Ζαν Τιρόλ: «Χαμένη ευκαιρία ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός»

Ο διακεκριμένος γάλλος οικονομολόγος Ζαν Τιρόλ τιμήθηκε με Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών για τις εμπεριστατωμένες αναλύσεις του αναφορικά με τη δύναμη των αγορών.

Ο καθηγητής Οικονομικών στο πανεπιστήμιο της Τουλούζης είναι ο πρώτος Γάλλος που τιμάται μετά το 1988. Όλα αυτά τα χρόνια οι Αμερικανοί μονοπωλούσαν τις διακρίσεις.

Ο Νομπελίστας χαρακτήρισε καταστροφική την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης Ολάντ στέλνοντας ένα ξεκάθαρο μήνυμα: «Μεταρρυθμίσεις ή θάνατος.»

Ο Ζαν Τιρόλ μίλησε αποκλειστικά στο euronews.

euronews: «Κύριε Τιρόλ συγχαρητήρια για το βραβείο Νόμπελ. Είναι μία αναγνώριση για εσάς, αλλά και για τη Γαλλία. Έχετε ήδη αναγνωριστεί από τη Βασιλική Σουηδική Ακαδημία για το έργο σας αναφορικά με την ισχύ και τις ρυθμίσεις των αγορών. Μπορείτε να εξηγήσετε στους τηλεθεατές μας τι σημαίνει αυτό φέρνοντας 1-2 παραδείγματα;»

Ζαν Τιρόλ: «Αυτό σημαίνει ότι αγορές πρέπει να είναι πιο αποτελεσματικές, επειδή δεν μπορούμε να τις αφήσουμε χωρίς έλεγχο. Ορισμένες αγορές δεν είναι και τόσο ανταγωνιστικές. Υφίστανται δυσκολίες, επειδή υπάρχουν λίγες επιχειρήσεις. Σε κάποιους τομείς θα υπάρχουν πάντα λίγες επιχειρήσεις. Πάρτε για παράδειγμα το δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας. Δεν θα έχουμε 15 δίκτυα στη Γαλλία. Θα υπάρχει πάντα μόνο ένα δίκτυο και αυτό είναι που ονομάζουμε δυναμική της αγοράς. Αυτό σημαίνει, ότι οι εταιρείες μπορούν να αυξήσουν την ισχύ τους στην αγορά και να επιβάλουν υψηλότερες τιμές στους πελάτες. Η ιδέα που είχαμε στο πανεπιστήμιο της Τουλούζης ήταν να διενεργήσουμε μία έρευνα για να δημιουργήσουμε κατευθυντήριες γραμμές αναφορικά με το δίκαιο του ανταγωνισμού. Μερικές φορές πρέπει να παρεμβαίνουμε χωρίς να να καταστρέφουμε τη δυναμική του κλάδου.»

euronews: «Προς το παρόν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μελετά τους προϋπολογισμούς των χωρών μελών, συμπεριλαμβανομένης και της Γαλλίας. Τι γίνεται όμως σε αυτή την εξαιρετικά επικίνδυνη εξίσωση, όπου ένα κράτος προσπαθεί να ελέγξει τις δημόσιες δαπάνες του, αλλά την ίδια στιγμή προσπαθεί να παρέχει αρκετό καύσιμο για την ανάπτυξη της οικονομίας του;»

Ζαν Τιρόλ: «Είναι φυσιολογικό ο προϋπολογισμός ενός κράτους να είναι ελλειμματικός σε περίοδο ύφεσης, επειδή υπάρχουν λιγότερα έσοδα από φόρους. Το μεγάλο πρόβλημα είναι, ότι η Γαλλία έχει ένα έλλειμμα της τάξεως του 3% του ΑΕΠ, ακόμη και όταν τα πράγματα πηγαίνουν καλά. Τα τελευταία 40 χρόνια δεν έχουμε παρουσιάσει ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Η τελευταία φορά ήταν το 1974. Είναι πολύ προβληματική η κατάσταση, διότι σημαίνει ότι κατά μία έννοια ζούμε με πίστωση από το εξωτερικό. Επομένως πρέπει να ασκηθεί έλεγχος σε αυτό. Προς το παρόν δεν είναι εύκολο να συμβεί. Χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια, αυτό είναι σίγουρο.»

