Marmara'da gerçekleşen depremlerle ilgili Deprem Uzmanı Prof. Dr. Şener Üşümezsoy'dan kritik bir uyarı geldi. Prof. Dr. Üşümezsoy, "Asıl risk Adalar'da değil Yalova hattında" dedi. https://haberglobal.com/gundem/prof-dr-sener-usumezsoydan-marmara-depremi-uyarisi-asil-risk-adalarda-degil-yalova-hattinda-488783
00:01Devam edelim şimdi. Balıkesir'de Sındırgı Merkezi bildiğiniz gibi ard arda depremler meydana geliyor.
00:08Şimdi bu bölgeyle ilgili geçtiğimiz dakikalarda da bir haber aktardık. Afet bölgesi ilan edildi bölge.
00:14Şimdi Prof. Dr. Şener Üşümezsoy'dan da Marmara bölgesi için dikkat çeken bir uyarı var.
00:19Olası 6,5-7 büyüklüğündeki depremin özellikle Yalova ve Çınarcık çevresini etkileyebileceği belirtiliyor.
00:26Şimdi NSG'yi karşımda yanında da Şener Üşümezsoy var. Bu konuya dair ayrıntıları kendilerinden dinleyelim.
00:35Sultanan'ın çok kıymetli bir konumuz var yanımızda. Prof. Dr. Şener Üşümezsoy haber global ekranlarının konu oluyor.
00:42Hocam hoş geldiniz. Öncelikle özellikle son zamanlarda Yalova'ya ilişkin çok ciddi uyarılarınız var.
00:49Yalova'da deprem riski söz konusu mu? Bir depremi bekleniyor? Neler söylüyorsunuz?
00:54Sorduğun soruyu anladım. Yalova'da son zamanlar değil uyarılarım 1999 yılında 17 Ağustos'ta kırılan fay.
01:07Yalova'dan Çınarcık'a, Çınarcık'tan Esenköy'e doğru giden bir arçı dizilimiz dedi. Demek ki fay oralarda kırılmıştı.
01:17Ve Esenköy'den de Bozburnu'na doğru giden bir hattı ve burada balıkçılar Esenköy'de dev fayın kırıldığını söylemek için balıkçı ağlarının yandığını söylemişlerdi.
01:29Biz o zamandan beri burada ana kola şapraz gelen bir fay hattı olduğunu ve bu fay hattında bir stres yüklenmiş olduğu için ris taşıdığını vurgulamıştık.
01:42Ama bölgenin tektoniğini incelediğim zaman, depremselliğini, bu deprem nedir şu andaki imkanından bunu anlatalım.
01:52Kuzey'de bir Kocaeli Dağları var, Kocaeli Dağları, ona İstanbul Biloğu diyelim, Karadeniz Biloğu.
02:02O blok ile güneyinde Armutlu Dağları ve Anadolu Biloğu olduğunu ortaya koyalım.
02:13İkisi arasından bir sınır geçiyor.
02:14Bunlar jeolojik olarak çok ayrı dağlar, çok ayrı bloklar.
02:19Bunun ikisi buna kıtalar arası plaka sınırı diyoruz.
02:24Peki ne oluyor bu sınır boyunca?
02:26İşte fay dediğimiz, Kuzey Anadolu fay dediğimiz olay bu.
02:29Anlaşılmayan, ruh anlaşılmayan olgu.
02:32Güneydeki blok, Anadolu Biloğu kaygan bir şekilde faydan batıya doğru yılda 2.5 santim gidiyor.
02:41Kuzeyde de aynı tarzda doğuya doğru gidiyor.
02:44Şimdi bu fay attığı boyunca kitlendiği için hiç hareket yok.
02:50Eğer bir yayı düşün, sıfır noktasında güneye doğru yılda 2.5 santim gidince yay geriliyor.
02:58Bu 10 yılda 2.5, 25 santim, 100 yılda 2.5 metre, 200 yılda 5 metrelik hareketsiz kalmış, kitlenmiş bir olay deniyor.
