Panayam kay DOH Spokesperson Asec. Albert Domingo ukol sa preparation ng ahensya para sa holiday-related health issues

PTVPhilippines

Panayam kay DOH Spokesperson Asec. Albert Domingo ukol sa preparation ng ahensya para sa holiday-related health issues  For more news, visit:  ►https://www.ptvnews.ph/  Subscribe to our DailyMotion Channel: ►http://www.dailymotion.com/peoples-television-incorporated  Subscribe to our YouTube channel: ►http://www.youtube.com/ptvphilippines  Like our Facebook pages: ►PTV: http://facebook.com/PTVph  ►Rise and Shine Pilipinas: https://www.facebook.com/riseandshinepilipinas  Follow us on Twitter:  ►http://twitter.com/PTVph  Follow us on Instagram: ►https://www.instagram.com/ptvph  Watch our livestream on:  ►http://ptvnews.ph/livestream/ ►https://www.dailymotion.com/PTVPhilippines  Watch our News Programs, every Mondays to Fridays  Rise and Shine Pilipinas - 6:00 - 7:00 am | 7:30 - 8:00 am Balitang Pambansa - 7:00 - 7:30 am | 12:00 - 12:30 pm | 6:00 - 6:30pm | 9:30 - 10:00 pm PTV Sports - 8:00 - 9:00 am Bagong Pilipinas Ngayon - 12:30 - 1:00 pm Sentro Balita - 1:00 pm - 2:00 pm Ulat Bayan - 6:30 pm - 7:00 pm PTV News Tonight -  10:00 pm - 10:30 pm  Saturday & Sunday: ►Sentro Balita Weekend - 1:30 - 2:00 pm ►Ulat Bayan Weekend - 6:15 pm - 7:00 pm

Transcript

00:00At bago tayo magtungo sa ating talakayan, alamin muna natin ang ilang holiday-related health issues

00:05mula kay Asik Albert Domingo ng Department of Health.

00:08Asik, kumusta naman ang ating preparation ngayong holiday season?

00:12Yes, Asik Weng, alam natin papusok na yung Pasko, busyng-busy ang lahat.

00:16At kailangan natin na maging handa, tatlo ang binabantayan ng Department of Health,

00:21tatlo ang mga mensahe na gusto namin nga sabihin.

00:24Una sa lahat, dapat ligtas Christmas tayo at kasama dyan yung una is

00:29yung biyahe natin dapat healthy or biahealthy.

00:33Ang traffic po ngayon, ayusin po yan ng ating MMDA at ng ating DPWH sa mga daan.

00:39Pero importante na tayo bilang mga nagmamaneho, kulang po tayo sa daan.

00:43Iwasan po natin yung banggaan.

00:45So yan po yung mga road traffic injuries ating iwasan.

00:48Ikalawa, yung tamang pagkain.

00:50Nako po, pag tayo po ngayon, nagkakaroon ng mga Christmas party, mga reunion,

00:54wala akong sinasabi ang DOH sa bawal kumain.

00:57Ang sinasabi natin, dapat po, yung tamang pagkain.

01:00Umiwas tayo or buwas-bawasin yung mga pagkain ma, yung mga mataba, matamis at maalat.

01:06Pwede tumikindi kayo, huwag nang sobra-sobra.

01:09And then yung ikatlo na sinasabi natin is, umiwas na tayo sa paputok.

01:13Huwag na ho tayong magsindi.

01:14Maganda ho sana kung yung mga professional na lang.

01:17At huwag nang pahawakin ang mga bata at ang mga nakainom sa paputok.

01:21Sige, hihimayin natin yan, isa-isa.

01:24Dahil nga maraming gatherings ngayon, parties, reunions sa school, sa family.

01:29So, ano yung mga tinatawag na holiday-related health issues talaga?

01:33Ano yung mga kadalasang sakit na binabantayan natin tuwing ganitong panahon?

01:36Yan, himayin na natin.

01:38So, una sa lahat, yung ating pinag-usapan na dun sa JETA.

01:42Alam niyo, sinasabi nga ni Sec Ted, nagkakaroon ngayon yung tumataas, yung bilang ng mga nagkakaroon ng ating high blood,

01:50nagkakaroon ng ating stroke, dahil po ito sa pagkain.

