Cumhurbaşkanlığı’nın 2026 yılı programında emeklilik sisteminde değişiklik sinyali verildi. Ekonomist Abdülkadir Develi, yeni düzenlemeyle daha uzun süre çalışanların daha yüksek emekli maaşı almasının hedeflendiğini söyledi. “Aylık bağlama oranı” yeniden düzenlenerek sistemin mali yük getirmeden sürdürülebilir hale getirileceğini belirten Develi, silver ekonomi kavramıyla birlikte yaşlı nüfusun daha uzun süre istihdamda kalmasının teşvik edileceğini ifade etti. Detaylar CNN TÜRK Muhabiri Gülşen Coşkun haberinde.
00:03Kendisine senin sorduğun o başlığı soracağız.
00:06Detaylar nedir?
00:07Biraz daha konuyu detaylı bir şekilde ilgileneye çalışacağız.
00:10Hocam hoş geldiniz.
00:11Hoş bulduk, teşekkür ediyorum.
00:13Sağ olun.
00:13Şimdi emeklilik sistemi, çalışma hayatı bunlar hep çok konuştuğumuz konular.
00:18Ve tabii ki en çok konuştuğumuz başlık da emekli maaşları.
00:21Şimdi, 2026 yılı için Cumhurbaşkanlığı yıllık programında yer alan bazı sistemsel değişikliklerin önden sinyali verildi.
00:29Şimdi önümde de o program var.
00:31Oradan başlayarak bu soruyu sormak istiyorum.
00:33Meltem de az önce sordu.
00:34Şimdi, emeklilik sistemine ilişkin olarak özellikle aylık bağlama sistemi üzerinde bazı çalışmalar bekleniyor.
00:42Programdan okuyorum.
00:43Deniliyor ki aylık bağlama sistemi kişilerin daha çok istihdamda kalmasını teşvik edecek ve mali yük getirmeyecek şekilde yeniden düzenlenecek.
00:51Şimdi burada teknik bir detay gibi görünüyor ama bu ne işe yarayacak?
00:54Yani emekli maaşlarında bir yükseklik olacak mı, artış olacak mı?
00:59Ne zaman yansır ve ne demek bu aylık bağlama oranlarının değişmesi?
01:03Önce bunun biraz tekniğinin Türkçeleştirilmiş şekliyle başlayalım isterseniz.
01:07Tabii öncelikle önemli bir konu bu.
01:09Milyonlar ilgilendiren bir konu.
01:11Çünkü burada emekli olduktan sonra ne kadar maaş alacağımız sorusuyla ilgili bir durum aynı zamanda bu.
01:16Burada aylık bağlama sistemi demiş olduğumuz yani bu 2000'li yıllardan önce %76'lara kadar çıkmıştı.
01:23Yani bu aylık bağlama oranı demiş olduğumuz nokta emekli olduktan sonra sizin ne kadar maaş alacağınızı belirleyen aynı zamanda orandır bu oran.
01:32Bu ne kadar yüksek olursa siz emekli olduktan sonra o kadar yüksek bir maaşa sahip olacaksınızdır bu.
01:37Nasıl alınacak bu peki?
01:39Bu şöyle söyleyeyim birisi aylık maaş çarpı oran ile %76'ın çarpımı ile 2000'den önce hesaplanıyor.
01:48Daha sonra bu 2008 yılında %50'ye geldi ve şu anda da zaman zaman %30'a kadar düşebiliyor bu.
01:55Tabii bunun hesaplanma sistemi var yani bu apayrı bir teknik bir sistem var burada.
02:00Burada temel soru şu emeklilerin maaşı burada nasıl artacak?
02:04Tabii burada öncelikle sizin ifade etmiş olduğunuz gibi sistemin sürdürülebilmesi önemli burada.
02:10Aktür-eryal denge demiş olduğumuz yani sistemin sosyal güvenlik sisteminin kendi kendini burada finanse edeceği ve sürdürülebileni sağlayacağı bir durum söz konusu olmalı.
