- 7 saat önce
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Ayasofya'nın içinde ve Ayasofya restorasyonuyla alakalı bilim kurulu üyemizle birlikteyiz.
00:07Prof. Dr. Aslı Bilban Yalçın'la birlikteyiz ki restorasyonu yakından takip eden bir isim
00:14ve 40 yılı aşkın süredir de yine Ayasofya ile alakalı çalışma yapan bir isim.
00:21Şimdi tabii son günlerde farklı bir şekilde Ayasofya konuşuluyor.
00:26Yani içeri sokulan o ağır tonajlı araçla birlikte konuşuluyor.
00:31Fakat biz burada neler yapıldığını, ne gibi önlemler alındığını hocamızdan dinleyeceğiz.
00:37Hocam hoş geldiniz yayınımıza.
00:38Hoş bulduk.
00:39Şimdi tabii bir güvenlik önlemi diyelim zemin zarar görmesin diye alındığı açıklaması yapıldı ama nasıl yaptınız, nasıl alındı bu önlem anlatabilir misiniz bize?
00:48Şimdi evet öncelikle söylemek gerekirse burada alınan önlemler bu yapılmakta olan çelik büyük iskelenin çalışması bir sene süren bir projelendirilmesi oldu.
01:01Bütün analiz ve testlerden geçirildikten sonra yani bu kolayca alınmış bir karar yapılmış kolayca yapılmış bir işlem değil.
01:09Burada herkesin rahat etmesini dilerim bu konuda işleri rahat etsin tüm vatandaşlarımızın, bilim dünyasının, herkesin.
01:19Şimdi burada bütün zemin testleri yapıldı.
01:22Bunlar 4-5 ayrı testlerinin zemin yükleme testleri, georadarlar.
01:26Bunlar ne kadar ağırlık taşınabilecekleri bunlar bakıldı.
01:29Ama her şeyden öte tabii ki 1500 senelik bir Bizans dönemine ait bir mermer döşememiz var Ayasofya'nın içinde oldukça kıymetli ki.
01:38Hani kendimin de uzmanlık alanı bu, onu da söylemek isterim.
01:42Bu mermerler özellikle iskelenin ayaklarının geldiği yerlerde yerlerinden kaldırıldı.
01:47Tekrar zemin tespitleri, zemin stabilizeleri, statikleri araştırıldıktan sonra bu çelik ayaklar buralara yerleştirildi.
01:5643,5 metre bir yükseklikte bir platform hazırlanacak.
02:02Bu platform neden hazırlanıyor tabii ki bunu da hem bakanlığımız hem de vakıflarımız bunu açıkladılar biliyorsunuz.
02:10Kubbe'nin büyük bir güçlendirmeye ihtiyacı var.
02:13Burada altındayız aslında o kubbe.
02:15Evet kubbe'nin de altındayız.
02:16Kubbe ilk defa ömründe anlaşılacak.
02:22Bu bizim için çok önemli.
02:23Bu ne demek oluyor?
02:25Yani şöyle biz biliyorsunuz yüzyıllar boyunca bu kubbede çeşitli depremler çöküntülere neden olmuş, tamiratlara neden olmuş.
02:32Biz bunları çoğu zaman kimi zaman kaynaklardan kimi zaman da belirli çalışmaların, yüzeysel çalışmalardan biliyoruz.
02:40Ama fiziksel olarak hiçbir zaman bunları görmedik.
02:43Şimdi bunları göreceğiz ilk defa.
02:44İşte bunun için, bu çalışmanın yapılması için böyle bir konstrüksiyonlar yerleştirildi.
02:51Ve zeminde de bir önlem alındı çökme meydana gelmesine.
02:56Nedir hocam bu?
02:57Kesinlikle.
02:57Öncelikle zeminin her tarafında statik ve jeoradar araştırmaları yapıldı.
03:03Yani zemin ve altındaki yerlerin dayanıklığı ölçüldü.
03:07Gereken önlemler alındıktan sonra şunu söylemem gerekirse tam 7 kat bir izolasyon var burada.
03:13Tam ile yani keçeler, jeoteksiler, nem geçiriciye yani zarar vermeyecek özgün döşemeye ve her şeyden önce bunlar konulmadan yerdeki mermer, tarihi mermer levhaların ve onların taban harçlarının ara harçlarının da sağlamlaştırılması yapıldı.
03:32Yani bu olay burasının kapanması oluşmadan önce zeminin sağlamlaştırılması gerçekleştirildi.
03:40Kaç santim yukarıdayız biraz daha normal zeminden?
03:4620 santim az çok 20-25 santim yukarıdayız.
03:49Çünkü dediğim gibi 7 tane katman var burada.
03:52Kaç tona kadar kaldırıyor burası?
03:53Şimdi burası 25-30 tona kadar kaldırabiliyor düşünün yani metrekarede.
03:59O araçların buraya girişi aslında kontrollü bir şekilde.
04:03Kesinlikle evet girerken de zaten gördüğünüz gibi bir platform ve bir köprü ile geçildi.
