- 1 hafta önce
Sıradışı Strateji Türkiye'nin iç ve dış güvenlik politikalarını masaya yatırıyor.
FARKLI YAKLAŞIMLARIN BULUŞMA NOKTASI SIRADIŞI STRATEJİ
Gazeteci Turgay Güler, Gaffar Yakınca, Prof.Dr.Yusuf Dinç ve Dr.Kemal Olçar Türkiye’nin iç ve dış güvenlik politikalarını Sıradışı Strateji’de enine boyuna masaya yatırıyor. Türkiye’nin çevresinde ve dünyada yaşanan olayları tüm yönleriyle ele alan Sıradışı Strateji, yaşananların perde arkasını inceliyor.
Turgay Güler’in sunumu, gazeteci Gaffar Yakınca, Prof.Dr.Yusuf Dinç ve Dr.Kemal Olçar’ın yorumlarıyla Sıradışı Strateji; dünya gündemini ve Türkiye’ye etkilerini, Orta Doğu’da yaşanan güç savaşlarını, ülkelerin çıkarları doğrultusunda uyguladıkları stratejileri ve sonuçlarını derinlemesine analiz ediyor. Değişen dünya düzenindeki Türkiye’nin pozisyonu, dış politikası, uluslararası ilişkilerdeki son durum, iç ve dış tehditler ve yaşanan en güncel olaylar Sıradışı Strateji’de değerlendiriliyor.
Dünyada yaşanan olayların perde arkası Sıradışı Strateji ile her Salı saat 21.00’de Ülke TV’de.
FARKLI YAKLAŞIMLARIN BULUŞMA NOKTASI SIRADIŞI STRATEJİ
Gazeteci Turgay Güler, Gaffar Yakınca, Prof.Dr.Yusuf Dinç ve Dr.Kemal Olçar Türkiye’nin iç ve dış güvenlik politikalarını Sıradışı Strateji’de enine boyuna masaya yatırıyor. Türkiye’nin çevresinde ve dünyada yaşanan olayları tüm yönleriyle ele alan Sıradışı Strateji, yaşananların perde arkasını inceliyor.
Turgay Güler’in sunumu, gazeteci Gaffar Yakınca, Prof.Dr.Yusuf Dinç ve Dr.Kemal Olçar’ın yorumlarıyla Sıradışı Strateji; dünya gündemini ve Türkiye’ye etkilerini, Orta Doğu’da yaşanan güç savaşlarını, ülkelerin çıkarları doğrultusunda uyguladıkları stratejileri ve sonuçlarını derinlemesine analiz ediyor. Değişen dünya düzenindeki Türkiye’nin pozisyonu, dış politikası, uluslararası ilişkilerdeki son durum, iç ve dış tehditler ve yaşanan en güncel olaylar Sıradışı Strateji’de değerlendiriliyor.
Dünyada yaşanan olayların perde arkası Sıradışı Strateji ile her Salı saat 21.00’de Ülke TV’de.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00:00İzlediğiniz için teşekkürler.
00:00:30Alparslan Bayraktar bizlerle.
00:00:32Hakikaten bu yoğunluk içerisinde vakit ayırdınız ve yayınlarına geldiniz.
00:00:35Peşinden teşekkür edeyim önce.
00:00:36Teşekkür ediyorum. Sağ olun.
00:00:38Ne zamandır aslında yapmayı planladığımız bir programda bugüne nasipmiş diye.
00:00:43Aynen öyle. Nasip bugüneymiş.
00:00:46O yüzden biz programın bitimine kadar sizden istifade edebildiğimiz kadar istifade etmeye çalışacağız.
00:00:53Yoracağız sizi. Kusura bakmayın peşinden değil.
00:00:54Şimdi Enerji Bakanlığı hani biz hep dikkatlerimizden belki toplum olarak da dikkatlerimizden kaçan bir şey.
00:01:03Aslında en stratejik en önemli bakan enerjiniz yoksa yani stüdyoda program yapamıyorsunuz.
00:01:07Dolayısıyla acayip bir yerdesiniz ve kendinizi de nasıl söyleyeyim çok fazla ön plana çıkarmıyorsunuz.
00:01:20Aslında çok önemli işler yapıyorsunuz.
00:01:21Türkiye enerji konusu Türkiye açısından çok önemli.
00:01:25Osmanlı Devleti işte siyah su dedikleri petrol yüzünden paramparça edildi.
00:01:30Varsa enerjiniz üretiyorsunuz.
00:01:32Varsa enerjiniz geliriniz artıyor.
00:01:36Yoksa bir takım sıkıntılar hasıl oluyor.
00:01:39Bizim enerji konusunda maalesef geçmişte bir şanssızlığımız var.
00:01:44Ama hep heyecanlanıyoruz.
00:01:45Onların hepsini konuşacağız.
00:01:47Tabarda petrol çıktı.
00:01:48Şurada doğalgaz bulduk.
00:01:50Orada sondaj yapıyoruz.
00:01:52Bunlar toplumu heyecanlandırıyor.
00:01:53Şimdi buralara geleceğim ama öncelikle bizim stratejimiz nedir enerjide?
00:01:57Evet.
00:01:58Şimdi aslında sizin çok güzel ortaya koyduğunuz gibi enerji meselesi gündeme genelde negatif, genelde olumsuz konular.
00:02:08İşte elektrik.
00:02:09Elektrik fiyatı, doğalgaz fiyatı.
00:02:10Elektrik fiyatı, doğalgaz fiyatı.
00:02:12Elektriğinizde, doğalgazınızda bir kesinti olduğu zaman aslında vatandaşımızın, insanımızın ve kamuoyunun gündemine gelen bir mesele.
00:02:19Dolayısıyla bu yönüyle o hizmetlerde herhangi bir aksamı olmadığında da aslında da çok gündem olmayan bir konu.
00:02:27Fakat işin özünde enerji bugün toplumların, milletlerin, devletlerin, ekonomilerin hayatiyetlerini devam ettirebilmesi için, sürdürülebilir olması için, büyümesi için olmazsa olmaz bir unsur.
00:02:42Enerjisiz hiçbir şey. Mümkün değil. Dünya özellikle önümüzdeki süreçte de gördüğümüz muazzam bir elektrikleşmeye doğru gidiyor.
00:02:52Yani elektrik talebi, elektrik tüketimi çok ciddi bir şekilde artıyor.
00:02:57Türkiye zaten enerjisi, ekonomisi büyüyen, dolayısıyla enerji talebi büyüyen bir ülke.
00:03:02Önümüzdeki süreçte de, önümüzdeki 30 yıla baktığımızda ki enerjide bütün aslında stratejiler çok uzun dönemli yapılıyor.
00:03:11Elbette işimizin şöyle bir boyutu var.
00:03:13Saliselerden, saniyelerden böyle 80-100 yıllara uzanan bir aslında zaman aralığında çalışıyoruz.
00:03:22Yani saniyelerden kastım şu, vatandaşımız, siz, biz evimize gittiğimiz zaman, düğmeye bastığımızda o an, o saniye, o elektriğe ihtiyacımız var.
00:03:31Dolayısıyla o anı tedarik edebilmeniz lazım.
00:03:35Ama bir taraftan da 80-100 yıllı bulunacak.
00:03:37Örneğin işte Akkuyu'da nükleer santral yapıyoruz.
00:03:4080 yıllık bir ömrü var.
00:03:42Bizi 2000-200'lü yıllara taşıyacak bir projeyi de bugünden aslında dizayn ediyorsunuz ve yapına başlıyorsunuz.
00:03:49Dolayısıyla böyle bir zaman aralığına baktığınızda önümüzdeki 30 yılı biz 2050-55'leri planladığımızda şunu görüyoruz.
00:03:56Türkiye'nin enerji talebi en az 3 katına çıkacak elektrikte.
00:04:00Bu muazzam bir talep artışı.
00:04:02Bunu yapacak yatırımları mutlaka yapmamız lazım.
00:04:05Ama biraz önce ifade ettiğim o dünyadaki elektrikleşme trendi.
00:04:11Yani artık her şeyin elektrikli olduğu bir dünyaya doğru gidiyoruz.
00:04:14Yapay zeka inanılmaz bir etkiyle geliyor.
00:04:18Data veri merkezleri, iklim değişikliği ve hangi sebeple derseniz deyin muazzam bir klima etkisi geliyor.
00:04:27Klimalar bu yaz mesela çok fazla çalıştılar.
00:04:30Dolayısıyla bütün bunların etkisiyle elektrikli araçlar artık ulaştırma da elektrikleşmeye başladı.
00:04:36Dolayısıyla bütün bunlarla beraber Türkiye'nin de ve dünyanın da büyük bir elektrik talebiyle karşı karşıya olduğu bir önümüzdeki 10 yılları görüyoruz.
00:04:44Dolayısıyla herkes bu büyüyen, artan talebi nasıl karşılarım, oradaki enerji kaynaklarını nasıl güvence altına alabilirim noktasında büyük bir mücadelenin içerisinde.
00:04:56Ve aslında bu bir mücadele alanı, bir çatışma alanı, çok büyük bir çatışma alanı olabilecek bir alan.
00:05:07Zaman zaman yaşadığımız konular.
00:05:10Bugün işte nadir toprak elementlerinde dünyanın bunu kontrol altına alma çabaları dünyadaki belli başlı ülkeler.
00:05:17Dolayısıyla böyle bir dünyada hareket ediyoruz.
00:05:19Yani bu biraz daha büyük makro bir global resim oldu belki.
00:05:22Bunu devam etmeden önce şunu sorayım unutmazsınız değil mi lütfen?
00:05:26Elbette ki.
00:05:26Ben şunu biliyorum bu stüdyoda çok konuştum bunu.
00:05:30Geçmişte yani diyelim ki 2000 öncesi enerji konusunda konuştuğumuz şeyler işte bu yıl doğalgazı kimden alacağız?
00:05:38O verirse ne olur vermezse ne olur.
00:05:40Bulgaristan'dan elektrik iter.
00:05:42Aslında sizin döneminize yani iktidar döneminizi de kastediyorum.
00:05:47Sizin döneminizi de kastediyorum.
00:05:49Geriye doğru herkesin zorlukları var ayrı mesele.
00:05:51Yani hiçbir öngörü yok.
00:05:56İleriye doğru hiçbir hesaplama yok.
00:05:59Böyle bir dönem alıp bunu inşa edip bir de hani bugünü kurtarmak için değil.
00:06:042080 diyorsunuz, 2050 diyorsunuz, 2035 diyorsunuz.
00:06:08Bunun zorluğu başka bir şey herhalde.
00:06:09Yani umursamayın bugün elektrik yanıyor mu?
00:06:13Eve gittiğimde düğmeye bastığımda çalışıyor mu?
00:06:16Bitti.
00:06:17Demiyorsunuz.
00:06:18Neden demiyoruz?
00:06:20İşte o biraz önce anlattığım yani o enerjinin kendine has doğasından kaynaklanan iş nedeniyle söyleyemiyorum bunu.
00:06:26Zira bugün bakın bugün enerji arz güvenliğinde hiçbir sorununuz olmayabilir.
00:06:30Ama bugün o stratejik kararları almazsanız, 2050'lerde, 2070'lerde, 2080'lerde sizi etkileyecek kararları almazsanız çok kısa bir süre içerisinde ülkeniz arz güvenliği sıkıntısı yaşayabilir.
00:06:44İnsanlarınızın elektriğe, akaryakıta, doğal gaza erişiminde problemler yaşayabilirsiniz.
00:06:48Onun için benzin vardı da biz mi içtik diyemezsiniz.
00:06:50Diyemezsiniz.
00:06:51Dolayısıyla çok önemli bir uzun dönemli planlamaya girmek durumundayız.
00:06:55Burada çok fazla paydaş var.
00:06:59Yani Türkiye'de bunu tek başınıza zaten yapma şansınız yok.
00:07:02Uluslararası oyuncular, uluslararası piyasalar.
00:07:05Bugün dünyada ticaret savaşları malumunuz çok büyük oranda bütün ekonomileri aslında etkiliyor.
00:07:11İşte para politikaları bütün dünyada, bugün herkes işte Fed'in faiz kararına, Merkez Bankası'nın kararlarına, o çerçevede ihtiyaç duyulan yatırımın maliyetlerine.
00:07:22Dolayısıyla çok boyutlu, çok değişkenin olduğu bir alanda hareket ediyoruz.
00:07:29Ve tabii böyle bir alanda da herkes, bütün ülkeler enerjilerini güvence altına almaya çalışıyorlar, enerji maliyetlerini düşürmeye çalışıyorlar.
00:07:36Ve netice itibariyle bu rekabetçilikte en önemli unsurlardan biri haline gelmiş durumda.
00:07:43Dolayısıyla açık, üretimi Türkiye'ye taşımak istiyorsanız, üretim merkezi, Türkiye'ye üretim merkezi yapmak istiyorsanız, ucuz enerjiye ihtiyacınız var.
00:07:53İşte gidiyor, şunu üretmek için Hindistan'a gidiyor, öteki şunu üretmek için Mısır'a gidiyor.
00:07:58Ben bir şey duydum mesela, tekstilciler gitmiş Mısır'a ama suyun olmadığını akıl etmemişler.
00:08:04Mesela enerji.
00:08:05Enerji.
00:08:06Yani biraz sonra belki bu elenci bahsinde konuşursak Mısır'ı konuşmamız lazım.
00:08:09Konuşalım.
00:08:10Mesela su yok, tekstilde su gerek.
00:08:13Evet.
00:08:13Enerji de yine sıkıntılı.
00:08:15Ucuz iş gücü var gidiyorsunuz ama hiç bilmediğiniz.
00:08:19Diğer altyapılarda büyük eksiklik var.
00:08:21Sıkıntı var ve pişman oluyorsunuz.
00:08:22Dolayısıyla limanlarımız var, iş gücümüz var ama hepsinden önemlisi ucuz enerjiye ulaşmamız lazım.
00:08:32Şimdi bunun planlamasını yapıyorsunuz.
00:08:33Şimdi bizim hedefimiz enerjide şu, Türkiye'nin bu artan enerji talebini kesinsiz bir şekilde karşılamak.
00:08:40Bunun literatürdeki adı arz güvenliği.
00:08:42Yani Türkiye'nin enerji arzını bizim güvence altına almamız lazım.
00:08:45Talebe cevap veriyoruz.
00:08:46Evet, talebe cevap vermemiz lazım.
00:08:47Bunu bir cümlede söyledik ama milyon tane şey söylememiz lazım.
00:08:53Neler yapılıyor diye.
00:08:54İki, Türkiye'nin ekonomisi...
00:08:55Tuz gölünün altında depo olmasa, değil mi?
00:09:00Silivri'de depo olmasa, bu kadar elenci tesislerimiz olmasa doğalgazda her an risk yaşayabileceğimiz bir süreç yaşarız.
00:09:08Dolayısıyla bizim sanayimiz bundan etkilenir.
00:09:10Hane halkımız, vatandaşlarımız evlerinde etkilenir.
00:09:13Elektrik üretimimiz bundan etkilenir.
00:09:14Yani böyle bir zincir reaksiyonla her alanı etkileyebilecek bir husus.