euronews: «Ένας ευρωπαϊκός προϋπολογισμός θα ήταν ιδανικός για την ολοκλήρωση της Ευρώπης. Το θεωρείτε ουτοπία αυτό;»

Ζαν Τιρόλ: «Έχουμε χάσει μία ιστορική ευκαιρία, να κάνουμε έναν προϋπολογισμό για την Ευρώπη. Η Αμερική έχει δικό της προϋπολογισμό για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό σημαίνει ότι όταν μία πολιτεία δεν πάει καλά μεταφέρονται σε αυτή κονδύλια αυτόματα από άλλες πολιτείες, που είναι σε καλύτερη οικονομική κατάσταση. Αυτό περιλαμβάνει για παράδειγμα τα επιδόματα ανεργίας. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει στην περίπτωση της Ευρώπης, καθώς ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός είναι αμελητέος. Δεν υπάρχει επί της ουσίας ευρωπαϊκός προϋπολογισμός. Είναι μόλις το 1% του ΑΕΠ της ΕΕ, το οποίο είναι πολύ μικρό. Επομένως δεν μπορούν να μεταφερθούν αυτόματα κονδύλια για να σταθεροποιηθούν κάποιες χώρες. Επιπλέον δεν υπάρχει κοινή νομοθεσία. Πάρτε την αγορά εργασίας για παράδειγμα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν κατά βάση μία αγορά εργασίας με κοινή νομοθεσία από την Καλιφόρνια μέχρι τη Νέα Υόρκη. Αυτό δεν συμβαίνει ανάμεσα στη νότια και τη βόρεια Ευρώπη. Θα έπρεπε να υπάρχει ένας ευρωπαϊκός προϋπολογισμός με παρόμοιους νόμους για την αγορά εργασίας, για τη χρεωκοπία κλπ. Στην Ευρώπη δεν κάναμε κάτι τέτοιο. Δυστυχώς σήμερα δεν βλέπω τη βόρεια Ευρώπη να συμφωνεί στην παραχώρηση κονδυλίων για επιδόματα ανεργίας και για τόνωση των προϋπολογισμών του Νότου. Θα ήθελα πάρα πολύ να δω να συμβαίνει κάτι τέτοιο.»

euronews: «Είστε μέλος μιας ομάδας οικονομικών συμβούλων, που παρέχουν εκτιμήσεις για διάφορα οικονομικά θέματα στον Γάλλο πρωθυπουργό. Έχουν εισακουστεί οι εισηγήσεις σας; Έχουν γίνει ποτέ πραγματικότητα;»

Ζαν Τιρόλ: «Μερικές φορές γίνονται πραγματικότητα, αλλά η διαδικασία είναι πολύ αργή και αυτό είναι φυσιολογικό. Ο οικονομολόγος John Maynard Keynes είχε πει κάποτε, ότι οι πολιτικοί συχνά ακούνε τους οικονομολόγους, που έχουν πεθάνει και των οποίων τα ονόματα δεν τα ξέρουν. Ίσως να υπερβάλλω λίγο, αλλά είναι αλήθεια ότι θα χρειαστεί χρόνος, όταν πρόκειται για πολιτικές που αγγίζουν ευαίσθητα θέματα. Θα σας φέρω ένα παράδειγμα. Προφανώς οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας δημιουργούν μεγάλη ανησυχία και αυτό είναι φυσιολογικό για πολλούς ανθρώπους. Είναι πολύ δύσκολο να τις εφαρμόσει κανείς, αλλά δυστυχώς έτσι έχουν τα πράγματα. Είναι δύσκολο για έναν πολιτικό, επειδή θα πρέπει να δι