04:09Hiçbir şekilde ne zemine ne zeminin altındaki altyapılara var olan yerlerde zarar gelecek hiçbir durumla karşı karşıya değiliz.
04:20Bilim kurulu da diğer yetkili kurumlarda, idari kurumlarda bu konuda gerçekten çok hassasiyet göstermekteler.
04:30Yani ülkemiz restorasyon konusunda oldukça ileride.
04:36Bunu da söylemek isterim tabii ki.
04:39Herkesin içi rahat etmesi gerek.
04:42Ayasofiyetimizin tabii ki çok önemli bir kültürel varlığı, milli bir hazinemiz.
04:47Ben şahsen benim bütün bilimsel kariyerimin odak noktası.
04:52Böyle bir şeye hiçbirimizin izin vereceği düşünülemez.
04:55Düşünülemez kötü bir şey.
04:56Fakat şimdi hocamızla yayın öncesi de görüştüğümüzde şu önemli noktayı bize hatırlattı.
05:04Ziyarete ve ibadete açık.
05:06En büyük göstergesi burada.
05:07Şu an mesela ziyarete ve ibadete gelenler vakit geçirebiliyorlar bu alanda.
05:13Ve bir taraftan da restorasyon devam ediyor.
05:15Aslında bu sizin işinizi yavaşlatan da bir süreç.
05:18Ama bu şekilde ilerliyorsunuz.
05:20Şimdi tabii ki yani bir restorasyon dediğiniz zaman daha rahat yapılabilmesi için çalışanların da tabii ki güvenlik tabii ki en önemli.
05:32İnsan güvenliği açısından da daha rahat olabilmesi şart alanın diyelim tabii ki.
05:40Ama biz burada hem ziyaretçileri hem de ibadet edenlere engel olmamak doğrultusunda projemizi o yönde geliştirdik.
05:48En uygun, en doğru, en iyi sistemi bulduğumuzdan da eminiz.
05:53Bundan kimse kuşku duymaz.
05:55Çok teşekkür ediyoruz.
05:56Devam edecek yayınımız.
05:57Şunu belirtelim ayrıca.
05:59Şu an bir çalışma yok burada.
06:01Şu an.
06:02Şu an işte başlamakta.
06:03İskelelerimiz bittikten sonra kubbenin üstüne geçeceğiz.
06:07Aşağıdan yani içeriden kubbe kapanacak ki dışarıdan yapılacak olan çelik konstrüksiyonla kubbeyi kapatacağız.
06:14Biliyorsunuz projemiz de daha önce gösterildi.
06:16İçeriden de ona bir dayanma gücü verilecek dışarıdan da.
06:21Dolayısıyla çok yakında dışarıdaki üst örtünün kapanması yani kubbemizi muhafaza altına alıp çalışmalara başlayacağız.
06:28Oraya da gereken bütün işlemler yapılıp cihazlar getirilecek.
06:33Bu restorasyonun kaçıncı aşaması oluyor hocam?
06:36Şimdi dışarıda başlamıştı.
06:37Bir bölümü tamamlandı.
06:38Şu an içeri geçtiniz.
06:39Dışarıda da çalışmalar hala devam ediyor.
06:41Evet şimdi bakın yani aşama aşama diyemiyoruz.
06:45Ayasofya'yı şunu söylemek isterim.
06:47Tüm herkese dinleyenler olsa Ayasofya bildiğiniz hiçbir yapı gibi değil.
06:53Sadece çok eski olmasının ötesinde çok özel bir yapı.
06:58Yani tarih boyunca çok sıkıntılar da geçirmiş bir yapı.
07:01Ayasofya sürprizler de çıkabiliyor.
07:03Yani biz bugün bir yerine baktığımız zaman bir tarafından başka bir şey çıktığımız çıktığı zaman bir sorun veyahut müdahale isteği.
07:12Dolayısıyla bütün proje yeniden yolunu da etabını da değiştirebiliyor.
07:17Onun için daha çok etaplarımız var.
07:20Mozaiklerin dökülmemesi için yapılacak platform, güçlendirme için olacak bu platform.
07:26Tabii ki daha sonra da diğer konservasyon ve restorasyonları da geçeceğiz.
07:29Güvenlik önlemi demişken bu zevinde anlattık ama kapıda da ben görüyorum bir kaplama yapıldığını gözlemliyorum.
07:36Harici çalışmalar ne örnek verelim kapıdan devam edecek olursak.
07:40Dışarıya doğru gördüğünüz gibi bir yine izolasyonlu bir yükseltiyle kapanma var.
07:46Hiçbir şekilde gelecek hiçbir yüke zarar vermemek amacıyla.
07:50Daha ilerisinde de Ayasofya'nın altında bulunan tüneller veyahut da diğer altyapılara zarar vermeyecek şekilde şu sırada oralarda kazı ve temizleme ve güçlendirme çalışmaları yapılmakta.
08:05Yani Ayasofya'yı hem zeminden güçlendiriyoruz hem de kubbeden.
