- 3 saat önce
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00İNTRO
00:00Cumhuriyet TV ekranlarından merhaba sevgili izleyenler.
00:17Bugün sizler için stüdyomuzda gazetemiz yazarı Mehmet Ali Güller'i ağırlıyorum.
00:20Hoş geldiniz.
00:21Hoş bulduk.
00:22Efendim bu programda Trump yönetiminin açıkladığı yeni ABD Ulusal Güvenlik Stratejisini konuşmayı planladık.
00:28Sizler için de 3 başlıkta ayrıca değerlendirmeye çalışacağız.
00:32Dilerseniz bu Latin Amerika hedefiyle başlayalım.
00:35Zaten Trump uzun zamandır uyuşturucuyla mücadele adı altında Latin Amerika ülkelerine yönelik özellikle Venezuela'ya yönelik müdahale mesajları veriyordu.
00:43Şimdi bu bölgede de Latin Amerika'ya odaklanmak gibi bir hedef konuldu yeni stratejide.
00:48Nasıl değerlendiriyorsunuz neler planlanıyor?
00:50Şöyle senin de dediğin gibi Güney Amerika'yı ya da Latin Amerika'yı esas odaklanılacak bölge ilan etmiş Amerika.
00:59Tabii önce bazı saptamalar yapıyor.
01:01Yani niye burası odaklanacak bölge.
01:03Bir Amerika bir saptama yapıyor.
01:04Bir diyor ki soğuk savaş sonrası belirlenmiş Amerikan stratejileri yanlıştı.
01:11Bunlar Amerika'ya zarar verdi diyor.
01:13İki artık diyor öyle düzeni dünya düzenini tek başımıza omuzlayacak bir gücümüz yok diyor.
01:19Üçüncüsü gittikçe ekonomik bakımdan da başka nedenlerle de öyle eskisi gibi süper devlet değiliz biz diyor.
01:27Geriliyoruz.
01:28Dolayısıyla bu gerilemeye uygun bir strateji belirlemişler ve bu stratejide de aslında dünyayı kabaca ikiye bölmüş.
01:38Diyor ki bir batı yarım küre var.
01:41Bir de diğer taraf var.
01:42Ben öncelikle bu stratejide kendimin de olduğu batı yarım kürede egemen olmalıyım diyor.
01:50Batı yarım küre dediği Kuzey Amerika ve Güney Amerika kıtaları.
01:54Asya dışındaki en büyük coğrafya ve buraya da iki okyanusun arasında olan bu bölgeye de ben egemen olacağım hiçbir kuvveti de almam diyor.
02:06Ve bunu bir nevi yeni Monroe doktrini diye formüle etmiş.
02:11Monroe doktrininin yeniden Trump döneminde uygulanması diye.
02:16Belki bir kısa Monroe doktrinini hatırlatalım anlaşılsın diye.
02:21Şimdi Monroe doktrini 1823'te o zamanki Amerikan başkanının Avrupalı devletlere artık burası bizim alanımız dediği bir doktrindi.
02:34Bunu Avrupa işlerinden uzak kalmak izolasyonist bir politika diye daha çok ön plana Monroe doktrini böyle çıktı ama aslında Türkçesi şuydu.
02:45Dedi ki Avrupa'ya Avrupalı emperyalist büyük devletlere buraları artık sen sömüremezsin ben sömüreceğim.
02:51Güney Amerika'yı ben sömüreceğim dedi.
02:53Monroe doktrini oydu.
02:55Şimdi de Avrupa değil ama bir başka dış kuvvet var.
03:00Bunu yeni Monroe doktrinini uygularken Güney Amerika bölgesindeki kaynaklar bizimdir diyor özetle aslında.
03:10Buradaki dış kuvvetlere bu kaynakların kullanımını engelleyeceğiz diyor.
03:17Peki kim o dış kaynak?
03:19Çin.
03:19Esas olarak Çin'i hedefliyor.
03:22Peki nasıl mücadele edecek?
03:24Burada bazı formülasyonlar da yapmış iş birliği yapabileceğimiz hükümetlerin, hareketlerin ve partilerin teşvik edilmesini sağlayacağız diyorlar.
03:35Siz bunu istediğiniz gibi darbe diye de formülendirebilirsiniz.
03:38Bir takım rejim değiştirme operasyonları, CIA suikastleri diye de formülendirebilirsiniz.