00:09:19Bir taraftan böyle bir iş varken, bir taraftan da işin rekabet boyutu, ekonomik boyutunda başka bir şeyle Türkiye'ye karşı karşıya.
00:09:27Ve bizim en önemli açmazlarımızdan bir tanesi.
00:09:31Türkiye bakın, 2022 yılında enerji ithalatında 96,5 milyar dolar para ödedi.
00:09:382022 yılından bahsediyorum.
00:09:40Pandemiden çıkışı hatırlayın, ekonomileri de işte hızlı bir büyüme süreci, dünyadaki emtia borsalarında, enerji borsalarındaki fiyatların yükselmesi.
00:09:50Türkiye'nin enerji ithalat faturası 96,5 milyar dolardı.
00:09:54Türkiye yaklaşık 40 milyar dolarlık petrol ve petrol ürünü ithal etti.
00:09:57O sene 38 milyar dolarlık doğal gaz ithal etti, kömür ithal etti ve böyle bir fatura ödedik biz.
00:10:05Bunu şimdi düşürüyoruz.
00:10:07Fiyatlar biraz aşağı geldi.
00:10:09İşte alınan tedbirler, yerli üretimimiz 70-60 milyar dolarlar ama biz ortalamada 60-70 milyar dolar enerji faturası ödüyoruz.
00:10:18Onun için bizim stratejimiz şu, Türkiye mutlak surette bu enerjideki dışa bağımlılığını düşürmeli ve önümüzdeki süreçte Türkiye'yi biz enerjide bağımsız kılma,
00:10:29yani dışa bağımlılığı bitirerek, yani bu ithalatı bitirme noktasında bir kendimize, bizim kızıl elmamız bu Turgaylı, bitebilir mi?
00:10:37Biz bunu bitirebileceğimize inanıyoruz.
00:10:41Yani Türkiye bu yönde politikaları uyguluyor, belki bu neler yapıyoruz da konuşmak lazım.
00:10:46Ama Türkiye bir kere biz şu kabulle yola çıktık.
00:10:49Coğrafya kader ama dedik ki enerjide dışa bağımlı kader değil.
00:10:53Bizim inancımız bu.
00:10:54Bir anlamda bir reddiye ile yola çıktık.
00:10:56Şunu diyoruz, işte efendim Türkiye'de petrol yok, doğal gaz yok.
00:11:01Soru şu, biz yeterince arama yaptık mı?
00:11:04Türkiye'de madenlerimiz işte bizde o kadar var mı yok mu, aradık mı?
00:11:11Dolayısıyla bu soruya şu cevabı veriyor.
00:11:12Biz Türkiye'de şu 2016'da özellikle yeni bir arama stratejisine geçtik.
00:11:17İlk dönemleri hatırlayın, AK Parti'nin ilk dönemlerinde biz uluslararası ortaklıklarla,
00:11:22biz aslında Karadeniz'de daha önce sondajlar yaptık, Akdeniz'de yapmamıştık.
00:11:27Aranmadık, herhangi bir yer bırakmayacağız dedik.
00:11:30Karalarda Gabar'a gittik mi daha önce?
00:11:32Gitmedik, gidemedik işte.
00:11:34Terörsüz Türkiye şimdi ne kadar önemli bir anlam kazanıyor.
00:11:37Biz adeta şunu söylüyorum ben zaman zaman, Gabar'da biz terörsüz Türkiye'nin küçük bir fragmanını,
00:11:43küçük bir kesitini sunuyoruz.
00:11:45Terörden arındıkça bölge, oradaki ekonomik zenginliği hayata geçirme imkanınız oluyor.
00:11:52Dolayısıyla biz o strateji değişikliğiyle artık aranmadık denizde, karada hiçbir yer bırakmıyoruz.
00:11:59Kendi gemilerimizle, kendi ekipmanımızla bugün Türkiye dünyanın en büyük dördüncü filosuna sahip ülke haline geldi.
00:12:0720'ye yakın değil mi?
00:12:09Destek gemileriyle 20'ye yakın ama 6 tane şu anda derin deniz sondaj gemimiz var.
00:12:14İşte efendim platformlarımız var, sismik gemilerimiz var.
00:12:18Dolayısıyla bu dışa bağımlı kader değildir.
00:12:21İşte bitirebilir miyiz?
00:12:23Evet bitirebiliriz.
00:12:24Onun için politikalar uyguluyoruz.
00:12:26Onun için Türkiye arama, petrol, doğalgaz arıyor.
00:12:29Kendi ülkesinde ve ülkemizde ve dışarıda.
00:12:32Türkiye nükleer santral yapıyor.
00:12:34Türkiye daha fazla nükleer reaktör yapacak.
00:12:37Türkiye madenlerini ekonomisine katıyor.
00:12:39Türkiye yenilenebilir enerjiyi doğalgazdan üretim yapmak yerine yenilenebilir enerjiyi, güneşini, rüzgarını devreye almak suretiyle yani bütün kaynaklarını çevreyle uyumlu bir şekilde ekonomisine katmaya çalışıyor.
00:12:54Bunları yaptığımızda ve belki dışarıdan ihtiyaç duyacağımız yerlerde de işte ne bileyim Türkiye Libya'da, Irak'ta, Somali'de, Pakistan'da farklı coğrafyalarda, Azerbaycan'da petrol, doğalgaz arayarak
00:13:08ve oradaki varlıklara sahip olarak inşallah bu dışa bağımlılığını düşürecek ve o gün geldiğinde inşallah biz dışa bağımlılığı bitirmiş olarak enerjide yürümek istiyoruz.
00:13:18Hedefimiz budur.
00:13:19Şimdi enerji o kadar stratejik.
00:13:21Şunu da ifade edeyim.
00:13:22Yani bunu başarmış bir Türkiye emin olun çok farklı bir ülke haline gelecek.
00:13:29Şunun için söylüyorum bunu.
00:13:31Türkiye'nin muazzam bir sanayide üretim kapasitesi var.
00:13:34Gücü var.
00:13:35Kabiliyeti var.
00:13:36Böyle bir müteşebbisi var.
00:13:37Dolayısıyla tabi kaynaklarının yanına yani doğal zenginliklerinin yanına böyle bir üretim gücünü koymuş bir Türkiye'den bahsediyorum.
00:13:45Şimdi bugün ekonomileri, petrole, doğalgaza, tabi kaynaklara dayalı ülkeler var.
00:13:51Birçoğuna biz zaman zaman Cumhurbaşkanımızın seyahatlerine siz de eşlik ettiniz.
00:13:56Gittik.
00:13:57Adamların sadece petrolü, doğalgazı var.
00:14:00Yanında şimdi yoğun bir arayış var mesela o ülkelerle.
00:14:03Turizmi yönelmeye çalışıyorlar.
00:14:04Turizmi koyabilir miyiz?
00:14:06Sanayiye çekmeye çalışıyorlar ülkelerine.
00:14:08Ülkeyi AVM yapabilir miyiz?
00:14:09Yapabilir miyiz?
00:14:10Şimdi Türkiye'nin düşünün muazzam bir turizm potansiyeli var.
00:14:14Muazzam bir turizm altyapısı var.
00:14:17Şu anda 60 milyonun üzerinde insan ülkemizi her yıl ziyaret ediyor.
00:14:20Turizm gelirlerimizi 60 milyar doları aştı.
00:14:23Bunun artarak devam etmesini hedefliyoruz.
00:14:25Bir taraftan çok güçlü bir sanayimiz var.
00:14:27Yani bugün Anadolu, bugün Trakya, her yer fabrika, üretim o gücümüz çok önemli bir güç.
00:14:34Bunun yanına bir de doğal kaynakları koyduğunuzda Türkiye hakikaten çok farklı bir noktaya inşallah gelecek.
00:14:41İşte savunma sanayinde katma değerli üretim bunlarla beraber hakikaten bu üçlüyü bir araya getirdiğimizde inşallah Türkiye'yi hakikaten çok daha farklı bir noktada getireceğiz inşallah.
00:14:52Şimdi toplum şundan çok heyecanlanıyor çünkü şunları çok duydu.
00:14:57İşte falanca yerde bir, bu geçmişte, falanca yerde bir petrol kuyusu açıldı.
00:15:01Aa orada petrol bulundu ama geldiler, üzerine betonu döktüler, burada yok deyip gittiler.
00:15:07Bu bir.
00:15:09İki, ben çok duydum mücadelesini verdim bunun.
00:15:13İşte hidroelektrik santraller yapmayalım, balıklar ölür.
00:15:16Rüzgar enerjisi, kuşlar ölür.
00:15:18İşte kömürden, elektrik üretmeyelim şu olur.
00:15:24Ne yapacağız yani nükleer aman o çok tehlikeli.
00:15:28Böyle de bir sıkışmışlık var sürekli engel çıktı.
00:15:31Olaylar oldu ülkede vesaire.
00:15:33Şimdi neyse ki şu sıralar toplum da aydınlanıyor bu sayede.
00:15:40Otur itirazlar gelmiyor.
00:15:42Yani ya da geliyor mu hala?
00:15:43Yani şöyle oturu itirazlar, herhalde bir hafta sonra mecliste bütçe maratonu başlar.
00:15:50İşte komisyonun daha sonra genel kurul aşaması.
00:15:53Ben bu bahsettiğiniz konuların hepsinin orada gündem olacağını söyleyebilirim size.
00:15:59Muhalefetin burada evet değişmeyen şeyleri.
00:16:01İşte Türkiye dediğiniz gibi termik santral yapmasın.
00:16:03Türkiye hidrolik santral yapmasın.
00:16:05İşte efendim diğer santraller yapmasın.
00:16:07Nükleer yapmasın.
00:16:08Ama ucuz enerji kullansın.
00:16:10Evet ama işte ucuz enerji kullansın, efendim enerjimiz daha ucuz olsun, kesintisiz olsun.
00:16:16Bunun bilimsel, iktisadi hiçbir karşılığı yok.
00:16:22Türkiye bu kadar artan talebini, nüfusu, büyüyen ekonomisini ihtiyacı duyduğu enerjiyi mutlaka bütün bu kaynakları, elindeki kaynaklar neyse bunları kullanmak zorunda.
00:16:34Bu bir zaruret yani.
00:16:35Bu bir tercih değil.
00:16:37Dolayısıyla Türkiye diyoruz ki mutlaka yerli madenli, yerli kömürünü kullanacak.
00:16:42Yerli yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanacak.
00:16:45Jeotermalini yapacak, güneşini, rüzgarını.
00:16:48Bunları yaparken çevreyle uyumlu, çevreye rağmen yapmayacak bunları.
00:16:52Dolayısıyla bunları yapacak.
00:16:54Türkiye petrol ve doğalgazını arayacak.
00:16:56Bu bahsettiğiniz işte petrol vardı da üzeri kapatıldı.
00:16:59Evet bunlar vaka, bunlar vardı.
00:17:01Vardı.
00:17:01Dolayısıyla biz onun için farklı bir stratejiyle bu süreci geçiriyoruz.
00:17:07Tabii bunun bütün bunların olmasının arkasında esas itibariyle güçlü bir siyasi iradenin olması lazım.
00:17:13Siyasi iradenin olmadığı bir yerde.
00:17:16Bu Türkiye'de de böyledir.
00:17:17Dünyanın hangi ülkesine giderseniz gidin.
00:17:18Herhangi bir gelişmenin olma ihtimali yoktur.
00:17:22Dolayısıyla Cumhurbaşkanımızın liderliğinde o kararlı, dirayetli duruş, onun bize verdiği güvenle beraber biz bu planladığımız şeyleri,
00:17:32bu dönemin standartlarına, modern imkanlara, bu çağın gereklerine uygun bir şekilde sahada uygulamaya geçiyoruz.
00:17:41Enerji diplomasisini kullanıyoruz.
00:17:45Efendim çok katmanlı, çok boyutlu bir enerji politikası ve stratejisi izlemeye gayret ediyoruz.
00:17:53Çok stratejik bir soru soracağım.
00:17:55Kimseye söylemeyeceğim.
00:17:57Yeni keşiflerimiz var mı?
00:18:00Yeni keşifler oluyor ve olmaya inşallah da devam edecek.
00:18:04Çünkü bizim...
00:18:05Artık ileri ufaklı bir çok oluyor.
00:18:06Evet, şimdi petrol ve gaz da şunu söylemem lazım.
00:18:11Özellikle bu bahsettiğimiz o 2016'yı önemli bir milat olarak alıyorum.
00:18:14Çünkü biz 2016'da milli enerji ve maden politikasını ortaya koyarken şunu gördük.
00:18:242012-2016 dönemi bizim enerji dönüşümünde birinci safha, birinci faz.
00:18:322016'dan sonra farklı netice almak için farklı neler yapabiliriz'e odaklandık.
00:18:39Ve dedik ki petrol ve doğal gaz da bir, biraz önce ifade ettiğim gibi bir kere gidilmedik, aranmadık bir yer bırakmayalım dedik.
00:18:47Yani buna karalar dahil, işte Gabar, Şırnak bunun örneklerinden bir tanesi.
00:18:52Neticelerini gördüğümüz konulardan bir tanesi.
00:18:55Akdeniz ve Karadeniz.
00:18:56Buraları arayacağız.
00:18:58İki, bunları kendi ekipman, kendi insan kaynağımız, kendi jeologlarımız, jeofizikçilerimizle yapalım dedik.
00:19:07Bu stratejiyi belirledik.
00:19:09Bir başka şey yaptık, dedik ki ankonvansiyonel üretim.
00:19:13Yani işte bu kaya gazı, kaya petrolü denilen yöntemle arama ve üretim konularına odaklanalım dedik.
00:19:21Bir de hedeflerimizden bir tanesi, Türkiye dışında daha aktif, yoğun bir Türkiye Petrolleri ve bizim milli şampiyonlarımızın oralarda daha yoğun bir faaliyet içerisinde olması.
00:19:36Çünkü günün sonunda Türkiye'de tamamını belki bulamayabiliriz.
00:19:41Ama Türkiye'nin yakın coğrafyasına, Türkiye'nin etki alanının yoğun olduğu coğrafyalarda, Afrika'da, Orta Asya'da, Kafkas coğrafyasında, Orta Doğu'da daha etkin, aktif bir Türkiye hedefi ortaya koyduk.
00:19:56Biz imkan ve kabiliyetimizle ortak oluruz.
00:19:58Evet.
00:19:58Türkçesi böyle bir şey.
00:19:59Aynen böyle bir şey.
00:20:00Şimdi bu stratejiyi 2016'da ortaya koyduk ve adım adım uygulamaya başladık.
00:20:05Türkiye ilk derin deniz sondaj gemisini aldı.
00:20:09Aldı.
00:20:09Fatih gemisi.
00:20:122017, 26 Temmuz ya da 27 Temmuz'du.
00:20:15Ben Norveç'te o geminin pazarlığını yapan kişiyim.
00:20:18Onu aldık.
00:20:20Ondan sonra tabii filomuz büyüdü.
00:20:22Yavuz geldi, Kanuni geldi, Abdülhamit Han geldi.
00:20:25Türkiye dev bir filoya sahip bir ülke haline geldi.
00:20:29Bunları aldık.
00:20:30Ondan sonra hiç o güne kadar aranmamış Akdeniz'de.
00:20:33Bilmiyorum o harita varsa arkadaşlardan rica edeyim.
