Ata yadigarı mesleği hayata geri döndürdü

Haber3.com

9 ay önce

İzmir'de mesleğini 3'üncü kuşak olarak devam ettiren 39 yaşındaki bir girişimci 11 yaşında dedesi ve babasından öğrendiği cam nazar boncuğu yapımını 28 yıldır sürdürüyor.

Kategori

🗞

Haberler

Döküm

Tüm video dökümünü görüntüle

00:00Çalışıyor. Çalışmıyor.

00:09Bu işi yaparken sanatı icra edelim değil, ekonomik olarak

00:13kazanç sağlayın. Bakıyorsun ekonomik olarak kazanç

00:16sağlayamayınca on on bir yaşında yukarıda teyzemin

00:21aküresinde mesela okullar mecburi değildi. Isteyen okuyordu.

00:26Biz okuldan sonra da geliyormuşuz.

01:56Yine iki yüz vereceği kadar

02:10Dedemden öğrendiğim mesleği, geleneksel kaybolmayı tutmuş bir

02:14el sanatını icra ediyorum. Benim babam, dedem, eniştem,

02:17dayım, bütün aile fertlerim bu işi yaptı. Abim dahil.

02:20Arkadaşlarımız dahil. Biz çünkü çocukluğumuzda oyun

02:23oynarken hep boncuk yapıyormuş gibi oynuyorduk. Iıı ustalar

02:27çalıştığında babam, dedem, işte arkadaşlarım, abilerim,

02:31bütün ııı üretimli anında biz gelirdik mesela ocağa. Iıı

02:37eskiden rakı şişelerinden geri dönüşüm yaparlardı. Nazar

02:40boncuklarını. Biz rakı şişelerini temizlerdik. O

02:42ucundaki o kurbu olsun, üstündeki kağıdı olsun, onları

02:44ıslatır, üstünü temizler. Daha sonra boncuk yapılırdı. Tek

02:47tek birkaç boncuk yapılırdı. Biz onları yapardık. Öyle işte

02:51çocukken gelirdik şey yapardık. Aktif olarak on bir yaşında bu

02:54mesleğe başladım. Işte sarı aç dediğimiz göz gözsüz yuvarlak

02:59boncuklar var. Onları yapmaya başladım. Akabinde işte rahmetli

03:03eniştem Mustafa Şahin o göz takmasını öğretti. Işte kalıp

03:07vurmasını işte dayım gösterdi. Yani her iki her bir büyü her

03:11bir ustam bana bir teknik gösterdi. Işte kalıp nasıl

03:13vurulur? Gözü nasıl takılır? Şekil nasıl verilir? Tabii ki

03:16sendeki yetenekle beraber sendeki açıkçası ııı bilgiyle

03:21beraber harmanlandığında daha sonra bu işi meslek olarak

03:24seçtiğinde ııı işin ustası oluyorsun. Bir bin dokuz yüz

03:27kırk iki yılında köyümüze geliyor. Mısır Asalı üç

03:30kardeş. Burada bu işi yapıyorlar. Daha öncesinde

03:34Menderes Görece Köyü'nde yapıyorlar. Onun da öncesinde

03:37Kemeraltı Arap Hanım'da yapıyorlar. Onun öncesinde de

03:39ııı İzmir Kadife Kale'de yapıyorlar. Ama bizim köye

03:42gelişi bin dokuz yüz kırk iki. Buraya gelip yapıp yapıyorlar.

03:45Yaptıklarını işte dedemler o zaman genç tabii ki ııı

03:49tütüncülükle, zeytincilikle, hayvancılıkla uğraşıyorlar. Bu

03:52işi yapan arkadaşlar yani o dönemin ustaları ııı onlardan

03:57öğreniyorlar. Saraycıya boncuk yapıyorlar. Yani göğsüz

04:00boncuklar yapılıyor. Onlardan öğreniyorlar. Onlar tabii ki

04:03buradan gidiyorlar. Onlar gittikten sonra bu sanatı

04:06buraya bırakıyorlar. Bu sanat işte bin dokuz yüz kırk ikiden

04:09iki binli iki bin dört iki bin beşlere kadar on sekiz tane

04:14atölye vardı köyümüzde. Köyümüzün geçim kaynağı oldu.

04:16Daha sonra yurt dışından gelen ııı ürünler, boncuklar,

04:21emitasyon, mikroplastik vesaire çeşitlendirilince ııı büyük bir

04:26zarara açıkçası uğrattı. Daha sonra birçok usta bu işi

04:30yapmamaya başladı. Ekonomik olarak kazanç sağlamadığı için

04:32sonra bizim o dönem öğrendiğimiz işçiliklerle

04:35beraber ııı iki bin yedide köyünün ismi değişti. Köy

04:41hareketlensin, işte tanılsın, ustalar yetişsin diye. Maalesef

04:46tabii ki önüne geçilemedi. Şu anda ııı köyümüzde üç tane

04:50atölye var. Aktif olarak çalışan. Normalde beş kişi

04:53çalışabiliyoruz bir ocakta. Biz tabii ki şu anda üç kişi dört

04:56kişi çalışıyoruz. Tabii usta çırak ilişkisiyle olduğu için

04:59biz şu anda işte dedem, babam, ben üçüncü kuşak oluyorum. Bu

05:03işi hala aktif olarak yapan. Eee bizden sonra artık bu işi

05:07öğrenecek olan inşallah çıkar. Sanatı, zanaatı devam ettirir.

