MHP lideri Devlet Bahçeli, Terörsüz Türkiye süreci kapsamında kurulan komisyonun İmralı'ya gitmesini önermişti. Tartışma yaratan öneriyle ilgili soruya yanıt veren TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, ''Sürecin tamamlanması bakımından böyle bir adım atılabilir'' dedi.
00:00Ayrıca şunun da bu başından itibaren de söyledik ama müzakereler devam ettikçe, parlamentodaki görüşmeler, dinlemeler devam ettikçe şunu gördük ki gerçekten bu bir Türkiye modelidir.
00:15Özellikle akademisyen arkadaşlarımız, uzmanlar gelip anlattıkları dünyanın farklı yerlerindeki çatışma çözümleri modelleriyle kıyasladığınızda bizim geldiğimiz nokta, şunu açık bir şekilde söyleyebilirim.
00:28Hadi 1 Ekim 2024'ten alın sürecin başlangıcını, 5 Ağustos 2025'ten değil yani komisyonun kurulduğu tarihten değil, bu sürecin başladığı niyetlerin ortaya konulduğu tarihten itibaren alırsanız oldukça kısa bir süre içerisinde başka çatışma çözümleri örneklerine kıyasladığınızda 7 yılda, 9 yılda, 5 yılda gelinen noktaya Türkiye bu kadar kısa bir süre içerisinde gelmiştir.
00:54Hiç şüphesiz bu konuyla ilgili geçmiş uygulamaların, defayetle yapılan, ortaya konulan denemelerin de çok önemli bir birikimi olduğunu biliyoruz.
01:02Ama sonuç itibariyle hız ve kararlılık, baştan beri vurguladığımız şey, bu sürecin hızla ve kararlılıkla sürdürülmesi lazım.
01:11Geniş müzakere ilkesi, yani sadece belli çevrelerin görüşünü değil, geniş olarak toplumun görüşlerinin alınması ve ısrarla söylediğimiz şey, bir üçüncü göze ihtiyaç yok.
01:24Bir ara bulucuya ihtiyaç yok.
01:26Türkiye bunu kendi imkanlarıyla, kendi siyasi olgunluğuyla ortaya koyabilir.
01:31Ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki bu komisyonumuzda esas itibariyle Türkiye modelinin en önemli bileşenlerinden birisi oldu.
01:39En önemli ayaklarından birisi oldu.
01:41Bir daha bir dış güce, bir üçüncü göze ihtiyaç duyulmaksızın süreci millet adına takip edecek bir komisyon olarak bugüne kadar geldi.
01:51Tabii başından itibaren söylüyoruz, bundan sonraki süreçte çok daha dikkatli olmamız gerekir.
01:58Bunu da, bu dikkati özellikle sizlerden de, sizin bu konudaki yönlendirmelerinize de ihtiyacımız olduğunu ifade etmek isterim.
02:06Bu süreçle ilgili, evet, siyasette büyük bir konsensus var, bir an evvel terör meselesini geride bırakalım.
02:12Şartlar olumlu ilerliyor ama sonuçta bizim istediğimiz kadar olmasın diye çabalayan, bir kenarda, bir köşede bekleyen iç ve dış bazı unsurların bu süreci zehirlemek için, sürece zarar vermek için provokasyonlar dahil her türlü çabayı ortaya koyabilmesi muhtemeldir.
02:30Buna karşı da uyanık olmak gerektiğini ifade etmek isterim.
02:35Bir başka önemli özelliği ise bu komisyonun, aşağı yukarı toplumun bütün kesimleri dinlenmiştir.
02:42Devlet yetkilileri konuyla ilgili bakanlarımız geldi, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanımız geldi.
02:47İnşallah bu hafta Perşembe günü yine İçişleri Bakanımız, Milli Savunma Bakanımız ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanımız gelip en başta yaptıkları sunumla bugün arasında neler oldu, hangi adımlar atıldı bunları anlatacaklar.
03:02Çok geniş bir devlet yetkilisi, yani bu konuyla ilgili olan arkadaşlarımız, Aile Sosyal Politikalar Bakanı, Adalet Bakanı olmak üzere bu dışişleri bakanımız olmak üzere gelip anlattılar.
