Czy na oceanie pływa wyspa śmieci wielkości kraju?

tvtech

Ogromne plastikowe wysypisko śmieci, które pływa po oceanie to wizja, która przeraża. I choć rzeczywistość wygląda inaczej, jest nie mniej przerażająca.

Transcript

00:00Jestem wielkim fanem teorii spiskowych.

00:03Moja ulubiona to chyba ta, w której wojska ONZ patrolują brzegi płaskiej ziemi,

00:10na których znajduje się wielki lodowy mur,

00:13tam gdzie według tej nieprawdziwej, sfałszowanej mapy znajduje się biegun południowy.

00:19Oczywiście jest to absurd, ale analizowanie takiego absurdu potrafi dostarczyć wiele radości.

00:25Dlatego, kiedy zauważyłem w internecie, że pojawiły się oznaki powstawania nowej teorii spiskowej,

00:32postanowiłem się przyjrzeć temu bliżej.

00:34Dotyczy ona czegoś, co się nazywa wielką, pacyficzną łatą śmieci.

00:41Great Pacific Garbage Patch.

00:43Słowo patch można dosłownie przetłumaczyć na łata.

00:48To jest fajne tłumaczenie, więc będę się go trzymał.

00:50Dlaczego pojawił się tutaj taki problem?

00:53Otóż faktycznie w mediach czasem możemy przeczytać,

00:57że na Oceanie Pacyficznym pomiędzy prądami morskimi,

01:02które tworzą taki rodzaj gigantycznego wiru,

01:07zebrała się olbrzymia liczba śmieci.

01:10Niektórzy nazywają to nawet wyspą śmieci,

01:13która ma wielkość Teksasu, czy według nowszych informacji nawet dwóch Teksasów.

01:18A niektórzy wątpią w to, czy to faktycznie w ten sposób wygląda.

01:32Zanim sobie to dokładnie przeanalizujemy,

01:35to warto powiedzieć, skąd w ogóle wziął się problem śmieci w oceanie.

01:39Ja zawsze powtarzam, że kontekst jest najciekawszy,

01:42a tu kontekst zaczyna nam się w połowie XIX wieku.

01:46Wtedy te tradycyjne materiały, drewno, metal, szylkret,

01:51kość słoniowa, kości poroże krowie,

01:55te wszystkie materiały zaczęły być niewystarczające

01:58dla rodzącego się przemysłu, produkcji masowej.

02:01Zaczęto poszukiwać nowych materiałów.

02:04Początkowo to były materiały półsyntetyczne,

02:07a w roku 1907 pojawił się pierwszy materiał w pełni syntetyczny,

02:12bakelit, który kojarzymy, jeszcze czasem się o nim zdarzyło słyszeć w naszych czasach,

02:18ale dziś jest już kojarzony z takim tanim, prostym plastikiem.

02:22Później w latach 30. odkryto przypadkowo polietylen

02:27i szereg innych materiałów sztucznych,

02:31w tym na przykład nylon, który szybko okazał się wielkim komercyjnym przebojem.

02:36Wykorzystano go na przykład do robienia damskich pończoch,

02:39co było wielką rewolucją w modzie.

02:42Wtedy się wydawało, że ludzkość otrzymała błogosławieństwo, wielki dar.

02:48W końcu materiał, który nie rdzewieje, nie butwieje, nie gnije.

02:52Po prostu raz go stworzyliśmy i on zachowuje swoje właściwości.

02:58Przez długie lata, nawet w wilgoci, nawet wystawiony na działanie warunków atmosferycznych,

03:06to był przełom, to było dużo i zaczęto go wykorzystywać masowo,

03:10przy czym im dłużej to trwało, tym bardziej masowe było jego wykorzystanie.

03:15W tej chwili, i to już trwało, dziesięcioleci, wystarczy pójść do sklepu spożywczego,

03:20żeby zobaczyć nieprzebrany oceany plastiku.

