00:05Tabii devletin rolünün bir tanesi de, rollerinden bir tanesi de burada sosyal devlet olmak.
00:13Yani özellikle gelir dağılımı noktasındaki destekleyici uygulamalarıyla makası bu noktada azaltmak,
00:21aynı zamanda asgari refah düzeyini bütün vatandaşlar için temin etmek ve sağlamak bu oldukça önemli.
00:28Şimdi buradaki temel motivasyon, özellikle asgari ücret diyoruz fakat tam olarak buradaki gelir düzeyi de belli değil.
00:35Yani belki asgari ücretin bir miktar üstünde bir rakam da olabilir bu.
00:39Bu rakamın altında gelire sahip olan hane halkının bu rakama kadar olan kısmının bizzatihi olarak devlet tarafından tamamlanması ve desteklenmesi.
00:49Mesela 25 bin lira bir gelir sınırı getirelim biz buraya.
00:55Haneye de 20 bin lira para giriyor bu noktada.
00:58Buradaki aradaki 5 bin liranın bizzatihi devlet tarafından verilmesi, ailenin bu noktada sünvansı edilmesi temel motivasyon.
01:06Tabi buradaki bu sisteme biz gelir tamamlayıcı aile destek sistemi adını verebiliriz.
01:13Diğer taraftan ise bakın bu OVP'de de vardı.
01:15Özellikle aile odaklı, kapsayıcı, iş gücüne katılımına mani olmayan sosyal yardım programları kapsamında bu uygulamayı biz değerlendirmek daha doğru olur diye düşünüyorum.
01:29Çünkü burada temel odak ailenin bu noktada desteklenmesi, ailenin asgari refah düzeyini bu noktada korunması ve bunu yaparken de istihdama mani olmayan yani burada aslında aktif istihdam politikaları ile beraber yani daha fazla istihdama katılımında teşvik edildiği.
01:49Fakat buna rağmen eğer belirli bir gelir düzeyinin altında haneye bir para girişi var ise bu farkın bizzatihi olarak devlet tarafından ödenmesi ve desteklenmesi durumu söz konusu.
02:01Ne kadarlık bir destekten söz ediyoruz?
02:06Tabi şu anda çalışılıyor. Cumhurbaşkanlığı stratejik bütçe ve aynı zamanda Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından bu çalışma şu an yürütülüyor.
02:15Buradaki temel nokta bizim için asgari ücret mi burada temel gelir olarak baz alınacak yoksa temel gelir olarak bizim veya gelir sınırı olarak tanımlamış olduğumuz rakam asgari ücretten farklı mı olacak?
02:28Bunun henüz detaylarını bilmiyoruz.
02:30Fakat şu an genel olarak hani daha iyi anlaşılması noktasında asgari ücret kavramını biz bu noktada konuşuyoruz.
02:38Oysa ki biliyoruz ki hane halkı, yalnız eşyanlar var, aile var, aileye destek var.
02:44Yani bunun detaylarını önümüzdeki süreçte göreceğiz.
02:46Ama buradaki temel nokta belirli bir gelir sınırının oluşturulması.
02:51Bu asgari ücret endeksi de olabilir, farklı bir rakam da olabilir, hanede yaşayan fertlerin sayısına bağlı da olabilir.
02:59Ama burada temel nokta, temel motivasyon asgari düzeyde hane halkına bir gelirin bu noktada temin edilmesi ve bunun garantisinin bizzatihi devlet tarafından, sosyal devlet tarafından verilmesi, süvas edilmesi ve desteklenmesi burada oldukça önemli.
03:16Bunu altına çizmek lazım.
03:18Dediğim gibi bu programı yaparken de sosyal yardım programına giriyor fakat istihdama mani olmadan yani burada ilave bir iş gücünün, ilave bir maaşın haneye girmesiyle aslında bu gelirin sınırı aşılacaktır ve bu uygulama ortadan kalkacaktır.
03:35Yani temel nokta burada aslında aile için asgari refah düzeyini garanti edecek temel bir sınırın, temel bir gelir sınırının burada oluşturulması ve bunu yaparken de istihdam politikalarında herhangi bir zeval gelmeden bu süreci yönetilmesi temel olarak bu yaklaşımı biz bu şekilde okuyabiliriz.
03:55Peki şimdi dedik ki detaylar netleşecek elbette ama geliri asgari ücret seviyesinin altında kalan hanelere destek sağlanacak.
04:04Burada aile olarak mı bakmalıyız yoksa kişi bazlı da eğer bir kişinin geliri asgari ücretin altındaysa o vatandaşlık maaşından bireysel olarak da faydalanabilecek mi?
04:21Tabii burada temel ama öncelik konusu aile yani aileyi destekleyici, aile refah düzeyini bu noktada asgari refah düzeyini destekleyici, belli bir geliri bu noktada garanti eden bir uygulama durumu söz konusu.
04:34Tabii burada temel odak aile ve hane halkı tabii ki burada bireyler içinde bu durum söz konusu olacaktır.
04:40Yani sonra işte yalnız yaşıyordur vesaire.
04:42Dolayısıyla burada da herhangi bir şekilde asgari ücretten bir daha düşük bir gelir düzeyi söz konusu ise yine burada vatandaşlık maaşı.