01:54Kapag sunod-sunod po yung ating pagkain ng maaalat, napakasarap ba naman ng lechon na malutong ang balat, no?

02:00Pero ang sinasabi natin is, hinay-hinay po.

02:03Huwag hong araw-arawin at kahit sa isang upuan, huwag naman pong sunod-sunod yung mga plato.

02:08Dapat po sa pinggang Pinoy, one-fourth lamang nung ating pinggan yung nasa protina at taba.

02:15Ang mas marami, asekweng yung kalahati, ay dun sa gulay at prutas, tapos yung ating carbohydrates, yung mga pansit.

02:23Kasama po yun, pansit, pasta, kanin, dapat one-fourth lam po para masama ang tingin sa akin ng ating mga kameraman dahil dun sa pagkain.

02:31Pero importante po yan na dapat mag-ingat po tayo.

02:34So dito sa kaso ng hypertension, stroke at heart disease tuwing December at Januari,

02:40at yung mga dapat bantayan, lalo na sa mga may edad at may existing conditions, sabi ko nga ngayon pa lang,

02:45isang hindi lang pagkain yung nagkukos ng hypertension, traffic.

02:49Pati yung traffic. Yung mental health kasi natin, no?

02:52Alam niyo po yung sinabing holiday rush.

02:54Kasama po dyan yung nagmamadali tayo.

02:56So iniisip natin, yung mga inaanap, nakakatok na sa ating mga pintuan, sa pintuan ni Asik Weng at ni Asik Albert at lahat pa ng mga ninong at ninang.

03:05Nakaka-stress po, pero may paraan dyan.

03:08Dapat po tayo ay laging nagbabantay sa ating mental health.

03:12Tingnan po natin. Planuhin po natin yung mga biyahe natin.

03:16Huwag tayo nga, kumbaga, pabalik-balik doon sa mga tindahan or mall.

03:20Mas maganda kung isang biyahehan na lang.

03:22At lahat ng kailangan bilhin ay puntahan na po.

03:24Magkaroon tayo ng mga listahan para hindi tayo nagmamadali at hindi tayo na sa stress.

03:29Idagdag ko rin po yung influenza-like illnesses, yung mga malatrang kasong sakit.

03:34Dahil ito po yung pagkakataon na andaming tao na nagsasabay-sabay.

03:38Nakikita ko sa monitor na yung mga naglalakad at dumadami yung human traffic.

03:42Walang problema po yan.

03:43Basta tayo ay mag-ingat, maghugas ng kamay lagi.

03:46Kung may sintomas, magsuot po ng face mask.

03:49So Asik, meron na bang advisory ang DOH?

03:52Para naman doon sa pag-inom ng alak, overeating at iba pang gawain na pwedeng magnulot ang holiday-related illnesses.

04:00Ano yung pinaka-critical na paalala sa publiko?

04:02Yan, Asikweng.

04:03Tungkol sa pag-inom ng alak, ang lahat po ng dami, kahit anong dami, kahit marami, kahit konti ng alkohol o ng alak, dapat po talaga iwasan.

04:14Sabi nga nila, mas maganda meron na ho ngayon, tinatawag yung mga mocktails, no?

04:17Imbes na cocktails na may alcohol, yung mga mocktails, para bang mukha siyang cocktail, pero hindi siya naglalaman ng likor o ng alak.

04:27So may mga ganyang options.

04:29Dumadami na rin, lalo na sa Gen Z ngayon, yung mga celebrations na alcohol-free.

04:33Pinapromote natin yan.

04:34Ngunit, kung talagang hindi makaiwas at tungkol rin po ng DOH magbigay ng abiso,

04:39alam nyo po ang sinasabi nila na para hindi tayo masabihang binge drinking,

04:44one standard drink per hour, Asikweng, ano yung one standard drink?

04:47Isang bote ng beer o kaya isang baso ng alak, kupita, o kaya isang shot nung sinasabi na hard liquor.

04:56Yun po, dapat hindi lumalampas per hour para hindi ka mabibinge drinking.

04:59Pero kung pwedeng iwasan, huwag na lang.

05:03Dao, Gil, doon dyan. Ako, isang drink, apat na hora.

05:06O, diba? O, yan.