00:20:37Bizim Akdeniz'de nerelerde bir sondaj yaptık mesela.
00:20:41Arkadaşlar varsa o haritayı bulmalarını isterim.
00:20:45Biz evet şimdi ekranda görüyoruz onu.
00:20:48Bakın şu gördüğümüz beyaz noktalar bizim Akdeniz'de sondaj yaptığımız yerler.
00:20:53Bakın Kıbrıs'ın güneyinde Lefkoş'e bir kuyusu şurası.
00:20:57Evet.
00:20:58Orada dahi biz sondaj yaptık.
00:21:00Diğer işte beyaz noktaları görüyorsunuz.
00:21:02Buralarda yani buralara sondaj yapmayı hayal bile iki türlü hayal edemezsiniz.
00:21:08Bir imkan kabiliyetiniz yok.
00:21:09Bir de savaş çıkabilir.
00:21:11Gücünüz yok.
00:21:12Gücünüzün olması lazım.
00:21:13Güçlü bir donanmanızın arkanızda olması lazım.
00:21:16Şunu söyleyeceğim.
00:21:17Akdeniz'de bu çalışmalar, Karadeniz'de daha önce ortaklıklar yoluyla aramaları.
00:21:21Biz dedik ki kendi gemilerimizle, kendi insanımızla bunları yapacağız dedik.
00:21:26Ve ilk kuyuda, Tuna 1 kuyusu işte malum pandeminin tam ortası.
00:21:33O da aslında enteresan bir hikaye.
00:21:352020 yılı pandemiyle beraber malumunuz bütün herkesin, bütün dünyadaki herkesin hayatını etkileyen bir olay.
00:21:42Bütün şirketler, uluslararası petrol, doğalgaz şirketleri bütün operasyonlarını durdurdular biliyor musunuz?
00:21:47Çünkü tüketim azaldı.
00:21:49Tüketim azaldı, fiyatlar düştü.
00:21:51Hatırlayın, Teksas petrol endeksi eksi 47 dolar.
00:21:55Yani kardeşim petrolüm var, al bunu ben üstte sana 47 dolar veriyorum denilen günler yaşandı.
00:22:01Dolayısıyla bütün şirketler, yatırımlar ertelediler, iptal ettiler.
00:22:05Biz o pandeminin ortasında, Ağustos 2020'de Tuna 1 kuyusundaki sondajı bitirdik.
00:22:11Ve Cumhurbaşkanımız biliyorsunuz bunu milletimize bir müjde olarak açıkladı.
00:22:14Cumhuriyet tarihinin en büyük doğalgaz keşfi vesaire.
00:22:18Şimdi eğer siz kendi gemileriniz olmasa, bir Akdeniz'de 1 metre sondaj yapma şansınız yok.
00:22:25İki, Karadeniz'de pandeminin ortasında biz de muhtemelen o gün ortağımızla konuşacaktık.
00:22:31Diyecektik ki kardeşim bu aşamada bu yatırımı durduralım.
00:22:35Biz şu pandemi hele bir geçsin de 2022'de bakarız bu işe diyecektik.
00:22:38Ama gemimiz var, personelimiz var.
00:22:41Oradaki arkadaşlarımızı o ortamın içerisine izole bir şekilde çalıştılar.
00:22:45Ve bu başarıyı milletimize sunma imkanı, bu müjdeyi sunma imkanımız oldu.
00:22:49Dolayısıyla bu stratejimiz, yani kendi ekipmanım, o çalıştı ve onun neticesini almaya başladı.
00:22:55Gidilmeyen coğrafya, gabar, o petrol.
00:23:00O çok müthiş bir şey ya.
00:23:01Turgay Bey, milyonlarca yıldır oradaydı.
00:23:04Yani biz Eylül 2021'de gittik de birden petrol orada oluşmadı.
00:23:09Milyonlarca yıldır orada oluşan ve orada duran petrol arayamadığımız için orada bulunamadı.
00:23:16Ama biz işte bu farklı coğrafyalara gideceğiz felsefesiyle.
00:23:20Terörden ülkemiz temizlenince, hani diyorum ya terörsüz Türkiye'nin küçük bir kesiti,
00:23:25Gabar'da bize yine Cumhuriyet tarifinin en büyük, tarihinin en büyük petrol keşfini getirdi.
00:23:30Gabar ne demek?
00:23:31Yani petrol olarak, karşılığı olarak.
00:23:33Yılda 2 milyar dolar demek.
00:23:35Her yıl 2 milyar dolar demek.
00:23:36Hiç yoktu hesapta kasada.
00:23:37Bu hiç hesapta yoktu.
00:23:38Biz bu 2 milyar doları dışarıdan bu petrolü almak için ödüyorduk.
00:23:42Şimdi onu ödemiyoruz dışarı.
00:23:43O para cebimizde kalıyor.
00:23:46Ama emin olun ekonomik değeri tabii ki bizim için çok önemli.
00:23:49İşte dışa bağımlılığımız düşüyor.
00:23:50Ama başka kıymetli tarafları da var.
00:23:54Şırnak, Türkiye'nin en genç nüfusuna sahip 2 ilinden birisi.
00:23:57Hakkari ve Şırnak.
00:23:59O gençler, istihdam, iş, hayaller, gelecek beklentisi.
00:24:06Şimdi onların önünde hiç öyle bir şey yoktu.
00:24:09Bugün 3500 genç çalışıyor o dağlarda.
00:24:11Ve bunun %80'i Şırnak'taki yerleşen o bölgenin insanları, gençleri.
00:24:17Onların artık hayata dair beklentileri, ümitleri, hayalleri var.
00:24:23Dolayısıyla işin yani parayla belki ölçemeyeceğiniz derecede başka bir etkisinden bahsediyorum.
00:24:28Bizim açımızdan yani Türkiye Petrolleri açısından muazzam bir özgüven ortaya koymak bunlar çok kıymetli.
00:24:37Dolayısıyla Gabar yine bu stratejinin bir aslında neticesini gördüğümüz alanlardan bir tanesi.
00:24:43Gabar da üretim artar mı?
00:24:45Gabar yeni keşiflerle inşallah üretimi artırmayı planladığımız yerlerden biri.
00:24:49Yani biz o bölgeye yani aslında biraz Gabar'ın ötesine de taşarak söyleyeyim Şırnak, Kakkari, Van o kısmından çok ümitliyiz.
00:24:59Yani biz orada daha yeni keşifler.
00:25:01Ha bir soruya başlarken hani yeni keşifler var mı dediniz.
00:25:04İşte bu sene biliyorsunuz Göktepe Karadeniz'den bir keşif geldi.
00:25:07Ama daha bugün arkadaşlarım bana 1.1 milyon varil eş değerinde bir yeni rezerv keşfinin.
00:25:13İşte günde 250-300 varillik petrol üreteceğimiz yeni bir keşiften bahsettiler.
00:25:17Biz bunların bir kısmını açıklamıyoruz.
00:25:20Çünkü bizim için artık ölçek ve çıta biraz...
00:25:235 sene 6 sene önce olsaydı başka bugün artık daha büyük keşifler içerisinde bu keşif.
00:25:28Yani bu bizim için çok değerli.
00:25:30Bugün 65 milyon dolarlık bir aslında bir keşif yapılmış durumda.
00:25:34Ama artık Türkiye belli bir ölçeği yakalamış durumda.
00:25:38Ve artık biz bunları biriktirerek toplu bir şekilde diyeceğiz ki 2025 yılında biz işte belki 80-100 milyon varillik
00:25:45yani yıllık 6-7 milyar dolarlık bir daha doğrusu toplam rezervin büyüklüğü, ekonomik büyüklüğü bu kadar diyeceğimiz bir keşif, toplu keşif açıklaması yapacağız.
00:25:55Dolayısıyla ölçeğimiz büyüyor.
00:25:59Ama biraz konuşmamızın başında hep ifade ettiğimiz gibi ülkemizin ihtiyacı da artıyor.
00:26:04Şimdi biz bu stratejiyi başarıyla uyguladık.
00:26:07Bak şimdi yeni bir fazdayız.
00:26:10O da şu.
00:26:11Bir, ankonvansiyonel üretim.
00:26:15Diyarbakır'da bu sene itibariyle başlıyoruz.
00:26:18Bu konuda dünyanın en iyisi olan şirketle çalışacağız.
00:26:23İnşallah tabii bu kabiliyeti de...
00:26:24Kaya gazı, kaya petrolü.
00:26:25Evet, kaya gazı, kaya petrolü.
00:26:27Yani kayaların içerisine sıkışmış.
00:26:28Yine milyonlarca yılda oluşmuş.
00:26:30Ama kayanın içerisinde olduğu için onu oradan çıkartmasının oldukça güç olduğu, özel bir teknik, teknoloji gerektiren bir yöntemle biz Diyarbakır'da 4 sahada 24 tane sondaj yapacağız.
00:26:43Dikey ve yatay sondaj.
00:26:44Yani yatayda da yaklaşık kayaların içerisinde 3 kilometre, 3000 metre gideceğiz.
00:26:49Ve orada olduğunu hesap ettiğimiz, varsaydığımız, tahmin ettiğimiz petrolü oradan üretmeye çalışacağız.
00:26:57Türkiye kaya petrolü çıkaracak, doğru mu?
00:26:59Evet, Diyarbakır'daki hedefimiz budur.
00:27:02Benzer yöntemi gaz için Trakya'da uygulamayı düşünüyoruz.
00:27:07Ve Diyarbakır üzerinde şunu söyleyeyim.
00:27:09Yani yeni gabar demek istemiyorum.
00:27:11Çünkü belki oradan da daha büyük bir potansiyeli olan, bizim için oyun değiştirici etkisi olabilecek bir potansiyelden bahsediyorum.
00:27:20Seçim yok, rahatız, hiçbir problemimiz yok.
00:27:23Ama ben şunun üzerine durmak isterim.
00:27:25O seçim esprisi şu.
00:27:27Yani işte bulunuyor gabar ortada, üretim var, fışkırıyor.
00:27:32Aa seçim geldi diye siz kuyu buldunuz falan filan diyorlar.
00:27:36Saçma sapan bunları da değerlendirmek istemiyorum zaten ama bu Diyarbakır'daki kaya petrolü meselesiyle ilgili birkaç bilgi daha isterim sizden.
00:27:46Evet. O da şey yapayım da hazır şu seçim meselesine değinmişken şunu ifade edeyim.
00:27:50Bunu şunun içinde ifade etmek istiyorum.
00:27:53Şimdi bütün bu işleri ben Enerji Bakanı Alper Sam Bayraktar olarak yapmıyorum.
00:28:00Bunun sahada, mutfağında çalışan yüzlerce ve binlerce genç kardeşim var.
00:28:08Genç çocuklar, mühendisler, jeologlar.
00:28:12Bundan birkaç ay önce bir kaza yaşadık maalesef Şırnak'ta.
00:28:17Mehmet Efan Güler diye bir kardeşim, 27 yaşında, genç bir petrol mühendisi, İstanbul Teknik Üniversitesi benim okulumdan mezun bir kardeşimiz maalesef hayatını kaybetti ve vefat etti.
00:28:30Şimdi bu çocuklar, biz geçen hafta yine gabardaydık.
00:28:33Kadın mühendislerimizle orada bir, onları da zaman zaman işte meclis başkanımız başta olmak üzere milletvekillerimizi, muhalefet milletvekilleri dahil oraya götürdük 19 Mayıs'ta.
00:28:47Zaman zaman gidiyoruz.
00:28:49Şimdi onlara da şunu söyledim.
00:28:50Yani biz şimdi buradan büyük bir heyetlerle gidiyoruz.
00:28:53İşte kalabalık gittik, böyle bir hareket oluyor.
00:28:55Biz burayı terk edeceğiz şimdi.
00:28:57Burada işte bir kuyunun başında onlarca çalışan genç kardeşimiz 7-24, o dağların ok şeyinde orada çalışmaya devam edecekler.
00:29:07Yani bu yaptığımız çalışmaları hafife almak, işte bunları işte sosyal medyada işte gene seçim mi geliyor veya işte şöyle zam gelecek onun için bakan şey açıkladı filan.
00:29:17Bunlar hani biz siyaseten bunlara alıştık da.
00:29:19Hakikaten çirkin ama onlar için.
00:29:21Bu orada çalışan mühendislerimiz için, teknisyenlerimiz için, genç kardeşlerimiz için hakikaten bunların ne kadar üzücü, ne kadar yıpratıcı bir moral bozucu, motivasyonu kırıcı bir etkisi olduğuna kimse şey yapmıyor.
00:29:35Herkes evinde oturduğu yerden bu mesajları atıyor.
00:29:38Ama o sırada o dağların başında 80 bin varili üretmek için gece gündüz bir mücadele var.
00:29:45Saç bahçı oldu.
00:29:45Evet, yani dolayısıyla hani işin, biz bunlara alıştık bu tarz eleştirilere ama o tarafını insanların biraz hakkaniyet duygusuyla hareket etmesine fayda görüyorum.
00:29:55Dolayısıyla Diyarbakır ve an konvansiyonel üretime gelirsek.
00:30:01Şimdi Kaya Petrol'ümüz ilk kez olacak değil mi?
00:30:03Şimdi şöyle, biz Kaya Petrol'ü ile ilgili bu stratejiden sonra bizim iki tane teşebbüsümüz oldu geçmişte, yani geçtiğimiz yıllardan.
00:30:12Fakat şimdi farklı bir yöntemle deniyoruz.
00:30:15Bu konuda dünyadaki yani Amerika'daki en iyi olduğunu düşündüğümüz şirketlerden biriyle çalışıyoruz.
00:30:23Çünkü bu çok özel bir teknoloji.
00:30:25Bu arada biz kendi insan kaynağımızı orada eğitim amaçlı şimdiden göndermeye başladık.
00:30:32Çünkü bunu da gençlerimizin, mühendislerimizin, bizim insanımızın öğrenmesi gerektiğine inanıyoruz.
00:30:37Çünkü eğer ülkemizde böyle bir formasyon yani yerin altında böyle bir potansiyel varsa bu büyüyerek devam edecek.
00:30:46Yani ben oyun değiştirici ve gabardan daha büyük olabileceğini söylerken bunları düşünerek söylüyorum.
00:30:52İnşallah Trakya'da böyle bir kaya gazı potansiyeli olabilecek.
00:30:56Bunlarla beraber de biz hakikaten o zaman üretimimizi şu an çok daha ötesine götürebilecek bir noktaya geleceğiz.
00:31:02Hani dediniz ya bu dışa bağımlı kişilerin ne zaman, nasıl gidecek?
00:31:07İşte bunlarla beraber Türkiye sadece kendi sahalarında, kıta sahanlığında, denizlerinde,
00:31:13Münasir Ekonomik Bölgesi'nde ve karalarındaki üretimini maksimum hale inşallah bu şekilde getirecek.
00:31:19Diyarbakır'daki bu kaya petrolü nasıl çıkıyor?
00:31:23Yani bir farklı teknoloji.
00:31:24Günün sonunda elinizde bu teknoloji, bu bilgi birikimi, bu kabiliyet olduğunda bir başka coğrafyada da çıkarabilirsiniz.
00:31:32Evet, eş zamanlı yürüyor bunlar.
