Dünyadaki "olası kriz noktalarından" biri de Çin Denizi. Özellikle Japonya'da iktidara yeni başbakanın gelmesiyle, Çin ile Tayvan üzerinden gerilimler başladı. Peki Çin Denizi'nin ayırdığı bu iki ülke neden gerildi? Japonya ve Çin arasındaki gerilimlerin arka perdesinde ne var? Vizör haberimizde uzman isimlerle konuştuk.
00:00Askeri modernizasyonuna ağırlık vermesi ki bu bizi şaşırtıyor çünkü Almanya'da Japonya bu anlamda kısıtlanmış iki ülke endüstriyel kalkınmasına izin verilmiş ama askeri olarak kesinlikle kalkınmasına müsaade edeyim.
00:21Yani iki ülkenin savunma harcamalarını arttırması, füze kapasitesini arttırması ve karşıt olarak da Çin'in de aynı şekilde bu iki kapasitesini arttırması aslında bir savaş çıkar mı Pasifik'te sorusunu karşımıza çıkarıyor.
00:34Çin Devlet Başkanı Xi Jinping Rusya ile olan ortaklığı için şöyle bir benzetme yaptı.
00:44Demek ki bizim dostluğumuz ölene kadar gibi bir imaj çiziyor.
00:49Tabi âli menfaatlerdir devlet ama şu an için Rusya ile Çin'in bir beraberliği var.
00:53Şimdi böylesine dediğim gibi hani Japon Başbakanı'nın efendim ben bir savaş ilan ederek kendi gücümü öken ama biraz Japonya şu an halkı da buna hazır değil.
01:02Protestolar var yani şimdi o 2. Dünya Savaşı'ndaki Japonya ile şu anki Japonya aynı değil.
01:07Hala da Hiroshima Nagasaki'nin etkileri devam ediyor. Büyük bir sendrom hala devam ediyor ve halk böyle bir savaşa katiyen girmeme noktasında zaten görüşlerini belirtiyor.
01:15Bir tarafta dünyanın en büyüklerinden Çin, diğer yanda Esa tarihte çok kez bu büyüye başkaldırmış Japonya.
01:22Gözler bir kez daha Çin denizindeki gerilimde ve bu kez gerilimin ana aktörü Tayvan değil.
01:28Japonya'nın yeni ve ilk kadın başbakanı Sanayi Takayichi'nin Tayvan üzerinden Çin'e verdiği mesajlar.
01:34Tarafların söylemleri çok sert.
01:36Az önce de söylediğim gibi Japonya başbakanı Sanayi Takayichi'nin Tayvan konusunda yaptığı
01:43ve Tayvan boğazında askeri müdahale ihtimalini ima eden hatalı açıklamaları
01:48Çin halkı arasında kamuoyunun öfkesine ve kınamalarına yol açtı.
01:53Çin buna kesinlikle karşı çıkmaktadır.
01:55Ulusun hayatta kalmasını tehdit eden bir durumun ne tür koşullarda oluşacağına ilişkin olarak
02:06hükümet ortaya çıkacak herhangi bir durumun somut ve spesifik koşullarına uygun şekilde
02:11mevcut tüm bilgiler ışığında kapsamlı bir değerlendirme yapacaktır.
02:14Tokyo harekete geçeriz derken Çin Birleşmiş Milletler'e mektup yazdı bile
02:21Tayvan'a müdahaleyi saldırı eğilimi sayarız diyor.
02:24Gerilim son derece yüksek.
02:26Çin deniziyle ayrılan bu iki ülkeye her an karşı karşıya gelebilir.
02:30Peki konu sadece Tayvan meselesi mi?
02:33Japonya ve Çin gerilimi aslında nereye dayanıyor?
02:351894-1895 birinci Japon-Çin harbi gerçekten dönemin konjöktürel özellikleri ve 19. yüzyıldan
02:4420. yüzyıla geçişte ve dünyanın koşar adın birinci dünya harbine doğru ilerlediği
02:49bir süreçte çok kritik bir dönemeç.
02:51Çünkü Pasifik bölgesinde özellikle bu savaşın gerçekleşmesi tabii ki hem yeni dünya
02:57dengeleri bakımından, emperyalizm bakımından ve küreselleşmenin 19'dan 20. yüzyıla
03:03geçişteki neticeleri bakımından çok çok kritik bu çünkü 21. yüzyıla da miras
03:06bırakılan bir süreç olduğunu görmek lazım.
03:09Bu savaşta ne oldu?
03:10Çin'le Japonya karşı karşıya geldi.
03:12Japonya dönemin büyük bir imparatorluğu olarak Çin'i yendi ve Tayvan adasını aldı.