05:08So may paalala naman ng DOH, tinggil sa kahalagaan ng paggalaw at maging yung pagsayo-sayo araw-araw.

05:14Ano ba yung tips ng DOH tungkol dito?

05:17Napapansin po namin, Asikweng, at ito manilamin yung mga edad natin.

05:21Yung noon, yung mga Zumba yung nauuso.

05:23Abay ngayon, sa Generation Z at sa Generation Alpha,

05:27ay nauuso yung mga sayaw na rinirecord para sa social media,

05:31para sa TikTok nga na sinasabi.

05:33Mahalaga po dito ang physical activity, no?

05:36Dahil as much as possible, sa isang linggo, dapat 150 minutes.

05:41Eh, paano natin bibilangin yun?

05:43Sa araw-araw, dapat meron tayong 30 minutes na tayo ay kumikilos,

05:48na medyo yung tibok ng ating puso ay tuwataas.

05:51Hindi naman kailangan na hinihingal tayo,

05:53pero dapat medyo may pawis kang mararamdaman ng konti.

05:5630 minutes per day, 5 days per week.

05:58Kaya yung mga sumasayaw ng mga latest TikTok dance trends nila,

06:03magandang i-practice yan.

06:04Pati yung mga sasayaw para sa Christmas party,

06:07kasama na rin po yan sa physical activity.

06:10So, dapat mag-practice 30 minutes a day.

06:12Correct, for 5 days in a week.

06:15So, matapos naman yung Pasko ay yung pagsalubong sa bagong taon.

06:18So, paano po natin pinaghahandaan yung DOH hospitals,

06:22yung dahil sa surge ng pasyente tuwing holiday season,

06:25mula sa firecracker-related injuries hanggang sa respiratory illnesses.

06:31Dahil syempre, mausok, yung mga maikika dyan.

06:33Tama.

06:34So, ang ating mga hospital, ang lahat po ng mga DOH hospitals,

06:37sumasabay na rin po yung mga LG hospitals,

06:39tsaka yung ating mga private hospitals.

06:42Nag-high alert po tayo,

06:43or more particularly, yung sinasabi nating Code White.

06:45Yan. Pag sinabi po natin malapit na yung Pasko,

06:48nagde-declare po. Abangan po yung declaration.

06:50Huwag huma-alarma.

06:51Ibig sabihin lang po po nag-Code White ang DOH,

06:54alam natin na ito na, maraming mga celebration nangyayari.

06:58Maaaring tumaas yung bilang ng mga road traffic injuries,

07:01tsaka yung mga fireworks-related injuries.

07:04Bigyan po natin ang baseline.

07:06Sa December 21 hanggang January 6, 2024,

07:10ang naitala po ng DOH, yung po nakaraang Pasko po ito,

07:13ang naitala po na fireworks-related injuries, 844.

07:18Sama-sama po nating babaan,

07:20dapat less than 844 yung maitala natin na total this year.

07:24Tapos doon po naman po sa mga road traffic injuries,

07:26ang naitala, 826.

07:29Ang date po na yan ay mula December 21, 2024,

07:33hanggang January 6, 2025.

07:35Yan po yung baseline.

07:36So ano po yung mga hakbang ng DOH para naman mapalakas yung kampanya

07:40laban sa paggamit ng itong mga iligal?

07:43At syempre, mapanganid na uri ng paputok, lalo na sa mga kabataan.

07:46Nako po, si Queng, ito nga sinasabi natin,

07:49mas maganda po yung sinasabing community fireworks display.

07:53So makatwid, sinasabi namin lagi,

07:55at ngayon, tayo po ay nag-reach out na sa ating mga kapitan,

07:58sa ating mga mayor, mga gobernador.

08:01Baka naman po, yung LGU ay pwede mag-sponsor

08:03ng sabayang pananood ng fireworks.

08:05Tapos, yung po mga professional na,

08:08yung mga talagang trained sa pagsinde

08:10at paghahawak ng mga fireworks ang magsisinde.

08:13At hindi po, lalo na po yung mga bata,

08:16hindi po dapat nagsisinde ng fireworks sa mga bata

08:19at ang mga nakainom.

08:21By the way, si Queng, no,

08:22pag fireworks, nasabi nga namin,

08:24parang literal na sinindihan mo yung pera mo

08:26at sinunog mo lang.