00:31:34Bunu köşede tutayım ama bu kaya petrolü, hani sormayacağım, bilmiyorum sorayım mı sormayayım mı onu da?
00:31:40Diyarbakır'ın neresinde falan diye bir soru sorayım mı?
00:31:41Sorabilirsiniz yani bunlar hani çok, Silvan'ın kuzeyinde dört tane belirlediğimiz saha var.
00:31:48Ama şöyle bizim bu saha yaklaşık 500-600 km2'lik bir saha bu dört blok.
00:31:54Yani orada bir ortaklığımız var ama bütün formasyona baktığınız zaman yaklaşık 7000 km2'nin üzerinde bir alandan bahsediyoruz aslında.
00:32:03Yani dolayısıyla biz o potansiyelin belki de neredeyse yani böyle yüzde 6-7'sine şu anda bakacağız.
00:32:11İşte orada belli bir öğrenme, belli bir gelişim kaydettikten sonra daha büyük bir alanı Diyarbakır üzerinde inşallah test edeceğiz.
00:32:18Bu petrol-doğalgaz stratejisinin son konusundan da bahsedeyim.
00:32:24O da çünkü şimdi dediniz yani başka bir coğrafyada bu uygulama şansınız.
00:32:30Son ayağı bunun Türkiye'nin petrol ve doğalgazda ülke dışında da farklı kaynakları araması, bulması,
00:32:40orada ortaklıklar yoluyla operatör olarak, ortak olarak bu coğrafyalarda olması.
00:32:46Türkiye bugüne kadar şu anda bizim ürettiğimiz doğalgaz, Karadeniz gazından daha fazlasını biz Azerbaycan'da üretiyoruz mesela.
00:32:56Türkiye'de ürettiğimiz petrolün neredeyse üçte birine, dörtte birine yakın bir miktarını Irak'ta ve Azerbaycan'da ve Rusya'da üretiyoruz.
00:33:05Bir kaynağın illa sizin ülkenizden çıkıyor olması gerekmiyor.
00:33:11Bugün bakın dünyanın meşhur petrol şirketlerinin şöyle ilk sekizine, onunla bakın.
00:33:16Operasyonlarının çoğunluğu kendi ülkelerinin dışında.
00:33:20Fransız şirketi buna örnek.
00:33:222.6 milyon varil petrol ve doğalgaz üretiyor.
00:33:26Bir varil petrolü Fransa'da üretmiyor.
00:33:28Bir metre küp doğalgazı Fransa'da üretmiyor.
00:33:30Tamamını farklı ülkelerde.
00:33:32İtalyan şirketi, dün İtalyan en iyi şirketinin başkanı Türkiye'ye geldi.
00:33:37Sayın Cumhurbaşkanımızla birlikte kendisini kabul ettik.
00:33:41Onların üretiminin yüzde dördü sadece.
00:33:43İtalya'da yüzde doksan altısı yine Afrika'da, Mozambik'te, Libya'da, Cezayir'de, Nijerya'da farklı coğrafyalarda üretiyor.
00:33:50Acayip bir şey.
00:33:51Dolayısıyla biz de böyle bir coğrafyada diyoruz ki mutlaka bu farklı kaynaklara, farklı ülkelerdeki farklı kaynaklara erişimle alakalı Türkiye petrollerini, bizim milli şirketlerimizi, BOTAŞ'ımızı konumlandırarak bu dışarıdaki faaliyetlerimizi de büyütmek istiyoruz.
00:34:08Somali ve Libya.
00:34:09Somali ve Libya tabii çok somut konular.
00:34:11Somali'de malumunuz sismik faaliyetimiz bitti.
00:34:142026 bizim için sondaj kararını vereceğimiz yıl, sondaja belki gireceğimiz zaman.
00:34:20Somali'de üç tane kara sahası.
00:34:23Yani her işten umutluyuz.
00:34:24Şu açıdan orada bir sondaj yapıyorsunuz.
00:34:28Onlar da geçmişteki bizim halimiz gibi durumlar.
00:34:31Çıktı çıkacak, çıkar mı?
00:34:33Değer mi?
00:34:34Maddi karşılığı falan.
00:34:36Ne aşamada o açıdan sordu?
00:34:39Şöyle tabii Somali'de çok büyük bir beklenti var.
00:34:42Bizim o beklentiyi yönetmek benim işimin önemli bir parçası.
00:34:46Çünkü hani Somali bizimle çok mukayese edilebilir bir noktada değil.
00:34:51Yani Somali'de ne ararsanız o yok yani öyle bir ülke.
00:34:55Dolayısıyla tabii ki bu anlamda beklenti çok büyük.
00:34:58Zaten biz Cumhurbaşkanımızla sismik gemimizi oruç reisi buradan gönderdik.
00:35:0420 gün sonra ben Somali'de geminin karşılanmasıyla alakalı Sayın Somali Cumhurbaşkanı'yla işte oradaki bütün Somali devlet erkanıyla beraber gemimizi karşıladık.
00:35:14Limanda falan çok o güne has çok özel bir şarkı yapıldı.
00:35:19İşte Türkler bizim petrolümüzü çıkaracaklar.
00:35:22İşte biz şeyden kurtuluyoruz falan.
00:35:24Tabii çok büyük bir beklenti var.
00:35:26Bir de şimdi hiç kimse veriyle ve şeyle konuşmuyor.
00:35:31Yani biz zaman zaman bunu ülkemizde de yaşıyoruz.
00:35:35Telefonlar geliyor işte arayanlar işte bizim şurada bakanım burada kesin petrol var.
00:35:41Şuraya sondaj yapın falan filan.
00:35:43Ben diyorum ki bak faturayı sana gönderirim çıkmazsa bir şey.
00:35:46Şimdi Somali'de de çok inanıyorlar buna.
00:35:49Ama bunlar dediğim gibi çok ciddi bir teknik çalışmadan sonra ortaya konabilecek şeyler.
00:35:54Biz önemli bir adımı attık sismik yaparak burada.
00:35:57Şimdi o verilerin analizi yapılıyor.
00:35:59İnşallah Ocak gibi bunların neticesi ortaya çıkıp biz sondaj kararı verebiliriz.
00:36:04Sondaj kararı bizim sahadan ümitli olduğumuz anlamına gelir.
00:36:09Yani bir anlamda oradan biyopsi almayı hedeflemiş olacağız.
00:36:14Ama Somali'de kara sahalarıyla ilgili de çalışmalarımız var.
00:36:17Üç tane kara sahasında sondaj hazırlığımız var.
00:36:20Libya'da önemli görüşmelerimiz işte nihayete inşallah erdirmeye çalışıyoruz.
00:36:25Afrika'da, Nijer'de, Azerbaycan'da bu sene yeni sahalarda yüzde otuzluk bir pay aldık.
00:36:32Şafak Asima sahasında.
00:36:33Mesela Kazakistan'la çok yoğun ilgiliyiz.
00:36:37Orada çalışmalarımız var.
00:36:39Dolayısıyla bütün bunları kimisinde ortaklıklar yoluyla.
00:36:43Pakistan'da bir tane deniz sahasına ortak olduk.
00:36:46Şimdi yeni ihalelere hazırlanıyoruz.
00:36:49Orada deniz sahalarında ve kara sahalarında ortaklıklara bakıyoruz.
00:36:53Burada hedefimiz şu.
00:36:55Ne kadar rahat anlatıyorsunuz.
00:36:56Sanki sıradan işlermiş gibi.
00:36:57Dünya'nın dört bir yanında operasyon yapıyorsunuz.
00:37:02Bu operasyonlar hani gemimizi aldık gel şurayı kazalım diyerek olmuyor onu da biliyorum.
00:37:07Yakinen biliyorum.
00:37:08Korsan'ı var, rakip şirketi var, uluslararası bilmem neler var falan filan.
00:37:14Bunlar arasında sıyrılıp yapıyorsunuz bunları.
00:37:15Bütün bunları yapıyoruz ama sizinle özellikle Cumhurbaşkanımızın seyahatlerinde niye karşılaşıyoruz?
00:37:20Çünkü aslında biz oralara giderken işte Pakistan'a gittik Sayın Cumhurbaşkanımızla.
00:37:26Onun ziyaretinden ya öncesinde ya sonrasında mutlaka ben o ülkeye bir kere daha gidiyoruz.
00:37:32Çünkü açıkçası orada üst düzeyde bu konularla alakalı oluşturulan irade gibi biz bir şekilde oradaki muhataplarımızla hayata geçirmeye gayret ediyoruz.
00:37:41Bu bütün saydığımız ülkelerde aşağı yukarı böyle.
00:37:44Dolayısıyla o gücü evvela kullanıyoruz.
00:37:47Onun dışında bu işte gemi filolarımız vesaire bunların getirdiği bunlar dünyada da takip ediliyor.
00:37:54Yani bugün literatüre gidin bakın Türkiye'yi dünyada dördüncü büyük filosu olan ülkeler sıralamasında altı sondaj gemisiyle görürsünüz yani.
00:38:04Dolayısıyla onlar diyorlar ki ya Libya'da işte denizlerdeki aramada birlikte olalım.
00:38:09Gelin şuraya sismik yapın işte sondaj faaliyetinde sizin gemileriniz olsun gibi şeyler beraberinde gelmeye başlıyor yani.
00:38:16O çok enteresan.
00:38:18Libya'dan yine Hakeza bir çalışma var diğer yerlerde var.
00:38:23Bunların hepsini topladığınız zaman işte o hedef enerjide dışa bağımlılığını düşürmek bunlar da onun bir parçası.
00:38:32Yani bir tek içerideki kaynaklardan değil.
00:38:33Şu mesela Doğu Akdeniz meselesi mavi vatan meselesi orada hidrokarbon meselesi mesela Suriye geliyor aklıma Suriye sınırı mayın döşeni alan bunlar hep bizim gündemimizde olan işler.
00:38:51Ya da şu da geliyor aklıma ya nasıl oluyor kardeşim sınırın tak öbür tarafında petrol fışkırıyor bizim bu tarafta yok gibi.
00:39:01Dolayısıyla ne kadar yerde arama yapıyoruz ya da bu arama işleri kolay işler mi?
00:39:10Yani işte aldı nedir ne bu şey değil o su arıyorlar böyle bir şey değil yani.
00:39:15Bu arama işi yoğun bir iş mi?
00:39:18Şimdi arama işi çok...
00:39:22O Suriye mayının tarlasında işte dediğim o tarla bir şey var mı?
00:39:26Evet.
00:39:27Halledelim.
00:39:28Ne onun adı?
00:39:30Gerçekten petrol var mı?
00:39:32Şimdi şöyle yani bizim coğrafyamız içinde olduğumuz coğrafya dünya petrol ve doğal gaz rezervlerinin yüzde 60'ına sahip.
00:39:42Yani bugün dünyanın en büyük petrol ihracatçılarından ve çok büyük potansiyeli olan ülkelerden bir tanesi Irak.
00:39:50Bizim için ana ülkelerden bir tanesi.
00:39:54Önemli aslında ortak olabileceğimiz ülkelerden bir tanesi.
00:39:57Bugün maalesef Irak'ta bizim sadece 15 bin varil günlük bir üretimimiz var.
00:40:04Ne kadar az değil mi?
00:40:05Yani Irak'ın ölçeğini düşündüğünüzde çok çok az.
00:40:09Bizim bunun 10 katına çıkarmamız lazım.
00:40:12Bizim bunu 15 katına çıkarmamız lazım.
00:40:14Yani biz Irak gibi bir ülkede Türkiye olarak daha yoğun ve güçlü olmamız lazım.
00:40:21Aramızda bu ilişkiyi geliştirebilecek her şey mevcut aslında.
00:40:25Yani dolayısıyla şimdi böyle bazı hızlanacak galiba şimdi o.
00:40:29Şimdi inanıyorum ki yani bütün hedefimiz aslında bütün gayretimiz bunu hızlandırmak.
00:40:35Irak'ta, Basra'da, Kerkük'te, Kuzey Irak'ta çok yoğun çalışmalarımız var.
00:40:41Bunlar neticelenmediği için henüz tabii resmi imzalar atılmadığı için biz bunların birçoğunu kamuoyuyla açıklamıyoruz, paylaşmıyoruz.
00:40:49Bir de tabii bu bizim işimizin yani siz netice itibariyle medya olarak nerede haber var onu çıkarmakla sizin işiniz bu.
00:40:59Benim işimin bir taraftan da şöyle bir hassasiyeti var.
00:41:03İşin bir ketumiyet tarafı, bir mahremiyet tarafı var.
00:41:06Yani çok stratejik işleri böyle çok şey yaparak, bağırarak, çağırarak veya işte ilan ederek ala-i vala ile çok fazla anlatmamamız gerekir diye düşünüyorum.
00:41:20Yani işin böyle birçok şey aslında daha sonradan duyulması gereken işler de var.
00:41:25Ben de tam tersi, işte Bakan Bey'den ne öğrenebilirsek, son dakika ne alabilirsek onun dersindeyim.
00:41:33İşte haklısınız, sizin göreviniz o.
00:41:35Benim de bunun bu stratejik denklemini kurarak hareket etmem.
00:41:38Ama Irak örneğinde olduğu gibi işte Azerbaycan, Kafkas coğrafyası, Kazakistan, Türkmenistan, buralar çok büyük potansiyeli olan yerler.
00:41:47Ve bizim buralarda bu denklemi değiştirebilecek projelerimiz var.
00:41:53İnşallah bunları, mesela Türkmenistan'dan 27 yıllık bir aslında çaba bu.
00:41:59Bu döneme nasip oldu.
00:42:01İşte 1 Mart'tan itibaren doğalgaz almaya, İran üzerinden sıvapla, takasla doğalgaz almaya başladık.
00:42:07İnşallah belki önümüzdeki dönemde, ilerleyen dönemlerinde bir Hazar geçişli boru hattıyla,
00:42:13bu Türkiye içinde, Avrupa'nın arz güvenliği içinde çok önemli dönüştürücü etkisi olan bir proje mesela.
00:42:20Buna çalışıyoruz.
00:42:21Libya'da keza biraz önce ifade ettik işte.
00:42:25Dolayısıyla yani yapılacak çok iş var.
00:42:28Bunlar için de büyük bir gayretle, inançla çalışıyoruz.
00:42:31Siz söylemeyin ama ben reklama gitmeden önce söyleyeyim.
00:42:34Sonra bir reklama gidelim.
00:42:35Sizi biraz soluklandıralım.
00:42:37Eğer mesela dün Starmer geldi Türkiye'ye.
00:42:41İşte Eurofighter'lar verilmiyordu ama kendi getirdi Eurofighter'ları.
00:42:45Eurofighter'ları.
00:42:47Alman Başbakanı gelecek Türkiye'ye.
00:42:49Evet.
00:42:49İşte Yunanistan Türkiye'ye işte şey konusunda Avrupa Birliği Savunma Sanayi Yardımları konusunda veto etmeye falan kalkıyor.
00:42:58Avrupa bir dakika ya sen ne yapıyorsun falan diyor.
00:43:00Bir unsur da enerji üssüsü olmamızla ilgili değil mi?
00:43:05Yani işte Ukrayna Rusya savaşı olunca tehlike çanları çalıyor.