03:44Yani Amerika yeni dönemde Güney Amerika'da orayı hakimiyet alanı haline getirebilmek için Venezuela'da dahil her ülkeye gücü yetebilirse,
03:55konjonktür buna izin verirse, çok kutuplu dünya buna izin verirse,
04:00buralarda bir takım operasyonlarla iş birliği yapabileceği hükümetleri iş başına getirmeye çalışacak.
04:05Burada bir ekonomi tarafını belki biraz açmamız gerekiyor.
04:10Özellikle Panama kanalının önemi.
04:12Yani oradaki ekonomik hedefleri ne olacak Amerika'nın, Latin Amerika'nın?
04:16Şimdi Trump işbaşı yaptığından beri anımsarsan,
04:20Gronland dedi önce.
04:22Gronland da aslında bu batı yarımkürenin en kuzeyi.
04:26Gronland'ı istedi.
04:28Sonra onun altında Kanada var.
04:30Kanada'yı da 51. 52. eyalet yapma durumu.
04:35Politikasını seçti.
04:37Ve altında da iki Amerika kıtasının ortasında Panama kanalı var.
04:42Ki onu daha önce Amerika kurmuştu, kanalı yapmıştı.
04:50Şimdi oraya tekrar sahip olmak için de bir politika açıklamıştı.
04:54Aslında bugün strateji belgesine işlediği konu,
04:59iktidara geldiği ikinci defa koltuğuna oturduğu günden bu yana,
05:03Gronland, Kanada, Panama'yla devam eden çizginin kağıda dökülmüş hali.
05:09Latin Amerika meselesi bu.
05:11Fakat burada sorun şu,
05:13şimdi bir önceki Monroe'yu anlattım ya,
05:16bir de yeni Monroe.
05:17Şimdi, yani o Monroe ile bu Monroe arasında şöyle bir fark var.
05:22Bir kere onu iyi görmek lazım.
05:25O çünkü yeni Monroe doktrininin de aynı zamanda zayıf karnı.
05:29Şimdi bir önceki Monroe doktrininde doğru Avrupalı devletler,
05:35Latin Amerika bölgesini, Güney Amerika'yı sömürüyorlardı.
05:40Amerika'da, hayır siz sömürmeyin, ben sömüreceğim demiş oluyordu.
05:43İki sömüren vardı.
05:45Fakat şimdi yeni Monroe doktrinini Çin'e karşı uyguluyor ya,
05:48yani o günkü Avrupalılarla bugünkü Çinliler aynı değil.
05:51O günkü Avrupalılar,
05:54Güney Amerika'yı sömürdüğü için,
05:55Güney Amerikalılarla zaten kavga ediyorlardı.
05:58Ama halbuki bugünkü Güney Amerika ülkeleri,
06:01Çin'le ilişki kuruyor olmaktan,
06:03işbirliği yapıyor olmaktan,
06:04kazan kazan politikaları geri,
06:07iki tarafı da kazandıran bir ilişki biçimi olduğu için memnunlar.
06:09Dolayısıyla o günkü Monroe ile bugünkü Monroe arasında böyle bir zıtlık var.
06:1619. yüzyıldaki şartlarla 21. yüzyıldaki şartlar farklı.
06:20Avrupa ile Çin farklı,
06:22kurdukları ilişki biçimi farklı.
06:24Bu zıtlık da aslında Trump'ın yeni Monroe doktrininin zayıf karnını teşkil ediyor.
06:29Şimdi dünyanın batı tarafı böyle.
06:33Gelelim Çin tarafına.
06:34Yani Çin'in bulunduğu Doğu Yarımküre tarafı.
06:38Orayı da bir Asya başlığı açmış ve
06:41kabaca Hint Pasifi'yi Amerika'ya açık tutmak diye formül ediyorlar.
06:46Bunun Türkçesi de şu,
06:48bu coğrafyayı Amerika'nın hakimiyet alanı yapabilmeye çalışmak,
06:53gücü oranında.
06:53Nasıl yapacağını da şöyle formül etmiş.
06:57Bir kere müttefikler bulmam gerek diyor.
07:02Hem ekonomik müttefik hem askeri müttefik.
07:05İşte birinci ilada zinciri dediği,
07:07Japonya, Güney Kore hattı, Filipinler hattı,
07:10bu bölgelerde askeri yığına arttırmak gibi formülasyonlar var.