08:27Kasi buwibili ka, tapos in just like 30 seconds or less,

08:31mawawala rin po yun.

08:32So, mas maganda kung magsama-sama nilang tayo

08:35sa isang community fireworks display.

08:37No, kasi siyempre nakatipid ka pa.

08:39Ganun din naman yun eh.

08:40Papanoorin mo lang naman din yung sinindihan mo.

08:42Exactly.

08:43Actually, mas okay nga yun.

08:44Sabi nga nila,

08:45mas maganda na nanonood ka lang,

08:47relax ka lang.

08:48Kasi yung sisindi ka,

08:49tas tatakbo ka,

08:50tas hindi mo sigurado

08:51kung yung sinindihan mong mitsa

08:52ay may sindi o hihwala.

08:53Yan.

08:54Kung sisindi o hindi,

08:55tas lalapitan mo.

08:56By the way,

08:57napaalala mo,

08:57asikwen, no?

08:58Huwag na huwag pong babalikan

09:00ang mga paputok na hindi sumabog.

09:02Dahil baka akala natin

09:03ay walang sinindihan.

09:04Yung pala,

09:05medyo nasa ilalim lang yung sinindi

09:07or nasa taas.

09:08Or,

09:09yung mga tipong akala natin

09:10na natagal na nga,

09:12hindi sumasabog,

09:13tas parang gusto natin

09:14i-repackage.

09:15Ginagawa yan dati.

09:16Medyo guilty ako nung bata ko.

09:17At mali yun ah,

09:18wrong advice yun ah,

09:19na ang ginagawa yung pulbura,

09:21pinagsasama-sama.

09:22O si sinindihan.

09:23O, at si sinindihan,

09:24hindi po yun ang paraan

09:25dahil ayaw natin

09:27tayo masabugan

09:28at mapunta sa ospital.

09:29Oo.

09:30Kasi si sinindihan,

09:31tapos uusok siya,

09:32darn na, yun.

09:32Ayan, delikado yan.

09:34At ang watusi ay bawal,

09:36bawal na rin po yan

09:36dahil akala po ng bata

09:38ay candy.

09:39So, as I can't say

09:40surveillance naman ng DOH

09:42sa mga nakaraang taon,

09:43ano yung pangunahing sanhi

09:45ng mga road crashes

09:46tuwing Kapaskuhan

09:46at anong preventive measures

09:48yung mas pinayitig din nyo ngayon?

09:50Si Queng,

09:51alam nyo,

09:52ang number,

09:53ang top two

09:54na dahilan

09:54ng mga road traffic injuries,

09:56lari na sa panahon

09:57ng Pasko

09:58at ng bagong taon,

09:59yung mga hindi po

10:00nagsusuot ng helmet

10:01at saka

10:02yung mga nakainom.

10:04Parehong pwedeng

10:05iwasan po.

10:06Simple lang po,

10:07magsuot po tayo

10:08ng helmet.

10:09Huwag po natin isipin

10:10na yung ating bungo

10:11ay kasing tigas ng bakal.

10:12Hindi po.

10:13Kapag tayo po

10:14ay tumilapon mula

10:15sa motorsiklo

10:16at mahulog sa daan,

10:18nababasag po

10:18ang bungo natin.

10:19Gumamit po tayo ng helmet,

10:21protektado po

10:21ang ating ulo.

10:23Ikalawa,

10:23yun nga po,

10:24huwag na pong uminom.

10:25Magkaroon po

10:26ng designated driver.

10:27Kung talagang

10:28type nyo po

10:29na uminom,

10:30ay magtumawag na po

10:31kayo,

10:32mag-assign po kayo

10:33ng kasama na hindi uminom.

10:34Meron po dyan,

10:35usually,

10:35yung mga allergic

10:36o yung mga mahina

10:37sa alkohol

10:38ayaw nilang uminom.

10:39Sila po ang magiging

10:40designated driver

10:41or mag-stay over nilang

10:43matulog

10:43kung nasaan po

10:44yung party natin.

10:46Okay,

10:46tapos tayo dyan

10:46sa Paskot

10:47at Canoyer.

10:48Sa ibang usapin naman,

10:49Aseg,

10:49ano itong tinatawag

10:50na International

10:51UHC Day?