00:43:09Vanayı bir kapatsalar Avrupa soğuktan donar vesaire.
00:43:12Ama biz işte bu çeşitliliği ortaya koyuyoruz.
00:43:15Ve aynı zamanda bir geçiş güzergahı.
00:43:19Aynı zamanda bir merkez.
00:43:21Yani her şeyi etkiliyor bu enerji meselesi.
00:43:24Şimdi enerji meselesi yani biz hani ülkemiz için arz güvenliğini bu kadar önemsiyoruz.
00:43:29Herkesi önemsiyor.
00:43:31Ve baktığınız zaman hani coğrafya yüzde altmış petrol ve doğalgaz Türkiye'nin civarında.
00:43:38talep tarafına yani tüketim bu gaz ve petrol nerede tüketiliyor dediğiniz zamanda dev gibi bir Avrupa var.
00:43:47Dolayısıyla bunun buraya ulaşması lazım.
00:43:50Bunun için Türkiye hakikaten çok stratejik bir konumda.
00:43:54Jeopolitik olarak çok önemli bir noktadayız.
00:43:57Ama hani biz çok önemli bir geçiş ülkesiyiz.
00:44:01Bir bir kere geçiş ülkesi olmanız için bile çok önemli bir altyapıya ihtiyacımız var.
00:44:07Yani varsa o haritayı isterseniz buraya koyalım.
00:44:10Yani Türkiye'nin muazzam bir işte şu önünüzdeki harita.
00:44:12Beş numaralı görsel.
00:44:14Evet.
00:44:14Orada Türkiye'nin sadece ana petrol ve doğalgaz hatlarını görüyorsunuz.
00:44:22Bakın o biraz önce anlatmaya tasvir etmeye çalıştığım o kaynakların olduğu doğudan batıya doğru yaptığımız boru hatları.
00:44:30Yani Türkiye'yi bir baştan bir başa geçmek 1800 kilometre 1500 kilometrelik boru hatları işte Efesaryularımız elenciyle Türkiye'ye doğalgazı getirme çeşitlendirme adına muazzam işler yapıyoruz.
00:44:44Burada Avrupa Türkiye'nin yani Türkiye ile Avrupa'nın enerji güvenliği böyle iç içe geçmiş durumda.
00:44:51Burada Türkiye'ye Avrupa'ya büyük fırsatlar aslında sağlıyor.
00:44:56Biz her zaman şunu söylüyoruz.
00:44:58Yani Türkiye bu anlamda kazan kazan karşılıklı menfaat temelinde fayda temelinde bir ilişki kurmak istiyoruz.
00:45:07Ortada ve Avrupa'nın şu anda içinde bulunan hani siz başlangıçta dediniz ya bu işin rekabetçilik boyutu.
00:45:13Yani herkes ucuz enerji istiyor ama ondan önce kesintisiz enerjiye ihtiyacı var.
00:45:18Dolayısıyla işte bu kadar ticaret savaşları var yaptırımlar var bunların içerisinde insanınıza kesintisiz enerjiyi sağlayabilmeniz için Türkiye sizin bir doğal yani konum olarak da öyle doğal bir ortağınız aslında.
00:45:32Onun için Avrupa'nın burada hani belli siyasi tartışmaları aşıp aslında o pragmatizmi gösterebilmesi lazım.
00:45:39Ama orada da ayrışma nerede oluyor biliyor musunuz?
00:45:42Yani bugün Fransa elektriğinin %70'ini nükleerden sağlıyor.
00:45:47Bizde nükleer filan olmasın diyenler var ya %70'ini Fransa nükleerden sağlıyor.
00:45:52Dolayısıyla oradaki avantajıyla diyor ki ya benim doğal gazı hani o kadar da işte bir Almanya'nın ihtiyaç duyduğu bir İtalyan'ın ihtiyaç duyduğu ne bileyim bir Güneydoğu Avrupa'daki ülkelerin ihtiyaç duyduğu kadar ihtiyacım da yok.
00:46:06Ama ömrü bitecek.
00:46:07Ömrü bitebilir.
00:46:08Öbür ülkelerin durumu farklı.
00:46:10Dolayısıyla birçok parametre var.
00:46:13Biz ilişki kurduğumuz bütün ülkelerle karşılıklı biraz önce ifade ettiğim gibi fayda temelinde efendim karşılıklı kazan kazan prensibi doğrultusunda diyoruz ki Türkiye ile ortaklık yapan her ülke mutlaka bundan,
00:46:27buna Yunanistan da dahil onu da söyleyeyim.
00:46:29Yani biz şimdi Kıbrıs'a elektrik götürelim diyoruz elektrik kablosu.
00:46:34Bunun faydası Güney Kıbrıs'a da olacak.
00:46:37Diyoruz ki böyle bir hattı yaptığımızda Yunanlı şirketler bu elektriğin ticaretinde olabilirler mi?
00:46:42Pekala olabilirler.
00:46:44Sonuna kadar getirip sana veririm.
00:46:45Evet biz bunun şeyini yaparız.
00:46:47Dolayısıyla yani herkesin kazanabileceği aslında bir denklemi kurması Türkiye'nin mümkün ve biz buna hazırız.
00:46:53Bunu bugüne kadar gösterdiğimiz projeler var.
00:46:56İşte TANAP öyle, Türk Akım Projesi öyle, Bakü Tiflis Ceyhan öyle, Irak Türkiye petrol boru hattı öyle.
00:47:01Şimdi Irak'a diyoruz ki arkadaş sen 3-4 milyon varil günde petrol ihraç ediyorsun.
00:47:08Bu ihraçatı nereden yapıyorsun?
00:47:10Basra'da.
00:47:12Yarın Hürmüz Boğazı'nda bir sıkıntı oldu.
00:47:15Ne yapacaksın?
00:47:17Tamam petrolü ihraç etmeyelim mi diyeceksin?
00:47:19Bütün ekonominin...
00:47:20Geleceksin kapımızı çalacaksın.
00:47:21Şimdi biz diyoruz ki bakın bizim Irak, Türkiye o haritaya bir daha dönebilir miyiz?
00:47:25Şey yapalım mı?
00:47:26Bu Irak meselesini ne olur not alın.
00:47:28Hem sizi biraz inlendirelim.
00:47:29Hem bir mola vakti, hem bir çay ikram edelim bu arada size.
00:47:33Sonra tekrar dönelim.
00:47:34Bu nadir toprak elementi meselesi falan bunlar hep aklınızda biliyorum.
00:47:38Daha bunları soracağız, ikinci yarı soracağız.
00:47:40Birçok sorumuz var ama bu konuları konuşacağız.
00:47:43Sakın bir yere ayrılmayın.
00:47:45Küçük bir mola dönüyoruz.
00:47:51Kaldığımız yerden devam ediyoruz.
00:47:52Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanımız, Alparslan Bayraktar bizlerle.
00:47:56Irak dedik.
00:47:57Orada kalmıştık.
00:48:00Devam edelim isterseniz.
00:48:01Şu 5 numaralı haritayı da alalım arkadaşlar.
00:48:04Yani biraz aynı zamanda şuradan konuşuyorduk.
00:48:07Bu işbirlikleri Türkiye ile olan neler getirebilir noktasında.
00:48:12Bu haritaya tekrar dönmekteki gayemiz şu.
00:48:14Burada Irak, Türkiye Han Petrol Boru Hattı'nı görüyorsunuz.
00:48:17Yani bizim Silopi'den başlayıp Ceyhan'a kadar devam eden ve günlük kapasitesi yaklaşık 1.4-1.5 milyon varil olabilen iki tane petrol boru hattı.
00:48:29Biz bu hattı 1970'lerden yaptık ve halen çalışır vaziyette.
00:48:35Şimdi geldiğimiz nokta şuydu.
00:48:37Irak, günde 3-4 milyon varilik petrol üreten bir ülke.
00:48:40Bunun önemli bir miktarını ihraç ediyor.
00:48:42Ama Basra'dan ihraç ediyor.
00:48:44Yani bu ihracata bir alternatif.
00:48:48Belki daha sonra konuşuruz.
00:48:49Biz strateji olarak çeşitlendirmeyi koyuyoruz ya.
00:48:52Türkiye sadece boru hattıyla gaz almasın.
00:48:54Türkiye elenci de getirsin.
00:48:56Depolama da yapsın.
00:48:57Bu çeşitlendirme aynı zamanda ihracatçı bir ülke için de önemli.
00:49:01Çünkü siz bir tek noktadan ihracat yaptığınızda orada oluşabilecek herhangi bir daralma noktasında sizin bir alternatifiniz yok.
00:49:10Onun için diyoruz ki Irak Kalkınma Yolu mesela büyük bir proje.
00:49:13Fav Limanı'ndan başlayıp ülkemize ve oradan da Avrupa'ya kadar bazı ürünlerin taşınması için demir yolu projesi, otoyol projesi var.
00:49:23Ama biz diyoruz ki bu kalkınma yolu enerji yolu da olsun.
00:49:25Yani Basra'dan aslında bizim Silopi'ye kadar bir doğalgaz boru hattı, petrol boru hattı, elektrik iletim hatlarını kurmak suretiyle hem Irak'a alternatif bir pazara ulaşma imkanı veriyoruz.
00:49:391.4-1.5 milyon varilden bahsediyorum.
00:49:42Yani Irak çok rahatlıkla neredeyse petrolünün %40'ını, %45'ini farklı bir güzergahtan ve farklı bir piyasaya, Akdeniz çanağına, Avrupa'ya sunma imkanı da bulabilir.
00:49:53Dolayısıyla bu alternatifi Türkiye üzerinden oluşturması mümkün olabilir.
00:49:58Bu anlamdaki işbirliklerinin önemine değinmek için bu konuya girmiş olduk.
00:50:03Yani gerek Avrupa'nın arz güvenliği için, gerek bu ülkeler için de yani petrol ihracatçı ülke için de talep güvenliği önemli.
00:50:12Yani bizim için arz güvenliği önemli, tüketimimizi karşılamak ama onlar için de talep güvenliği yani pazara erişim önemli.
00:50:18O anlamda da ülkemizle olan işbirliği onlara da katkı sağlayacaktır.
00:50:23Biz dediğim gibi 15 bin varil olduğumuz, üretimimizin olduğu Irak'ta bunu arttırmak istiyoruz.
00:50:29İnşallah önümüzdeki dönemde bu konularda somut projeleri hayata geçireceğiz diye düşünüyorum.
00:50:34Şunu sorayım arada, tartışmalı konular.
00:50:36Yani tartışmalı derken tartışma çıkarılan konular ABD'den, ABD ile yapılan elenci anlaşmaz.
00:50:44İşte bu niye yapıldı, yok pahalıydı, yok rüşvetli, yok işte Trump övdü de o yüzden biz de biraz hadisenden elenci alın.
00:50:53Tuhaf tuhaf işler. Nedir bu, kazancımız nedir bu işte?
00:50:55Şimdi yani o konuyla alakalı şunu söyleyeyim, benim okumam özellikle bunun tartışılacak hiçbir tarafı yok ama
00:51:02muhalefetin böyle ana muhalefetin büyük bir kuru gürültü yaptığı hadisenin özünde benim gördüğüm şey şu.
00:51:13Bizim Sayın Cumhurbaşkanımızın Amerika ziyareti, gerek New York kısmı, Birleşmiş Milletler kısmı,
00:51:19oradaki ikili görüşmeler, birçok toplantı, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda yaptığı tarihi konuşma,
00:51:26daha sonra Beyaz Saray'da ABD Başkanı ile görüşmesi,
00:51:31bütün bunlarda muhalefet aslında şunu bekliyordu.
00:51:36İşte bu ziyaret olumsuz olacak, onlar da buradan kendilerine bir siyasi rant devşirecekler.
00:51:44Bütün bunların hiçbirisi olmadı.
00:51:46Gerek New York ayağı, gerek Washington ayağında son derece iyi geçen bir ziyaret var.
00:51:52Hatta abartılı iyi geçen desek, o bile geçen bir ziyaret var.
00:51:55Dolayısıyla bunlar umduklarını bulamadılar.
00:51:58Böyle bir el yordamıyla acaba ne var?
00:52:00İşte açıkladığımız bir elence anlaşması var.
00:52:04Onu önce şey yapmaya başladılar.
00:52:07İşte efendim elenceyi çok pahalı almışız falan filan.
00:52:10Niye pahalı elence alalım Amerika'dan?
00:52:12Yani ben bütün stratejimi efendim enerjiyi ucuzlatma, bollaştırma üzerine kurmuşum.
00:52:20Niye pahalı alayım?
00:52:22Ve her dedikleri rakam yanlış.
00:52:25Çünkü hiçbir gayretleri bu işi yap bakalım.
00:52:29Bütün kamuya açık bilgilerden bahsediyoruz.
00:52:31Bakın ben bunu birkaç kere açıkladım.
00:52:34Dünyada dört tane fiyat oluşum merkezi var.
00:52:36Yani doğalgazın fiyatlandığı ana piyasalar var.
00:52:39Avrupa var, İngiltere piyasası var, JKM diye Japonya, uzak doğu piyasası var.
00:52:44Bir de Amerika'da Henry Hub var.
00:52:46Bunların en ucuzu, açık ara en ucuzu Amerika'daki Henry Hub.
00:52:51O indeksle, endeksle aldığınız fiyat en ucuz fiyat.
00:52:54Ve biz 2027 ve sonrasında elenciyi de, özellikle Amerikan elencisinin bollaşmasıyla beraber
00:53:00Henry Hub endeksli teklifler aldık.
00:53:03Bunlar şu anda bizim 2027'den sonra aldığımız kontratlar içerisinde en ucuz gaz haline geliyor.
00:53:11İthalatımız açısından.
00:53:12Yani Türkmenistan gazı.
00:53:13En ucuz ondan sonra Amerikan elencisi.
00:53:16Çünkü bilmiyorum o şey var mı?
00:53:18Çok önemli bir, aslında o da 2016'dan sonraki stratejimizin önemli ayaklarından bir tanesi.
00:53:24Varsa o özellikle Kuzey Amerika'nın elenci ihracat şeyini gösteren bir tablo var.
00:53:30Bakın bu tabloya dikkatinizi çekmek istiyorum.
00:53:32Burası 2016, işte 2028, buyurun.
00:53:39Şimdi bakın burada 2016'dan 2024'e kadarki dönemde Kuzey Amerika'da, özellikle Amerikan'ın elenci ihracat kapasitesini görüyorsunuz.
00:53:49Buraya kadar.
00:53:50Sonra da 2024 ve sonrasında görüyorsunuz yeni bir artış var.
00:53:54Yani orada 2016'dan sonra bir ihracat furyası başlıyor Amerika'da.
00:53:58Biz 2016'da ne yaptık?
00:54:01Bakın şurada bir kırmızı bir çizgi var.
00:54:04Hat var evet.
00:54:0432'den başlıyor, 5 kat artıyor ve 161'e geliyor.
00:54:10Bizim bu kırmızı çizgi şunu söylüyor.
00:54:132016'da biz 32 milyon metreküp günde elenciyi gazlaştırma potansiyelimiz vardı.
00:54:19Yani doğal gaz yerin altında, o kaya gazı dediğimiz bütün hepsi gaz olarak çıkıyor yeryüzüne.
