- 7 months ago
Wprowadzając w życie swoje pomysły, wynalazcy bardzo często ryzykują własnym zdrowiem i życiem. Niedopracowane urządzenia i technologie potrafią całkowicie wymknąć się spod kontroli i wyrządzić swoim twórcom poważną krzywdę.
Category
🤖
TechTranscript
00:00Wielcy wynalazcy i odkrywcy to ludzie powszechnie szanowani i podziwiani.
00:05Zresztą jak najbardziej słusznie zachwycamy się odwagę braci Wright,
00:08którzy narażając własne zdrowie i życie za wszelką cenę próbowali oderwać się od ziemi.
00:13Mimo ogromnego ryzyka towarzyszącego takim próbom,
00:16obaj odeszli z tego świata z powodów całkowicie niezwiązanych z lotnictwem.
00:21Nie zabiło ich awaryjne lądowanie, pożar silnika, wybuch ani nic z tych rzeczy.
00:26Niestety nie wszyscy wynalazcy mieli tyle szczęścia.
00:29Bardzo wielu z nich za swoją determinację i chęć do ciągłego przesuwania granic zapłaciło własnym życiem.
00:47Walerian Abakowski to sowiecki inżynier, który zapisał się w historii jako twórca aerowagonu.
00:53Nie jest to może najpopularniejszy i najbardziej znaczący wynalazek w historii ludzkości,
00:57ale konstrukcyjnie jest całkiem ciekawy.
01:00Aerowagon był eksperymentalnym, super szybkim jak na początek XX wieku pojazdem szynowym przeznaczonym dla sowieckich dygnitarzy.
01:07Niezwykłość tego wynalazku tkwiła w jego napędzie, ponieważ był wyposażony w silnik lotniczy i śmigło.
01:13Dzięki temu rozpędzał się do nawet 140 km na godzinę.
01:17W lipcu 1921 roku w Moskwie odbywał się pierwszy zjazd tzw. profintelnu,
01:23czyli spotkanie związków zawodowych sympatyzujących mocno z ruchem komunistycznym.
01:28Z tej okazji do stolicy zjechało się wielu zagranicznych delegatów.
01:31No i panowie wpadli na pomysł, że fajnie byłoby ten nowoczesny wytwór sowieckiej myśli technicznej przetestować.
01:38W tym celu udali się na przejażdżkę z Moskwy do oddalonej o niecałe 200 km miejscowości Tuła.
01:44W jedną stronę podróż przebiegła gładko, jednak kiedy związkowcy wracali do Moskwy,
01:49sunący z ogromną prędkością wagon się wykolei.
01:52Zginęło siedmiu z 22 pasażerów, w tym konstruktor pojazdu, czyli Walerian Abakowski.
01:58Wszyscy spoczęli na słynnym cmentarzu przy Murze Kremlowskim,
02:01gdzie do dziś leżą w towarzystwie takich osobistości jak Józef Stalin, Feliks Dzierżyński czy Leonid Breżniew.
02:07Ale co ciekawe, aerowagon Abakowskiego doczekał się następców,
02:11bo z podobnymi rozwiązaniami eksperymentowali również Niemcy i Amerykanie.
02:23Podczas toczącej się w Ameryce Północnej wojny secesyjnej,
02:27Unia skutecznie blokowała zlokalizowane na południu porty,
02:30więc konfederaci rozpatrzliwie szukali sposobu na rozwiązanie tego problemu.
02:35Miała nim być skonstruowana przez Horacego Lawson Hanleya,
02:38bojowa, napędzana siłą ludzkich ramion łódź podwodna.
02:42Prototyp nazwany skąd inąd trafnie pionierem nie doczekał się testu bojowego.
02:46Postępujące wojska Unii zajęły Nowy Orlean,
02:49a konfederaci nie chcieliby łódź wpadła w ręce wroga.
02:52Dlatego pionier został celowo zatopiony.
02:54Drugi prototyp również nie spisał się najlepiej,
02:57ale Hanli nie poddawał się łatwo.
02:59Budowę trzeciej wersji sfinansował z własnej kieszeni
03:02i nazwał ją skromnie H.L. Hanli.
03:04Po próbnym zwodowaniu okręt został wysłany koleją do Charleston,
03:08gdzie 29 sierpnia podczas ćwiczeń
03:11zatonął uśmielcając pięciu członków załogi.
03:14Łódź została jednak wyciągnięta
03:16i niecałe dwa miesiące później zatonęła ponownie,
03:19tym razem grzebiąc na dnie aż ośmiu członków załogi.
03:22W tym samego Horacego Lutson Hanleya,
03:24który wyjątkowo postanowił objąć dowództwo.
03:27Co ciekawe, okręt został wyłowiony po raz kolejny
03:30i wykorzystany podczas prawdziwej operacji bojowej.
03:32W 1864 roku dokonał pierwszego w historii
03:36udanego zatopienia wrogiego statku przez łódź podwodną.
03:39Niestety, sam również zatonął podczas tej operacji
03:43i znowu pozbawił życia całą ośmioosobową załogę.