07:15Bir diğer yandan da bir ekonomik caydırıcılık formül etmiş.
07:20Orada ne var?
07:20Çokça başvurdu zaten bu süreç.
07:23Şöyle tarif ediyor.
07:24İşte bugüne kadar o çokça konuştuğumuz Trump'ın tarifeleri,
07:28gümrük duvarları.
07:29Diyor ki bunu yaptık, güzel.
07:31Bu bizim Çin'le olan, dengesiz olan,
07:35Çin lehine olan ticaretimizde
07:37kısmi bir düzeltme sağlığı da ama yetmiyor diyor.
07:40Rakam da vermiş.
07:41Çok da o bakımdan verilerin olduğu bir strateji belgesi.
07:46Yetmiyor diyor.
07:48Çünkü diyor Çin bize diyor,
07:50ara bulucularla ve hatta diyor,
07:54Meksika başta bir düzine ülkenin açtığı Çin fabrikaları üzerinden
07:58kendi mallarını yine dolaylı olarak satmayı sürdürüyor diyor.
08:02Bunu da kesmemiz lazım diyor.
08:05Diğer yandan,
08:07Çin diyor çok büyük bir ekonomi oldu.
08:10Bizim Çin'i dengelememiz için diyor,
08:12bir ihracat koalisyonu kurmamız lazım.
08:15Evet, bir koalisyonla mücadele tek başına değil.
08:17Tek başına yapamıyor.
08:18Üçüncüsü tabi dünya değişti.
08:22Çok kutupluluk inşa oluyor.
08:23Küresel güney diye bir olgu var.
08:25Küresel güney aşağı yukarı Amerika,
08:28yani Kuzey Amerika ülkeleri ve
08:30Avrupa ülkeleri dışındaki dünyanın neredeyse tamamı.
08:33Hani Japonya'yı, Güney Kore'yi,
08:35Yeni Zelanda, Avustralya'yı da dahil edersek,
08:38Batı yarımkürenin baktığına.
08:40Şimdi bu küresel güneyi de aslında bölmemiz lazım diyor.
08:45Bir de böyle bir formülasyonu var.
08:47Hindistan'ı kazanabilmeyi,
08:49Çin'i dengeleyebilmek için çok önemsiyor.
08:52Sonra bir dolar kararı var.
08:55Şimdi dolarla ilgili de şunu hatırlatalım.
08:57Bu küresel güneycilik şöyle bir eğilim başlatmıştı.
09:01Küresel güney ülkeleri kendi aralarındaki ticarette
09:05gittikçe dolar yerine kendi ulusal paralarını kullanmaya başlamışlardı.
09:09Kendi ulusal paranızı kullanırsanız neye yol açıyor bu?
09:13Doların dolaşımdaki payı azalıyor.
09:15Bir, doların rezerv para,
09:18merkez bankalarında rezerv para olma özelliği de azalmaya başladı.
09:21Belirleyiciliği de azalıyor.
09:22Şimdilerde galiba %55'lere kadar düşmüş durumda.
09:25Şimdi Amerika diyor ki bizim dolara tekrar güçlendirmek için
09:30gelişmekte olan ülkelerin ekonomilerini piyasalaştıracağız.
09:36Dolayısıyla dolarla sıkı bağları olacak.
09:38Dolarla sıkı bağları olunca bizim dolarımızın rezerv olma sürekliliği sağlanmış olacak.
09:45Bir de böyle bir politika öngörmüş durumdalar.
09:47Şimdi bunlar da Çin'e karşı Amerika'nın belirlediği ekonomik caydırıcılıklardan bazıları.
09:55Hepsini sıralayamayacağız şimdi tabi uzun hepsi.
09:58Bir de askeri caydırıcılık var.
10:00Dediğim gibi birincil ada zincirine bir takım askeri yığınaklar yapmak,
10:08yeni teknoloji ile kendi askeri kompleksini yenilemek ve oradan hareketle Çin'i özellikle donanma gücü açısından
10:17dengeleyebilmeye çalışmak gibi meseleler var.
10:21Peki bu çok kutupluluk kısmını açalım dilerseniz.
10:25Şimdi aynı belgede aslında tarihsel müttefikleri AB ülkelerini eleştirmiş ABD.
10:31Ve bu müttefiklerin yükünü üstlendiğini söylüyor.
10:34Zaten 2027 yılı için NATO ile ilgili verilmiş bir ültimatom vardı.