08:10Uzun soluklu bir proje tabii ki takdir edersiniz kolay bir iş değil.
08:14Böylesine bir yapı dünyanın hiçbir yerinde yok.
08:16Bu da bizim için hem şans hem de zorlu bir maraton tabii ki.
08:22Kesinlikle.
08:22Tabii Ayasofya her senasında ziyaretçi rekoru kıran bir müzeydi.
08:29Şimdi de cami olarak statüsüne devam ediyor, hizmet vermeyi sürdürüyor.
08:33Ve uzun yıllardır da aslında restorasyon devam ediyordu caminin birçok noktasında.
08:38Şimdi geniş kapsamlı hem güçlendirmek üzere hem de yenilemek üzere çalışmalar başlatıldı.
08:45O çalışmaların önemli kısmı, kubbe kısmı ilk defa artık gün yüzüne çıkmış olacak.
08:50Çok önemli bir çalışma bu.
08:52Evet, ilk defa biz kubbenin hem duvar stüktürünü, yani yapısal stüktürünü, hem nerelerde ne zamanlar müdahale gördüğünü rahatlıkla görmüş olacağız.
09:04Ve onu da güçlendirmek için ona göre projelerimizi devam ettireceğiz.
09:09Evet, aslında o araçların giriş çıkış yaptığı noktaya da ulaşmış olduk canlı yayınımızda.
09:14Orayı da göstermek isteriz net bir şekilde.
09:17Şimdi burada halılar var, cami halıları.
09:19Şurada bir açık kalan bölümden nasıl en azından üstü bu zeminin kapatıldığını görebiliyoruz.
09:27Hatta şöyle gösterelim hocam.
09:28Bakın yaklaşık 20 santimden fazla bir mesafe olduğu görülüyor.
09:33Ben şöyle biraz daha eğilmek istiyorum.
09:35Bakın burada bir karış, yani 20 santimden fazla burası en azından bu alanda.
09:40Bunu böyle tarif edebiliriz.
09:42İşte zemin bu nokta, değil mi hocam? Yanlış söylemiyorum.
09:45Evet, doğru söylüyorsunuz.
09:47Orijinal mermer zemin o noktada.
09:50Kapı eşiği orası.
09:52Şu burası kapı eşiğine denk geliyor.
09:54Üstü sarılmış vaziyette.
09:56Ve alt kısım bir çelik güçlendirme yapılmış burada zeminde.
10:00O zaman da kum, siliz kumla bütün kaplanıldı.
10:05Yani o kum hem yayıyor ağırlığın gelmesini hem de güzel bir izolasyon sağlıyor.
10:13Burası tam da kapı girişi.
10:14Evet, kapı girişi.
10:15Buradan da...
10:16Gördüğünüz gibi izole edildi hiçbir şekilde.
10:18Emre Kınacı'dan da rica edelim.
10:20Bakın tam olarak da o kapıların geçiş yapıldığı sırada zarar görmemesi için böyle sarıldı.
10:27Aynı resmiyle gördüğünüz gibi resimler üzerine baskılandı.
10:31Antik kapının, eski kapının daha doğrusu.
10:34Sultanahmet Camii'nde de böyle bir restorasyon çalışmasına tanıklık etmiştik.
10:37Oranın da etrafında böyle bir cami görüntüsü olması açısından yapılmıştı.
10:42Onu hatırlıyoruz.
10:42Evet, estetik eğilimler böyle tabii dünyanın her tarafında.
10:46Böyle görüntüsüyle.
10:47Hani ziyaretçiler de arkasında özgün haliyle ne olduğunu rahatlıkla görebilirler.
10:52Hocam çok teşekkür ediyoruz verdiğiniz bilgiler için.
10:54Çok kısa bir süre kaldı yanımız için.
10:56Son söz neler söylemek ister?
10:58Son söz ben şunu söylemek isterim.
11:01Bir Ayasofya uzmanı ve bir Ayasofya'ya hayatını adamış bir bilim insanı olarak.
11:09Herkesin içini rahat etsin.
11:11Ne olur herkes böyle yazmışsın biz çok üzülüyoruz.
11:14Elimizden gelen her şey yapılıyor.
11:16En iyi şekilde yapılıyor.
11:17Türkiye son yıllarda gerçekten restorasyonda büyük atılımlar yapmıştır.
11:23Birçok ülkeden çok daha ileri işler de yapabiliyoruz tabii ki.
11:28Tabii kötü yanlarda olur, iyi yanlarda olur.
11:30Ama Ayasofya'da en iyisi, en iyi teknik, son teknikler kullanılıyor.
11:35Herkesin içinin rahat etmesini isteriz.
11:38Çok teşekkür ediyoruz.
11:39Prof. Dr. Aslı Bilman Yalçın, Ayasofya Bilim Kurulu üyesi bizim konuğumuz oldu ve son bilgileri ondan dinledik.
11:49Caner Emre Kınacı ve Ahmet Akpolat'la gerçekleştirdik yayınımızı buradan diyelim.
11:54Söz tekrar size bırakalım.
İlk yorumu siz yapın