę białoruską, jak i stronę ukraińską.
05:51To, co udało mu się tam ustalić, bardzo dobrze odpowiada temu, co ja sam miałem okazję tam zobaczyć.
05:59A co miałem tam okazję zobaczyć?
06:01Przyrodę dziką i bogatą, taką, jakiej nie da się zaobserwować w zasadzie w żadnym innym miejscu Europy, które nie byłoby ścisłym rezerwatem przyrody.
06:13W tej chwili wokół elektrowni w Czernobylu mieszkają zarówno wilki, jak i łosie, jelenie, bociany czarne, bociany białe, lisy.
06:23Jeden z nich nawet ma na Facebooku swoją własną stronę, swój fanpage.
06:29Lisek Siemion odwiedził także naszą wycieczkę, kiedy wróciliśmy do autokarów, bo tak to mniej więcej wygląda, kiedy się zwiedza Czernobyl.
06:38Lisek Siemion już czekał na nas, żebyśmy mu dali kanapki.
06:42Nie oznacza to oczywiście, że zwierzęta, które zamieszkują tego typu regiony, nie są skażone radioaktywnością.
06:50Według badań Jamesa Beasley, jedną z najbardziej narażonych grup zwierzęcych są dziki, które wyżerają korzenie,
06:59pochłaniając przy tym Cez 137 w dość dużej ilości i potrafią być radioaktywne.
07:05Dodatkowym problemem jest futro zwierząt.
07:08Jedną z, w gruncie rzeczy, nielicznych zasad bezpieczeństwa, którą przedstawiają zwiedzającym przewodnicy po czernobylskiej zonie,
07:17jest absolutny zakaz głaskania bezdomnych psów, których jest tam wiele.
07:23Miałem przykrość zobaczyć, jak jeden z turystycznych busów takiego bezdomnego czernobylskiego pieska niestety potrącił,
07:30ale oprócz tego one cieszą się zupełnie przyzwoitym zdrowiem, choć ich futro faktycznie potrafi być skażone materiałami
07:39promieniotwórczymi, co nie przeszkadza im normalnie funkcjonować i co w dużym stopniu pokazuje nam, że strach przed skażeniem
07:48promieniotwórczym, choć jest realną obawą i faktycznie niesie to ze sobą pewne zagrożenia, nie powinien być aż tak wielki, jak często jest
07:57i jest w naszych głowach. Te obawy związane ze skażeniem radioaktywnym w ostatnich dniach i tygodniach stały się znowu aktualne,
08:05ponieważ wojska rosyjskie zagrażają bezpieczeństwu zaporowskiej elektrowni jądrowej, a polityczne dowództwo tego kraju używa tej instalacji
08:14jako rodzaju elementu szantażu świata, więc istnieje rosnące ryzyko, że dojdzie do kolejnego dużego skażenia promieniotwórczością
08:24i oczywiście jest to realne zagrożenie dla świata, ale warto pamiętać, że nie jest aż tak duże, jak się czasem maluje.
08:32Jeśli dojdzie tam do poważnej awarii i katastrofy jądrowej, to nie doprowadzi do zniszczenia, wyjałowienia dużej części Europy.
08:43Oczywiście to może prowadzić do śmierci wielu organizmów, w tym ludzi, jednak ostatecznie, jak pokazują doświadczenia z Fukushimy i Czernobyla,
08:51miejsca, w których doszło do tego typu skażenia, nie zamieniają się w radioaktywną, pustą pustynię.
08:59Pusta pustynia brzmi oczywiście głupio, ale chodzi o to, że w tej chwili, w tych miejscach, w których doszło do tego typu skażeń, życie kwitnie.
09:07Co, przyznacie Państwo, daje pewną nadzieję, a w obecnych czasach nadzieja zawsze jest w cenie.
09:14Dziękuję pięknie za uwagę i widzimy się z całą pewnością niedługo.
Be the first to comment