03:12Buna stres birikimi diyoruz.
03:14Bu stres birikiminin geçtiği yer önemli.
03:18Şimdi bu yerde doğuda Mudur'dan başlıyor.
03:24Sonra geliyor batıya doğru Sapanca'ya.
03:27Sapanca'dan Gölcük kıyısından, sonra Hersek Burun altından, Orhan Gazi'nin güneyinden, Yalova'dan Çınarca'ya doğru uzanıyor.
03:38Burada bir çatal yapıyor.
03:39Biri batıya doğru, Çınarcı'dan batıya doğru, bak zaman güneşin battığı yere doğru gidiyor.
03:45Diğeri Çınarcı'dan güney batıya doğru ilerliyor.
03:49Doğuda ise aynı şekilde Mudur'dan gelen fay hattı, 1999 deprema anlamak için bahsediyoruz.
03:58O fay hattına bir kol geliyor, aynı armutlu burundaki kol gibi.
04:02O kol Elmacık Dağı'nın doğu kenarından, kuzeye doğru gidiyor.
04:06Buna karar ederek oluyoruz, daha sonra düzce fayı.
04:09Şimdi bu iki blok arasında, bu kadar ayrıntılı görmenizi istediğim için çizilmesi gereken,
04:16iki blok arasında hareket olduğunda hareketsiz bölgeler kırılıyor.
04:22İşte Kuzey Anadolu fayının İstanbul'a yakın bölgede kırıldığı hat bu hat.
04:29Evet, 1509 depreminde Mudur'dan başlıyor.
04:34Çınar, Mudur'u hemen arkasından sayıyorum, insanlar gelsin, Gemlik, Gemlik taktın aklıma.
04:41Sapanca, Gölcük, Yalova, Çınarcık, Esenköy veya Batı'ya doğru giden bir hatta kırılmış.
04:541509'da.
04:55Burada ama ana kırılma, kırılmalarda, bunlar segment segment faylardan oluşuyor.
05:00Kırılmalarda, büyük atımın olduğu yerde, depremin tekrarlanması uzun zamandan arkıyor.
05:07Yani eğer bir yerde 5 metrelik atım yapmışsa, orada artık 500-200 yıllık deprem boşalmıştır.
05:17Hatta 300 yıllık deprem boşalmıştır.
05:19Ve bu anlamda, 1509 depremden sonra, 1719'da Gölcük ve Doğusu'nda bir kırılma var.
05:32220-10 yıl sonra.
05:34Batı'da, bu Çınar, Yalova'da ana atımda kırılmış 1509 depreminde belki 6-7 metre atıldı.
05:41Ortada kırılma yok.
05:43Batısında ise, 1166'da, 260 yıl sonra bir kırılma var.
05:48Bu denkleme baktığım zaman, bunlar nedir?
05:52İki plakanın birbirine göre ters yönünde hareketi nedeniyle, biriken stresin boşalma yıllarını sayıyorum, deprem denemiz.
05:59Daha sonra 1894'de bir kırılma.
06:04Yalova Çınarcı kıyısında, Batı'ya doğru giden kesimde.
06:07Ve 1999'da, esas olarak Karamürsel'den Doğu'ya, oradan yukarı Karadere ve Düzce'ye doğru giden bir kırılma yaptı.
06:16Şimdi bu anlamda baktığın zaman, burada 17 Ağustos'ta kırılan fay geldi.
06:22Esenköy'den güneye doğru giden bir kesimde bir stres biriktirmişti.
06:26Aynı dönemde Düzce'de stres kalmıştı.
06:30Ben dedim ki, fay bundan sonra Düzce'de kırılacak.
06:33Ama öbür tarafı Çınarcı'da da kırılabilir.
06:35Ama adalarda kırılmayacak.
06:38Çünkü adalar fayı olsun.
06:41Yeşilköy ile Büyükçekmec arasında olan kesim, Çınarçukur'un kuzey kenarı ölü bir fay.