03:46Tym razem H.L. Hanli pozostał na dnie zdecydowanie dłużej.
03:50Aż do roku 2000, kiedy to został wyciągnięty na powierzchnię
03:53i zabezpieczony.
03:54Dziś można go oglądać w miejscowości Charleston,
03:57z której wyruszył na swoją pierwszą i ostatnią misję.
04:08Aktualnie samolot to jeden z najbezpieczniejszych środków transportu.
04:12Eksperci wyliczają, że ryzyko wypadku samochodowego
04:14jest mniej więcej 30 tysięcy razy wyższe niż lotniczego.
04:19Na początku XX wieku było jednak zupełnie odwrotnie.
04:22Lotnictwo dopiero raczkowało, a ilość startów
04:25niekoniecznie pokrywała się z ilością lądowań.
04:29Wiecie, co mam na myśli.
04:32W 1910 roku pewien austriacki krawiec-wynalazca,
04:37Franz Reichelt, postawił sobie za cel
04:39opracowanie specjalnego płaszcza,
04:41który po rozłożeniu mógłby pełnić funkcję spadochronu.
04:44Wspominałem już o nim w materiale na temat
04:46najgłupszych wynalazków w historii,
04:48bo faktycznie z perspektywy czasu płaszcz spadochron
04:52nie wydaje się być najlepszym, najbardziej potrzebnym konceptem.
04:56Ale 110 lat temu Reichelt był przekonany,
04:59że jego wynalazek odmieni oblicze lotnictwa.
05:02Stale udoskonalał swój projekt,
05:04testował go wyrzucając z okna pracowni kolejne manekiny,
05:07ale niestety za każdym razem spadały na ziemię
05:09zdecydowanie zbyt szybko.
05:11Reichelt doszedł do wniosku, że winny nie jest spadochron,
05:14tylko zbyt mała wysokość, przez co czasza nie mogła się w pełni rozłożyć.
05:19Dlatego rozpoczął starania o pozwolenie na przeprowadzenie testu
05:22z wykorzystaniem najwyższej budowli w okolicy – wieżę Eiffla.
05:26Na początku lutego 1912 roku otrzymał wreszcie zgodę
05:30i już kilka dni później zameldował się pod wieżą,
05:33tylko że bez manekina.
05:35Okazało się, że ku zaskoczeniu wszystkich,
05:37Reichelt zamierza skoczyć samodzielnie.
05:39Jako, że jego eksperymentem zainteresowały się media,
05:42prawdopodobnie postanowił maksymalnie wykorzystać te szanse.
05:45Wiadomo, że na główki w stylu
05:47sensacja, człowiek skoczył z wieży Eiffla
05:50i wylądował bez szwanku brzmią lepiej niż
05:52krawiec wyrzucił z wieży Eiffla manekin na spadochronie.
05:57Około godziny 8 rano wspiął się na pierwszą platformę
06:00mieszczącą się na wysokości ponad 57 metrów
06:03i skoczył.
06:04Niestety spadochron się nie otworzył,
06:12a Reichelt, no, sami wiecie,
06:15dosłownie wbił się w ziemię.
06:17Późniejsze pomiary wykazały,
06:18że powstałe wgłębienie miało aż 15 centymetrów głębokości.
06:22Jak nietrudno się domyślić,
06:24wynalazca zginął na miejscu.
06:25Thomas Midgley w historii zapisał się przede wszystkim
06:34jako jeden z twórców benzyny ołowiowej
06:36oraz jako człowiek, który dokonał syntezy freonu.
06:39Czyli środka chłodniczego przez wiele lat
06:42stosowanego w lodówkach i zamrażarkach.
06:44I po cichu powiększającego dziurę ozonową,
06:46z czego wówczas nie zdawano sobie sprawy.
06:49Te dwa największe osiągnięcia w dorobku Midgley'a
06:51są więc z perspektywy czasu oceniane raczej negatywnie,
06:54a pewien naukowiec określił go nawet mianem
06:57jednoosobowej katastrofy ekologicznej.
06:59W latach swojej zawodowej aktywności
07:01Midgley zarejestrował ponad 100 patentów
07:03i został uhonorowany kilkoma naukowymi odznaczeniami.
07:06Niestety w 1940 roku, w wieku 50 lat,
07:10zdiagnozowano u niego chorobę Heinego Medina.
07:13Sparaliżowany od pasa w dół został przykuty do łóżka,
07:16ale jak przystało na wynalazce,
07:18potraktował to jako kolejne wyzwanie.
07:20Zamiast leżeć i bezradnie czekać na śmierć,
07:22opracował specjalny system lin i kołowrotków,
07:25dzięki któremu mógł się poruszać.
07:27Oczywiście w bardzo ograniczonym stopniu,
07:30ale lepsze to niż nic.
07:31Przez jakiś czas mechanizm faktycznie ułatwiał mu życie,
07:35ale pewnego dnia Midgley zaplątał się w liny
07:38i niestety został przez swój własny wynalazek uduszony.