10:38Burada Avrupa ülkelerinin daha çok sorumluluk almasıyla ilgili.
10:41Hatta bu sorumluluğun alınmadığı halinde ABD'nin bir şekilde bu yerine getirdiği sorumlulukları bırakacağı şeklinde.
10:49Tabi Avrupalı ülkeler bu özellikle verilen tarihi çok gerçekçi bulmuyorlar.
10:54Sizin değerlendirmenizi isteyeyim.
10:56Hem Rusya-Ukrayna savaşını da bitirmek istiyor yine bu hedefe bağlantılı olarak ABD.
11:00Hem de NATO'daki pek çok sorumluluğu artık üstlenmeyebilirim.
11:04Tehdidinde bulunuyor.
11:04Valla şöyle bir kere demin söylediğim o saptamaydan alırsak tekrar diyor ya.
11:11Dünya düzenini artık omuzlayacak, tek başımıza omuzlayacak durumda değiliz.
11:16Bu bir kabulleniş tabi.
11:17Kabulleniş tabi.
11:18Bunun devamı da şu.
11:19Diyor ki böyle olduğu için bizim müttefiklerimiz diyor.
11:23Kendi bölgelerinde birincil sorumluluk almalılar.
11:27Kendilerini savunabilirler.
11:29Yani kendileri artık halletsinler.
11:31Bana ihtiyacı kalmasın diyor.
11:32Şimdi burada bir parantez açalım.
11:34Bunu bizi ilgilendiren yanı da var.
11:35Türkiye'yi ilgilendiren yanı da var.
11:37Türkiye'nin de kendi bölgesinde sorumlulukları alması demek Amerika ile ilişkilerde mevcut iktidar açısından bir şans faktörü doğuruyor durumda.
11:48Bu yarım saat konuşacağımız bir mevzu ayrı.
11:51O yüzden bu parantezi böyle kapatayım.
11:52Avrupa pastasına geleyim.
11:53Avrupa'ya da şunu diyor.
11:55Sen diyor artık birincil sorumluluğu kendi coğrafyan da al.
11:59Ben seni 1947'den beri koruyorum.
12:02Artık bu senin işin olsun diyor.
12:07Ve esas şunu söylüyor.
12:09Diyor ki Avrupa ekonomik olarak geriliyor.
12:12Ama diyor daha önemlisi Avrupa bir uygarlık olarak da geriliyor.
12:16Şimdi bu bize çok tanıdık geldi bu cümle.
12:18Nereden tanıdık geldi?
12:20Şubat ayında, bu yılın Şubat ayında Trump ikinci yönetimi başladığında
12:25Avrupa'da Münih Güvenlik Konferansı vardı.
12:31Orada Amerikan Başkan Yardımcısı J.D. Wells konuşmuştu.
12:34Ve J.D. Wells o gün aynen bunu söylemişti.
12:37Avrupa uygarlığı geriliyor diye.
12:40Demokrasi eleştirisi yapmıştı hatta.
12:42Şimdi o ifadeler bugün bu stratejide var.
12:47Şunu yapmış oluyor.
12:50Diyor ki 1947'de Truman doktriniyle biz Avrupa'yı korumaya başladık.
12:56Ama artık 2025 itibariyle bu işi siz yavaş yavaş devralın.
13:01Zaten önce Amerika aynı temelde.
13:03Evet zaten önce Amerika doktrini belirlemişlerdi.
13:06Şimdi bunun bir ayağı senin söylediğin o 2027 %5'lerin uygulanması.
13:11İkincisi savunmanızı biraz daha elinize alıp ben size para harcamak zorunda değilim diyor.
13:16Üçüncüsü Avrupa'ya ben seni koruma şemsiyemi sana açtığım koruma şemsiyemi yavaş yavaş kapatacağım diyor.
13:26Yanı da bu.
13:28Şimdi bu tabi Avrupa açısından bir krize dönüşmüş durumda.
13:33Birkaç gündür Avrupalılar bu konularda açıklama yapıyorlar.
13:37Bunun NATO'ya etkisi ne olur?
13:39NATO'da ileride çözülme olur mu?
13:42Gibi değerlendirmeler var.
13:43Hatta NATO'nun zayıflamasıyla Avrupa Birliği anlayışının da zayıflayabileceğini.
13:50Fransa ve etkilediği ülkelerle Almanya ve etkilediği ülkelerin kopuş yaşayabileceğini.