03:16Bir başka ilgili grup ise mağdur yakınlarıydı.
03:21Başta şehit halilerimiz, gazilerimiz olmak üzere, Cumartesi anneleri, Diyarbakır anneleri ve Barış anneleri gibi bu süreçte hakikaten mağdur olmuş olan kitleleri, temsilcileri geldiler ve görüşlerini büyük bir açıklıkla ortaya koydular.
03:35Hukuk camiamızı, barolarımızı ve hukukçuların kurmuş olduğu derneklerin fikirlerini onları da almış olduk.
03:42Tabi bu konuda siyasi tecrübe sahibi olan insanları da dinledik.
03:48Özellikle Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki bu ve benzer konulardaki tecrübelerini paylaşmaları bakımından,
03:55geçmiş dönem meclis başkanlarımızın gelip komisyonla bilgi vermeleri, görüşlerini ifade etmeleri fevkalade değerli ve anlamlıydı.
04:03Ayrıca ekonomi ve iş dünyasına ilişkin kuruluşların hemen hemen yani ana akım kuruluşlarının tamamı geldiler, görüşlerini ifade ettiler.
04:13Akademiden arkadaşlarımız ve uzmanlar geldiler.
04:17Kanaat önderleri, başta Doğu ve Güneydoğu Anadolu olmak üzere birçok çevreden kanaat önderleri geldiler,
04:25STK'lar geldiler ve görüşlerini ifade ettiler.
04:28Kadın ve gençlik kuruluşları da ayrıca insani yardım kuruluşları da bu konu içerisinde görüşlerini paylaştılar.
04:36Şimdi gelinen noktada artık yavaş yavaş bu komisyon çalışmalarının toparlanması sürecine giriyoruz.
04:44Burada bundan sonraki adımda bizim en baştan beri söylediğimiz, zaten sürecin buraya kadar gelmesini sağlayan en önemli husus örgütün ben silahları bırakıyorum ve kendimi tasfiye ediyorum ilanıdır.
05:00Şimdi bunun örgütün gerçekten silahları bıraktığının ve kendisini tasfiye ettiğinin tespit ve tescili bundan sonraki aşamanın en kritik noktasıdır.
05:10Yani bunu biz Türkiye Büyük Millet Meclisi olacak yapacak durumda değiliz.
05:13Milli güvenlikle ilgili kurumlarımızın, başta Milli İstihbarat Teşkilatı ve Milli Savunma Bakanlığı unsurlarının,
05:21evet örgüt kendisini feshetmiştir, sahada ciddi bir silahsızlanma sağlanmıştır diyerek bu tespiti yapmasından sonra
05:29Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin konunun gerektirdiği bir takım yasal düzenlemeleri gerçekleştirmesi mümkün olabilecektir.
05:38Bu çerçevede bizim komisyon olarak üzerinde durduğumuz konu ise bundan sonraki temel görevimiz raporlamadır.
05:46Yani konu neler konuşuldu, genel bunun perspektifi nedir ve bundan sonra da Türkiye Büyük Millet Meclisi'deki bu kurulan komisyon,
05:57Türkiye Büyük Millet Meclisi genel kuruluna hangi teklifleri sunacaktır?
06:01Bunları arkadaşlarla da diğer bütün partilerin temsilcileriyle de bir araya gelerek son görüşmelerimizi geçtiğimiz hafta yaptık ve onlar da hazırlıklarını yapacak ve sonunda bir raporu ortaya koyacağız.
06:14Son olarak şunu ifade etmek isterim, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin bu komisyonu,
06:20Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin bir anayasa komisyonu, bir plan bütçe komisyonu gibi daimi bir komisyon değil,
06:28işte geçici olarak kurulmuş, yasayla kurulmuş bir komisyon değil.
06:32Ama Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde daha evvel defaetle görülen, teamül gereği kurulan defakto komisyonlardan birisidir.