03:24Plastikowe opakowania, butelki, folie, to jest wszędzie wokół nas,

03:29przy czym rodzajów plastiku jest cała masa.

03:32Plastik to w ogóle słowo, które dość ogólnie opisuje ten materiał.

03:37Możemy też mówić o polimerach, tu byśmy byli trochę bardziej dokładni,

03:42ale rodzajów plastiku jest cała masa, to utrudnia jego recykling.

03:47Ponieważ jeśli chcielibyśmy faktycznie przetworzyć plastik na coś nowego,

03:53plastikowe śmieci wykorzystać jeszcze raz,

03:56to najlepszym startem do takich działań jest zebranie plastiku

04:01o jednym konkretnym składzie chemicznym,

04:05a odseparowanie w tych kubłach śmieci plastiku jednego typu

04:11nie jest zadaniem prostym, często przekracza to nasze możliwości,

04:15w tym finansowe, jest po prostu to nieopłacalne.

04:20O wiele prościej jest go spalić albo gdzieś wyrzucić,

04:23w tym często wyrzucić do rzeki, do oceanu.

04:28Tam duża część tego plastiku spływa dalej

04:31i trafia ostatecznie właśnie najpierw do morza,

04:35potem do oceanu, płynie z prądami morskimi.

04:38W roku 1990 to zjawisko migracji śmieci po światowym oceanie

04:45zostało zbadane, kiedy transport obuwia sportowego

04:48wpadł do oceanu i zaczęli znajdować te buty

04:53w przeróżnych miejscach na całym świecie.

04:56Później zaczęto to badać, przyczepiać nadajniki

05:00do śmieci plastikowych, badać jak one podróżują po świecie

05:03i zauważono, że istnieją obszary na oceanie,

05:08na Pacyfiku są przynajmniej dwa takie,

05:10które są otoczone ze wszystkich stron prądami morskimi,

05:14co tworzy swojego rodzaju gigantyczny wir,

05:17który spycha te śmieci, nie pozwala im się uwolnić

05:21z centrum tego miejsca.

05:23To zjawisko zostało zauważone już w latach 70-tych, 80-tych,

05:28ale faktycznie zwrócił na nie uwagę Charles Moore,

05:31bogaty człowiek, który mógł sobie pozwolić na żeglowanie po oceanie.

05:36Opisywał to jako żeglugę przez tysiące mil śmieci,

05:40jako śmietnisko wielkości Teksasu

05:42i to podziałało na wyobraźnię, zaczęto o tym w ten sposób mówić.

05:48Światowe media to podchwyciły,

05:49niektóre zaczęły mówić o wyspie śmieci na Pacyfiku.

05:53Faktycznie to ma swój sens,

05:55to znaczy mówimy tutaj o czymś namacalnym,

05:58o czymś, co można dotknąć,

05:59co ma określony rozmiar,

06:01a takie podejście do tematu pozwala nam się zmobilizować

06:04i rozwiązać dany problem,

06:06a problem faktycznie istnieje.

06:08Tylko to stało się także podstawą dla wątpliwości,

06:10bo tego obszaru śmieci nie da się zobaczyć na zdjęciach lotniczych,

06:15nie da się zobaczyć na Google Maps,

06:16w zasadzie ciężko go sfotografować.

06:19Przy tego typu artykułach często pojawiają się zdjęcia

06:22z zupełnie innych miejsc,

06:24na przykład z plaż,

06:25na których widać faktycznie dużo śmieci,

06:28ale nikt nigdy nie pokazał zdjęcia

06:30na przykład lotniczego,

06:32gigantycznego śmietniska unoszącego się na oceanie.

06:35Stąd pojawiły się wątpliwości,

06:37czy to nie jest jakiś rodzaj spisku,

06:39jakiejś propagandy,

06:40która ma swoje ukryte cele.