07:41Max Wallier uważał, że przyszłość będzie należała do napędu rakietowego,
07:52ale był przekonany, że ta technologia może znaleźć zastosowanie
07:55także w bardziej przyziemnych pojazdach.
07:58Na przykład w 1928 roku we współpracy z Fritzem von Oplem
08:02zbudował pierwszy samochód napędzany silnikiem rakietowym.
08:05Zaledwie kilkanaście miesięcy później
08:07odbył się pierwszy testowy lot samolotu z takim napędem.
08:10Wallier naprawdę wierzył w swoje konstrukcje,
08:13ale coś dysponującego tak ogromną mocą jak rakieta,
08:17do tego eksperymentalna, to w zasadzie tykająca bomba.
08:20I niestety 17 maja 1930 roku
08:24wynalazca dosłownie wyleciał w powietrze
08:26wraz z prototypem rakiety napędzanej alkoholem.
08:29Niektórzy uważają Walliera za pierwszą ofiarę śmiertelną ery podróży kosmicznych.
08:34Naukowiec co prawda wcale nie projektował pojazdu kosmicznego,
08:37ale tworzył podwaliny, bez których nie byłoby
08:39blondowania na Księżycu, czy dzisiejszych rakiet Elona Muska.
08:43Warto wiedzieć, że jeden z jego współpracowników,
08:45czy może raczej uczniów, po latach zaprojektował słynną rakietę V2,
08:50a następnie został czołowym inżynierem NASA.
08:52We wszystkich omówionych w tym materiale przypadkach
09:05wynalazki zabijały swoich twórców
09:07bardzo... bezpośrednio.
09:10To znaczy wybuchając,
09:11wykolejając się, tonąc i tak dalej.
09:14Ale czasami śmiertelne konsekwencje pracy naukowej
09:17mogą się ujawnić dopiero po jakimś czasie.
09:19Właśnie to spotkało Marię Skłodowską-Curie,
09:22która prawie całe życie zawodowe
09:24poświęciła badaniom nad promieniotwórczością.
09:26I za to, a konkretnie za odkrycie Radu i Polonu
09:29w 1911 roku otrzymała Nagrodę Nobla.
09:32Drugą, bo pierwszą statuetkę odebrała 8 lat wcześniej.
09:35Jednak w tamtym czasie ludzie nie znali jeszcze
09:38w pełni właściwości promieniowania,
09:40a co za tym idzie, nie wiedzieli,
09:41jaki wpływ ma na ludzki organizm.
09:43To były czasy absolutnie pionierskie.
09:45Pod koniec lat 20. stan zdrowia Marii Skłodowskiej-Curie
09:49zaczął się wyraźnie pogarszać.
09:51Miała problemy ze wzrokiem, słuchem, z płucami,
09:54ale lekarze nie potrafili określić,
09:56co jej właściwie dolega.
09:57Curie podejrzewała, że może to mieć związek z jej pracą,
10:01ale były to tylko podejrzenia.
10:03Prawidłową diagnozę udało się postawić
10:04dopiero podczas jej pobytu w sanatorium w Szwajcarii.
10:07Okazało się, że Curie cierpi na chorobę popromienną
10:10oraz wynikającą z niej niedokrwistość aplastyczną.
10:13Poza wieloletnią pracą naukową wpływ na rozwój choroby
10:17mógł mieć również fakt, że noblistka zaangażowała się
10:19w pomoc żołnierzom walczącym podczas I wojny światowej.
10:23Wykonała w tamtym czasie masę zdjęć rentgenowskich
10:25i w ten sposób przyjęła potężną dawkę promieniowania.
10:29Zresztą nie ona jedna zapłaciła
10:31za długotrwały kontakt z promieniami rentgenowskimi.
10:33We wspomnianym już materiale
10:35o najgłupszych wynalazkach w historii
10:36mówiłem o aparacie przeznaczonym do sklepów obuwniczych.
10:39Każdy klient mógł prześwietlić sobie stopę
10:42i na własne oczy zobaczyć, czy but na pewno pasuje.
10:46Ale nie będę się powtarzał,
10:47jeżeli jeszcze nie widzieliście tego filmu,
10:49to myślę, że warto nadrobić.
10:51Wracając do Marii Skłodowskiej-Curie,
10:53niestety nie udało się powstrzymać rozwoju choroby.
10:56Noblistka zmarła 4 lipca 1934 roku,
11:00a dla bezpieczeństwa osób postronnych
11:02została pochowana w ołowianej trumnie.
11:04Na dzisiaj to wszystko.
11:09Oczywiście nie wyczerpałem tematu w całości,
11:11więc jeżeli materiał się Wam spodoba,
11:13to być może kiedyś zrobimy drugą część.
11:16Dzięki za uwagę i do zobaczenia.
Recommended
12:10
|
Up next
12:58
10:38
8:32
12:15
11:12
11:54
15:40
19:31
12:48
12:13
10:00
12:41
13:52
11:41
10:59
11:09
12:45
14:38
8:53
11:47
12:04
14:03
11:01
11:47
Be the first to comment