CNN TÜRK ekibinden Büşra Arslantaş ile konuşan Uluslararası Kriz Grubu Başkanı Comfort Ero, Suriye’de Esad rejiminin düşüşünden sonra geçen bir yılda uluslararası alanda önemli ilerleme kaydedildiğini ancak iç dinamiklerde ciddi zorlukların sürdüğünü söyledi. Türkiye’nin Suriye, Gazze ve Afrika Boynuzu’nda bölgesel istikrara yön veren kritik bir aktör olduğunu belirtti. Gazze’deki ateşkesin kırılgan olduğunu, İsrail’in saldırganlığının genişlediğini ve Batı Şeria’daki uygulamaların barış sürecini çıkmaza sürüklediğini vurguladı. Sudan’da ise ülkenin bölünme riski, sivil kayıplar, açlık ve ağır ihlaller nedeniyle durumun son derece trajik bir noktaya geldiğini ifade etti.
00:00Sayın Ero, Suriye'de Esad rejiminin düşüşünün ilk yıldönümüne yaklaşırken,
00:13geçen bir yılda kaydedilen ilerlemeyi, bugün geldiğimiz noktayı ve bu aşamada gördüğünüz fırsatları ve riskleri nasıl değerlendirirsiniz?
00:23Programınıza davet ettiğiniz için teşekkür ederim.
00:25Üzerine düşündüğünüzde gerçekten de son derece kayda değer bir ilerleme yaşandı.
00:30Tam bir yıl önce Doha Forumu'nun ortasında Esad Hanedan'ın düşüşüne tanıklık etmiştik.
00:34Dolayısıyla özellikle uluslararası cephede önemli bir ilerleme sağlandığını görüyoruz.
00:39Şam Uluslararası Angajmanı'nın merkezine dönüşmüş durumda.
00:42Pek çok heyet gelip gitti ve yeni hükümetin beklenmedik ölçüde yoğun bir uluslararası etkileşimi yürüttüğünü gördük.
00:47Bunun duruk noktası Suriye adına onlarca yıl sonra ilk kez yapılan Cumhurbaşkanı'nın Birleşmiş Milletler Genel Kurulu konuşmasıydı.
00:54Bana göre asıl zirve noktası ise Beyaz Saray ziyareti ve iki başkan tarafından özellikle DEAŞ konusunda alınan kararlar ile yaptırımlar konusunda bir uzlaşma niteliği taşıyan 180 günlük muafiyetti.
01:05Bu nedenle dış cephede ilerleme oldukça güçlü ancak tahmin edilebileceği üzere birçok zorluk iç cephede.
01:11Son derece istikrarsız bir bölgede gerçekleşen bir geçiş süreci söz konusu.
01:15Mart ayında iki çatışma gördük.
01:17Bir Alevilerle, diğeri Dürzilerle ilgiliydi.
01:19Ayrıca İsrail ile güney sınırında gergin ve karmaşık bir ilişki söz konusu.
01:23Dolayısıyla hem iç hem dış zorlukların farkında olunan karmaşık bir tabloyla karşı karşıyayız.
01:32Bildiğiniz gibi Türkiye, Suriye'nin toprak bütünlüğünü ve istikrarını korumak, ülkeye barış ve istikrar getirmek için çalışıyor.
01:40Türkiye'nin Suriye'den Gazze'ye uzanan küresel siyasetteki rolü hakkında ne söylersiniz?
01:45Bugünün çok kutuplu dünyasında bölgesinin ötesine geçen roller üstlenen, geleneksel olmayan pek çok aktörün sahneye çıktığı bir dönemde Türkiye bu çerçevenin tam merkezinde oturuyor.
01:57Özellikle Suriye konusunda Türkiye son 12 ayda ve aslında daha öncesinde de Suriye'nin geçiş sürecinde kilit ve belirleyici bir rol oynadı.
02:05Aynı şekilde mevcut gazle barışı sürecinde hatta Trump planında da önemli bir rolü oldu.
02:10Türkiye'nin ulusal güvenliğin ne anlama geldiğine dair çok net bir bakış açısına sahip olduğu açık.
02:14Bu güvenlik anlayışı bölgenin istikrarlı olmasını gerektiriyor.
02:18Bu nedenle Türkiye'nin yalnızca Suriye'de ve Gazze'de değil, aynı zamanda Afrika boynuzunda da,
02:23ki burası Türkiye'nin ulusal güvenliği ve ekonomik çıkarları açısından kritik, önemli bir rol oynadığını görüyoruz.
02:32Sayın Ero, 10 Ekim'den bu yana Gazze'de kırılgan bir ateşkes var ve İsrail bunu ihlal etmeyi sürdürüyor.
02:39Ayrıca son iki yılda yedi ülkeye yönelik saldırılarla bölgedeki saldırganlığını genişletiyor.
02:45Elinizdeki verilere göre bu şiddet bölgeyi nasıl etkiliyor, buna karşı ne yapılabilir ve bu eylemler cezasız kalırsa İsrail açısından nasıl bir mesaj veya emsel oluşturur?
02:56Bu soruda pek çok başlık var ama haklısınız.
03:03Bunun tertemiz, sorunsuz bir ateşkesi olmayacağı en başından belliydi.
03:07Özellikle de Başkan Trump'ın ortaya koyduğu barış planının niteliği düşünüldüğünde,
03:11örneğin Gazze zirvesinde ateşkesin imzalanmasından bu yana en az 400 Filistin hayatını kaybetti.
03:16Ülkeye insani yardım akışı konusunda hala soru işaretleri var ve bu durum İsrail hükümetinin karakteriyle de son derece uyumlu.
03:23Devlet dışı aktörlerle mücadele etmiş olmaya odaklılar ve özellikle Lübnan örneğinde gördüğümüz tamamlanmamış işler olarak gördükleri hedefler peşinde koşuyorlar.
03:32Dolayısıyla bir yandan tamamlanmamış işler hissi, diğer yandan bununla bağlantılı olarak gördüğümüz saldırganlık ve Batı şerianı fiili ihlakının devamı söz konusu.
03:41Bu nedenle 20 maddelik barış planının bir parçası olarak Filistinlilerin haklarını güvence altına almak,
03:46toprak gasplarına yerleşimci toplulukların Filistinlilere yönelik şiddetin aşık tutulması gerektiriyor.
03:51Batı şeriyatı olup bitenleri dikkate almadan Filistin meselesine çözüm bulmak zor görünüyor.
03:59Son olarak Sudan'da neler yaşandığını elinizdeki verilere dayanarak öğrenmek istiyoruz.
04:07Sudan'daki durum açık konuşmak gerekirse son derece trajik.
04:11Her açıdan sivil ölümleri, insani maliyet, ülkenin bölünebileceğine dair artan endişe,
04:16gıdanın bir silah olarak kullanılmasının yarattığı yıkım,
04:19sivillere yönelik açık, ağır ve korkunç ihlaller,
04:22sivillerin maruz bırakıldığı ihlallerin boyutunu da gördük.
04:25Dolayısıyla en temel soru Sudan'da nasıl güvenilir bir ateşkise doğru ilerleyeceğimizdir.
04:29Bunun için Sudan'a her iki taraftan akan silah akışının durması ve tarafların barış görüşmelerine nasıl getirileceğinin düşünülmesi gerekiyor.
04:36Aynı zamanda dış destekçilerin tarafları doğru yönde teşvik etmesi şart.
İlk yorumu siz yapın