06:43Pojawiły się także wypowiedzi w internecie,

06:45sugerujące, że plastik w ogóle nie jest problemem,

06:48ponieważ ptaki wykorzystują plastik do tego,

06:52żeby go połknąć i żeby on pełnił tę samą funkcję,

06:55co kamienie,

06:56czyli służyłby w żołądkach ptaków

06:58do rozcierania pokarmu.

07:00Faktycznie kamienie są w tym celu

07:02czasem przez ptaki połykane.

07:04Ci ludzie twierdzą,

07:05że taki plastik staje się z czasem

07:07swojego rodzaju sztuczną rafą koralową,

07:10daje schronienie zwierzętom

07:11i jest dla nich niegroźny.

07:14Poważniejsi naukowcy raczej nie zgadzają się

07:17z tego typu poglądami,

07:19ale faktycznie tego typu poglądy

07:21sugerują, że problemu nie ma.

07:23I tutaj taka ogólna refleksja.

07:25Zauważcie Państwo,

07:26że często te teorie spiskowe

07:28dotyczące szeroko pojętych

07:30zmian klimatycznych,

07:32problemów ekologicznych,

07:34sprowadzają się do stwierdzenia

07:36problemu nie ma,

07:38jest rozmuchany,

07:38nie musimy nic robić,

07:40nie musimy niczego zmieniać,

07:42będzie dobrze.

07:43To jest w zasadzie rodzaj lenistwa,

07:46rodzaj wmawiania sobie,

07:47że nie potrzebujemy niczego wokół nas zmieniać,

07:50bo i tak przecież nic złego się nie dzieje.

07:53Niestety rzeczywistość jest często

07:55bardziej skomplikowana

07:56i jednak działań od nas wymaga.

08:00No ale jeśli byśmy chcieli faktycznie

08:02zrozumieć na czym to polega,

08:04dlaczego z jednej strony mamy duży problem

08:06ze śmieciami w oceanach,

08:08a z drugiej strony nie da się sfotografować

08:11tego gigantycznego, zaśmieconego terenu,

08:14to jak to wygląda naprawdę.

08:16I to jest temat dość dobrze zbadany.

08:19Jest taka inicjatywa

08:20The Ocean Clean Up.

08:22To jest młody człowiek,

08:24który zorganizował dość dużą już w tej chwili

08:27instytucję, która zajmuje się

08:29badaniem i czyszczeniem oceanów.

08:31Przede wszystkim próbują zrozumieć,

08:33jak to zrobić najbardziej efektywnie

08:34i już się za to czyszczenie zabierają

08:37i chcieliby uporządkować ten temat,

08:40choć oczywiście jest to problem

08:42szalenie skomplikowany,

08:43więc z pewnością nie uda im się

08:45tego zrobić szybko.

08:46Niemniej jednak prowadzą oni

08:48między innymi badania,

08:49zresztą nie tylko oni,

08:50pokazujące, że ten problem wygląda

08:52inaczej niż my go sobie często wyobrażamy.

08:55Nie ma żadnej wielkiej wyspy śmieci.

08:58Jest po prostu gigantyczny obszar.

09:00W tej chwili on ma już,

09:01przynajmniej ten na Pacyfiku,

09:03pomiędzy Hawajami i Kalifornią.

09:04Mniej więcej to nie jest jedyne takie miejsce

09:06w światowym oceanie,

09:09który ma powierzchnię mniej więcej taką,

09:13jak dwa stany Teksas,

09:14albo dla Europejczyka mówiąc,

09:16jak trzy Francje,

09:18czyli jest dość duży,

09:20ale w jego centrum to stężenie śmieci,

09:24to jest do kilkuset kilogramów śmieci plastikowych

09:26na kilometr kwadratowy,

09:28natomiast na obrzeżach to jest bliżej

09:30dziesięciu kilometrów na kilometr kwadratowy.

09:34Często nie da się tego zauważyć gołym okiem,

09:36ale to nie znaczy, że nie jest to problemem.

09:38Zwłaszcza dlatego,

09:40że te cząsteczki plastiku

09:42bywają bardzo niewielkie.