10:53Kailan po siya

10:53at bakit siya

10:54ginugunita?

10:55Alam ko,

10:56Aseg,

10:56malami nagaantay

10:57ng 12-12

10:58para yung kanilang

10:59nasa cart

11:00ay i-check out na.

11:01Pero hindi po

11:02yan ang pinag-uusapan natin

11:03ang 12-12

11:04or ang December 12

11:05is ang International

11:07Universal Health Coverage Day.

11:10Ang tema po ngayon

11:10ng International UHC Day

11:12Unaffordable Health Costs.

11:14We are sick of it.

11:16O sa Tagalog,

11:17ayaw na natin

11:18na tayo ay

11:19nagbabayad

11:20ng napakamahal

11:21na gastusing pangkalusugan.

11:23Sinaselebrate po yan

11:23every year,

11:24December 12.

11:25Sa Pilipinas po,

11:26so,

11:26well,

11:27lahat naman tayo

11:27December 12.

11:28Bukas po yan,

11:29so,

11:29inahahanda po natin

11:31ang paalala

11:32at tamang-tama

11:33magkakaroon tayo

11:34ng maraming activities

11:35or maraming mga

11:36advokasya

11:37na dapat talaga

11:38ang gastos

11:39mula sa bulsa

11:39ng ating mamamayan

11:41ay mas mababa.

11:42Kaya meron tayong

11:42zero balance billing,

11:44andyan yung puro kalusugan

11:45at marami pang iba

11:46na pwede nating

11:46himayan maya maya konti.

11:48So,

11:48kamakailan ay

11:49nagulat yung

11:49World Health Organization,

11:51World Bank Group

11:52at saka gobyerno ng Japan

11:53tungkol sa isang

11:54UHC Forum.

11:55Tungkol saan po ito?

11:56Ano po ba yung

11:57laman neto?

11:58Opo.

11:59Noong nakaraang

12:00Sabado po,

12:00sa pag-iimbita

12:02ng gobyerno ng Japan.

12:04So,

12:04sabihin po natin,

12:05pero ito ko gusto

12:05sa ating

12:06mga Japanese

12:07sponsors

12:08na nag-invite po sila.

12:10Pumunta po

12:11ang Secretary Abosa

12:12at ang inyong lingkod

12:13para po sa isang

12:14Universal Healthcare

12:16High Level Forum.

12:17Nandun po

12:17ang WHO Director General

12:19si Dr. Ted Ross.

12:21Andun rin po si

12:21Mr. Ajay

12:23na Presidente

12:24ng World Bank.

12:25At marami pang iba.

12:26Kung di ako nagkakamali,

12:27mga walos silang

12:28Secretary of Health

12:29or mga Ministers of Health.

12:30At andun yung

12:31mga donor partners.

12:32Importante ito

12:33dahil dun

12:34na pag-uusapan

12:35kung paano

12:36pawondohan

12:36yung ating

12:37Universal Health Care

12:38or Universal Health Coverage.

12:39Sa katunayan,

12:40nagkaroon ng intervention

12:42or pagsasalita

12:43si Secretary Ted.

12:44Pakinggan natin

12:45asekueng

12:46kung ano ang sinabi

12:47ng ating kalihim

12:48ng kalusugan.

12:49Yeah,

12:50I worked in the health sector

12:51for about

12:52four decades.

12:54First as a clinician,

12:55an akademisyon,

12:55and then eventually

12:56deputy minister

12:57and now the minister of health.

12:59And I think

13:00for this particular

13:01round,

13:03I'm very happy

13:04to have a president

13:05that had focused

13:06on education

13:07and health.

13:08Actually,

13:08education,

13:09health,

13:09and agriculture.

13:10And that helped

13:11because along the journey,

13:13we've been in the journey

13:13for the universal health coverage

13:15from passing the syntax,

13:18from passing a national health insurance

13:20in 94

13:21and then passing the syntax

13:23in 2012,

13:24the higher taxes

13:25on tobacco and alcohol,

13:26and then eventually

13:28passing a framework law

13:30on universal health coverage

13:31in the Philippines.

13:33And unfortunately,

13:34COVID happened after 2019.

13:36So when I came in

13:38as minister in 2023,

13:39that was the only time

13:41we were able

13:41to implement

13:42the UHC law.