00:54:26Ondan sonra borularla taşınıyor.
00:54:28Bunu siz belli bir basınç altında ve sıcaklık altında sıvıya dönüştürebiliyorsunuz.
00:54:33Sıvı olduğu zaman da gemiyle taşıma şansınız var.
00:54:37Ama gemiyle taşıdığınız sıvı gazı kullanma şansınız evde yok.
00:54:40Onun için bizim onu tekrar gazlaştırmamız lazım.
00:54:43İşte o gazlaştırma bu kırmızı çizgi.
00:54:46Biz Amerika'daki bu büyümeyi görünce, bunu 2016'dan bahsediyorum.
00:54:52Bakın 2016'dan başlayarak aslında bizim en son tesisimiz 2022'de biz gazlaştırma kapasitemizi 5 katına çıkardık.
00:55:01Ve bu yatırımı sırf buradaki iş artışı gördüğümüz için, şimdi de bu yaptığımız anlaşmalarla yani geçtiğimiz Eylül ayından ve bu dönemde yaptığımız anlaşmalarla,
00:55:11onun üzerinde anlaşmayla şu Kuzey Amerika'da yeni başlayacak elenci bollaşması ihracatından istifade etmek üzere bu anlaşmaları yaptık.
00:55:21Rusya-Ukrayna savaşı çıkınca daha önem kazandı değil mi?
00:55:25Daha da önem kazandı elbette ama biz aynı biraz önce ifade ettiğim gibi çeşitlendirme için bunu yapıyoruz.
00:55:31Yani Türkiye sadece boru hatlarına mahkum kalmasın, bağlı kalmasın.
00:55:37Gazı bollaştırmak için yapıyorum.
00:55:39Yani şunu söylemeye çalışıyorum.
00:55:41Bir şey bolsa o ucuzdur.
00:55:43Gaz bollaştıkça ülkede onun ucuzlaması mümkün olabilir.
00:55:46Üç, Türkiye fazla tedarik ettiği gazı ihraç etme, tekrar satışını yapma hakkına sahip olabilir.
00:55:55Dolayısıyla bu tablodan istifade etmek için biz bu yatırımları yaptık.
00:55:59Üç tane FSRU denizde gazlaştırma terminali, iki tane Marmara Eylüsü'nde ve Ali Ağa'daki terminallerle Türkiye bu gaz altyapısını kurdu.
00:56:08Hem kendi arz güvenliğimiz için hem daha ucuz gaz almak için ve toplam 43 milyar dolarlık bir anlaşma imzaladık.
00:56:17Onlarca anlaşma imzaladık.
00:56:19Bunlar böyle biz işte New York'tan Washington'a gittik de orada imzaladık falan değil.
00:56:24Aylarca süren çalışmalar var bunun arkasında.
00:56:27Yani o metinlere baktığınız zaman onların müzakereleri haftalarca sürüyor.
00:56:31Onların neticesinde bu anlaşmaları imzaladık.
00:56:33143 milyar metreküp biz 2045'e kadar gaz alacağız.
00:56:38Yani biz rakamları söylemiyoruz ama aslında zımnen söylemiş oluyorum.
00:56:43Yani anlaşmanın değeri bu, şeyi bu.
00:56:45Bunu buna böldüğünüzde fiyat aslında ortaya çıkıyor üretici itibariyle.
00:56:48Dolayısıyla biz Amerika'dan gayet rekabetçi, iyi fiyatla doğalgaz aldık.
00:56:55Çok esnek koşullarda aldık.
00:56:56Bir kısmını Amerikan limanlarında teslim alıyoruz.
00:56:59Louisiana'da ben gemiyi alıyorum.
00:57:02O gemi Türkiye'ye gelene kadar eğer Türkiye'de ihtiyacım yok o anda.
00:57:06O gemiyi herhangi bir Avrupa limanına, herhangi bir müşteriye benim satma hakkım var.
00:57:11Gaz lazım oldu Avrupa'da.
00:57:12Dolayısıyla biz, o hani dediniz ya Türkiye merkez ülke.
00:57:16Enerjinin ticaretini yapan bir şeyi tamamen üretmeniz gerekmiyor.
00:57:19Alırsınız, daha iyi fiyatlı buldunuz.
00:57:21O zaman satma imkanınız olabiliyor.
00:57:23Dolayısıyla Amerika'dan elenci tedariği aslında işin özünde, felsefesinde böyle bir ticari ve iktisadi operasyondur.
00:57:30Ve yine ilk başta şey başladık yani stratejimiz ne işte 10 yıllar bakın 2016'dan bahsediyorum.
00:57:40Yani neredeyse işte 10. yılına geliyoruz.
00:57:43O stratejiyi o gün kurduk.
00:57:44Dünyadaki gelişmeyi doğru okuduğumuzu düşünüyoruz.
00:57:47Şu tablo bize onu söylüyor.
00:57:49Eğlenci bollaşacak.
00:57:50Amerika'da ihracat artacak.
00:57:52Bundan bizim istifade etmemiz lazım.
00:57:54Siz Amerika'dan çok ucuza kargo buldunuz.
00:57:57Ege Denizi'nde bu kargo dolaşıyor.
00:58:00Eğer sizin gazlaştırma tesisiniz yoksa yani şu kırmızı yatırımı yapmadıysanız,
00:58:06gazlaştırma tesisi yatırımı yapmadıysanız sizin bundan istifade etme şansınız çok geçmiş olsun.
00:58:11Şimdi diyelim ki şeyi soracağım Türkmenistan gazı meselesi.
00:58:14Ne durumda?
00:58:17Türkmen gazı bizim 27 yıllık bir hayalimizdi.
00:58:20Tabi ideal olan burada bir Hazar geçişli bir boru hattıyla bu işi yapabilmek.
00:58:27Ama biz bu etapta bu sene yaklaşık 1.3 milyar metreküplük bir anlaşmayla 2025 yılında
00:58:341 Mart'tan itibaren bu gazı İran üzerinden takasla almaya başladık.
00:58:39Yani Türkmenistan gazı İran'a teslim ediyor.
00:58:41İran da o gazı Türkiye sınırında bize teslim ediyor takas yoluyla.
00:58:45Dolayısıyla bu 400 milyon metrekübün üzerinde bir rakama ulaştık.
00:58:50Şu anda biraz ticari konularda para transferleriyle alakalı üzerinde çalıştığımız bazı hususlar var.
00:58:57Elbette ki bundan memnun olmayanların bazı aksiyonları var.
00:59:02Ama inşallah biz bunu arttırarak devam etmek istiyoruz.
00:59:05Yani bu 1.3 milyar metreküp 2 milyar 3 milyar metreküplere çıksın.
00:59:09İnşallah tabi ideali de önümüzdeki süreçte bunları bizim mutlaka boru hattıyla hayata geçirmemiz ve daha büyük miktarlara çıkmamız açıkçası.
00:59:18İran ve Rusya'dan gelen bu doğal gazda olası bir sıkıntı olursa az önce Amerika ile anlaşmak.
00:59:29Bunlar hepsi önem kazanıyor değil mi?
00:59:31Tabi bunlar önem kazanıyor.
00:59:32Olur mu olur.
00:59:33Ama şunu söyleyeyim yani çok önemli bir noktaya aslında dikkat çektiniz.
00:59:39Bu altyapı projeleri yani boru hattları işte ülkemize gelen Rusya'dan gelen boru hattları ki şu anda biz aslında bir savaş bölgesinden bahsediyoruz.
00:59:48Rusya ile Ukrayna arasında süre gelen savaş bizim enerji altyapı projelerinin de önemli tehdit unsurlarını içeriyor.
00:59:56Yani maalesef iki ülke birbirinin enerji altyapısıyla alakalı saldırılar da bulundu.
01:00:04Bu anlamda bizi doğrudan etkileyebilecek konulardan bir tanesi Rusya'dan gelen boru hattlarının herhangi bir zarar görmesi.
01:00:11İnşallah böyle bir şey olmaz.
01:00:13Dolayısıyla bu konular hakikaten hassasiyet arz ediyor ve bunlar için işte alternatif kaynakların farklı yöntemlerle, farklı formlarda enerjinin de ülkemize girmesi fevkalade önemli.
01:00:26Şimdi şunu herkes çok merak ediyor.
01:00:30Hani bu meseleye geri döneceğim ama bu meselelere ara da şunu sorayım artık.
01:00:34Ya bu nadir element meselesi.
01:00:38Beylikova'daki nadir toprak elementi meselesi.
01:00:42İşte bir uranyum, şey toryum, işte diğer elementler.
01:00:48Hepimiz heyecanlandık.
01:00:49İşte gittik yıllar önceki o Atlas Jet'in uçak kazasına, Engin Hoca'ya gittik, onun söylemlerine gittik.
01:01:00Tabii Engin Hoca açıklamalarında bir teknolojinin varlığından söz etmiyor da ama bir de teknoloji gerekiyor herhalde.
01:01:09Yani ne kadar heyecanlanalım bu nadir toprak elementi konusunda.
01:01:13Şimdi o konu yani başlangıçta şuna girmemiz lazım.
01:01:17Eğlenciye de öyle girdik.
01:01:19Şimdi Cumhurbaşkanımızın Amerika ziyareti sonrasında bu malum ana muhalefetin işte efendim gezi itibarsızlaştırmak için sattı geldi falan muhalefet.
01:01:28İşte sattı efendim eğlenciyi tutturmaya çalıştılar.
01:01:32Eğlenciyi çok pahalı almışız.
01:01:33Öyle olmadığı, onların dediğinin neredeyse yarı fiyatından daha düşük fiyata gaz aldığımızı ortaya koyduk ve stratejiyi anlattım ben size.
01:01:4010 yıllık bir çalışma var.
01:01:42Şimdi bunlar bir ana bakıp onunla şey yapıyorlar ama 10 yıldır biz bu işe çalıştığımızı bilmiyorlar.
01:01:47Aynı mesele nadir toprak elementinde de geçerli.
01:01:50Yine bugün geriye doğru dönüp bakın geçtiğimiz 10-15 yıla bakın ana muhalefetin herhangi bir sözcüsünün tek bir tane şey nadir toprak elementiyle alakalı şeyini bulamazsınız.
01:02:05Çünkü haberleri yok bilmiyorlar konuyu.
01:02:08Ama şimdi konu sanki birden nadir toprak elementlerine işte efendim Türkiye'ye Amerika'ya satmış gibi vesaire gibi kesinlikle böyle bir şey ortada söz konusu değil.
01:02:17Bizim Amerika'da yaptığımız imzaladığımız anlaşma da ortada nükleerle alakalı bir anlaşmaydı.
01:02:23Nadir toprak elementleriyle yapsaydık emin olun onu onlar da ilan ederdi biz de ilan ederdi.
01:02:29Şimdi mesela Trump işte Uzakdoğu seferinde Malezya ile bir anlaşma imzaladı, Avustralya ile bir anlaşma imzaladı, Japonya ile ve bunu ilan ediyorlar.
01:02:37Bayrak gibi salıyor.
01:02:38Evet biz de yaptığımız anlaşmayı kameraların önünde ortaya koyarak imzaladık benim imza ettiğim anlaşma Marco Rubio ile.
01:02:45Dolayısıyla burada nadir toprak elementlerinde böyle bir şey söz konusu değil.
01:02:50Nadir toprak elementlerindeki hikaye şu.
01:02:52Biz yine bu konuya çok uzun zaman öncesinde çalışmaya başladık.
01:02:57Ve tam tersine yani bu konuyla alakalı gündem ana muhalefetin ne zaman gündeminde biliyor musunuz?
01:03:03Biz 2020'de, 21'de keşif aşamasındayken burada bir pilot tesisi kuralım dediğimizde 1200 tonluk yıllık kapasitede bir pilot tesis var.
01:03:13Bunun ÇEDİ'nin iptali için mahkeme müracaatıyla bu konuyla alakaları var.
01:03:21Eskişehir Belediyesi'nin bu konuda Eskişehir Büyükşehir Belediyesi'nin mahkemeye başvurusu var.
01:03:26Yani nadir toprak elementleri pilot tesisi kurulmasın diye bu konuda herhangi bir çalışma olmasın diyen kişiler aradan 5 sene geçtikten sonra şimdi nadir toprak elementleri yine bu ziyaret vesilesiyle bir anda böyle bir konu varmış.
01:03:41İşte bunlar satılıyor.
01:03:42Böyle bir şey söz konusu değil.
01:03:43Nadir toprak elementlerinin işin özü şu.
01:03:46Bu saha, Beylikova sahası biz şunu söyledik.
01:03:50Beylikova sahası Çin'deki sahalardan sonra dünyadaki en büyük ikinci tek sahada rezerve sahip saha.
01:03:58Nadir toprak elementi ne?
01:04:00Adı üzerinde, toprağın içerisinde, yerin altında nadir olarak bulunan, çok nadir elementler.
01:04:08Bunlar 17 tane.
01:04:09Bu meşhur periyotik cetvelin 17 elementinden bahsediyorum.
01:04:12Bunlarda da özellikle son dönemde yani işte yenilenebilir enerjide rüzgar türbünleri olsun, elektrikli araçlar olsun, savunma sanayi farklı alanlarda kullanılan otomatif sanayi az bulunan ama az bulunduğu için de fiyatları fevkalade yüksek olabilen ve bu stratejik sektörlerde o madenlere sahip ve o sanayi geliştirmiş ülkelere ayrı bir
01:04:42avantaj katacak bir alandan bahsediyoruz.
01:04:45Şimdi bu Beylikova'daki saha, MTA tarafından çok yıllar önce toryum amaçlı keşfedilmiş bir saha.
01:04:55Bu sahada toryum var.
01:04:57Toryum sahası daha sonra 90'larda Eti Maden'e devrediliyor.
01:05:01Bizim yine devletimizin şirketi.
01:05:03Eti Maden'de burada 125 kilometre sondaj yapıyor yıllar içerisinde.
01:05:0810 yıldan daha fazla bir süre içerisinde 125 bin metre sondaj yapıyor.
01:05:13Ve bütün bunların sonucunda 2018-19'lar gibi biz burada nadir toprak elementleri, dünyada yavaş yavaş nadir toprak elementlerinin önemine girmeye başlıyor.
01:05:25Ve tabi bu konuda Çin çok ilerliyor.
01:05:28Çin bu konuda önemli bir süre aslında piyasayı kontrol altına almakla alakalı bir çabanın içerisinde.
01:05:35Teknolojiyi geliştirme.
01:05:36Teknolojiden kastımız da şu.
01:05:38Nadir toprak elementleri toprakla bütünleşik bir şekilde bunun saflaştırılması önemli.
01:05:43Teknolojik kazanım orada.
01:05:45Yani siz bunun saflaştırmasını 99'lara, 99.9'lara çıkardığınız zaman ürünün değeri artıyor.
01:05:53Biz bu keşif sonrası 2018-19'lar, 20'de pilot tesisi kurarak beraberinde de saflaştırmayla alakalı çalışmalara başladık.
01:06:03Bunlar yoğun bir şekilde devam ediyor.
01:06:052023 yılında buradaki pilot tesisi uygulamaya, yani hayata geçirdik.
01:06:11Tesis kuruldu, çalışıyor.
01:06:12Şu anda orada üretimimiz de devam ediyor pilot tesiste.