13:56Belki bunlar bir bütün olacak ama Polonya ile orta ve Doğu Avrupa ülkelerinin ayrı bir nüfus alanı olarak hareket edebileceği.
14:04Akdeniz yani Güney Avrupa'daki ülkelerin bambaşka bir politika izleyebileceği gibi varsayımlar bir haftadır Avrupa'da konuşuluyor.
14:14Yani bu strateji belgesinin yarattığı sonuçlardan biri bu.
14:18Özetle Avrupa'ya yani bundan sonra sen kendi sorumluluğunu al demiş oluyor.
14:23Bunun tabi Ukrayna meselesi en önemli boyutu biliyorsun bu strateji belgesi özür dilerim.
14:33Sanıyorum Rusya ile ilişkileri geliştirmeyi de öngörüyor.
14:36Bu strateji belgesi açıklanmadan bir süre önce önce 20 küsur madde sonra 19'a indi yani bir barış planı dolaşıyor.
14:44Ne kadar resmi, gayri resmi ya da içindeki ifadeler basına sızan ne kadar doğru tartışmalı ama
14:51Avrupa'yı alarma geçirme.
14:52Özetle Avrupa'yı alarma geçiren, masada Avrupa'ya bir yer vermeyen, Ukrayna'ya zaten vermeyen,
15:01Amerika ile Rusya'nın çözeceği bir meseleye dönmüş vaziyette.
15:04Şimdi bu zaten Avrupa'da bir sıkıntı yaratmıştı.
15:07Bunun üzerine bir de daha önceki Avrupa stratejileriyle düşündüğünüzde
15:13Rusya'nın bir baş tehdit olmaktan çıktığı, Rusya'nın neredeyse tehdit gibi algılanmadığı bir durum var.
15:22Ama Avrupa hala böyle bakıyor.
15:23Avrupa öyle bakıyor.
15:25İşin tuhaf tarafı da şu.
15:27Bundan 15 yıl önceki strateji planında Amerika,
15:34Rusya'yı birinci tehdit, Çin'i de mücadele edilecek esas rakip ilan etmişti.
15:41Sonra Amerika kendi müttefiklerine de, yani NATO üyelerine de geçen yıllar içerisinde adım adım bunu kabul ettirdi.
15:49Yani Avrupa'nın Rusya'yı tehdit gördüğü falan yoktu.
15:52Amerika zorladı.
15:54Onlar kendi belgelerine Rusya'yı tehdit koydular.
15:59NATO da Rusya'yı tehdit ilan etti.
16:02Ve NATO da Çin'i mücadele edecek baş rakip ilan etti.
16:06Ama 15 yıl önce bunu yapıp müttefiklerini buna mecbur eden Amerika şimdi bu strateji belgesiyle hayır demiş oluyor.
16:13Hatta bir kelebek etkisiyle belki bu bakış açısı Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bile başlattı.
16:17Yani tabii öyle bir yonu da var.
16:19Şimdi Çin'in de, Çin'e karşı ifadelerin de yumuşadığı bir durum var.
16:24Tamam Çin'i işte hem Batı yarım kürede de aslında hem Doğu yarım kürede de aslında Çin'le mücadele ediyor.
16:29Ha toparlarsak özetle bu stratejinin toplamı zaten Çin'le mücadele stratejisi.
16:36Ama öyle hani eski strateji planlarındaki gibi Çin'e karşı sert söylemler yok.
16:44Rusya'ya karşı sert söylemler yok.
16:46Düşman değil rakip demişler.
16:47Evet bunlar böyle tehdit kavramları azalmış.
16:52Bu da gerileyen Amerika'nın ayaklarını biraz daha suya değdirerek mevcut konjonktüre uygun bir strateji planlaması yaptığına işaret ediyor.
17:02Tabii şöyle eleştiriler çokça var.
17:04Daha önceki strateji belgelerinde demokrasi kavramı bol bol olurdu.
17:10Atıflar vardı.
17:11Bunda yok.
17:12Artık iddia bile yok.
17:13Hatta olduğu yerde de şunu söylüyor.
17:18Yani Amerika olarak daha önce ülkelere liberal demokrasiyi dayattık.
17:22Bu yanlışlığı dayatmayacağız artık.
17:24Tersi var.
17:25Şimdi zamanımız varsa bir de bizim bölgemizi ilgilendiren kısmına değinelim.