06:39Şimdiye kadar on kez bu tür komisyon kurulmuş,
06:4319. dönemde, 22. dönemde, 23. 24. dönemde, 26. dönemde buna benzer komisyonlar kurulmuş,
06:51anayasa uzlaşma komisyonları kurulmuş, başka konularda komisyonlar kurulmuş.
06:55Bu komisyon meclis teamüllerine uygundur, Türkiye'nin hukuk sistemine uygun bir komisyondur.
07:01Zaten öyle olmasa bugüne kadar gelmesi mümkün olmazdı.
07:06Ayrıca bazen şöyle bir yanlış algılama da ortaya çıkıyor.
07:11Bu komisyon yasal düzenlemeleri yapacak, bu komisyon anayasa düzenlemeleri yapacak, hayır değil.
07:16Bu komisyon niteliği itibariyle, tanımı itibariyle tavsiye niteliğinde kararlar alan bir komisyondur.
07:22Ama bu kadar büyük bir siyasal katılımla komisyonun oluşması ve ondan sonra da şimdiye kadar bütün kararlarımızı hemen hemen ittifakla aldık.
07:31Şimdi bu kararı da ittifakla alırsak bu zaten bir siyasi çerçeveyi, bir perspektifi Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne de söylemiş olacak, göndermiş olacak.
07:41Ümit ederim ki önümüzdeki dönemi kısa bir süre içerisinde tamamlayarak bu tarihi misyonu, Türkiye'nin önüne çıkmış olan bu fevkalade önemli bir gelişmeyi başarıyla kendi adımızla tamamlayarak meclisin genel kuruluna çalışmalar yapılmak üzere gönderilir.
08:00Ve kazasız belasız bu süreç atlatılır.
08:04Şunu söyleyeyim, yani ben şahsen ilk andan komisyonla ilgili kısmı söyleyeyim.
08:08Kurulduğu andan itibaren çalışmalarda beklediğimizden, öngördüğümüzden, şahsen benim öngördüğümden çok daha uyumlu, çok daha dengeli bir çalışma ortaya çıkmıştır.
08:18Ve açıkçası hiçbir siyasi grupta bu işi kendisince yönlendirmeye, provoke etmeye ya da işte bir şekilde buradan siyasi rant elde etmek için adımlar atmaya çalışmamıştır.
08:34Ben bu komisyonun buraya kadar gelmesinde çok büyük katkıları olan, başta Ahlat'ta yaptığı konuşmayla sürecin önünü açan Sayın Cumhurbaşkanımıza ve bunu bir devlet politikası haline getiren Sayın Cumhurbaşkanımıza sürecin elini açma konusunda büyük riskler alarak tarihi bir sorumluluğu üstlenen Sayın Devlet Bahçeli'ye,
08:55Bu komisyona kendi partilerinden temsilciler vererek komisyonun çok partili bir şekilde çalışmasına vesile olan Sayın Özgür Özel'e, Yeni Yol Partisi'nin grup başkanına ve diğer oradaki orayı oluşturan partilerin genel başkanlarına,
09:14Dem Partisi'nin eş genel başkanlarına ve parti yöneticilerine, tek tek buraya temsilcilerini gönderen diğer bütün siyasi partilere, Demokrat Parti'ye, Türkiye İşçi Partisi'ne, Emek Partisi'ne, Hüdapara ve diğer komisyonda yer alan yeniden Refah Partisi'ne teşekkür ediyorum.
09:34Bu tarihi bir komisyondu. Biz baştan beri şunu söyledik, gelin görüşlerinizi, itirazınız varsa da burada söyleyin.
09:40İtirazlarınızı da kayıt altına aldın ve böylece Türkiye'nin bu tarihi sürecini hep beraber başarıyla yönlendirelim.
09:48Ümit ederim ki şimdiye kadar geldiği gibi bundan sonra da büyük bir olgunlukla ve sonuç alıcı adımlarını atarak,
09:55Yani iyi bir raporla meclise kendi görüşlerini paylaşarak komisyon bu anlamda üzerine düşen sorumluluğu yerine getirir.
10:05Çok teşekkür ediyorum. Sorularınız ve katkılarınızla da müzakereyi devam ettirebiliriz.
İlk yorumu siz yapın