01:06:17Şimdi ikinci fazda biz endüstriyel tesise, yani daha büyük ölçekli bir tesise burayı dönüştürmekle alakalı çalışıyoruz.
01:06:24İnşallah bu sene içerisinde hedefimiz temel atmak.
01:06:27Bu sene önümüzdeki yılda hedefimiz burada temel atmak.
01:06:31Ve iki yıl içerisinde de bu tesisi hayata geçirmek.
01:06:34Şimdi burada barit, florit var, nadir toprak oksidi var, bir de toryum var.
01:06:39Toryum bir radyoaktif madde.
01:06:44Toryum dünyada rezervi en çok olan ülkelerden birisi Türkiye.
01:06:51Bizim için de bu anlamda çok önemli bir etkisi olabilir.
01:06:54Özellikle nükleer santralde yakıt olarak toryum kullanılabilir.
01:07:00Ama böyle yani kazanına atıp yakılacak da bir şey değil.
01:07:03Bir şey değil. Kaldı ki şu anda henüz bizim çalışmalarımız ve bu anlamda ortaklık arayışı içerisinde olduğumuz ülkeler ve teknoloji grupları var.
01:07:14Önümüzdeki haftalarda yurt dışına bu anlamda bir heyet gönderip eriyik tuz reaktörleri.
01:07:21Yani bunu mesela Akkuyu'da bizim şu anda Ruslarla yaptığımız santralde kullanılan yakıt bu değil.
01:07:27Orada uranyum kullanıyoruz.
01:07:29Ama toryum ve uranyum birlikte olacağı bu eriyik tuz reaktörlerinde kullanılan bir yakıt.
01:07:35Şöyle düşünelim mesela Akkuyu'yla ilgili eleştiri ne?
01:07:38Ya biz gene aslında dışa bağımlılığımız devam ediyor.
01:07:41Tamam doğalgaz kadar değil.
01:07:43Doğalgazda her yıl 7 milyar dolar vereceğimiz doğalgaz parasını cebimizde kalacak Akkuyu'yu yaparsak.
01:07:50Ama Akkuyu'nun da yakıtı dışarıdan gelecek.
01:07:52Bu doğru bir eleştiri.
01:07:55Dolayısıyla biz uranyum kaynaklarına da erişimle alakalı bir çalışmanın o yakıtla alakalı olmamız lazım.
01:08:01Ama düşünün ki siz bir nükleer reaktör yapıyorsunuz.
01:08:05Yakıtı da kendi ülkenizde var.
01:08:07Onun için çok kıymetli bir şey.
01:08:09Çok kıymetli bir şey.
01:08:10Dolayısıyla toryumun olduğu işte nadir toprak oksitlerinin olduğu bir saha.
01:08:14Beylikova sahası.
01:08:15Şimdi bir başka şey söyleniyor işte bunları önce sattığımız söylende öyle bir şey olmadığını ifade ediyoruz.
01:08:21Öyle bir şey söz konusu değil.
01:08:23Türkiye'nin bu anlamda teknolojiyi bu saflaştırma teknolojisini Türkiye'ye getirmekle alakalı onu elde etmekle alakalı.
01:08:30Bizim üniversitelerimiz bizim araştırma kurumlarımız bir çaba içerisinde bunu yapıyoruz.
01:08:35Ama teknolojiyi daha hızlı bir şekilde alabilmekle alakalı da bir çabanın içerisindeyiz.
01:08:39Bu bir sır değil.
01:08:41Olması gereken makul bir hedef bence.
01:08:43İşte Çin'de var bu.
01:08:46Avrupa'daki bazı ülkelerle Kanada ile görüşüyoruz.
01:08:48Avustralya ile görüşüyoruz.
01:08:50Bütün bunlarla beraber acaba şu anda 92-93'ler seviyesine geldiğimiz saflaştırmayı acaba daha yukarı nasıl götürürüz?
01:08:57Yani bir ürünü bu sefer 70 bin dolara değil de 170 bin dolara nasıl satarızın şeyindeyiz.
01:09:05Çünkü madende biz hep başından beri şunu söyledik.
01:09:08Şimdi bir yasa tasarısı güya sunulmuş.
01:09:10Yani neresinden baksanız elinde kalıyor.
01:09:13Elinizde kalıyor.
01:09:14Bazı mineralleri iki kere yazmışlar.
01:09:17Bazılarını yazmamışlar.
01:09:19Efendim devlet eliyle işletilsin.
01:09:21Ya arkadaş zaten eti maden %100'ü devletimize ait bir şirket.
01:09:25Kaldı ki şu anda mevcut kanunumuz var.
01:09:28Bu kanun gereği diyor ki devlet bir madende uranyum varsa, toryum varsa burası devlet eliyle işletilir.
01:09:36Zaten var yani.
01:09:37Dolayısıyla bu sahada da toryum olduğu için zaten burası devlet eliyle işletilecek.
01:09:42Ve biz madencilikte her zaman için önce insan diyoruz yani iş sağlığı ve güvenliği.
01:09:48Çevre aynen enerjide olduğu gibi madende de çevreye rağmen değil çevreyle birlikte.
01:09:54Yani çevreyi tahrip ettikten sonra yapacağınız madenciliğin bir anlamı yok.
01:09:57ve katma değerli madencilik.
01:10:01Yani siz ham madde olarak satmak yerine bunu yıllardır söylüyor yani strateji konuşuyoruz ya şimdi.
01:10:06Stratejimizin özünde bu var.
01:10:08Onun için bor maddeni sadece bor olarak değil diyoruz ki bor karbüre dönüştürelim.
01:10:13Bandırma da bunun tesisini yine biz kurduk.
01:10:151000 ton yıllık üretimle bu zırh yapımında, çelik yelek yapımında son derece dayanıklı, mukavemetli olan bor karbüre ve hafif olan bor karbüre bunu nasıl dönüştürebiliriz?
01:10:25Onun çabasındaydık.
01:10:26İşte lityum, karbonat yani biz sadece bunlar için de söylemiyorum bu stratejik madenler için.
01:10:34Aynı zamanda diyoruz ki ya Türkiye mermerini satarken de onu ürün olarak satsın.
01:10:40Türkiye mermerini satarken markalaşarak satsın isteriz.
01:10:43Yani madenin işte mermerden başlayın efendim nadir toprak elementine kadar.
01:10:49Bunun devamında bakın biz Türkiye'de güneş ve rüzgar yatırımları yapıyoruz.
01:10:55Enerji Bakanı olarak benim görevim Türkiye'de ucuz elektrik üretebilmek.
01:11:00Bu ucuz elektrik için ben belki o panelleri, rüzgar türbünlerini ithal ederek belki daha ucuz elektrik üretebilirim.
01:11:07Ama biz diyoruz ki arkadaş biz bu işin teknolojisine de sahip olalım.
01:11:12Bu anlamda ekipmanda dışa bağımlılığı düşürelim.
01:11:15Onun için belki biraz elektrik fiyatı da daha yüksek olabilir ama biz mutlaka Türkiye'de panel üretelim.
01:11:21Türkiye'de rüzgar türbünü üretelim.
01:11:23Bu sayede o kadar önemli bir sanayi gelişti ki Türkiye'de.
01:11:2750 bin kişiye bu anlamda istihdam sağlanıyor.
01:11:29Biz madenlerimizde de aynı şekilde uç ürüne, ara ürüne bunları dönüştürelim.
01:11:34Bunun devamında elbette ki buna eti madeni yapması bir maden şirketi değil ama sanayimizin diğer şirketleri, savunma sanayi şirketlerimiz, aselsan, özel şirketler bu ara ürünleri kullanarak onlar da bunları uç ürüne dönüştürsünler.
01:11:49İşte TOG'de kullanılsın, ne bileyim rüzgar türbünlerinde kullanılsın, mıknatıs yapımında kullanılsın gibi bir hedefle yürüyoruz.
01:11:58Onun için yani vatandaşlarımız, insanımız rahat olsunlar. Biz bu ülkeyi seviyoruz ve bu ülke içinde doğrusunun herkesi yani aklı selim ne düşünüyorsa biz de onu düşünüyoruz, onu uyguluyoruz.
01:12:09Şimdi arada bir soru sorayım ya, hakikaten merak ediyorum.
01:12:14Elektrikli araba mı, akaryaklı araba mı?
01:12:18Yani sürüş, sürüş.
01:12:20Şimdi benim elektrikli arabayla...
01:12:22Çok tuzak bir soru gibi.
01:12:23Şöyle, elektrikli arabayla benim yani şahsi olarak hikayem böyle 2015-16'lara gidiyor.
01:12:32Sebebi de şu, ben o dönemlerde işte Ankara'da Bilkent Üniversitesi'nde part-time hocalık yapıyorum.
01:12:40Ve enerji hukuku anlatıyorum, bir başka hoca arkadaşımla.
01:12:48Biz 14. hafta yani yılın son günü, yılın son dersi haftasında çevre hukuku, işte çevre regülasyonları anlatırız.
01:12:56Ve 2015-16'larda yani öğrencilerim var, onlar çok iyi biliyorlar.
01:12:59Son şeylerde biz o dönemlerde de, 2016'ları düşünün, yeni yeni işte hibrit ve elektrikli araçlar gelmeye başlar.
01:13:09Türkiye'de bir iki modelin, şimdi isimlerini söylemeyelim, onların araçları var.
01:13:13Biz de o araçları işte rica ediyorum, ben o zaman işte EPDK'da üyeydim, müsteşar yardımcısıydım.
01:13:19O araçların, Türkiye distribütörlerine diyorum ki, ben öğrencilerime bu aracı göstereceğim, hafta sonu bir görev çalışanlarıyla gönderiyorlar araçları falan.
01:13:28Öğrencilerimize işte gelecek buraya gidiyor, elektrikli araçlar falan.
01:13:32Böyle bir süreç.
01:13:33Sonra belki hala o tweet duruyordur.
01:13:36Türkiye, Sayın Cumhurbaşkanımız hani biz kendi aracımızı yapacağız, iddiasını ortaya koyduğunda.
01:13:41Şöyle bir tweet attım hatırlıyorum.
01:13:43Türkiye, yani Türkiye'deki baba yiğitler, Türkiye'nin elektrikli araçla böyle bir platformla bu döneme girmesi gerektiğiyle alakalı bir tweet atmışım.
01:13:55Belki iki bin, işte on yediler, on sekizler falan olabilir.
01:13:59Sonra baba yiğit aranıyor'a döndü bu.
01:14:01Döndü iş ve sonra Türkiye hakikaten bir, yani ben onu dediğim için elbette ki değil ama aklı selim, ortak akıl,
01:14:08dünyanın gidişatını görerek Sanayi Bakanlığımız işte TOG platformu öyle ortaya çıktı.
01:14:15Şimdi elektrikli araç kullanması kullanmışsınızdır.
01:14:19Aslında bir yönüyle çok keyifli bir araç.
01:14:21Çünkü inanılmaz hızlanma kabiliyeti var.
01:14:23Malum elektrik motorun torku çok daha erken alıyor.
01:14:26Ses gelmiyor.
01:14:27Ama ses gelmiyor.
01:14:28Öyle bir ses problemi var.
01:14:29Fakat elektrikli araçlar tabii dünyaya baktığınız zaman da içten yanmalı motorlarda bir şeyiniz yoksa elektrikli araç yeni bir alan, çok büyüyecek bir alan.
01:14:43Dolayısıyla Türkiye doğru bir adım atarak bu konuda...
01:14:45Kimisi de şöyle öngörülerde bulunuyor.
01:14:48Ya bu elektrikliden dönülecek, tutmayacak bu iş falan diyen de var.
01:14:53Başka bir nitrojen çıkacak, ona dönüşecek.
01:14:57Hidrojen araç konuşuluyor.
01:14:59Hidrojen pilleri.
01:15:00Hidrojen pilleri vs.
01:15:02Başka şeyler de söyleniyor.
01:15:03Ben öngörünüzü merak ettiğim için...
01:15:05Yani şöyle baktığımız zaman dünyada şu anda satılan aracın neredeyse dörtte biri, beşte biri her yıl tabii Çin kaynaklı çoğunlukla elektrikli araç olmaya başlıyor.
01:15:15Bu anlamda çevre regulasyonlarının getireceği gelişmeler de önem arz edecek.
01:15:23Ama şu anda açıkçası elektrikli araçlarla ilgili ki bu konuda önemli gelişmeler var.
01:15:29Yani depolama teknolojisi, batarya teknolojisindeki gelişmeler işin rengini açıkçası belirleyecek.
01:15:37Tabii burada biraz nadir toprak elementlerine de dönelim.
01:15:40Şimdi bu dönüşüm süreci dünyada çok yoğun bir şekilde nadir toprak elementi veya daha doğrusu daha doğru tabirle kritik madenlere olan ihtiyacı arttıracak.
01:15:53Yani biz işte bu dönüşümden bahsediyoruz.
01:15:57Gerek araçlar için.
01:15:59O araçlara elektrik lazım.
01:16:00Elektriği bir yerden üretmemiz lazım.
01:16:02O elektriği bir yerden bir yere taşımam lazım.
01:16:05Mesela bakır.
01:16:07Bu dönüşüm için dünyanın muazzam bir bakır ihtiyacı var.
01:16:09Bakır ihtiyacı var.
01:16:10Yani kritik madenlerden bir tanesi bakır.
01:16:13Dolayısıyla dünya bu hızda o bakırı piyasaya sunabilecek mi?
01:16:18İşte ne bileyim lityum bataryalar konuşuldu, depolar konuşuldu, efendim nikah.
01:16:25Yani o maden altyapısı onu destekleyecek şekilde büyüyecek mi?
01:16:29Bütün bunlar beraberinde cevap bulması gereken bir şeyler.
01:16:32Bir çip krizi çıktı.
01:16:33Ne oldu?
01:16:34Ne oldu?
01:16:35Ama daha önemlisini söyleyeyim.
01:16:36Yine baştaki konuşmalara dönelim.
01:16:37Bütün buralarda politikalar, uluslararası politikalar nasıl olacak?
01:16:45Şimdi bakın açık söyleyelim.
01:16:47Yani bundan bir sene önce biz yeşil, yeşil, yeşil, efendim yeşil enerji, yeşil, efendim yenilenebilir enerji odaklı konuşurken.
01:16:59Şimdi bir anda şeye döndü iş.
01:17:03Son Drill Baby, drilllere döndü.
01:17:05Yani kömür kullanalım yani hangi ülkeden bahsettiğimi anlıyorsunuz.
01:17:09Dolayısıyla dünyanın en önemli ülkeleri, ekonomileri, bu aslında çok ciddi bir savrulmayı gösteriyor.
01:17:16Şimdi böyle bir ortamda işin ne tarafa gideceği yani uzun soluklu ve belki dört sene sonra farklı bir politika izlenecek.
01:17:23İşte Avrupa'nın pozisyonu, efendim bu kadar şey dediler ondan sonra gittiler kömür kullanmaya devam ediyorlar.
01:17:29Biz Türkiye olarak şunu söylüyoruz, başından beri daha tutarlı bir çizgide gidiyoruz.