03:17Şimdi Tayvan adası bugün de olduğu gibi o günde Çin'in önemli bir Almanların
03:212. Dünya Savaşı deyimiyle Lebensraum'u yani hayat sahası içerisinde olan bir bölge
03:25ve Çin'in özellikle bugün de olduğu gibi o günde Güney Çin denizinin güvenliği
03:30bakımından da stratejik geçiş güzergahları ve işte keşifler çağında bu işin içine
03:34katarsak o dönemin şartlarına çok önemli bir adadan bahsediyoruz.
03:3819. yüzyılın sonunda ne oluyor?
03:41Tayvan Çin'e aitken Japonya ve Çin arasında çıkan savaş sonucunda Tayvan'ı Çin kaybediyor
03:47çünkü o dönem Japonya kuvvetleniyor ve Tayvan artık Japonya yönetimine geçiyor.
03:53Peki Tayvan adası Japonya yönetiminde ne kadar kalıyor?
03:562. Dünya Savaşı'nın bitimine kadar.
03:57Çünkü 2. Dünya Savaşı'nda Japonya'nın yenilmesiyle birlikte Çin Tayvan'ı tekrar nereden geri alıyor?
04:03Japonya'dan geri alıyor.
04:05Daha sonra ne oluyor peki?
04:06Sürece baktığımızda yenilen Japonya Amerika ile birlikte pek çok anlaşma imzalamak zorunda kalıyor.
05:06Ve bu tabi Çin açısından da özellikle Mançuriye'yi hemen haritada gözümüzün önüne getirirse çok stratejik bir coğrafya.
05:13Oranın kaybı da gerçekten Çin açısından çok önemli ve stratejik yitirme olmuştur.
05:17Amerika Birleşik Devletleri'nin Asya Pasifik'teki en büyük üsleri Japonya'da.
05:21Hava, kara ve deniz üsleri var.
05:24Yaklaşık 55 bin kadar da askeri bulunuyor Japonya'da.
05:27Ve bu askerlerin maliyetleri de Japon'un devleti tarafından karşılanıyor.
05:31Ve Amerika Birleşik Devletleri'nin Japonya'yı tam koruma garantisi var.
05:35Ve neticede Japonya ve Amerika'nın el ele verdiği ve birlikte hareket ettiğini görüyoruz.
05:41Şimdi geldiğimiz noktada Amerika Birleşik Devletleri'nin Çin'le rekabetini biliyoruz.
05:47Bu rekabet, ekonomi anlamında rekabet, teknoloji anlamında rekabet, strateji anlamında politik rekabet.
05:55Aynı zamanda da proksivurların yani vekalet savaşlarının olduğu bir yine rekabeti söyleyebiliriz.
06:02Tabii Japonya ve Çin arasındaki savaş tarihlere yalnızca birinci savaş olarak geçmeyecekti.
06:08Çünkü ikincisi de kapıdaydı.
06:09Tarihte Marco Polo Köprüsü olayı olarak bilinen hadiseyle ikinci savaşın fitilleri atıldı.
06:157 Temmuz 1937 gecesi Japonya'ya ait askerler söz konusu köprü yakınlarında askeri tatbikat yaparken bir Japon askeri kayıplara karıştı.
06:25Bu olay üzerine Japonya, Çin'i suçladı ve çatışmalar başladı.
06:30Şimdilerde Tayvan Savaşı başlı tırmı denilirken tarihte ikinci ve en büyük savaşlardan biri olarak bilinen ikinci Japon-Çin savaşı aslında bir askerin kaybolmasıyla başlamıştı.
06:41Ve 1945 Japonya'nın İkinci Dünya Savaşı'ndan mağlup devletler statüsünde ayrılması ve Çin'in Japonya'nın Batı şemsiyesi içerisinde yerini almasıyla beraber, Batı biloğun değerinde almasıyla beraber ve 1949 Çin halk devrimiyle beraber Çin'le Japonya aslında iki karşılık biloğun, iki önemli stratejik rakip olarak karşımıza çıktı.
07:04Ne oldu da şimdi durup dururken Japonya eğer Çin-Tayvan'a müdahalede bulunursa bu bizim güvenliğimiz için bir tehdittir ve biz de müdahale ederiz gibi bir açıklama yaptı.
07:15Amerika Birleşik Devletleri Venezuela'ya bir denizliği çıkartma yapmak istiyor.
07:21Ve Latin Amerika'nın genelinde yine eskiden olduğu gibi arka bahçesi yapma planını devreye sokmak istiyor.