09:44Oczywiście zdarzają się tam śmieci duże,

09:47czasem bardzo duże,

09:48meble ogrodowe,

09:50skrzynki po napojach,

09:51ale plastik choć nie rozpada się,

09:54pozostaje dalej tą samą substancją chemiczną,

09:57to jego fragmenty robią się coraz mniejsze.

10:00Dochodzi do tego,

10:01że niektórych z nich nie da się zauważyć gołym okiem

10:04i one trafiają do przewodów pokarmowych.

10:07Najpierw mniejszych istot morskich,

10:09potem te mniejsze są zjadane przez większe.

10:12Te większe często albo stają się paszą

10:15dla ryb hodowlanych,

10:17albo bezpośrednio trafiają na nasze stoły.

10:19Zresztą nawet gdybyśmy my ostatecznie

10:21tego plastiku nie zjadali,

10:22to i tak byłby to problem.

10:24Morskie ekosystemy stanowią gigantyczną część

10:28całej biosfery naszej planety

10:30i są dla nas bardzo istotne

10:32z bardzo wielu różnych przyczyn,

10:34od produkcji tlenu

10:35po zapewnienie pokarmu dla innych stworzeń,

10:39które mają dla nas znaczenie,

10:40dla ptaków morskich,

10:42dla dużych ssaków i tak dalej.

10:44Ekosystem ma słowo system.

10:47W nazwie nie bez przyczyny

10:49to wszystko są naczynia połączone

10:51i jeśli w jednym miejscu coś się popsuje,

10:53efekty będą widoczne w różnych innych miejscach,

10:56więc tego nie chcemy.

10:58Jest w tym wszystkim jednak liczba,

11:00która przeraża chyba najbardziej.

11:01Nie ta mówiąca o tym,

11:03że od 1,5 miliona do prawie 2,5 miliona

11:05ton plastiku trafia do oceanu co roku.

11:09Bardziej, mniej osobiście martwi liczba 60%.

11:13Mniej więcej tyle plastiku

11:15unosi się na powierzchni.

11:17Reszta opada na dno.

11:19To jest trochę mniej niż połowa,

11:21ale jeśli mówimy tutaj

11:23o wielkich łatach plastiku na powierzchni,

11:27oczywiście on jest skupiony

11:28ze względu na działanie tych prądów morskich,

11:31to jednak musimy także pamiętać o tym,

11:32że tam gdzieś na dnie

11:34także ten plastik się zbiera.

11:36On tam też jest obecny,

11:37a jego wpływ na ekosystemy

11:39tam na dnie o wiele trudniej jest nam zbadać.

11:43O wiele trudniej zrozumieć,

11:45jak to oddziałuje na naszą planetę.

11:47I oczywiście tak.

11:48Powinniśmy być tym wszystkim wystraszeni.

11:51To nie znaczy, że powinniśmy dzisiaj

11:53odrzucić używanie plastiku u nas w domu,

11:57w naszym codziennym życiu,

11:58choćby dlatego, że to jest niemożliwe.

12:01Po prostu nie jesteśmy w stanie od tego uciec.

12:03Prawdopodobnie nawet jakbyśmy zamieszkali w lesie,

12:06to byłoby to zbyt trudne.

12:07Zbyt wiele rzeczy, do których przywykliśmy,

12:11jest zrobionych z plastiku.

12:13W tej chwili wydaje się,

12:14że najlepszą metodą byłoby wspieranie rozwoju technologii,

12:18która ostatecznie odpowiedziałaby na to pytanie,

12:22przed którym my jako ludzkość

12:23nie jesteśmy w stanie uciec.

12:25A pytanie brzmi,

12:26co zrobić z całym tym cholernym plastikiem.

12:37KONIEC!

12:39KONIEC!

12:40KONIEC!

12:41KONIEC!

12:42KONIEC!

12:44KONIEC!

12:45KONIEC!

12:46KONIEC!

Category

Transcript

Be the first to comment

Recommended