01:17:34Söylediğimiz şey şu, bütün enerji kaynakları, ülkemizin arz güvenliği, dışa bağımlılığını bitirmek ve bu 2053'te Cumhurbaşkanımızın ortaya koyduğu net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda biz şekillendiriyoruz.
01:17:49Bunun içerisinde kömür madeni olmaya devam edecek.
01:17:54Bunun içerisinde doğal gaz olacak, yenilenebilir enerji olacak, efendim nükleer olacak.
01:17:59Böyle bir enerji miksiyle biz hem sosyal kalkınma hakkımızı, iktisadi kalkınma hakkımızdan vazgeçmeyeceğiz, bunu ilerleteceğiz.
01:18:08Çünkü öbür politikaların hiçbirisinin ciddi anlamda sürdürülebilirliğinde problem var yani.
01:18:13Bir şey soracağım.
01:18:15Bir şey gördüm de, Malatya Kulancak'da da varmış galiba, nadir toprak elementi.
01:18:22Bizde de var falan, Özgün Hanım şimdi mesaj atmış.
01:18:27Oradaki de kayda değer bir şey midir?
01:18:29Şimdi şöyle, bu anlamda en büyük saha Eskişehir Beylikova ama bizim arama faaliyetlerimiz ve çalıştığımız sahalardan bir tanesi doğrudur.
01:18:38Malatya, Hekim Hanelçesi, ikincisi Sivas'da nadir toprak elementi var.
01:18:44Tabii, aslında nadir toprak elementi her yerde olabilir ama bunun belli bir ekonomik değerde olabilmesi önemli.
01:18:52Bunun dışında Isparta'da arama fazında olduğumuz çalışmalar var ama Malatya, Hekim Han ve Sivas diyebilirim, orada da nadir toprak elementleri rezervi var ülkemizde.
01:19:02Peki, Sayın Cumhurbaşkanımızın enerjisini nasıl buluyorsunuz?
01:19:08Yani sizle işte beraber zaman zaman seyahatlerde bir arada oluyoruz.
01:19:15Yetişebiliyor musunuz?
01:19:15Benim sıra stratejide Sayın Bakanlarımıza sorduğum sorulardan biri de, hani gecenin bir vakti sizi de arıyor mu?
01:19:23Yatıyor musun hala, yatıyor musun falan diyor mu?
01:19:25Evet, yani Cumhurbaşkanımız her an her saat arayabiliyor.
01:19:28Ama özellikle ben, yani bu sarısı çok ziyarette ona eşlik ediyorum.
01:19:32Şimdi orada hani biz o ziyaretin içerisinde dönünce işte böyle herkes belli bir yorgunluk seviyesinde dönüyor.
01:19:41Ama onun oradaki işi hepimizin daha da ötesinde zor.
01:19:45Yani onun herhangi bir boş anı yok.
01:19:47O toplantılarda biz çoğunlukla ona eşlik ediyoruz.
01:19:51Ama o toplantının içerisinde konuşan, karşı tarafla o diyaloğu götüren ve oradan bize gerekli talimatları vermesiyle daha da yoğun ve odaklanmış olması gerekiyor.
01:20:04İşte dönüşlerde biliyorsunuz sizlerle uçaktaki sohbetleri.
01:20:09Dolayısıyla bütün bunlar hakikaten çok önemli bir performans gerektiriyor.
01:20:13İyi bir enerji gerektiriyor.
01:20:15Hamdolsun onun o enerjisi tabii bizi de sürekli uyanır.
01:20:19Sabah namazıyla başlayıp, gecenin ikisine, üçüne kadar devam eden, ikide, üçte de kaldırıp bir bakanı arayıp bir şey soran ve hala yatmayan böyle bir lider.
01:20:33Evet, böyle bir tempo.
01:20:36Akku Yunuk'lerde ne durumdayız?
01:20:39Akku Yunuk'lerde çalışmalar devam ediyor.
01:20:41İlk reaktör için inşallah hedefimiz 2026'da önümüzdeki yıl.
01:20:47Yani 2026'da istifade edeceğiz değil mi biz oradan?
01:20:50Elektrik üreteceğiz.
01:20:52Şimdi Akku Yunuk'un hikayesi tabii aslında bizim 70 yıllık şöyle bir serüvenimiz.
01:20:57Türkiye 1956'larda, rahmetli Menderes döneminde aslında bu nükleer yolculuğa başlamış.
01:21:032026 yani 70. yılı seneye idrak edeceğiz.
01:21:07İnşallah 70. yılımızda Allah'ın izniyle biz bu santralden elektrik üreteceğiz.
01:21:12O süreçler ta Akku Yunuk sahası 1970'lerde teknik üniversite tarafından nükleer sahaya uygun olarak tespit edilmiş bir saha.
01:21:22Dolayısıyla bu süreçler hep yaşandı işte birçok şey üzerinden geçti.
01:21:28Ama nükleerde esas hamlemiz Sayın Cumhurbaşkanımızın Başbakanlığı dönemi 2010 yılı Rusya Federasyonu ile akledilen hükümetler arası anlaşma biliyorsunuz.
01:21:37Yani işin hukuki zemini ve çerçevesi bu.
01:21:41Ondan sonraki süreçte de işte malum bir 2015-24 Kasım uçak krizi hatırlayınız o dönemleri.
01:21:49Sonra yine büyük bir şey, inisiyatif alma, birlikte çalışma, yüzelmesi vs.
01:21:56Ama kritik tarihlerden bir tanesini söyleyeyim.
01:22:01Nisan 2018.
01:22:02Nisan 2018 Akkuyu projesi, Akkuyu reaktör bir nükleer düzenleme kurumumuzdan o dönem TAEK'ti.
01:22:12TAEK'ten inşaat lisansı aldı.
01:22:15Bakın 2010 anlaşmanın imza edildiği tarih.
01:22:1818.
01:22:18Neclis onayı ve 2018.
01:22:20Yani o arada tabii kayıp yıllar var.
01:22:23Geziler, şunlar, bunlar vs.
01:22:25Ama arada yine yapılan çok ciddi teknik çalışmalar var.
01:22:28Şimdi işte nükleer, yine istemezlikçiler var biliyorsunuz.
01:22:32Nükleer yapmayalım.
01:22:33Türkiye nükleere sahip olmasın.
01:22:36Ona da belki değinmek lazım da.
01:22:38Ama şunu söyleyeyim.
01:22:392018'e kadar o izin süreçleri vs. ve lisans.
01:22:42Yani bu şu demek.
01:22:43Artık siz sahaya girip şeyi, betonu dökebilirsiniz.
01:22:47Temeli atabilirsiniz.
01:22:48O çalışmalardan sonra aslında öngörülen süre, normal olan süreden bahsediyorum, 7 yıl.
01:22:56Yani 2018 Nisan'a 7 yıl koyduğunuz zaman bu yılın Nisan ayına geliyor.
01:23:01Bizim birinci reaktörden elektriği bu sene Nisan'da öğretmemiz lazım.
01:23:05Elbette ki Cumhurbaşkanımızın yani o iddialı kişiliği bunu daha erken yapmamız lazım.
01:23:10Ortaya koyduğu bu hedefler vardır.
01:23:12İşte Cumhuriyetimizin 2023, 100. yılına, şimdi 29 Ekim'e geldik malumunuz yarın itibariyle, 102. yıl.
01:23:21O 100. yıla has, yani ne kadar muhteşem olurdu değil mi?
01:23:25Türkiye 100. yılına, 29 Ekim 2023'te nükleer santralini ilk reaktörün devreye alıyor.
01:23:31Dolayısıyla bu hedefler vardı ama aslında planlanan 2025 Nisan, yani 7 yıllık bizim anlaşmamızdaki süre bu.
01:23:40Şimdi tabii ne oldu? Pandemi yaşadık.
01:23:43Örtülü olan, direkt olan, endirekt olan bir sürü yaptırımla ve şeyle karşılaştık.
01:23:50Siparişi verilmiş, Rusya-Ukrayna Savaşı'ndan önce parası ödenmiş ekipmanların Avrupalı ülkeler, tedarikçiler tarafından tutulduğunu, gönderilmediğini yaşadık.
01:24:02Bunlar ciddi anlamda bu projenin bu 2025 Nisan'ına yetişmemesine sarkmasının sebebiyeti verdi açıkçası.
01:24:13Ama bütün bunlara rağmen en son Sayın Cumhurbaşkanımız Sayın Putin'le beraber Çin'de, Tianjin'de görüştüler.
01:24:22Tabii arada telefon görüşmeleri de oluyor ama işin finansman noktasında bu %100 dış finansman, yani Rusya'nın finanse ettiği bir proje.
01:24:32Dolayısıyla onun da etkisiyle oradaki gelişmelerle beraber inşallah Akku'yu biraz daha hızlanarak bu ilk reaktörü devreye alma hedefimizi seneye ulaşmış olacağız.
01:24:42Takip eden yıllarda da o 3 reaktör devreye girecek ve Türkiye'nin elektrik ihtiyacının %10'unu inşallah biz bu tesisten karşılayacağız.
01:24:50Yeni nükleer tesisler gelecek mi?
01:24:53Türkiye'nin şunu söylüyoruz, uzun dönemli planlama yapıyoruz ya, Türkiye'nin 2050'ye kadar Turgay Bey, 12 tane büyük ölçekli reaktöre ihtiyacı var.
01:25:0312 reaktör.
01:25:04Evet, yani yaklaşık 14-15 bin megawatt.
01:25:06Türkiye'nin 2050'ye kadar 5000 megawata yakın küçük modüler reaktöre ihtiyacı var.
01:25:13Küçük modüler reaktörler bizim, şimdi biz o 56'da başladığımız ve kaçırdığımız onlarca yılı,
01:25:20inşallah küçük modüler reaktörlerin şu anda doğum aşamasındayız.
01:25:24O küçük modüler reaktörlerde bu doğum aşamasını inşallah yakalayacağız.
01:25:31Türkiye bu teknolojiye sahip ülkelerden biri olacak.
01:25:33Bundan birkaç ay önce Teknofest'te nükleer teknolojiler yarışması mesela, ikincisini bu sene düzenledik.
01:25:39Orada bu özellikle küçük modüler reaktörlerin tasarımı, işte işletmesi vesairesiyle alakalı çok güzel projeler gördük.
01:25:47Bu yarışma her geçen sene büyüyor.
01:25:49Tabii çok önemli bir insan kaynağı Türkiye kazanmaya başladı.
01:25:53Bütün bunlarla beraber o küçük modüler reaktörleri de Türkiye 2050'de yaklaşık 20 bin megawatt nükleer güce sahip olmalı,
01:26:00nükleer enerjiye sahip olmalı ve enerjisinin en az %14'ün 15'ini nükleerden karşılar bir ülke haline gelmeli.
01:26:07Hedefimiz budur. Çok varsa burada onu da koyalım. Şu nükleer haritamız var bizim.
01:26:12Türkiye yapmasın nükleer diyenlerin şu önünüzdeki harita.
01:26:16Şu 6 numaralı zannediyorum.
01:26:18Eğer onu gösterebilirsek.
01:26:19Evet. Bakın dünya genelinde şu anda 31 ülkede 416 reaktör var.
01:26:26Ama hadi öyle çok dünyanın hepsini dolaşmayalım.
01:26:29Türkiye. Bakın şurası Metsamor santrali.
01:26:33Metsamor Ermenistan'daki bir santral.
01:26:36Buraya ben geçenlerde Iğdır, Nahçıvan, Doğalgaz Boru Hattı'nın açılışına gittik.
01:26:42Orada bir tören yaptık.
01:26:44Hemen sınırımızdan, Iğdır'dan gözüken ve yani açıkçası hani yürüyerek gidelim mi deseniz gidebileceğiniz bir yerde.
01:26:52Bunu gidin Google Map'e sorun.
01:26:5420 kilometre filan.
01:26:56Burada nükleer santrali var.
01:26:57Batı'ya gelin.
01:26:59Batı'da Bulgaristan işte görüyorsunuz efendim Romanya, Macaristan, Slovakya.
01:27:05Avrupa'nın ortasına gidin.
01:27:07İsviçre'de, Fransa'da, Belçika'da her yerde Almanya'da nükleer santrali var.
01:27:12Dünyada 400'ün üzerinde reaktör var.
01:27:15Bunların en çoğu Amerika'da.
01:27:1694 tane reaktör var.
01:27:19Şimdi bir de bizi değil de kamuoyunu kandırmaya çalışıyorlar.
01:27:23İşte Fransa kapatıyormuş Almanya.
01:27:25Ya ömrü dolanı kapatıyor.
01:27:26Yoksa öyle bir derdi yok.
01:27:28Evet.
01:27:28Kaldı ki şimdi yeni santral yapılma şeyine baktığınız zaman 63 tane reaktör ki 4'ü bizde yapılıyor Akkuyu'da.
01:27:36Bunlar da yeni yapılan reaktörler.
01:27:38Dolayısıyla yani dünyada nükleer yeni bir çağa giriyor aslında.
01:27:43Ve bu iklim değişikliği, işte bu yapay zeka.
01:27:47Şimdi bakıyorsunuz Amazon, bakıyorsunuz işte Microsoft, diğer bütün şirketler, işte Meta grubu, bütün bunlar birer nükleer santraliyle anlaşma imzalamaya çalışıyorlar.
01:27:58Ya bize arkadaş 20 yıl boyunca kesintisiz elektrik ver.
01:28:01Evet. Şimdi dolayısıyla bu yapay zekanın, veri merkezlerinin, elektrikli araçların, efendim soğutma amaçlı klimaların getireceği elektrik talebini dünyanın sağlıklı bir şekilde karşılayabilmesi için nükleer olmazsa olmaz bir çözüm.
01:28:16Ama ne acı değil mi? Şu kadar ülkenin ya. Bulgaristan'ın bile var ve sizin yok.
01:28:20Evet. Dolayısıyla yani biz bu anlamda işte Sinop, Trakya santralleriyle ve o küçük modüler reaktörlerle inşallah nükleerliğe çıkan bir ülke haline geleceğiz.
01:28:29Evet. Sayın Bakanım, yani benim size soracağım daha onlarca soru var ama hakikaten bugün bizi kırmadınız.
01:28:37Estağfurullah.
01:28:38Özel olarak bu program için de bu İstanbul'a geldiniz. Benim çok keyif aldığım bir konu bu enerji konusu.
01:28:46Öteden beri ilgiliyim ve seviyorum. Gerçekten önemli işlere de imza atıyorsunuz. Çok teşekkür ediyorum.
01:28:56Ben teşekkür ediyorum.
01:28:56Yayına veriyoruz.
01:28:57Biz katkı için ve her zaman bekleriz her türlü gelişmeleri burada konuşmak için.
01:29:03Efendim geldik bu geceki yayınımızın sonuna. Enerji Bakanımız Alparslan Bayraktar'ı konuk ettik.
01:29:10Hakikaten çok önemli açıklamalar yaptı. İyi geceler.
Önerilen
1:18:56
|
Sıradaki
3:16:38
1:37:55
1:30:59
1:33:28
1:36:58
1:37:18
1:44:07
1:37:20
1:36:00
1:37:08
1:36:53
1:40:35
1:34:01
1:36:02
1:38:06
2:31:00
1:23:20
1:36:37
1:38:29
1:34:28
1:39:33
1:44:38
1:39:36
1:43:03