07:29Çünkü Latin Amerika ülkeleri yer altı kaynakları çok güçlü, dünyanın en büyük petrol yataklarına sahip olan bir Venezuela var, yine doğalgaz var, altın var, pek çok maden var ve sadece Venezuela bir bölgedeki bütün o topraklar, yer altı elementleri ve enerji kaynakları açısından ve de mineraller açısından ve daha pek çok açıdan çok önemli ülkeler ve Amerika Birleşik Devletleri bu ülkeleri elde etmek istiyor.
07:54Aslında Japonya Çin'le ikinci karşılaşmalarında yine öndeydi ancak Çin farklı stratejiler izledi, dış destek aldı ve Japonya teslim oldu.
08:03Peki sonra ne oldu Japonya'ya?
08:051931 ile 1945 arası Japonya-Çin ilişkileri bakımından çok kritik bir dönem.
08:11Biliyorsunuz hem 2. Dünya Savaşı daha doğrusu 2 savaş arası dönem ve 2. Dünya Savaşı'nı kapsayan bir süreçten bahsediyoruz.
08:17Ve 1894-1895 savaşının yaratmış olduğu bir sendrom özellikle Çin üzerinde bu dönemde özellikle 20. yüzyıl ve 2. Dünya Savaşı harbine doğru da 2. Dünya Savaşı sürecine doğru da etkili etkinliği görmekteyiz.
08:33Özellikle 1931 Manchuria'nın işgali savaşın hemen öncesinde Japonya'nın Çin'in çok stratejik bir bölgesi olan Manchuria'nın işgali ve burada bir kukla rejiminin kurulması, Manchuga rejiminin kurulması özellikle Japonya'nın Çin üzerindeki hegemonyasını ve gücünü gösteren önemli bir işgal dönemiydi.
08:50Ve daha sonra 1937 savaşa 2 sene kala Nankin katliam. Ve Nankin katliamında büyük bir sivil katliamdır. Yaklaşık Japonya 300 bin kadar Çinli'yi öldürmüştür.
09:00Ve bu da aynı şekilde ciddi bir sendrom yaratmıştır ve Japon nefretini de körüklemiştir.
09:05Amerika Birleşik Devletleri'nin Orta Doğu'daki politikalarının arkasında olan devlet olduğunu da görüyoruz. Nasıl görüyoruz?
09:11İran Çin'in en büyük partnerlerinden bir tanesi ve İran'ın Hizbullah, Hamas ve tabi ki Huzilere destek verdiğini hatta ana finansörleri olduğunu biliyoruz.
09:21Peki İran bu kadar parayı nereden buluyor? Bu kadar yaptırımlara karşı ya da bu kadar silahı, mühimmatı, bu kadar desteği nasıl elde ediyor? Tabi ki Çin sayesinde ediyor.
09:30Şimdi ise verilen mesajlar daha net gibi görünüyor. Çin denizinde iki güç arasında resmen savaş çıkar mı bilinmez ancak gerilimin yüksek seviyede seyrettiği aşikar.
09:40Hiroshima ve Nagasaki atılan atom bombaları Japonya'nın 2. Dünya Savaşı'nda teslim bayrağını çekmesinden sonra bilhassa ki Japonya daha sonra o süreçten itibaren artık batının bir vasal gücü olarak varlığını devam ettirmesi.
09:55Ama bunun karşılığında 1949 senesinde özellikle Mao Çin'in yani Çin komünist devriminin gerçekleşmesiyle Japonya batı şemsiyesi altında bir ülke, Çin de komünist blok altında bir ülke olarak iki önemli tarihsel rakip ülke iki karşıt blokta yer almaya başladılar.
10:13Amerika ve Çin'in rekabetinin farklı ülkeler üzerinden ilerlediğini görüyoruz.
10:18Yani ABD özellikle şu son dönemde kendi hakimiyet kurmak istediği alandan Çin'i uzaklaştırmak için Tayvan meselesini ortaya koydu diyebiliriz.
10:31Şimdi Çin medyasına baktığımızda Tayvan'da ilgili söylemler genelde şu şekilde, biz çok büyük bir ülkeyiz, güçlü bir ülkeyiz, Tayvan meselesini gündeme getirip buraya çıkartma yapmak istemiyoruz.
10:43Evet Tayvan orada kalsın ancak orada sıcak bir savaş istemiyoruz, başka bir ülkede girmesin.
10:49Fakat bizim alanımız, bizim amacımız daha çok büyümek.
10:53İşte biliyorsunuz nadir elementleri topluyor, dünyadaki altını topluyor ve zaten teknoloji anlamında çok büyük bir noktaya geldiler.
İlk yorumu siz yapın