05:11Bir kaybolma yüz tutmuş el sanatı. Gelecek nesillere

05:14inşallah gider. Burada birçok köyün hemen hemen yüzde sekseni

05:18yüzde doksanı boncuk yapımını bilir erkeklerin hepsi. Eee

05:21gençlerde de tabii hevesli olanlar var. Yani köyümüzde

05:24sonuçta böyle bir sanat yapılıyor. Abi ben de öğrenmek

05:26istiyorum. En azından hani ben de denemek istiyorum. Eee onlara

05:29mesela göz takmasından ziyade demir nasıl tutulur? Sargı nasıl

05:33alırız? Kalıp nasıl vurulur? Nasıl yuvarlatılır? Nasıl

05:36şekillendirilir? Çok ufak tekniklerle birkaç model

05:39öğrettik. Eee bununla alakalı işte köyde aşağı yukarı altı

05:43yedi tane eee el verdiğim eee arkadaş diyebilirim. Eee çırak

05:48diyebiliriz. Bu işi yapacak olan. Şimdi mesela bir

05:51arkadaşımın oğlu daha var burada. O da babasından

05:54öğrendi mesela eee işi. Ama işin teknik kısmını yine benden

05:58eee öğreniyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı koruma listesinde

06:03açıkçası nazar boncuğu genel istasyonu cam nazar boncuğu.

06:05UNESCO'nun da geçici miras lisesine eklendi. Bu boncuk

06:09üzerine yaşayan insan hazinemiz de var. Yani İzmir'de şu anda

06:12üç tane oldu çömlekçilikle beraber. Eee onlardan biri de

06:16nazar boncuğu. Yani büyük bir açıkçası Türkiye'de yeri ve

06:20önemi var. Ama tabii ki eee alttan gelen bir nesil yok.

06:23Çünkü ekonomik yani kaybolmayı sutmuş bir sanat. Eee bir

06:27zanaatı icra ediyoruz. Ekonomik olarak geçimimizi

06:29sağlıyoruz bundan. Bundan dolayı da insanlar ekonomik

06:32olarak bakıyorlar. Öğrenmek isteyenler ister istenmez.

06:35Çünkü geleceğe yönelik bir bakış açısı olması lazım. Onun

06:39kaybolacak mı? Geneleksel mi? Iş mi? Zanaat mı? Ona bakılmıyor.

06:44Ekonomik olarak bakıldığı için yurt dışından gelen emitasyon

06:47boncuklar bizi çok açıkçası yaraladı. Bundan ııı dolayı da

06:51bu işi meslek olarak seçmek istemiyor. Yeni nesil. Mevcut

06:54heyeti koruyamıyoruz. Çünkü mevcut heyeti ki ustaların bir

06:57çoğu şu an farklı fabrikalarda çalışıyor. Şu an üç tane

07:00atölyemiz var. O fabrikalarda çalışan ustaları getirmiş

07:03olsak bugün on tane yine ocak olmuş olur. Alttan gelecek

07:06olan kişi de bu sefer ekonomik olarak karşılığını aldığında

07:09bu işi meslek olarak seçebilir. Çünkü biz severek yapıyoruz.

07:11Sevmediğim bir iş yapamazsın. Yapmazsın. Iıı bin iki yüz

07:15derece karşısında çalışıyoruz. Sevmesen o ateşin karşısına

07:19geçip ııı kaybolmayı tutmuş bir sanatı zanaatı hala devam

07:22ettirmeyiz yani. Bir kere boncuk konusunu bilinçlendirmemiz

07:26lazım. Biz birçok yerde bunu birçok yerlerde konuşuyoruz.

07:29Dile getiriyoruz. Konu yani duyurmaya çalışıyoruz. Şimdi

07:32ithal gelen boncukların iç delikleri beyazdır. Bizim

07:35yaptıklarımız demir geçtiği için bir pas lekesi vardır.

07:39Gözlerde hafiften kabarcıklar vardır. Bu bizim orijinal el

07:43yapımı boncuğu. Yani insanların bunu tercih etmesini istiyoruz

07:45ama tabii ki plastikle cam el işçiliği fiyat olarak biraz

07:49daha insanlara açıkçası ııı herkese olmasa da bazı

07:53insanlara daha şey geliyor. Yani uyguna gitmek için. O konuda

07:57bir çalışma yapılabilir. En azından insanlar

08:00bilişlendirilebilir.

08:05Iıı

İlk yorumu siz yapın

Yorumunuzu ekleyin

Önerilen