17:31Çünkü Orta Doğu'da da şöyle bir değerlendirme yapmış Trump yönetimi bu belgeyle.
17:37Diyor ki tamam birinci bölge batı yarımküre.
17:41İkinci bölge önemli bölge Asya.
17:44Peki Orta Doğu ne durumda?
17:46Kuşkusuz Asya'nın bir parçası olarak elbette önemli.
17:51Ama diyor ki Amerika yeni yönetim biz diyor en az yarım yüzyıldır diyor bütün hükümetler diyor Orta Doğu'daki işte ham madde kaynaklarından tutumda başka gerekçelere kadar.
18:03Bütün bu gerekçeler nedeniyle diyor Orta Doğu bizim için birinci önemdeydi.
18:09Ama artık bizim buraya birinci önem verebilecek odaklanmayı gerektirecek durumlar ortadan kalkıyor.
18:20Ne kalkıyor?
18:21En basiti şu kalkıyor.
18:22Amerika Orta Doğu kaynaklarına eskisi kadar muhtaç değil.
18:27Çünkü kendisi üretiyor ve satıyor.
18:29Yani buradan bir şey almaya ihtiyacı yok.
18:31Ama formülü şöyle koymuş.
18:33Tamam odaklanmamız, odaklanma gerekçemiz azaldı ama burada yine de çıkarlarımız var.
18:39Nedir diyor çıkarlar?
18:40İlk çıkar şu.
18:42Diyor ki buranın ham madde kaynaklarının düşman saydığımız kuvvetlerin eline geçmemesi.
18:48Aslında o kim?
18:49O da Çin.
18:49İşte Hürmüz Boğazı'nın açık kalması, Süveyş kanalının seyli sefere devam edebilmesi, Körfez önemi ve İsrail'in güvenliği bunları koymuş.
19:03Yani bunlar nedeniyle Orta Doğu bizim için hala önemli ama son 50 yıldır olduğu gibi birinci önemde değil diyor.
19:11Bu da en başta koyduğu müttefiklerimiz kendi bölgelerinde bilincil sorumluluğu almalı durumuyla birleştirirseniz yine Türkiye'yi etkileyecek bir faktör olarak önümüzde duruyor.
19:23Belki Afrika'yı da ekleyerek tamamlamış olalım.
19:27Bir bölüm de Afrika'ya ayrılmış.
19:30Afrika'da da bugüne kadar izlediğimiz yöntemler yanlıştı.
19:35Biz Afrikalı ülkelere liberal ideolojimizi dayattık.
19:39Bundan vazgeçmeliyiz.
19:41Avrupalıların büyük ekonomik potansiyeli var, büyük kaynakları var.
19:45Bunları kullanabilmek için diyor, siz onu sömürmek diye anlayın.
19:49Bunları sömürmek için diyor.
19:50Bu ülkelere rejim dayatan değil, bunlarla iş birliği bulan bir yeni dönem yapmalıyız diyor.
19:58Burada da özetlersek aslında yine Çin'le bir mücadele var.
20:02Çünkü Çin'in Afrika'daki etkisini kırmak diye bir mesele var.
20:06Afrika'da çünkü özellikle son 10 yıldır ki Çin'in çok önceden bir ekonomik ilişkileri var ama son 10 yıldır da dikkat ederseniz,
20:15işte şu ülke bu ülke falan derken Fransız askerlerin atıldığı, Avrupalı askerlerin atıldığı, Afrika'nın sömürge döneminden arta kalan bir takım sömürgenlerin varlığını da sırtımdan atmaya başladığı bir dönem vardı.
20:32Bu dönemi görerek Amerika yeni bir ilişki tarzı burada da kurmamız gerekiyor diyor.
20:38Peki şu kısmı çok kısa açsak dediniz ya, bölgedeki müttefiklerimizin biraz daha kendi inisiyatiflerini aldıkları politikalar geliştirebilecekleri bir alan açtı bu belge diye.
20:49Türkiye'nin şimdi yürüttüğü en genelde özellikle Orta Doğu'da yürüttüğü dış politikayı da değerlendiren hükümetin bu konudaki bakış açısını değerlendiren.
20:55Yani şu yani en somutu işte Suriye'de birlikte bir şey yapılıyor değil mi şu anda?
21:01Yani bu belge aslında Türkiye'ye diyor ki, ya ben eskisi gibi buralara abanmayacağım.