06:45Ve bu anlamda, Kumburgaz Çukur'undaki fay kırılınca, 6.2'lik depremle, Kuzey Marmara'da kırılacak bir fay yok demiştim.
06:55Güneyde ise, bütün bu depremler güney kıyısında oluşmuştur.
06:59Yalova'da da 1960'da da bir kırılma olmuştur burada, Çınarcı kıyısında.
07:04Demek ki şimdi nedir durumda?
07:06Herkesin alert olduğu, 99 depremden sonra Esenköy-Bozbur'una doğru giden fay hattında stres vardır cümlesini.
07:15O dönem doğru olan cümle, ama deprem açısından 1894 depremi bunun stresini boşaltmıştı.
07:21Yani iki blok arasında, biri doğuya, biri batıya doğru giderken, gidemeyen bölgelerde kırılmalar olduğu zaman, gidemeyen bölgelerde stres birikiyor.
07:33O stresi nasıl boşaltacak?
07:34200 yıl birikiyor, bazen 300 yıl birikiyor ve aynen kırılıyor.
07:38Mesela 1509'dan sıfırlayalım, 1000 doğudaki, yani Sapanca ve doğusunda olan kesim mi, gölceye doğru, 210 yıl sonra kırıldı.
07:52210 yılda kaç metre atım biriktirdi burada?
07:55Yaklaşık 5 metre.
07:57O 3 metre, ondan sonra ama ortada Yalova civarında 6-7 metrelik atımla kırıldığı için, o bölgede kırılma olmadı.
08:06Onun batısında, ki 260 yıl sonra kırılma, 1166 payında olmuştu orada yine 3 metrelik.
08:15İşte bu, daha sonra, 1766'dan sonra, 1894'de kırılma, hem 1766'da az kırılan, ama 1509'dan beri kırılmamış olan kesimde, stres birikliği için 1894 deprem oldu.
08:321999 depremi Yalova Çınarcık kıyısına kadar geldi ama Düzce'ye kadar gitmişti.
08:39Onun bu Kumburgaz-Yalova Çınarcık kıyısından, Esenköy'e doğru giden kesimde stres kalmış mıdır sorusunu sorduğumuz zaman,
08:48o stres vardı ama 1894 depremi nedeniyle deprem yapacak bir stres değildi.
08:53Buradan ne anlıyoruz Türkçe ile, Kuzey Marmara kıyısında Adara payı, ölü pay, Kumburgaz ve Selim'deki pay kırıldıktan sonra,
09:03Adara payın doğu batı gidişi, Çekmece ile Yaşıköy arasında payı stres biriktirmiyor.
09:09Yaşıköy ile Yalova arasındaki 65 kilometre stres biriktirmiyor.
09:14Ama Marmara'da stres biriktiren yerlerin tarihini şu anda özetledik.
09:19Bu anlamda da Güney Kıyı'da da yakın bir zamanda deprem gözükmüyor.
09:24Hocam peki bahsetmiş olduğunuz ve stresin biriktiği fayda deprem potansiyeli olarak kaç büyük günde bir deprem riski taşıyor?
09:31Şu anda stres birikmiş fay yok.
09:341894 ve 1999 depreminden sonra, 99'dan bu yana geçen süre 25 yıl, yılda 2,5 santimden ne yapar?
09:4510 yılda 25 santim.
09:481894'de kırılan fay, yetersiz kırıl, 1766 fayın üzerine kırıldı.
09:541894'den beri 100 yılda da 2 metrelik bir atım birikmiş durumda.
09:58Dolayısıyla depremin kızardığı bir fay yok.
10:01Peki Yalovalılar özellikle şu anda da ekran başındalar.
10:07Onlar da uyarılarınızı çok dikkatle takip ediyorlar.
10:10Yalovalı için tekrar rica edeceğim hocam.
10:13O Çınarcık, Esenköy, Hattı ve Armutlu Yarımadası'na kadar riskli olan bölge olduğunu belirtiyorsunuz değil mi?
İlk yorumu siz yapın