04:51Bakın vatandaş diyoruz burada herkesi kapsıyor bu.
04:54Öncelik tabii ki ailenin bu noktada korunması, ailenin temel refah düzeyini koruyan asgari bir oranın belirlenmesi oldukça önemli.
05:02Fakat vatandaş gelinmesi olduğundan da bu herkesi kapsayan bir uygulama olacaktır.
05:07Yani tek başına bu noktada hanede yaşayanlar için de geçerli olan bir uygulama olacak.
05:11Tabii temel nokta burada dediğim gibi o gelir düzeyinin neye göre belirlenecek olması.
05:16Biz burada asgar ücret diyoruz ama çalışmalar burada halen devam ediyor.
05:19Dolayısıyla bu noktada detayları da görmeye ihtiyacımız var.
05:23Peki sizce bu süresiz mi olacak?
05:29Tabii bu bir sosyal politika uygulaması.
05:32Yani bununla ilgili bir süre belirtilmedi.
05:34Dedim ki buradaki önemli olan kriter, parametre aileye giren gelir düzeyi.
05:40Yani burada ilave bir iş gücünün ailede gelir getirici faaliyetlere katılmasıyla zaten süreç otomatikmen kendiyle sonlanıyor.
05:48Yani asgari bir taban diyelim, asgari bir refah tabanı gelir sınırı belirlemesiyle biz aslında bunu anlıyoruz.
05:54Bunun oluşturması buradaki temel amaç, temel motivasyon.
05:58Bununla ilgili bir süre verilecek mi buna bakmak lazım.
06:01Fakat ben bir süre gibi bir sınırlama olacağını düşünmüyorum.
06:05Buradaki temel nokta ilave bir gelir durum söz konusu olsa veya ailenin geliri arttığı zaman
06:10zaten bu uygulamanın, bu vatandaşlık bağışı uygulamasının dışına çıkacaktır.
06:15Temel nokta bu.
06:15Yeni yılda pilot olarak hayata geçmesi de gündemde.
06:20Yani bir sonraki yılda vatandaşlık maaşını alabilecek, vatandaşlarımız olabilecek gibi görünüyor.
06:26Şunu da sormak isterim, burada bir yaş faktörü devreye girer mi sizce?
06:34Ben yaş faktörünün devreye gireceğini düşünmüyorum.
06:37Çünkü burada yine o kavrama gitmek istiyorum, vatandaş kavramına.
06:41Yani hanede yaşayan herkesi kapsayan bir uygulama olacak bu.
06:45Yani burada belli bir yaşın üstünde, 65 yaşın üstünde olup da bu az önce söylemiş olduğumuz
06:51gelir sınırının altında olan hane altları da bu destekten faydalanacaklardır.
06:55Yine gençler de bu noktada bu destekten faydalanacaktır diye düşünüyorum.
06:58Maaşı alabilecek mi kişi eğer altında kalıyor ise asgari ücretin?
07:03Tabii yani buradaki detaylar çalışma devam ediyor.
07:06Fakat hani ben şu anki çalışmadan yola çıkarak bir yorumlama yapacak olursam burada,
07:12burada herkesi kapsayacak.
07:14Burada temel parametre, temel veri bizim için gelir sınırı.
07:18Bu gelir sınırının altında olan tüm vatandaşlarımızı kapsayacak bir uygulama olarak
07:23ben bunu bu noktada yorumluyorum ve anlıyorum.
07:26Diğer taraftan 2026 yılında evet pilot uygulama yapılacak, pilot şeyler seçilecek.
07:30Özellikle deprem bölgesi belki olabilir.
07:32Bu noktada kent yoksulluğun yüksek olduğu, gelir düzeninin daha düşük olduğu,
07:37iller bu noktada pilot uygulama kapsamını anlayabilir.
07:41Tabii bununla ilgili sadece burada Cumhurbaşkanı strateji bütçe ve sosyal politikal bakanlığı çalışmıyor.
07:47Bir de bunun aynı zamanda bir bütçe tarafı var, bir maliye tarafı var.
07:51Bunun oluşturacağı yük durumu söz konusu.
07:53Ama dediğim gibi burada devletin önemli rollerinden bir tanesi de sosyal bir devlet olması
07:59ve bu noktada zaten aile yılı, ailenin korunması, ailenin desteklenmesi,
08:04haneye belirli bir düzeyde gelirin bu noktada aktarılmasının garanti edilmesi,
08:08asgari refah düzeyini korunması gibi kavramlardan yola çıkacak olursak aslında yerinde bir uygulama bu.
08:14Ve bu herkesi kapsayacak olması en azından belli bir gelirin altında artık kimse olmayacak sonucunu biz buradan net olarak çıkartabiliriz.
08:24Ekonomist Prof. Dr. Abdülkadir Develi bizimle birlikteydi.
08:28Vatandaşlık maaşı gündemde biliyorsunuz bu konuya ilişkin.
08:31Şöyle merak edilen birkaç detayı bizlerle paylaştı.
08:35Ama tabii yeni yılda pilot olarak hayata geçmesi bekleniyor.
İlk yorumu siz yapın