21:07Yani buralar tamam senin sorumluluğunda olsun ama gel bunu biraz benim dediğim noktada çözelim.
21:16İşine sen öyle devam etmiş ol diyor aslında belge.
21:19Yani bunu Asya Pasifik'teki müttefikine de söylüyor Japonya'ya, Güney Kore'ye, Avrupa'daki müttefikine Almanya'ya da söylüyor.
21:29Orta Doğu'daki müttefiki İsrail dışında tabii Türkiye'ye, Suudi Arabistan'a da söylüyor.
21:33Yani bu bölgelerde de sorumluluk almaya başlayalım.
21:36O sorumluluk şu, yani sen sorumluluğu aldın, Amerika'nın çıkarlarının zıddı bir şey yap anlamında değil.
21:42Benim çıkarlarımı da gözeten bir noktada sen artık işi al götür demiş oluyor.
21:47Yani o vekalet savaşlarının yeni bir formülasyonu oluyor aslında.
21:54Amerika doğrudan Irak'a ya bendensin ya düşmandansın deyip bütün dünyaya seslenip ordusuyla Irak'a girdiği dönem süper devlet olduğu tek kutuplu dünya düzeninin dönemiydi.
22:09Amerika'nın gücü azaldı, yeni dönem işte Libya'da gördük, Suriye'de gördük nasıl oldu?
22:14Tek başına girebilecek bir durumu olmadığı için vekalet savaşları yürüttü.
22:19Türkiye gibi müttefikleriyle Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri vesaire müttefikleriyle vekalet savaşları verdi.
22:25Şimdi üçüncü bir aşama, biraz daha gerileme.
22:28Ya burada siyasi vekaletnameyi de siz alarak bu işleri yürütün demiş oluyor.
22:33Bu aynı zamanda tabii Erdoğan iktidarı için iç politikaya kullanabileceği bir şansa dönüşüyor.
22:42Elbette öyle bir destel durumda var.
22:43Peki İsrail için bir anlamı var mı sizin?
22:45İsrail için de şu tabii, kuşkusuz Amerika burada birinci sorumluluklarını alsın derken müttefikleri, müttefiklerinin de uyumlu olmasını istiyor.
22:55Ki zaten dikkat edin, Suriye'de iki temel işi var Amerika'nın.
23:00Bir, Suriye'yi İsrail'le Abraham Anlaşması'na mecbur etmek.
23:06İki, oradan hareketi de Kürt meselesi bağlamında nasıl çözülecekse çözülecek.
23:11Amerika'nın istediği gibi de tam olmayacak, Ankara'nın istediği gibi de olmayacak.
23:16Ara bir formülle ama o formül netice itibariyle Suriye düzleminde İsrail'le Türkiye'yi de barıştırsın peşinde Amerika.
23:25Dikkat edin, Amerikan Büyükelçisi Tom Barak bir süredir katıldığı etkinliklerde hep şu söylemi yapıyor ki,
23:36bunlardan birine Devlet Bahçeli bile artık dayanamayı bir itiraz etmişti.
23:39Demişti ki, Hazar'dan Akdeniz'e kadar yakın dönemde Türkiye ile İsrail'in işbirliği yaptığını göreceksiniz demişti.
23:47Şimdi onun benzerini aradan geçti bir ay tekrarladı.
23:50Sürekli Amerika'nın bir Türkiye-İsrail işbirliğine göndermesi var.
23:56Senin soruna birleştirirsem,
23:58Yani müttefiklerinin birinci sorumluluğu aynı zamanda bölgedeki müttefiklerinin iyi ilişki ve işbirliği kurarak Amerika'nın çıkarlarını sürdürebilme kapasitesini ortaya koyması demek olacak Amerika açısından.
24:13Evet.
24:14Mehmet Ali Bey çok teşekkür ederim.
24:15Ben teşekkür ederim.
24:16İyi ki geldiniz, çok sağ olun.
24:18Sevgili izleyenler, sizler için Cumhuriyet Gazetesi yazarı Mehmet Ali Gürler ile Amerika Birleşik Devletleri'nin yeni ulusal güvenlik stratejisini konuştuk.
24:26İlerleyen günlerde yine konuşuruz gelişmeleri.
24:29Şimdilik hoşçakalın.
24:30İzlediğiniz için teşekkür ederim.
İlk yorumu siz yapın