13:44And we focused

13:45and I said,

13:46what are the things

13:46we need to do?

13:47So I went,

13:48I looked at the end in mind.

13:49So I focused

13:50on eight outcomes,

13:52immunization,

13:54nutrition,

13:55water,

13:55sanitation,

13:56and hygiene,

13:56maternal mortality,

13:58TB, HIV,

13:59and hepatitis,

14:02road safety,

14:03road crash injuries,

14:05and NCDs,

14:07hypertension and diabetes,

14:09and of course,

14:10cancer.

14:10And then we said,

14:11let's use digital technology

14:12to attain that.

14:14It's exactly the comments

14:15that were mentioned

14:16in the previous panel,

14:18that we need data

14:19and we need to use data

14:20to achieve the health outcome.

14:22So,

14:25ang tinig

14:26ni Secretary

14:27Erbosa

14:27dun po sa forum

14:29na nangyari po

14:29sa Tokyo,

14:30Japan.

14:31So,

14:32Asek,

14:32nagkaroon daw

14:32ng National Health Compact

14:34yung mga bansa

14:35sa naturang UHC forum.

14:36Meron bang tinatag

14:38na UHC Knowledge Hub

14:40at saka ano

14:40yung kahalagahan nito?

14:41Opo,

14:42nagkaroon,

14:43Asek,

14:43ng sinasabing

14:44UHC Knowledge Hub

14:45yung mga bansa

14:46katulad ng Japan

14:47na marami na sila,

14:49marami ng experience.

14:50And since 1960-something pa sila,

14:54nagkaroon yung

14:54universal health coverage.

14:56Yung ating Thailand,

14:58more recently,

14:59pero mga siguro

14:5920 years ago na lang

15:00kasi mga early 2000s

15:02na nagkaroon sila

15:03ng UHC.

15:04Yung mga halimbawa po

15:05ng mga bansa na yan

15:06na kapitbahay natin,

15:08nagkakaroon sila

15:09ng pag-share

15:11ng kanilang kaalaman

15:12dito sa UHC Hub.

15:13Ang importante,

15:14ang sinasabi po

15:15ng Secretary Erbosa,

15:16hindi dapat nananatili ito

15:18sa level

15:18na para bang

15:19usap-usapan lang

15:21na pang global health lang

15:23dapat nangyayari

15:24at nararamdaman

15:25ng ating mga kababayan.

15:26Pakinggan natin

15:27yung sinabi

15:28ng ating kalihim

15:29na si Secretary

15:29Teodoro Erbosa.

15:31So we talked about

15:32Partners Uniting.

15:34There's one project now

15:35for the first time,

15:37JICA,

15:38COICA,

15:38well,

15:39the defunct USAID,

15:40partnered to actually

15:41provide primary care

15:43in the Bangsamoro

15:44autonomous region

15:45of Muslim Mindanao.

15:46Of course,

15:47the USAID left,

15:48but the US

15:49gave me money back

15:50in terms of the FAS,

15:52the foreign assistance

15:53of the State Department.

15:54So the money is back

15:55for primary care.

15:56So that is a project

15:57I'm looking at

15:58because we talk about

15:59here at the Global

16:01level,

16:01but I'd like to see that

16:02at the primary care level

16:04wherein these

16:05international partners

16:06really partner.

16:08Excellent.

16:11So as ikwe,

16:12nakitin natin yung sinasabi

16:13ng ating kalingim

16:14ng kalusugan.

16:14Ang sabi nga niya,

16:15SECTED,

16:15hindi dapat panayusap-usapan,

16:18panay-partnership.

16:19Dapat ito ay nagsasama-sama

16:20tulad ng nangyayari

16:21po nga sa Bangsamoro

16:22at dapat nararamdaman

16:24ng bawat mamamayang

16:25Pilipino.

16:26Tama ka dyan.

16:27Mula sa taas,

16:28pakunta doon sa grassroots level.

16:29Correct.

16:30Okay, maraming salamat

16:31Asik Albert

16:32sa siksik na updates

16:33at mga mahalagang paalala

16:35ngayong holiday season.

16:36You're always welcome

16:37Asik Weng

16:38at lahat po

16:39ng ating mga kababayan.

Category

Transcript

Be the first to comment

Recommended