02:19Diğer taraftan da artık yaşam süreleri de uzuyor, artıyor ve gümüş ekonomi diye bir kavram var şu an dünyada.
02:25Yani bu sivil ekonomi demiş olduğumuz yani daha çok beyaz taşlıların belli bir yaş üstü olan insanların çalışma hayatında devam etmeleri anlamına gelen bir ifadedir bu.
02:36Yaşam süresi arttıkça o insanların daha fazla aynı zamanda sistemde kalmasını teşvik etmek burada oldukça önemli.
02:44İki nokta önemli hemen tekrar sözü size vereceğim.
02:46Burada birincisi sisteme mali yük getirmeden yani sosyal güvenlik sistemine mali yük getirmeden işveren kesintisinin arttırılarak aynı zamanda çalışan kesintisinin de bu noktada arttırılarak sistemin birikimin burada arttırılması ve emeklilik sonrası daha yüksek miktarda maaşın sağlanması.
03:05Hatta daha fazla uzun çalışmanın da burada teşvik edileceği bir sistem.
03:10Daha çok çalışmak, daha uzun çalışmak ve daha yüksek emekli maaşı almayı daha cazip hale getirmek aslında sistemin temel motivasyonu.
03:17Aslında kriter bu.
03:18Daha çok daha uzun süre çalışılacak çünkü artık yaşam süresi uzadı.
03:22TÜİK'in rakamlarına göre de böyle oluyor.
03:24Ama bir taraftan da şöyle bir sorun var ki o dediğiniz sosyal güvenlik sistemindeki belki de illerisi için sorun olabilecek noktada doğum artış hızının azalması noktasında.
03:35Yani bir taraftan doğumlar azalırken yaşam süresi uzuyor ve bu uzayan yaşam süresinde çalışanların daha uzun çalışması teşvik ediliyor böylelikle.
03:45Yani çalışanın çalışma süresi artınca emekli maaşı da artmış olacak doğru mu anlıyoruz?
03:51Çok doğru.
03:51Buradaki kriterden bahsediyoruz.
03:52Sistemdeki temel motivasyon bu.
03:54Daha mı geç emekli olacak artık yani bunu mu demek?
03:57Bazı emekli maaşlar bazıları mesela asgari ücretin biraz üzerinde maaş alıyor ve çalışma emekli olmak istemiyorlar.
04:03Çalıştıkça da emekli maaşlar azalacak bunu biliyorlar.
04:06Aslında buraya bir şu anda bir burayla ilgili bir düzenleme geliyor bu.
04:10Yani sistem şuraya gitmeli aynı zamanda.
04:13Daha fazla çalışan daha fazla bu noktada emeklilik primi biriktiren emekli olduğuna daha fazla maaş alsın noktası olmalı burada.
04:21Ne zaman tam olarak devreye girer çok kısa rica edeceğim ve kimleri kapsar tam olarak?
04:25Tabii bu şu dediğim gibi herkes kapsayacak bir husus.
04:28Şu anda çalışan, hala hazırda çalışan, prim ödeyen herkesi kapsayacak olan bir düzenlemedir.
04:34Burada artık dediğimiz gibi yaşam süreli uzandığından dolayı silver ekonomi yani burada belli bir yaş üstü olan insanların daha fazla ekonomide kalmalarını sağlayacak ve daha fazla ekonomiyle daha fazla istihdamla kalmalarından dolayı daha fazla prim biriktirecekler ve daha yüksek miktarda emekli maaşına burada ulaşacaklar.
04:52Dediğim gibi burada maliye yük getirmeden bu önemli bir tabir.
04:56Sistemi koruyacak olan şey o aslında değil mi?
04:58Çünkü aktüryel denge şu anda çok iyi bir noktada değil.
05:00Bunun iyileştirilmesi lazım.
05:01Dolayısıyla burada birazcık daha yük işçi ve burada çalışanlar ve aynı zamanda işverenlere için daha fazla prim ödeme ile bu sistemin desteklenmesi ama iyi taraf şu daha fazla çalışmayla daha fazla...
İlk yorumu siz yapın